Gromadzcy przodownicy weterynaryjni.

OKÓLNIK NR 42
MINISTRA ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH
z dnia 23 października 1948 r.
w sprawie gromadzkich przodowników weterynaryjnych

Celem rozszerzenia opieki weterynaryjnej nad inwentarzem żywym rolnika zaleca się Zarządom Gminnym powołanie gromadzkich przodowników weterynaryjnych, którzy spełniając swe zadania winni być pracownikami społecznymi.
Do obowiązków gromadzkich przodowników weterynaryjnych należałoby udzielanie pomocy sołtysom w zakresie wykonywanych przez nich czynności, wynikających z rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22.VIII. 1927 r. o zwalczaniu zaraźliwych chorób zwierzęcych (Dz. U. R. P. Nr 77, poz. 673, z 1932 r. Nr 26, poz. 229 i z 1938 r. Nr 27, poz. 245) oraz z ustawy z dnia 15 marca 1934 r. o nadzorze nad hodowlą bydła, trzody chlewnej i owiec (Dz. U. R. P. Nr 40, poz. 349 i z 1946 r. Nr 32, poz. 203) ustawy z dnia 13 marca 1924 r. o nadzorze nad hodowlą koni (Dz. U. R. P. z 1946 r. Nr 23, poz. 154),oraz rozporządzeń na ich podstawie wydanych.

W szczególności pomoc sołtysowi dotyczyłaby:

a)
uaktywnienia walki z chorobami zaraźliwymi zwierząt domowych przez natychmiastowe sygnalizowanie o ich wybuchu właściwemu sołtysowi.
b)
dopilnowania na obszarze gromad dla których zostali wyznaczeni wykonywania zarządzeń weterynaryjnych władz administracyjnych,
c)
wykonywania dozoru nad grzebowiskami zwłok zwierzęcych oraz dopilnowania nieszkodliwego usuwania zwłok lub ich części,
d)
współpracy z organami służby weterynaryjnej, oraz instytucjami i organizacjami rolniczo hodowlanymi, zwłaszcza przy zwalczaniu pasożytniczych chorób zwierzęcych, jak giez bydlęcy, motylica, wągrzyca itp.
e)
udzielania pomocy sołtysom przy wydawaniu przez nich świadectw miejsca pochodzenia zwierząt.

Ponadto do czynności gromadzkich przodowników weterynaryjnych należałoby udzielanie pierwszej pomocy weterynaryjnej w wypadkach nagłego wzdęcia u bydła, zadławiania się oraz krwotoków, jak również pouczenie posiadaczy zwierząt o sposobie postępowania do czasu przybycia lekarza weterynaryjnego w wypadku wypadnięcia pochwy lub macicy, ciężkich porodów, ochwatu, mięśniochwatu u koni oraz w wypadkach uboju z konieczności.

Kandydatów na gromadzkich przodowników weterynaryjnych wyznacza gminna Rada Narodowa na wniosek Zarządu Gminy zgłoszony po porozumieniu się z Zarządem Gminnym Związku Samopomocy Chłopskiej.

Kandydatami na gromadzkich przodowników weterynaryjnych mogą być osoby które ukończyły 18 lat życia, umiejące biegle czytać i pisać.

Na stanowiska gromadzkich przodowników weterynaryjnych mogą być wyznaczani kandydaci, którzy ukończyli z wynikiem pomyślnym kurs dla przodowników weterynaryjnych, którego program i czas trwania określa załącznik Nr 1.

Kursy dla gromadzkich przodowników weterynaryjnych organizują powiatowe Zarządy Związku Samopomocy Chłopskiej, przy współudziale Powiatowych Związków Samorządowych.

Wykładowcami na wymienionych kursach mogą być wyłącznie osoby wyznaczone przez właściwego wojewodę. Wynagrodzenie wykładowców należy pokrywać z funduszów państwowych.

Gromady zaopatrzą gromadzkich przodowników weterynaryjnych w potrzebne dla wykonywanych przez niech czynności materiały i sprzęt, których rodzaj określa załącznik Nr 2.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1.

INSTRUKCJA

w sprawie kursów dla przodowników weterynaryjnych.

1. Kurs winien trwać nie mniej jak 36 godz. wykładowych.

2. Na kursie winny być wykładane następujące przedmioty:

a)
Zarys anatomii i fizjologii zwierząt;
b)
choroby zaraźliwe zwierząt domowych;
c)
pierwsza pomóc w nagłych wypadkach;
d)
higiena weterynaryjna;
e)
pielęgnacja kopyt i racic;
f)
choroby pasożytnicze.

