PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego za rok budżetowy 2021,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0090/2023),
A. mając na uwadze, że w listopadzie 2021 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE) 2021/2085 (jednolity akt podstawowy) 1 ustanawiający Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe w celu zastąpienia Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail w ramach programu "Horyzont Europa" na okres do 31 grudnia 2031 r.;
B. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie jest partnerstwem publiczno-prywatnym, którego zadaniem jest zarządzanie działaniami w zakresie badań naukowych i innowacji ukierunkowanymi na realizację misji oraz ich koordynowanie na rzecz dogłębnej transformacji systemów kolejowych w Europie; mając na uwadze, że główne cele Wspólnego Przedsięwzięcia obejmują wkład w utworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, zapewnienie szybkiego przejścia na bardziej atrakcyjny, przyjazny dla użytkownika, konkurencyjny, przystępny cenowo, łatwy do utrzymania, wydajny i zrównoważony europejski system kolejowy zintegrowany z szerszym systemem mobilności, a także wspieranie rozwoju silnego i konkurencyjnego w skali światowej europejskiego przemysłu kolejowego;
C. mając na uwadze, że jego członkami założycielami są Unia, reprezentowana przez Komisję, i partnerzy z sektora kolejowego (główne zainteresowane strony, w tym producenci urządzeń kolejowych, przedsiębiorstwa kolejowe, podmioty zarządzające infrastrukturą i ośrodki badawcze), przy czym inne podmioty mogą uczestniczyć we Wspólnym Przedsięwzięciu jako członkowie stowarzyszeni; mając na uwadze, że wkłady członków innych niż Unia nie powinny ograniczać się jedynie do pokrycia kosztów administracyjnych i współfinansowania wymaganego do prowadzenia działań w zakresie badań naukowych i innowacji, lecz powinny również być związane z dodatkowymi działaniami;
D. mając na uwadze, że wszystkie instytucje Unii muszą przestrzegać rozporządzenia finansowego i wysokich standardów zarządzania;
Uwagi ogólne
1. wyraża zadowolenie, że sprawozdanie finansowe rzetelnie przedstawia we wszystkich istotnych aspektach sytuację finansową Wspólnego Przedsięwzięcia na dzień 31 grudnia 2021 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji; podkreśla również, że transakcje leżące u podstaw rozliczeń są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach;
2. przyznaje, że program "Horyzont Europa" przewiduje ambitne cele dla Wspólnego Przedsięwzięcia, które można osiągnąć tylko wówczas, gdy zostaną opracowane i wdrożone skuteczne rozwiązania, które usuną słabości w systemach kontroli wewnętrznej i przygotują na przyszłe wyzwania wynikające ze zwiększonej odpowiedzialności, np. w zakresie zarządzania i planowania zasobów ludzkich; zwraca w tym kontekście uwagę, że szczególnie skomplikowane i uciążliwe obliczenia oraz wymogi dotyczące sprawozdawczości wiążą się ze znacznym ryzykiem błędu, i dlatego wzywa do zbadania możliwości uproszczeń, o ile jest to możliwe i zgodne z istniejącymi ramami prawnymi;
3. zauważa, że za okres ustanowiony w rozporządzeniu (UE) 2021/2085 wkład finansowy Unii na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia, włącznie ze środkami EEA, przeznaczony na pokrycie kosztów administracyjnych i kosztów operacyjnych wynosi maksymalnie 600 mln EUR, w tym co najmniej 50 mln EUR na potrzeby filara systemowego i maksymalnie 24 mln EUR na pokrycie kosztów administracyjnych; zauważa, że członkowie Wspólnego Przedsięwzięcia inni niż Unia wnoszą łączny wkład w wysokości co najmniej 600 mln EUR, w tym do 24 mln EUR na pokrycie kosztów administracyjnych, lub organizują wniesienie takiego wkładu przez podmioty wchodzące w ich skład lub z nimi stowarzyszone;
