(notyfikowana jako dokument C(2015) 58)(Jedynie tekst w języku greckim jest autentyczny)
(Dz.U.UE L z dnia 23 kwietnia 2016 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 108 ust. 2 akapit pierwszy,
po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z przywołanym artykułem 1 i uwzględniając otrzymane odpowiedzi,
a także mając na uwadze, co następuje:
I. PROCEDURA
(1) Dnia 6 maja 2010 r. Komisja zatwierdziła pomoc na ratowanie Centralnej Rzeźni w Kofinos ("CSK") w formie gwarancji państwowej na zabezpieczenie spłaty pożyczki w wysokości 1,6 mln EUR 2 .
(2) Pismem z dnia 3 listopada 2010 r. Cypr zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE powiadomił o planie restrukturyzacji CSK.
(3) Pismem z dnia 7 grudnia 2010 r. Komisja zwróciła się o dodatkowe informacje, które władze cypryjskie przekazały w dniu 10 stycznia 2011 r. W dniu 20 stycznia 2011 r. do Komisji wpłynęła skarga złożona przez spółkę Cypra Ltd ("Cypra") - konkurenta CSK.
(4) W dniu 7 lutego 2011 r. Komisja skierowała do władz cypryjskich pismo, w którym zwróciła się do nich o ustosunkowanie się do zarzutów sformułowanych w skardze oraz o przekazanie dodatkowych informacji dotyczących planu restrukturyzacji. Cypr przedstawił swoje uwagi w dniu 4 marca 2011 r.
(5) W dniu 16 lutego 2011 r. Komisja zwróciła się do skarżącego o przekazanie dodatkowych informacji. Cypra udzieliła odpowiedzi w dniu 2 marca 2011 r.
(6) Pismem z dnia 26 kwietnia 2011 r. Komisja poinformowała Cypr, że w dniu 20 kwietnia 2011 r. podjęła decyzję o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE w odniesieniu do pomocy na restrukturyzację. Komisja poinformowała również Cypr, że podjęła decyzję o wszczęciu dochodzenia w sprawie szeregu środków pomocy, które miały zostać udzielone na rzecz beneficjenta. Wspomniane środki pomocy obejmowały: (i)ciągłe tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot; (ii)pożyczkę w wysokości 512 850 EUR udzieloną przez Związek Gmin; (iii)domniemaną pomoc związaną z obligacjami gwarantowanymi przez rząd oraz (iv)przejęcie dotychczasowych pracowników i związanych z nimi zobowiązań emerytalnych przez gminy.
(7) Decyzję Komisji o wszczęciu postępowania opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 3 . Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag na temat przedmiotowej pomocy.
(8) Pismem z dnia 25 maja 2011 r. władze cypryjskie zwróciły się o przedłużenie o jeden miesiąc terminu składania uwag. Komisja wyraziła zgodę na przedłużenie terminu w piśmie z dnia 7 czerwca 2011 r.
(9) Władze cypryjskie przekazały swoje uwagi dotyczące decyzji Komisji w piśmie z dnia 24 czerwca 2011 r.
(10) Komisja otrzymała również uwagi od zainteresowanych stron, mianowicie od Cypra, A&A Sfagia Ltd., Cypryjskiego Związku Hodowców Trzody Chlewnej oraz od czwartej zainteresowanej strony, która zwróciła się o zachowanie poufności przekazanych przez nią uwag. Komisja przekazała władzom cypryjskim uwagi otrzymane od zainteresowanych stron i dała im możliwość ustosunkowania się do tych uwag. Cypr przekazał uwagi w piśmie z dnia 8 listopada 2011 r.
(11) Pismem z dnia 1 marca 2012 r. Komisja zwróciła się o dodatkowe informacje, które władze cypryjskie przekazały pismem z dnia 30 marca 2012 r.
(12) W piśmie z dnia 24 października 2012 r. Komisja zwróciła się o przekazanie dalszych wyjaśnień i aktualnych informacji. Władze cypryjskie przekazały odpowiedź w dniu 26 listopada 2012 r.
(13) W dniu 14 maja 2013 r. władze cypryjskie przekazały dodatkowe informacje i wyjaśnienia.
II. SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚRODKÓW POMOCY
II.1. TYTUŁ
(14) Zgłoszenie dotyczyło pomocy na restrukturyzację na rzecz CSK. Zakres przedmiotowy dochodzenia prowadzonego przez Komisję został jednak rozszerzony, tak aby obejmował również inne domniemane środki pomocy przyznane na rzecz beneficjenta.
II.2. CZAS TRWANIA I BUDŻET
(15) Według władz cypryjskich pomoc na restrukturyzację zostałaby przyznana beneficjentowi dopiero po jej zatwierdzeniu przez Komisję. Początkowa kwota pomocy zgłoszona w listopadzie 2010 r. wynosiła 15 mln EUR. Władze cypryjskie w ramach swoich uwag przekazanych w dniu 14 maja 2013 r. wskazały jednak kwotę pomocy równą 17,8 mln EUR z uwagi na wyższe koszty restrukturyzacji.
II.3. BENEFICJENT
(16) Beneficjentem tej pomocy jest CSK. Centralna Rzeźnia w Kofinos została utworzona w 1981 r. jako przedsiębiorstwo użyteczności publicznej będące własnością państwa, którego zadaniem jest zaspokojenie potrzeb niektórych gmin w dystryktach Nikozja, Limassol i Larnaka. W 2003 r. nastąpiła liberalizacja odpowiednich uregulowań prawnych przez przyjęcie ustawy nr 26(I) z 2003 r. 4 . Ustawa ta reguluje strukturę, organizację i funkcje centralnych rzeźni, takich jak CSK. Zgodnie z tą ustawą nieruchomości i ruchomości takich organizacji nie mogą być przedmiotem zwykłego postępowania egzekucyjnego ani postępowania związanego z zajęciem, ani żadnego innego postępowania wszczętego w następstwie powództwa wytoczonego przeciwko nim. W 2010 r. (tj. w czasie dokonania zgłoszenia dotyczącego pomocy na restrukturyzację) CSK posiadała w cypryjskim rynku udział wynoszący około 30,7 % 5 . W listopadzie 2012 r. udział ten zmalał do 26,5 %. Władze cypryjskie potwierdziły, że CSK prowadzi działalność na obszarze objętym pomocą w kontekście pomocy regionalnej w ramach odstępstwa określonego w art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE.
(17) Zgodnie z prawem cypryjskim jedynie przedsiębiorstwa prawa prywatnego mogą być przedmiotem postępowania upadłościowego, ponieważ odpowiednie przepisy prawa spółek mają zastosowanie jedynie do przedsiębiorstw prawa prywatnego. W rezultacie wydaje się, że przedsiębiorstwa użyteczności publicznej będące własnością państwa nie mogą być przedmiotem postępowania upadłościowego.
(18) Zgodnie ze złożonym sprawozdaniem finansowym na koniec 2009 r. CSK posiadała zobowiązania krótkoterminowe w wysokości około 19,4 mln EUR, a jej skumulowany deficyt wynosił około 28,6 mln EUR. Do końca 2012 r. zobowiązania krótkoterminowe przekroczyły 30 mln EUR, a skumulowany deficyt wzrósł do niemal 40 mln EUR.
(19) W czasie dokonywania zgłoszenia dotyczącego restrukturyzacji CSK zatrudniała 110 pracowników, z których 22 posiadało status urzędnika służby cywilnej, a pozostali byli robotnikami pracującymi na dniówki. Obrót przedsiębiorstwa za 2009 r. wyniósł około 5 mln EUR. W 2012 r. obrót spadł do około 3,6 mln EUR. Pomimo niskiego obrotu przedsiębiorstwa nie można uznać za MŚP zgodnie z zaleceniem Komisji dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 6 , ponieważ ponad 25 % praw głosu (w rozumieniu art. 3 ust. 4 załącznika do wspomnianego zalecenia) jest objętych kontrolą organu publicznego. CSK należy w całości do państwa i wszyscy członkowie jej rady dyrektorów są powoływani przez uczestniczące władze lokalne.
