a także mając na uwadze, co następuje:(1) W komunikacie z dnia 11 grudnia 2019 r. zatytułowanym "Europejski Zielony Ład" (zwany dalej "Europejskim Zielonym Ładem") Komisja przedstawiła nową strategię na rzecz wzrostu. Ma ona na celu przekształcenie Unii w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, która najpóźniej w 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji netto (emisje po odliczeniu pochłaniania) gazów cieplarnianych (zwanych dalej "emisjami gazów cieplarnianych") i w ramach której wzrost gospodarczy będzie oddzielony od wykorzystania zasobów naturalnych. Celem Europejskiego Zielonego Ładu jest ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego Unii oraz ochrona zdrowia i dobrostanu obywateli przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem. Transformacja ta musi przebiegać zarazem w sprawiedliwy i sprzyjający włączeniu społecznemu sposób, tak by nie pozostawić nikogo samemu sobie. Komisja zapowiedziała też w komunikacie z dnia 12 maja 2021 r. zatytułowanym "Droga do zdrowej planety dla wszystkich - Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby", że będzie promować odpowiednie instrumenty i zachęty w celu lepszego wdrażania zasady "zanieczyszczający płaci", określonej w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), by w ten sposób ostatecznie wyeliminować "zanieczyszczanie za darmo" w celu maksymalizacji synergii między obniżaniem emisyjności a dążeniem do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.
(2) Porozumienie paryskie 4 , przyjęte w dniu 12 grudnia 2015 r. na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) (zwane dalej "porozumieniem paryskim"), weszło w życie w dniu 4 listopada 2016 r. Strony porozumienia paryskiego uzgodniły, że ograniczą wzrost średniej temperatury globalnej do poziomu znacznie niższego niż 2 °C powyżej poziomu przedindustrialnego oraz podejmą wysiłki mające na celu ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5 °C powyżej poziomu przedindustrialnego. W pakcie klimatycznym z Glasgow przyjętym dnia 13 listopada 2021 r. Konferencja Stron UNFCCC, służąca jako spotkanie Stron porozumienia paryskiego, uznała też, że ograniczenie wzrostu średniej temperatury globalnej do 1,5 °C powyżej poziomu przedin- dustrialnego znacząco zmniejszyłoby ryzyka związane ze zmianami klimatu i ich skutki, i zobowiązała się, że do końca 2022 r. wzmocni cele na rok 2030, aby wyrównać rozbieżności między ambicjami.
(3) Stawienie czoła wyzwaniom związanym z klimatem i środowiskiem oraz osiągnięcie celów porozumienia paryskiego stanowią sedno Europejskiego Zielonego Ładu. Znaczenie Europejskiego Zielonego Ładu jeszcze wzrosło w świetle bardzo dotkliwych skutków pandemii COVID-19 dla zdrowia i dobrobytu gospodarczego obywateli Unii.
(4) Unia zobowiązała się do ograniczenia do 2030 r. emisji netto gazów cieplarnianych w całej gospodarce Unii o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomami z 1990 r., co zostało określone w przedłożonym UNFCCC w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich zgłoszeniu w sprawie aktualizacji ustalonego na poziomie krajowym wkładu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich.
(5) Przyjmując rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 5 ujęto w prawodawstwie cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w całej gospodarce najpóźniej do 2050 r. W rozporządzeniu tym ustanowiono również wiążący wewnątrzunijny cel zakładający ograniczenie emisji netto gazów cieplarnianych (emisje po odliczeniu pochłaniania) do 2030 r. o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomami z 1990 r.
(6) Raport specjalny Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 2018 r. na temat wpływu wzrostu globalnej temperatury o 1,5 °C w porównaniu z poziomem przedindustrialnym i związanych z nim globalnych scenariuszy emisji gazów cieplarnianych daje solidne podstawy naukowe do przeciwdziałania zmianom klimatu i wskazuje, że trzeba przyspieszyć działania dotyczące klimatu. W raporcie tym potwierdzono, że chcąc zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych trzeba pilnie zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych, a zmianę klimatu ograniczyć do wzrostu globalnej temperatury o 1,5 °C. Ponadto jeśli nie zaczniemy szybko realizować scenariuszy łagodzenia zmiany klimatu pozwalających ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 °C powyżej poziomu przedindustrialnego, trzeba będzie zastosować znacznie droższe i bardziej złożone środki przystosowawcze, by uniknąć skutków wyższych poziomów globalnego ocieplenia. Grupa robocza I w swoim wkładzie do szóstego raportu oceny Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu zatytułowanym "Climate Change 2021: The Physical Science Basis" [Zmiana klimatu 2021: Podstawy fizyczne] przypomniała, że zmiana klimatu już teraz wpływa na wszystkie regiony na Ziemi, a w kolejnych dziesięcioleciach nasili się we wszystkich regionach. W raporcie tym podkreślono, że bez natychmiastowej, szybkiej i zakrojonej na szeroką skalę redukcji emisji gazów cieplarnianych ograniczenie ocieplenia do blisko 1,5 °C czy nawet 2 °C nie będzie możliwe.
(7) Unia realizuje ambitną politykę w dziedzinie działań na rzecz klimatu i przyjęła ramy prawne służące osiągnięciu celu redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. Przepisy realizujące ten cel obejmują między innymi dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE 6 , w której ustanawia się system handlu uprawnieniami do emisji wewnątrz Unii ("EU ETS") oraz określa się zharmonizowane zasady ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych na poziomie Unii w odniesieniu do energochłonnych sektorów i podsektorów, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/842 7 , w którym wprowadzono krajowe cele w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 r., oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 8 zobowiązujące państwa członkowskie do kompensowania emisji gazów cieplarnianych z działalności związanej z użytkowaniem gruntów za pomocą pochłaniania tych gazów z atmosfery.
(8) Chociaż Unia znacznie zmniejszyła wewnętrzne emisje gazów cieplarnianych, rosną emisje wbudowane tych gazów związane z towarami przywożonymi, co podważa starania Unii o zmniejszenie jej globalnego śladu emisji gazów cieplarnianych. Unia ma obowiązek nadal odgrywać pierwszoplanową rolę w światowych działaniach na rzecz klimatu.
