Zagadnienia dotyczące funkcjonowania kredytów hipotecznych waloryzowanych do walut obcych są niezwykle istotnym problemem prawnym i społecznym , a jego rozwiązanie należy z pewnością do największych wyzwań stojących obecnie przed polskim Wymiarem Sprawiedliwości. Jednym z działań podjętych w celu realizacji tego zadania jest powołanie w Sądzie Okręgowym w Warszawie XXVIII Wydziału Cywilnego, często potocznie określanego jako wydział „frankowy” czy też wydział do spraw „frankowych”.
Artykuł jest trzecią i ostatnią częścią analizy przygotowanej przez sędziego Tomasza Niewiadomskiego.
- Pierwsza część: Wydział frankowy to nie jest sąd wyjątkowy>>
-
Druga część: "Frankowy" wydział to sąd wyspecjalizowany>>
Brak stosowania szczególnych przepisów
Kolejną okolicznością wykluczającą twierdzenie o tym, że wydział „frankowy” stanowi „sąd wyjątkowy” jest fakt, że w codziennej pracy sędziowie tego wydziału stosują dokładnie te same regulacje prawne, jak wszystkie inne sądy powszechne w Polsce". Dotyczy to zarówno norm prawa materialnego, jak i proceduralnych. Jeżeli chodzi o te ostatnie to są one zawarte przede wszystkim w Kodeksie postępowania cywilnego. Dla potrzeb funkcjonowania wydziału nie została przecież przyjęta jakaś inna, szczególna, odrębna procedura która różniłaby się od tej stosowanej przy rozpoznawaniu większości innych spraw cywilnych. Wydział stosuje dokładnie te same przepisy obowiązującego prawa co wszystkie inne sądy powszechne w Polsce i nie ma w tym zakresie jakichkolwiek formalnych różnic. W oczywisty sposób także i ta kwestia świadczy o tym, iż jest on integralną częścią sądownictwa powszechnego.
Czytaj także: Sędzia Niewiadomski: Wydział do spraw frankowych już wydaje ważne orzeczenia>>
Zagadnienie jednolitości orzecznictwa
Należy zaakcentować fakt, że z utworzeniem XXVIII Wydziału Cywilnego nie wiązały się żadne zmiany w regulacjach prawnych które by w jakikolwiek sposób wymuszały lub chociaż ułatwiały powstanie jednolitej linii orzeczniczej w sprawach kredytów indeksowanych lub denominowanych do walut obcych. Oczywiście każdy sędzia orzekający w tym wydziale jest w pełni niezawisły i sam podejmuje rozstrzygnięcia w sprawach przydzielonych do jego referatu. Nie zmienia tego w żaden sposób fakt, że pozostali sędziowie orzekający w wydziale rozpoznają podobne sprawy.
Cena promocyjna: 149 zł
|Cena regularna: 149 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 104.3 zł
Do zadań przewodniczącego każdego wydziału należy m.in. organizowanie narad orzeczników w wydziale, w szczególności w celu przedstawienia zagadnień prawnych budzących wątpliwości oraz zagadnień, w których orzecznictwo wydziału jest niejednolite. Tego rodzaju zebrania są regularnie organizowane w XXVIII Wydziale Cywilnym i są one niewątpliwe forum wymiany argumentów czy doświadczeń zawodowych pomiędzy sędziami. Tym niemniej nie ma żadnych instrumentów prawnych które mogłyby prowadzić do przyjmowania przez sędziów we wszystkich sprawach jednolitego stanowiska. Oczywiście mogą się one pojawiać w różnych kwestiach i wynikać ze zgodnej oceny rozumienia określonych przepisów. Tym niemniej może być jedynie dodatkowy skutek funkcjonowania wydziału i swoista „wartość dodana”. Nie był to z pewnością zasadniczy cel powołania wydziału i ciężko było realnie liczyć na jego powstanie w tak dużej grupie orzeczniczej.