(20) Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w decyzji Komisji z dnia 6 maja 2010 r. dotyczącej pomocy na ratowanie CSK (sprawa nr N 60/10) CSK otrzymała pomoc na ratowanie, ponieważ nie była w stanie dłużej funkcjonować w dotychczasowej formie. Według władz cypryjskich głównym powodem, który doprowadził CSK do jej sytuacji finansowej, był fakt, że w przeciwieństwie do swoich głównych konkurentów CSK była przedsiębiorstwem użyteczności publicznej będącym własnością państwa. Wynikiem tego był brak elastyczności (w odniesieniu do procesu decyzyjnego i sytuacji kadrowej), a także wysokie koszty pracy i brak kultury przedsiębiorstwa. W połączeniu z liberalizacją rynku i wejściem na rynek nowych rzeźni będących własnością prywatną doprowadziło to do spadku udziału CSK w rynku i do późniejszej akumulacji długów.
(21) Komisja w swojej decyzji w sprawie nr N 60/10 przyznaje, że CSK była przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji. Roczne sprawozdania finansowe za lata 2006-2009 potwierdziły te ustalenia. Sprawozdania te wykazały, że dochody przedsiębiorstwa nie pokrywały bieżących wydatków głównie z powodu wysokich kosztów pracy. W rezultacie przedsiębiorstwo nie było w stanie spłacać transz pożyczki ani innych zobowiązań. CSK wykazywała następujące oznaki przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji: rosnące straty, malejący obrót, zwiększająca się nadwyżka zdolności produkcyjnej, zmniejszający się przepływ środków pieniężnych, rosnące zadłużenie i zmniejszająca się wartość aktywów netto. Komisja w swojej decyzji z dnia 6 maja 2010 r. uznała również, że CSK nie jest w stanie poprawić swojej sytuacji, korzystając z własnych środków, ponieważ jej fundusze i aktywa zmniejszały się w bardzo szybkim tempie, oraz że nie może pozyskać środków ze źródeł rynkowych.
(22) Od tego czasu utrzymuje się negatywna tendencja rozwoju gospodarczego CSK. Obrót gwałtownie spadł do około 3,6 mln EUR w 2012 r., gdy skumulowany deficyt i zarazem ujemny kapitał własny wyniósł niemal 40 mln EUR.
(23) Do dnia 31 grudnia 2011 r. skumulowane przeterminowane zobowiązania CSK wobec cypryjskiego komisarza ds. pożyczek wynosiły około 11 mln EUR, zaległe płatności na rzecz organów zabezpieczenia społecznego i organów podatkowych wynosiły około 8,7 mln EUR, zaś wydatki weterynaryjne wynosiły około 1,3 mln EUR.
II.4. PODSTAWA PRAWNA
(24) Podstawę prawną pomocy na restrukturyzację stanowi decyzja nr 71.196 z dnia 2 listopada 2010 r. przyjęta przez Radę Ministrów Cypru.
II.5. OPIS ŚRODKA POMOCY
(25) Początkowo zgłoszona pomoc na restrukturyzację, która miała zostać udzielona na rzecz beneficjenta, wynosiła 15 mln EUR. Kwota ta odpowiada 55,6 % całkowitych kosztów restrukturyzacji wynoszących 26,85 mln EUR. Pozostałe 44,4 % miało zostać sfinansowane wkładami samej CSK (por. poniższy motyw 26). W swoich uwagach przekazanych w dniu 14 maja 2013 r. władze cypryjskie wskazały jednak, że koszty restrukturyzacji w międzyczasie wzrosły i w rezultacie kwota pomocy na restrukturyzację również zostanie zwiększona do 17,772 mln EUR. Według władz cypryjskich podział kosztów restrukturyzacji przedstawia się następująco:
Środek restrukturyzacyjny |
Koszty od listopada 2010 r. (w mln EUR)
|
Koszty od maja 2013 r. (w mln EUR)
|
Odszkodowania dla personelu |
3,5 |
3,340 |
Spłata zadłużenia wobec instytucji zabezpieczenia społecznego |
4,891 |
6,140 |
Spłata zadłużenia wobec Departamentu ds. Dochodów Wewnętrznych |
2,361 |
3,646 |
Płatności świadczeń emerytalnych i inne płatności jednorazowe na rzecz pracowników |
4,9 |
3,340 |
Spłaty pożyczek |
11,1 |
13,306 |
Usługi doradcze |
0,1 |
|
Ogółem |
26,852 |
29,772 |
(26) Według władz cypryjskich CSK zamierzała sfinansować swój wkład, zaciągając nową pożyczkę w wysokości 5 mln EUR oraz dokonując sprzedaży mienia o wartości 7 mln EUR. Wkład własny beneficjenta w wysokości 12 mln EUR pokryłby zatem 40,3 % całkowitych zaktualizowanych kosztów restrukturyzacji. Władze cypryjskie przedstawiły wycenę nieruchomości CSK z kwietnia 2013 r., w której oszacowano wartość nieruchomości rzeźni (gruntów, budynków i dzierżawy) na około 8,2 mln EUR. W odniesieniu do zaciągnięcia nowej pożyczki władze cypryjskie zaznaczyły jednak w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r., że w obecnej sytuacji gospodarczej uzyskanie takiej pożyczki należy uznać za wątpliwe.
II.6. PLAN RESTRUKTURYZACJI
(27) Plan restrukturyzacji opracowano w październiku 2010 r. i przekazano Komisji w ramach zgłoszenia dokonanego w dniu 3 listopada 2010 r. Odpowiedź Cypru z dnia 26 listopada 2012 r. zawierała aktualizację odnośnych prognoz finansowych i danych rynkowych. Pierwotny plan restrukturyzacji zawiera poniższe sekcje.
II.6.1. Badanie rynku
(28) Ta sekcja planu restrukturyzacji rozpoczyna się od wyjaśnienia mechanizmu funkcjonowania rzeźni na Cyprze. Prywatne rzeźnie zostały dopuszczone od 2003 r. z uwagi na zbliżające się przystąpienie Cypru do Unii Europejskiej.
(29) W dalszej części planu przedstawiono rynek produkcji mięsa (produkcja w podziale na rodzaj mięsa - wieprzowina, wołowina, mięso baranie/kozie, ceny, jakość, zatrudnienie, przywóz/wywóz, konkurenci), a także spożycie mięsa na Cyprze (spożycie na głowę, spożycie produktów przywożonych, spożycie w przeliczeniu na punkty sprzedaży - hipermarkety/rzeźnie/HORECA/branże przetworzonych produktów mięsnych, marka, jakość mięsa). Ponadto plan zawiera szacunkowe dane dotyczące przyszłych perspektyw dotyczących podaży i popytu na odnośnych rynkach.
(30) Jeżeli chodzi o rynek rzeźni, na Cyprze funkcjonuje pięć przedsiębiorstw. Zgodnie z planem w 2010 r. udział beneficjenta w rynku wyniósł około 31 %. W przypadku podziału rynku ze względu na kategorie mięsa w 2009 r. i w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 2010 r. udziały w rynku były następujące:
(%) |
Gatunek zwierząt |
Owce/kozy |
Bydło |
Świnie |
Ogółem (1) |
Rok |
2009 |
2010 |
2009 |
2010 |
2009 |
2010 |
2009 |
2010 |
Cypra Ltd |
20,39 |
22,37 |
- |
- |
63,34 |
70,40 |
50,79 |
56,79 |
Centralna Rzeźnia w Kofinos |
34,24 |
30,53 |
100 |
100 |
27,26 |
21,96 |
34,84 |
30,72 |
Agioi Trimithias |
18,97 |
17,15 |
- |
- |
4,74 |
2,46 |
6,71 |
4,26 |
AA&A Slaughterhouses Ltd |
14,52 |
18,37 |
- |
- |
4,66 |
5,18 |
5,87 |
6,62 |
Rzeźnia miejska w Polis Chrysochous |
11,89 |
11,58 |
- |
- |
- |
- |
1,73 |
1,61 |
(1) Obliczone jako duże jednostki przeliczeniowe inwentarza na podstawie art. 4 ust. A dyrektywy 64/433/EWG. Źródło: Departament Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa, Zasobów Naturalnych i Środowiska. |
(31) Z informacji przekazanych przez władze cypryjskie w dniu 26 listopada 2012 r. wynika, że nastąpił dalszy spadek całkowitego udziału CSK w rynku do 29,3 % w 2011 r. oraz do 26,5 % w 2012 r. W następstwie wejścia na rynek spółki Cypra rzeźnia utraciła również monopol w zakresie uboju bydła, choć nadal posiadała udział w rynku w tym segmencie wynoszący 92 %. Zasadniczo cypryjski rynek uboju zwierząt wykazuje ogólną tendencję spadkową - po okresie stagnacji w 2010 r. w 2011 r. rynek zmniejszył się o 2 %, a w 2012 r. - o dalsze 3,8 %.