(9) Dopóki znaczna liczba międzynarodowych partnerów Unii w swojej polityce klimatycznej nie osiągnie tego samego poziomu ambicji, dopóty będzie istniało ryzyko ucieczki emisji. Do ucieczki emisji gazów cieplarnianych dochodzi, gdy z powodu kosztów związanych z polityką klimatyczną przedsiębiorstwa z niektórych sektorów lub podsektorów przenoszą produkcję do innych państw lub gdy produkty przywożone z innych państw zastępują równoważne produkty, których produkcja wiąże się z mniejszymi emisjami gazów cieplarnianych. Taka sytuacja może prowadzić do zwiększenia łącznych emisji na świecie i zaszkodzić redukcji emisji gazów cieplarnianych, której pilnie potrzebujemy, by utrzymać wzrost średniej temperatury globalnej na poziomie znacznie niższym niż 2 °C powyżej poziomu przedindustrialnego i dalej starać się ograniczyć wzrost temperatury do 1,5 °C powyżej poziomu przedindustrialnego. Ponieważ Unia zwiększa swoje ambicje klimatyczne, ryzyko ucieczki emisji może osłabić skuteczność unijnej polityki redukcji emisji.
(10) Inicjatywa dotycząca mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (zwanego dalej "CBAM") należy do pakietu "Gotowi na 55". CBAM ma być kluczowym składnikiem unijnego zestawu narzędzi umożliwiających osiągnięcie celu neutralności klimatycznej Unii najpóźniej do 2050 r. zgodnie z porozumieniem paryskim przez zmniejszenie ryzyka ucieczki emisji gazów cieplarnianych wynikającego z wyższego poziomu ambicji klimatycznych Unii. Oczekuje się, że CBAM pomoże też wspierać obniżanie emisyjności w państwach trzecich.
(11) Dotychczasowe mechanizmy zmniejszania ryzyka ucieczki emisji w narażonych na nie sektorach lub podsektorach obejmują przejściowy przydział bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS oraz środki finansowe mające kompensować koszty pośrednie emisji spowodowane przeniesieniem kosztów emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej. Mechanizmy te określono odpowiednio w art. 10a ust. 6 i art. 10b dyrektywy 2003/87/WE. Bezpłatny przydział uprawnień w ramach EU ETS dla instalacji osiągających największą wydajność był instrumentem polityki mającym przeciwdziałać ryzyku ucieczki emisji w niektórych sektorach przemysłu. Jednak w porównaniu ze sprzedażą wszystkich uprawnień na aukcji taki przydział bezpłatnych uprawnień osłabia sygnał cenowy z systemu, a zatem negatywnie wpływa na zachęty do inwestowania w dalsze ograniczanie emisji gazów cieplarnianych.
(12) CBAM ma na celu zastąpić te dotychczasowe mechanizmy i zmniejszać ryzyko ucieczki emisji w inny sposób, wprowadzając równoważne opłaty emisyjne od produktów przywożonych i produktów wewnątrzunijnych. Aby zapewnić stopniowe zastąpienie obecnego systemu bezpłatnych uprawnień przez CBAM, mechanizm ten należy wprowadzać sukcesywnie, jednocześnie stopniowo wycofując bezpłatne uprawnienia w sektorach nim objętych. Połączone i przejściowe stosowanie przydzielanych bezpłatnie uprawnień w ramach EU ETS oraz CBAM w żadnym wypadku nie powinno spowodować korzystniejszego traktowania towarów unijnych w porównaniu z towarami przywożonymi na obszar celny Unii.
(13) Opłaty emisyjne rosną, a przedsiębiorstwa potrzebują długoterminowego oglądu sytuacji, przewidywalności i pewności prawa, by podejmować decyzje o inwestycjach w obniżanie emisyjności procesów przemysłowych. Dlatego aby udoskonalić ramy prawne przeciwdziałania ucieczce emisji, należy ustalić jasną ścieżkę stopniowego dalszego rozszerzania zakresu CBAM na produkty, sektory i podsektory zagrożone ucieczką emisji.
(14) Choć celem CBAM jest zapobieganie ryzyku ucieczki emisji, w niniejszym rozporządzeniu zachęca się również producentów z państw trzecich do stosowania technologii, które bardziej efektywnie ograniczają emisję gazów cieplarnianych, dzięki czemu powstawać będzie mniej emisji. Dlatego oczekuje się, że CBAM będzie skutecznie wspierać redukcję emisji gazów cieplarnianych w państwach trzecich.
(15) Jako instrument zapobiegający ucieczce emisji i zmniejszający emisje gazów cieplarnianych CBAM powinien zapewnić objęcie produktów przywożonych systemem regulacyjnym, w którym stosuje się takie same koszty emisji dwutlenku węgla jak te, które ponoszone są w EU ETS, czego skutkiem będzie zrównanie opłaty emisyjnej od produktów przywożonych i wewnątrzunijnych. CBAM jest środkiem ochrony klimatu, który powinien wspierać redukcję emisji gazów cieplarnianych na świecie i zapobiegać ryzyku ucieczki emisji, a jednocześnie zapewniać zgodność z przepisami Światowej Organizacji Handlu.
(16) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do towarów przywożonych na obszar celny Unii z państw trzecich, chyba że ich produkcja została już objęta systemem EU ETS w związku z jego stosowaniem do państw trzecich lub terytoriów trzecich bądź systemem wprowadzania opłat emisyjnych w pełni powiązanym z systemem EU ETS.
(17) Aby zapewnić stałe powiązanie przechodzenia na gospodarkę neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla ze spójnością gospodarczą i społeczną, w przyszłym przeglądzie niniejszego rozporządzenia należy uwzględnić specyfikę i ograniczenia regionów najbardziej oddalonych, o których mowa w art. 349 TFUE, a także państw wyspiarskich należących do obszaru celnego Unii, nie podważając przy tym integralności i spójności porządku prawnego Unii, w tym rynku wewnętrznego i wspólnych polityk.
(18) Aby zapobiec ryzyku ucieczki emisji w instalacjach przybrzeżnych, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do towarów - lub produktów przetworzonych z tych towarów w wyniku procedury uszlachetniania czynnego - przywożonych na sztuczną wyspę, stałą lub pływającą instalację lub inną strukturę na szelfie kontynentalnym lub w wyłącznej strefie ekonomicznej państwa członkowskiego, gdzie ta struktura lub wyłączna strefa ekonomiczna przylegają do obszaru celnego Unii. Należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do określenia szczegółowych warunków stosowania CBAM do takich towarów.
