Umowa o Partnerstwie Gospodarczym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a państwami SADC UPG, z drugiej strony. Kasane.2016.06.10.

UMOWA O PARTNERSTWIE GOSPODARCZYM

między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a państwami SADC UPG, z drugiej strony

PREAMBUŁA

STRONY UMOWY

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA CHORWACJI

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

WĘGRY,

REPUBLIKA MALTY,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

umawiające się strony Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zwane dalej "państwami członkowskimi Unii Europejskiej",

oraz

UNIA EUROPEJSKA, z jednej strony, oraz

REPUBLIKA BOTSWANY,

KRÓLESTWO LESOTHO,

REPUBLIKA MOZAMBIKU,

REPUBLIKA NAMIBII,

REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI, oraz

KRÓLESTWO SUAZI,

zwane dalej "państwami Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju objętymi umową o partnerstwie gospodarczym", z drugiej strony (zwane dalej "państwami SADC UPG"),

ZWAŻYWSZY, że Strony pragną dalej wzmacniać więzi handlowe oraz ustanowić bliskie i trwałe stosunki oparte na partnerstwie i współpracy,

PRZEKONANE, że niniejsza Umowa w dalszym stopniu pogłębi i poszerzy zakres gospodarczych i handlowych stosunków pomiędzy Stronami,

PRAGNĄC stworzyć nowe możliwości dla zatrudnienia, przyciągania inwestycji oraz poprawiania warunków życia na terytorium Stron przy jednoczesnym upowszechnianiu zrównoważonego rozwoju,

UZNAJĄC znaczenie współpracy na rzecz finansowania rozwoju w celu wykonania niniejszej Umowy,

UZNAJĄC wysiłki państw SADC UPG w celu zapewnienia rozwoju gospodarczego i społecznego swoich narodów w ramach pogłębionej integracji regionalnej w regionie Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju (zwanym dalej "regionem SADC"),

POTWIERDZAJĄC zobowiązania Stron dotyczące wspierania współpracy regionalnej i integracji gospodarczej oraz zachęcania do liberalizacji handlu w regionie SADC,

UZNAJĄC szczególne potrzeby i interesy państw SADC UPG oraz potrzebę uwzględnienia ich zróżnicowanych poziomów rozwoju gospodarczego oraz względów geograficznych i społecznoekonomicznych,

UZNAJĄC szczególne uwarunkowania Botswany, Lesotho, Namibii i Suazi (zwanych dalej "państwami BLNS") uwzględnione w niniejszej Umowie oraz potrzebę uwzględnienia skutków, jakie może dla nich mieć liberalizacja handlu w ramach Umowy o handlu, rozwoju i współpracy między Republiką Południowej Afryki a Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, podpisanej w dniu 11 października 1999 r. (zwanej dalej "TDCA"),

UZNAJĄC szczególne uwarunkowania i potrzeby krajów najsłabiej rozwiniętych (zwanych dalej "krajami LDC") wchodzących w skład państw SADC UPG poprzez zastosowanie szczególnego i zróżnicowanego traktowania oraz zasad asymetrii,

UZNAJĄC szczególne uwarunkowania Lesotho jako jedynego kraju LDC w Południowoafrykańskiej Unii Celnej oraz fakt, że zmniejszenie dochodów z ceł w związku TDCA oraz niniejszą Umową wpływa na konieczność uprzywilejowania pomocy na rzecz wymiany handlowej,

UZNAJĄC szczególne uwarunkowania państw SADC UPG wychodzących z długoterminowych konfliktów zbrojnych, wymagających zastosowania szczególnego i zróżnicowanego traktowania oraz zasad asymetrii,

UWZGLĘDNIAJĄC prawa i obowiązki Stron wynikające z ich członkostwa w Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz potwierdzając znaczenie wielostronnego systemu handlowego,

PRZYPOMINAJĄC znaczenie, jakie Strony przywiązują do zasad i reguł rządzących wielostronnym systemem handlowym oraz do potrzeby stosowania tych reguł w sposób przejrzysty i niedyskryminacyjny,

MAJĄC NA UWADZE Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (zwaną dalej "AKP"), z jednej strony, a Wspólnotą Europejską (zwaną dalej "WE") i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w dniu 23 czerwca 2000 r. i uaktualnioną w dniu 25 czerwca 2005 r. (zwaną dalej "umową z Kotonu"),

POTWIERDZAJĄC zobowiązania Stron dotyczące rozwoju gospodarczego skierowanego na osiągnięcie milenijnych celów rozwoju (zwanych dalej "MCR") w państwach SADC UPG oraz wsparcie dla tego rozwoju,

MAJĄC NA UWADZE TDCA,

MAJĄC NA UWADZE zobowiązanie Stron do zapewnienia, aby ich wzajemne porozumienia wspierały proces integracji regionalnej w ramach Traktatu Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju, podpisanego w dniu 17 sierpnia 1992 r., ze zmianami (zwanego dalej "traktatem SADC"),

UZNAJĄC szczególny przypadek Południowoafrykańskiej Unii Celnej (zwanej dalej "SACU") ustanowionej na mocy Umowy o Południowoafrykańskiej Unii Celnej z 2002 r. między rządami Republiki Botswany, Królestwa Lesotho, Republiki Namibii, Republiki Południowej Afryki i Królestwa Suazi, podpisanej w dniu 21 października 2002 r. (zwanej dalej "umową SACU"),

POTWIERDZAJĄC wsparcie i poparcie Stron dla procesu liberalizacji handlu,

PODKREŚLAJĄC znaczenie rolnictwa i zrównoważonego rozwoju w ograniczaniu ubóstwa w państwach SADC UPG,

UZGODNIŁY zawarcie niniejszej Umowy:

CZĘŚĆ  I

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ I INNE OBSZARY WSPÓŁPRACY

ROZDZIAŁ  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  1

Cele

Celem niniejszej Umowy jest:

a) przyczynianie się do zwalczania i wyeliminowania ubóstwa poprzez ustanowienie partnerstwa w handlu, spójnego z celem zrównoważonego rozwoju, MCR i umową z Kotonu;

b) wspieranie integracji regionalnej, współpracy gospodarczej oraz dobrych rządów, aby ustanowić i wdrożyć skuteczne, przewidywalne i przejrzyste regionalne ramy prawne dla handlu i inwestycji pomiędzy Stronami i państwami SADC UPG;

c) propagowanie stopniowej integracji państw SADC UPG z gospodarką światową, zgodnie z ich wyborami politycznymi i priorytetami rozwoju;

d) wzmacnianie potencjału państw SADC UPG w zakresie polityki handlowej i zagadnień związanych z handlem;

e) wspieranie warunków do zwiększania inwestycji i rozwoju inicjatyw sektora prywatnego oraz zwiększenia możliwości zaopatrzenia, konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w państwach SADC UPG; oraz

f) wzmacnianie istniejących więzi pomiędzy Stronami na zasadzie solidarności i obopólnego interesu. W tym celu, zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z WTO, niniejsza Umowa rozszerza stosunki handlowe i gospodarcze, umacnia wdrażanie Protokołu w sprawie handlu w regionie Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju (SADC), podpisanego w dniu 24 sierpnia 1996 r. (zwanego dalej "protokołem w sprawie handlu SADC") i umowy SACU, wspiera nową dynamikę handlu pomiędzy Stronami poprzez stopniową, asymetryczną liberalizację handlu pomiędzy nimi oraz wzmacnia, poszerza i pogłębia współpracę we wszystkich obszarach związanych z handlem.

Artykuł  2

Zasady

1. Niniejsza Umowa opiera się na podstawowych zasadach, a także na elementach zasadniczych i podstawowych, określonych odpowiednio w art. 2 i 9 umowy z Kotonu. Niniejsza Umowa opiera się na osiągnięciach umowy z Kotonu, TDCA oraz wcześniejszych umów AKP-WE w obszarach współpracy i integracji regionalnej, a także współpracy gospodarczej i handlowej.

2. Niniejszą Umowę wykonuje się w uzupełniający i wzajemnie uzupełniający się sposób w odniesieniu do umowy z Kotonu i TDCA zgodnie z art. 110 i 111.

3. Strony zgadzają się współpracować w wykonywaniu niniejszej Umowy w sposób, który jest zgodny z politykami rozwoju oraz programami integracji regionalnej, w których uczestniczą, lub mogłyby uczestniczyć, państwa SADC UPG.

4. Strony zgadzają się współpracować w celu wypełnienia swoich zobowiązań i obowiązków oraz aby zwiększać zdolność państw SADC UPG do wykonania niniejszej Umowy.

Artykuł  3

Integracja regionalna

1. Strony uznają, że integracja regionalna jest integralną częścią ich partnerstwa oraz potężnym instrumentem, który pozwala osiągnąć cele niniejszej Umowy.

2. Strony potwierdzają znaczenie integracji regionalnej i subregionalnej państw SADC UPG w osiąganiu większych możliwości gospodarczych, większej stabilności politycznej oraz we wspieraniu rzeczywistej integracji krajów rozwijających się z gospodarką światową.

3. Strony wspierają w szczególności procesy integracyjne opierające się na umowie SACU, traktacie SADC oraz akcie założycielskim Unii Afrykańskiej przyjętym w dniu 11 lipca 2000 r., a także politykę rozwojową i cele polityczne związane z takimi procesami. Celem Stron jest wykonanie niniejszej Umowy w sposób wzajemnie uzupełniający się z powyższymi instrumentami, biorąc pod uwagę odpowiednie poziomy rozwoju, potrzeby, uwarunkowania geograficzne i strategie zrównoważonego rozwoju.

Artykuł  4

Monitorowanie

1. Strony zobowiązują się do stałego monitorowania funkcjonowania niniejszej Umowy i jej skutków poprzez odpowiednie mechanizmy oraz harmonogramy w ramach swoich procesów związanych z uczestnictwem i poprzez instytucje, a także poprzez procesy i instytucje ustanowione na mocy niniejszej Umowy, w celu zapewnienia, aby cele określone w niniejszej Umowie zostały osiągnięte, niniejsza Umowa była właściwie wykonywana, a korzyści z niej płynące dla ich społeczeństw, w szczególności dla grup najbardziej wrażliwych, były jak największe.

2. Strony zobowiązują się do niezwłocznego przeprowadzania wzajemnych konsultacji w przypadku pojawienia się jakiegokolwiek problemu dotyczącego wykonywania niniejszej Umowy.

Artykuł  5

Współpraca na forum międzynarodowym

Strony dokładają wszelkich starań, aby współpracować na wszystkich forach międzynarodowych, na których omawiane są sprawy związane z niniejszą Umową.

ROZDZIAŁ  II

Handel i zrównoważony rozwój

Artykuł  6

Kontekst i cele

1. Strony odwołują się do Agendy 21 w sprawie środowiska i rozwoju z 1992 r., deklaracji MOP dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy z 1998 r., planu działań w sprawie zrównoważonego rozwoju przyjętego w Johannesburgu w 2002 r., deklaracji ministerialnej Komisji Ekonomiczno-Społecznej ONZ w sprawie pełnego zatrudnienia i godnej pracy z 2006 r., deklaracji MOP dotyczącej sprawiedliwości społecznej na rzecz uczciwej globalizacji z 2008 r. oraz konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju w 2012 r. "Przyszłość, jakiej chcemy".

2. Strony potwierdzają swoje zobowiązania w zakresie wspierania rozwoju handlu międzynarodowego w sposób przyczyniający się do realizacji celu zrównoważonego rozwoju opartego na trzech filarach (wzrost gospodarczy, rozwój społeczny i ochrona środowiska) dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń, a także dołożą starań, aby uwzględnić i odzwierciedlić ten cel na wszystkich poziomach swoich stosunków handlowych.

3. Postanowienia niniejszego rozdziału nie podlegają postanowieniom CZĘŚCI III, z wyjątkiem art. 7.

Artykuł  7

Zrównoważony rozwój

1. Strony potwierdzają, że cel zrównoważonego rozwoju ma być stosowany i uwzględniany na każdym szczeblu ich partnerstwa gospodarczego, w wypełnianiu nadrzędnego zobowiązania ustanowionego w art. 1, 2 i 9 umowy z Kotonu, a w szczególności ogólnego zobowiązania do zwalczania i ostatecznego wyeliminowania ubóstwa w sposób spójny z celami zrównoważonego rozwoju.

2. Strony ustalają, że osiąganie tego celu w przypadku niniejszej Umowy zobowiązuje je do tego, aby:

a) stosowanie niniejszej Umowy w pełni uwzględniało najlepszy interes ludzki, kulturowy, gospodarczy, społeczny, zdrowotny i środowiskowy ich społeczeństw oraz przyszłych pokoleń; oraz

b) mechanizmy decyzyjne były zgodne z podstawowymi zasadami własności, udziału i dialogu.

3. W związku z powyższym Strony zgadzają się współpracować w celu osiągnięcia zrównoważonego rozwoju koncentrującego się na człowieku.

Artykuł  8

Wielostronne normy i umowy dotyczące środowiska i pracy

1. Strony uznają znaczenie międzynarodowego zarządzania i umów w zakresie środowiska jako odpowiedzi wspólnoty międzynarodowej na światowe lub regionalne problemy związane ze środowiskiem, a także godnej pracy dla wszystkich jako kluczowych elementów zrównoważonego rozwoju dla wszystkich krajów oraz jako priorytetowego celu współpracy międzynarodowej.

2. Uwzględniając umowę z Kotonu, a w szczególności jej art. 49 i 50, Strony, w kontekście niniejszego artykułu, potwierdzają swoje prawa i zobowiązanie do wypełnienia swoich obowiązków w zakresie wielostronnych umów środowiskowych i konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), które ratyfikowały.

Artykuł  9

Prawo do regulacji oraz poziomy ochrony

1. Strony uznają prawo każdej ze Stron do ustanowienia własnych krajowych poziomów ochrony w zakresie środowiska i pracy oraz do przyjęcia lub zmiany w związku z tym odpowiednich przepisów i polityk, zgodnie z uznanymi na poziomie międzynarodowym normami i umowami, których dane państwo jest stroną.

2. Strony potwierdzają znaczenie ochrony przewidzianej w przepisach krajowych dotyczących pracy i środowiska.

3. Uznając, że niewłaściwe jest stymulowanie handlu lub inwestycji poprzez osłabienie lub obniżenie krajowego poziomu ochrony w zakresie pracy lub środowiska, Strony nie mogą odstępować ani uchylać się uporczywie od skutecznego egzekwowania swojego prawa w dziedzinie środowiska i pracy w tym celu.

Artykuł  10

Handel i inwestycje sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi

1. Strony potwierdzają swoje zaangażowanie w większe przyczynianie się handlu i inwestycji do celów zrównoważonego rozwoju w wymiarze gospodarczym, społecznym i środowiskowym.

2. Strona, za pośrednictwem Komitetu ds. Handlu i Rozwoju, może wystąpić o przeprowadzenie konsultacji z drugą Stroną dotyczących wszelkich kwestii wynikających z niniejszego rozdziału.

3. Dialog i współpraca Stron dotyczące niniejszego rozdziału, prowadzone za pośrednictwem Komitetu ds. Handlu i Rozwoju, mogą angażować inne odpowiednie organy i zainteresowane strony.

Artykuł  11

Współpraca w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie związanych z handlem aspektów polityk dotyczących środowiska i pracyw dążeniu do osiągnięcia celów niniejszej Umowy.

2. Strony mogą wymieniać informacje i doświadczenia dotyczące swoich działań na rzecz propagowania spójności i wzajemnego wspierania się celów handlowych, społecznych i środowiskowych oraz wzmacniają dialog i współpracę w zakresie kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, które mogą wystąpić w kontekście stosunków handlowych.

3. W odniesieniu do ust. 1 i 2 Strony mogą współpracować między innymi w następujących obszarach:

a) aspekty handlowe polityk dotyczących pracy lub środowiska na forach międzynarodowych, takich jak program godnej pracy MOP i wielostronne umowy środowiskowe;

b) wpływ niniejszej Umowy na zrównoważony rozwój;

c) społeczna odpowiedzialność i rozliczalność przedsiębiorstw;

d) aspekty handlowe będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie propagowania ochrony i zrównoważonego wykorzystania różnorodności biologicznej;

e) aspekty handlowe zrównoważonej gospodarki leśnej; oraz

f) aspekty handlowe zrównoważonych praktyk połowowych.

ROZDZIAŁ  III

Obszary współpracy

Artykuł  12

Współpraca na rzecz rozwoju

1. Strony zobowiązują się do współpracy w celu wykonania niniejszej Umowy i wsparcia strategii handlowych i strategii rozwoju państw SADC UPG w ramach ogólnego procesu integracji regionalnej SADC. Współpraca ta może przybierać zarówno formę finansową, jak i niefinansową.

2. Strony uznają, że współpraca na rzecz rozwoju jest kluczowym elementem ich partnerstwa i istotnym czynnikiem osiągnięcia celów niniejszej Umowy określonych w art. 1. Współpraca na rzecz finansowania rozwoju w zakresie regionalnej współpracy i integracji gospodarczej przewidzianej w umowie z Kotonu jest kontynuowana, aby wspierać i promować wysiłki państw SADC UPG na rzecz osiągnięcia celów niniejszej Umowy oraz zmaksymalizowania oczekiwanych z niej korzyści. Obszary współpracy i pomocy technicznej są odpowiednio określone w niniejszej Umowie. Współpraca jest realizowana zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule. Procedury te są poddawane stałemu przeglądowi i w miarę potrzeb zmieniane zgodnie z postanowieniami art. 116.

3. Finansowanie UE ¹  dotyczące współpracy na rzecz rozwoju między państwami SADC UPG a UE wspierające wykonywanie niniejszej Umowy odbywa się zgodnie z zasadami i odpowiednimi procedurami określonymi w umowie z Kotonu, w szczególności procedurami programowania Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz w ramach odpowiednich instrumentów finansowanych z budżetu ogólnego Unii. W tym kontekście wsparcie dla wykonywania niniejszej Umowy jest priorytetem.

4. Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązują się wspólnie wspierać poprzez odpowiednie własne polityki i instrumenty rozwoju, działania w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju w zakresie regionalnej współpracy i integracji gospodarczej oraz wykonania niniejszej Umowy w państwach SADC UPG oraz na poziomie regionalnym, zgodnie z zasadami komplementarności i skuteczności pomocy, takimi jak zasady zawarte w Deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy z 2005 r. i Programie działania z Akry z 2008 r.

5. Strony uznają, że niezbędne będą odpowiednie środki dla wykonania niniejszej Umowy i dla możliwie najpełniejszego osiągnięcia płynących z niej korzyści. W związku z powyższym Strony współpracują celem umożliwienia dostępu państwom SADC UPG do innych instrumentów finansowych, jak również w celu ułatwienia pozostałym donatorom udzielania dodatkowego wsparcia dla wysiłków państw SADC UPG w osiąganiu celów niniejszej Umowy.

6. Strony zgadzają się, że regionalny finansowy mechanizm rozwoju taki jak fundusz UPG mógłby być skutecznym instrumentem dla efektywnego ukierunkowania środków finansowych na rozwój i dla wdrażania działań towarzyszących UPG. UE zgadza się wspierać wysiłki regionu na rzecz ustanowienia takiego mechanizmu. UE wniesie wkład do tego funduszu po uzyskaniu pozytywnych wyników audytu.

Artykuł  13

Priorytety w zakresie współpracy

1. W celu wykonania niniejszej Umowy oraz biorąc pod uwagę polityki rozwojowe państw SADC UPG, Strony zgadzają się, że kwestie wymienione w niniejszym artykule i art. 14 mają priorytetowe znaczenie dla współpracy gospodarczej i handlowej.

2. Współpraca w zakresie handlu towarami ma na celu zwiększenie handlu towarami oraz wzmocnienie zdolności państw SADC UPG w dziedzinie handlu, włącznie ze stopniowym znoszeniem taryf i ceł zgodnie z zobowiązaniami w zakresie liberalizacji określonymi w niniejszej Umowie, poprzez odpowiednie wdrożenie reguł pochodzenia, instrumentów ochrony handlu, środków pozataryfowych, standardów sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu, poprzez podjęcie kwestii środków pozataryfowych i poprzez wspieranie współpracy celnej i ułatwień w handlu.