(32) Na koniec 2012 r. pięć rzeźni funkcjonujących na rynku cypryjskim miało następujące dzienne możliwości ubojowe:
Nr |
Nazwa rzeźni |
Dzienne możliwości ubojowe |
Bydło |
Świnie |
Owce/kozy |
1 |
Centralna Rzeźnia w Kofinos |
200 |
3 040 |
960 |
2 |
Cypra Ltd |
104 |
1 920 |
1 200 |
3 |
A + A Slaughterhouses Ltd |
- |
1 200 |
880 |
4 |
Agioi Trimithias |
- |
700 |
700 |
5 |
Rzeźnia miejska w Polis Chrysochous |
- |
- |
500 |
(33) Przedstawione dane liczbowe faktycznie wskazują na znaczny spadek udziału CSK w rynku w ciągu ostatnich kilku lat. W 2005 r. całkowity udział CSK w rynku utrzymywał się na poziomie 68 %. Wartość ta spadła do 41 % w 2008 r. i do 26,5 % w 2012 r. Zmiana ta jest w dużej mierze spowodowana liberalizacją rynku w 2003 r. oraz późniejszym wejściem na rynek przedsiębiorstw prywatnych.
(34) Jeżeli chodzi o ubój bydła, plan restrukturyzacji opierał się na założeniu, że co najmniej dwóch obecnych konkurentów (Cypra i Ayioi Trimithias) dążyło do wejścia na rynek. Ponadto twierdzi się, że inne przedsiębiorstwo (Ogólnocypryjska Organizacja Hodowców Bydła) zamierza wejść na rynek. Organizacja ta kontroluje 75 % rynku produkcji bydła na Cyprze. Spółka Cypra weszła na ten segment rynku dopiero w 2012 r. i przyznaje również, że Agioi Trimithias i Ogólnocypryjska Organizacja Hodowców Bydła również planują wejść na rynek uboju bydła.
II.6.2. Przedstawienie beneficjenta
(35) Centralna Rzeźnia w Kofinos powstała na mocy dekretu ministerialnego jako organizacja użytku publicznego mająca na celu świadczenie usług na rzecz szeregu gmin, w tym większych miast na Cyprze, których obowiązkiem było utrzymywanie infrastruktury rzeźni. Jej rada dyrektorów składa się z 15 członków (6 burmistrzów, 5 radnych i 4 przedstawicieli Związku Gmin).
(36) Jak wyjaśniono powyżej, konkurencyjna pozycja przedsiębiorstwa zaczęła się pogarszać z powodu liberalizacji rynku w 2003 r. Według władz cypryjskich główne czynniki, które przyczyniły się do tej sytuacji, są następujące:
a) funkcjonowanie przedsiębiorstwa i skład jego rady dyrektorów (urzędnicy gminni, którzy posiadają inne priorytety i w związku z tym niekoniecznie skupiają się na problemach przedsiębiorstwa);
b) początkowa baza kapitałowa;
c) liberalizacja rynku i brak planu strategicznego określającego sposób sprostania wyzwaniom;
d) wysokie koszty pracy (zbędny personel, brak motywacji, niska wydajność, brak elastyczności w zakresie rozwiązywania umów, brak kultury ukierunkowanej na usługi itp.);
e) niska wydajność.
(37) Kierownictwo przedsiębiorstwa starało się rozwiązać niektóre z tych problemów, co częściowo przyniosło pozytywne skutki. Spadek udziałów przedsiębiorstwa w rynku skutkował jednak zwiększeniem strat na przestrzeni lat.
(38) W planie przewidziano analizę SWOT (mocnych stron, słabych stron, szans i zagrożeń) w odniesieniu do CSK. Mocne strony przedsiębiorstwa mają obejmować znaczącą zdolność produkcyjną, wiedzę fachową i tradycję oraz zgodność z przepisami UE. Do słabych stron należą: wysokie koszty produkcji, uzależnienie od jednego rodzaju działalności, brak kultury ukierunkowanej na usługi i utrata zaufania klientów w odniesieniu do programów uboju. Ponadto przedsiębiorstwu brakuje elastyczności w odniesieniu do jego funkcjonowania, a także zatrudnienia. Gdyby przedsiębiorstwo funkcjonowało jako przedsiębiorstwo prywatne z udziałem inwestorów prywatnych, wówczas odpowiednie decyzje zostałyby przyjęte przez radę dyrektorów i jego walne zgromadzenie. Ponadto pracownicy przedsiębiorstwa mają status urzędnika służby cywilnej, przez co ich zwolnienie jest niezmiernie trudne i kosztowne.
(39) Zagrożenia obejmują wejście nowych podmiotów na rynek oraz oczekiwany wzrost przywozu mięsa z innych państw członkowskich UE spowodowany niższymi cenami i wyższą jakością przywożonych produktów, co doprowadzi do ograniczenia uboju na Cyprze, spadku w zakresie hodowli zwierząt na Cyprze oraz wysokich kosztów produkcji. Za możliwości uznano w planie możliwość wydzierżawienia linii produkcyjnych przedsiębiorstwom trzecim, poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa dzięki sprzedaży nieruchomości, a także współpracę z dużymi podmiotami na rynku.
II.6.3. Środki restrukturyzacyjne
(40) Całkowity koszt restrukturyzacji przedsiębiorstwa początkowo wynosił około 27 mln EUR. Państwo miało pokryć 55,6 % tej kwoty, natomiast udział przedsiębiorstwa miał odpowiadać pozostałym 44,4 % (12 mln EUR). Jak wyjaśniono jednak w powyższym motywie 25, władze cypryjskie wskazały w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r., że koszty restrukturyzacji w międzyczasie wzrosły do około 29,8 mln EUR, podczas gdy wkład CSK pozostanie niezmienny.
(41) Wkład własny CSK będzie pochodził ze (i) sprzedaży nieruchomości (7 mln EUR), która zdaniem władz cypryjskich będzie pozbawiona elementu pomocy państwa, ponieważ cena zostanie obliczona według wartości rynkowej przez niezależnego taksatora; oraz z (ii) zaciągnięcia nowej pożyczki (5 mln EUR). Władze cypryjskie przyznały jednak również w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r., że w obecnej sytuacji gospodarczej uzyskanie takiej pożyczki należy uznać za wątpliwe.
(42) W planie przewidziano następujące środki restrukturyzacyjne:
II.6.3.1. Elastyczność - zmiana formy prawnej
(43) W celu poprawy elastyczności we wszystkich obszarach w planie restrukturyzacji zaproponowano przekształcenie CSK w przedsiębiorstwo prawa prywatnego. Oczekuje się, że przyczyni się to do poprawy elastyczności przedsiębiorstwa w odniesieniu do jego procesu decyzyjnego. Rozwiązanie to powinno również zwiększyć zainteresowanie inwestorów prywatnych, którzy mogliby wejść w posiadanie udziałów w przedsiębiorstwie. Ponadto zmiana statusu pracowników przyczyni się do łatwiejszego zatrudniania i zwalniania pracowników.