(19) Emisje gazów cieplarnianych, które powinny być objęte CBAM, powinny odpowiadać emisjom gazów cieplarnianych wymienionym w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE, czyli dwutlenku węgla ("CO2"), a w stosownych przypadkach także podtlenku azotu i perfluorowęglowodorów. Początkowo CBAM powinien mieć zastosowanie do emisji bezpośrednich tych gazów cieplarnianych od momentu produkcji towarów do ich przywozu na obszar celny Unii, odzwierciedlając zakres EU ETS, by zapewnić spójność. CBAM powinien mieć również zastosowanie do emisji pośrednich. Emisje pośrednie to emisje wynikające z wytwarzania energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji towarów, do których niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie. Włączenie emisji pośrednich jeszcze bardziej zwiększyłoby efektywność środowiskową CBAM i powiązaną z nim ambicję udziału w walce ze zmianą klimatu. Emisji pośrednich nie należy jednak początkowo uwzględniać w przypadku towarów, do których mają zastosowanie, w Unii, środki finansowe kompensujące pośrednie koszty emisji wynikające z przeniesienia kosztów emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej. Towary te wymieniono w załączniku II do niniejszego rozporządzenia. Zakres stosowania CBAM powinien odpowiednio odzwierciedlać przyszłe przeglądy EU ETS w dyrektywie 2003/87/WE, a zwłaszcza przeglądy środków kompensujących koszty pośrednie. W okresie przejściowym należy gromadzić dane, by doprecyzować metodykę obliczania emisji pośrednich. Metodyka ta powinna uwzględniać ilość energii elektrycznej zużytej do produkcji towarów wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, a także państwo pochodzenia, źródło wytwarzania i współczynnik emisji związany z tą energią elektryczną. Metodykę należy jeszcze doprecyzować, by osiągnąć najwłaściwsze metody zapobiegania ucieczce emisji i zapewnić integralność środowiskową CBAM.
(20) Wspólnym celem EU ETS i CBAM jest ustalanie opłat za emisje wbudowane gazów cieplarnianych w tych samych sektorach i tych samych towarach przez wykorzystanie konkretnych uprawnień lub certyfikatów. Oba systemy mają charakter regulacyjny i są uzasadnione potrzebą ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zgodnie z wiążącym celem środowiskowym określonym w prawie Unii w rozporządzeniu (UE) 2021/1119, jakim jest zmniejszenie do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych w Unii o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomami z 1990 r., oraz z celem, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w całej gospodarce najpóźniej do 2050 r.
(21) Choć w EU ETS określono łączną liczbę wydanych uprawnień (zwaną dalej "pułapem") do emisji gazów cieplarnianych z działalności objętej zakresem tego systemu i umożliwiono handel uprawnieniami (zwany dalej "systemem pułapów i handlu"), w CBAM nie należy ustanawiać ilościowych limitów przywozu, by nie ograniczać przepływów handlowych. Ponadto o ile EU ETS ma zastosowanie do instalacji zlokalizowanych w Unii, o tyle CBAM powinien mieć zastosowanie do niektórych towarów przywożonych na obszar celny Unii.
(22) System CBAM różni się od EU ETS pewnymi cechami, w tym sposobem obliczania ceny certyfikatów CBAM, możliwością handlu nimi i okresem ich ważności. Cechy te wynikają z konieczności zachowania z biegiem czasu skuteczności CBAM jako środka zapobiegającego ucieczce emisji. Zapewniają one też, by zarządzanie systemem nie było nadmiernie uciążliwe pod względem obowiązków nałożonych na operatorów jak i zasobów administracyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu poziomu elastyczności dla operatorów równoważnego z tym, jaki daje EU ETS.
Zapewnienie takiej równowagi ma szczególne znaczenie dla zainteresowanych małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
(23) Aby CBAM zachował skuteczność jako środek zapobiegający ucieczce emisji, powinien dokładnie odzwierciedlać ceny EU ETS. Podczas gdy na rynku EU ETS cenę udostępnianych na nim uprawnień ustala się w drodze aukcji, cena certyfikatów CBAM powinna racjonalnie odzwierciedlać cenę z tych aukcji, za pomocą obliczanych cotygodniowo wartości średnich. Takie cotygodniowe średnie ceny ściśle odzwierciedlają wahania cen w EU ETS i dają importerom rozsądny margines działania pozwalający skorzystać na wahaniach cen w EU ETS, a jednocześnie pozostawiają organom administracji możliwość zarządzania systemem.
(24) W EU ETS pułap określa podaż uprawnień do emisji i daje pewność co do maksymalnych emisji gazów cieplarnianych. Opłatę emisyjną ustala się na podstawie stosunku tej podaży do popytu na rynku. Aby zaistniała zachęta cenowa, konieczny jest niedobór. Niniejsze rozporządzenie nie ma na celu określać pułapu liczby certyfikatów CBAM dostępnych dla importerów; gdyby importerzy mogli przenosić certyfikaty CBAM na późniejsze okresy i handlować nimi, mogłoby to doprowadzić do sytuacji, w której cena certyfikatów CBAM nie odzwierciedlałaby już zmian ceny w EU ETS. Taka sytuacja osłabiłaby zachętę do obniżania emisyjności, sprzyjając ucieczce emisji i negatywnie wpływając na nadrzędny cel klimatyczny CBAM. Mogłaby również powodować różnice w cenach dla operatorów z różnych państw. Dlatego ograniczenie możliwości handlu certyfikatami CBAM i przenoszenia ich na późniejsze okresy jest uzasadnione potrzebą nieosłabiania skuteczności i celów klimatycznych CBAM, a także potrzebą zapewnienia sprawiedliwego traktowania operatorów z różnych państw. Aby jednak zachować możliwość optymalizacji kosztów przez importerów, w niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć system dający organom możliwość odkupu od importerów pewnej liczby nadwyżkowych certyfikatów. Ich liczbę należy określić na poziomie, który daje importerom rozsądny margines pozwalający wykorzystać efekt dźwigni w odniesieniu do ich kosztów w okresie ważności certyfikatów, a przy tym pozwala zachować ogólny efekt transmisji cen, zapewniając podtrzymanie celu środowiskowego CBAM.