3. Celem współpracy we wzmacnianiu konkurencyjności w zakresie podaży jest podnoszenie konkurencyjności państw SADC UPG oraz znoszenie barier po stronie podaży na poziomie krajowym, instytucjonalnym oraz, w szczególności, na poziomie przedsiębiorstw. Współpraca ta obejmuje między innymi obszary takie jak produkcja, rozwój technologii i innowacje, marketing, finanse, dystrybucję, transport, dywersyfikację podstaw gospodarki, jak również rozwój sektora prywatnego, poprawę warunków dla handlu i przedsiębiorczości oraz wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw w dziedzinach rolnictwa, rybołówstwa, przemysłu i usług.

4. Współpraca w zakresie poprawy infrastruktury gospodarczej ma na celu rozwój warunków dla gospodarki opartej na konkurencyjności w obszarach takich jak technologie informacyjno-komunikacyjne, transport i energia.

5. Strony zgadzają się współpracować na rzecz rozwoju i zwiększania handlu usługami zgodnie z art. 73.

6. Strony zgadzają się współpracować na rzecz rozwoju i wzmacniania współpracy handlowej zgodnie z art. 8-11, art. 16-19 oraz art.73 i 74.

7. Współpraca w zakresie danych dotyczących handlu ma na celu wzmocnienie potencjału państw SADC UPG w dziedzinie gromadzenia danych dotyczących handlu, ich analizy i upowszechniania.

8. Współpraca w zakresie budowania zdolności instytucjonalnych UPG ma na celu wsparcie struktur instytucjonalnych UPG zajmujących się wdrażaniem, jak również budowaniem zdolności w zakresie negocjacji handlowych i polityki handlowej we współpracy z odpowiednimi mechanizmami instytucjonalnymi ustanowionymi na mocy traktatu SADC i umowy SACU lub w odpowiednich państwach SADC UPG.

Artykuł  14

Współpraca w zakresie dostosowania budżetowego

1. Strony uznają, że stopniowe znoszenie lub zmniejszanie ceł przewidziane w niniejszej Umowie może wpłynąć na przychody budżetowe państw SADC UPG, oraz zgadzają się współpracować w celu rozwiązania tego problemu.

2. Strony zgadzają się współpracować zgodnie z art. 12, w szczególności:

a) w zakresie wspierania reform budżetowych; oraz

b) w zakresie środków uzupełniających reformy budżetowe w celu łagodzenia skutków budżetowych netto niniejszej Umowy, które będą określone w oparciu o wspólnie uzgodniony mechanizm.

3. Strony uznają, że obniżenie ceł wpłynie w szczególności na przychody budżetowe Lesotho, i zgadzają się zwracać szczególną uwagę na sytuację Lesotho w zastosowaniu art. 12.

Artykuł  15

Rodzaje interwencji

Współpraca na rzecz rozwoju w ramach niniejszej Umowy może obejmować następujące interwencje związane z niniejszą Umową (lecz nie jest do nich ograniczona):

a) tworzenie polityki;

b) rozwój prawodawstwa oraz ram prawnych;

c) rozwój instytucjonalny/organizacyjny;

d) budowanie zdolności oraz szkolenia ² ;

e) usługi w zakresie doradztwa technicznego;

f) usługi administracyjne;

g) wsparcie w obszarach SPS i TBT; oraz

h) wsparcie operacyjne, włącznie z wyposażeniem, materiałami i związanymi z nimi robotami.

Artykuł  16

Współpraca w dziedzinie ochrony praw własności intelektualnej

1. 3  Strony potwierdzają swoje zobowiązania wynikające z art. 46 umowy z Kotonu oraz swoje prawa, obowiązki i możliwości elastycznego działania określone w Porozumieniu w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej zawartym w załączniku 1C do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (zwanym dalej "porozumieniem TRIPS").

2. Strony zgadzają się przyznać i zapewniać odpowiednią, skuteczną i niedyskryminacyjną ochronę praw własności intelektualnej oraz zapewnić środki egzekwowania tych praw w przypadku ich naruszenia, zgodnie z postanowieniami umów międzynarodowych, których są stroną.

3. Strony mogą podjąć współpracę w kwestiach związanych z oznaczeniami geograficznymi zgodnie z postanowieniami sekcji 3 (art. 22-24) porozumienia TRIPS. Strony uznają znaczenie oznaczeń geograficznych i produktów pochodzących z danego miejsca dla zrównoważonego rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

4. Strony zgadzają się, że należy udzielać sobie wzajemnie odpowiedzi na uzasadnione wnioski o udzielenie informacji i wyjaśnień dotyczących kwestii związanych z oznaczeniami geograficznymi i prawami własności intelektualnej. Bez uszczerbku dla ogólnego charakteru takiej współpracy, Strony mogą, za obopólnym porozumieniem, zaangażować organizacje międzynarodowe i regionalne posiadające wiedzę specjalistyczną w dziedzinie oznaczeń geograficznych.

5. Strony uznają tradycyjną wiedzę za ważny obszar i mogą w przyszłości podjąć współpracę w jej zakresie.

6. Strony mogą rozważyć rozpoczęcie negocjacji w sprawie ochrony praw własności intelektualnej w przyszłości, a państwa SADC UPG aspirują i dołożą starań, aby negocjować wspólnie. W przypadku rozpoczęcia negocjacji UE rozważy włączenie postanowień dotyczących współpracy oraz szczególnego i zróżnicowanego traktowania.

7. Jeżeli Strona niebędąca stroną przyszłej umowy w sprawie ochrony praw własności intelektualnej wynegocjowanej zgodnie z ust. 6 chce do niej przystąpić, może negocjować warunki swojego przystąpienia do tej umowy.

8. Jeżeli jakakolwiek umowa będąca skutkiem negocjacji, o których mowa w ust. 6 i 7, prowadziłaby do wyników niezgodnych z przyszłym rozwojem ram regionalnych SADC w dziedzinie ochrony praw własności intelektualnej, Strony podejmują wspólne wysiłki na rzecz zmiany niniejszej Umowy w celu dostosowania jej do ram regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi korzyści.

Artykuł  17

Współpraca w dziedzinie zamówień publicznych

1. Strony uznają znaczenie przejrzystego udzielania zamówień publicznych we wspieraniu rozwoju gospodarczego i uprzemysłowienia. Strony są zgodne co do znaczenia współpracy w zwiększeniu wzajemnego zrozumienia w zakresie swoich systemów udzielania zamówień publicznych. Strony potwierdzają swoje zobowiązanie, aby prowadzić przejrzyste i przewidywalne systemy udzielania zamówień publicznych zgodnie z prawem krajowym.

2. Strony uznają znaczenie ciągłego publikowania swoich przepisów ustawowych i wykonawczych oraz decyzji administracyjnych ogólnego zastosowania oraz wszelkich zmian do nich, lub publicznego udostępnienia tych dokumentów w inny sposób, w urzędowo określonych formach elektronicznych lub papierowych, które są szeroko rozpowszechnione i łatwo dostępne dla odbiorców. Strony zgadzają się, że ważne jest udzielanie sobie wzajemnie odpowiedzi na uzasadnione wnioski o udzielenie informacji i wyjaśnień dotyczących powyższych kwestii.

3. Strony mogą rozważyć rozpoczęcie negocjacji w sprawie udzielania zamówień publicznych w przyszłości, a państwa SADC UPG aspirują i dołożą starań, aby negocjować wspólnie. W przypadku rozpoczęcia negocjacji UE zgadza się na włączenie postanowień dotyczących współpracy oraz szczególnego i zróżnicowanego traktowania.

4. Jeżeli Strona niebędąca stroną przyszłej umowy w sprawie udzielania zamówień publicznych chce do niej przystąpić, może negocjować warunki swojego przystąpienia do tej umowy.

5. Jeżeli jakakolwiek umowa będąca skutkiem negocjacji, o których mowa w ust. 3 i 4, prowadziłaby do wyników niezgodnych z przyszłym rozwojem ram regionalnych SADC w dziedzinie udzielania zamówień publicznych, Strony podejmują wspólne wysiłki na rzecz zmiany niniejszej Umowy w celu dostosowania jej do ram regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi korzyści.

Artykuł  18

Współpraca w dziedzinie konkurencji

1. Strony uznają, że niektóre praktyki handlowe, takie jak porozumienia antykonkurencyjne lub praktyki uzgodnione oraz nadużywanie pozycji dominujących, mogą ograniczać handel między Stronami i tym samym utrudniać osiągnięcie celów niniejszej Umowy.

2. Strony zgadzają się współpracować w dziedzinie konkurencji zgodnie z art. 13 ust. 6.

3. Strony mogą rozważyć rozpoczęcie negocjacji w dziedzinie konkurencji w przyszłości, a państwa SADC UPG aspirują i dołożą starań, aby negocjować wspólnie. W przypadku rozpoczęcia negocjacji UE zgadza się na włączenie postanowień dotyczących współpracy oraz szczególnego i zróżnicowanego traktowania.

4. Jeżeli Strona niebędąca stroną przyszłej umowy w sprawie konkurencji chce do niej przystąpić, może negocjować warunki swojego przystąpienia do tej umowy.

5. Jeżeli jakakolwiek umowa będąca skutkiem negocjacji, o których mowa w ust. 3 i 4, prowadziłaby do wyników niezgodnych z przyszłym rozwojem ram regionalnych SADC w dziedzinie konkurencji, Strony podejmują wspólne wysiłki na rzecz zmiany niniejszej Umowy w celu dostosowania jej do ram regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi korzyści.

Artykuł  19

Współpraca w dziedzinie zarządzania w kwestiach podatkowych

Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie zasad dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych za pośrednictwem odpowiednich organów.

CZĘŚĆ  II

HANDEL I ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z HANDLEM

ROZDZIAŁ  I

Handel towarami

Artykuł  20

Strefa wolnego handlu

1. Niniejsza Umowa ustanawia strefę wolnego handlu pomiędzy Stronami zgodnie z postanowieniami Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (zwanego dalej "GATT 1994"), w szczególności z jego art. XXIV.

2. W niniejszej Umowie przestrzega się zasady asymetrii, współmiernie do szczególnych potrzeb i ograniczeń w zdolnościach państw SADC UPG, w zakresie poziomów i harmonogramów zobowiązań przyjętych w ramach niniejszej Umowy.

Artykuł  21

Zakres

Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do handlu towarami między Stronami ⁴ .

Artykuł  22

Reguły pochodzenia

Preferencje taryfowe przewidziane w niniejszej Umowie stosuje się do towarów kwalifikujących się na mocy reguł pochodzenia określonych w protokole 1.

Artykuł  23

Cła

1. Cła obejmują wszelkiego rodzaju podatki lub opłaty nakładane na lub w związku z przywozem towarów, włącznie z wszelkiego rodzaju podatkami wyrównawczymi lub należnościami dodatkowymi, lecz nie obejmują jakichkolwiek:

a) podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych nałożonych zgodnie z art. 40; ani

b) należności nałożonych zgodnie z rozdziałem II CZĘŚCI II; ani

c) opłat lub innych należności nałożonych zgodnie z art. 27.

2. W przypadku wszystkich produktów objętych liberalizacją, w handlu między Stronami nie nakłada się jakichkolwiek nowych ceł ani nie podwyższa się ceł już obowiązujących począwszy od wejścia w życie niniejszej Umowy, z wyjątkiem:

a) ust. 7;

b) ust. 9;

c) ust. 7 sekcji A CZĘŚCI 1 ZAŁĄCZNIKA I; oraz

d) ust. 8 sekcji A CZĘŚCI 1 ZAŁĄCZNIKA II.

3. O ile w niniejszej Umowie nie przewidziano inaczej, dla każdego produktu podstawową stawką celną, w odniesieniu do której stosuje się zobowiązania dotyczące obniżenia ceł określone w niniejszej Umowie, jest stawka należności celnej stosowana względem kraju najbardziej uprzywilejowanego (zwana dalej "stawką KNU") w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy.

4. W przypadku gdy proces obniżania ceł nie rozpocznie się wraz z wejściem w życie niniejszej Umowy, podstawową stawką celną, w odniesieniu do której stosuje się zobowiązania dotyczące obniżenia ceł określone w niniejszej Umowie, jest albo stawka należności celnej, o której mowa w ust. 3, albo stawka KNU stosowana w dniu rozpoczęcia realizacji odpowiedniego harmonogramu obniżania ceł, w zależności od tego, która jest niższa.

5. W dniu wejścia w życie niniejszej Umowy, UE przekazuje Sekretariatowi SACU oraz Ministerstwu Przemysłu i Handlu Mozambiku swój wykaz podstawowych stawek celnych, w odniesieniu do których stosuje się zobowiązania dotyczące obniżenia ceł określone w niniejszej Umowie. W dniu wejścia w życie niniejszej Umowy SACU i Mozambik przekazuje Komisji Europejskiej swój wykaz podstawowych stawek celnych, w odniesieniu do których stosuje się zobowiązania dotyczące obniżenia ceł określone w niniejszej Umowie. Po przekazaniu wykazów przewidzianym w niniejszym ustępie każda ze Stron podaje wykazy do wiadomości publicznej zgodnie ze swoimi procedurami wewnętrznymi oraz w terminie jednego miesiąca od wzajemnego przekazania wykazów. Na pierwszym posiedzeniu po przekazaniu i publikacji wykazów Komitet ds. Handlu i Rozwoju przyjmuje wykazy podstawowych stawek celnych przedstawione, w zależności od przypadku, przez Strony lub SACU. Stawki celne wymienione w taryfie celnej UE zawartej w CZĘŚCI II ZAŁĄCZNIKA I i w taryfie celnej Mozambiku zawartej w CZĘŚCI II ZAŁĄCZNIKA III pełnią funkcję informacyjną i nie stanowią podstawowych stawek celnych w rozumieniu ust. 3.

6. Obniżone stawki celne obliczone zgodnie z harmonogramami obniżania stawek celnych zawartymi w niniejszej Umowie stosuje się z zaokrągleniem do pierwszego miejsca po przecinku lub, w przypadku ceł specyficznych, zaokrągleniem do drugiego miejsca po przecinku.

7. W przypadku preferencji taryfowych wyrażonych jako odsetek stosowanej stawki KNU, jeżeli w jakimkolwiek momencie po wejściu w życie niniejszej Umowy Strona podniesie lub obniży swoją stosowaną stawkę KNU, stawka należności celnej stosowana w odniesieniu do drugiej Strony rośnie lub spada jednocześnie tak długo, jak utrzymuje się margines preferencji zgodny z harmonogramem danej Strony.

8. W przypadku preferencji taryfowych wyrażonych w niniejszej Umowie wyłącznie jako stała stawka należności celnej, jeżeli w jakimkolwiek momencie po dniu wejściu w życie niniejszej Umowy Strona obniży swoją stosowaną stawkę KNU, tę obniżoną stawkę należności celnej stosuje się w odniesieniu do drugiej Strony, jeżeli jest niższa od stałej stawki należności celnej obliczonej zgodnie z harmonogram danej Strony.

9. Postanowienia niniejszego artykułu nie mają zastosowania do tych produktów wyłączonych z zobowiązań dotyczących obniżania ceł, które włączono do kategorii znoszenia ceł "X" w harmonogramach każdej ze Stron zamieszczonych odpowiednio w ZAŁĄCZNIKACH I, II i III.

Artykuł  24

Cła UE na produkty pochodzące z państw SADC UPG

1. Produkty pochodzące z Botswany, Lesotho, Mozambiku, Namibii i Suazi są przywożone do UE zgodnie z zasadami bezcłowego i bezkontyngentowego dostępu do rynku określonymi w odniesieniu do tych państw w ZAŁĄCZNIKU I.

2. Produkty pochodzące z Republiki Południowej Afryki są przywożone do UE zgodnie z zasadami określonymi w odniesieniu do Republiki Południowej Afryki w ZAŁĄCZNIKU I.

Artykuł  25

Cła państw SADC UPG na produkty pochodzące z UE

1. Produkty pochodzące z UE są przywożone do SACU zgodnie z zasadami określonymi w ZAŁĄCZNIKU II.

2. Produkty pochodzące z UE są przywożone do Mozambiku zgodnie z zasadami określonymi w ZAŁĄCZNIKU III.

Artykuł  26

Cła lub podatki wywozowe

1. Od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy w handlu między Stronami nie wprowadza się żadnych nowych ceł ani podatków od wywozu towarów ani w związku z tym wywozem, a ceł i podatków tego typu już obowiązujących nie zwiększa się, chyba że w niniejszym artykule przewidziano inaczej.

2. W wyjątkowych przypadkach, jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi potrzebami pozyskania dochodów lub jeżeli jest to niezbędne ze względu na ochronę nowo powstających gałęzi przemysłu lub ochronę środowiska, lub w celu zapobiegania lub zaradzenia krytycznemu ogólnemu lub lokalnemu brakowi produktów żywnościowych lub innych produktów niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, Botswana, Lesotho, Namibia, Mozambik i Suazi mogą wprowadzić, po konsultacji z UE, tymczasowe cła lub podatki od wywozu towarów lub w związku z tym wywozem w odniesieniu do ograniczonej liczby dodatkowych produktów.

3. W wyjątkowych przypadkach, jeżeli państwa SADC UPG są w stanie podać uzasadnione potrzeby związane z rozwojem przemysłowym, państwa te mogą wprowadzić tymczasowe cła lub podatki od wywozu towarów lub w związku z tym wywozem w odniesieniu do ograniczonej liczby produktów wywożonych do UE. Państwo SADC UPG, które chce wprowadzić takie tymczasowe cła lub podatki, powiadamia o nich UE, przekazując wszystkie istotne informacje i przyczyny, oraz konsultuje się z UE na jej wniosek. Państwo SADC UPG może stosować tymczasowe cła lub podatki w danym momencie do łącznej liczby ośmiu (8) produktów określonych na poziomie pozycji taryfowej HS6 lub, w przypadku "rud i koncentratów", na poziomie pozycji taryfowej HS4, i nie może stosować ich przez okres przekraczający łącznie dwanaście (12) lat. Okres ten można przedłużyć lub przywrócić w odniesieniu do tego samego produktu w porozumieniu z UE.

4. Następujące warunki stosuje się do ust. 3, ale nie do ust. 2:

a) przez okres pierwszych sześciu (6) lat od dnia wprowadzenia podatku lub cła wywozowego państwo SADC UPG wyłącza z zakresu stosowania tego podatku lub cła wywóz do UE w rocznej kwocie równej średniej wielkości wywozu danego produktu do UE w ciągu trzech (3) lat poprzedzających datę wprowadzenia danego podatku lub cła. Od siódmego roku następującegi po wprowadzeniu danego podatku lub cła do jego wygaśnięcia zgodnie z ust. 3 państwo SADC UPG wyłącza z zakresu stosowania tego podatku lub cła wywóz do UE w rocznej kwocie równej 50 % średniej wielkości wywozu danego produktu do UE w ciągu trzech (3) lat poprzedzających datę wprowadzenia danego podatku lub cła; oraz

b) cła lub podatki wywozowe nie przekraczają 10 % wartości wywozu ad valorem produktu.

5. Od wejścia w życie niniejszej Umowy wszelkie korzystniejsze traktowanie obejmujące cła lub podatki wywozowe stosowane przez państwa SADC UPG do wywozu jakiegokolwiek produktu przeznaczonego do znaczącej gospodarki handlowej, lub w związku z tymi cłami lub podatkami, przyznaje się produktowi podobnemu przeznaczonemu na terytorium UE. Do celów niniejszego artykułu stosuje się definicję "znaczącej gospodarki handlowej" określoną w art. 28 ust. 6.

6. Jeżeli państwo SADC UPG ma uzasadnione wątpliwości, czy przesyłka produktu, do którego cła wywozowe nie mają zastosowania na mocy ust. 1, 3 i 4, nie została ponownie wywieziona z UE lub, nie dotarłszy do UE, nie została przekierowana do jednego lub większej liczby państw trzecich, to państwo SADC UPG może podnieść tę kwestię w Komitecie ds. Handlu i Rozwoju.

7. Komitet ds. Handlu i Rozwoju bada sprawę w terminie dziewięćdziesięciu (90) dni. Po zbadaniu sprawy, jeżeli Komitet ds. Handlu i Rozwoju nie podejmie decyzji, organy celne danego państwa SADC UPG mogą wystąpić do Komitetu ds. Handlu i Rozwoju o wydanie decyzji, zgodnie z którą importer danego produktu do UE musi oświadczyć, że przywożony produkt będzie przetwarzany w UE i nie zostanie ponownie wywieziony do państw trzecich.