11.6.3.2. Zmniejszenie zobowiązań przedsiębiorstwa
(44) W planie restrukturyzacji przewidziano całkowitą spłatę zadłużenia przedsiębiorstwa wobec Funduszu Zabezpieczenia Społecznego (6,14 mln EUR według stanu na koniec 2012 r.) oraz wobec Departamentu ds. Dochodów Wewnętrznych (3,646 mln EUR według stanu na koniec 2012 r.). Ponadto przedsiębiorstwo spłaci nieuregulowane zobowiązania w kwocie 13,306 mln EUR (w tym zatwierdzoną już pożyczkę na ratowanie w wysokości 1,6 mln EUR). Całkowity koszt tego środka obliczono na około 23,1 mln EUR. Ponadto władze cypryjskie potwierdziły w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r., że nieuregulowane zobowiązania wobec Służby Weterynaryjnej będą spłacane stopniowo po restrukturyzacji.
11.6.3.3. Personel
(45) W planie przewidziano przeniesienie wszystkich pracowników posiadających status urzędnika służby cywilnej do gmin oraz zwolnienie pozostałej części personelu. Przedsiębiorstwo w nowej formie zastąpi następnie swój personel nowymi pracownikami. Nowi pracownicy zostaną zatrudnieni na nowych warunkach w zakresie wynagrodzenia i systemów emerytalnych. Przedsiębiorstwo będzie również mogło w razie potrzeby korzystać z usług outsourcingu. Przewiduje się, że po restrukturyzacji przedsiębiorstwa personel będzie składał się jedynie z 9 osób na stanowiskach kierowniczych i 67 pracowników/robotników. Koszt wszystkich odnośnych środków dla CSK wyniesie 6,68 mln EUR, w podziale na koszty wypłaty odszkodowań dla personelu (3,34 mln EUR) i płatności związane z uprawnieniami emerytalnymi (3,34 mln EUR). Przewiduje się, że po wdrożeniu planu koszty wynagrodzeń zostaną drastycznie zmniejszone.
II.6.4 Środki wyrównawcze
(46) W ramach planu oferowane są następujące środki wyrównawcze:
- zobowiązanie CSK do nierozszerzania zakresu swojej działalności na inne powiązane rynki (handel mięsem, opracowywanie urządzeń do krojenia mięsa) przez okres trzech lat,
- zobowiązanie CSK do nieudoskonalania swojej technologii w zakresie uboju świń przez zakup linii służącej do ogłuszania świń przez zastosowanie dwutlenku węgla przez okres trzech lat,
- zobowiązanie CSK do niepodejmowania w okresie trzech lat agresywnych działań w celu zwiększenia swoich udziałów w rynku do poziomów przekraczających poziomy z 2009 r. Za agresywne działania władze cypryjskie uznają: (i) aktywne kampanie reklamowe; (ii) agresywną obniżkę cen; (iii) modernizacje technologiczne mające na celu poprawę jakości oraz (iv) przejęcie konkurentów.
(47) Według władz cypryjskich CSK nie będzie miała możliwości ograniczenia swojej zdolności produkcyjnej. Powodem jest fakt, że CSK posiada tylko jedną linię produkcyjną dla każdego gatunku zwierząt. Władze cypryjskie twierdzą, że pozbycie się odpowiednich maszyn w celu ograniczenia zdolności produkcyjnej byłoby równoważne z opuszczeniem danego segmentu rynku przez CSK.
II.7. KLAUZULA ZAWIESZAJĄCA
(48) Według władz cypryjskich pomoc na restrukturyzację może zostać udzielona dopiero po jej zatwierdzeniu przez Komisję.
II.8. SPRAWOZDANIA ROCZNE
(49) Władze cypryjskie zobowiązały się do regularnego przedkładania szczegółowych sprawozdań z wdrażania planu restrukturyzacji.
III. SKARGA
(50) W dniu 20 stycznia 2011 r. spółka Cypra będąca konkurentem CSK złożyła skargę. Cypra jest spółką prywatną, która rozpoczęła działalność na cypryjskim rynku uboju w 2006 r. W momencie złożenia skargi Cypra miała największy udział w rynku uboju świń (71 %), a także w ogólnym cypryjskim rynku uboju (57 %).
(51) W skardze podniesiono, że beneficjent korzystał w ostatnim czasie z licznych środków pomocy. W szczególności argumentowano, że CSK otrzymała następujące środki pomocy:
a) pomoc w formie ciągłego tolerowania przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot w wysokości około 29 mln EUR, takich jak zobowiązania z tytułu podatków i zabezpieczeń społecznych, pożyczki udzielone przez komisarzy ds. pożyczek, narosłe odsetki, a także kwoty odpowiadające opłatom związanym z ubojem. Na poparcie swojego twierdzenia skarżący przedłożył uzasadnioną opinię wydaną przez cypryjskiego komisarza ds. pomocy państwa w dniu 9 lipca 2007 r., opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Republiki Cypryjskiej w dniu 20 lipca 2007 r. W opinii faktycznie przyznano, że władze cypryjskie - nie podejmując wszystkich działań niezbędnych do odzyskania należności od CSK - w rzeczywistości udzielają pomocy państwa;
b) zmianę przeznaczenia działki CSK z rolnego na przemysłowe w marcu 2007 r.;
c) udzielenie przez Związek Gmin pożyczki w wysokości 512 850 EUR wypłaconej w grudniu 2007 r.
d) pomoc na ratowanie w wysokości 1,6 mln EUR zatwierdzoną przez Komisję Europejską w maju 2010 r., która według skarżącego nie zostałaby zatwierdzona, gdyby Cypr ujawnił istotne fakty, zwłaszcza poprzednio otrzymane środki pomocy państwa.
(52) W skardze stwierdzono, że udzielenie pomocy na restrukturyzację zakłóci konkurencję, ponieważ beneficjent w ostatnich latach nieustannie korzystał ze środków pomocy przyznanych przez państwo cypryjskie.
(53) Komisja uznała, że wydaje się, iż zmiana przeznaczenia działki CSK nie wiąże się z przekazaniem zasobów państwowych, natomiast pomoc na ratowanie została już objęta kontrolą Komisji. W związku z tym Komisja umożliwiła władzom cypryjskim przekazywanie uwag dotyczących zarzutów związanych z udzieleniem środków pomocy, o których mowa w motywie 51 lit. a) i c) powyżej.
(54) W swojej odpowiedzi z dnia 4 marca 2011 r. władze cypryjskie nie dostarczyły wystarczających informacji wykazujących, że ciągła tolerancja opóźnień w spłacie należnych kwot nie stanowiła pomocy państwa. Jeżeli chodzi o pożyczkę w wysokości 512 850 EUR, władze cypryjskie wskazały, że w następstwie negatywnej opinii cypryjskiego komisarza ds. pomocy państwa CSK spłaciła pożyczkę Związkowi Gmin wraz z odsetkami w drodze przeniesienia własności gruntów.
IV. DECYZJA KOMISJI Z DNIA 20 KWIETNIA 2011 R.
(55) Decyzją z dnia 20 kwietnia 2011 r. Komisja postanowiła o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE. W szczególności w decyzji stwierdzono, że w odniesieniu do pomocy na restrukturyzację na pierwszy rzut oka wszystkie warunki zawarte w art. 107 ust. 1 zostały spełnione. Ustalono również, że istnieją przesłanki, że mogła zostać przyznana inna pomoc w formie: (i) ciągłe tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot; (ii) pożyczkę w wysokości 512 850 EUR udzieloną przez Związek Gmin; (iii) domniemaną pomoc związaną z obligacjami gwarantowanymi przez rząd oraz (iv) przejęcie dotychczasowych pracowników i związanych z nimi zobowiązań emerytalnych przez gminy.
IV.1. UWAGI CYPRU DO DECYZJI KOMISJI Z DNIA 20 KWIETNIA 2011 R.
(56) Władze cypryjskie w piśmie z dnia 24 czerwca 2011 r. przekazały swoje uwagi dotyczące decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2011 r. Argumenty władz cypryjskich przedstawiono w kolejnych punktach.