4. zauważa, że wśród wspólnych przedsięwzięć nie ma zharmonizowanej definicji "kosztów administracyjnych", które są podstawą do obliczania wkładów finansowych członków i warunkiem koniecznym do uzyskania porównywalnych danych; w związku z tym wzywa do opracowania wspólnych wytycznych dla wszystkich wspólnych przedsięwzięć, aby mogły one przyjąć zharmonizowane podejście do klasyfikacji niektórych kategorii wydatków administracyjnych, takich jak wydatki na konsultacje, badania, analizy, oceny i pomoc techniczną;
5. przypomina, że aby osiągnąć neutralność klimatyczną należy znacznie zwiększyć rolę kolei i śródlądowych dróg wodnych w śródlądowym transporcie towarów, którego 75 % stanowi dziś transport drogowy; zauważa, że zautomatyzowana i oparta na sieci multimodalna mobilność będzie odgrywać coraz większą rolę wraz z inteligentnymi systemami zarządzania ruchem, które stały się możliwe dzięki cyfryzacji;
6. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane przez Wspólne Przedsięwzięcie, o których wnioskuje w oparciu o jego odpowiedzi na absolutorium Parlamentu Europejskiego z 2020 r. i które mają na celu dalsze rozwijanie synergii między nowym partnerstwem a istniejącymi mechanizmami finansowania Unii, w tym projektami finansowanymi w ramach programów unijnych, takich jak instrument "Łącząc Europę", plan "Cyfrowa Europa", Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności, a także InvestEU; zauważa, że wysiłki te obejmują działania planowane w celu promowania potencjalnych powiązań z innymi programami unijnymi, współpracę z państwami członkowskimi w ramach Grupy Przedstawicieli Państw oraz utworzenie Grupy ds. Wdrażania w celu wsparcia określania i dostosowywania planów wdrażania i planów inwestycyjnych do innych unijnych instrumentów finansowania; podkreśla znaczenie dalszych prac w celu osiągnięcia bardziej zrównoważonego, niezawodnego i atrakcyjnego systemu kolejowego;
7. z zadowoleniem przyjmuje nową strategię Komisji na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, zainicjowaną w grudniu 2020 r., która obejmuje bardziej konkretne cele pośrednie dla sektora kolejowego mające na celu ugruntowanie inteligentnej i zrównoważonej wizji przyszłości; zauważa, że plan działania obejmujący 82 inicjatywy stanowi podstawę tego, w jaki sposób system transportowy UE może przejść transformację ekologiczną i cyfrową oraz zwiększyć odporność na przyszłe kryzysy;
8. podkreśla, że program "Horyzont Europa" powinien przyczynić się do wzrostu przewozów kolejami dużych prędkości o 50 % do 2030 r.; podkreśla, że regularny transport zbiorowy w Unii na trasach do 500 km powinien być neutralny pod względem emisji dwutlenku węgla; należy także wdrożyć na dużą skalę zautomatyzowaną mobilność, a do 2050 r. kolejowy ruch towarowy powinien się podwoić; przypomina, że powinien nastąpić trzykrotny wzrost natężenia przewozów koleją dużych prędkości, a multimodalna transeuropejska sieć transportowa (TEN-T) wyposażona na potrzeby zrównoważonego i inteligentnego transportu zapewniającego szybkie połączenia powinna działać w ramach sieci bazowej od 2030 r. podkreśla, że pełne wdrożenie ERTMS do 2030 r. jest kwestią najwyższej wagi;
9. zauważa, że transformacja cyfrowa może przyczynić się do udoskonalenia ekosystemów związanych z mobilnością i transportem; zauważa, że cyfryzacja może poprawić efektywność środowiskową i kosztową, a jednocześnie zwiększyć poziom bezpieczeństwa, przyczyniając się do poprawy jakości życia; apeluje o zapewnienie bardziej zaawansowanych poziomów automatyzacji, szybszą i bardziej niezawodną łączność i technologie informatyczne umożliwiające głęboką transformację zarządzania usługami w zakresie mobilności; uważa, że wydajna łączność internetowa dla pasażerów na większości dworców i linii, telematyka zorientowana na użytkownika i ułatwiona multimodalność byłyby również korzystne dla szerokiego grona obywateli;
10. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Wspólnego Przedsięwzięcia do ułatwiania działań w zakresie badań naukowych i innowacji w celu stworzenia zintegrowanej europejskiej sieci kolejowej już w fazie projektowania, wyeliminowania barier dla interoperacyjności i stworzenia inteligentnego, zrównoważonego i odpornego systemu kolejowego, aby zagwarantować zharmonizowane podejście do rozwoju jednolitego europejskiego obszaru kolejowego w celu zapewnienia połączeń w całej Unii; podkreśla znaczenie wspierania Wspólnego Przedsięwzięcia ze względu na zalety kolei pod względem efektywności środowiskowej i bezpieczeństwa;
11. wyraża uznanie w związku z ciągłym i aktywnym informowaniem przez Wspólne Przedsięwzięcie o wkładzie w realizację celów zrównoważonego rozwoju ONZ, a także w związku z przyczynianiem się przez Wspólne Przedsięwzięcie do realizacji celów określonych w strategii Komisji na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności oraz w cyfrowej dekadzie, przez co Wspólne Przedsięwzięcie maksymalizuje swoje możliwości dostosowania do celów strategicznych Unii;
12. podkreśla znaczenie współpracy Wspólnego Przedsięwzięcia z Agencją Kolejową Unii Europejskiej w celu zapewnienia interoperacyjności opracowywanych projektów;
13. zauważa, że Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe oficjalnie rozpoczęło działalność 30 listopada 2021 r.;
Zarządzanie budżetem i finansami
14. podkreśla, że budżet Wspólnego Przedsięwzięcia na 2021 r. nie obejmuje żadnych dochodów ani środków na zobo- wiązania/płatności w odniesieniu do zasobów Wspólnego Przedsięwzięcia pochodzących z programu "Horyzont Europa" lub od jego członków prywatnych oraz że składa się on wyłącznie ze środków związanych ze Wspólnym Przedsięwzięciem Shift2Rail i środków pochodzących od członków Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail;
15. zauważa, że w 2021 r. w ostatecznie przyjętej formie budżet Wspólnego Przedsięwzięcia, w tym niewykorzystane środki z poprzednich lat, które Wspólne Przedsięwzięcie ponownie zapisało w budżecie na bieżący rok, dochody przeznaczone na określony cel i środki ponownie przydzielone na następny rok, wyniósł 13,625 mln EUR (84,1 mln EUR w 2020 r.) w środkach na zobowiązania i 68,440 mln EUR (75,8 mln EUR w 2020 r.) w środkach na płatności;
16. wyraża zadowolenie, że na koniec 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie zrealizowało 100 % środków na zobowiązania udostępnionych w ramach swojego aktywnego budżetu, który obejmuje wydatki na personel i wydatki administracyjne, oraz że środki na płatności wykorzystano w 85 % aktywnych funduszy; zauważa, że w porównaniu z pełnym budżetem Wspólnego Przedsięwzięcia, w tym niewykorzystanymi środkami niewymaganymi w bieżącym roku, wskaźnik wykonania wyniósł 100 % w środkach na zobowiązania i 63 % w środkach na płatności;
17. zauważa, że na koniec 2021 r. członkowie prywatni wnieśli zatwierdzone wkłady w łącznej wysokości 189,6 mln EUR, w tym 10,5 mln EUR w gotówce, 179,1 mln EUR w formie zatwierdzonych wkładów niepieniężnych oraz dodatkowo łączne wkłady niepieniężne na rzecz działań dodatkowych w wysokości 208,8 mln EUR, przy czym łączny wkład pieniężny Unii wyniósł 339,2 mln EUR;
18. zauważa, że w kwietniu 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie ogłosiło ostateczne zaproszenie do składania wniosków dotyczących programu "Horyzont 2020"; zauważa, że w ramach tego zaproszenia na koniec 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie przeznaczyło niemal 385,5 mln EUR maksymalnego wkładu UE na podpisane umowy o udzielenie dotacji w ramach programu "Horyzont 2020", z czego około 96,4 mln EUR (25 %) pozostaje do wypłacenia w nadchodzących latach; zauważa ponadto, że członkowie prywatni prawnie zobowiązali się przekazać wkłady niepieniężne o wartości 572,6 mln EUR;