8. Jeżeli system stosowania takich oświadczeń działa od co najmniej dziewięćdziesięciu (90) dni, ale państwo SADC UPG nadal ma uzasadnione wątpliwości, czy przesyłka produktu, do którego cła wywozowe nie mają zastosowania na mocy ust. 1, 3 i 4, nie zostanie ponownie wywieziona z UE lub, nie dotarłszy do UE, nie zostanie przekierowana do jednego lub większej liczby państw trzecich, to państwo SADC UPG może powiadomić Komitet ds. Handlu i Rozwoju o przyczynach swoich wątpliwości.

9. Jeżeli pomimo przeprowadzenia powyższej procedury sprawa nie zostanie rozwiązana w terminie trzydziestu (30) dni, dane państwo SADC UPG może nałożyć skuteczne środki, aby zapobiec takiemu obchodzeniu przepisów, pod warunkiem że środki te ograniczają wymianę handlową w najmniejszym możliwym stopniu i że nie obejmują podmiotów, które udowodniły, że nie brały udziału w obchodzeniu przepisów. Opcją alternatywną może być nałożenie ceł wywozowych z mocą wsteczną na przesyłkę, która została ponownie wywieziona z UE do jednego lub większej liczby państw trzecich.

10. Strony zgadzają się na przeprowadzanie przeglądu postanowień niniejszego artykułu przez Wspólną Radę Państw SADC UPG i UE (zwaną dalej "Wspólną Radą") nie później niż trzy (3) lata po wejściu w życie niniejszej Umowy, w pełni uwzględniając ich wpływ na rozwój i dywersyfikację gospodarek państw SADC UPG.

Artykuł  27

Opłaty i należności

1. Wszystkie opłaty i należności jakiegokolwiek rodzaju, inne niż należności celne przywozowe i wywozowe oraz inne niż podatki wchodzące w zakres stosowania art. 40, od przywozu lub wywozu, lub w związku z przywozem lub wywozem, nie mogą przekraczać kosztu świadczonych usług i nie mogą stanowić pośredniej ochrony produktów krajowych lub opodatkowania przywozu lub wywozu dla celów podatkowych.

2. Bez uszczerbku dla art. 30, żadna ze Stron nie nakłada znacznych kar za niewielkie naruszenia przepisów celnych lub wymogów proceduralnych. W szczególności kary związane z jakimikolwiek pominięciami lub błędami w dokumentach celnych, które to pominięcia lub błędy można łatwo poprawić i które popełniono wyraźnie bez zamiaru oszustwa lub poważnego zaniedbania, nie mogą być wyższe niż to, co jest niezbędne, aby służyć jedynie jako ostrzeżenie.

3. Postanowienia niniejszego artykułu obejmują również opłaty i należności nakładane przez organy rządowe w związku z przywozem i wywozem, w tym opłaty i należności dotyczące:

a) transakcji konsularnych, takich jak faktury i zaświadczenia konsularne;

b) ograniczeń ilościowych;

c) wydawania pozwoleń;

d) kontroli dewizowych;

e) usług statystycznych;

f) dokumentów, dokumentacji i zaświadczeń konsularnych;

g) analiz i kontroli; oraz

h) kwarantann, asenizacji i fumigacji.

4. Opłat i należności nie nakłada się w przypadku usług konsularnych.

Artykuł  28

Korzystniejsze traktowanie wynikające z umów o wolnym handlu

1. W odniesieniu do należności celnych określonych w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1 oraz opłat i innych należności określonych w art. 27, UE rozszerza na państwa SADC UPG wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku przystąpienia UE do preferencyjnej umowy handlowej ze stronami trzecimi po podpisaniu niniejszej Umowy.

2. W odniesieniu do należności celnych określonych w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1 oraz opłat i innych należności określonych w art. 27, państwa SADC UPG, na wniosek UE, rozszerzają na UE wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku przystąpienia państw SADC UPG, osobno lub wspólnie, w zależności od przypadku, do preferencyjnej umowy handlowej z którąkolwiek znaczącą gospodarką handlową po podpisaniu niniejszej Umowy.

3. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 państwa SADC UPG nie rozszerzają na UE traktowania stosowanego w wyniku przystąpienia państw SADC UPG, osobno lub wspólnie, w zależności od przypadku, do preferencyjnej umowy handlowej z państwami należącymi do grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku lub innymi państwami lub regionami Afryki.

4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, jeżeli państwo SADC UPG wykaże, że w wyniku przystąpienia do preferencyjnej umowy handlowej ze znaczącą gospodarką handlową otrzymuje traktowanie ogólnie znacznie korzystniejsze od tego, które przyznała mu UE, Strony przeprowadzają konsultacje i wspólnie podejmują decyzję o wykonaniu postanowień ust. 2.

5. Postanowienia niniejszego artykułu nie mogą być interpretowane jako zobowiązujące UE lub którekolwiek państwo SADC UPG do wzajemnego rozszerzenia jakiegokolwiek preferencyjnego traktowania stosowanego w wyniku uczestnictwa UE lub któregokolwiek państwa SADC UPG w preferencyjnej umowie handlowej ze stronami trzecimi w dniu podpisania niniejszej Umowy.

6. Do celów niniejszego artykułu "znacząca gospodarka handlowa" oznacza jakikolwiek rozwinięty kraj lub jakikolwiek kraj, którego udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1 % w roku poprzedzającym wejście w życie umowy, o której mowa w ust. 2, lub jakąkolwiek grupę krajów działających indywidualnie, wspólnie lub w ramach umowy o integracji gospodarczej, której wspólny udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1,5 % w roku poprzedzającym wejście w życie umowy, o której mowa w ust. 2.

7. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, jeżeli UE przystąpi do preferencyjnej umowy handlowej ze stroną trzecią po podpisaniu niniejszej Umowy, a taka preferencyjna umowa handlowa przewiduje korzystniejsze traktowanie strony trzeciej od traktowania przyznanego przez UE Republice Południowej Afryki zgodnie z niniejszą Umową, UE i RPA rozpoczynają konsultacje w celu podjęcia decyzji, czy i w jaki sposób rozszerzyć korzystniejsze traktowanie zawarte w preferencyjnej umowie handlowej na RPA. Wspólna Rada może przyjąć wniosek w sprawie zmiany postanowień niniejszej Umowy zgodnie z art. 117.

8. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2, jeżeli SACU lub państwo SADC UPG o statusie kraju LDC przystąpi do preferencyjnej umowy handlowej ze znaczącą gospodarką handlową, a taka preferencyjna umowa handlowa przewiduje korzystniejsze traktowanie znaczącej gospodarki handlowej od traktowania przyznanego UE przez SACU lub daney państwo SADC UPG o statusie kraju LDC zgodnie z niniejszą Umową, SACU lub dane państwo SADC UPG o statusie kraju LDC oraz UE rozpoczynają konsultacje w celu podjęcia decyzji, czy i w jaki sposób rozszerzyć korzystniejsze traktowanie zawarte w preferencyjnej umowie handlowej na UE. Wspólna Rada może przyjąć wniosek w sprawie zmiany postanowień niniejszej Umowy zgodnie z art. 117.

Artykuł  29

Swobodny obrót

1. Cła na towary pochodzące z UE lub z państw SADC UPG przywożone odpowiednio na terytorium UE lub państw SADC UPG pobiera się tylko raz.

2. Wszelkie cło zapłacone przy przywozie do państwa SADC UPG, które jest także państwem członkowskim SACU, jest zwracane w całości, jeżeli towary są ponownie wywożone z obszaru celnego danego państwa SADC UPG pierwszego przywozu do państwa SADC UPG, które nie jest również państwem członkowskim SACU. Produkty takie podlegają ocleniu w kraju, w którym ma miejsce konsumpcja. W oczekiwaniu na osiągnięcie przez państwa SADC UPG porozumienia w sprawie procedur dotyczących niniejszego ustępu, niniejszy ustęp stosuje się zgodnie z obowiązującymi przepisami i procedurami prawa celnego.

3. Strony zgadzają się współpracować w celu ułatwienia przepływu towarów oraz uproszczenia procedur celnych w państwach SADC UPG, w szczególności jak przewidziano w art. 13 ust. 2.

Artykuł  30

Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej

1. Strony zgadzają się, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli preferencyjnego traktowania przyznanego na mocy niniejszego rozdziału oraz podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć w sprawach celnych i związanych z cłami.

2. Strony zgadzają się również współpracować w celu zapewnienia, aby niezbędne struktury instytucjonalne umożliwiały właściwym organom skuteczne i terminowe odpowiadanie na wnioski o pomoc.

3. Do celów niniejszego artykułu, oraz bez uszczerbku dla art. 9 protokołu 2, brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów zgodnie z art. 38 protokołu 1;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszych weryfikacji dowodów pochodzenia lub przekazywaniu ich wyników zgodnie z art. 38 protokołu 1;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy administracyjnej celem weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji dotyczących przyznawania danego traktowania preferencyjnego zgodnie z art. 7 protokołu 2.

4. Do celów niniejszego artykułu stwierdzenie nieprawidłowości lub nadużyć może mieć miejsce między innymi w przypadku gdy nastąpił gwałtowny, nieuzasadniony, wzrost wielkości przywozu towarów, przekraczający normalne możliwości produkcyjne i wywozowe drugiej Strony, w połączeniu z posiadaniem obiektywnych informacji dotyczących nieprawidłowości lub nadużyć.

5. Jeżeli Strona stwierdzi na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia, Strona ta może w wyjątkowych okolicznościach tymczasowo zawiesić odpowiednie preferencyjne traktowanie danego produktu lub produktów oraz danego konkretnego pochodzenia zgodnie z niniejszym artykułem.

6. Do celów niniejszego artykułu wyjątkowe okoliczności oznaczają okoliczności, które mają lub mogą mieć znaczące negatywne skutki dla Strony w sytuacji, gdy dane traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów byłoby kontynuowane.

7. Zastosowanie czasowego zawieszenia na podstawie ust. 5 podlega następującym warunkom:

a) Strona, która stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub występowanie nieprawidłowości lub nadużyć, bezzwłocznie powiadamia o tym Komitet ds. Handlu i Rozwoju, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu ds. Handlu i Rozwoju w oparciu o wszystkie stosowne informacje i obiektywne wnioski, w tym informacje dotyczące zdolności lub ograniczeń strukturalnych, celem znalezienia rozwiązania odpowiadającego obu Stronom;

b) w przypadku gdy Komitet ds. Handlu i Rozwoju zbadał sprawę i nie ustalił zadowalającego rozwiązania w terminie czterech (4) miesięcy od otrzymania powiadomienia, zainteresowana Strona może tymczasowo zawiesić odpowiednie preferencyjne traktowanie danego produktu lub produktów oraz danego konkretnego pochodzenia. O tymczasowym zawieszeniu bez zbędnej zwłokipowiadamia się Komitetu ds. Handlu i Rozwoju. Na wniosek którejkolwiek ze Stron okres na ustalenie zadowalającego rozwiązania można w uzasadnionych przypadkach przedłużyć do pięciu (5) miesięcy;

c) tymczasowe zawieszenia przewidziane w niniejszym artykule ograniczają się do środków niezbędnych do ochrony interesów finansowych zainteresowanej Strony. Nie mogą przekraczać okresu sześciu (6) miesięcy, który to okres można odnowić po ponownym zbadaniu sprawy przez Komitet ds. Handlu i Rozwoju. O tymczasowych zawieszeniach natychmiast po ich przyjęciu powiadamia się Komitetu ds. Handlu i Rozwoju. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w ramach Komitetu ds. Handlu i Rozwoju, w szczególności w celu zniesienia tych tymczasowych zawieszeń gdy tylko ustaną warunki ich zastosowania.

Artykuł  31

Postępowanie w przypadku błędów administracyjnych

Strony uznają swoje wzajemne prawo do usuwania błędów administracyjnych podczas wykonywania niniejszej Umowy. W przypadku stwierdzenia błędu którakolwiek ze Stron może wystąpić do Komitetu ds. Handlu i Rozwoju o zbadanie możliwości przyjęcia wszystkich odpowiednich środków w celu rozwiązania problemu.

ROZDZIAŁ  II

Instrumenty ochrony handlu

Artykuł  32

Środki antydumpingowe i wyrównawcze

Prawa i obowiązki Stron związane ze stosowaniem środków antydumpingowych lub wyrównawczych regulowane są w ramach odpowiednich porozumień WTO. Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom CZĘŚCI III.

Artykuł  33

Wielostronne środki ochronne

1. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Stronę środków zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem w sprawie środków ochronnych, art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa załączonego do Porozumienia z Marrakeszu ustanawiającego Światową Organizację Handlu (zwanego dalej "porozumieniem WTO") oraz jakimikolwiek innymi odpowiednimi porozumieniami WTO.

2. Niezależnie od ust. 1, biorąc pod uwagę ogólne cele niniejszej Umowy dotyczące rozwoju oraz niewielki rozmiar gospodarek państw SADC UPG, UE wyklucza przywóz z państw SADC UPG ze stosowania jakichkolwiek środków podejmowanych zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3. Postanowienia ust. 2 stosuje się przez okres pięciu (5) lat począwszy od daty wejścia w życie niniejszej Umowy. Nie później niż sto dwadzieścia (120) dni przed końcem tego okresu Wspólna Rada dokonuje przeglądu funkcjonowania ust. 2, biorąc pod uwagę potrzeby państw SADC UPG w zakresie rozwoju, w celu ustalenia, czy możliwe jest przedłużenie stosowania tych postanowień na kolejny okres.

4. Postanowienia ust. 1 nie podlegają postanowieniom CZĘŚCI III.

Artykuł  34

Ogólne dwustronne środki ochronne

1. Niezależnie od art. 33, po zbadaniu alternatywnych rozwiązań, Strona lub SACU, w zależności od przypadku, może zastosować środki ochronne o ograniczonym czasie obowiązywania, które stanowią odstępstwo od postanowień art. 24 i 25, na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2. Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być podejmowane, jeśli w wyniku zobowiązań przyjętych przez Stronę na mocy niniejszej Umowy, w tym preferencji taryfowych, przywóz produktu pochodzącego z jednej Strony na terytorium drugiej Strony lub SACU, w zależności od przypadku, odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje lub może powodować:

a) poważną szkodę dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu lub SACU, w zależności od przypadku;

b) zakłócenia w sektorze gospodarcki wytwarzającym produkty podobne lub bezpośrednio konkurujące, szczególnie w przypadku gdy zakłócenia te stwarzają poważne problemy społeczne, lub trudności, które mogą spowodować znaczne pogorszenie sytuacji gospodarczej Strony dokonującej przywozu lub SACU, w zależności od przypadku; lub

c) zakłócenia na rynkach produktów rolnych podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu lub SACU, w zależności od przypadku.

Takie środki ochronne nie mogą przekraczać poziomu niezbędnego dla naprawienia lub uniknięcia poważnej szkody czy zakłóceń.

3. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, mogą przyjąć następujące formy:

a) zawieszenie dalszego obniżania stawki należności celnych przywozowych dla danego produktu zgodnie z niniejszą Umową;

b) zwiększenie stawki należności celnych dla danego produktu do poziomu nieprzekraczającego stawki KNU obowiązującej w momencie podjęcia środka; lub

c) wprowadzenie kontyngentów taryfowych na dany produkt.

4. Bez uszczerbku dla ust. 1-3, w przypadku gdy przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego z któregokolwiek państwa SADC UPG odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje lub może powodować jedną z sytuacji, o których mowa w ust. 2 lit. a) - c), w odniesieniu do produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących w jednym lub w szeregu z regionów najbardziej oddalonych UE, UE może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do danego regionu lub regionów zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-8.

5. Bez uszczerbku dla ust. 1-3, w przypadku gdy przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego z UE odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje lub może powodować jedną z sytuacji, o których mowa w ust. 2 lit. a) - c), w odniesieniu do państwa SADC UPG lub SACU, w zależności od przypadku, dane państwo SADC UPG lub SACU, w zależności od przypadku, może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do swojego terytorium zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-8.

6. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule:

a) utrzymywane są wyłącznie przez okres niezbędny, aby zapobiec poważnej szkodzie lub zakłóceniom określonym w ust. 2, 4 i 5 lub je naprawić;

b) nie mogą być stosowane przez okres dłuższy niż dwa (2) lata. W przypadku gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, środki takie mogą zostać przedłużone maksymalnie o kolejne dwa (2) lata. Jeżeli jednak państwo SADC UPG lub SACU, w zależności od przypadku, stosuje środek ochronny lub jeżeli UE stosuje środek ograniczony do terytorium jednego lub szeregu swoich regionów najbardziej oddalonych, środki takie mogą być stosowane przez okres nieprzekraczający czterech (4) lat, a gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, mogą one zostać przedłużone o kolejne cztery (4) lata;

c) jeżeli obowiązują przez dłużej niż jeden (1) rok, muszą zawierać wyraźne elementy prowadzące do stopniowego ich usuwania najpóźniej na końcu wyznaczonego terminu; oraz

d) nie mogą mieć zastosowania do przywozu produktu, do którego taki środek stosowano wcześniej, przez okres co najmniej jednego (1) roku od dnia wygaśnięcia środka.

7. W celu wykonania ust. 1-6 stosuje się następujące postanowienia:

a) w przypadku gdy Strona lub SACU, w zależności od przypadku, przyjmuje stanowisko, że występuje jedna z sytacji, o których mowa w ust. 2 lit. a)-c), ust. 4 lub 5, natychmiast przekazuje sprawę do rozpatrzenia Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju;

b) Komitet ds. Handlu i Rozwoju może formułować wszelkie zalecenia w celu zaradzenia zaistniałym okolicznościom. Jeżeli Komitet ds. Handlu i Rozwoju nie wydał zaleceń w celu zaradzenia zaistniałej sytuacji lub jeżeli inne zadowalające rozwiązanie nie zostało znalezione w ciągu trzydziestu (30) dni od przekazania sprawy Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju, wówczas Strona dokonująca przywozu może przyjąć odpowiednie środki w celu zaradzenia sytuacji zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu;

c) przed wprowadzeniem jakiegokolwiek środka przewidzianego w niniejszym artykule lub w przypadkach, do których zastosowanie ma ust. 8, Strona lub SACU, w zależności od przypadku, niezwłocznie przekazują Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju wszystkie istotne informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji, w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego zainteresowane strony;

d) w wyborze środków ochronnych zgodnie z niniejszym artykułem pierwszeństwo musi zostać przyznane tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszej Umowy. Jeżeli stawka KNU obowiązująca w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień wejścia w życie niniejszej Umowy jest niższa od stawki KNU obowiązującej w momencie wprowadzenia środka, środki stosowane zgodnie z postanowieniami ust. 3 lit. b) mogą przekraczać stawkę KNU obowiązującą w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień wejścia w życie niniejszej Umowy. W takim przypadku Strona lub SACU, w zależności od przypadku, przekazują Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju, zgodnie z postanowieniami lit. c), wszystkie istotne informacje potwierdzające, że podniesienie stawki do poziomu stawki KNU obowiązującej w dniu wejścia w życie jest niewystarczające i że środek przekraczający tę stawkę jest niezbędny, aby naprawićpoważną szkodę lub zakłócenia zgodnie z ust. 2 lub im zapobiec;

e) wszelkie środki ochronne podjęte zgodnie z niniejszym artykułem niezwłocznie zgłasza się Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju i są one przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, w szczególności w celu ustalenia harmonogramu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwalają.

8. W przypadku gdy zwłoka mogłaby spowodować trudne do naprawienia szkody, Strona dokonująca przywozu lub SACU, w zależności od przypadku, może tymczasowo podjąć środki określone w ust. 3, 4 lub 5, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 7.

a) Takie działanie może zostać podjęte na maksymalny okres stu osiemdziesięciu (180) dni w przypadku, gdy środki są wprowadzane przez UE, oraz na maksymalny okres dwustu (200) dni w przypadku, gdy środki są wprowadzane przez państwo SADC UPG lub SACU, w zależności od przypadku, lub gdy środki podjęte przez UE ograniczają się do jednego lub szeregu regionów najbardziej oddalonych.

b) Okres stosowania takiego tymczasowego środka liczony jest jako część okresu początkowego i każdego przedłużenia, o którym mowa w ust. 6.

c) Przy wprowadzaniu takich środków tymczasowych uwzględnia się interesy wszystkich zainteresowanych stron.

d) Strona dokonująca przywozu lub SACU, w zależności od przypadku, informują drugą zainteresowaną Stronę oraz natychmiast przekazują sprawę do rozpatrzenia Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju.

