Odpowiedź:
O kwalifikacji do kategorii odpadów zakaźnych przesądza istnienie "wiarygodnych podstaw" do przyjęcia, że odpady te zawierają substancje wywołujące choroby (np. wyniki badań).
Uzasadnienie:
Odpady zakaźne (oznaczenie H9), zgodnie z definicją zwartą w załączniku nr 3 do ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach - dalej u.o. to substancje i preparaty zawierające żywe drobnoustroje lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby u ludzi lub innych żywych organizmów.
Prawidłowa kwalifikacja odpadu jako odpadu zakaźnego uwarunkowana jest wiedzą epidemiologiczną. Jednak z formalnoprawnego punktu widzenia na uwagę zasługują dwa elementy: po pierwsze – przytoczona wyżej definicja mówi o "wiarygodnych podstawach" do przyjęcia, że odpady zawierają substancje wywołujące choroby u ludzi lub innych żywych organizmów. Po drugie – w katalogu odpadów zawartym w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska z 9.12.2014 r. w sprawie katalogu odpadów jako zakaźne wskazano pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych (kod 18 01 82*).
Warto także wziąć pod uwagę treść § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia z 29.10.2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej - dalej r.ś.g.o.p., wskazujący osoby uprawnione do świadczeń hospicyjnych. Zgodnie z tym przepisem świadczenia opieki paliatywnej i hospicyjnej to wszechstronna, całościowa opieka i leczenie objawowe świadczeniobiorców chorujących na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu przyczynowemu, postępujące, ograniczające życie choroby. Opieka ta jest ukierunkowana na poprawę jakości życia, ma na celu zapobieganie bólowi i innym objawom somatycznym oraz ich uśmierzanie, łagodzenie cierpień psychicznych, duchowych i socjalnych. Świadczenia gwarantowane przysługują świadczeniobiorcom chorującym na nieuleczalne, postępujące, ograniczające życie choroby nowotworowe i nienowotworowe, których wykaz określa załącznik nr 1 do r.ś.g.o.p.
W katalogu zawartym w zał. nr 1 do r.ś.g.o.p. nie znajdujemy chorób zakaźnych, a jedynie następstwa chorób zakaźnych i pasożytniczych. Prowadzi to do wniosku, iż co do zasady pacjentami hospicjum stacjonarnego nie są pacjenci chorujący na choroby zakaźne, a co za tym idzie przedmioty mające styczność z tymi pacjentami nie mieszczą się w kategorii odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt.
Podobnie przedstawia się sytuacja pacjentów zakładów opiekuńczo – leczniczych. Z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22.11.2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej wynika, że świadczenia z tego zakresu są udzielane świadczeniobiorcy wymagającemu ze względu na stan zdrowia całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych, rehabilitacyjnych oraz kontynuacji leczenia, a nie wymagającemu hospitalizacji w oddziale szpitalnym. Oznacza to, że zarówno w przypadku ZOL jak i hospicjów nie istnieje domniemanie (właściwe dla pacjentów oddziałów zakaźnych), iż odpady medyczne pochodzące od tych pacjentów mają właściwości zakaźne. Zawarte w definicji odpadu zakaźnego twierdzenie, iż o kwalifikacji do tej kategorii przesądza istnienie ‘wiarygodnych podstaw’ do przyjęcia, że odpady zawierają substancje wywołujące choroby, prowadzi do wniosku, że muszą istnieć obiektywne przesłanki (np. wyniki badań) świadczące o tym, iż odpady pochodzące od tego pacjenta stanowią materiał zakaźny. W takim przypadku pochodzące od pacjenta zużyte materiały opatrunkowe, tkanki, krew, materiały i sprzęt jednorazowego użytku, który pozostawał w kontakcie z zakażonym pacjentem, wydzielinami i wydalinami stanowiącymi potencjalne ryzyko zakażenia, np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady oraz pozostałości z żywienia pacjenta (czyli odpady podlegające zakwalifikowaniu do niebezpiecznych) – powinny być traktowane jako odpady zakaźne, zależnie oczywiście od tego, czy pozostają w związku z jego chorobą.