IV.1.1. Tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot
(57) W swojej odpowiedzi władze cypryjskie argumentują, że szereg organów publicznych, takich jak Departament ds. Dochodów Wewnętrznych i Departament Zabezpieczenia Społecznego, w przeszłości uzyskało orzeczenia sądowe nakazujące CSK spłatę zadłużenia na rzecz właściwych organów. Jednak na podstawie art. 18 ustawy nr 26(I) z 2003 r. ruchomości i nieruchomości rzeźni publicznych nie mogą być przedmiotem zwykłego postępowania egzekucyjnego ani postępowania związanego z zajęciem, ani żadnego innego postępowania wszczętego w następstwie powództwa wytoczonego przeciwko nim. W związku z tym w ramach obowiązujących uregulowań prawnych nakazy sądowe wydane przeciwko CSK nie mogą być egzekwowane.
(58) Argumentowano również, że biorąc pod uwagę niezdolność do egzekwowania orzeczeń sądowych wydanych przeciwko CSK oraz uwzględniając trwający proces restrukturyzacji, władze nie wprowadzą żadnych dalszych środków do czasu zakończenia procesu restrukturyzacji. Zauważono również, że żadne inne postępowanie wszczęte w celu dochodzenia przedmiotowego zadłużenia nie doprowadziłoby do odzyskania żadnych kwot. Władze cypryjskie stwierdzają, że podjęta przez nie decyzja o udzieleniu pomocy na restrukturyzację na rzecz CSK stanowi dowód potwierdzający zamiary rządu w zakresie uregulowania zadłużenia CSK względem departamentów rządowych.
IV.1.2. Udzielenie pożyczki w wysokości 512 850 EUR przez Związek Gmin
(59) Władze cypryjskie przyznają, że Związek Gmin udzielił CSK pożyczki w wysokości 512 850 EUR w grudniu 2007 r. W następstwie złożenia skargi cypryjski komisarz ds. pomocy państwa orzekł, że przyznanie takiej sumy należy uznać za pomoc operacyjną niezgodną z prawem, której udzielono bez uprzedniego powiadomienia Komisji Europejskiej. Władze cypryjskie dodają, że CSK w dniu 15 stycznia 2010 r. spłaciła Związkowi Gmin tę kwotę wraz z odsetkami w drodze przeniesienia własności gruntów o wartości 580 000 EUR. Departament Rejestru Gruntów i Geodezji, uznawany za oficjalnego taksatora państwa, przeprowadził wycenę gruntu. Władze cypryjskie twierdzą, że odsetki w wysokości 67 150 EUR odpowiadają rocznej stopie procentowej wynoszącej 6,12 %, jeżeli uwzględni się również roczną kapitalizację. Według władz cypryjskich ta stopa procentowa nie jest niższa niż rynkowe stopy procentowe z zabezpieczeniem nieruchomości w przedmiotowym okresie.
IV.1.3. Domniemana nowa pomoc związana z obligacjami gwarantowanymi przez państwo
(60) Władze cypryjskie przypominają, że przedmiotowe obligacje wyemitowano w 1985 r. z gwarancją państwową oraz dokonano ponownych emisji w latach 1992 i 1999 na podstawie ustawy uchwalonej przez parlament. W dniu 9 lipca 2007 r. Sąd Okręgowy w Nikozji nakazał spłatę zadłużenia przez państwo jako gwaranta jednego z właścicieli obligacji. W następstwie tego orzeczenia sądu rząd musiał wypłacić odpowiednie sumy wraz z odsetkami. Państwo nie zgłosiło żadnych roszczeń wzajemnych wobec CSK i dlatego też nie nastąpiło anulowanie roszczeń.
IV.1.4. Przeniesienie personelu do gmin
(61) Jeżeli chodzi o przeniesienie personelu do gmin, władze cypryjskie twierdzą, że dotyczy to jedynie 19 pracowników. Świadczenia emerytalne na rzecz tych osób zostały już uwzględnione w kosztach restrukturyzacji i zgodnie z planem restrukturyzacji miały wynieść 1,4 mln EUR 13 gmin wyraziło zgodę na zatrudnienie 15 z 19 stałych pracowników CSK, zaspokajając w ten sposób własne potrzeby kadrowe. Idąc tym tokiem rozumowania, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ani Ministerstwo Finansów nie zatwierdziłoby utworzenia nowych lub dodatkowych miejsc pracy w odnośnych gminach.
(62) W związku z powyższym uzgodniono, że każdy pracownik CSK zatrudniony na stałe zostanie przeniesiony na takie samo stanowisko i na takich samych zasadach dotyczących wynagrodzenia jak w CSK. Z tego względu ustalono, że gminy, które przejmą byłych pracowników CSK, będą pokrywały część wynagrodzenia odpowiadającą początkowemu stopniowi w siatce płac dla nowo zatrudnionego pracownika, a państwo pokryje różnicę. Kwoty uiszczane przez państwo miały dotyczyć okresu od momentu przeniesienia do końca kariery zawodowej każdego z pracowników. Oszacowano, że w przypadku 15 pracowników CSK suma ta wyniesie około 3,4 mln EUR. Według władz cypryjskich suma ta nie dotyczy wydatków, jakie powinna ponosić CSK, i z tego powodu nie jest uwzględniona w kosztach restrukturyzacji. Jest to standardowa praktyka w podobnych okolicznościach. Władze cypryjskie twierdzą, że z tego względu środek nie ma charakteru selektywnego i dlatego nie spełnia jednego z warunków istnienia pomocy państwa. Władze cypryjskie twierdzą jednak, że nawet gdyby środek należało uznać za pomoc państwa, stanowi on pomoc o charakterze socjalnym wykraczającym poza interes beneficjenta. Zgodnie z wytycznymi Komisja przyjmuje pozytywne podejście do takich środków pomocy.
IV.1.5. Skuteczność środków przewidzianych w planie restrukturyzacji
(63) W odniesieniu do zawartej w planie restrukturyzacji prognozy dotyczącej wzrostu rynku rzeźni o 2 % we wszystkich trzech scenariuszach (najlepszym, najbardziej pesymistycznym i pośrednim scenariuszu) władze cypryjskie zauważają, że odsetek ten stanowi średni roczny wzrost liczby ubojów na Cyprze w latach 1998- 2008. Taka była również prognoza kierownictwa CSK na kolejny okres pięcioletni. Spadek stopy wzrostu o 0,5 % przełożyłby się na spadek zysków CSK o 500 000 EUR, niemniej po okresie restrukturyzacji beneficjent nadal będzie rentowny.
(64) Jeżeli chodzi o koszty przeniesienia personelu do gmin, władze cypryjskie przypominają, że jedynie 19 osób zostanie przeniesionych oraz że większość zbędnego personelu zostanie zwolniona.
(65) Komisja w swojej decyzji z dnia 20 kwietnia 2011 r. wyraża wątpliwości co do zdolności CSK do zawarcia umów pożyczki z instytucjami finansowymi. Władze cypryjskie twierdzą w tym zakresie, że CSK zaciągnęła pożyczki w bankach komercyjnych, które spłaciła w normalnym trybie bez opóźnień. Biorąc pod uwagę fakt, że (jak wyjaśniono powyżej) zgodnie z odpowiednimi przepisami własność CSK nie może być przedmiotem zwykłego postępowania egzekucyjnego ani postępowania związanego z zajęciem, pożyczki zaciągnięte w bankach są objęte gwarancjami państwowymi. Władze cypryjskie dodają, że zmieni się to wraz z restrukturyzacją przedsiębiorstwa i zmianą jego formy prawnej. W przyszłości otrzymanie pożyczek na warunkach rynkowych będzie możliwe dzięki majątkowi przedsiębiorstwa obejmującemu nieruchomości o wartości około 7 mln EUR. W odniesieniu do wartości nieruchomości CSK władze cypryjskie wyjaśniają, że wartość ta została obliczona przez Departament Rejestru Gruntów i Geodezji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
(66) Ponadto władze cypryjskie przypominają, że problemy CSK wynikają z następujących faktów: a) braku elastyczności w odniesieniu do jej struktury i funkcjonowania; b) wysokich kosztów pracy oraz c) wysokiego zadłużenia. W planie restrukturyzacji zdołano wyeliminować te przyczyny przez zmianę formy prawnej przedsiębiorstwa, ograniczenie kosztów pracy oraz zmniejszenie zadłużenia przedsiębiorstwa.