19. podkreśla, że Wspólne Przedsięwzięcie zrealizowało 100 % swojego budżetu na zobowiązania dostępnego na projekty w ramach programu "Horyzont 2020"; zwraca uwagę, że wskaźnik wykorzystania środków z budżetu na płatności operacyjne Wspólnego Przedsięwzięcia na 2021 r., w tym na niewykorzystane i realokowane zobowiązania na płatności operacyjne, spadł do 61 % (w 2020 r. - 76 %); zdaje sobie sprawę, że przyczyną tego stanu rzeczy był głównie fakt, że sprawozdania techniczne beneficjentów wykazywały się niewystarczającą jakością; ponadto konieczne było wystąpienie do beneficjentów o dodatkowe dowody potwierdzające osiągnięcie rezultatów projektów; wzywa Wspólne Przedsięwzięcie do zbadania wszelkich dodatkowych środków ułatwiających stosowanie zasad sprawozdawczości w odniesieniu do wyników projektów w celu uniknięcia opóźnień w przyszłości; zauważa ponadto, że większość płatności Wspólnego Przedsięwzięcia to płatności ryczałtowe wypłacane z tytułu pakietów prac dotyczących projektów, które zostały prawidłowo wdrożone przez wielu beneficjentów; zauważa zatem, że opóźnienie w przypadku jednego beneficjenta ma wpływ na termin wypłaty całej płatności ryczałtowej za dany pakiet prac;
20. zwraca uwagę, że Wspólne Przedsięwzięcie z powodzeniem dokonało ponad 70 płatności związanych z przetargami operacyjnymi i umowami o udzielenie dotacji na łączną kwotę 39,3 mln EUR; zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie zwróciło uwagę Rady Zarządzającej na znaczenie jakości sprawozdawczości beneficjentów oraz na potrzebę przestrzegania terminów przez beneficjentów lub wykonawców, a także że poinformowało Radę Zarządzającą w listopadzie 2021 r., iż ze względu na opóźnienia w składaniu przez beneficjentów wniosków o płatność i dokumentów potwierdzających środki na płatności w wysokości ok. 17,5 mln EUR pozostaną na koniec roku niewykorzystane; zauważa ponadto, że Wspólne Przedsięwzięcie musiało przesunąć tę kwotę do niewykorzystanych środków, aby mogła zostać ponownie włączona do środków na płatności na 2022 r.; zauważa, że zdaniem Wspólnego Przedsięwzięcia dzięki tej realokacji wskaźnik wykonania płatności operacyjnych (wydatki operacyjne) wyniósł 84 %;
Wyniki
21. wyraża zadowolenie, że w 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie poczyniło dalsze postępy w realizacji programu Shif- t2Rail, chociaż pandemia COVID-19 wpłynęła na działania operacyjne, co dodatkowo opóźniło wyniki programu o około sześć miesięcy w porównaniu z opóźnieniami w 2020 r., w szczególności ze względu na zwiększoną liczbę działań demonstracyjnych na miejscu, które były aktywne w 2021 r.; z satysfakcją zauważa, że istniejący system kontroli wewnętrznej zapewnił skuteczne, wydajne i należyte zarządzanie finansami;
22. zauważa, że w 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie przyznało i podpisało dwie dotacje na łączną kwotę 2,34 mln EUR w obszarach: "Wpływ i korzyści w zakresie badań naukowych i innowacji mających na celu uatrakcyjnienie kolei dla zainteresowanych stron" oraz "Cyfrowy sprzęg samoczynny - innowacje na potrzeby europejskiego programu realizacji";
23. podkreśla, że do końca 2021 r. program Shift2Rail osiągnął kluczowe etapy realizacji, przy czym prawie wszystkie zasoby Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail przeznaczono na działania w ramach programu, a wszystkie planowane działania związane z programem innowacyjnym i działania przekrojowe prowadzono w ramach projektów objętych dofinansowaniem; docenia, że średnio prawie 75 % programu zrealizowano w celu osiągnięcia operacyjnego poziomu gotowości technologicznej 6/7 2 , zaplanowanego do ukończenia w 2023 r.; zauważa, że w sumie szacowana całkowita wartość działań zrealizowanych w 2021 r. wynosi 123,5 mln EUR, z czego 113,6 mln EUR zrealizowali członkowie inni niż Unia;