9. Jeśli Strona dokonująca przywozu lub SACU, w zależności od przypadku, poddaje przywóz produktu procedurze administracyjnej, której celem jest szybkie dostarczenie informacji dotyczących tendencji w przepływach handlowych mogących powodować problemy, o których mowa w niniejszym artykule, niezwłocznie informuje o tym Komitet ds. Handlu i Rozwoju.

10. Środki ochronne przyjmowane zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom WTO dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł  35

Środki ochrony rolnictwa

1. Niezależnie od art. 34 środek ochronny w postaci należności celnych przywozowych może zostać zastosowany, jeżeli w dowolnym dwunastomiesięcznym okresie wielkość przywozu pochodzących z UE produktów rolnych wymienionych w załączniku IV do SACU przekroczy określoną tam ilość referencyjną dla danego produktu.

2. Należności nieprzekraczające 25 % aktualnej stawki cła podlegającego ograniczeniom WTO lub 25 punktów procentowych, w zależności od tego, która z tych wielkości jest wyższa, można nałożyć na produkty rolne, o których mowa w ust. 1. Należności te nie mogą przekraczać obowiązującej stawki KNU.

3. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, utrzymuje się do końca roku kalendarzowego lub przez pięć (5) miesięcy, w zależności od tego, który termin jest dłuższy.

4. Środków ochronnych, o których mowa w niniejszym artykule, nie można utrzymywać ani stosować w tym samym czasie i w odniesieniu do tych samych towarów, co:

a) ogólny dwustronny środek ochronny zgodnie z art. 34;

b) środek na mocy art. XIX GATT 1994 oraz Porozumienia WTO w sprawie środków ochronnych; lub

c) specjalny środek ochronny na mocy art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

5. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, wdraża się w sposób przejrzysty. W terminie dziesięciu (10) dni po zastosowaniu takiego środka SACU powiadamia UE na piśmie i przekazuje istotne informacje dotyczące środka. Na żądanie SACU konsultuje się z UE w sprawie stosowania środka. W terminie trzydziestu (30) dni po nałożeniu środka SACU powiadamia również Komitet ds. Handlu i Rozwoju.

6. Wykonywanie i funkcjonowanie niniejszego artykułu może podlegać dyskusjom i przeglądowi w ramach Komitetu ds. Handlu i Rozwoju. Na wniosek którejkolwiek ze Stron Komitet ds. Handlu i Rozwoju może dokonać przeglądu ilości referencyjnych i produktów rolniczych przewidzianych w niniejszym artykule.

7. Postanowienia niniejszego artykułu mogą być stosowane tylko przez okres dwunastu (12) lat od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy.

Artykuł  36

Środki ochronne w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego

1. Strony uznają, że usunięcie barier w handlu między nimi przewidziane w niniejszej Umowie może stanowić poważne wyzwanie dla producentów z państw SADC UPG w sektorze rolnym i spożywczym oraz zgadzają się przeprowadzić wzajemne konsultacje w tych kwestiach.

2. Niezależnie od art. 34, jeżeli jest to istotne dla zapobiegania lub zaradzenia krytycznemu ogólnemu lub lokalnemu brakowi produktów żywnościowych lub innych produktów niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego państwa SADC UPG oraz jeżeli dana sytuacja powoduje lub może powodować poważne trudności dla takiego państwa SADC UPG, to państwo SADC UPG może przyjąć środki ochronne zgodnie z procedurą określoną w art. 34 ust. 7 lit. b) - d), ust. 8 i 9. Środek taki będzie poddawany przeglądowi co najmniej raz na rok i zostanie zniesiony niezwłocznie po ustaniu okoliczności, które doprowadziły do jego przyjęcia.

Artykuł  37

Przejściowe środki ochrony BLNS

1. Strony uznają wrażliwość produktów objętych liberalizacją wymienionych w załączniku V dla państw BLNS.

2. Niezależnie od art. 34, w przypadku gdy przywóz jednego z produktów wymienionych w załączniku V pochodzącego z UE na terytorium państwa BLNS odbywa się w tak zwiększonych ilościach, że powoduje lub może spowodować poważną szkodę w państwie BLNS, to państwo BLNS może zastosować przejściowy środek ochronny.

3. Środki ochronne, o których mowa w ust. 2, mają postać cła nałożonego na dany produkt wymieniony w załączniku V do poziomu nieprzekraczającego stawki KNU obowiązującej w momencie przyjęcia środka lub wprowadzają kontyngent taryfowy o zerowej stawce celnej, pod warunkiem że poziom cła poza kontyngentem nie przekracza stawki KNU obowiązującej w momencie przyjęcia środka.

4. Trzydzieści (30) dni przed zastosowaniem środka ochronnego dane państwo BLNS powiadamia o nim UE na piśmie. Po powiadomieniu dane państwo BLNS ma sześćdziesiąt (60) dni na przekazanie wszystkich istotnych informacji dotyczących środka.

5. Bez uszczerbku dla ust. 2, na wniosek którejkolwiek ze Stron dane państwo BLNS i UE przeprowadzają konsultacje na temat środka ochronnego.

6. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, stosuje się przez okres nie dłuższy niż cztery (4) lata. Jeżeli okoliczności uzasadniające stosowanie środka nadal występują, środek taki może zostać przedłużony maksymalnie o kolejne cztery (4) lata.

7. Środek ochronny, o którym mowa w niniejszym artykule, nie może zostać przyjęty po upływie dwunastu (12) lat od wejścia w życie niniejszej Umowy.

Artykuł  38

Środki ochrony nowych gałęzi przemysłu

1. Niezależnie od art. 34, Botswana, Lesotho, Namibia, Mozambik i Suazi mogą tymczasowo wstrzymać dalsze obniżki stawek należności celnych lub podnieść stawkę należności celnych do poziomu nieprzekraczającego obowiązującej stawki KNU, jeżeli w wyniku obniżenia ceł przywóz produktu pochodzącego z UE na terytorium danego państwa odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że zagraża powstaniu nowej gałęzi przemysłu, lub powoduje lub może powodować zakłócenia w nowej gałęzi przemysłu produkującej produkty podobne lub bezpośrednio konkurujące.

2. Środki ochronne przyjęte zgodnie z warunkami określonymi w ust. 1 przez państwo SADC UPG, które jest również państwem członkowskim SACU, mają postać pobierania dodatkowych ceł wyłącznie przez państwo SADC UPG powołujące się na niniejsze postanowienie.

3. Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być stosowane przez okres maksymalnie ośmiu (8) lat oraz mogą zostać przedłużone decyzją Wspólnej Rady.

4. W odniesieniu do wykonywania ust. 1 i 2 stosuje się następujące postanowienia:

a) jeżeli państwo SADC UPG przyjmuje stanowisko, że występują okoliczności określone w ust. 1, natychmiast przekazuje ono sprawę do rozpatrzenia Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju. Zainteresowane państwo SADC UPG przekazuje Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju wszystkie istotne informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji;

b) Komitet ds. Handlu i Rozwoju może formułować wszelkie zalecenia w celu znalezienia zadowalającego rozwiązania niezbędnego do zaradzenia zaistniałym okolicznościom. Jeżeli Komitet ds. Handlu i Rozwoju nie wydał zaleceń lub jeżeli zadowalające rozwiązanie nie zostało znalezione w ciągu trzydziestu (30) dni od przekazania sprawy Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju, wówczas zainteresowane państwo SADC UPG może przyjąć środki zgodnie z niniejszym artykułem;

c) w zastosowaniu środków zgodnie z ust. 1 pierwszeństwo musi zostać przyznane tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszej Umowy; oraz

d) Komitet ds. Handlu i Rozwoju jest natychmiast powiadamiany o wszelkich środkach przyjętych zgodnie z niniejszym artykułem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu.

5. W krytycznych okolicznościach, jeżeli zwłoka mogłaby spowodować trudne do naprawienia szkody, zainteresowane państwo SADC UPG może tymczasowo podjąć środki określone w ust. 1, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 4. Środek taki może zostać podjęty na maksymalny okres dwustu (200) dni. Okres stosowania każdego takiego tymczasowego środka liczony jest jako część okresu, o którym mowa w ust. 3. Przy wprowadzaniu takich środków tymczasowych uwzględnia się interesy wszystkich zainteresowanych stron. Zainteresowane państwo SADC UPG dokonujące przywozu informuje o takim środku tymczasowym UE i natychmiast przekazuje sprawę do rozpatrzenia Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju.

6. Państwom członkowskim SACU przysługuje prawo do odwołania się do art. 26 umowy SACU.

ROZDZIAŁ  III

Środki pozataryfowe

Artykuł  39

Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych

Strony mogą stosować ograniczenia ilościowe pod warunkiem, że ograniczenia te są stosowane zgodnie z porozumieniem WTO.

Artykuł  40

Traktowanie narodowe podatków i uregulowań wewnętrznych

1. Strony uznają, że w celu ochrony produkcji krajowej do produktów przywożonych lub krajowych nie można stosować podatków wewnętrznych i innych opłat wewnętrznych oraz przepisów ustawowych i wykonawczych oraz wymogów mających wpływ na sprzedaż wewnętrzną, oferty sprzedaży, zakup, transport, dystrybucję lub wykorzystanie produktów, a także wewnętrznych regulacji ilościowych dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach.

2. Przywóz pochodzący z innej ze Stron nie podlega, w sposób bezpośredni lub pośredni, podatkom wewnętrznym lub innym opłatom wewnętrznym wszelkiego rodzaju poza tymi jakie się stosuje, bezpośrednio lub pośrednio, do podobnych produktów krajowych. Ponadto Strony nie mogą stosować w inny sposób podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych do produktów przywożonych lub krajowych w sposób sprzeczny z zasadami określonymi w ust. 1 ⁵ .

3. Przywóz pochodzący z innej ze Stron traktuje się w sposób nie mniej uprzywilejowany, niż podobne produkty krajowe pochodzenia krajowego w odniesieniu do wszystkich przepisów ustawowych i wykonawczych lub wymogów mających wpływ na ich wewnętrzną sprzedaż, oferty sprzedaży, zakup, transport, dystrybucję lub wykorzystanie. Postanowienia niniejszego ustępu nie stanowią przeszkody dla stosowania zróżnicowanych wewnętrznych opłat transportowych, opartych wyłącznie na gospodarczym wykorzystaniu środków transportu, a nie na pochodzeniu produktu.

4. Strony nie mogą ustanawiać ani utrzymywać jakichkolwiek wewnętrznych regulacji ilościowych dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach, co wymaga, bezpośrednio lub pośrednio, aby każda określona ilość lub proporcja produktu będącego przedmiotem regulacji musiała zostać dostarczona ze źródeł krajowych. Ponadto Strony nie mogą stosować wewnętrznych regulacji ilościowych w inny sposób sprzeczny z zasadami określonymi w ust. 1.

5. Wewnętrznych regulacji ilościowych dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach nie stosuje do rozdzielenia tych ilości lub proporcji pomiędzy zewnętrzne źródła zaopatrzenia.

6. Postanowienia niniejszego artykułu nie mają zastosowania do przepisów ustawowych, wykonawczych lub wymogów regulujących zamówienia agencji rządowych dotyczące produktów nabywanych do celów publicznych, a nie w celu komercyjnej odsprzedaży lub w celu wykorzystania do produkcji towarów przeznaczonych do komercyjnej sprzedaży.

7. Postanowienia niniejszego artykułu nie stanowią przeszkody dla wypłaty subsydiów wyłącznie dla producentów krajowych, włączając wypłaty pochodzące z wpływów z podatków wewnętrznych lub opłat wewnętrznych stosowanych zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu oraz subsydiów realizowanych poprzez zamówienia rządowe produktów krajowych.

8. Strony uznają, że wewnętrzne środki kontroli cen maksymalnych, nawet jeżeli są zgodne z innymi postanowieniami niniejszego artykułu, mogą naruszać interesy Strony dostarczającej produkty przywożone. W związku z tym Strony stosujące takie środki uwzględniają interesy Stron wywożących w celu uniknięcia w możliwie najpełniejszym zakresie takiego naruszenia interesów.

9. Postanowienia niniejszego artykułu nie stanowią dla Stron przeszkody w ustanawianiu lub utrzymywaniu wewnętrznych ograniczeń ilościowych dotyczących naświetlonych filmów kinematograficznych i spełniających wymogi art. IV GATT 1947.

ROZDZIAŁ  IV

Ułatwienia celne i handlowe

Artykuł  41

Cele

Celem niniejszego rozdziału jest:

a) wzmocnienie współpracy w obszarze ułatwień celnych i handlowych mające na celu zapewnienie, aby odpowiednie przepisy prawne i procedury, a także zdolności administracyjne organów celnych spełniały cele skutecznej kontroli i wspierania ułatwień w handlu;

b) propagowanie harmonizacji przepisów i procedur celnych;

c) zapewnienie, aby uzasadnione cele polityki publicznej, w tym odnoszące się do bezpieczeństwa i zapobiegania nadużyciom w obszarze ułatwień celnych i handlowych, nie były w jakikolwiek sposób zagrożone; oraz

d) dostarczenie niezbędnego wsparcia dla organów celnych państw SADC UPG w celu skutecznego wykonywania niniejszej Umowy.

Artykuł  42

Współpraca w sprawach celnych i administracyjnych

1. W celu zapewnienia zgodności z postanowieniami niniejszego rozdziału i aby skutecznie odpowiedzieć na cele określone w art. 41, Strony:

a) wymieniają informacje na temat prawa i procedur celnych;

b) rozwijają wspólne inicjatywy dotyczące ułatwień celnych i handlowych oraz wzmacniania zdolności administracyjnych;

c) wymieniają doświadczenia dotyczące najlepszych praktyk w zakresie zwalczania korupcji i nadużyć w sprawach dotyczących niniejszego rozdziału;

d) wymieniają doświadczenia i najlepsze praktyki w kwestiach dotyczących przywozu, wywozu oraz procedur tranzytowych i poprawy usług dla przedsiębiorców;

e) wymieniają doświadczenia i najlepsze praktyki dotyczące ułatwień tranzytowych;

f) ułatwiają wymianę ekspertów pomiędzy administracjami celnymi; oraz

g) propagują koordynację działań wśród wszystkich zaangażowanych podmiotów, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.

2. Strony opracowują i rozwijają wzmocnioną współpracę we wdrażaniu Ram standardów dla zabezpieczenia i uproszczenia handlu globalnego z 2005 r. opracowanych przez Światową Organizację Celną (zwaną dalej "WCO"). Współpraca ta obejmuje inicjatywy na rzecz wzajemnego uznawania statusu upoważnionego przedsiębiorcy i wymiany wcześniejszych informacji pozwalających na skuteczną ocenę ryzyka i zarządzania nim dla zapewnienia bezpieczeństwa.

3. Strony udzielają sobie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych zgodnie z postanowieniami protokołu 2.

Artykuł  43

Przepisy i procedury celne

1. Strony uzgadniają, że ich odpowiednie przepisy i procedury handlowe i celne w miarę możliwości opierają się na:

a) zmienionej Konwencji z Kioto dotyczącej uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego z 1999 r., zasadniczych elementach Ram standardów dla zabezpieczenia i uproszczenia handlu globalnego WCO, Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oraz innych międzynarodowych instrumentach i standardach stosowanych w dziedzinie ceł i handlu;

b) potrzebie ochrony i ułatwiania legalnego handlu;

c) potrzebie unikania zbędnych i dyskryminacyjnych obciążeń dla podmiotów gospodarczych, na potrzebie ochrony przed nadużyciami i korupcją oraz na potrzebie tworzenia dalszych ułatwień dla podmiotów gospodarczych ściśle przestrzegających przepisów;

d) potrzebie stosowania przez każdą Stronę jednolitego dokumentu administracyjnego lub jego elektronicznego odpowiednika;

e) stosowaniu nowoczesnych technik celnych, w tym oceny ryzyka, uproszczonych procedur wprowadzenia i zwalniania towarów, kontroli następujących po zwolnieniu towarów i na kontroli przedsiębiorstw;

f) przejrzystości, skuteczności i proporcjonalności w celu zmniejszenia kosztów i zwiększenia przewidywalności dla podmiotów gospodarczych;

g) potrzebie niedyskryminacji pod względem wymogów i procedur stosowanych do przywozu, wywozu i tranzytu towarów, chociaż przyjmuje się, że przesyłki mogłyby być różnie traktowane zgodnie z obiektywnymi kryteriami oceny ryzyka;

h) stopniowym rozwoju systemów, łącznie z systemami opartymi na technologii informacyjnej, zarówno w przypadku działalności wywozowej, jak i przywozowej, aby ułatwić elektroniczną wymianę danych między podmiotami gospodarczymi, organami celnymi oraz innymi instytucjami;

i) przyjęciu systemu ułatwień w przywozie towarów poprzez zastosowanie uproszczonych procedur i procesów celnych, włącznie z odprawą przed przybyciem;

j) znoszeniu wszelkich wymogów dotyczących obowiązkowych inspekcji przedwysyłkowych określonych w porozumieniu WTO w sprawie inspekcji przedwysyłkowej lub równoważnych kontroli;

k) stosowaniu zasad zapewniających, aby wszelkie sankcje nakładane w przypadku niewielkiego naruszenia przepisów celnych lub wymogów proceduralnych były proporcjonalne oraz aby ich stosowanie nie powodowało nieuzasadnionych opóźnień w odprawie celnej;

l) systemie wiążących orzeczeń w sprawach celnych, w szczególności w sprawie klasyfikacji taryfowej oraz reguł pochodzenia, zgodnych z przepisami określonymi w ich odpowiednim prawodawstwie;

m) ułatwianiu przemieszczania w ramach tranzytu;

n) znoszeniu wszystkich wymogów dotyczących obowiązkowego korzystania z usług pośredników celnych; oraz

o) przejrzystych, niedyskryminacyjnych i proporcjonalnych zasadach dotyczących licencjonowania pośredników celnych.

2. W celu usprawnienia metod pracy oraz zapewnienia przejrzystości i skuteczności czynności celnych Strony:

a) zapewniają zachowanie najwyższych standardów etycznych poprzez wykorzystanie środków przeciwdziałających korupcji w tej dziedzinie;

b) podejmują dalsze działania na rzecz ograniczenia, uproszczenia i standaryzacji danych w dokumentach wymaganych przez organy celne i inne powiązane podmioty;

c) w miarę możliwości upraszczają wymogi i formalności dotyczące szybkiego zwolnienia i odprawy towarów;

d) zapewniają skuteczne, szybkie i niedyskryminacyjne procedury przewidujące prawo do odwołania się od działań, orzeczeń i decyzji administracyjnych organów celnych i innych podmiotów mających wpływ na przywóz, wywóz lub tranzyt towarów. Procedury odwoławcze muszą być łatwo dostępne, w tym dla małych i średnich przedsiębiorstw; oraz

e) tworzą warunki dla skutecznego egzekwowania wymogów prawnych.

Artykuł  44

Ułatwianie przemieszczania w ramach tranzytu

1. Strony zapewniają swobodny tranzyt towarów przez swoje terytorium, przy wykorzystaniu tras najbardziej odpowiednich dla tranzytu. Wszelkie kontrole i wymogi muszą mieć charakter niedyskryminacyjny, proporcjonalny oraz muszą być stosowane jednolicie.

2. Bez uszczerbku dla uzasadnionych kontroli celnych, Strony przyznają towarom będącym przedmiotem tranzytu traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane towarom krajowym, w zakresie ich wywozu, przywozu i przemieszczania.

3. Strony:

a) ustanawiają transportowe procedury celne zezwalające na tranzyt towarów bez uiszczania opłat celnych lub innych opłat pod warunkiem dostarczenia odpowiednich gwarancji;

b) propagują i wdrażają regionalne uzgodnienia tranzytowe;

c) stosują międzynarodowe normy i instrumenty mające zastosowanie do tranzytu; oraz

d) propagują koordynację działań wśród wszystkich zaangażowanych podmiotów, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.

