a także mając na uwadze, co następuje:(1) Unia postawiła sobie za cel utworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
(2) Możliwość ustanowienia Prokuratury Europejskiej jest przewidziana w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w tytule dotyczącym przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
(3) Zarówno Unia, jak i państwa członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek chronić interesy finansowe Unii przed przestępstwami, które każdego roku powodują znaczne szkody finansowe. W przypadkach tych przestępstw krajowe organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych nie zawsze jednak w wystarczającym zakresie prowadzą postępowania przygotowawcze i sądowe.
(4) W dniu 17 lipca 2013 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.
(5) Na posiedzeniu w dniu 7 lutego 2017 r. Rada odnotowała brak jednomyślności w odniesieniu do projektu rozporządzenia.
(6) Zgodnie z art. 86 ust. 1 akapit drugi TFUE grupa siedemnastu państw członkowskich pismem z dnia 14 lutego 2017 r. wystąpiła z wnioskiem o przekazanie projektu rozporządzenia Radzie Europejskiej.
(7) W dniu 9 marca 2017 r. Rada Europejska przeprowadziła dyskusję na temat projektu rozporządzenia i stwierdziła, że istnieje brak porozumienia w rozumieniu art. 86 ust. 1 akapit trzeci.
(8) W dniu 3 kwietnia 2017 r. Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Republika Czeska, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja i Słowenia powiadomiły Parlament Europejski, Radę i Komisję, że pragną ustanowić wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej. Tym samym zgodnie z art. 86 ust. 1 akapit trzeci TFUE uznaje się, że upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy, o którym mowa w art. 20 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej i w art. 329 ust. 1 TFUE, zostało udzielone i od dnia 3 kwietnia 2017 r. stosuje się postanowienia w sprawie wzmocnionej współpracy. Ponadto odpowiednio w pismach z dnia 19 kwietnia 2017 r., 1 czerwca 2017 r., 9 czerwca 2017 r. oraz 22 czerwca 2017 r. Łotwa, Estonia, Austria i Włochy poinformowały, że pragną uczestniczyć w ustanowieniu wzmocnionej współpracy.
(9) Zgodnie z art. 328 ust. 1 TFUE od chwili jej ustanowienia wzmocniona współpraca powinna pozostawać otwarta dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Powinny one także móc przystąpić do takiej współpracy w dowolnym innym momencie, także w odniesieniu do wzmocnionej współpracy już prowadzonej, o ile będą przestrzegać aktów już przyjętych w ramach tej współpracy. Komisja i państwa członkowskie, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (zwane dalej "państwami członkowskimi"), powinny propagować uczestnictwo w niej możliwie największej liczby państw członkowskich Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie powinno wiązać w całości i być bezpośrednio stosowane tylko w państwach członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej, lub na mocy decyzji przyjętej zgodnie z art. 331 ust. 1 akapit drugi lub trzeci TFUE.
(10) Zgodnie z art. 86 TFUE Prokuratura Europejska powinna zostać ustanowiona w oparciu o Eurojust. Oznacza to, że niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać między nimi ścisły związek opierający się na współpracy.
(11) TFUE przewiduje, że zakres właściwości rzeczowej Prokuratury Europejskiej ogranicza się do przestępstw naruszających interesy finansowe Unii zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Zadania Prokuratury Europejskiej powinny zatem polegać na prowadzeniu postępowań przygotowawczych, wnoszeniu i popieraniu oskarżeń oraz wytaczaniu powództw przeciwko sprawcom przestępstw naruszającym interesy finansowe Unii na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 2 i przestępstw nierozerwalnie z nimi związanych. Rozszerzenie zakresu tej właściwości na poważne przestępstwa mające wymiar transgraniczny wymaga jednomyślnej decyzji Rady Europejskiej.
(12) Zgodnie z zasadą pomocniczości cel polegający na zwalczaniu przestępstw naruszających interesy finansowe Unii można lepiej osiągnąć na poziomie Unii ze względu na rozmiary i skutki tego zwalczania. W obecnej sytuacji, w której za ściganie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii odpowiadają wyłącznie organy państw członkowskich Unii Europejskiej, cel ten nie zawsze jest realizowany w wystarczającym zakresie. Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie intensyfikacja walki z przestępstwami naruszającymi interesy finansowe Unii i ustanowienie w tym celu Prokuratury Europejskiej, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie Unii Europejskiej ze względu na rozdrobnienie krajowego ścigania przestępstw popełnianych przeciwko interesom finansowym Unii, natomiast ze względu na fakt, że Prokuratura Europejska ma być właściwa do ścigania tego rodzaju przestępstw, możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów oraz zapewnia możliwie najmniejszy wpływ jego przepisów na porządek prawny i struktury instytucjonalne państw członkowskich.
(13) Niniejsze rozporządzenie przewiduje system kompetencji dzielonych między Prokuraturą Europejską a organami krajowymi w zwalczaniu przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, przy czym Prokuratura Europejska dysponuje prawem do przejęcia sprawy.
(14) Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy zarówno Prokuratura Europejska, jak i właściwe organy krajowe powinny wspierać się i przekazywać sobie informacje, by efektywnie walczyć z przestępstwami objętymi właściwością Prokuratury Europejskiej.
(15) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla krajowych systemów organizowania postępowań przygotowawczych przez państwa członkowskie.
(16) Ponieważ Prokuratura Europejska ma otrzymać uprawnienia w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń, należy wprowadzić zabezpieczenia instytucjonalne, aby zapewnić jej niezależność, a także odpowiedzialność przed instytucjami Unii.
(17) Prokuratura Europejska powinna działać w interesie Unii jako całości i nie powinna dążyć do uzyskania poleceń od nikogo spoza Prokuratury Europejskiej ani nie powinna takich poleceń przyjmować.
(18) Z niezależnością i uprawnieniami przyznanymi Prokuraturze Europejskiej na mocy niniejszego rozporządzenia wiąże się pełna odpowiedzialność. Europejski Prokurator Generalny jest w pełni odpowiedzialny za wykonywanie swoich obowiązków szefa Prokuratury Europejskiej i w związku z pełnieniem tej funkcji ponosi całkowitą odpowiedzialność instytucjonalną przed Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją za ogół działań Prokuratury. W rezultacie każda z tych instytucji może w określonych okolicznościach zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanego dalej "Trybunałem Sprawiedliwości") o odwołanie Europejskiego Prokuratora Generalnego, w tym w przypadkach poważnych uchybień. Taka sama procedura powinna obowiązywać do celów odwoływania prokuratorów europejskich.
(19) Prokuratura Europejska powinna wydawać ogólnodostępne sprawozdanie roczne ze swojej ogólnej działalności, które powinno obejmować co najmniej dane statystyczne dotyczące jej pracy.
(20) Struktura organizacyjna Prokuratury Europejskiej powinna umożliwiać szybkie i efektywne podejmowanie decyzji dotyczących prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń, niezależnie od tego, czy odnoszą się one do jednego czy do kilku państw członkowskich. Struktura ta powinna także zapewniać, by w Prokuraturze Europejskiej reprezentowane były wszystkie krajowe systemy i tradycje prawne państw członkowskich oraz by prokuratorzy znający poszczególne systemy prawne zajmowali się zasadniczo prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz wnoszeniem i popieraniem oskarżeń w swoich państwach członkowskich.
(21) W tym celu Prokuratura Europejska powinna być niepodzielnym organem Unii działającym jako jeden urząd. Szczebel centralny składa się z Europejskiego Prokuratora Generalnego, który pełni funkcję szefa całej Prokuratury Europejskiej i funkcję szefa kolegium prokuratorów europejskich, ze stałych izb i z prokuratorów europejskich. Szczebel pozacentralny stanowią delegowani prokuratorzy europejscy działający w państwach członkowskich.
(22) Ponadto, aby zapewnić spójność działań Prokuratury Europejskiej i tym samym odpowiednią ochronę interesów finansowych Unii, struktura organizacyjna i wewnętrzny proces decyzyjny Prokuratury Europejskiej powinny umożliwiać monitorowanie, kierowanie i nadzorowanie przez szczebel centralny prowadzenia wszystkich postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania wszystkich oskarżeń przez delegowanych prokuratorów europejskich.
(23) W niniejszym rozporządzeniu terminy "kontrola zwierzchnia", "monitorowanie i kierowanie" oraz "nadzór" służą do opisania różnych działań kontrolnych prowadzonych przez Prokuraturę Europejską. "Kontrolę zwierzchnią" należy rozumieć jako termin odnoszący się do ogólnego zarządzania działalnością Prokuratury Europejskiej, w ramach którego polecenia wydawane są wyłącznie w kwestiach mających dla niej znaczenie horyzontalne. "Monitorowanie i kierowanie" należy rozumieć jako terminy związane z uprawnieniami do monitorowania poszczególnych postępowań przygotowawczych oraz wnoszonych i popieranych oskarżeń oraz do kierowania nimi. "Nadzór" należy rozumieć jako termin odnoszący się do ściślejszej i stałej kontroli nad prowadzonymi postępowaniami przygotowawczymi oraz wnoszonymi i popieranymi oskarżeniami, w tym w razie konieczności interweniowania i wydawania poleceń w kwestiach dotyczących tych postępowań i oskarżeń.