24. zauważa, że w 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie oceniło swoją działalność w zakresie badań naukowych i innowacji za pośrednictwem trzeciego portalu kontroli; zauważa, że w ocenie tej uwzględniono rezultaty i sprawozdania przedłożone w kontekście rocznego przeglądu aktywnych projektów koordynowanych przez innego członka Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail (Unię i członków stowarzyszonych); dzięki temu procesowi Wspólne Przedsięwzięcie zapewniło również właściwe wdrożenie zaleceń sformułowanych podczas poprzedniej oceny portalu kontroli; zauważa, że ogólny wynik wskazuje na to, iż program skorzystał na takich informacjach zwrotnych, których podstawą była również zewnętrzna wiedza ekspercka;
Personel i zamówienia publiczne
25. zauważa, że w związku z trwającymi i oczekiwanymi rekrutacjami na dzień 31 grudnia 2021 r. zatrudnionych było 19 pracowników, w tym jeden oddelegowany ekspert krajowy; zauważa, że zgodnie z planem zatrudnienia Wspólnego Przedsięwzięcia na koniec 2021 r. powinny to być 23 stanowiska;
26. zauważa, że ze względu na uruchomienie Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego w nowym formacie od 30 listopada 2021 r. plan zatrudnienia pozostał w formie przyjętej przez Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail; zauważa, że Rada Zarządzająca przyjęła nowy plan zatrudnienia dopiero 1 marca 2022 r.;
27. na podstawie rocznego sprawozdania z działalności zauważa, że wydatki na personel wykorzystano głównie na wynagrodzenia pracowników Wspólnego Przedsięwzięcia; zauważa ponadto, że Wspólne Przedsięwzięcie korzystało również ze wsparcia zewnętrznego, aby wypełnić luki w procesie rekrutacji wynikające z rotacji personelu i poradzić sobie ze znacznym obciążeniem pracą związanym z działalnością Wspólnego Przedsięwzięcia;
28. z zaniepokojeniem zauważa, że średni roczny odsetek pracowników tymczasowych utrzymywał się na wysokim poziomie i wynosił 18 % personelu statutowego; przypomina, że wysoki odsetek pracowników kontraktowych prowadzi często do znacznie większej rotacji personelu, co ma destabilizujący wpływ na sytuację kadrową we Wspólnym Przedsięwzięciu; podkreśla ponadto, że korzystanie z personelu tymczasowego powinno pozostać rozwiązaniem przejściowym, ponieważ mogłoby negatywnie wpłynąć na ogólne wyniki Wspólnego Przedsięwzięcia, prowadząc np. do trudności z zatrzymaniem pracowników niezbędnych do wykonywania przez Wspólne Przedsięwzięcie kluczowych kompetencji, niejasnych kanałów odpowiedzialności, potencjalnych sporów sądowych oraz niższej wydajności pracowników; przypomina, że Wspólne Przedsięwzięcie powinno opracować sformalizowany model lub wytyczne dotyczące sposobu szacowania potrzeb kadrowych (w tym kluczowych kompetencji) w celu optymalizacji wykorzystania zasobów kadrowych;
29. wyraża ubolewanie, że w 2021 r. rotacja personelu utrzymywała się na wysokim poziomie, przy czym niektórzy pracownicy i jeden oddelegowany ekspert krajowy opuścili Wspólne Przedsięwzięcie; zauważa, że wynikało to m.in. z faktu, iż inne wspólne przedsięwzięcia unijne są w stanie zaoferować stanowiska pracowników zatrudnionych na czas określony zamiast stanowisk pracowników kontraktowych; wzywa do zwiększenia wysiłków w zakresie zasobów ludzkich w celu zminimalizowania rotacji personelu;
30. wyraża zadowolenie, że podobnie jak miało to miejsce już w 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie również w 2021 r. stosowało podejście KE w odpowiedzi na pandemię COVID-19, wdrażając specjalne środki mające na celu ochronę pracowników; zauważa, że chodziło w szczególności o stosowanie telepracy, a podczas pracy w biurze - ograniczenie fizycznych kontaktów między kolegami i stosowanie środków ochronnych; z satysfakcją zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie dążyło do przeciwdziałania negatywnym skutkom pandemii COVID-19 dla zdrowia psychicznego pracowników i już w 2020 r. wprowadziło program na rzecz dobrego samopoczucia;
31. na podstawie rocznego sprawozdania z działalności za 2021 r. zauważa, że jeśli chodzi o równowagę płci, w Radzie Zarządzającej Wspólnego Przedsięwzięcia udział kobiet jest niższy niż w poprzednim roku, tj. odpowiednio 10 i 13 %, przy czym uwzględniono zastępców członków zarządu, a odsetek kobiet reprezentowanych w grupie przedstawicieli i w komitecie naukowym wynosił 33 %, podobnie jak w latach 2019 i 2020; ubolewa, że liczby te zmniejszyły się lub nie uległy zmianie w porównaniu z poprzednimi latami, i wzywa do wzmożenia wysiłków na rzecz równowagi płci;