Artykuł  45

Związki ze środowiskiem biznesu

Strony zgodnie postanawiają:

a) zapewnić, aby wszystkie przepisy, procedury oraz opłaty i należności celne, a także w miarę możliwości niezbędne wyjaśnienia były udostępniane publicznie, o ile to możliwe w formie elektronicznej;

b) przeprowadzać w miarę możliwości terminowe i systematyczne konsultacje z przedstawicielami handlu na temat wniosków ustawodawczych oraz procedur celnych, a także kwestii dotyczących ceł i handlu;

c) w stosownych przypadkach przyjmować nowe lub zmienione przepisy lub procedury i wprowadzać je w życie w sposób, który umożliwia przedsiębiorstwom handlowym należyte do nich przygotowanie i dostosowanie się. Strony udostępniają publicznie odpowiednie komunikaty administracyjne, zawierające wymagania organów i procedury wjazdowe, godziny pracy i procedury robocze urzędów celnych w portach i na przejściach granicznych oraz punkty kontaktowe udzielające informacji; oraz

d) wspierać współpracę pomiędzy podmiotami gospodarczymi i właściwymi organami administracji poprzez stosowanie instrumentów takich jak protokoły ustaleń.

Artykuł  46

Ustalanie wartości celnej

1. Zasady ustalania wartości celnej dla wymiany handlowej objętej niniejszą Umową reguluje Porozumienie w sprawie stosowania art. VII GATT 1994 (zwane dalej "Porozumieniem WTO w sprawie ustalania wartości celnej").

2. Strony współpracują w celu wypracowania wspólnego podejścia do kwestii dotyczących ustalania wartości celnej.

Artykuł  47

Harmonizacja standardów celnych na poziomie regionalnym

1. Strony propagują harmonizację przepisów, procedur, standardów i wymogów celnych.

2. Zakres i tempo tego procesu ustala każda ze Stron.

Artykuł  48

Wsparcie dla administracji celnych państw SADC UPG

1. Strony uznają znaczenie wsparcia dla administracji celnych państw SADC UPG przy wykonywaniu postanowień niniejszego rozdziału zgodnie z postanowieniami rozdziału III części I.

2. Priorytetowe obszary wsparcia to:

a) stosowanie nowoczesnych technik celnych, w tym:

(i) zarządzania ryzykiem;

(ii) kontroli po zwolnieniu towarów; oraz (iii) automatyzacji procedur celnych;

b) kontrole dotyczące ustalania wartości celnej, klasyfikacji i reguł pochodzenia, w tym kontrole przeprowadzane w celu zapewnienia zgodności z wymogami art. 43 ust. 1 lit. j);

c) ułatwianie tranzytu oraz podnoszenie skuteczności regionalnych porozumień tranzytowych;

d) kwestie przejrzystości dotyczące publikowania i administrowania całością przepisów handlowych, jak również odpowiednimi opłatami i formalnościami;

e) wprowadzenie i stosowanie procedur i praktyk, które odzwierciedlają międzynarodowe instrumenty i standardy mające zastosowanie w dziedzinie ceł i handlu, w tym między innymi zmienioną Konwencję z Kioto dotyczącą uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego oraz Ramy standardów dla zabezpieczenia i uproszczenia handlu globalnego WCO.

3. Strony uznają potrzebę przeprowadzenia szczegółowej oceny potrzeb z uwzględnieniem sytuacji w każdym z krajów, korzystając z instrumentów oceny potrzeb WTO i WCO lub z jakichkolwiek innych wspólnie uzgodnionych instrumentów.

Artykuł  49

Uzgodnienia przejściowe

1. Strony uznają potrzebę wprowadzenia uzgodnień przejściowych, aby zapewnić sprawne wykonanie postanowień niniejszego rozdziału.

2. W związku z potrzebą wzmocnienia swoich zdolności w obszarze ułatwień celnych i handlowych oraz bez uszczerbku dla praw i obowiązków wynikających z ich członkostwa w WTO, państwa SADC UPG korzystają z ośmioletniego (8-letniego) okresu przejściowego, aby spełnić wymogi, o których mowa w art. 27, 43, 44 i 45, w przypadkach, w których w chwili wejścia w życie niniejszej Umowy istnieje potrzeba budowania zdolności.

3. W przypadku gdy niezbędna zdolność nie zostanie osiągnięta, Wspólna Rada może podjąć decyzję o przedłużeniu tego okresu przejściowego o dwa (2) lata.

Artykuł  50

Komitet Specjalny ds. Celnych i Ułatwień w Handlu

1. Strony niniejszym ustanawiają Komitet Specjalny ds. Celnych i Ułatwień w Handlu złożony z przedstawicieli Stron.

2. Zadania Komitetu Specjalnego ds. Celnych i Ułatwień w Handlu obejmują:

a) monitorowanie wykonywania postanowień niniejszego rozdziału oraz protokołu I i administrowania nimi;

b) zapewnienie forum konsultacyjnego i dyskusyjnego w zakresie wszystkich spraw dotyczących ceł, w tym reguł pochodzenia, ogólnych procedur celnych, ustalenia wartości celnej, klasyfikacji taryfowej, tranzytu oraz wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych;

c) zwiększenie współpracy w zakresie rozwoju, stosowania i egzekwowania reguł pochodzenia i powiązanych procedur celnych, ogólnych procedur celnych oraz wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych;

d) zwiększenie współpracy w zakresie budowania zdolności i pomocy technicznej;

e) monitorowanie wykonywania art. 47;

f) przyjęcie jego regulaminu wewnętrznego; oraz

g) wszelkie inne kwestie dotyczące niniejszego rozdziału i uzgodnione przez Strony.

3. Komitet Specjalny ds. Celnych i Ułatwień w Handlu zbiera się w terminie i zgodnie z porządkiem obrad uzgodnionymi wcześniej przez Strony.

4. Komitetowi Specjalnemu ds. Celnych i Ułatwień w Handlu przewodniczy na zmianę jedna ze Stron.

5. Komitet Specjalny ds. Celnych i Ułatwień w Handlu składa sprawozdania Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju.

ROZDZIAŁ  V

Bariery techniczne w handlu

Artykuł  51

Zobowiązania wielostronne

1. Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do przestrzegania praw i obowiązków przewidzianych w Porozumieniu w sprawie barier technicznych w handlu (zwanym dalej "porozumieniem WTO TBT").

2. Te prawa i obowiązki stanowią podstawę dla działań Stron w ramach niniejszego rozdziału.

Artykuł  52

Cele

Strony zgodnie postanawiają:

a) współpracować w celu ułatwiania i zwiększania wzajemnego handlu towarami poprzez identyfikowanie, zapobieganie i znoszenie niepotrzebnych przeszkód w handlu w rozumieniu porozumienia WTO TBT;

b) współpracować we wzmacnianiu integracji i współpracy regionalnej, szczególnie między państwami SADC UPG, w kwestiach dotyczących barier technicznych w handlu; oraz

c) tworzyć i zwiększać zdolności techniczne państw SADC UPG w dziedzinach związanych z barierami technicznymi w handlu.

Artykuł  53

Zakres i definicje

1. Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do norm, przepisów technicznych i procedur oceny zgodności określonych w porozumieniu WTO TBT w zakresie, w jakim wpływają one na handel objęty niniejszą Umową.

2. Do celów niniejszego rozdziału zastosowanie mają definicje zawarte w porozumieniu WTO TBT.

Artykuł  54

Współpraca i integracja regionalna

Strony uzgadniają, że współpraca między organami krajowymi i regionalnymi zajmującymi się kwestiami dotyczącymi barier technicznych w handlu, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, ma znaczenie dla ułatwiania handlu w regionie i handlu między Stronami, a także z uwagi na ogólny proces integracji regionalnej, oraz zobowiązują się do współpracy w tym celu.

Artykuł  55

Przejrzystość

1. Strony potwierdzają zasadę przejrzystości w stosowaniu przepisów i norm technicznych zgodnie z porozumieniem WTO TBT.

2. Strony uznają znaczenie skutecznych mechanizmów konsultacyjnych, notyfikacyjnych i wymiany informacji w odniesieniu do przepisów i norm technicznych zgodnie z porozumieniem WTO TBT.

3. Strony zgadzają się ustanowić mechanizm wczesnego ostrzegania w celu zapewnienia, aby państwa SADC UPG były informowane z wyprzedzeniem o nowych środkach UE, które mogą wpływać na wywóz z państw SADC UPG do UE. Strony w optymalny sposób wykorzystują istniejące mechanizmy i unikają zbędnego powielania mechanizmów wielostronnych lub jednostronnych.

Artykuł  56

Środki związane z barierami technicznymi w handlu

Strony zgadzają się identyfikować i wdrażać te z mechanizmów wspieranych przez porozumienie WTO TBT, które są najbardziej odpowiednie w przypadku poszczególnych priorytetowych kwestii lub sektorów. Mechanizmy te mogą obejmować:

a) intensyfikację współpracy mającej na celu ułatwianie dostępu do ich odpowiednich rynków poprzez zwiększanie wzajemnej wiedzy i wzajemnego zrozumienia swoich systemów w zakresie przepisów technicznych, norm, metrologii, akredytacji i oceny zgodności;

b) wymianę informacji, identyfikowanie i wdrażanie odpowiednich mechanizmów dla poszczególnych kwestii i sektorów, tj. dostosowanie do norm międzynarodowych, poleganie na poświadczeniu zgodności dostawcy, stosowanie uznanej na poziomie międzynarodowym akredytacji dla organów oceny zgodności jakości oraz stosowanie międzynarodowych systemów testowania i certyfikowania produktów;

c) identyfikowanie oraz realizowanie działań dotyczących norm, przepisów technicznych oraz procedur oceny zgodności w poszczególnych sektorach w celu zapewnienia lepszej znajomości i ułatwienia dostępu do ich odpowiednich rynków. Sektory te zostaną wybrane w oparciu o kluczowe obszary handlu, włącznie z produktami priorytetowymi;

d) rozwijanie współpracy oraz środków z myślą o wspieraniu wdrażania praw i obowiązków w ramach porozumienia WTO TBT;

e) w stosownych przypadkach opracowywanie wspólnego podejścia do technicznych praktyk regulacyjnych, w tym kwestii takich jak przejrzystość, konsultacje, potrzeby i proporcjonalność, zastosowanie norm międzynarodowych, wymogów dotyczących oceny zgodności, zastosowanie oceny skutków i oceny ryzyka, egzekwowanie przepisów i nadzór rynku;

f) tam gdzie to możliwe i w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, propagowanie harmonizacji w celu stosowania norm międzynarodowych oraz wykorzystanie takich norm w opracowywaniu przepisów technicznych oraz procedur oceny zgodności;

g) zobowiązanie do rozpatrzenia we właściwym czasie możliwości negocjowania porozumień o wzajemnym uznawaniu w sektorach będących przedmiotem wspólnego interesu gospodarczego;

h) propagowanie współpracy pomiędzy organizacjami Stron odpowiedzialnymi za przepisy techniczne, metrologię, standaryzację, testowanie, certyfikację, kontrole i akredytację; oraz

i) propagowanie uczestnictwa państw SADC UPG w międzynarodowych organach normalizacyjnych.

Artykuł  57

Rola Komitetu ds. Handlu i Rozwoju w sprawach związanych z barierami technicznymi w handlu

Strony ustalają, że Komitet ds. Handlu i Rozwoju posiada kompetencje w zakresie:

a) monitorowania i przeglądu wykonywania niniejszego rozdziału;

b) koordynowania i konsultacji w sprawach związanych z barierami technicznymi w handlu;

c) identyfikowania i przeglądu sektorów i produktów priorytetowych oraz wynikających z nich priorytetowych obszarów współpracy;

d) w stosownych przypadkach wydawania zaleceń dotyczących zmian w niniejszym rozdziale; oraz

e) wszelkich innych kwestii dotyczących niniejszego rozdziału i uzgodnionych przez Strony.

Artykuł  58

Budowanie zdolności i pomoc techniczna

1. Strony uznają znaczenie współpracy w obszarach przepisów technicznych, norm, metrologii, akredytacji i oceny zgodności w celu osiągnięcia celów niniejszego rozdziału.

2. Strony uznają, że współpraca w poniższych kwestiach ma znaczenie priorytetowe:

a) ustanowienie odpowiednich mechanizmów wymiany wiedzy specjalistycznej, włącznie z odpowiednimi szkoleniami w celu zapewnienia odpowiednich i trwałych kompetencji technicznych stosownych organów normalizacyjnych i odpowiedzialnych za ocenę zgodności w państwach SADC UPG oraz wzajemnego zrozumienia między tymi organami na terytoriach Stron;

b) rozwój zdolności państw SADC UPG w obszarach przepisów technicznych, metrologii, norm, akredytacji i oceny zgodności, w tym poprzez modernizację laboratoriów lub innego wyposażenia lub poprzez ich instalowanie. W tym zakresie Strony uznają znaczenie wzmacniania współpracy regionalnej oraz potrzebę wzięcia pod uwagę produktów i sektorów priorytetowych;

c) opracowywanie i przyjmowanie w państwach SADC UPG zharmonizowanych przepisów technicznych, norm, metrologii, akredytacji i procedur oceny zgodności opartych na odpowiednich normach międzynarodowych;

d) wsparcie dla udziału państw SADC UPG w międzynarodowych działaniach normalizacyjnych, akredytacyjnych i metrologicznych; oraz

e) rozwój w państwach SADC UPG punktów informacyjnych i notyfikacyjnych dotyczących barier technicznych w handlu.

ROZDZIAŁ  VI

Środki sanitarne i fitosanitarne

Artykuł  59

Zobowiązania wielostronne

1. Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do przestrzegania praw i obowiązków przewidzianych w Porozumieniu w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych (zwanym dalej "porozumieniem WTO SPS"), Międzynarodowej konwencji ochrony roślin (zwanej dalej "IPPC") oraz Komisji Kodeksu Żywnościowego i Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (zwanej dalej "OIE").

2. Te prawa i obowiązki stanowią podstawę dla działań Stron w ramach niniejszego rozdziału.

Artykuł  60

Cele

Strony zgodnie postanawiają:

a) ułatwiać handel i inwestycje w państwach SADC UPG oraz pomiędzy Stronami, zapewniając jednocześnie, aby wprowadzone środki były stosowane jedynie w zakresie niezbędnym do ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin zgodnie z postanowieniami porozumienia WTO SPS;

b) współpracować na rzecz wzmacniania integracji regionalnej, a szczególnie na rzecz współpracy państw SADC UPG w kwestiach dotyczących środków sanitarnych i fitosanitarnych (zwanych dalej "środkami SPS"), oraz aby odpowiedzieć na problemy wynikające ze stosowania środków SPS w przypadku sektorów i produktów priorytetowych wymienionych w ZAŁĄCZNIKU VI, biorąc jednocześnie należycie pod uwagę integrację regionalną;

c) propagować współpracę mającą na celu określenie odpowiednich poziomów ochrony w ramach środków SPS; oraz

d) stworzyć i wzmocnić zdolność techniczną państw SADC UPG do wdrażania i monitorowania środków SPS, włącznie z propagowaniem większego wykorzystania norm międzynarodowych i innych kwestii dotyczących SPS.

Artykuł  61

Zakres i definicje

1. Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do środków SPS określonych w porozumieniu WTO SPS.

2. Do celów niniejszego rozdziału stosuje się definicje zawarte w porozumieniu WTO SPS oraz wykorzystywane przez międzynarodowe organy normalizacyjne, tj. Komisję Kodeksu Żywnościowego, IPPC oraz OIE.

Artykuł  62

Właściwe organy

1. Odpowiednie organy SPS są organami właściwymi Stron do wdrażania środków, o których mowa w niniejszym rozdziale.

2. Zgodnie z niniejszą Umową Strony przekazują sobie informacje w sprawie swoich odpowiednich właściwych organów SPS oraz w sprawie wszelkich zmian w tym zakresie.

Artykuł  63

Przejrzystość

1. Strony potwierdzają zasadę przejrzystości w stosowaniu środków SPS zgodnie z porozumieniem WTO SPS.

2. Strony uznają znaczenie skutecznych mechanizmów konsultacyjnych, notyfikacyjnych i wymiany informacji w odniesieniu do środków SPS zgodnie z porozumieniem WTO SPS.

3. Strona dokonująca przywozu informuje Stronę dokonującą wywozu o wszelkich zmianach w swoich wymogach sanitarnych i fitosanitarnych, które mogą wpływać na handel, objętych zakresem niniejszego rozdziału. Strony zobowiązują się ustanowić mechanizmy wymiany takich informacji w stosownych przypadkach.

4. Strony będą stosować zasadę podziału na strefy lub segmentacji przy określaniu warunków przywozu, biorąc pod uwagę normy międzynarodowe. Strefy i segmenty o określonym statusie sanitarnym lub fitosanitarnym mogą być również określane i proponowane wspólnie przez Strony, oddzielnie dla każdego przypadku, tam gdzie jest to możliwe, aby uniknąć zakłóceń w handlu.

Artykuł  64

Wymiana informacji

1. Strony zgadzają się ustanowić system wczesnego ostrzegania w celu zapewnienia, aby państwa SADC UPG były informowane z wyprzedzeniem o nowych środkach SPS UE, które mogą wpływać na wywóz z państw SADC UPG do UE. System ten, w stosownych przypadkach, opiera się na istniejących mechanizmach.

2. Strony zgadzają się współpracować nad dalszym rozwojem sieci nadzoru epidemiologicznego chorób zwierzęcych oraz w dziedzinie zdrowia roślin. Strony będą wymieniać się informacjami na temat występowania organizmów szkodliwych i chorób, które stanowią znane i bezpośrednie zagrożenie dla drugiej Strony.

Artykuł  65

Rola Komitetu ds. Handlu i Rozwoju w sprawach związanych ze środkami sanitarnymi i fitosanitarnymi

Komitet ds. Handlu i Rozwoju posiada kompetencje w zakresie:

a) monitorowania i przeglądu wykonywania niniejszego rozdziału;

b) doradztwa i wydawania zaleceń celem osiągnięcia celów niniejszego rozdziału poprzez jego wykonanie;

c) organizowania forum dla dyskusji i wymiany informacji oraz dla współpracy;

d) w stosowanych przypadkach i gdy jest to konieczne, wydawania zaleceń dotyczących zmian w niniejszym rozdziale;

e) przeglądu wykazów produktów i sektorów priorytetowych zawartych w ZAŁĄCZNIKU VI oraz wynikających z nich priorytetowych obszarów współpracy;

f) wzmacniania współpracy dotyczącej rozwoju, stosowania i egzekwowania środków SPS; oraz

g) dyskusji na temat wszelkich innych spraw z nim związanych.

Artykuł  66

Konsultacje

Jeżeli którakolwiek ze Stron uważa, że druga Strona wprowadziła środki, które mogą wpłynąć lub wpłynęły na dostęp do jej rynku, podejmuje się odpowiednie konsultacje w celu uniknięcia niepotrzebnych opóźnień oraz znalezienia odpowiedniego rozwiązania zgodnego z porozumieniem WTO SPS. W związku z powyższym Strony wymieniają nazwy i adresy punków kontaktowych dysponujących fachową wiedzą sanitarną i fitosanitarną w celu ułatwienia komunikacji i wymiany informacji.

Artykuł  67

Współpraca, budowanie zdolności i pomoc techniczna

Strony zgodnie postanawiają:

a) wspierać współpracę pomiędzy równoważnymi instytucjami Stron;

b) współpracować na rzecz ułatwiania regionalnej harmonizacji środków oraz na rzecz rozwoju odpowiednich ram prawnych i polityk w państwach SADC UPG oraz między tymi państwami, wzmacniając tym samym handel i inwestycje w regionie; oraz

c) współpracować w następujących obszarach priorytetowych:

(i) budowanie w sektorze publicznym i prywatnym w państwach SADC UPG zdolności technicznych umożliwiających kontrole sanitarne i fitosanitarne, włącznie ze szkoleniami i organizowaniem spotkań informacyjnych dotyczących inspekcji, certyfikacji, nadzoru i kontroli;

(ii) budowanie zdolności państw SADC UPG w celu utrzymywania i rozszerzania ich możliwości dostępu do rynku;

(iii) budowanie zdolności w celu zapewnienia, aby wprowadzone środki nie stanowiły niepotrzebnych przeszkód w handlu, przy równoczesnym uznaniu prawa Stron do określania ich własnych odpowiednich poziomów ochrony;

(iv) zwiększenie zdolności technicznych dla wdrażania i monitorowania środków SPS, włącznie z promowaniem większego wykorzystania norm międzynarodowych;

(v) propagowanie współpracy we wdrażaniu porozumienia WTO SPS, zwłaszcza wzmocnienie procedur notyfikacyjnych i punktów informacyjnych w państwach SADC UPG, jak również inne kwestie związane z odpowiednimi międzynarodowymi organami normalizacyjnymi;

(vi) rozwój zdolności w dziedzinie analizy ryzyka, harmonizacji, zgodności, badań, certyfikacji, monitorowania pozostałości, identyfikowalności oraz akredytacji, włącznie z modernizacją lub instalowaniem laboratoriów i innego wyposażenia, aby pomóc państwom SADC UPG w spełnianiu norm międzynarodowych. W tym zakresie Strony uznają znaczenie wzmacniania współpracy regionalnej oraz potrzebę wzięcia pod uwagę produktów i sektorów priorytetowych określonych zgodnie z niniejszym rozdziałem; oraz

(vii) wsparcie dla uczestnictwa państw SADC UPG w odpowiednich międzynarodowych organach normalizacyjnych.