(25) Jako że CBAM miałby zastosowanie do przywozu towarów na obszar celny Unii, a nie do instalacji, należy w nim zastosować również pewne dostosowania i uproszczenia. Jednym z takich uproszczeń powinien być prosty i dostępny system zgłoszeń, w którym importerzy zgłaszaliby łączne zweryfikowane emisje wbudowane gazów cieplarnianych związane z towarami przywiezionymi w danym roku kalendarzowym. Należy również zastosować inny harmonogram, niż zakłada cykl zgodności EU ETS, by uniknąć spiętrzenia zadań wynikającego potencjalnie z obowiązków akredytowanych weryfikatorów na mocy niniejszego rozporządzenia i dyrektywy 2003/87/WE.
(26) Państwa członkowskie powinny nakładać kary za naruszanie przepisów niniejszego rozporządzenia i zapewnić egzekwowanie takich kar. W szczególności, kwota kary za nieumorzenie certyfikatów CBAM przez upoważnionego zgłaszającego CBAM powinna być identyczna z kwotą określoną w art. 16 ust. 3 i 4 dyrektywy 2003/87/WE. Jeżeli jednak towary wprowadziła do Unii osoba inna niż upoważniony zgłaszający CBAM, niewypełniająca obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, kwota kar powinna być wyższa, by były one skuteczne, współmierne i odstraszające, również przy uwzględnieniu tego, że osoba taka nie ma obowiązku umorzenia certyfikatów CBAM. Nakładanie kar na mocy niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla kar, które mogą zostać nałożone na mocy prawa Unii lub prawa krajowego za niedopełnienie innych stosownych obowiązków, zwłaszcza w odniesieniu do przepisów celnych.
(27) Podczas gdy EU ETS ma zastosowanie do niektórych procesów i działań produkcyjnych, CBAM powinien być ukierunkowany na odpowiadający im przywóz towarów. Wymaga to jednoznacznej identyfikacji przywożonych towarów na podstawie ich klasyfikacji w Nomenklaturze Scalonej (zwanej dalej "CN") określonej w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87 9 i powiązania ich z emisjami wbudowanymi.
(28) Towary i produkty przetworzone objęte CBAM powinny odzwierciedlać rodzaje działalności objęte EU ETS, ponieważ system ten bazuje na kryteriach ilościowych i jakościowych związanych z celem środowiskowym dyrektywy 2003/87/WE i jest najpełniejszym systemem regulacji emisji gazów cieplarnianych w Unii.
(29) Ustalenie zakresu CBAM tak, by odzwierciedlał działalność objętą EU ETS, pomogłoby również zapewnić traktowanie produktów przywożonych nie mniej korzystnie niż podobnych produktów pochodzenia wewnątrzunijnego.
(30) Chociaż ostatecznie CBAM ma obejmować szeroki zakres produktów, ostrożnie byłoby zacząć od wybranej liczby sektorów charakteryzujących się stosunkowo jednorodnymi towarami i ryzykiem ucieczki emisji. Sektory unijne uznane za narażone na ryzyko ucieczki emisji wymieniono w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2019/708 10 .
(31) Towary, do których powinno mieć zastosowanie niniejsze rozporządzenie, należy wybierać po dokładnej analizie ich znaczenia pod względem skumulowanych emisji gazów cieplarnianych i ryzyka ucieczki emisji w odpowiednich sektorach EU ETS, a jednocześnie należy ograniczać złożoność i obciążenia administracyjne nakładane na operatorów, których to dotyczy. W wyborze należy zwłaszcza uwzględnić materiały podstawowe i produkty podstawowe objęte EU ETS, by zapewnić objęcie emisji wbudowanych związanych z produktami wysokoemisyjnymi przywożonymi do Unii opłatą emisyjną równoważną z opłatą stosowaną do produktów unijnych oraz by zmniejszyć ryzyko ucieczki emisji. Istotnymi kryteriami umożliwiającymi zawężenie wyboru powinny być: po pierwsze, znaczenie sektorów pod względem emisji, czyli czy dany sektor należy do największych - w ujęciu zagregowanym - źródeł emisji gazów cieplarnianych; po drugie, stopień narażenia danego sektora na znaczne ryzyko ucieczki emisji, według definicji z dyrektywy 2003/87/WE; po trzecie, konieczność zrównoważenia szerokiego zakresu produktów pod względem emisji gazów cieplarnianych z jednoczesnym ograniczeniem złożoności i obciążeń administracyjnych.
(32) Zastosowanie pierwszego kryterium pozwoliłoby umieścić na tej liście następujące sektory przemysłowe, w odniesieniu do emisji skumulowanych: sektory żelaza i stali, rafinerii, cementu, aluminium, podstawowych chemikaliów organicznych, wodoru i nawozów.
(33) Niektóre sektory wymienione w decyzji delegowanej (UE) 2019/708 nie powinny jednak na tym etapie być objęte zakresem niniejszego rozporządzenia z uwagi na ich specyfikę.
(34) W szczególności zakresem niniejszego rozporządzenia nie powinny być objęte chemikalia organiczne, ze względu na ograniczenia techniczne, które w momencie przyjmowania niniejszego rozporządzenia nie pozwalają dokładnie określić emisji wbudowanych związanych z towarami przywożonymi. W przypadku tych towarów stosowany w EU ETS wzorzec porównawczy jest parametrem podstawowym, który nie pozwala na jednoznaczne przypisanie emisji wbudowanych do poszczególnych towarów przywożonych. Bardziej ukierunkowany przydział w przypadku chemikaliów organicznych wymaga większej ilości danych i analiz.
(35) Podobne ograniczenia techniczne dotyczą produktów rafineryjnych, w których przypadku nie można jednoznacznie przypisać emisji gazów cieplarnianych do poszczególnych produktów wyjściowych. Jednocześnie odpowiedni wzorzec porównawczy z EU ETS nie odnosi się bezpośrednio do konkretnych produktów, takich jak benzyna, olej napędowy czy nafta, ale do całej produkcji rafineryjnej.
(36) CBAM powinien obejmować produkty aluminiowe, ponieważ są one bardzo narażone na ucieczkę emisji. Co więcej, w niektórych zastosowaniach przemysłowych są bezpośrednią konkurencją dla wyrobów stalowych ze względu na zbliżone właściwości.