32. zauważa, że w odniesieniu do realizacji działań związanych z zamówieniami Wspólne Przedsięwzięcie przestrzegało zasad rozporządzenia finansowego oraz wytycznych zawartych w vademecum Komisji Europejskiej na temat zamówień publicznych; zauważa, że doprowadziło to do realizacji działań zapewniających najlepszą relację jakości do ceny; wartości ustalone dla poszczególnych postępowań o udzielenie zamówienia, które są poniżej jakiegokolwiek poziomu istotności, jeśli wziąć pod uwagę całkowitą wartość działań w zakresie badań naukowych i innowacji oraz program, wynikają ze zbiorowej wiedzy zaangażowanych pracowników i ich doświadczenia zdobytego w poprzednich organizacjach prywatnych i publicznych;
33. zauważa, że zgodnie z uwagami Trybunału Obrachunkowego Wspólne Przedsięwzięcie zgadza się opłacać składki emerytalne pracodawcy zgodnie z obliczeniami, jakie mają przedstawić służby Komisji, po potwierdzeniu aspektów prawnych oraz wzywa Komisję do podjęcia działań z myślą o uniknięciu podobnych kwestii w przyszłości; wzywa Wspólne Przedsięwzięcie, aby nie czekało na ostateczne wyliczenie zaległych składek, lecz uwzględniło ten obowiązek przy planowaniu przyszłego budżetu, np. poprzez odpowiednie naliczanie składek emerytalnych;
34. gratuluje Wspólnemu Przedsięwzięciu określenia w jego wieloletnim programie działań kluczowych celów służących wzmocnieniu roli kolei w systemie transportowym, dzięki czemu będzie ono mogło zmaksymalizować swój wkład w osiągnięcie celów Europejskiego Zielonego Ładu;
35. w odniesieniu do 2021 r. wyraża uznanie w związku ze stałym nadzorem Biura Programowego nad realizacją 105 projektów i umów operacyjnych w ramach programu Shift2Rail, przyznanych i podpisanych od 2016 r., których łączna wartość w dziedzinie badań naukowych i innowacji szacowana jest na 805,1 mln EUR;
36. zauważa, że podczas Europejskiego Roku Kolei 2021 Wspólne Przedsięwzięcie odegrało aktywną rolę w eksponowaniu tego sektora;
37. pochwala stałą sprawozdawczość Wspólnego Przedsięwzięcia, począwszy od 2018 r., na temat jego wkładu w osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju ONZ;
38. zwraca uwagę na ciągły wpływ pandemii COVID-19 na działalność Wspólnego Przedsięwzięcia, jego poprzednika i ogólnie na sektor kolejowy, a także na wynikające z tego dalsze opóźnienia w realizacji niektórych produktów programu, jak wskazano w rocznym sprawozdaniu z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia; zwraca uwagę na podkreśl any przez Wspólne Przedsięwzięcie fakt, że pandemia COVID-19 - nawet po zmaleniu natężenia jej najpoważniejszych skutków - nadal będzie miała wpływ na niektóre operacje w sektorze kolejowym; w związku z tym gratuluje Wspólnemu Przedsięwzięciu i zachęca je do kontynuowania szczegółowej analizy ryzyka i planów ograniczania ryzyka, które jego zespół programowy i koordynatorzy projektów realizowali od początku pandemii COVID-19;
Audyt wewnętrzny
39. zauważa, że Służba Audytu Wewnętrznego Komisji potwierdziła, że w 2021 r. nie doszło do naruszenia indywidualnej obiektywności, w szczególności ze względu na konflikt interesów, ograniczenia zakresu, ograniczenia dostępu do rejestrów, personelu i mienia lub ze względu na ograniczenie zasobów;
40. zauważa, że w następstwie oceny ryzyka przeprowadzonej we Wspólnym Przedsięwzięciu w 2020 r. audytor wewnętrzny sporządził strategiczny plan audytu wewnętrznego na lata 2021-2023; zauważa, że w IV kwartale 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie przekazało Służbie Audytu Wewnętrznego aktualne informacje na temat wewnętrznych i zewnętrznych zmian mających wpływ na jego działalność, a także zaktualizowaną wersję rejestru ryzyka; zauważa, że Służba Audytu Wewnętrznego uwzględni ten wkład, przygotowując plany prac audytowych na 2022 r. oraz opracowując kolejną dogłębną ocenę ryzyka i strategiczny plan audytu wewnętrznego we Wspólnym Przedsięwzięciu;