ROZDZIAŁ  VII

Rolnictwo

Artykuł  68

Współpraca w zakresie rolnictwa

1. Strony podkreślają znaczenie sektora rolnego dla państw SADC UPG pod względem bezpieczeństwa żywnościowego, tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich, zwiększenia dochodów rolniczych gospodarstw domowych, tworzenia na obszarach wiejskich gospodarki sprzyjającej włączeniu społecznemu oraz jako podstawy szerszej industrializacji i zrównoważonego rozwoju, a także jako wkładu w osiągnięcie celów niniejszej Umowy.

2. Od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy nie zezwala się na stosowanie subsydiów wywozowych do produktów rolnych w handlu między Stronami.

3. Ustanawia się partnerstwo rolne między UE i państwami SADC UPG w celu ułatwienia wymiany poglądów między Stronami na temat rolnictwa, w tym między innymi bezpieczeństwa żywnościowego, rozwoju, regionalnych łańcuchów wartości i integracji. Szczegóły i zasady operacyjne partnerstwa rolnego określa się w drodze porozumienia Stron działających w ramach Komitetu, o którym mowa w art. 103.

ROZDZIAŁ  VIII

Płatności bieżące i przepływ kapitału

Artykuł  69

Płatności bieżące

1. Z zastrzeżeniem postanowień art. 70 i 71 Strony zobowiązują się nie nakładać żadnych ograniczeń oraz umożliwiać wszelkie płatności dotyczące transakcji bieżących w walucie w pełni wymienialnej dokonywane między ich rezydentami.

2. Strony mogą podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia, aby postanowienia ust. 1 nie były wykorzystywane do dokonywania przesunięć niezgodnych z przepisami ustawowymi i wykonawczymi jednej ze Stron.

Artykuł  70

Środki ochronne

1. Jeżeli w wyjątkowych okolicznościach płatności i przepływ kapitału między Stronami powodują lub mogą spowodować poważne trudności w funkcjonowaniu polityki pieniężnej lub polityki kursowej jednego bądź kilku z państw SADC UPG lub jednego bądź kilku z państw członkowskich Unii Europejskiej, UE lub zainteresowane państwo SADC UPG mogą podjąć środki ochronne, które są absolutnie niezbędne, w odniesieniu do płatności i przepływu kapitału na okres nieprzekraczający sześciu (6) miesięcy.

2. Wspólna Rada zostaje bezzwłocznie poinformowana o wprowadzeniu wszelkich środków ochronnych oraz, w możliwie najkrótszym terminie, o harmonogramie ich zniesienia.

Artykuł  71

Trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego

W przypadku gdy jedno lub większa liczba państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwo SADC UPG napotka poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego lub zewnętrzne trudności finansowe, lub jest nimi zagrożone, może przyjąć, zgodnie z warunkami określonymi na mocy porozumienia WTO i Umowy o Międzynarodowym Funduszu Walutowym, środki ograniczające o ograniczonym czasie obowiązywania, których zakres nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne dla poprawy bilansu płatniczego. Strona, która przyjęła lub utrzymuje takie środki, bezzwłocznie informuje o tym drugą Stronę i przedkłada harmonogram ich znoszenia.

ROZDZIAŁ  IX

Handel usługami i inwestycje

Artykuł  72

Cele

Strony uznają rosnące znaczenie handlu usługami i inwestycji dla rozwoju swoich gospodarek oraz potwierdzają swoje zobowiązania dotyczące usług zawarte w art. 41-43 umowy z Kotonu oraz swoje prawa i obowiązki w ramach Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (zwanego dalej "GATS").

Artykuł  73

Handel usługami

1. Strony mogą prowadzić negocjacje dotyczące handlu usługami w celu rozszerzenia zakresu niniejszej Umowy. W tym kontekście Botswana, Lesotho, Mozambik i Suazi (zwane dalej "uczestniczącymi państwami SADC UPG"), z jednej strony, oraz UE, z drugiej strony, rozpoczęły negocjacje dotyczące handlu usługami i będą je kontynuować.

2. Negocjacje między UE i uczestniczącymi państwami SADC UPG prowadzone są zgodnie z następującymi zasadami:

a) negocjacje obejmują definicje i zasady liberalizacji handlu usługami;

b) negocjacje obejmują wykazy zobowiązań określających warunki mające zastosowanie do liberalizacji handlu usługami. Warunki te podaje się z podziałem na zliberalizowany sektor i obejmują one, w stosownych przypadkach, ograniczenia w dostępie do rynku i traktowanie narodowe, a także okresy przejściowe w liberalizacji;

c) negocjacje obejmują również przepisy wspierające liberalizację handlu usługami;

d) liberalizacja handlu usługami musi spełniać wymogi art. V GATS;

e) liberalizacja handlu usługami musi być wzajemna i asymetryczna, z uwzględnieniem potrzeb uczestniczących państw SADC UPG w zakresie rozwoju. Może to również prowadzić do włączenia postanowień dotyczących współpracy oraz szczególnego i zróżnicowanego traktowania;

f) podstawą negocjacji są odpowiednie przepisy w istniejących obowiązujących ramach prawnych.

3. UE oraz uczestniczące państwa SADC UPG zgadzają się współpracować w celu wzmocnienia ram regulacyjnych uczestniczących państw SADC UPG oraz wspierać wdrażanie zobowiązań wynikających z negocjacji zgodnie z art. 13 ust. 5. Strony uznają, że zgodnie z art. 13 ust. 8 budowanie zdolności w dziedzinie handlu może wspomóc rozwój działalności gospodarczej.

4. Jeżeli Strona niebędąca stroną umowy w sprawie handlu usługami wynegocjowanej zgodnie z ust. 1 i 2 chce do niej przystąpić, może negocjować warunki swojego przystąpienia do tej umowy.

5. Jeżeli jakakolwiek umowa będąca skutkiem negocjacji, o których mowa w ust. 1 i 4, prowadziłaby do wyników niespójnych z przyszłym rozwojem ram regionalnych SADC w dziedzinie usług, Strony rozpoczynają negocjacje w sprawie zmiany niniejszej Umowy w celu dostosowania jej do ram regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi korzyści.

Artykuł  74

Handel i inwestycje

1. UE oraz uczestniczące państwa SADC UPG zgadzają się współpracować w dziedzinie inwestycji zgodnie z art. 13 ust. 6, a w przyszłości mogą rozważyć rozpoczęcie negocjacji w sprawie umowy inwestycyjnej w sektorach innych niż usługi.

2. Jeżeli Strona niebędąca stroną umowy inwestycyjnej wynegocjowanej zgodnie z ust. 1 chce do niej przystąpić, może negocjować warunki swojego przystąpienia do tej umowy.

3. Jeżeli jakakolwiek umowa będąca skutkiem negocjacji, o których mowa w ust. 1 i 2, prowadziłaby do wyników niespójnych z przyszłym rozwojem ram regionalnych SADC w dziedzinie inwestycji, Strony podejmują wspólne wysiłki na rzecz zmiany niniejszej Umowy w celu dostosowania jej do ram regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi korzyści.

CZĘŚĆ  III

UNIKANIE I ROZSTRZYGANIE SPORÓW

ROZDZIAŁ  I

Cel i zakres

Artykuł  75

Cel

1. Celem części III jest uniknięcie lub rozstrzygnięcie wszelkich sporów między Stronami dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej Umowy z myślą o osiągnięciu, o ile to możliwe, wzajemnie uzgodnionych rozwiązań.

2. W przypadku sporów dotyczących działań wspólnych SACU, SACU występuje wspólnie do celów niniejszej części, a UE występuje przeciwko SACU jako całości.

3. W przypadku sporów dotyczących działań indywidualnych państwa SADC UPG dane państwo SADC UPG występuje indywidualnie do celów niniejszej części, a UE występuje wyłącznie przeciwko konkretnemu państwu, które jej zdaniem naruszyło postanowienia niniejszej Umowy.

Artykuł  76

Zakres

1. Część III ma zastosowanie do wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej Umowy, chyba że wyraźnie przewidziano inaczej.

2. Niezależnie od ust. 1, procedura określona w art. 98 umowy z Kotonu ma zastosowanie w przypadku sporów dotyczących finansowania współpracy na rzecz rozwoju pomiędzy Stronami.

ROZDZIAŁ  II

Konsultacje i mediacje

Artykuł  77

Konsultacje

1. Strony dokładają starań, aby rozwiązać wszelkie spory, o których mowa w art. 76, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu znalezienia polubownego rozwiązania.

2. Strona wnioskuje o przeprowadzenie konsultacji na podstawie pisemnego wniosku skierowanego do drugiej Strony, którego kopię przesyła się Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju, z określeniem odnośnego środka oraz postanowień Umowy, z którym w opinii Strony środek ten jest sprzeczny

3. Konsultacje przeprowadza się w ciągu czterdziestu (40) dni od daty otrzymania wniosku. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu sześćdziesięciu (60) dni od daty otrzymania wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować. Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4. Konsultacje w pilnych przypadkach, w tym tych dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w ciągu piętnastu (15) dni od daty otrzymania wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu trzydziestu (30) dni od daty otrzymania wniosku.

5. Jeśli w terminie określonym odpowiednio w ust. 3 lub 4 konsultacje nie odbyły się lub po ich zakończeniu nie osiągnięto porozumienia w sprawie wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona skarżąca może złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego zgodnie z art. 79.

Artykuł  78

Mediacje

1. Jeśli w wyniku konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strony mogą, za obopólną zgodą, odwołać się do mediatora. Jeżeli Strony nie postanowią inaczej, zakres objęty mediacjami ogranicza się do sprawy, której dotyczy wniosek o konsultacje.

2. Jeżeli Strony nie wyznaczą mediatora w ciągu piętnastu (15) dni od daty porozumienia w sprawie złożenia wniosku o mediację, przewodniczący Komitetu ds. Handlu i Rozwoju lub osoba przez niego delegowana wyznacza mediatora w drodze losowania spośród grona osób znajdujących się na liście, o której mowa w art. 94, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Wyboru dokonuje się w ciągu dwudziestu pięciu (25) dni od daty złożenia porozumienia w sprawie wniosku o mediację oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron. Mediator zwoła spotkanie ze Stronami nie później niż trzydzieści (30) dni od daty jego wyznaczenia. Mediator otrzymuje oświadczenia od Stron nie później niż piętnaście (15) dni przed spotkaniem i wydaje opinię nie później niż czterdzieści pięć (45) dni od daty jego wyznaczenia.

3. Opinia mediatora może zawierać zalecenie dotyczące tego, jak rozstrzygnąć spór, zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy. Opinia mediatora ma charakter niewiążący.

4. Strony mogą porozumieć się w sprawie zmiany terminów określonych w ust. 2. Mediator może również podjąć decyzję o zmianie tych terminów na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy, mając na uwadze szczególne trudności, jakie napotyka dana Strona, lub ze względu na złożony charakter sprawy.

5. Postępowanie obejmujące mediację, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas postępowania, są poufne.

ROZDZIAŁ  III

Procedury rozstrzygania sporów

Artykuł  79

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1. Jeżeli Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 77 lub w drodze mediacji przewidzianej w art. 78, Strona skarżąca może złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego.

2. Wniosek o powołanie zespołu arbitrażowego przedkłada się na piśmie Stronie, przeciwko której wysunięto zarzut, oraz Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju. Strona skarżąca określa w swoim wniosku odnośne konkretne środki oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy.

Artykuł  80

Powołanie organu arbitrażowego

1. W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech (3) arbitrów.

2. W terminie dziesięciu (10) dni od dnia otrzymania wniosku o powołanie organu arbitrażowego każda Strona sporu powołuje jednego arbitra. W terminie dwudziestu (20) dni od dnia otrzymania wniosku o powołanie organu dwóch (2) arbitrów powołuje trzeciego arbitra, który zostaje przewodniczącym organu arbitrażowego. Przewodniczący organu arbitrażowego nie może być obywatelem żadnej ze Stron ani stałym rezydentem na terytorium Stron.

3. Jeżeli w ciągu dwudziestu (20) dni nie dojdzie do powołania wszystkich trzech (3) arbitrów lub jeżeli w ciągu dziesięciu (10) dni od powołania trzeciego arbitra, jedna ze Stron przedłada Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju uzasadnione zastrzeżenie co do wybranych arbitrów, jedna ze Stron może zwrócić się z wnioskiem do przewodniczącego Komitetu ds. Handlu i Rozwoju lub do osoby przez niego delegowanej o wyznaczenie losowo z listy ustalonej zgodnie z art. 94 wszystkich trzech (3) członków, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, i jednego spośród osób wybranych przez Strony do pełnienia roli przewodniczącego. Jeżeli Strony porozumieją się w odniesieniu do co najmniej jednego członka organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się zgodnie z procedurą określoną w niniejszym ustępie.

4. Przewodniczący Komitetu ds. Handlu i Rozwoju lub osoba przez niego delegowana wyznacza arbitrów w obecności przedstawiciela każdej ze Stron w ciągu pięciu (5) dni od otrzymania wniosku złożonego przez jedną ze Stron, o którym mowa w ust. 3.

5. Za datę powołania zespołu arbitrażowego uznaje się dzień ostatecznego wyznaczenia trzech (3) arbitrów.

Artykuł  81

Sprawozdanie okresowe organu arbitrażowego

Organ arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie okresowe zawierające zarówno część opisową, jak i jego ustalenia i wnioski, co do zasady nie później niż w ciągu stu dwudziestu (120) dni od daty powołania organu arbitrażowego. W pilnych przypadkach okres ten skraca się do sześćdziesięciu (60) dni. Każda ze Stron może na piśmie złożyć do organu arbitrażowego swoje uwagi dotyczące szczegółowych aspektów sprawozdania okresowego w ciągu piętnastu (15) dni od jego przekazania.

Artykuł  82

Orzeczenie arbitrażowe

1. W ciągu stu pięćdziesięciu (150) dni od daty jego powołania organ arbitrażowy wydaje Stronom oraz Komitetowi ds. Handlu swoje orzeczenie. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, jego przewodniczący zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin zakończenia prac organu arbitrażowego. W każdym przypadku decyzję należy wydać nie później niż w ciągu stu osiemdziesięciu (180) dni od daty powołania organu arbitrażowego.

2. W pilnych przypadkach, włączając w to przypadki związane z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy czyni wszystko, co w jego mocy, aby wydać orzeczenie w ciągu dziewięćdziesięciu (90) dni od daty jego powołania. Organ arbitrażowy może wydać orzeczenie wstępne stwierdzające, czy dany przypadek jest pilny, w terminie dziesięciu (10) dni od daty jego powołania.

3. Każda ze Stron może złożyć do organu arbitrażowego wniosek o wydanie zalecenia co do sposobu, w jaki Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, może przywrócić zgodność z postanowieniami Umowy.

Artykuł  83

Wykonanie orzeczenia arbitrażowego

Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, podejmuje wszelkie działania niezbędne do wykonania orzeczenia arbitrażowego, a Strony dołożą starań, aby ustalić okres czasu na wykonanie tego orzeczenia.

Artykuł  84

Rozsądny okres czasu na wykonanie decyzji

1. Nie później niż trzydzieści (30) dni po otrzymaniu przez Strony orzeczenia arbitrażowego Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju o rozsądnym okresie czasu, jakiego będzie potrzebować na zastosowanie się do orzeczenia arbitrażowego.

2. Po otrzymaniu powiadomienia Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, Strony starają się osiągnąć porozumienie co do rozsądnego okresu czasu. Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnego okresu czasu, w którym należy wykonać orzeczenie arbitrażowe, Strona skarżąca składa w ciągu trzydziestu (30) dni od powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie w celu ustalenia długości rozsądnego okresu czasu. O złożeniu takiego wniosku jednocześnie powiadamia się Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju. W ciągu trzydziestu (30) dni od daty otrzymania wniosku organ arbitrażowy przekazuje swoje orzeczenie Stronom oraz Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju.

3. Ustalając długość rozsądnego okresu czasu, organ arbitrażowy bierze pod uwagę okres niezbędny Stronie, przeciwko której wysunięto zarzut, do przyjęcia w zwykłych okolicznościach środków prawnych lub administracyjnych porównywalnych do tych, które Strona ta określiła jako niezbędne do zapewnienia zgodności. Organ arbitrażowy bierze również pod uwagę ograniczone zdolności oraz różne poziomy rozwoju, które mogą mieć wpływ na proces przyjmowania niezbędnych środków przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut.

4. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie, lub niektórzy jego członkowie, nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 80. Termin przekazania orzeczenia wynosi czterdzieści pięć (45) dni od daty otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 2.

5. Rozsądny okres czasu może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Artykuł  85

Przegląd środków podjętych w celu wykonania orzeczenia arbitrażowego

1. Przed upływem rozsądnego okresu czasu Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania orzeczenia arbitrażowego.

2. W przypadku braku porozumienia między Stronami co do zgodności jakiegokolwiek środka zgłoszonego na mocy ust. 1 z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie orzeczenia w tej sprawie. Wniosek taki określa odnośne szczególne środki oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy. Organ arbitrażowy przekazuje swoje orzeczenie w ciągu dziewięćdziesięciu (90) dni od daty otrzymania wniosku. W pilnych przypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy przekazuje swoje orzeczenie w ciągu czterdziestu pięciu (45) dni od daty otrzymania wniosku.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie, lub niektórzy jego członkowie, nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 80. Termin przekazania orzeczenia wynosi sto pięć (105) dni od daty otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł  86

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1. Jeśli przed upływem rozsądnego okresu czasu Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie powiadomi o podjęciu jakichkolwiek środków służących wykonaniu orzeczenia arbitrażowego lub jeśli organ arbitrażowy uzna, że środek zgłoszony na mocy art. 85 ust. 1 jest niezgodny z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, na wniosek Strony skarżącej, przedstawia propozycję rekompensaty. Rekompensata taka może składać się częściowo lub całkowicie z rekompensaty finansowej, choć żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zobowiązuje Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, do zaoferowania takiej rekompensaty finansowej.

2. Jeżeli w ciągu trzydziestu (30) dni od upływu rozsądnego okresu czasu lub od wydania orzeczenia arbitrażowego na mocy art. 85 stwierdzającego, że dany środek podjęty w celu wykonania orzeczenia jest niezgodny z postanowieniami niniejszej Umowy, Strony nie dojdą do porozumienia co do rekompensaty, Strona skarżąca jest uprawniona, po wcześniejszym powiadomieniu Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, do przyjęcia odpowiednich środków.

3. Przyjmując takie środki, Strona skarżąca dokłada starań, aby wybrać środki proporcjonalne do naruszenia, które w najmniejszym stopniu wpływają na osiągnięcie celów niniejszej Umowy, oraz bierze pod uwagę ich wpływ na gospodarkę Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, oraz poszczególnych państw SADC UPG.

4. Jeżeli przed upływem rozsądnego okresu czasu UE nie powiadomi o podjęciu jakichkolwiek środków służących wykonaniu orzeczenia arbitrażowego lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środki zgłoszone na mocy art. 85 ust. 1 są niezgodne ze zobowiązaniami Strony na mocy niniejszej Umowy, a Strona skarżąca twierdzi, że przyjęcie odpowiednich środków spowodowałoby znaczące szkody w jej gospodarce, UE rozważa zaoferowanie rekompensaty finansowej.

5. UE zachowuje stosowny umiar w żądaniu rekompensaty lub przyjmowaniu odpowiednich środków zgodnie z ust. 1 lub 2.

6. Rekompensata lub przyjęcie odpowiednich środków ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

7. Do celów art. 86 i 87 odpowiednie środki odnoszą się do środków podobnych do środków dostępnych na mocy Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów zawartego w załączniku 2 do porozumienia WTO.