(24) Kolegium powinno podejmować decyzje w kwestiach strategicznych, w tym odnośnie do ustalania priorytetów i polityki Prokuratury Europejskiej w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń oraz w kwestiach ogólnych wynikających z poszczególnych spraw, na przykład odnośnie do stosowania niniejszego rozporządzenia, właściwej realizacji polityki Prokuratury Europejskiej w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń lub kwestii zasadniczych lub mających duże znaczenie dla kształtowania spójnej polityki Prokuratury Europejskiej w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń. Decyzje kolegium co do kwestii ogólnych nie powinny wpływać na obowiązek prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i prawem krajowym. Kolegium powinno dokładać wszelkich starań, aby podejmować decyzje w drodze konsensusu. Jeżeli konsensusu nie można osiągnąć, decyzje należy podejmować w drodze głosowania.
(25) Stałe izby powinny monitorować postępowania przygotowawcze i kierować nimi, a także zapewniać spójność działań Prokuratury Europejskiej. Skład stałych izb powinien być ustalany zgodnie z regulaminem wewnętrznym Prokuratury Europejskiej, który powinien zezwalać między innymi na to, by prokurator europejski był członkiem więcej niż jednej stałej izby w przypadku, gdy jest to właściwe do celów zapewnienia, w miarę możliwości, równego obciążenia pracą poszczególnych prokuratorów europejskich.
(26) Stałym izbom powinien przewodniczyć Europejski Prokurator Generalny, jeden z zastępców Europejskiego Prokuratora Generalnego lub jeden z prokuratorów europejskich, zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie wewnętrznym Prokuratury Europejskiej.
(27) Przydzielanie spraw stałym izbom powinno opierać się na systemie losowego przydziału spraw, tak by w miarę możliwości zapewnić równomierne obciążenie pracą Prokuratury Europejskiej. Aby zapewnić należyte i efektywne funkcjonowanie Prokuratury Europejskiej, powinno być możliwe odstąpienie od tej zasady, jeśli Europejski Prokurator Generalny podejmie stosowną decyzję.
(28) Do kolegium należy mianować po jednym prokuratorze europejskim z każdego państwa członkowskiego. Prokuratorzy europejscy powinni zasadniczo nadzorować w imieniu właściwej stałej izby postępowania przygotowawcze oraz oskarżenia, którymi zajmują się delegowani prokuratorzy europejscy w ich państwie członkowskim. Powinni oni działać jako punkt kontaktowy pomiędzy szczeblem centralnym a szczeblem zdecentralizowanym w swoich państwach członkowskich, ułatwiając funkcjonowanie Prokuratury Europejskiej jako jednego urzędu. Nadzorujący prokurator europejski powinien także sprawdzać zgodność wszelkich poleceń z prawem krajowym i informować stałą izbę o ich ewentualnej niezgodności.
(29) Ze względu na obciążenie pracą związane z dużą liczbą postępowań przygotowawczych oraz wnoszonych i popieranych oskarżeń w danym państwie członkowskim, prokurator europejski powinien mieć możliwość zwrócenia się o to, by w drodze wyjątku nadzorowanie niektórych postępowań przygotowawczych oraz niektórych wnoszonych i popieranych oskarżeń w jego państwie członkowskim mogło zostać powierzone innym prokuratorom europejskim. Stosowna decyzja powinna zostać podjęta przez Europejskiego Prokuratora Generalnego za zgodą prokuratora europejskiego, który miałby przejąć dane sprawy. Kryteria dotyczące takich decyzji powinny zostać określone w regulaminie wewnętrznym Prokuratury Europejskiej i powinny obejmować wymóg, by prokurator europejski przejmujący sprawy znał w wystarczającym stopniu język i system prawny danego państwa członkowskiego.
(30) Postępowania przygotowawcze Prokuratury Europejskiej powinni zasadniczo prowadzić delegowani prokuratorzy europejscy w państwach członkowskich. Powinni oni prowadzić je zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a w sprawach nieobjętych niniejszym rozporządzeniem - zgodnie z prawem krajowym. Delegowani prokuratorzy europejscy powinni wykonywać swoje zadania pod nadzorem nadzorującego prokuratora europejskiego, a także zgodnie ze wskazówkami i poleceniami właściwej stałej izby. W przypadku gdy prawo krajowe państwa członkowskiego przewiduje wewnętrzną kontrolę niektórych czynności w ramach struktury prokuratury krajowej, kontrola takich decyzji podjętych przez delegowanego prokuratora europejskiego powinna wchodzić w zakres uprawnień nadzorczych nadzorującego prokuratora europejskiego zgodnie z regulaminem wewnętrznym Prokuratury Europejskiej. W takich przypadkach państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do ustanowienia kontroli przez sądy krajowe, bez uszczerbku dla art. 19 TUE i art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą").
(31) Funkcja oskarżyciela występującego przed właściwymi sądami ma zastosowanie do czasu zakończenia postępowania, przez co rozumie się ostateczne rozstrzygnięcie kwestii, czy podejrzany lub oskarżony popełnił przestępstwo, w tym w stosownych przypadkach wydanie wyroku skazującego i rozpatrzenie wszelkich dostępnych środków prawnych lub środków zaskarżenia aż do uprawomocnienia się decyzji rozstrzygającej.
(32) Delegowani prokuratorzy europejscy powinni być integralną częścią Prokuratury Europejskiej i z tego względu, prowadząc postępowania przygotowawcze oraz wnosząc i popierając oskarżenia w sprawach o przestępstwa, które są objęte właściwością Prokuratury Europejskiej, powinni na terytorium swoich państw członkowskich działać wyłącznie na rzecz i w imieniu Prokuratury Europejskiej. Powinno to oznaczać przyznanie im na mocy niniejszego rozporządzenia statusu niezależnego pod względem funkcji i pod względem prawnym, odrębnego od jakiegokolwiek statusu przewidzianego w prawie krajowym.
(33) Niezależnie od szczególnego statusu wynikającego z niniejszego rozporządzenia delegowani prokuratorzy europejscy w trakcie swojej kadencji powinni również być członkami prokuratury w swoim państwie członkowskim, tzn. prokuratorami lub członkami sądownictwa, a ich państwo członkowskie powinno przyznać im co najmniej takie same uprawnienia jak prokuratorom krajowym.
(34) Delegowani prokuratorzy europejscy powinni być związani poleceniami stałych izb i prokuratorów europejskich. Jeśli delegowany prokurator europejski uważa, że polecenie takie wymagałoby od niego podjęcia czynności niezgodnej z prawem krajowym, powinien on zwrócić się o ponowne rozpatrzenie tego polecenia przez Europejskiego Prokuratora Generalnego.
(35) Delegowany prokurator europejski prowadzący sprawę powinien informować nadzorującego prokuratora europejskiego i właściwą stałą izbę o wszelkich istotnych postępach w sprawie, takich jak przeprowadzenie czynności w ramach postępowania przygotowawczego lub zmiany dotyczące kręgu osób podejrzanych.
(36) Stałe izby powinny wykonywać swoje uprawnienia decyzyjne na określonych etapach postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Europejską, aby zapewnić wspólną politykę w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń. Powinny one podejmować decyzje na podstawie projektu decyzji przedłożonego przez delegowanego prokuratora europejskiego prowadzącego sprawę. Jednak w wyjątkowych przypadkach stała izba powinna mieć możliwość przyjmowania decyzji bez wcześniejszego przedłożenia projektu przez delegowanego prokuratora europejskiego prowadzącego sprawę. W takich przypadkach projekt decyzji może przedstawić prokurator europejski nadzorujący sprawę.
(37) Stała izba powinna mieć możliwość przekazania swoich uprawnień decyzyjnych nadzorującemu prokuratorowi europejskiemu w konkretnych sprawach, w których przestępstwo nie jest poważne lub postępowanie nie jest złożone. Dokonując oceny wagi przestępstwa, należy wziąć pod uwagę jego reperkusje na poziomie Unii.
(38) Regulamin wewnętrzny Prokuratury Europejskiej powinien przewidywać mechanizm zastępstw między prokuratorami europejskimi. Mechanizm zastępstw powinien być stosowany w przypadkach, w których prokurator europejski chwilowo nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków, np. z powodu nieobecności.
(39) Ponadto w przypadku rezygnacji prokuratora europejskiego ze stanowiska, jego odwołania lub ustąpienia ze stanowiska z innego powodu, lub na przykład w przypadku przedłużającej się choroby, prokurator europejski powinien zostać zastąpiony przez jednego z delegowanych prokuratorów europejskich ze swojego państwa członkowskiego. Zastępstwo takie nie powinno przekraczać okresu trzech miesięcy. Kolegium powinno mieć możliwość przedłużenia tego okresu, jeśli uzna to za konieczne, uwzględniając obciążenie pracą Prokuratury Europejskiej i czas trwania nieobecności, do czasu zastąpienia lub powrotu prokuratora europejskiego. Delegowany prokurator europejski zastępujący prokuratora europejskiego nie powinien w okresie pełnienia zastępstwa być w dalszym ciągu odpowiedzialny za postępowania przygotowawcze ani oskarżenia, które prowadził jako delegowany prokurator europejski lub jako prokurator krajowy. Do postępowań Prokuratury Europejskiej, które prowadził delegowany prokurator europejski zastępujący prokuratora europejskiego, powinny mieć zastosowanie przepisy Prokuratury Europejskiej dotyczące zmian prokuratorów prowadzących sprawę.
