Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad projektem ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych. To unijne rozwiązanie, które można wprowadzić, ale obowiązku nie ma. Taki certyfikat ma pomóc firmom w starcie w przetargach. Nie będą musieli bez potrzeby każdorazowo gromadzić i składać dokumentów oraz oświadczeń.
Projekt budzi jednak duże kontrowersje. W trakcie konsultacji publicznych wpłynęło do niego 228 uwag. Część bardzo krytyczna. Uwzględniono jednak tylko niektóre. W ustawie znajdzie się m.in. rozwiązanie, dzięki któremu w razie sporu z Krajową Izbą Odwoławczą instytucja certyfikująca przedstawi swoje stanowisko, w którym odniesie się do zarzutów.
Czytaj też: Certyfikaty mają ułatwić firmom start w przetargach
Tajemnicze poziomy
Wątpliwości Izby Architektów RP budzi proponowany ust. 3 do art. 112 Prawa zamówień publicznych. Przewiduje on, że zamawiający, określając warunki udziału w postępowaniu, stosuje ''poziomy zdolności’'. Zdaniem tej izby z ministerialnej propozycji nie wynika, czy będzie mógł również samodzielnie formułować warunki zamówienia, czy będzie zobowiązany do posłużenia się "poziomami''.
- Projekt ustawy przewiduje "poziomy zdolności''. Zostaną one określone w przepisach wykonawczych. Mają to być wzorcowe warunki udziału w postępowaniu, które będą stosowane przez zamawiających w typowych postępowaniach. W przypadku warunków, dotyczących wiedzy i doświadczenia, wykształcenia i kwalifikacji zawodowych dla zamówień złożonych i innowacyjnych, określenie ‘’poziomów'' wydaje się w ogóle niemożliwe - uważa izba.
Czytaj też w LEX: Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jako warunek udziału w postępowaniu >
Wątpliwości ma także Związek Powiatów Polskich. - Niezbędne jest większe uszczegółowienie propozycji „poziomów zdolności”. Ustawa mogłaby zawierać ogólne ramy poziomów, by nie zostawiać tego do dowolnej interpretacji ministerstwa, które będzie szykować rozporządzenie - twierdzi Andrzej Płonka, prezes zarządu ZPP.
Podobnego zdania jest Jacek Liput, radca prawny i partner w Kancelarii Prawnej GPPartners Gawroński, Biernatowski Sp.K. - Uwagi Izby Architektów RP są słuszne. W przypadku warunku udziału w postępowaniu polegającego na legitymowaniu się doświadczeniem bardzo trudno będzie ustalić „poziomy zdolności”. Każdy przetarg jest inny, w związku z tym warunki udziału w postępowaniu, szczególnie te dotyczące doświadczenia, powinny być do niego dostosowane. Jest tak chociażby z uwagi na konieczność zachowania zasady proporcjonalności. Niedostosowanie poziomów może generować odwołania wykonawców od specyfikacji warunków zamówienia i spory przed Krajową Izbą Odwoławczą - mówi.
Zobacz też szkolenie online: Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny - praktyczne wskazówki dla wykonawców i zamawiających >
Natomiast ministerstwo rozwoju zapewnia, że katalog "poziomów zdolności" będzie odpowiadał praktycznym warunkom stawianym wykonawcom w standardowych kategoriach zamówień o roboty budowlane. Skategoryzowanie poziomów i obowiązek zamawiających odwoływania się do nich przy formułowaniu warunków nie będzie ingerował w kompetencję i swobodę zamawiających do określania tych warunków w danym postępowaniu. Będą to robili jak dotychczas, posługując się przy tym kategoriami z rozporządzenia. To nie będą wystandaryzowane poziomy, lecz poziomy ustalone od najwyższych do najniższych.
Czytaj też w LEX: Przygotowanie, publikacja i aktualizacja planu postępowań o udzielenie zamówień publicznych >
Procedura certyfikacyjna nie dla wszystkich
Kolejny zarzut Izby Architektów RP dotyczy przeprowadzania procedury certyfikacyjnej. W projekcie wskazano jedynie, że mogą to być jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, jednostki sektora finansów publicznych lub państwowe jednostki organizacyjne, nieposiadające osobowości prawnej.
- W praktyce będą to najwięksi polscy zamawiający, np. GDDKiA, PKP PLK itp. Odstąpiono od zakładanego we wcześniejszych konsultacjach modelu, że w zakresie oceny zdolności, będą mogły występować podmioty samorządu gospodarczego i zawodowego czy stowarzyszenia naukowo-techniczne. Takie jednostki już dzisiaj wydają referencje wiarygodności technicznej i potwierdzenia jakości wykonanych usług w zakresie projektowania i doradztwa technicznego - zwraca uwagę izba.
I w tym wypadku wtóruje jej mec. Jacek Liput. Przypomina, że w przypadku podmiotów certyfikujących wcześniejsze założenia projektu mówiły, że certyfikować mają „niezależne od zamawiającego oraz wyspecjalizowane w tym zakresie podmioty”. - Oczywiście najwięksi zamawiający w Polsce mają niekwestionowane kompetencje, aby uczestniczyć w procesie, ale wydaje się, że potrzebny i wskazany jest również udział podmiotów zewnętrznych - sugeruje.
Cena promocyjna: 135.2 zł
Cena regularna: 169 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 123.36 zł
Wsparcie w sporze
Z kolei ogólnopolskie Stowarzyszenie Konsultantów Zamówień Publicznych zarzuca, że projekt nie przewiduje wsparcia dla zamawiających ze strony przedstawicieli jednostki certyfikującej w przypadku sporu przed Krajową Izbą Odwoławczą lub sądem zamówień publicznych, którego osią będą okoliczności potwierdzane przez certyfikat.
- Obciążenie zamawiających ciężarem polemiki, czy dany certyfikat potwierdza, np. spełnianie odpowiedniego poziomu warunków, podczas gdy nie będą podmiotem oceniającym ich spełnienie - a zatem nie będą znali szczegółów oceny – wydaje się niewłaściwym rozwiązaniem. Ucierpi na tym założona standaryzacja, obiektywizm i profesjonalizacja całego procesu certyfikacji. Różni zamawiający zarówno ci bardzo doświadczeni w zamówieniach publicznych, jak i ci dużo mniej doświadczeni, będą w kontradyktoryjnych sporach przed KIO bronić de facto decyzji o przyznaniu certyfikatu - twierdzi.
Zobacz też szkolenie online: Opis przedmiotu zamówienia – najczęstsze błędy i dobre praktyki >
Resort rozwoju uznał uwagę za trafną i uwzględnił. Projekt ustawy będzie zawierał regulację zobowiązującą do przedstawienia, na etapie odwołania, stanowiska przez podmiot certyfikujący, który udzielił certyfikacji. W swoim stanowisku odniesie się do zarzutów odwołania, W ten sposób podmiot certyfikujący zostanie zaangażowany w procedurę odwoławczą, zaś zamawiający oraz pozostali uczestnicy postępowania będą mogli podjąć decyzje procesowe w oparciu również o to stanowisko.
Czytaj też w LEX: Jak przygotować oraz przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia, aby uniknąć nałożenia korekty finansowej? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