Artykuł  87

Przegląd środków podjętych w celu wykonania orzeczenia po przyjęciu odpowiednich środków

1. Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju o wszelkich środkach podjętych w celu wykonania orzeczenia arbitrażowego oraz o wniosku o zakończenie stosowania przez Stronę skarżącą odpowiednich środków.

2. Jeżeli Strony w ciągu trzydziestu (30) dni od daty takiego powiadomienia nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może zwrócić się do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie z pisemnym wnioskiem o wydanie orzeczenia w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, oraz Komitet ds. Handlu i Rozwoju. W ciągu czterdziestu pięciu (45) dni od daty złożenia wniosku orzeczenie arbitrażowe przekazywane jest Stronom oraz Komitetowi ds. Handlu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że jakikolwiek środek podjęty w celu wykonania orzeczenia jest niezgodny z postanowieniami niniejszej Umowy, określa, czy Strona skarżąca może nadal stosować odpowiednie środki. Jeśli organ arbitrażowy uzna, że wszelkie środki podjęte w celu wykonania orzeczenia są zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy, stosowanie odpowiednich środków zostaje zakończone.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie, lub niektórzy jego członkowie, nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 80. Termin przekazania orzeczenia wynosi sześćdziesiąt (60) dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

ROZDZIAŁ  IV

Postanowienia wspólne

Artykuł  88

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu wynikającego z niniejszego rozdziału. Powiadamiają o takim rozwiązaniu Komitet ds. Handlu i Rozwoju oraz, w stosownych przypadkach, organ arbitrażowy. Po przyjęciu wspólnie uzgodnionego rozwiązania procedura rozstrzygania sporów zostaje zakończona.

Artykuł  89

Regulamin wewnętrzny oraz kodeks postępowania

1. W terminie dwunastu (12) miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy Strony ustalają regulamin wewnętrzny oraz kodeks postępowania, który zostaje przyjęty przez Wspólną Radę.

2. Wszelkie posiedzenia organu arbitrażowego są otwarte dla publiczności zgodnie z regulaminem wewnętrznym, chyba że organ arbitrażowy na swój własny wniosek lub na wniosek Stron postanowi inaczej. Organ arbitrażowy spotyka się na sesjach zamkniętych, jeżeli oświadczenia lub argumenty Stron zawierają informacje poufne.

Artykuł  90

Informacje i doradztwo techniczne

Organ arbitrażowy na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, uzyskać informacje, jakie uzna za stosowne dla postępowania arbitrażowego. Organ arbitrażowy w razie potrzeby ma także prawo zwrócić się o opinię do odpowiednich specjalistów. Zainteresowane podmioty mogą składać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z regulaminem wewnętrznym. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje muszą zostać ujawnione Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag.

Artykuł  91

Języki oświadczeń

1. Wszelkie oświadczenia Stron w formie pisemnej i ustnej składane są w którymkolwiek języku urzędowym Stron.

2. Strony dokładają wszelkich starań, aby ustalić wspólny język roboczy dla wszelkich postępowań szczególnych podlegających niniejszej części. Jeżeli Strony nie są w stanie porozumieć się w kwestii wspólnego języka roboczego, każda ze Stron organizuje i ponosi koszty tłumaczenia oświadczeń pisemnych oraz tłumaczenia ustnego podczas posiedzeń na język, który wybrała Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, o ile nie jest to urzędowy język tej Strony. UE, dążąc do porozumienia w sprawie wspólnego języka roboczego, bierze pod uwagę potencjalny wpływ takich kosztów na państwa SADC UPG.

Artykuł  92

Reguły interpretacji

Organ arbitrażowy interpretuje postanowienia niniejszej Umowy zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, łącznie z zasadami określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Orzeczenia arbitrażowe nie mogą dodawać ani ograniczać praw i obowiązków przewidzianych w niniejszej Umowie.

Artykuł  93

Orzeczenia arbitrażowe

1. Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby wszelkie jego decyzje podejmowane były w drodze konsensusu. Jednak w przypadku, gdy decyzja nie może być podjęta w drodze konsensusu, sprawa będąca przedmiotem postępowania rozstrzygana jest większością głosów.

2. W orzeczeniu określa się fakty ustalone w sprawie, zastosowanie odpowiednich postanowień niniejszej Umowy oraz wszelkie poczynione ustalenia i wnioski. Komitet ds. Handlu i Rozwoju podaje decyzje organu arbitrażowego do wiadomości publicznej, chyba że postanowi inaczej.

Artykuł  94

Listy arbitrów

1. Komitet ds. Handlu i Rozwoju nie później niż w ciągu trzech (3) miesięcy po wejściu w życie niniejszej Umowy sporządza listę dwudziestu jeden (21) osób, które chcą i mogą pełnić rolę arbitrów. Każda ze Stron wybiera osiem (8) osób mogących pełnić funkcję arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu (5) osób niebędących obywatelami żadnej ze Stron, które mają pełnić rolę przewodniczącego organu arbitrażowego. Komitet ds. Handlu i Rozwoju zapewni, aby na liście znajdowała się zawsze liczba osób przewidziana w niniejszym artykule.

2. Arbitrzy muszą posiadać specjalistyczną wiedzę w zakresie zagadnień objętych niniejszą Umową lub doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Muszą to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, nie mogą otrzymywać instrukcji od jakiegokolwiek rządu lub organizacji ani nie mogą być związane z rządem którejkolwiek ze Stron, a ich postępowanie musi być zgodne z kodeksem postępowania załączonym do regulaminu wewnętrznego.

3. Komitet ds. Handlu i Rozwoju może ustanowić dodatkową listę piętnastu (15) osób posiadających fachową wiedzę sektorową w zakresie szczególnych zagadnień objętych niniejszą Umową. W przypadku odwołania się do procedury wyznaczania członków, o której mowa w art. 80, przewodniczący Komitetu ds. Handlu i Rozwoju może skorzystać z takiej listy sektorowej za zgodą obu Stron.

Artykuł  95

Związek z zobowiązaniami w ramach WTO

1. Organy arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszej Umowy nie mogą prowadzić arbitrażu w sporach dotyczących praw i obowiązków Strony wynikających z porozumienia WTO.

2. Odwołanie do postanowień niniejszej Umowy dotyczących rozstrzygania sporów pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich działań w ramach WTO, w tym również działań z zakresu rozstrzygania sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron w odniesieniu do konkretnego środka wszczęła postępowanie o rozstrzygnięcie sporu -na mocy niniejszej Umowy lub porozumienia WTO -nie może ona wszcząć postępowania o rozstrzygnięcie sporu w odniesieniu do tego samego środka na drugim forum do czasu zakończenia tego postępowania. Do celów niniejszego ustępu procedurę rozstrzygania sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczętą z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o ustanowienie zespołu orzekającego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach porozumienia WTO.

3. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wyklucza możliwości zawieszenia wykonywania zobowiązań przez jedną ze Stron, jeśli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO.

Artykuł  96

Terminy

1. Wszelkie terminy, o których mowa w niniejszej części, w tym terminy dotyczące przekazywania orzeczenia przez organ arbitrażowy, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2. Każdy termin, o którym mowa w niniejszej części, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem Stron.

CZĘŚĆ  IV

WYJĄTKI OGÓLNE

Artykuł  97

Ogólna klauzula wyjątkowa

Z zastrzeżeniem wymogu, aby środki takie nie były stosowane w sposób, który stanowiłby arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację między Stronami, w których obowiązują te same warunki, lub ukryte ograniczenie dla handlu międzynarodowego, żadne postanowienie niniejszej Umowy nie może być interpretowane w sposób uniemożliwiający wprowadzanie lub egzekwowanie przez którąkolwiek ze Stron środków:

a) niezbędnych do ochrony moralności publicznej;

b) niezbędnych dla ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin;

c) odnoszących się do przywozu lub wywozu złota lub srebra;

d) niezbędnych dla zagwarantowania przestrzegania przepisów ustawowych lub wykonawczych, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszej Umowy, łącznie z tymi odnoszącymi się do egzekwowania prawa celnego, realizacji monopoli funkcjonujących zgodnie z art. II ust. 4 i z art. XVII GATT, ochrony patentów, znaków handlowych i praw autorskich oraz zapobiegania oszukańczym praktykom;

e) odnoszących się do produktów pracy więźniów;

f) nałożonych w celu ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej;

g) odnoszących się do zachowania zużywalnych zasobów naturalnych, jeżeli środki te są realizowane w połączeniu z ograniczeniami dotyczącymi produkcji lub konsumpcji krajowej;

h) podejmowanych w ramach wykonywania zobowiązań wynikających z jakiejkolwiek międzyrządowej umowy towarowej zgodnej z kryteriami przedstawionymi umawiającym się stronom GATT i nie odrzuconych przez nie bądź zgodnej z kryteriami przedstawionymi Stronom i nie odrzuconych przez nie ⁶ ;

i) obejmujących ograniczenia wywozu materiałów krajowych koniecznych dla zapewnienia niezbędnych ilości takich materiałów dla krajowego przemysłu przetwórczego w okresie, gdy cena krajowa takiego materiału jest utrzymywana na poziomie niższym niż cena światowa w ramach rządowego programu stabilizacji, pod warunkiem że ograniczenia takie nie pociągają za sobą zwiększenia wywozu danej krajowej gałęzi przemysłu lub jego ochrony oraz nie odstępują od postanowień niniejszej Umowy odnoszących się do niedyskryminacji; lub

j) niezbędnych do nabycia lub dystrybucji produktów, w zakresie których istnieje ogólny lub lokalny niedobór, pod warunkiem zgodności wszelkich takich środków z zasadą, zgodnie z którą Strony i państwa SADC UPG są uprawnione do godziwej części międzynarodowej podaży takich produktów oraz pod warunkiem, że stosowanie wszelkich takich środków niezgodnych z innymi postanowieniami niniejszej Umowy zostanie zaniechane natychmiast po ustaniu okoliczności uzasadniających ich stosowanie.

Artykuł  98

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako:

a) wymagające od którejkolwiek ze Stron dostarczenia jakichkolwiek informacji, których ujawnienie uważa ona za sprzeczne z jej podstawowymi interesami bezpieczeństwa; lub

b) uniemożliwiające którejkolwiek ze Stron przeprowadzenie jakiegokolwiek działania uznanego przez nią za niezbędne dla ochrony jej podstawowych interesów bezpieczeństwa:

(i) odnoszących się do materiałów rozszczepialnych lub materiałów służących do ich uzyskania; lub

(ii) odnoszących się do handlu bronią, amunicją i sprzętem wojskowym oraz do handlu innymi towarami i materiałami, który jest prowadzony bezpośrednio lub pośrednio do celów dostarczania rezerw dla obiektów wojskowych; lub

(iii) podjętego w czasie wojny lub w obliczu innego zagrożenia w stosunkach międzynarodowych; lub

c) uniemożliwiające którejkolwiek ze Stron podjęcie jakichkolwiek działań w celu wykonania zobowiązań wynikających z Karty Narodów Zjednoczonych służących utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

2. Komitet ds. Handlu i Rozwoju jest informowany o środkach stosowanych na mocy ust. 1 lit. b) i c) oraz o ich zakończeniu ich stosowania.

Artykuł  99

Podatki

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy lub jakichkolwiek innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej Umowy nie może być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby Stronom - w zastosowaniu odpowiednich przepisów ich prawodawstwa podatkowego - zróżnicowanego traktowania podatników, którzy nie znajdują się w takiej samej sytuacji, w szczególności pod względem ich miejsca zamieszkania lub miejsca inwestowania przez nich kapitału.

2. Żadne z postanowień niniejszej Umowy lub jakichkolwiek innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej Umowy nie może być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby przyjęcie lub egzekwowanie przez Strony jakiegokolwiek środka mającego na celu zapobieganie unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków na podstawie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowywania lub innych porozumień podatkowych lub krajowego prawodawstwa podatkowego.

3. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wpływa na prawa i obowiązki którejkolwiek ze Stron wynikające z jakiejkolwiek konwencji podatkowej. W przypadku jakiejkolwiek niezgodności pomiędzy niniejszą Umową a którąkolwiek taką konwencją, pierwszeństwo w zakresie dotyczącym niezgodności mają postanowienia takiej konwencji.

CZĘŚĆ  V

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE

Artykuł  100

Wspólna Rada

Niniejszym ustanawia się Wspólną Radę Państw SADC UPG i UE (zwaną dalej "Wspólną Radą"), która nadzoruje wykonywanie niniejszej Umowy i administruje nim.

Artykuł  101

Skład i funkcje

1. Wspólna Rada składa się, z jednej strony, z właściwych członków Rady UE oraz właściwych członków Komisji Europejskiej lub ich przedstawicieli oraz, z drugiej strony, z właściwych ministrów państw SADC UPG lub ich przedstawicieli. Pierwszemu posiedzeniu Wspólnej Rady Strony przewodniczą wspólnie.

2. W odniesieniu do kwestii, w których do celów niniejszej Umowy SACU występuje wspólnie, SACU występuje w tych kwestiach wspólnie na mocy niniejszego postanowienia, a UE traktuje SACU jako całość. W odniesieniu do kwestii, w których państwa członkowskie SACU występują indywidualnie na mocy niniejszego postanowienia, konkretne państwo członkowskie SACU występuje indywidualnie, a UE traktuje je jako indywidualne państwo.

3. Bez uszczerbku dla funkcji Rady Ministrów, o których mowa w art. 15 umowy z Kotonu, Wspólna Rada wykonuje następujące funkcje:

a) jest odpowiedzialna za stosowanie i wykonywanie niniejszej Umowy oraz monitorowanie postępów w osiąganiu jej celów;

b) bada wszelkie kwestie wynikające z niniejszej Umowy, które są przedmiotem wspólnego zainteresowania i które mogą wpływać na handel między Stronami;

c) analizuje wnioski i zalecenia Stron dotyczące przeglądu niniejszej Umowy;

d) wydaje odpowiednie zalecenia;

e) monitoruje rozwój stosunków gospodarczych i handlowych pomiędzy Stronami;

f) monitoruje i ocenia wpływ postanowień niniejszej Umowy dotyczących współpracy w ramach na zrównoważony rozwój;

g) monitoruje wszystkie kwestie objęte niniejszą Umową i dokonuje ich przeglądu;

h) ustanawia swój regulamin wewnętrzny;

i) ustanawia regulamin wewnętrzny Komitetu ds. Handlu i Rozwoju;

j) monitoruje prace Komitetu ds. Handlu i Rozwoju; oraz

k) wykonuje wszystkie inne zadania przewidziane w niniejszej Umowie.

4. Wspólna Rada może przedkładać Radzie Ministrów ustanowionej zgodnie z art. 15 umowy z Kotonu sprawozdania okresowe z funkcjonowania niniejszej Umowy.

Artykuł  102

Uprawnienia do podejmowania decyzji i procedury

1. Dla osiągnięcia celów niniejszej Umowy Wspólna Rada uprawniona jest do podejmowania decyzji dotyczących wszystkich kwestii objętych niniejszą Umową.

2. Decyzje Wspólnej Rady podejmuje się w drodze konsensusu i są one wiążące dla Stron. Strony podejmują wszystkie niezbędne środki, aby wykonać takie decyzje zgodnie ze swoimi odpowiednimi przepisami krajowymi.

3. W kwestiach proceduralnych i przy rozstrzyganiu sporów Wspólna Rada przyjmuje decyzje i zalecenia w drodze wzajemnego porozumienia pomiędzy Stronami.

4. Wspólna Rada spotyka się w regularnych odstępach czasu, nieprzekraczających dwóch (2) lat, oraz w trybie nadzwyczajnym, po uzgodnieniu przez Strony, gdy wymagają tego okoliczności.

Artykuł  103

Komitet ds. Handlu i Rozwoju

1. Wspólną Radę wspiera w wykonywaniu jej zadań Komitet ds. Handlu i Rozwoju składający się z przedstawicieli Stron, z zasady na szczeblu wysokich urzędników.

2. Komitetowi ds. Handlu i Rozwoju przewodniczą przemiennie przedstawiciele każdej ze Stron przez okres jednego roku. Pierwszemu posiedzeniu Komitetu ds. Handlu i Rozwoju Strony przewodniczą wspólnie.

3. Komitet ten może ustanawiać wszelkie specjalne grupy techniczne do rozpatrywania szczegółowych kwestii wchodzących w zakres ich obowiązków.

4. Komitet ten uchwala regulamin wewnętrzny specjalnych grup technicznych ustanowionych na mocy ust. 3.

5. Komitet ten podlega Wspólnej Radzie i jest przed nią odpowiedzialny.

6. Komitet ten podejmuje decyzje lub wydaje zalecenia w przypadkach przewidzianych w niniejszej Umowie lub w przypadku gdy takie uprawnienia wykonawcze zostały mu przyznane przez Wspólną Radę. W takim przypadku Komitet podejmuje decyzje w drodze konsensusu.

7. Komitet ten posiada w szczególności następujące funkcje:

a) w obszarze handlu:

(i) monitoruje i ocenia wdrażanie decyzji Wspólnej Rady;

(ii) ułatwia i nadzoruje wykonywanie postanowień niniejszej Umowy;

(iii) rozpatruje priorytety współpracy i wydaje dotyczące ich zalecenia dla Wspólnej Rady;

(iv) wydaje zalecenia dla Wspólnej Rady, aby unikać potencjalnych konfliktów w dziedzinach objętych niniejszą Umową;

(v) wykonuje wszelkie inne funkcje powierzone mu przez Wspólną Radę;

(vi) nadzoruje pracę specjalnych grup technicznych, o których mowa w ust. 3;

(vii) monitoruje rozwój integracji regionalnej oraz stosunków gospodarczych i handlowych pomiędzy Stronami;

(viii) omawia i podejmuje działania, które mogą ułatwiać handel, inwestycje oraz warunki prowadzenia działalności gospodarczej pomiędzy Stronami; oraz

(ix) omawia wszelkie sprawy wchodzące w zakres niniejszej Umowy oraz wszystkie kwestie mogące wpłynąć na osiąganie jej celów;

b) w obszarze współpracy na rzecz rozwoju:

(i) monitoruje wykonywanie postanowień dotyczących współpracy określonych w niniejszej Umowie i koordynuje takie działania ze stronami trzecimi będącymi donatorami;

(ii) wydaje zalecenia w zakresie współpracy handlowej pomiędzy Stronami;

(iii) dokonuje okresowych przeglądów priorytetów współpracy, które określono w niniejszej Umowie, oraz wydaje w stosownych przypadkach zalecenia dotyczące uwzględnienia nowych priorytetów;

(iv) poddaje przeglądowi i omawia zagadnienia związane ze współpracą dotyczącą integracji regionalnej i wykonywania niniejszej Umowy; oraz

(v) monitoruje i ocenia wpływ wykonywania niniejszej Umowy na zrównoważony rozwój Stron.

CZĘŚĆ  VI

POSTANOWIENIA OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł  104

Definicja Stron i wypełnienie zobowiązań

1. Stronami niniejszej Umowy są Botswana, Lesotho, Namibia, Republika Południowej Afryki, Suazi i Mozambik, z jednej strony (zwane dalej "państwami SADC UPG"), oraz Unia Europejska lub jej państwa członkowskie albo Unia Europejska i jej państwa członkowskie, w ich odpowiednich obszarach kompetencji określonych w Traktacie o Unii Europejskiej (TUE) i Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), z drugiej strony (zwana dalej "UE").

2. Określenie "Strona" odnosi się do poszczególnych państw SADC UPG, z jednej strony, lub UE, z drugiej strony, zależnie od okoliczności.

3. W przypadku odniesień do SACU w niniejszej Umowie, tak jak w art. 25 ust. 1, art. 34, 35 i 101 oraz w CZĘŚCI III, Botswana, Lesotho, Namibia, Republika Południowej Afryki i Suazi występują wspólnie zgodnie z umową SACU.

4. Wspólna Rada może podjąć decyzję o zmianie stosowania ust. 3.

5. Strony przyjmują wszelkie środki o charakterze ogólnym lub szczególnym w celu wypełnienia swoich zobowiązań wynikających z niniejszej Umowy oraz przestrzegają celów określonych w niniejszej Umowie.