WZÓR DOKUMENTU: Postanowienie o dopuszczeniu dowodu z przesłuchania świadków w sprawie o kredyt frankowy >
Jednocześnie po raz kolejny należy zaakcentować, iż orzecznictwo XXVIII Wydziału Cywilnego podlega w bardzo szerokim zakresie kontroli instancyjnej ze strony Sądu Apelacyjnego w Warszawie . Co istotne – środki odwoławcze od orzeczeń wydawanych w XXVIII Wydziale (tj. apelacje i tzw. zażalenia „pionowe”) są rozpoznawane przez wszystkie trzy wydziały cywilne Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Zatem sprawy te mogą być przedmiotem oceny potencjalnie wszystkich sędziów pionu cywilnego Sądu Apelacyjnego w Warszawie i dlatego nie ma ryzyka, że wąska grupa sędziów będzie w stanie narzucać swoje przekonania, co do rozumienia określonych instytucji prawnych. Z kolei wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie wydane w wyniku rozpoznania apelacji od orzeczeń wydziału „frankowego” podlegają nadzorowi judykacyjnemu Sądu Najwyższego z uwagi na możliwość wniesienia od nich skargi kasacyjnej . Zatem dopiero rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego mogą doprowadzić do faktycznego ujednolicenia linii orzeczniczej. Wobec tego powołanie XXVIII Wydziału Cywilnego w żaden sposób nie zmienia zasad funkcjonujących w tym zakresie w polskim systemie prawnym.
Czytaj też: Apelacja i zażalenie po nowelizacji KPC - odpowiedzi na pytania >
Względy pragmatyczne i społeczna waga problemów
Przedstawione powyżej okoliczności w sposób jednoznaczny wskazują, że XXVIII Wydział Cywilny jest integralną częścią Sądu Okręgowego w Warszawie, a zatem w oczywisty sposób mieści się on w ramach systemu sądownictwa powszechnego w Polsce. Fakt rozpoznawania przez ten wydział określonej części spraw cywilnych ma odpowiednią podstawę prawną, wynikającą z art. 176 ust. 2 Konstytucji oraz art. 16 par. 1 pkt 1) Prawa o ustroju sądów powszechnych. Jego powołanie jest uzasadnione względami pragmatycznymi i ogromną społeczną wagą problemów związanych ze sprawami „frankowymi”, które stanowią obecnie większość spraw cywilnych wpływających do Sądu Okręgowego w Warszawie. Podstawę podejmowanych w tym wydziale rozstrzygnięć stanowią przepisy o charakterze powszechnie obowiązującym – dokładnie te same które są stosowane także przez inne sądy powszechne w Polsce. Orzeczenia te w zasadniczej części mogą być poddane kontroli instancyjnej Sądu Apelacyjnego w Warszawie, który z kolei podlega nadzorowi judykacyjnemu ze strony Sądu Najwyższego.
Ponadto dokładne zrozumienie treści zarządzenia Ministra Sprawiedliwości o powołaniu tego wydziału nie nasuwa większych wątpliwości, co do zakresu jego kognicji oraz katalogu rozpoznawanych w nim spraw. Przepisy dotyczące właściwości Sądu Okręgowego w Warszawie oraz fakt zlokalizowania w Warszawie siedzib większości banków działających w Polsce powodują, iż wydział ten może potencjalnie rozpoznawać sprawy konsumentów mieszkających w całej Polsce – co jest jedną z przyczyn ogromnej ilości wpływających do niego spraw. Wydział ten nie ma jednak żadnej autonomii, nie jest w jakimkolwiek zakresie wyodrębniony organizacyjnie czy finansowo ze struktur Sądu Okręgowego w Warszawie, a obowiązujące przepisy nie określają także żadnych ram czasowych jego funkcjonowania.
Nie ulega zatem żadnej wątpliwości, iż XXVIII Wydział Cywilny Sądu Okręgowego w Warszawie jest integralną częścią systemu sądownictwa powszechnego w Polsce. W istocie nie ma choćby jednego poważnego argumentu, który w ogóle pozwalałby łączyć go z instytucją „sądu wyjątkowego” określoną w art. 175 ust. 2 Konstytucji RP.
Dr Tomasz Niewiadomski ukończył prawo na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ale także studia podyplomowe z ekonomii w Szkole Głównej Handlowej i kurs giełdowy prowadzony przez warszawską Giełdę Papierów Wartościowych. Sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie, przewodniczący XXVIII Wydziału Cywilnego. W latach 2012 – 2021 sędzia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie, a w latach 2018 – 2021 wiceprezes ds. cywilnych tego Sądu. Pracował także w sądach w Lublinie i w Puławach. Specjalizuje się w prawie cywilnym i podatkowym.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.