(37) W momencie przyjmowania niniejszego rozporządzenia przywóz wodoru do Unii jest stosunkowo niski. Oczekuje się jednak, że sytuacja ta znacznie się zmieni w nadchodzących latach, ponieważ unijny pakiet "Gotowi na 55" propaguje stosowanie wodoru ze źródeł odnawialnych. Na potrzeby obniżania emisyjności całego przemysłu popyt na wodór ze źródeł odnawialnych wzrośnie, co przyniesie niezintegrowane procesy wytwarzania produktów niższego szczebla, w których wodór jest prekursorem. Włączenie wodoru do zakresu CBAM jest odpowiednim środkiem dalszego wspierania obniżania emisyjności wodoru.
(38) Podobnie zakres CBAM powinien obejmować niektóre produkty mimo niskiego poziomu emisji wbudowanych powstających w procesie ich produkcji, ponieważ ich wyłączenie zwiększyłoby prawdopodobieństwo, że zobowiązania wynikające z objęcia zakresem CBAM produktów stalowych będą obchodzone przez przekierowanie handlu na produkty rynku niższego szczebla.
(39) Początkowo niniejsze rozporządzenie nie powinno natomiast mieć zastosowania do niektórych produktów, których produkcja nie wiąże się ze znacznymi emisjami, takich jak złom żelaza i stali, niektóre żelazostopy oraz niektóre nawozy.
(40) Zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia należy objąć import energii elektrycznej, ponieważ sektor ten odpowiada za 30 % łącznych emisji gazów cieplarnianych w Unii. Zwiększone ambicje klimatyczne Unii pogłębią różnice w kosztach emisji między wytwarzaniem energii elektrycznej w Unii i w państwach trzecich. W połączeniu z postępami w przyłączaniu unijnej sieci elektroenergetycznej do sieci jej sąsiadów zwiększyłoby to ryzyko ucieczki emisji ze względu na wzmożony import energii elektrycznej, której znaczna część powstaje w elektrowniach węglowych.
(41) Aby uniknąć nadmiernych obciążeń administracyjnych właściwych krajowych administracji i importerów, należy określić pewne ograniczone przypadki, w których obowiązki wynikające z niniejszego rozporządzenia nie powinny mieć zastosowania. Ten przepis de minimis pozostaje jednak bez uszczerbku dla dalszego stosowania przepisów prawa Unii lub prawa krajowego niezbędnych do zapewnienia zgodności z obowiązkami wynikającymi z niniejszego rozporządzenia, a także w szczególności z prawodawstwem w zakresie ceł, w tym zapobiegania nadużyciom finansowym.
(42) Ponieważ importerzy towarów objętych niniejszym rozporządzeniem nie powinni musieć wypełniać wynikających z niniejszego rozporządzenia zobowiązań w momencie przywozu, należy zastosować szczególne środki administracyjne, by zapewnić wypełnienie tych zobowiązań na późniejszym etapie. Importerzy powinni zatem mieć prawo przywozić towary, które są objęte niniejszym rozporządzeniem, dopiero po uzyskaniu upoważnienia od właściwych organów.
(43) Organy celne nie powinny zezwalać na przywóz towarów przez inną osobę niż upoważniony zgłaszający CBAM. Zgodnie z art. 46 i 48 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 11 organy celne są uprawnione do kontrolowania towarów, w tym identyfikacji upoważnionego zgłaszającego CBAM, ośmiocyfrowego kodu CN, ilości i państwo pochodzenia przywożonych towarów, daty zgłoszenia i procedury celnej. Komisja powinna uwzględnić ryzyko związane z CBAM, ustanawiając wspólne kryteria i normy ryzyka na podstawie art. 50 rozporządzenia (UE) nr 952/2013.
(44) W okresie przejściowym organy celne powinny informować zgłaszających o obowiązku przekazywania informacji, by pomóc w ich gromadzeniu oraz w upowszechnianiu wiedzy o tym, że w stosownych przypadkach należy ubiegać się o przyznanie statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM. Organy celne powinny przekazywać takie informacje w odpowiedni sposób, by zapewnić powiadomienie zgłaszających o takim obowiązku.
(45) CBAM powinien opierać się na systemie zgłoszeń, w którym upoważniony zgłaszający CBAM, mogący reprezentować więcej niż jednego importera, składałby co roku deklarację dotyczącą emisji wbudowanych związanych z towarami przywożonymi na obszar celny Unii i przekazywałby do umorzenia określoną liczbę certyfikatów CBAM odpowiadającą tym zadeklarowanym emisjom. Pierwszą deklarację CBAM za rok kalendarzowy 2026 należy złożyć do 31 maja 2027 r.
(46) Upoważniony zgłaszający CBAM powinien móc ubiegać się o zmniejszenie liczby certyfikatów CBAM, które ma przekazać do umorzenia, odpowiadające opłacie emisyjnej już rzeczywiście uiszczonej w państwie pochodzenia za zadeklarowane emisje wbudowane.
(47) Zadeklarowane emisje wbudowane powinny być weryfikowane przez osobę, która uzyska akredytację od krajowej jednostki akredytującej wyznaczonej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 12 lub z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/2067 13 .
(48) CBAM powinien umożliwiać operatorom instalacji produkcyjnych w państwach trzecich rejestrowanie się w rejestrze CBAM i udostępnianie upoważnionym zgłaszającym CBAM zweryfikowanych emisji wbudowanych pochodzących z produkcji towarów. Operator powinien móc zdecydować, by nie podawano do wiadomości publicznej jego imienia i nazwiska lub nazwy, adresu i danych kontaktowych znajdujących się w rejestrze CBAM.
(49) Certyfikaty CBAM różniłyby się od uprawnień w ramach EU ETS, których zasadniczą cechą jest codzienna sprzedaż na aukcjach. Potrzeba ustalenia jasnej ceny certyfikatów CBAM sprawiłaby, że codzienna publikacja cen byłaby nadmiernie uciążliwa i myląca dla operatorów, ponieważ istnieje ryzyko, że ceny dzienne byłyby nieaktualne w momencie publikacji. Zatem publikacja cen CBAM w ujęciu tygodniowym trafnie odzwierciedlałaby trendy cenowe udostępnionych na rynku uprawnień w ramach EU ETS i służyłaby temu samemu celowi klimatycznemu. Ceny certyfikatów CBAM należy zatem obliczać w dłuższych ramach czasowych, a mianowicie w ujęciu tygodniowym, niż ramy czasowe ustalone w EU ETS, a mianowicie w ujęciu dziennym. Obliczanie i publikowanie tej średniej ceny powinno być zadaniem Komisji.