(40) Procedura powoływania Europejskiego Prokuratora Generalnego i prokuratorów europejskich powinna gwarantować ich niezależność. Ich legitymizację powinny zapewniać instytucje Unii biorące udział w procedurze powoływania. Zastępców Europejskiego Prokuratora Generalnego powinno wybierać kolegium spośród swoich członków.
(41) Komisja selekcyjna powinna sporządzić listę kandydatów na stanowisko Europejskiego Prokuratora Generalnego. Uprawnienia do ustanowienia, na wniosek Komisji, przepisów dotyczących działania komisji selekcyjnej i do powołania jej członków należy przekazać Radzie. Takie uprawnienia wykonawcze stanowiłyby odzwierciedlenie szczególnych uprawnień, jakie przyznaje Radzie art. 86 TFUE, oraz szczególnego charakteru Prokuratury Europejskiej, która będzie mocno osadzona w krajowych strukturach prawnych, pozostając jednocześnie organem Unii. Prokuratura Europejska będzie występować w postępowaniach, w których większość pozostałych podmiotów będzie należała do struktur krajowych, np. sądy, policja i inne organy ścigania, dlatego w szczególnym interesie Rady leży aktywny udział w procedurze powoływania. Przyznanie tych uprawnień Radzie wynika także z odpowiedniego uwzględnienia potencjalnie wrażliwego charakteru uprawnień decyzyjnych mających bezpośrednie skutki dla krajowych struktur sądownictwa i prokuratury. Parlament Europejski i Rada powinny za obopólną zgodą powołać na stanowisko Europejskiego Prokuratora Generalnego jednego z kandydatów z listy.
(42) Każde z państw członkowskich powinno wskazać trzech kandydatów na stanowisko prokuratora europejskiego, który zostanie wybrany i powołany przez Radę. Aby zapewnić ciągłość prac kolegium, co trzy lata powinna następować wymiana jednej trzeciej prokuratorów europejskich. Radzie powinny zostać przyznane uprawnienia do przyjmowania przepisów przejściowych w zakresie powoływania prokuratorów europejskich na pierwszą kadencję i podczas tej kadencji. Te uprawnienia wykonawcze stanowią odzwierciedlenie uprawnień Rady w zakresie wybierania i powoływania prokuratorów europejskich. Uzasadnia je także szczególny charakter stanowisk prokuratorów europejskich, którzy powiązani są ze swoimi państwami członkowskimi, a jednocześnie pozostają członkami kolegium, a także - ogólniej - szczególny charakter Prokuratury Europejskiej - z tych samych powodów, które uzasadniają przyznanie Radzie uprawnień wykonawczych w zakresie ustanowienia przepisów dotyczących działania komisji selekcyjnej i w zakresie powoływania jej członków. Podejmując decyzję o wymianie jednej trzeciej prokuratorów europejskich w trakcie ich pierwszej kadencji, Rada powinna uwzględnić zasięg geograficzny państw członkowskich.
(43) Procedura powoływania delegowanych prokuratorów europejskich powinna gwarantować, że będą oni stanowić integralną część Prokuratury Europejskiej, a jednocześnie na szczeblu operacyjnym będą pozostawać w ramach swoich krajowych systemów prawnych oraz struktur sądowniczych i prokuratorskich. Państwa członkowskie powinny wskazać kandydatów na stanowiska delegowanych prokuratorów europejskich, którzy powinni zostać powołani przez kolegium na wniosek Europejskiego Prokuratora Generalnego.
(44) Aby zapewnić odpowiednie rozpatrywanie spraw zgłaszanych Prokuraturze Europejskiej, w każdym państwie członkowskim powinno być co najmniej dwóch delegowanych prokuratorów europejskich. Europejski Prokurator Generalny, konsultując się z każdym z państw członkowskich, powinien zatwierdzić liczbę delegowanych prokuratorów europejskich dla każdego państwa, a także funkcjonalny i terytorialny podział zadań między nimi. Podczas tych konsultacji należy odpowiednio uwzględnić organizację krajowych systemów ścigania. Funkcjonalny podział właściwości między delegowanymi prokuratorami europejskimi mógłby stać się kryterium podziału zadań.
(45) Całkowita liczba delegowanych prokuratorów europejskich w danym państwie członkowskim może zostać zmieniona za zgodą Europejskiego Prokuratora Generalnego w granicach rocznej linii budżetowej Prokuratury Europejskiej.
(46) Kolegium powinno być odpowiedzialne za procedury dyscyplinarne dotyczące delegowanych prokuratorów europejskich działających na mocy niniejszego rozporządzenia. Ponieważ delegowani prokuratorzy europejscy pozostają aktywnymi członkami prokuratury lub sądownictwa państw członkowskich i mogą również pełnić funkcje prokuratorów krajowych, mogą mieć do nich zastosowanie krajowe przepisy dyscyplinarne w odniesieniu do przyczyn niezwiązanych z niniejszym rozporządzeniem. W takich jednak przypadkach Europejski Prokurator Generalny, ze względu na spoczywającą na nim odpowiedzialność za zarządzanie Prokuraturą Europejską i w celu ochrony jej integralności i niezależności, powinien zostać poinformowany o odwołaniu danego prokuratora ze stanowiska lub o wszczęciu wobec niego postępowania dyscyplinarnego.
(47) Prace Prokuratury Europejskiej powinny co do zasady przebiegać w formie elektronicznej. Należy utworzyć system zarządzania sprawami, należący do Prokuratury Europejskiej i przez nią zarządzany. W systemie powinny się znajdować uzyskane informacje o czynach mogących stanowić przestępstwo, które są objęte właściwością Prokuratury Europejskiej, a także informacje pochodzące z akt spraw, w tym z akt spraw zamkniętych. Tworząc system zarządzania sprawami, Prokuratura Europejska powinna zapewnić, by umożliwiał on działanie Prokuratury Europejskiej jako jednego urzędu, a zatem by Prokuratura Centralna miała dostęp do akt spraw, którymi zajmują się delegowani prokuratorzy europejscy, i dzięki temu mogła realizować swoje zadania w zakresie podejmowania decyzji, monitorowania oraz kierowania i nadzoru.
(48) Organy krajowe powinny niezwłocznie informować Prokuraturę Europejską o wszelkich czynach, które mogą stanowić przestępstwo objęte właściwością Prokuratury Europejskiej. W przypadkach spraw nieobjętych jej właściwością Prokuratura Europejska powinna informować właściwe organy krajowe o wszelkich okolicznościach faktycznych, o których poweźmie wiadomość i które mogą stanowić przestępstwo, na przykład o złożeniu fałszywych zeznań.
(49) Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, a także organy krajowe powinny niezwłocznie przekazywać Prokuraturze Europejskiej wszelkie informacje o przestępstwach, w przypadkach których mogłaby ona wykonać swoją właściwość. Prokuratura Europejska może także otrzymywać lub pozyskiwać informacje z innych źródeł, np. od podmiotów prywatnych. Prokuratura Europejska powinna dysponować mechanizmem weryfikacji pozwalającym ocenić, czy z otrzymanych informacji wynika, że spełnione są warunki właściwości rzeczowej, miejscowej i osobowej Prokuratury Europejskiej.
(50) Osoby zgłaszające przypadki naruszeń mogą dostarczać Prokuraturze Europejskiej nowe informacje, a tym samym pomagać jej w prowadzeniu postępowań przygotowawczych, wnoszeniu i popieraniu oskarżeń oraz wytaczaniu powództw przeciwko sprawcom przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Przed zgłaszaniem naruszeń może jednak powstrzymywać obawa przed odwetem. Aby ułatwiać wykrywanie przestępstw, które wchodzą w zakres właściwości Prokuratury Europejskiej, państwa członkowskie zachęca się do tego, by zgodnie ze swoimi przepisami krajowymi ustanowiły skuteczne procedury umożliwiające zgłaszanie podejrzeń popełnienia przestępstw, które wchodzą w zakres właściwości Prokuratury Europejskiej, oraz by zapewniły ochronę osób, które zgłaszają takie przestępstwa, przed odwetem, w szczególności przed działaniami mającymi dla nich niekorzystne skutki lub działaniami dyskryminującymi w miejscu pracy. W razie konieczności Prokuratura Europejska powinna opracować własne przepisy wewnętrzne.
(51) Aby w pełni wywiązać się z obowiązku informowania Prokuratury Europejskiej o wystąpieniu podejrzenia popełnienia przestępstwa wchodzącego w zakresie jej właściwości, organy krajowe państw członkowskich, jak również wszystkie instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii powinny przestrzegać istniejących procedur przekazywania informacji oraz dysponować efektywnymi mechanizmami służącymi do wstępnej oceny zgłaszanych im czynów mogących stanowić przestępstwo. W tym celu instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii mogą korzystać ze wsparcia Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).
(52) Organy państw członkowskich powinny utworzyć system, który zapewni jak najszybsze przekazywanie informacji Prokuraturze Europejskiej. Państwa członkowskie mogą same zdecydować, czy będzie to system bezpośredni czy scentralizowany.
(53) Przestrzeganie tego obowiązku informowania ma zasadnicze znaczenie dla sprawnego funkcjonowania Prokuratury Europejskiej i powinno być interpretowane szeroko, aby zapewnić przekazywanie przez organy krajowe informacji o sprawach, w których nie można natychmiast ocenić niektórych kryteriów (np. rozmiaru szkody lub wymiaru kary). Prokuratura Europejska powinna także mieć możliwość zwrócenia się w indywidualnych przypadkach do organów państw członkowskich o udzielenie informacji na temat innych przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Nie powinno to oznaczać, że Prokuratura Europejska może zwracać się do organów państw członkowskich o systematyczne lub okresowe udzielanie informacji na temat przestępstw mniejszej wagi.