Program wykładów winien być następujący:

1. Anatomia i fizjologia zwierząt:

Budowa organizmu.

Części ciała i czynności organów.

Opis zwierzęcia.

Zwierzę zdrowe - chore.

2. Higiena weterynaryjna:

Pomieszczenia, czystość i pielęgnacja skóry zwierzęcia, oddychanie skórne, wpływ światła, ogólne zasady żywienia i pojenia.

3. Temperatura zwierząt:

Normalna temperatura zwierząt;

przyczyny wyższej temperatury:

4. Choroby zaraźliwe zwierząt domowych:

Objawy chorób zaraźliwych objętych ustawą, warunki rozwlekania się chorób zaraźliwych, postępowanie ze zwierzętami podejrzanymi i chorymi, zgłoszenie, odosobnienie zwierząt chorych.

Odszkodowanie i zapomogi.

Postępowanie w razie padnięcia zwierząt przed przybyciem lekarza weterynarii.

Dezynfekcja i środki dezynfekcyjne.

Postępowanie ze środkami dezynfekcyjnymi i sposoby odkażania zagród, zwierząt i ludzi.

5. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach i pouczenia:

a)
wzdęcia u bydła, zapobieganie - przyczyny, leczenie, stosowania sondy oraz trójgrańce:
b)
zadławienie - przyczyny, zapobieganie, objawy, usuwanie obcego ciała ręką, ręczne przesuwanie, stosowanie sondy;
c)
tamowanie krwotoków, pierwsza pomoc, środki stosowane przy pierwszej pomocy;
d)
porody, wypadnięcie macicy, ochwat, krwawy mocz u koni i bydła, pouczenie o postępowaniu ze zwierzętami przed przybyciem lekarza weterynarii;
e)
postępowanie przy uboju zwierząt z konieczności - niedopuszczalność uboju przy najmniejszych objawach wzbudzających podejrzenie choroby zaraźliwej;
f)
pouczenie o szkodliwości mięsa pochodzącego z tajnego uboju - włośnie, wągry, choroby zakaźne niebezpieczne dla ludzi, wąglik itp. przenoszenie się chorób zwierzęcych przez mięso z potajemnego uboju (różyca, pomór itp.).

6. Choroby pasożytnicze:

Giez - występowanie, zapobieganie, postępowanie z larwami gza:

wągry u świń - przyczyny - zapobieganie,

motylica - występowanie - zapobieganie.

7. Pielęgnacja kopyt i racic.

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

INSTRUKCJA

w sprawie podręcznej apteczki dla gromadzkich przodowników weterynaryjnych.

Podręczna apteczka winna zawierać:

1. Instrumenty i przybory:

sonda dla bydła,

irygator.

gruszkę gumową do przemywania ran.

2 termometry.

trójgraniec z dwoma pochewkami,

hydropult.

nożyczki krzywe i proste.

2. Medykamenty:

Jodyna 50 gr.

wata 200 gr.

gaza 20 mtr.

bandaże 5 szt.

amoniak 250 gr.

wodę wapienną 5 ltr.

pioktaninę 50 gr.

Kreolinę 200 gr.

nadmanganian potasu 10 gr.

Gromadzcy przodownicy weterynaryjni winni prowadzić książkę inwentarzową i materiałową w/g podanych wzorów

Księga inwentarzowa

Nazwa instrumentu data otrzymania Cena Ilość sztuk Uwagi
Sonda dla bydła 24.VII.47 1.500 zł 1
Termometr " " " 300 zł 2
Irygator 30.IX.47 900 zł 1

Księga materiałowa:

Nazwa leku data otrzymania ilość cena Imię. nazwisko właściciela zwierzęcia Data

Ilość wydania

Pobrano opłat
Jodyna 24.VII.47 50 gr 200 Skulski Jan i30.7.47 10 gr 44 zł
30.X.47 200 Majewski 4.8.47 5" 22 zł
Wiktor Borski Jan 5.11.47i 15" 66 zł

Za stosowane w wypadkach nagłych zwierzętom chorym lekarstwa posiadacze zwierząt opłacają rzeczywiste koszty leków plus 10% tytułem manca.

Wpływy z tego tytułu należy wydatkować na uzupełnienie leków podręcznej apteczki.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1948.A-79.709

Rodzaj: Okólnik
Tytuł: Gromadzcy przodownicy weterynaryjni.
Data aktu: 23/10/1948
Data ogłoszenia: 23/11/1948
Data wejścia w życie: 23/11/1948