41. zauważa, że w 2021 r. Służba Audytu Wewnętrznego rozpoczęła kontrolę wdrażania i zamknięcia dotacji w ramach programu "Horyzont 2020", której celem jest ocena adekwatności struktury oraz efektywności i skuteczności kontroli wewnętrznych obowiązujących we Wspólnym Przedsięwzięciu w odniesieniu do wdrażania i zamykania umów o udzielenie dotacji w ramach programu "Horyzont 2020"; wzywa Wspólne Przedsięwzięcie do poinformowania organu udzielającego absolutorium o wynikach audytu;
Kontrola wewnętrzna
42. podkreśla, że w 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie przyjęło zmienione ramy kontroli wewnętrznej oraz że pierwszą coroczną samoocenę tych ram przeprowadzono w pierwszym kwartale 2021 r. w celu oceny zgodności i skuteczności kontroli wewnętrznych, począwszy od 2020 r., a także w celu odzwierciedlenia obecnej sytuacji w zakresie działań związanych z kontrolą wewnętrzną, prowadzonych w tym czasie;
43. zauważa, że podobnie w pierwszym kwartale 2022 r. przeprowadzono nową roczną ocenę ram kontroli wewnętrznej pod kątem sytuacji w 2021 r. na poziomie poszczególnych 17 zasad i pięciu komponentów oraz z perspektywy ram jako całości; zauważa, że ocena ta została przeprowadzona na podstawie 53 wskaźników i przy uwzględnieniu wszystkich istotnych informacji dostępnych w tamtym czasie, w tym wyników poprzednich audytów wewnętrznych i zewnętrznych oraz zapisów w prowadzonym przez Wspólne Przedsięwzięcie rejestrze wyjątków i przypadków niezgodności; zauważa, że po przeprowadzeniu należytej oceny nie stwierdzono istotnych niedociągnięć w kontrolach wewnętrznych; zauważa, że stwierdzono, iż wszystkie poszczególne zasady ram kontroli wewnętrznej oraz elementy składowe istnieją i dobrze funkcjonują;
44. na podstawie sprawozdania Trybunału zauważa, że w przypadku płatności w ramach programu "Horyzont 2020" za przeprowadzanie audytów ex post odpowiada Wspólna Służba Audytu Dyrekcji Generalnej Komisji ds. Badań Naukowych i Innowacji (DG RDT); zwraca uwagę, że na podstawie wyników audytów ex post dostępnych na koniec 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie poinformowało o reprezentatywnym poziomie błędu wynoszącym 2,3 % (w 2020 r. - 2,9 %) oraz poziomie błędu rezydualnego wynoszącym 1,6 % (w 2020 r. - 1,99 %) w projektach w ramach programu "Horyzont 2020" (płatności końcowe i rozliczenie płatności);
45. zauważa, że Trybunał skontrolował losowo wybrane płatności dokonane w 2021 r. w ramach programu "Horyzont 2020" na poziomie beneficjentów końcowych, aby potwierdzić poziomy błędu ustalone podczas kontroli ex post; zauważa, że Trybunał nie wykrył żadnych błędów ani uchybień w zakresie kontroli u beneficjentów Wspólnego Przedsięwzięcia objętych próbą;
46. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2022 r. wszystkie wspólne przedsięwzięcia rozpoczęły wdrażanie działań mających na celu obniżenie poziomu błędu zgodnie z działaniami zaproponowanymi przez Europejski Trybunał Obrachunkowy, w tym zbadanie możliwości stosowania uproszczonych form kosztów, takich jak koszty jednostkowe, kwoty ryczałtowe i stawki zryczałtowane, ukierunkowanych na bardziej "podatne na błędy" rodzaje beneficjentów, takie jak MŚP i nowi beneficjenci;
47. zwraca uwagę, że jeśli chodzi o postępowanie w przypadku potencjalnych konfliktów interesu oraz z myślą o wdrożeniu wymogów wynikających z aktu założycielskiego w odniesieniu do tej kwestii, Wspólne Przedsięwzięcie za pomocą swoich wewnętrznych ram prawnych przyjęło przepisy dotyczące swoich członków, pracowników i członków Rady Zarządzającej oraz że roczne deklaracje interesów tych ostatnich są publicznie dostępne na oficjalnej stronie internetowej Wspólnego Przedsięwzięcia.