(54) Aby zapewnić zarówno efektywne prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak i stosowanie zasady ne bis in idem, w niektórych przypadkach może być konieczne objęcie prowadzonym postępowaniem przygotowawczym innych przestępstw przewidzianych w prawie krajowym, jeżeli są one nierozerwalnie związane z przestępstwem naruszającym interesy finansowe Unii. Pojęcie "przestępstw nierozerwalnie ze sobą związanych" należy rozumieć zgodnie z odpowiednim orzecznictwem, które na potrzeby stosowania zasady ne bis in idem za istotne kryterium uważa to, że istotne fakty są tożsame (lub zasadniczo takie same), w tym sensie, że istnieje zbiór konkretnych okoliczności, które są nierozerwalnie związane ze sobą w czasie i przestrzeni.
(55) Prokuratura Europejska powinna mieć prawo wykonywania swojej właściwości w przypadku gdy przestępstwa są nierozerwalnie ze sobą związane i przestępstwo naruszające interesy finansowe Unii ma charakter nadrzędny ze względu na wagę danego przestępstwa, określaną na podstawie maksymalnego wymiaru sankcji karnych, który może zostać za nie nałożony.
(56) Prokuratura Europejska powinna jednak mieć również prawo do wykonywania właściwości w przypadku przestępstw nierozerwalnie ze sobą związanych, jeżeli przestępstwo naruszające interesy finansowe Unii nie ma charakteru nadrzędnego ze względu na wymiar sankcji karnych, ale uznaje się, że inne nierozerwalnie związane przestępstwo jest przestępstwem pomocniczym, ponieważ ma wyłącznie charakter instrumentalny w stosunku do przestępstwa naruszającego interesy finansowe Unii, w szczególności gdy takie inne przestępstwo zostało popełnione przede wszystkim w celu stworzenia warunków do popełnienia przestępstwa naruszającego interesy finansowe Unii, takie jak przestępstwo, którego jednoznacznym celem jest zapewnienie środków materialnych lub prawnych do popełnienia przestępstwa naruszającego interesy finansowe Unii lub do uzyskania przedmiotów lub korzyści pochodzących z takiego przestępstwa.
(57) Pojęcie przestępstw związanych z udziałem w organizacji przestępczej powinno odpowiadać definicji przewidzianej w prawie krajowym zgodnie z decyzją ramową Rady 2008/841/WSiSW 3 i może obejmować, na przykład, członkostwo w takiej organizacji lub jej tworzenie i kierowanie nią.
(58) Aby Prokuratura Europejska mogła zapewnić spójność i kierować postępowaniami przygotowawczymi oraz wnoszeniem i popieraniem oskarżeń na poziomie Unii, jej właściwość w zakresie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii powinna co do zasady mieć pierwszeństwo przed właściwością organów krajowych. W przypadku takich przestępstw organy państw członkowskich powinny powstrzymać się od działania, z wyjątkiem konieczności podjęcia pilnych czynności, do czasu, gdy Prokuratura Europejska zdecyduje, czy należy przeprowadzić postępowanie przygotowawcze.
(59) Należy uznać, że dana sprawa ma reperkusje na poziomie Unii między innymi wtedy, gdy charakter i skala przestępstwa są transnarodowe, gdy takie przestępstwo dotyczy organizacji przestępczej lub gdy określony rodzaj przestępstwa mógłby stanowić poważne zagrożenie dla interesów finansowych Unii lub dla wiarygodności instytucji Unii i zaufania obywateli Unii.
(60) W przypadkach, w których Prokuratura Europejska nie może w konkretnej sprawie wykonywać swojej właściwości, ponieważ istnieje przesłanka pozwalająca przypuszczać, że wartość szkody, która została lub może zostać wyrządzona interesom finansowym Unii, nie przekracza wartości szkody, która została lub może zostać wyrządzona innemu pokrzywdzonemu, lecz byłaby ona bardziej odpowiednia niż organy danego państwa członkowskiego (danych państw członkowskich) do prowadzenia postępowania przygotowawczego lub wnoszenia i popierania oskarżenia, powinna jednak mieć możliwość wykonywania swojej właściwości. Prokuratura Europejska może okazać się bardziej odpowiednia między innymi w przypadkach gdy skuteczniejszym rozwiązaniem byłoby umożliwienie jej prowadzenia postępowania przygotowawczego oraz wniesienia i popierania oskarżenia w sprawie danego przestępstwa ze względu na jego transnarodowy charakter i transnarodową skalę, jeżeli przestępstwo dotyczy organizacji przestępczej lub jeżeli dany rodzaj przestępstwa mógłby stanowić poważne zagrożenie dla interesów finansowych Unii lub dla wiarygodności instytucji Unii i zaufania obywateli Unii. W takim przypadku Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość wykonywania swojej właściwości za zgodą właściwych organów krajowych państwa członkowskiego lub państw członkowskich, w których takiemu innemu pokrzywdzonemu (innym pokrzywdzonym) wyrządzono szkodę.
(61) Jeżeli organ sądowy lub organ ścigania państwa członkowskiego wszczyna postępowanie przygotowawcze i stwierdza, że Prokuratura Europejska nie mogłaby wykonywać swojej właściwości, powinien poinformować ją o tym, aby mogła ona ocenić, czy powinna wykonywać tę właściwość.
(62) W przypadku braku porozumienia co do wykonywania właściwości w danej sprawie decyzję o przyznaniu właściwości podejmują właściwe organy krajowe. Pojęcie właściwych organów krajowych należy rozumieć jako organy sądowe uprawnione do podejmowania decyzji o przyznaniu właściwości zgodnie z prawem krajowym.
(63) Ponieważ Prokuratura Europejska powinna wnosić i popierać oskarżenia przed sądami krajowymi, jej właściwość należy określić w odniesieniu do prawa karnego państw członkowskich, zgodnie z którym działania lub zaniechania naruszające interesy finansowe Unii uznawane są za niezgodne z prawem i podlegają karom poprzez wdrożenie odpowiednich przepisów Unii, w szczególności dyrektywy (UE) 2017/1371, do krajowych systemów prawnych.
(64) Prokuratura Europejska powinna wykonywać swoją właściwość w jak najszerszym zakresie, tak aby jej postępowania przygotowawcze i wnoszone lub popierane przez nią oskarżenia mogły dotyczyć także przestępstw popełnionych poza terytorium państw członkowskich.
(65) Prowadząc postępowania przygotowawcze oraz wnosząc i popierając oskarżenia, Prokuratura Europejska powinna kierować się zasadą proporcjonalności, bezstronności i uczciwości w stosunku do podejrzanego lub oskarżonego. Obejmuje to obowiązek poszukiwania wszelkiego rodzaju dowodów, zarówno obciążających, jak i uniewinniających, z urzędu lub na wniosek obrony.
(66) Aby zagwarantować pewność prawa i skutecznie zwalczać przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, prowadząc postępowania przygotowawcze oraz wnosząc i popierając oskarżenia, Prokuratura Europejska powinna kierować się zasadą legalizmu, w związku z czym Prokuratura Europejska rygorystycznie przestrzega przepisów niniejszego rozporządzenia, w szczególności, jeśli chodzi o właściwość i jej wykonywanie, wszczynanie i kończenie postępowania przygotowawczego, przekazywanie spraw, umarzanie postępowań i stosowanie uproszczonych procedur ścigania.
(67) Aby jak najlepiej zabezpieczyć prawa oskarżonego, Prokuratura Europejska powinna co do zasady prowadzić przeciwko podejrzanemu lub oskarżonemu tylko jedno postępowanie przygotowawcze lub wnieść i popierać tylko jedno oskarżenie. Jeżeli przestępstwo zostało popełnione przez kilka osób, Prokuratura Europejska powinna co do zasady otworzyć tylko jedną sprawę i prowadzić postępowanie przygotowawcze wobec wszystkich podejrzanych lub oskarżonych łącznie.
(68) Jeżeli kilku delegowanych prokuratorów europejskich wszczęło postępowania przygotowawcze odnośnie do tego samego przestępstwa, stała izba powinna w stosownych przypadkach połączyć ze sobą takie postępowania. Stała izba może postanowić o niełączeniu ze sobą takich postępowań lub o późniejszym rozdzieleniu takich postępowań, jeżeli będzie to korzystne z uwagi na efektywność postępowania przygotowawczego, np. jeżeli postępowanie prowadzone wobec jednego podejrzanego lub oskarżonego mogłoby zostać zakończone na wcześniejszym etapie, podczas gdy postępowanie wobec innych podejrzanych lub oskarżonych musiałoby być kontynuowane, lub też jeżeli rozdzielenie sprawy mogłoby doprowadzić do skrócenia tymczasowego aresztowania jednego z podejrzanych. Jeżeli za sprawy, które mają zostać połączone, odpowiadają różne stałe izby, właściwość i stosowną procedurę powinien określać regulamin wewnętrzny Prokuratury Europejskiej. W przypadku gdy stała izba podejmie decyzję o rozdzieleniu sprawy, powinna utrzymać swoją właściwość do prowadzenia powstałych w ten sposób spraw.