IV.1.6 Skuteczność środków wyrównawczych
(67) W odniesieniu do środków wyrównawczych władze cypryjskie przede wszystkim ponownie wyrażają zaniepokojenie faktem, że spółka Cypra mogłaby stać się monopolistą na rynku. Według władz cypryjskich Cypra skierowała do cypryjskich Ministerstw Spraw Wewnętrznych, Handlu i Finansów pismo, w którym wspomniano, że udział spółki w rynku uboju świń wynosi 71 %, że jej ceny są o 20 % wyższe oraz że preferencje klientów wynikają między innymi z faktu, że spółka oferuje mięso wyższej jakości. Zdaniem władz cypryjskich jest to dowodem świadczącym o tym, że Cypra ma pozycję dominującą oraz że jeżeli CSK przestanie funkcjonować, ceny wzrosną. Władze cypryjskie dodają, że nawet jeżeli Cypra wyraziła zamiar wejścia na rynek uboju bydła w ciągu sześciu miesięcy, dotychczas tego nie uczyniła. Ponadto władze cypryjskie twierdzą, że Cypra nie posiada jeszcze wszystkich niezbędnych licencji z zakresu planowania przestrzennego ani licencji o innym charakterze, co sprawia, że jej wejście na segment uboju bydła w wyznaczonym terminie jest mało prawdopodobne. Zgodnie z informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz cypryjskich żadne inne przedsiębiorstwo nie ma również zamiaru wchodzić na ten segment rynku.
(68) Jeżeli chodzi o kwestię nadmiernej zdolności produkcyjnej, władze cypryjskie zauważają, że nadmierna zdolność produkcyjna w segmencie uboju świń sięga 39 % oraz że zdolność produkcyjna w tym segmencie wzrosła o 32 %, odkąd Cypra weszła na rynek w 2006 r., natomiast w przypadku uboju owiec/kóz nadmierna zdolność produkcyjna wynosi 51 % i wzrosła o 17 % od momentu wejścia Cypra na rynek. Według władz cypryjskich fakt ten prowadzi do wniosku, iż nadmierna zdolność produkcyjna na rynku pojawiła się po wejściu Cypra na rynek. Władze cypryjskie stwierdzają, że biorąc pod uwagę sytuację finansową CSK, wszelkie dodatkowe ograniczenia dotyczące działalności CSK negatywnie wpłyną na jej rentowność.
IV.2. UWAGI OTRZYMANE OD OSÓB TRZECICH
IV.2.1. Uwagi skarżącego do decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2011 r.
(69) Skarżący przedłożył swoje uwagi do decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2011 r. w piśmie z dnia 4 lipca 2011 r. Cypra przypomina w swoim piśmie, że Ogólnocypryjska Organizacja Hodowców Bydła zamierza uruchomić rzeźnię.
(70) W odniesieniu do środków wyrównawczych Cypra zauważa, że jeżeli pomoc na restrukturyzację zostanie zatwierdzona i jeżeli hodowcy trzody chlewnej zostaną objęci CSK oraz dodatkowo powstanie nowa rzeźnia A&A, rentowność Cypry będzie zagrożona. Jest to spowodowane tym, że liczba ubojów świń dokonywanych przez tę spółkę będzie znacznie spadać. Cypra przypomina również, że ostatnio zainwestowała znaczne sumy w zwiększenie swojej zdolności produkcyjnej. Dodaje również, że Cypryjski Związek Hodowców Trzody Chlewnej (skupiający 100 % hodowców trzody chlewnej na wyspie) jest zaangażowany w proces restrukturyzacji. Rząd najwyraźniej oferuje temu związkowi udziały w nowej spółce, która powstanie po restrukturyzacji. Zdaniem spółki Cypra fakt ten sam w sobie jest sprzeczny ze zobowiązaniem do niepodejmowania w ciągu trzech lat agresywnych działań w celu zwiększenia udziałów w rynku. W odniesieniu do zdolności produkcyjnej trzy przedsiębiorstwa, tj. Cypra, A&A i Trimithias, dysponują zdolnością produkcyjną przekraczającą 20 000 ubojów świń tygodniowo, natomiast ich produkcja wynosi około 14 000.
(71) Cypra twierdzi, że przed zatwierdzeniem pomocy władze cypryjskie powinny udowodnić, że CSK będzie w stanie zaciągnąć pożyczkę w wysokości 5 mln EUR. Według skarżącego w każdym przypadku najlepszym rozwiązaniem jest zamknięcie linii produkcyjnej uboju świń. Nie spowoduje to żadnych niedoborów na rynku, ponieważ pozostałe przedsiębiorstwa mogą zaspokoić krajowe potrzeby. Cypra wysuwa również zarzuty dotyczące bliskich związków między obecnymi i poprzednimi członkami rządu cypryjskiego a kierownictwem CSK, które - jeżeli będą dalej utrzymywane - byłyby równoważne dalszemu niesprawiedliwemu traktowaniu prywatnych rzeźni.
(72) Jeżeli chodzi o roszczenia państwa w stosunku do CSK, Cypra uważa, że CSK pobrała opłaty weterynaryjne w wysokości 900 000 EUR, których nie zwróciła państwu. W odniesieniu do przeniesienia personelu państwo zgodziło się na subsydiowanie kosztu przeniesienia pracowników przez pokrycie różnicy między wynagrodzeniem nowo zatrudnionych pracowników (w gminach) a obecnym wynagrodzeniem pracowników w przypadku wszystkich pracowników, którzy zostaną przeniesieni. Ponadto w przypadku pracowników, którzy pozostaną w nowym przedsiębiorstwie, państwo będzie subsydiowało 40 % poprzedniego wynagrodzenia do czasu zakończenia ich służby, a nowe przedsiębiorstwo pokryje 60 %.
(73) Jeżeli chodzi o wkład własny przedsiębiorstwa, Cypra uważa, że sprzedaż nieruchomości należących do CSK powinna odbywać się na wolnym rynku. Cypra podejrzewa, że wartość przedmiotowych gruntów jest znacznie niższa niż ta wskazana w planie restrukturyzacji, na co wskazuje cena dzierżawy, jaką państwu płaci inna spółka (Sigan Management Limited) mająca siedzibę na tym samym obszarze. W odniesieniu do pożyczki w wysokości 512 850 EUR udzielonej przez Związek Gmin Cypra ma wątpliwości, czy pożyczkę spłacono w drodze przeniesienia własności gruntów.
(74) Ponadto skarżący proponuje, aby ewentualna przyszła restrukturyzacja CSK obejmowała tymczasowe wydzierżawienie linii ubojowej bydła na rzecz Ogólnocypryjskiej Organizacji Hodowców Bydła, tymczasowe wydzierżawienie linii produkcyjnej mięsa owczego/koziego na rzecz dowolnego zainteresowanego podmiotu oraz zamknięcie linii ubojowej świń. Gdy Ogólnocypryjska Organizacja Hodowców Bydła uruchomi własną rzeźnię, rzeźnia CSK powinna zostać zamknięta, a rząd powinien sprzedać te grunty osobom trzecim.
IV.2.2. Uwagi innych zainteresowanych stron do decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2011 r.
(75) Szereg innych stron trzecich przekazało uwagi dotyczące decyzji Komisji z dnia 20 kwietnia 2011 r.