Artykuł  105

Wymiana informacji

1. W celu ułatwienia komunikacji dotyczącej skutecznego wykonywania niniejszej Umowy, Strony wyznaczają koordynatora wymiany informacji z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy. Wyznaczenie koordynatora wymiany informacji pozostaje bez uszczerbku dla wyznaczania poszczególnych właściwych organów na mocy szczególnych postanowień niniejszej Umowy.

2. Na wniosek jednej ze Stron koordynator drugiej Strony wskazuje urząd lub urzędnika odpowiedzialnego za wszelkie kwestie dotyczące wykonania niniejszej Umowy oraz udziela koniecznego wsparcia, aby ułatwić komunikację z wnioskującą Stroną.

3. Na wniosek jednej ze Stron druga Strona, w miarę możliwości prawnych, udziela informacji i niezwłocznie odpowiada na wszelkie pytania związane z istniejącym lub proponowanym środkiem, który może wpłynąć na handel pomiędzy Stronami.

Artykuł  106

Przejrzystość

1. Strona publikuje lub udostępnia publicznie swoje przepisy ustawowe i wykonawcze, procedury oraz decyzje administracyjne ogólnego zastosowania, a także wszelkie inne zobowiązania na mocy umowy międzynarodowej dotyczące wszelkich kwestii handlowych objętych niniejszą Umową. Druga Strona jest informowana o wszelkich takich środkach przyjętych po wejściu w życie niniejszej Umowy.

2. Bez uszczerbku dla szczególnych postanowień niniejszej Umowy dotyczących przejrzystości, informacje, o których mowa w niniejszym artykule, uważa się za przekazane drugiej Stronie, jeżeli informacje te zostały udostępnione:

a) poprzez właściwą notyfikację na potrzeby WTO; lub

b) na urzędowej, bezpłatnej i publicznie dostępnej stronie internetowej; lub

c) koordynatorowi drugiej Strony.

Jeżeli jednak UE przekazała takie informacje, które nie zostały notyfikowane WTO, poprzez urzędową, bezpłatną i publicznie dostępną stronę internetową, państwa SADC UPG mające problemy z dostępem do takiej strony w związku z ograniczonymi zdolnościami mogą wystąpić do UE z wnioskiem o dostarczenie takich informacji do odpowiedniego koordynatora.

3. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wymaga od którejkolwiek ze Stron udostępniania informacji poufnych, których ujawnienie utrudniłoby egzekwowanie prawa lub byłoby w inny sposób niezgodne z interesem publicznym, lub które wyrządziłyby szkodę zgodnym z prawem interesom handlowym indywidualnych przedsiębiorstw, państwowych czy prywatnych, z wyjątkiem zakresu, w jakim ich ujawnienie może być konieczne w kontekście postępowania w sprawie rozstrzygnięcia sporu objętego niniejszą Umową. Jeżeli takie ujawnienie zostaje uznane za konieczne przez organ ustanowiony zgodnie z CZĘŚCIĄ III, organ ten zapewnia pełne przestrzeganie poufności.

Artykuł  107

Przejściowe problemy w wykonywaniu

Strona, która w wyniku okoliczności pozostających poza jej kontrolą napotyka trudności w wypełnianiu obowiązków wynikających z niniejszej Umowy, natychmiast informuje o tym Wspólną Radę.

Artykuł  108

Preferencje regionalne

1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zobowiązuje Strony do rozszerzania na drugą Stronę jakiegokolwiek korzystniejszego traktowania, które stosowane jest przez Stronę jako element jej odpowiedniego procesu integracji regionalnej.

2. Z każdego korzystniejszego traktowania i przewagi, jakie mogą zostać przyznane UE w ramach niniejszej Umowy przez państwo SADC UPG, korzystają również wszystkie pozostałe państwa SADC UPG.

Artykuł  109

Regiony najbardziej oddalone UE

1. Uwzględniając bliskość geograficzną regionów najbardziej oddalonych UE i państw SADC UPG oraz w celu wzmocnienia gospodarczych i społecznych powiązań pomiędzy tymi regionami a państwami SADC UPG, Strony dokładają wszelkich starań, aby ułatwić współpracę we wszystkich obszarach objętych niniejszą Umową pomiędzy regionami najbardziej oddalonymi UE i państwami SADC UPG.

2. Do osiągnięcia celów określonych w ust. 1 dąży się również, gdy jest to możliwe, poprzez wspieranie wspólnego uczestnictwa państw SADC UPG i regionów najbardziej oddalonych UE w ramach oraz szczególnych programach UE w obszarach objętych niniejszą Umową.

3. UE dokłada wszelkich starań, aby zapewnić koordynację pomiędzy różnymi instrumentami finansowymi polityki spójności i rozwoju UE w celu wspierania współpracy pomiędzy państwami SADC UPG i regionami najbardziej oddalonymi UE w obszarach objętych niniejszą Umową.

4. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie uniemożliwia UE stosowania istniejących środków służących poprawie strukturalnej sytuacji gospodarczej i społecznej regionów najbardziej oddalonych zgodnie z art. 349 TFUE. Postanowienie to nie zezwala na utrzymanie w handlu pomiędzy Stronami taryf innych niż te dozwolone zgodnie z ust. 2 CZĘŚCI III ZAŁĄCZNIKA I.

Artykuł  110

Związki z umową z Kotonu

1. Z wyjątkiem postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju zawartych w tytule II części 3 umowy z Kotonu, w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy postanowieniami niniejszej Umowy a postanowieniami tytułu II części 3 umowy z Kotonu charakter nadrzędny mają postanowienia niniejszej Umowy.

2. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako uniemożliwiające przyjęcie przez którąkolwiek ze Stron odpowiednich środków zgodnie z umową z Kotonu.

Artykuł  111

Związki z TDCA

Związki niniejszej Umowy z TDCA są regulowane postanowieniami protokołu 4.

Artykuł  112

Związki z porozumieniem WTO

Strony zgadzają się, że żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wymaga od nich działania w sposób niezgodny z ich zobowiązaniami w ramach WTO.

Artykuł  113

Wejście w życie  ⁷

1. Niniejszą Umowę podpisuje się, ratyfikuje lub zatwierdza zgodnie z mającymi zastosowanie zasadami konstytucyjnymi lub wewnętrznymi przepisami i procedurami każdej ze Stron.

2. Niniejsza Umowa wchodzi w życie trzydzieści (30) dni po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia.

3. Do czasu wejścia w życie niniejszej Umowy, UE i państwa SADC UPG zgadzają się stosować jej postanowienia, które wchodzą w zakres ich odpowiednich kompetencji ("stosowanie tymczasowe"). Może to nastąpić poprzez tymczasowe stosowanie, tam, gdzie jest to możliwe, albo przez ratyfikację Umowy.

4. Niniejszą Umowę stosuje się tymczasowo pomiędzy UE a państwem SADC UPG dziesięć (10) dni po otrzymaniu późniejszego z dokumentów: powiadomienia o tymczasowym stosowaniu od UE albo powiadomienia o ratyfikacji lub tymczasowym stosowaniu od tego państwa SADC UPG.

5. Tymczasowe stosowanie niniejszej Umowy pomiędzy UE a członkiem SACU nie obejmuje koncesji na dostęp do rynku rolnego oraz koncesji na dostęp do rynku produktów rybołówstwa, o których mowa w art. 24 ust. 2 i art. 25 ust. 1, oznaczonych gwiazdką (*) w tabelach stawek celnych określonych w załącznikach I i II, do czasu ratyfikacji lub tymczasowego stosowania niniejszej Umowy przez wszystkich członków SACU.

6. Tymczasowe stosowanie lub wejście w życie niniejszej Umowy pomiędzy UE a członkiem SACU nie obejmuje koncesji na dostęp do rynku rolnego, o których mowa w art. 24 ust. 2 i art. 25 ust. 1, oznaczonych gwiazdką (*) w tabelach stawek celnych określonych w załącznikach I i II, do czasu spełnienia warunków określonych w art. 16 protokołu 3.

7. Powiadomienia dotyczące tymczasowego stosowania lub ratyfikacji przesyła się Sekretarzowi Generalnemu Rady Unii Europejskiej, który jest depozytariuszem niniejszej Umowy. Poświadczone kopie powiadomień składa się do Sekretarza Wykonawczego Sekretariatu SADC.

8. Jeżeli w oczekiwaniu na wejście w życie niniejszej Umowy Strony podejmą decyzję o jej tymczasowym stosowaniu, wszystkie odniesienia w niniejszej Umowie do daty wejścia w życie traktuje się jako odniesienia do daty rozpoczęcia tymczasowego stosowania.

Artykuł  114

Okres obowiązywania

1. Niniejsza Umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony.

2. Każda ze Stron może powiadomić na piśmie o zamiarze wypowiedzenia niniejszej Umowy.

3. Wypowiedzenie staje się skuteczne sześć (6) miesięcy po powiadomieniu, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł  115

Terytorialny zakres stosowania

1. Niniejsza Umowa ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, do których stosuje się TUE i TFUE, na warunkach określonych w tych Traktatach oraz, z drugiej strony, do terytorium państw SADC UPG.

2. Odniesienia do "terytorium" zawarte w niniejszej Umowie rozumiane są w taki sposób.

Artykuł  116

Klauzula przeglądowa

1. Strony zgadzają się dokonać przeglądu całości niniejszej Umowy nie później niż pięć (5) lat po jej wejściu w życie. Przegląd ten pozostaje bez uszczerbku dla przypadków innych dostosowań, przeglądów lub zmian przewidzianych w niniejszej Umowie, takich jak te przewidziane w art. 12 ust. 2, art. 16 ust. 8, art. 17 ust. 5, art. 18 ust. 5, art. 26 ust. 10, art. 33 ust. 3, art. 35 ust. 6 oraz art. 65 lit. e).

2. W odniesieniu do wykonania niniejszej Umowy każda ze Stron może przedstawiać sugestie służące dostosowaniu współpracy w zakresie handlu, z uwzględnieniem doświadczenia nabytego w czasie jej wykonywania.

3. Strony zgadzają się, że niniejsza Umowa może wymagać przeglądu w świetle dalszego rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych oraz w świetle wygaśnięcia umowy z Kotonu.

Artykuł  117

Zmiany

1. Każda ze Stron może przedkładać Wspólnej Radzie propozycje zmian w niniejszej Umowie w celu ich rozpatrzenia i przyjęcia.

2. Zmiany w niniejszej Umowie, po przyjęciu przez Wspólną Radę, przedkłada się Stronom do ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi lub przepisami wewnętrznymi.

Artykuł  118

Przystąpienie nowych państw członkowskich do UE

1. Wspólna Rada jest informowana o każdym wniosku złożonym przez państwo trzecie chcące zostać członkiem UE. Podczas negocjacji między Unią a państwem ubiegającym się o członkostwo UE przekazuje państwom SADC UPG wszelkie istotne informacje. Państwa SADC UPG przedstawiają swoje uwagi i mogą wystąpić do UE o przeprowadzenie konsultacji, tak aby UE mogła je w pełni uwzględnić. Państwa SADC UPG są powiadamiane przez UE o każdym przystąpieniu nowego państwa do UE.

2. Każde nowe państwo członkowskie Unii Europejskiej staje się stroną niniejszej Umowy z dniem przystąpienia do UE w drodze klauzuli zawartej w tym celu w akcie przystąpienia. Jeśli akt przystąpienia do Unii nie przewiduje takiego automatycznego przystąpienia państwa członkowskiego UE do niniejszej Umowy, dane państwo członkowskie UE przystępuje do niej, składając akt przystąpienia w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przesyła jego uwierzytelnione odpisy państwom SADC UPG.

3. Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia nowych państw członkowskich UE w odniesieniu do niniejszej Umowy. Wspólna Rada może zdecydować o podjęciu wszelkich środków przejściowych lub środków wprowadzających zmiany, które mogłyby okazać się konieczne.

Artykuł  119

Przystąpienie

1. Państwo trzecie lub organizacja mająca kompetencje w sprawach objętych niniejszą Umową mogą złożyć wniosek o przystąpienie do niniejszej Umowy. Jeżeli Wspólna Rada wyrazi zgodę, aby rozpatrzyć taki wniosek, Strony oraz zainteresowane państwo lub organizacja zgłaszające wniosek o przystąpienie prowadzą negocjacje dotyczące warunków przystąpienia. Wspólna Rada przyjmuje Protokół w sprawie przystąpienia, który następnie przedkłada się do ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia zgodnie z odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi lub wewnętrznymi wymogami prawnymi Stron.

2. Strony dokonują przeglądu skutków takiego przystąpienia do niniejszej Umowy. Wspólna Rada może zdecydować o podjęciu wszelkich środków przejściowych lub środków wprowadzających zmiany, które mogłyby okazać się konieczne.

3. Niezależnie od ust. 1 Strony zgadzają się, że w przypadku złożenia przez Angolę wniosku do Wspólnej Rady o przystąpienie do niniejszej Umowy, negocjacje dotyczące warunków przystąpienia powinny być prowadzone na podstawie niniejszej Umowy, z uwzględnieniem szczególnej sytuacji Angoli.

Artykuł  120

Języki oraz teksty autentyczne

Niniejszą Umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w językach angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim, przy czym wszystkie te teksty są jednakowo autentyczne. W przypadku niezgodności należy odwołać się do języka, w którym negocjowano niniejszą Umowę.

Artykuł  121

Załączniki

Załączniki, protokoły i przypisy do niniejszej Umowy stanowią integralną część niniejszej Umowy.

Artykuł  122

Prawa i obowiązki wynikające z niniejszej Umowy

Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako przyznające osobom prawa lub nakładające na osoby obowiązki inne niż prawa i obowiązki powstałe między Stronami na podstawie międzynarodowego prawa publicznego.

W dowód czego niżej wymienieni pełnomocnicy złożyli swoje podpisy pod niniejszą Umową.

Съставено в Казан на десети юни две хиляди и шестнадесета година.

Hecho en Kasane el diez de junio de dos mil dieciséis.

V Kasane dne desátého června dva tisíce šestnáct.

Udfærdiget i Kasane, den tiende juni to tusind og seksten.

Geschehen zu Kasane am zehnten Juni zweitausendundsechzehn.

Kahe tuhande kuueteistkümnenda aasta juunikuu kümnendal päeval Kasanes.

Έγινε στο Κασάνε, στις δέκα Ιουνίου δύο χιλιάδες δεκαέξι.

Done at Kasane on the tenth day of June in the year two thousand and sixteen.

Fait à Kasane, le dix juin deux mille seize.

Sastavljeno u Kasaneu desetog lipnja godine dvije tisuće šesnaeste.

Fatto a Kasane, addì dieci giugno duemilasedici.

Kasanē, divi tūkstoši sešpadsmitā gada desmitajā jūnijā.

Priimta du tūkstančiai šešioliktų metų birželio dešimtą dieną Kasanėje.

Kelt Kasanében, a kétezer-tizenhatodik év június havának tizedik napján.

Magħmul f Kasane fl-għaxar jum ta' Ġunju fis-sena elfejn u sittax.

Gedaan te Kasane, tien juni tweeduizend zestien.

Sporządzono w Kasane dnia dziesiątego czerwca roku dwa tysiące szesnastego.

Feito em Kasane, em dez de junho de dois mil e dezasseis.

Întocmit la Kasane, la zece iunie două mii ș aisprezece.

V Kasane desiateho júna roku dvetisíc šestnásť.

V Kasaneju, deseti dan junija leta dva tisoč šestnajst.

Tehty Kasanessa kymmenentenä päivänä kesäkuuta vuonna kaksituhattakuusitoista.

Som skedde i Kasane den tionde juni år tjugohundrasexton.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duit het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Commu la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaf Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Република България

Za Českou republiku

For Kongeriget Danmark

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Za Republiku Hrvatsku

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvij as Republikas vārdā -

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

Magyarország részéről

Għar-Repubblika ta' Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

За Европейския съюз

Рог la Unión Europea

Za Evropskou unii

For Den Europæiske Union

Für die Europäische Union

Euroopa Liidu nimel

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση

For the European Union

Pour l'Union européenne

Za Europsku uniju

Per l'Unione europea

Eiropas Savienības vārdā -

Europos Sąjungos vardu

Az Európai Unió részéről

Għall-Unjoni Ewropea

Voor de Europese Unie

W imieniu Unii Europejskiej

Pela União Europeia

Pentru Uniunea Europeană

Za Európsku úniu

Za Evropsko unijo

Euroopan unionin puolesta

För Europeiska unionen

For the Republic of Botswana

For the Kingdom of Lesotho

Pela República de Moçambique

For the Republic of Namibia

For the Republic of South Africa

For the Kingdom of Swaziland

LISTA ZAŁĄCZNIKÓW I PROTOKOŁÓW

ZAŁĄCZNIK I: Cła UE na produkty pochodzące z państw SADC UPG

ZAŁĄCZNIK II: Cła SACU na produkty pochodzące z UE

ZAŁĄCZNIK III: Cła Mozambiku na produkty pochodzące z UE

ZAŁĄCZNIK IV: Środki ochronne w rolnictwie

ZAŁĄCZNIK V: Przejściowe środki ochronne Botswany, Lesotho, Namibii, Suazi (BLNS)

ZAŁĄCZNIK VI: Priorytetowe produkty i sektory objęte SPS

Załącznik 1: Dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej

Załącznik 2: Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

Załącznik 3: Oznaczenia geograficzne oraz handel winem i napojami spirytusowymi

Załącznik 4: Dotyczący związku między TDCA a niniejszą Umową

AKT KOŃCOWY

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

CŁA UE NA PRODUKTY POCHODZĄCE Z PAŃSTW SADC UPG

grafika

ZAŁĄCZNIK  II

Cła SACU na produkty pochodzące z UE

grafika

ZAŁĄCZNIK  III

Cła Mozambiku na produkty pochodzące z UE

grafika

ZAŁĄCZNIK  IV  ⁸

Środki ochronne w rolnictwie

grafika

ZAŁĄCZNIK  V  ⁹

Przejściowe środki ochronne Botswany, Lesotho, Namibii, Suazi (BLNS)

grafika

ZAŁĄCZNIK  VI

Priorytetowe produkty i sektory objęte SPS

grafika

Załącznik  1

Dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej

grafika

Załącznik  2

Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

grafika

Załącznik  3

Oznaczenia geograficzne oraz handel winem i napojami spirytusowymi

grafika

Załącznik  4

Dotyczący związku między TDCA a niniejszą Umową

grafika

AKT KOŃCOWY

grafika

1 Termin "UE" używany w niniejszej Umowie jest zdefiniowany w art. 104.

2 Dla celów niniejszego artykułu "budowanie zdolności" może obejmować w szczególności szkolenia, rozwój instytucjonalny, rozwój organizacyjny (struktury i procedury), wsparcie operacyjne oraz międzyinstytucjonalne procedury komunikacyjne i procedury współpracy.

3 Art. 16 ust. 1 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 25 maja 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.146.151) zmieniającego nin. umowę międzynarodową z dniem 10 października 2016 r.

4 Z wyjątkiem przypadków, w których jest to wyraźnie przewidziane, określenia "towar" i "produkt" mają to samo znaczenie.

5 Podatek odpowiadający wymogom pierwszego zdania niniejszego ustępu uznaje się za niezgodny z postanowieniami zdania drugiego wyłącznie w przypadkach, gdy istnieje konkurencja między, z jednej strony produktem objętym podatkiem i, z drugiej strony produktem bezpośrednio konkurencyjnym lub możliwym do zastąpienia, który nie jest objęty podatkiem w podobny sposób.

6 Wyjątek przewidziany w niniejszej literze obejmuje również wszelkie umowy towarowe zgodne z zasadami zatwierdzonymi przez Radę Społeczno-Gospodarczą w rezolucji 30 (IV) z dnia 28 marca 1947 r.

7 Strony dołączonego protokołu w sprawie oznaczeń geograficznych oraz handlu winem i napojami spirytusowymi wykonują podjęte w nim zobowiązania.

8 Załącznik IV zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2022 (2022/1498) z dnia 26 lipca 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.234.32) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 26 lipca 2022 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

9 Załącznik V zmieniony przez pkt 2 sprostowania z dnia 25 maja 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.146.151) zmieniającego nin. umowę międzynarodową z dniem 10 października 2016 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2016.250.3
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Umowa o Partnerstwie Gospodarczym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a państwami SADC UPG, z drugiej strony. Kasane.2016.06.10.
• Data aktu: 10/06/2016
• Data ogłoszenia: 16/09/2016
• Data wejścia w życie: 04/02/2018