(69) Prokuratura Europejska powinna móc korzystać ze wsparcia organów krajowych, w tym organów policyjnych, w szczególności w zakresie stosowania środków przymusu. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy wszystkie organy krajowe i odpowiednie organy Unii, w tym Eurojust, Europol i OLAF, powinny aktywnie wspierać Prokuraturę Europejską w prowadzeniu postępowań przygotowawczych oraz wnoszeniu i popieraniu oskarżeń, jak również współpracować z nią od momentu, w którym Prokuratura Europejska zostanie poinformowana o możliwości popełnienia przestępstwa, aż do momentu podjęcia przez nią decyzji o wniesieniu oskarżenia lub innym zakończeniu sprawy.
(70) Dla skutecznego prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawach o przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii zasadnicze znaczenie ma to, by Prokuratura Europejska była w stanie gromadzić dowody z zastosowaniem przynajmniej minimalnego zestawu czynności w ramach postępowania przygotowawczego, a jednocześnie z zachowaniem zasady proporcjonalności. Czynności te powinny być dopuszczalne w odniesieniu do przestępstw, które są objęte kompetencjami Prokuratury Europejskiej - przynajmniej w przypadkach, w których maksymalny wymiar kary za dane przestępstwo wynosi co najmniej cztery lata pozbawienia wolności - do celów prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń przez Prokuraturę Europejską, lecz mogą podlegać ograniczeniom zgodnie z prawem krajowym.
(71) Delegowani prokuratorzy europejscy powinni być uprawnieni do tego, by oprócz stosowania wymienionego w niniejszym rozporządzeniu minimalnego zestawu czynności w ramach postępowania przygotowawczego mogli składać wnioski o przeprowadzenie wszelkich czynności lub zarządzać przeprowadzenie wszelkich czynności, jakie mogą stosować prokuratorzy na mocy prawa krajowego w podobnych sprawach krajowych. Dopuszczalność takich czynności należy zapewnić we wszystkich sytuacjach, w których istnieje wskazana czynność w ramach postępowania przygotowawczego, lecz może ona podlegać ograniczeniom zgodnie z prawem krajowym.
(72) W sprawach transgranicznych, gdy należy przeprowadzić czynności w innych państwach członkowskich, delegowany prokurator europejski prowadzący sprawę powinien móc skorzystać ze wsparcia pomocniczych delegowanych prokuratorów europejskich. W przypadku gdy do wykonania takiej czynności niezbędna jest zgoda organu sądowego, należy wyraźnie określić, w którym państwie członkowskim należy ją uzyskać, przy czym zawsze powinna być to tylko jedna zgoda. Jeśli organy sądowe w sposób ostateczny odmówią zgody na czynność w ramach postępowania przygotowawczego, mianowicie gdy wyczerpane zostaną wszystkie środki zaskarżenia, delegowany prokurator europejski prowadzący sprawę powinien wycofać swój wniosek lub zarządzenie.
(73) Przewidziana w niniejszym rozporządzeniu możliwość sięgnięcia po instrumenty prawne dotyczące wzajemnego uznawania lub współpracy transgranicznej nie powinna zastępować ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu przepisów szczegółowych dotyczących transgranicznych postępowań przygotowawczych. Powinna ona raczej uzupełniać te przepisy i zapewniać, aby w sytuacji, gdy określona czynność jest niezbędna podczas transgranicznego postępowania przygotowawczego, lecz nie jest dopuszczalna w prawie krajowym w sytuacji krajowej bez elementów transgranicznych, można było ją wykonać - zgodnie z przepisami krajowymi wdrażającymi dany instrument - podczas prowadzenia postępowania przygotowawczego lub wnoszenia i popierania oskarżenia.
(74) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące współpracy transgranicznej powinny pozostawać bez uszczerbku dla istniejących instrumentów prawnych, które ułatwiają współpracę transgraniczną między organami krajowymi innymi niż prokuratura czy organy sądowe. To samo powinno mieć zastosowanie do organów krajowych współpracujących na podstawie przepisów prawa administracyjnego.
(75) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące tymczasowego aresztowania i transgranicznego wydawania osób powinny pozostawać bez uszczerbku dla określonych procedur w państwach członkowskich w sytuacjach, w których do tymczasowego aresztowania podejrzanego lub oskarżonego nie jest wymagana zgoda organu sądowego.
(76) Delegowany prokurator europejski prowadzący sprawę powinien być uprawniony do wydawania lub do zwracania się o wydanie europejskiego nakazu aresztowania w granicach właściwości Prokuratury Europejskiej.
(77) Prokuratura Europejska powinna być uprawniona do przekazania sprawy organom krajowym, jeśli postępowanie przygotowawcze wykaże, że dane przestępstwo nie jest objęte właściwością Prokuratury Europejskiej. W przypadku przekazania sprawy organom krajowym, organy te zachowują pełne uprawnienia przysługujące im na mocy prawa krajowego, jeśli chodzi o wszczęcie, dalsze prowadzenie lub umorzenie postępowania przygotowawczego.
(78) Niniejsze rozporządzenie wymaga, by Prokuratura Europejska była właściwa do wnoszenia publicznych oskarżeń, co obejmuje podejmowanie decyzji w sprawie wniesienia aktu oskarżenia przeciwko podejrzanemu lub oskarżonemu oraz w sprawie wyboru państwa członkowskiego, którego sądy będą właściwe do rozpoznania sprawy. Decyzja o tym, czy wnieść akt oskarżenia przeciwko podejrzanemu lub oskarżonemu, powinna zasadniczo zostać podjęta przez właściwą stałą izbę w oparciu o projekt decyzji delegowanego prokuratora europejskiego, tak aby zachować wspólną politykę w zakresie wnoszenia i popierania oskarżeń. Stała izba powinna być uprawniona do podjęcia decyzji w terminie 21 dni od otrzymania projektu decyzji, w tym do zwrócenia się o dodatkowe dowody, przed podjęciem decyzji o wniesieniu sprawy do sądu, z wyjątkiem decyzji o umorzeniu postępowania, jeżeli delegowany prokurator europejski zaproponował wniesienie sprawy do sądu.
(79) Wyboru państwa członkowskiego, którego sądy będą właściwe do rozpoznania sprawy, powinna dokonywać właściwa stała izba na podstawie zbioru kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Stała izba powinna podjąć decyzję na podstawie sprawozdania i projektu decyzji, które sporządził delegowany prokurator europejski prowadzący sprawę i które nadzorujący prokurator europejski powinien przekazać stałej izbie wraz ze swoją opinią, jeśli jest ona konieczna. Nadzorujący prokurator europejski powinien zachować wszystkie uprawnienia do wydawania szczegółowych poleceń delegowanemu prokuratorowi europejskiemu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(80) Dowody przedstawione przez Prokuraturę Europejską przed sądem nie powinny zostać niedopuszczone wyłącznie ze względu na to, że zebrano je w innym państwie członkowskim lub zgodnie z prawem innego państwa członkowskiego, pod warunkiem że sąd rozpoznający sprawę uzna, iż dopuszczenie tych dowodów nie narusza zasady rzetelności postępowania ani przysługującego podejrzanemu lub oskarżonemu prawa do obrony zgodnie z Kartą. Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w art. 6 TUE i w Karcie, w szczególności w jej tytule VI, w prawie międzynarodowym i umowach międzynarodowych, których Unia lub wszystkie państwa członkowskie są stronami, w tym w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz w konstytucjach państw członkowskich we właściwych im obszarach zastosowania. Zgodnie z tymi zasadami i zgodnie z art. 67 ust. 1 TFUE, w którym mowa o poszanowaniu różnych systemów i tradycji prawnych państw członkowskich, żadnego z przepisów niniejszego rozporządzenia nie można interpretować jako uniemożliwiającego sądom stosowanie podstawowych zasad prawa krajowego dotyczących rzetelności prowadzonego postępowania, które stosują one w swoich systemach krajowych, w tym w systemach opartych na prawie zwyczajowym.
(81) Biorąc pod uwagę zasadę legalizmu, postępowania przygotowawcze Prokuratury Europejskiej powinny co do zasady prowadzić do wniesienia oskarżenia we właściwych sądach krajowych w sprawach, w których istnieje wystarczający materiał dowodowy i nie ma podstaw prawnych wykluczających wniesienie oskarżenia lub w których nie zastosowano uproszczonej procedury ścigania. W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się w sposób wyczerpujący podstawy umorzenia postępowania.
(82) Krajowe systemy prawne przewidują różne rodzaje uproszczonych procedur ścigania, w tym z udziałem lub bez udziału sądu, na przykład w postaci transakcji z podejrzanym lub oskarżonym. Jeśli takie procedury istnieją, delegowani prokuratorzy europejscy powinni mieć uprawnienia do stosowania ich zgodnie z warunkami określonymi w prawie krajowym i w sytuacjach przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Sytuacje takie powinny obejmować przypadki, w których ostateczna szkoda wyrządzona w wyniku przestępstwa, po ewentualnym odzyskaniu kwoty odpowiadającej takiej szkodzie, jest nieznaczna. W interesie spójności i skuteczności polityki Prokuratury Europejskiej w zakresie wnoszenia i popierania oskarżeń, należy zawsze zwrócić się do właściwej stałej izby o zgodę na zastosowanie takich procedur. Po pomyślnym zastosowaniu procedury uproszczonej sprawa powinna zostać ostatecznie zakończona.