(76) Jeden z konkurentów (A&A Slaughterhouses) utrzymuje, że właśnie zakończył modernizację swojego zakładu produkcyjnego oraz że obecnie może zaspokoić 35-40 % potrzeb krajowych w zakresie uboju świń oraz 30 % potrzeb krajowych w zakresie uboju owiec/kóz. Przedsiębiorstwo twierdzi, że plan restrukturyzacji CSK nie uwzględniał takich zmian jak modernizacja linii produkcyjnej przez konkurentów CSK, takich jak A&A czy przedsiębiorstwo Agioi Trimithias. W rezultacie zdaniem A&A sytuacja beneficjenta jest znacznie gorsza niż to przedstawiono w planie restrukturyzacji, nawet przy uwzględnieniu najbardziej pesymistycznego scenariusza. Ponadto A&A uważa, że argument władz cypryjskich, jakoby Cypra mogła stać się monopolistą, jeżeli CSK zatrzyma jedną ze swoich linii produkcyjnych, nie ma zastosowania, biorąc pod uwagę modernizację linii produkcyjnych A&A i Agioi Trimithias oraz zdolność produkcyjną tych przedsiębiorstw. Zdaniem A&A proponowane środki wyrównawcze są nie do przyjęcia. Jedynym możliwym do przyjęcia wiarygodnym środkiem wyrównawczym byłoby zaprzestanie świadczenia usług z zakresu uboju świń przez CSK. Jednocześnie zarządzanie CSK powinno zostać powierzone zespołowi ds. zarządzania posiadającemu doświadczenie rynkowe i w przedsiębiorstwie powinna pozostać jedynie niewielka liczba pracowników, aby umożliwić funkcjonowanie linii ubojowych bydła i owiec/kóz.
(77) Jedna ze stron, która zwróciła się o zachowanie poufności przekazanych przez nią uwag, twierdziła, że CSK należycie wypełnia swoje obowiązki na podstawie dyrektyw UE dotyczących odpadów. Jej konkurenci wykorzystywali jednak niewłaściwe wdrażanie i kontrolę odpowiednich dyrektyw UE przez organy lokalne, tworząc bezpośrednią lub pośrednią nieuczciwą konkurencję dla CSK, co jest z kolei jednym z powodów obecnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, ponieważ CSK - w odróżnieniu od swoich konkurentów - uiszcza opłaty za przetwarzanie odpadów.
(78) Jedna ze stron - Cypryjski Związek Hodowców Trzody Chlewnej - wyraziła obawy w odniesieniu do "agresywności dominującego przedsiębiorstwa w segmencie uboju świń", tj. spółki Cypra. Związek argumentuje, że jeżeli CSK przestanie funkcjonować, Cypra uzyska pozycję monopolisty przynajmniej w segmencie uboju świń. Ponadto związek twierdzi, że wejście na segment uboju bydła nie jest prawdopodobny. Związek zauważa również, że hodowcy trzody chlewnej założyli ostatnio spółkę, która kontroluje obecnie 60 % krajowej produkcji. W chwili obecnej wyboru rzeźni dokonuje klient (detaliczny lub hurtowy sprzedawca mięsa). Związek zauważa jednak, że w przyszłości spółka ta mogłaby dokonywać wyboru rzeźni w oparciu o względy dotyczące jej rentowności, np. żądając składania ofert na ubój jej zwierząt. W związku z tym, biorąc pod uwagę strukturę rynku na Cyprze, nie należy uznawać rentowności żadnego z przedsiębiorstw za rzecz oczywistą.
IV.3. UWAGI CYPRU DOTYCZĄCE INFORMACJI PRZEKAZANYCH PRZEZ OSOBY TRZECIE
(79) W piśmie z dnia 8 listopada 2011 r. władze cypryjskie przekazały swoje uwagi dotyczące informacji przekazanych przez osoby trzecie.
(80) Jeżeli chodzi o uwagi przekazane przez A&A, władze cypryjskie argumentowały, że plan restrukturyzacji opierał się na sytuacji panującej na rynku w momencie jego opracowywania. Plan faktycznie uwzględniał funkcjonowanie rzeźni przedsiębiorstw Agioi Trimithias i Cypra. W odniesieniu do otwarcia nowego obiektu A&A CSK uważa, że nie wpłynie to w dużej mierze na warunki na rynku. Zauważono, że uwagi A&A opierają się na fakcie, że przedsiębiorstwo to czerpałoby korzyści z potencjalnego wyjścia CSK z rynku. Gdyby tak się jednak stało, CSK zostałaby rozwiązana, a jej aktywa nie wystarczyłyby na pokrycie długów. W takiej sytuacji państwo przejęłoby zobowiązania CSK, a inny prywatny podmiot gospodarczy mógłby ponownie uruchomić rzeźnię. Z drugiej strony w planie restrukturyzacji zapewniono CSK możliwość samodzielnego pokrycia swoich zobowiązań i jednocześnie istnieje możliwość objęcia udziałów przez inwestorów prywatnych. Jeżeli chodzi o środki wyrównawcze, władze cypryjskie twierdzą, że A&A nie uzasadnia swoich sugestii, które ponadto mają charakter uznaniowy, nie mają sensu z ekonomicznego punktu widzenia i w żadnym przypadku nie doprowadziłyby do rentowności przedsiębiorstwa. Ponadto władze cypryjskie twierdzą, że z uwag przedstawionych przez A&A można wywnioskować, że planu restrukturyzacji nie opracowano wystarczająco starannie. Wydaje się jednak, że A&A ignoruje podstawowe elementy odpowiednich przepisów i samego planu restrukturyzacji.
(81) W odniesieniu do uwag otrzymanych od Cypry władze cypryjskie twierdzą, że jeżeli chodzi o ryzyko powstania monopolu, w chwili obecnej nie jest jasne, czy zostaną uruchomione nowe rzeźnie. W każdym razie władze opowiedzą się za środkami, które pozwolą CSK na dalsze funkcjonowanie i które powstrzymają tworzenie monopoli lub oligopoli. Restrukturyzacja CSK służy temu celowi, w szczególności jeżeli CSK będzie nadal prowadziła działalność w segmencie uboju świń. Wydaje się, że obawy spółki Cypra o własną rentowność w większym stopniu wiążą się z ponownym uruchomieniem rzeźni A&A oraz z dalszym funkcjonowaniem CSK. Jeżeli chodzi o tożsamość inwestorów prywatnych, władze cypryjskie zauważają, że jednym z potencjalnych inwestorów istotnie mogliby być członkowie Cypryjskiego Związku Hodowców Trzody Chlewnej. Nie oznacza to jednak, że jednym z warunków takiego udziału byłby wzrost liczby ubojów świń lub wymóg, aby hodowcy trzody chlewnej byli klientami CSK.
(82) Władze cypryjskie odrzucają twierdzenie dotyczące bliskich związków między byłymi i obecnymi członkami rządu a CSK oraz argumentują, że takie zarzuty są bezpodstawne. W odniesieniu do opłat weterynaryjnych władze utrzymują, że są wpłacane stopniowo. Jako przykład władze cypryjskie podają, że w latach 2008-2011 CSK uiściła opłaty w wysokości 479 000 EUR. Jeżeli chodzi o sprzedaż nieruchomości CSK, władze cypryjskie zauważają, że wycenę gruntów przeprowadził niezależny taksator (Departament Rejestru Gruntów i Geodezji) oraz że zarzuty Cypry są równie bezpodstawne. Władze cypryjskie przedłożyły pismo państwowego Departamentu Rejestru Gruntów i Geodezji, w którym uzasadniono różnicę cen między ceną dzierżawy płaconą przez Sigan Management Limited a wyceną gruntów CSK. Ponadto władze cypryjskie twierdzą, że wnioski Cypry są nie do przyjęcia. Nawet w przypadku gdy restrukturyzacja CSK nie zostanie zakończona, państwo lub likwidator CSK będą mieli obowiązek i prawo sprzedać lub wynająć swoje aktywa inwestorom prywatnym lub przedsiębiorstwom.
IV.4. DODATKOWE INFORMACJE PRZEKAZANE PRZEZ WŁADZE CYPRYJSKIE
(83) Na wniosek Komisji w pismach z dnia 30 marca 2012 r. i 26 listopada 2012 r. władze cypryjskie przekazały dalsze wyjaśnienia i aktualne informacje. W dniu 14 maja 2013 r. władze cypryjskie uzupełniły swoje uwagi o dodatkowe elementy.