(50) By dać upoważnionym zgłaszającym CBAM elastyczność w wypełnianiu zobowiązań na podstawie niniejszego rozporządzenia i pozwolić im czerpać korzyści z wahań cen uprawnień w ramach EU ETS, certyfikaty CBAM powinny być ważne przez ograniczony czas od daty ich zakupu. Upoważniony zgłaszający CBAM powinien mieć prawo odsprzedać część certyfikatów zakupionych w nadmiarze. By przekazać certyfikaty CBAM do umorzenia, upoważniony zgłaszający CBAM powinien zgromadzić liczbę certyfikatów wymaganych w ciągu roku, odpowiadających progom ustalanym na koniec każdego kwartału.
(51) Fizyczne właściwości energii elektrycznej jako produktu uzasadniają nieco odmienną konstrukcję CBAM w porównaniu z innymi towarami. W jasno określonych warunkach należy stosować wartości domyślne, a upoważnieni zgłaszający CBAM powinni móc żądać obliczenia ich zobowiązań na podstawie niniejszego rozporządzenia w oparciu o emisje rzeczywiste. Obrót energią elektryczną różni się od obrotu innymi towarami przede wszystkim dlatego, że odbywa się za pośrednictwem wzajemnie połączonych sieci elektroenergetycznych, z wykorzystaniem giełd energii elektrycznej i specyficznych form obrotu. Łączenie rynków jest ściśle regulowaną formą obrotu energią elektryczną, która pozwala na agregację ofert kupna i sprzedaży w całej Unii.
(52) By uniknąć ryzyka obchodzenia przepisów i poprawić identyfikowalność rzeczywistych emisji CO2 pochodzących z przywozu energii elektrycznej i jej wykorzystania w towarach, należy zezwolić na obliczanie emisji rzeczywistych wyłącznie po spełnieniu pewnych rygorystycznych warunków. W szczególności konieczne powinno być wykazanie stałej nominacji przydzielonej przepustowości połączeń wzajemnych oraz że istnieje bezpośredni stosunek umowny między nabywcą a producentem energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych lub między nabywcą a producentem energii elektrycznej o emisjach niższych niż wartość domyślna.
(53) By zmniejszyć ryzyko ucieczki emisji, Komisja powinna przeciwdziałać praktykom obchodzenia przepisów. Komisja powinna ocenić ryzyko takiego obchodzenia przepisów we wszystkich sektorach, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie.
(54) Umawiające się strony Traktatu o Wspólnocie Energetycznej, zawartego poprzez decyzję Rady 2006/500/WE 14 , oraz strony układów o stowarzyszeniu, w tym o pogłębionych i kompleksowych strefach wolnego handlu, są zobowiązane do procesów obniżania emisyjności, które powinny ostatecznie doprowadzić do przyjęcia mechanizmów wprowadzania opłat emisyjnych podobnych lub równoważnych z EU ETS lub do udziału w EU ETS.
(55) Integracja państw trzecich z unijnym rynkiem energii elektrycznej jest dla tych państw istotnym czynnikiem motywującym do przyspieszenia przechodzenia na systemy energetyczne o wysokim udziale energii ze źródeł odnawialnych. Łączenie rynków energii elektrycznej, określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1222 15 , umożliwia państwom trzecim lepszą integrację energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii z rynkiem energii elektrycznej, efektywną wymianę takiej energii elektrycznej na szerszym obszarze, równoważenie podaży i popytu z większym rynkiem unijnym oraz zmniejszenie intensywności emisji CO2 ich procesów wytwarzania energii elektrycznej. Integracja państw trzecich z unijnym rynkiem energii elektrycznej przyczynia się również do bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w tych państwach oraz w sąsiadujących z nimi państwach członkowskich.
(56) Gdy rynki energetyczne państw trzecich zostaną już ściśle zintegrowane z rynkiem Unii dzięki łączeniu rynków, trzeba będzie znaleźć rozwiązania techniczne zapewniające stosowanie CBAM do energii elektrycznej eksportowanej z tych państw na obszar celny Unii. Jeżeli nie uda się znaleźć rozwiązań technicznych, państwa trzecie, których rynki będą powiązane z rynkiem Unii, powinny korzystać z ograniczonego czasowo wyłączenia z CBAM do 2030 r., wyłącznie w odniesieniu do eksportu energii elektrycznej i z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków. Te państwa trzecie powinny jednak opracować plan działania i zobowiązać się do wdrożenia mechanizmu wprowadzania opłat emisyjnych równoważnych z EU ETS oraz do osiągnięcia neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla najpóźniej do 2050 r. i do dostosowania się do przepisów Unii w dziedzinie środowiska, klimatu, konkurencji i energii. Takie wyłączenie należy wycofać w dowolnym momencie, jeżeli zaistnieją powody, by sądzić, że dane państwo nie wypełnia swoich zobowiązań, lub jeżeli nie przyjmie do 2030 r. systemu handlu emisjami równoważnego z EU ETS.
(57) Przepisy przejściowe powinny mieć zastosowanie przez ograniczony czas. W tym celu należy zastosować CBAM bez wyrównania finansowego, by ułatwić jego płynne wprowadzenie, a przez to zmniejszyć ryzyko zakłóceń w handlu. Importerzy powinni być zobowiązani do składania kwartalnych sprawozdań na temat emisji wbudowanych związanych z towarami przywiezionymi w poprzednim kwartale danego roku kalendarzowego, z podaniem emisji bezpośrednich i pośrednich oraz opłat emisyjnych rzeczywiście uiszczonych za granicą. Ostatnie sprawozdanie CBAM, to jest sprawozdanie, które ma być złożone za ostatni kwartał 2025 r., należy złożyć do dnia 31 stycznia 2026 r.
(58) Aby ułatwić i zapewnić właściwe funkcjonowanie CBAM, Komisja powinna udzielać właściwym organom wsparcia w wykonywaniu zadań i obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Komisja powinna koordynować działania, wydawać wytyczne i wspierać wymianę najlepszych praktyk.
(59) Aby niniejsze rozporządzenie było stosowane racjonalnie pod względem kosztów, Komisja powinna zarządzać rejestrem CBAM zawierającym dane o upoważnionych zgłaszających CBAM, operatorach i instalacjach w państwach trzecich.