(83) Niniejsze rozporządzenie nakłada na Prokuraturę Europejską obowiązek poszanowania w szczególności prawa do bezstronnego sądu, prawa do obrony i domniemania niewinności zgodnie z przepisami art. 47 i 48 Karty. Art. 50 Karty, który zapewnia prawo do tego, żeby nie być ponownie sądzonym ani karanym w postępowaniu karnym za ten sam czyn (ne bis in idem), chroni przed ponownym ściganiem za ten sam czyn wskutek oskarżeń wnoszonych przez Prokuraturę Europejską. Działania Prokuratury Europejskiej powinny zatem odbywać się z pełnym poszanowaniem tych praw, a niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane i interpretowane zgodnie z nimi.
(84) Zgodnie z art. 82 ust. 2 TFUE Unia może ustanowić normy minimalne dotyczące praw jednostek w postępowaniu karnym w celu zapewnienia poszanowania prawa do obrony i zasady rzetelności postępowania. Te normy minimalne są stopniowo ustanawiane przez prawodawcę Unii w dyrektywach dotyczących poszczególnych praw.
(85) Do działań Prokuratury Europejskiej powinno mieć zastosowanie prawo do obrony przewidziane w odpowiednim prawie unijnym - takim jak dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE 4 , 2012/13/UE 5 , 2013/48/UE 6 , (UE) 2016/343 7 , (UE) 2016/1919/UE 8 - Parlamentu Europejskiego i Rady, zgodnie z ich transpozycją do prawa krajowego. Prawo do obrony, a także przewidziane w prawie krajowym prawo do wnoszenia o wyznaczenie biegłych lub wysłuchanie świadków oraz prawo zwrócenia się o to, aby Prokuratura Europejska w inny sposób uzyskała środki dowodowe w imieniu obrony, powinny przysługiwać każdemu podejrzanemu lub oskarżonemu, w sprawie którego Prokuratura Europejska wszczyna postępowanie przygotowawcze.
(86) Zgodnie z art. 86 ust. 3 TFUE ustawodawca Unii może określić przepisy mające zastosowanie do kontroli sądowej czynności procesowych podjętych przez Prokuraturę Europejską przy wypełnianiu jej funkcji. Te uprawnienia przyznane ustawodawcy Unii odzwierciedlają szczególny charakter zadań i struktury Prokuratury Europejskiej, który różni się od charakteru wszystkich pozostałych organów i agencji Unii i wymaga przepisów szczególnych dotyczących kontroli sądowej.
(87) Art. 86 ust. 2 TFUE przewiduje, że Prokuratura Europejska jest właściwa do wnoszenia publicznych oskarżeń przed właściwe sądy państw członkowskich. Czynności podejmowane przez Prokuraturę Europejską w trakcie postępowań przygotowawczych są ściśle związane z oskarżeniami, które mogą zostać wniesione w wyniku tych postępowań, i tym samym mają wpływ na porządek prawny państw członkowskich. W wielu przypadkach czynności te będą przeprowadzane przez krajowe organy ścigania działające zgodnie z poleceniami Prokuratury Europejskiej, w niektórych przypadkach po uzyskaniu zgody sądu krajowego.
Z tego względu należy uznać, że czynności procesowe Prokuratury Europejskiej, które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich, powinny podlegać kontroli przez właściwe sądy krajowe zgodnie z wymogami i procedurami określonymi w prawie krajowym. Powinno to zapewnić, by czynności procesowe Prokuratury Europejskiej, które zostały podjęte przed wniesieniem aktu oskarżenia i które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich (do tej kategorii zalicza się podejrzanego, pokrzywdzonego i inne zainteresowane osoby, na których prawa takie czynności mogą negatywnie wpływać), podlegały kontroli sądowej sądów krajowych. Czynności procesowe dotyczące wyboru państwa członkowskiego, którego sądy będą właściwe do rozpoznania sprawy - co ma nastąpić na podstawie kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu - mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich, a zatem powinny podlegać kontroli sądowej sądów krajowych najpóźniej na etapie postępowania sądowego.
Wnoszenie do właściwych sądów krajowych skarg na bezczynność Prokuratury Europejskiej możliwe jest tylko w odniesieniu do czynności procesowych, które Prokuratura Europejska ma prawny obowiązek podjąć i które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich. Jeżeli prawo krajowe przewiduje kontrolę sądową czynności procesowych, które nie mają wywoływać skutków prawnych wobec osób trzecich, lub środki prawne dotyczące innych form bezczynności, niniejszego rozporządzenia nie należy interpretować jako mającego wpływ na takie przepisy prawne. Ponadto państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do ustanowienia kontroli sądowej przeprowadzanej przez właściwe sądy krajowe i dotyczącej czynności procesowych, które nie mają wywoływać skutków prawnych wobec osób trzecich, takich jak wyznaczenie biegłych lub zwrot kosztów poniesionych przez świadków.
Niniejsze rozporządzenie nie wpływa również na uprawnienia krajowego sądu rozpoznającego sprawę.
(88) Zgodność z prawem czynności procesowych Prokuratury Europejskiej, które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich, powinna podlegać kontroli sądowej sądów krajowych. W tym względzie należy zapewnić skuteczne środki zaskarżenia zgodnie z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE. Ponadto, jak podkreśla w orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości, krajowe przepisy procesowe, które regulują występowanie z powództwem o ochronę indywidualnych praw przyznanych na mocy prawa Unii, nie mogą być mniej korzystne niż przepisy regulujące podobne sprawy krajowe (zasada równoważności) i nie mogą w praktyce uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać korzystania z praw przyznanych na mocy prawa Unii (zasada skuteczności).
Jeżeli sądy krajowe przeprowadzają kontrolę zgodności takich czynności z prawem, mogą to czynić na podstawie prawa Unii, w tym niniejszego rozporządzenia, oraz na podstawie prawa krajowego, mającego zastosowanie w zakresie, w którym dana kwestia nie jest uregulowana niniejszym rozporządzeniem. Jak podkreśla orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, gdy sądy krajowe mają wątpliwości co do ważności tych czynności w świetle prawa Unii, powinny zawsze zwracać się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniami prejudycjalnymi.
Sądy krajowe nie mogą jednak zwracać się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniami prejudycjalnymi na temat ważności czynności procesowych Prokuratury Europejskiej w odniesieniu do krajowego prawa procesowego lub krajowych środków dokonujących transpozycji dyrektyw, nawet jeśli niniejsze rozporządzenie czyni do nich odniesienie. Pozostaje to jednak bez uszczerbku dla odesłań prejudycjalnych dotyczących wykładni przepisów prawa pierwotnego, w tym Traktatów i Karty, lub wykładni i ważności przepisów prawa wtórnego Unii, w tym niniejszego rozporządzenia i mających zastosowanie dyrektyw. Ponadto niniejsze rozporządzenie nie wyklucza możliwości przeprowadzania przez sądy krajowe kontroli ważności takich czynności procesowych Prokuratury Europejskiej, które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich, pod kątem ich zgodności z zasadą proporcjonalności zapisaną w prawie krajowym.
(89) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące kontroli sądowej nie mają wpływu na uprawnienia Trybunału Sprawiedliwości do kontrolowania decyzji administracyjnych Prokuratury Europejskiej, które mają wywoływać skutki prawne wobec osób trzecich, mianowicie decyzji, które nie zostały podjęte w ramach wykonywania jej funkcji w trakcie postępowania przygotowawczego, wnoszenia lub popierania oskarżenia lub wytaczania powództwa przeciwko sprawcom. Niniejsze rozporządzenie pozostaje także bez uszczerbku dla możliwości wnoszenia przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Radę lub Komisję skarg o unieważnienie zgodnie z art. 263 akapit drugi TFUE oraz art. 265 akapit pierwszy TFUE oraz pozostaje bez uszczerbku dla postępowań o naruszenie prowadzonych na mocy art. 258 i 259 TFUE.
(90) Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 9 ma zastosowanie do przetwarzania przez Prokuraturę Europejską administracyjnych danych osobowych.
(91) Spójne i jednolite stosowanie przepisów dotyczących ochrony podstawowych praw i wolności osób fizycznych w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych powinno być zapewnione w całej Unii.
(92) W załączonej do TUE i TFUE deklaracji nr 21 w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpracy policyjnej przewidziano, że ze względu na szczególny charakter współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpracy policyjnej konieczne może okazać się przyjęcie zgodnie z art. 16 TFUE szczegółowych przepisów o ochronie danych osobowych i ich swobodnym przepływie w odniesieniu do tych dziedzin.
(93) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące ochrony danych osobowych powinny być interpretowane i stosowane zgodnie z interpretacją i stosowaniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 10 , która będzie miała zastosowanie do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy państw członkowskich Unii Europejskiej do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar.
(94) Obowiązująca w dziedzinie ochrony danych zasada rzetelnego przetwarzania danych jest pojęciem odrębnym od prawa do bezstronnego sądu, które jest zdefiniowane w art. 47 Karty i w art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
(95) Zawarte w niniejszym rozporządzeniu przepisy o ochronie danych pozostają bez uszczerbku dla mających zastosowanie przepisów dotyczących dopuszczalności danych osobowych w charakterze dowodów w postępowaniu sądowym w sprawach karnych.