(60) Należy utworzyć wspólną centralną platformę sprzedaży i odkupu certyfikatów CBAM. By nadzorować transakcje na wspólnej centralnej platformie, Komisja powinna ułatwiać wymianę informacji i współpracę między właściwymi organami, a także między tymi organami a Komisją. Ponadto należy zapewnić szybki przepływ informacji między wspólną platformą centralną a rejestrem CBAM.
(61) Aby przyczynić się do skutecznego stosowania niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna prowadzić kontrole oparte na analizie ryzyka i odpowiednio poddawać przeglądowi treść deklaracji CBAM.
(62) Aby jeszcze bardziej ułatwić jednolite stosowanie niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna na wstępie udostępnić właściwym organom swoje własne obliczenia dotyczące certyfikatów CBAM, które mają być przekazane do umorzenia, na podstawie przeglądu deklaracji CBAM. Takie informacje wstępne powinny być przekazywane tylko w celach orientacyjnych i bez uszczerbku dla ostatecznego obliczenia, którego dokona właściwy organ. W szczególności nie powinno być możliwe korzystanie z prawa do odwołania się od takich wstępnych informacji przekazanych przez Komisję ani do podjęcia innych środków odwoławczych.
(63) Państwa członkowskie powinny również móc prowadzić przeglądy poszczególnych deklaracji CBAM do celów egzekwowania przepisów. Wnioski z przeglądów poszczególnych deklaracji CBAM powinny być przekazywane Komisji. Wnioski te należy również udostępniać innym właściwym organom za pośrednictwem rejestru CBAM.
(64) Państwa członkowskie powinny być odpowiedzialne za prawidłowe ustalanie i pobieranie dochodów wynikających ze stosowania niniejszego rozporządzenia.
(65) Komisja powinna regularnie oceniać stosowanie niniejszego rozporządzenia i składać sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Sprawozdania te powinny w szczególności skupiać się na możliwościach udoskonalenia działań w dziedzinie klimatu służących osiągnięciu przez Unię celu neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r. W ramach tej sprawozdawczości Komisja powinna gromadzić informacje niezbędne do jak najszybszego dalszego rozszerzenia zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia na wbudowane emisje pośrednie związane z towarami wymienionymi w załączniku II oraz z innymi towarami i usługami, które mogą być narażone na ryzyko ucieczki emisji, takie jak produkty niższego szczebla, oraz opracować metody obliczania emisji wbudowanych w oparciu o metody odnoszące się do śladu środowiskowego, jak określono w zaleceniu Komisji 2013/179/UE 16 . Sprawozdania te powinny też zawierać ocenę wpływu CBAM na ucieczkę emisji, w tym w odniesieniu do eksportu, oraz jego skutków gospodarczych, społecznych i terytorialnych w całej Unii, z uwzględnieniem specyfiki i ograniczeń regionów najbardziej oddalonych, o których mowa w art. 349 TFUE, oraz państw wyspiarskich należących do obszaru celnego Unii.
(66) Komisja powinna monitorować i zwalczać praktyki obchodzenia przepisów niniejszego rozporządzenia, w tym przypadki, gdy operatorzy mogliby nieznacznie modyfikować swoje towary bez zmiany ich zasadniczych cech lub sztucznie dzielić przesyłki na mniejsze w celu uniknięcia obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Należy również monitorować sytuacje, gdy towary byłyby wysyłane do państwa trzeciego lub regionu trzeciego, zanim zostaną przywiezione na rynek unijny, w celu uniknięcia obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, lub gdy operatorzy w państwach trzecich wywoziliby do Unii produkty o mniejszej emisyjności, a na inne rynki przeznaczaliby produkty o większej emisyjności, gdy eksporterzy lub producenci reorganizowaliby swoje struktury i kanały sprzedaży i produkcji, lub inne rodzaje praktyk podwójnych standardów w produkcji i sprzedaży służące uniknięciu obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
(67) Przy pełnym poszanowaniu zasad określonych w niniejszym rozporządzeniu prace nad rozszerzeniem jego zakresu stosowania powinny służyć objęciu nim do 2030 r. wszystkich sektorów objętych dyrektywą 2003/87/WE. Dlatego prowadząc przegląd i ocenę stosowania niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna utrzymać odniesienie do tej daty i priorytetowo traktować włączenie do zakresu niniejszego rozporządzenia wbudowanych emisji gazów cieplarnianych związanych z towarami najbardziej narażonymi na ucieczkę emisji i najbardziej emisyjnymi, a także z produktami niższego szczebla, które zawierają znaczny udział co najmniej jednego z towarów objętych zakresem niniejszego rozporządzenia. Jeżeli Komisja nie przedłoży wniosku ustawodawczego w sprawie takiego rozszerzenia zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia do 2030 r., powinna ona poinformować Parlament Europejski i Radę o powodach i podjąć działania niezbędne do osiągnięcia celu, jakim jest jak najszybsze włączenie do niego wszystkich sektorów objętych dyrektywą 2003/87/WE.
(68) Komisja powinna również przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia na dwa lata przed końcem okresu przejściowego, a następnie co dwa lata. Termin składania sprawozdań powinien być zgodny z harmonogramami funkcjonowania rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla zgodnie z art. 10 ust. 5 dyrektywy 2003/87/WE. Sprawozdania te powinny zawierać ocenę skutków CBAM.
(69) Aby umożliwić szybką i skuteczną reakcję na nieprzewidywalne, wyjątkowe i niesprowokowane okoliczności o destrukcyjnych skutkach dla infrastruktury gospodarczej i przemysłowej co najmniej jednego państwa trzeciego objętego CBAM, Komisja powinna w stosownym przypadku przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy zmieniający niniejsze rozporządzenie. W takim wniosku ustawodawczym należy określić środki najbardziej odpowiednie do sytuacji, w jakiej znajdzie się to państwo trzecie lub te państwa trzecie, umożliwiając jednocześnie utrzymanie celów niniejszego rozporządzenia. Środki te powinny być ograniczone w czasie.
(70) Należy kontynuować dialog z państwami trzecimi oraz zachować przestrzeń na współpracę i rozwiązania mogące wpłynąć na konkretne decyzje dotyczące szczegółów CBAM podczas jego wdrażania, zwłaszcza w okresie przejściowym.