(96) Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej należą do Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej (Interpol). Aby wypełniać swoją misję, Interpol otrzymuje, przechowuje i przekazuje dane osobowe w celu wspierania właściwych organów w zapobieganiu przestępczości międzynarodowej i w jej zwalczaniu. W związku z tym należy wzmocnić współpracę między Unią a Interpolem poprzez promowanie sprawnej wymiany danych osobowych, jednocześnie zapewniając poszanowanie podstawowych praw i wolności w odniesieniu do automatycznego przetwarzania danych osobowych. Gdy operacyjne dane osobowe są przekazywane przez Prokuraturę Europejską Interpolowi oraz państwom, które oddelegowały swoich przedstawicieli do Interpolu, zastosowanie powinno mieć niniejsze rozporządzenie, w szczególności przepisy o międzynarodowym przekazywaniu danych. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla przepisów szczegółowych określonych we wspólnym stanowisku Rady 2005/69/WSiSW 11 i w decyzji Rady 2007/533/WSiSW 12 .
(97) Gdy Prokuratura Europejska przekazuje operacyjne dane osobowe organowi państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej, lub Interpolowi na podstawie umowy międzynarodowej zawartej zgodnie z art. 218 TFUE, odpowiednie zabezpieczenia w zakresie ochrony prywatności oraz podstawowych praw i wolności osób powinny zapewnić zgodność z przepisami dotyczącymi ochrony danych zawartymi w niniejszym rozporządzeniu.
(98) Aby zapewnić skuteczne, rzetelne i spójne monitorowanie przestrzegania i wykonywania niniejszego rozporządzenia pod kątem operacyjnych danych osobowych, co jest wymagane zgodnie z art. 8 Karty, Europejski Inspektor Ochrony Danych powinien mieć zadania określone w niniejszym rozporządzeniu oraz powinien mieć faktyczne uprawnienia, w tym uprawnienia w zakresie prowadzenia postępowań wyjaśniających, uprawnienia naprawcze i uprawnienia doradcze, które są niezbędne do wykonywania tych zadań. Uprawnienia Europejskiego Inspektora Ochrony Danych nie powinny jednak bezzasadnie kolidować ze szczegółowymi przepisami dotyczącymi postępowań karnych, w tym postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń, ani z niezawisłością sądów.
(99) Aby umożliwić Prokuraturze Europejskiej wykonywanie jej zadań oraz aby uwzględnić rozwój technologii informacyjnych, a także w związku z aktualnym stopniem rozwoju społeczeństwa informacyjnego, Komisji należy przyznać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w zakresie tworzenia i aktualizacji wymienionych w załączniku wykazów kategorii operacyjnych danych osobowych oraz kategorii osób, których dane dotyczą. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te były prowadzone zgodnie z zasadami określonymi w przyjętym dnia 13 kwietnia 2016 r. 13 Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowywaniu aktów delegowanych, instytucje te powinny otrzymywać wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji powinni systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowywaniem aktów delegowanych.
(100) Prokuratura Europejska powinna ściśle współpracować z innymi instytucjami, organami lub jednostkami organizacyjnymi Unii w celu łatwiejszego wykonywania swoich funkcji na mocy niniejszego rozporządzenia oraz dokonać, w razie potrzeby, formalnych uzgodnień w zakresie szczegółowych zasad wymiany informacji i współpracy. Współpraca z Europolem i OLAF-em powinna w szczególny sposób przyczyniać się do niepowielania działań i umożliwienia Prokuraturze Europejskiej uzyskiwania istotnych informacji, którymi dysponują te organy, oraz korzystania z ich analiz w konkretnych postępowaniach przygotowawczych.
(101) Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość uzyskania wszelkich istotnych informacji, które wchodzą w zakres jej właściwości i są przechowywane w bazach danych i rejestrach prowadzonych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii.
(102) Prokuratura Europejska i Eurojust powinni stać się partnerami i współpracować w kwestiach operacyjnych zgodnie z zakresem swoich obowiązków. Współpraca taka może wiązać się z prowadzonymi przez Prokuraturę Europejską postępowaniami przygotowawczymi, w przypadku których za konieczną lub właściwą uważa się wymianę informacji lub koordynację czynności w ramach postępowania przygotowawczego z Eurojustem w związku ze sprawami objętymi jego właściwością. Jeżeli Prokuratura Europejska zwraca się o taką współpracę z Eurojustem, powinna ona nawiązać kontakt z przedstawicielem krajowym Eurojustu w państwie członkowskim delegowanego prokuratora europejskiego prowadzącego sprawę. Współpraca operacyjna może obejmować także państwa trzecie, które podpisały z Eurojustem umowę o współpracy.
(103) Prokuratura Europejska i OLAF powinny nawiązać i utrzymywać ścisłą współpracę, by zapewnić uzupełnianie się swoich obowiązków oraz niepowielanie działań. W tym celu OLAF zasadniczo nie powinien wszczynać dochodzeń administracyjnych, które byłyby równoległe do postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Europejską w sprawie tych samych okoliczności faktycznych. To jednak nie powinno naruszać uprawnień OLAF-u do wszczynania dochodzeń administracyjnych z własnej inicjatywy, w ścisłym porozumieniu z Prokuraturą Europejską.
(104) We wszystkich czynnościach wspierających Prokuraturę Europejską OLAF będzie działał niezależnie od Komisji, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 14 .
(105) W przypadku spraw, w których Prokuratura Europejska nie prowadzi postępowania przygotowawczego, powinna ona móc przekazywać istotne informacje, które umożliwią OLAF-owi rozważenie podjęcia odpowiednich działań zgodnie z jego zakresem obowiązków. W szczególności Prokuratura Europejska mogłaby rozważyć informowanie OLAF-u o sprawach, w których nie ma uzasadnionych podstaw, by przypuszczać, że popełniane jest lub popełnione zostało przestępstwo objęte właściwością Prokuratury Europejskiej, lecz może być stosowne przeprowadzenie dochodzenia administracyjnego przez OLAF, lub o sprawach umorzonych przez Prokuraturę Europejską, których przekazanie OLAF-owi jest wskazane do celów dalszych działań administracyjnych lub odzyskania mienia. Przekazując informacje, Prokuratura Europejska może zwrócić się do OLAF-u, by rozważył, czy wszcząć dochodzenie administracyjne lub podjąć inne administracyjne działania następcze lub monitorujące, w szczególności do celów zastosowania środków zapobiegawczych, odzyskania mienia lub wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013.
(106) O ile postępowania dotyczące odzyskiwania mienia zostały odroczone w wyniku decyzji podjętych przez Prokuraturę Europejską w związku z prowadzeniem postępowań przygotowawczych lub wniesieniem i popieraniem oskarżeń na podstawie niniejszego rozporządzenia, państw członkowskich nie należy uznawać za winne błędu lub zaniedbania w odniesieniu do postępowań dotyczących odzyskiwania mienia w rozumieniu art. 122 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 15 .
(107) Prokuratura Europejska powinna umożliwiać instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii i innym pokrzywdzonym podjęcie odpowiednich środków. Może to obejmować stosowanie środków zapobiegawczych, w szczególności mających przeciwdziałać ciągłemu łamaniu prawa lub chronić reputację Unii, lub umożliwić tym instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii uczestnictwo w postępowaniu jako powód cywilny zgodnie z prawem krajowym. Wymiana informacji powinna odbywać się w sposób zapewniający pełne poszanowanie niezależności Prokuratury Europejskiej i tylko w takim zakresie, w jakim jest to możliwe bez uszczerbku dla właściwego prowadzenia i poufności postępowań przygotowawczych.
(108) W zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania jej zadań, Prokuratura Europejska powinna móc także ustanawiać i utrzymywać współpracę z organami państw trzecich i organizacjami międzynarodowymi. Do celów niniejszego rozporządzenia "organizacje międzynarodowe" oznaczają organizacje międzynarodowe i organy im podlegające będące podmiotami prawa międzynarodowego publicznego lub inne organy utworzone umową lub na podstawie umowy między co najmniej dwoma państwami, a także Interpol.
(109) W przypadku gdy kolegium stwierdzi, że ze względów operacyjnych istnieje potrzeba współpracy z państwem trzecim lub z organizacją międzynarodową, powinno mieć możliwość zaproponowania Radzie, by zwróciła uwagę Komisji na potrzebę wydania decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony lub na potrzebę wydania zalecenia w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy międzynarodowej.
W oczekiwaniu na zawarcie przez Unię nowych umów międzynarodowych lub przystąpienie przez Unię do już zawartych przez państwa członkowskie umów wielostronnych dotyczących pomocy prawnej w sprawach karnych, państwa członkowskie powinny ułatwiać Prokuraturze Europejskiej wykonywanie jej funkcji zgodnie z zasadą lojalnej współpracy zapisaną w art. 4 ust. 3 TUE. Jeżeli zezwala im na to stosowna umowa wielostronna i o ile wyrazi na to zgodę państwo trzecie, państwa członkowskie powinny uznawać Prokuraturę Europejską za organ właściwy do celu wykonywania tych umów wielostronnych i w stosownych przypadkach wskazywać ją jako taki organ. W niektórych przypadkach może się to wiązać ze zmianą tych umów, ale ich renegocjacja nie powinna być uważana za obowiązkową, gdyż nie zawsze będzie możliwa. Państwa członkowskie mogą także wskazać Prokuraturę Europejską jako organ właściwy do celu wykonywania innych zawartych przez siebie umów międzynarodowych w sprawie pomocy prawnej w sprawach karnych, w tym w drodze zmiany takich umów.