(71) Komisja powinna bezstronnie i zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii dążyć do kontaktów z państwami trzecimi, na których handel z Unią ma wpływ niniejsze rozporządzenie, by zbadać możliwości dialogu i współpracy we wdrażaniu konkretnych elementów CBAM. Komisja powinna również zbadać możliwości zawarcia umów uwzględniających mechanizm wprowadzania opłat emisyjnych wprowadzony w państwach trzecich. Unia powinna w tym celu udzielać pomocy technicznej krajom rozwijającym się i krajom najsłabiej rozwiniętym określonym przez Organizację Narodów Zjednoczonych.
(72) Wprowadzenie CBAM wymaga rozwoju dwu- i wielostronnej oraz międzynarodowej współpracy z państwami trzecimi. W tym celu należy stworzyć forum państw stosujących instrumenty wprowadzania opłat emisyjnych lub inne porównywalne instrumenty ("klub klimatyczny"), by propagować wdrażanie ambitnej polityki klimatycznej we wszystkich państwach i utorować drogę do wprowadzenia opłat emisyjnych na całym świecie. Członkostwo w klubie powinno być otwarte, dobrowolne, niewykluczające i ukierunkowane zwłaszcza na wyznaczanie ambitnych celów klimatycznych zgodnie z porozumieniem paryskim. Klub klimatyczny mógłby funkcjonować pod auspicjami wielostronnej organizacji międzynarodowej oraz powinien ułatwiać porównywanie i, w stosownych przypadkach, koordynację odpowiednich środków mających wpływ na redukcję emisji. Klub klimatyczny powinien też wspierać porównywalność odpowiednich środków w dziedzinie klimatu przez zapewnienie jakości monitorowania, sprawozdawczości i weryfikacji wśród członków oraz zapewnienie środków służących zaangażowaniu i przejrzystości między Unią a jej partnerami handlowymi.
(73) Aby dalej wspierać osiąganie celów porozumienia paryskiego w państwach trzecich, pożądane jest, aby Unia nadal wspierała finansowo ze swojego budżetu łagodzenie zmiany klimatu i przystosowywanie się do niej w krajach najsłabiej rozwiniętych, w tym ich starania o obniżanie emisyjności i transformację ich przemysłu wytwórczego. To wsparcie unijne powinno również pomóc ułatwiać dostosowanie zainteresowanych sektorów przemysłu do nowych wymogów regulacyjnych wynikających z niniejszego rozporządzenia.
(74) Ponieważ CBAM ma zachęcać do czystszej produkcji, Unia jest zdecydowana współpracować z krajami o niskim i średnim dochodzie i wspierać je w obniżaniu emisyjności ich przemysłu wytwórczego w ramach zewnętrznego wymiaru Europejskiego Zielonego Ładu i zgodnie z porozumieniem paryskim. Unia powinna nadal wspierać te kraje, a zwłaszcza kraje najsłabiej rozwinięte, z budżetu Unii, aby pomóc im zapewnić dostosowanie się do obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Unia powinna również nadal wspierać łagodzenie zmiany klimatu i przystosowywanie się do niej w tych krajach, w tym ich starania o obniżanie emisyjności i transformację ich przemysłu wytwórczego, do wysokości pułapu wieloletnich ram finansowych oraz wsparcia finansowego udzielanego przez Unię na rzecz międzynarodowego finansowania działań związanych ze zmianą klimatu. Unia pracuje nad wprowadzeniem nowych zasobów własnych opartych na przychodach ze sprzedaży certyfikatów CBAM.
(75) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 17 i (UE) 2018/1725 18 .
(76) Z myślą o efektywności rozporządzenie Rady (WE) nr 515/97 19 powinno mieć odpowiednie zastosowanie do niniejszego rozporządzenia.
(77) W celu uzupełnienia lub zmiany niektórych, innych niż istotne, elementów niniejszego rozporządzenia Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do:
- uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie wymogów i procedur dla państw trzecich lub terytoriów trzecich, które usunięto z wykazu w pkt 2 załącznika III, aby zapewnić stosowanie niniejszego rozporządzenia na ich terytoriach w odniesieniu do energii elektrycznej;
- zmiany wykazu państw trzecich i terytoriów trzecich wymienionych w pkt 1 lub 2 załącznika III przez dodanie tych państw lub terytoriów do tego wykazu w celu wyłączenia z CBAM tych państw lub terytoriów, które są w pełni zintegrowane z EU ETS lub powiązane z nim w przypadku przyszłych umów, albo przez usunięcie państw trzecich lub terytoriów trzecich z tego wykazu, a tym samym objęcie ich CBAM, jeżeli nie pobierają one rzeczywiście opłat EU ETS od towarów wywożonych do Unii;
- uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie warunków przyznawania akredytacji weryfikatorom, kontroli i nadzoru nad akredytowanymi weryfikatorami, cofnięcia akredytacji oraz wzajemnego uznawania i wzajemnej oceny jednostek akredytujących;
- uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez doprecyzowanie harmonogramu, spraw administracyjnych i innych aspektów sprzedaży i odkupu certyfikatów CBAM; oraz
- zmiany wykazu towarów w załączniku I przez dodanie w pewnych okolicznościach towarów nieznacznie zmodyfikowanych, by udoskonalić środki przeciwdziałające praktykom obchodzenia przepisów.
Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 20 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(78) Konsultacje takie należy prowadzić z zachowaniem przejrzystości i mogą one obejmować wcześniejsze konsultacje z zainteresowanymi stronami, na przykład właściwymi organami, przedstawicielami przemysłu (w tym MŚP), partnerami społecznymi, w tym związkami zawodowymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i organizacjami ochrony środowiska.
(79) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 21 .
(80) Należy zapewnić ochronę interesów finansowych Unii w całym cyklu wydatkowania, przez zastosowanie proporcjonalnych środków obejmujących zapobieganie nieprawidłowościom oraz ich wykrywanie i badanie, odzyskiwanie środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub niewłaściwie wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładanie sankcji administracyjnych i finansowych. CBAM powinien zatem bazować na odpowiednich i skutecznych mechanizmach zapobiegania stratom w dochodach.
(81) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapobieganie ucieczce emisji, a dzięki niemu redukcja emisji CO2 na świecie, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(82) By umożliwić niezwłoczne przyjęcie aktów delegowanych i wykonawczych na mocy niniejszego rozporządzenia, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