Jeśli wskazanie Prokuratury Europejskiej jako organu właściwego do celów umów wielostronnych już zawartych przez państwa członkowskie z państwami trzecimi nie jest możliwe lub nie wyrażają na to zgody odnośne państwa trzecie, a także w oczekiwaniu na przystąpienie Unii do tych umów międzynarodowych, delegowani prokuratorzy europejscy mogą względem takich państw trzecich wykorzystywać swój status prokuratorów krajowych - o ile poinformują organy państw trzecich o fakcie, że dowody uzyskane od tych państw trzecich na podstawie tych umów międzynarodowych zostaną wykorzystane w prowadzonych przez Prokuraturę Europejską postępowaniach przygotowawczych oraz wnoszonych i popieranych przez nią oskarżeniach, oraz w odpowiednich przypadkach podejmą starania w celu uzyskania na to zgody tych organów państw trzecich.
Prokuratura Europejska powinna mieć także możliwość skorzystania z zasady wzajemności lub zasady kurtuazji międzynarodowej w stosunkach z organami państw trzecich. Powinno to jednak przebiegać w sposób zindywidualizowany, w granicach właściwości rzeczowej Prokuratury Europejskiej i z poszanowaniem ewentualnych warunków określonych przez organy tych państw trzecich.
(110) Państwa członkowskie Unii Europejskiej, które nie uczestniczą we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej, nie są związane niniejszym rozporządzeniem. W stosownych przypadkach Komisja powinna przedstawić wnioski ustawodawcze, aby zapewnić skuteczną współpracę w zakresie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych między Prokuraturą Europejską a państwami członkowskimi Unii Europejskiej, które nie uczestniczą we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej. Powinno to dotyczyć w szczególności przepisów odnoszących się do współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i wydawania osób, z zastrzeżeniem pełnego poszanowania dorobku prawnego Unii w tej dziedzinie, a także zgodnie z obowiązkiem lojalnej współpracy zgodnie z art. 4 ust. 3 TUE.
(111) W celu zagwarantowania pełnej autonomii i niezależności Prokuratury Europejskiej należy jej przyznać autonomiczny budżet, którego dochody pochodzić będą zasadniczo z wkładu z budżetu Unii. System finansowy, budżetowy i kadrowy Prokuratury Europejskiej powinien być zgodny z odpowiednimi normami unijnymi mającymi zastosowanie do organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 16 , z należytym uwzględnieniem faktu, że Prokuraturze Europejskiej przysługuje wyjątkowa właściwość w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń na poziomie Unii.
(112) Zasadniczo koszty czynności w ramach postępowania przygotowawczego przeprowadzanych przez Prokuraturę Europejską powinny być pokrywane przez organy krajowe, które przeprowadzają te czynności. Szczególnie wysokie koszty czynności w ramach postępowania przygotowawczego, takie jak koszty skomplikowanych opinii biegłych, szeroko zakrojonych operacji policyjnych lub długotrwałych działań obserwacyjnych, mogą być częściowo zwracane przez Prokuraturę Europejską, w tym, w miarę możliwości, poprzez przesuwanie środków z innych linii budżetowych Prokuratury Europejskiej lub poprzez zmianę budżetu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz mającymi zastosowanie przepisami finansowymi.
Przy przygotowywaniu wniosku dotyczącego wstępnego projektu preliminarza dochodów i wydatków dyrektor administracyjny powinien uwzględnić potrzebę częściowego zwrotu przez Prokuraturę Europejską szczególnie wysokich kosztów czynności w ramach postępowania przygotowawczego zaakceptowanych przez stałą izbę.
(113) Wydatki operacyjne Prokuratury Europejskiej powinny być pokrywane z budżetu Prokuratury Europejskiej. Powinny one obejmować koszty komunikacji operacyjnej między delegowanymi prokuratorami europejskimi a centralnym szczeblem Prokuratury Europejskiej, takie jak koszty dostarczania przesyłek, koszty podróży, koszty tłumaczeń pisemnych niezbędnych do wewnętrznego funkcjonowania Prokuratury Europejskiej, oraz inne koszty nieponiesione uprzednio przez państwa członkowskie w trakcie postępowania przygotowawczego, które wynikają wyłącznie z tego, że Prokuratura Europejska przyjęła odpowiedzialność za postępowanie przygotowawcze oraz za wniesienie i popieranie oskarżenia. Jednakże koszty funkcjonowania biura i wsparcia sekretarskiego delegowanych prokuratorów europejskich powinny być pokrywane przez państwa członkowskie.
Zgodnie z art. 332 TFUE wydatki wynikające z funkcjonowania Prokuratury Europejskiej będą obciążać państwa członkowskie. Wydatki te nie obejmują kosztów administracyjnych ponoszonych przez instytucje w rozumieniu art. 13 ust. 1 TUE.
(114) Zasadniczo kolegium powinno zawsze przekazywać dyrektorowi administracyjnemu swoje uprawnienia organu powołującego w zakresie zawierania umów o pracę, które wynikają z regulaminu pracowniczego urzędników i warunków zatrudnienia innych pracowników 17 (zwanego dalej "regulaminem pracowniczym i warunkami zatrudnienia"), chyba że szczególne okoliczności będą wymagały tego, by kolegium samo wykonało te uprawnienia.
(115) Jako urzędnik zatwierdzający dyrektor administracyjny odpowiedzialny jest za wykonanie budżetu Prokuratury Europejskiej. Podczas konsultacji ze stałą izbą w sprawie wyjątkowo wysokich kosztów czynności w ramach postępowania przygotowawczego dyrektor administracyjny odpowiedzialny jest za ustalenie - na podstawie dostępnych środków finansowych i zgodnie z kryteriami określonymi w regulaminie wewnętrznym Prokuratury Europejskiej - kwoty dofinansowania, które ma zostać przyznane.
(116) Wynagrodzenie delegowanych prokuratorów europejskich jako specjalnych doradców - ustalane bezpośrednią umową - powinno się opierać na konkretnej decyzji kolegium. Decyzja ta powinna między innymi zapewniać, by wynagrodzenie delegowanych prokuratorów europejskich w szczególnym przypadku, w których pełnią oni również funkcje prokuratorów krajowych zgodnie z art. 13 ust. 3, z zasady nadal było wypłacane z tytułu pełnienia funkcji prokuratorów krajowych, a wynagrodzenie za pełnienie funkcji specjalnego doradcy odpowiadało jedynie zakresowi pracy wykonywanej w imieniu Prokuratury Europejskiej w ramach funkcji delegowanego prokuratora europejskiego. Każde państwo członkowskie zachowuje uprawnienia, by zgodnie z prawem Unii określić w swoich przepisach warunki przyznawania świadczeń ze swojego systemu zabezpieczenia społecznego.
(117) Aby Prokuratura Europejska mogła być w pełni operacyjna w terminie, który zostanie określony, potrzebni będą pracownicy z doświadczeniem zdobytym w instytucjach, organach lub jednostkach organizacyjnych Unii. W tym celu Prokuraturze Europejskiej należy ułatwić zatrudnianie pracowników czasowych i kontraktowych już pracujących w instytucjach, organach lub jednostkach organizacyjnych Unii poprzez zapewnienie ciągłości przysługujących tym pracownikom praw wynikających z umowy, jeżeli zostaną oni zatrudnieni przez Prokuraturę Europejską w początkowej fazie jej tworzenia, do roku po osiągnięciu przez Prokuraturę Europejską operacyjności zgodnie z decyzją, o której mowa w art. 120 ust. 2.
(118) Postępowania prowadzone przez Prokuraturę Europejską powinny podlegać zasadzie przejrzystości zgodnie z art. 15 ust. 3 TFUE, a kolegium powinno przyjąć przepisy szczegółowe dotyczące sposobu zapewniania prawa do publicznego dostępu do dokumentów. Żaden z przepisów niniejszego rozporządzenia nie ma na celu ograniczenia prawa do publicznego dostępu do dokumentów, w zakresie w jakim jest ono zagwarantowane w Unii i w państwach członkowskich, w szczególności na mocy art. 42 Karty i na mocy innych odpowiednich przepisów.
(119) Przepisy ogólne w zakresie przejrzystości, które mają zastosowanie do agencji Unii, powinny również mieć zastosowanie do Prokuratury Europejskiej, lecz wyłącznie w odniesieniu do dokumentów innych niż akta spraw, w tym wersje elektroniczne tych akt, tak aby w żaden sposób nie naruszać wymogu zachowania poufności w jej działalności operacyjnej. Podobnie w dochodzeniach administracyjnych prowadzonych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich należy przestrzegać wymogu zachowania poufności obowiązującego Prokuraturę Europejską. Aby zapewnić integralność postępowań przygotowawczych Prokuratury Europejskiej oraz wnoszonych i popieranych przez nią oskarżeń, przepisy w zakresie przejrzystości nie powinny dotyczyć dokumentów związanych z działalnością operacyjną.
(120) Skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który w dniu 10 marca 2014 r. wydał opinię.
(121) Przedstawiciele państw członkowskich podczas posiedzenia na szczeblu szefów państw lub rządów w Brukseli dnia 13 grudnia 2003 r. wyznaczyli miejsce siedziby Prokuratury Europejskiej zgodnie z przepisami decyzji z dnia 8 kwietnia 1965 r. 18 ,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