(84) Jeżeli chodzi o nieuregulowane zobowiązania CSK, w piśmie z dnia 30 marca 2012 r. Cypr przedstawił zestawienie, a w piśmie z dnia 26 listopada 2012 r. dokładniej określił charakter tych zobowiązań i ich faktyczne terminy wymagalności. Władze cypryjskie zwróciły również uwagę Komisji na fakt, że ustawa nr 26(I) z 2003 r., która reguluje strukturę, organizację i funkcjonowanie centralnych rzeźni, takich jak CSK, i zgodnie z którą nieruchomości i ruchomości takich organizacji nie mogą być przedmiotem zwykłego postępowania egzekucyjnego ani postępowania związanego z zajęciem, ani żadnego innego postępowania wszczętego w następstwie powództwa wytoczonego przeciwko nim, jedynie zastąpiła ustawę nr 69 z 1981 r. dotyczącą rzeźni, która zawierała dokładnie taki sam przepis w swoim art. 22. W związku z tym władze cypryjskie nalegają, aby Komisja zbadała zakres, w jakim ten przepis ustawy z 2003 r. stanowi istniejącą pomoc na mocy odpowiedniego traktatu o przystąpieniu, oraz wskazują podobny przypadek zbadany przez Komisję (E 12/2005 - Polska - Nieograniczona gwarancja Skarbu Państwa dla Poczty Polskiej), w którym Komisja uznała, że pomimo iż obecnie obowiązujący przepis chroniący przedmiotowe przedsiębiorstwo przed upadłością jest zawarty w ustawie z 2003 r., był to przypadek istniejącej pomocy, ponieważ treść tego przepisu pochodzi z wcześniejszej ustawy z 1934 r.
(85) Ponadto władze cypryjskie potwierdziły w swoich uwagach przekazanych w dniu 14 maja 2013 r., że kwoty, które należy rozliczyć w kontekście restrukturyzacji, obejmują kwoty nominalne i odsetki za zwłokę. Potwierdziły również, że niespłacony dług wobec Służby Weterynaryjnej będzie spłacany stopniowo przez CSK po restrukturyzacji.
(86) Jeżeli chodzi o przeniesienie pracowników do gmin, władze cypryjskie w piśmie z dnia 30 marca 2012 r. sprecyzowały, że w dniu przekazania tego pisma przeniesiono już ośmiu pracowników na wniosek samych gmin, które miały dodatkowe potrzeby kadrowe oraz w przypadku których - w ówczesnym otoczeniu ekonomicznym - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ministerstwo Finansów nie były w stanie zatwierdzić utworzenia nowych/ dodatkowych stanowisk w gminach. W planie restrukturyzacji przewidziano przeniesienie w sumie 15 pracowników oraz zapewnienie uprawnień emerytalnych tym 15 pracownikom. Przewiduje się, że gminy będą płacić tym pracownikom sumy odpowiadające pierwszemu stopniowi w siatce płac, tak jakby zatrudniały nową osobę na to samo stanowisko, oraz że państwo pokryje różnicę do wysokości faktycznego wynagrodzenia pracownika. Władze cypryjskie oszacowały, że całkowita kwota niezbędna do pokrycia różnicy w wynagrodzeniu 15 pracowników wynosi 3 342 450 EUR, licząc od dnia przeniesienia do momentu przejścia na emeryturę każdego z tych pracowników. W tym samym kontekście władze cypryjskie podkreśliły, że na podstawie ustawy o rozwiązaniu stosunku pracy (N.24/1976) w przypadku prywatnych rzeźni minimalny koszt zwolnienia 15 pracowników odpowiada obowiązkowemu okresowi wypowiedzenia wynoszącemu osiem tygodni. Według władz cypryjskich prywatna rzeźnia nie jest zobowiązana do dodatkowego wypłacania żadnych odszkodowań za zwolnienie pracowników, chyba że zawarto specjalne układy zbiorowe ze związkami zawodowymi. Ponadto władze wskazały, że główny konkurent CSK najwyraźniej nie zawarł żadnych układów zbiorowych ze związkami.
(87) Władze cypryjskie przedstawiły ponadto aktualny biznesplan oparty na ostatnich zmianach oraz na danych rynkowych. Dostarczyły one również zaktualizowane zestawienie faktycznych kosztów restrukturyzacji i ich finansowania oraz przekazały w tym kontekście wycenę nieruchomości CSK z dnia 24 kwietnia 2013 r. przeprowadzoną przez Departament Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ds. Rejestru Gruntów i Geodezji, zgodnie z którą wartość rynkowa gruntów i budynków należących do CSK wynosi około 8,16 mln EUR.
(88) Te same władze w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r. przyznały również, że jeżeli chodzi o zaciągnięcie nowej pożyczki, w obecnej sytuacji gospodarczej uzyskanie takiej pożyczki należy uznać za wątpliwe.
V. OCENA POMOCY
V.1. ZASTOSOWANIE ZASAD POMOCY PAŃSTWA
(89) CSK prowadzi działalność w zakresie uboju zwierząt, mianowicie owiec/kóz, świń i bydła. Art. 180 rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 7 , który obowiązywał w czasie zgłoszenia pomocy na restrukturyzację na rzecz CSK, stanowi, że przepisy art. 87, 88 i 89 Traktatu (obecnie art. 107, 108 i 109 TFUE) mają zastosowanie do produkcji wołowiny, cielęciny, wieprzowiny, mięsa baraniego i koziego oraz handlu tymi rodzajami mięsa. W związku z tym przedmiotowe środki należy zbadać w świetle zasad pomocy państwa.
V.2. ISTNIENIE POMOCY
(90) Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest zabroniona w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.
(91) Państwo cypryjskie udziela pomocy na restrukturyzację i zapewnia selektywną korzyść jej beneficjentowi, ponieważ pomoc jest udzielana jedynie na rzecz CSK. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości sam fakt, że pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa jest wzmocniona w porównaniu z innymi konkurującymi przedsiębiorstwami poprzez przyznanie mu korzyści gospodarczej, która nie miałaby miejsca w normalnej działalności firmy, wskazuje na potencjalne zakłócenie konkurencji 8 . CSK prowadzi działalność na rynku, na którym ma miejsce wymiana handlowa między państwami członkowskimi, w związku z czym pomoc zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem i wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, ponieważ CSK uzyskuje przewagę w porównaniu z jej konkurentami i dozwolony jest transgraniczny transport zwierząt przeznaczonych do uboju. Ponadto inwestorzy zagraniczni mogą inwestować w rzeźnie na Cyprze. W związku z powyższym przedmiotowy środek stanowi pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.
(92) Niniejsza decyzja oprócz pomocy na restrukturyzację obejmuje również szereg innych możliwych środków pomocy, które mogły zostać udzielone lub które zostaną udzielone CSK. Wspomniane środki pomocy obejmują: (i) ciągłe tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot; (ii) pożyczkę w wysokości 512 850 EUR udzieloną przez Związek Gmin; (iii) domniemaną pomoc związaną z obligacjami gwarantowanymi przez rząd oraz (iv) przejęcie dotychczasowych pracowników i związanych z nimi zobowiązań emerytalnych przez gminy.
V.2.1 Tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot
(93) Ciągłe tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot zazwyczaj może wchodzić w zakres definicji pomocy państwa zawartej w art. 107 ust. 1 TFUE: z przyjętego orzecznictwa wynika, że preferencyjne traktowanie przedsiębiorstwa przez państwo w odniesieniu do odzyskiwania długów może zostać uznane za pomoc państwa. Zgodnie z orzecznictwem UE 9 obniżenie przez państwo jako wierzyciela płatności z tytułu zadłużenia lub zaniechanie odzyskania niespłaconego długu może zawierać elementy pomocy, jeżeli prywatny wierzyciel w takich samych lub porównywalnych okolicznościach nie zachowałby się w taki sam sposób. Co więcej, w niniejszym przypadku wydaje się, iż pomoc przyznano przy użyciu zasobów państwowych, ponieważ państwo rezygnuje z dochodów pochodzących ze spłaty zadłużenia przez CSK. Jak określono w powyższym motywie 23, do dnia 31 grudnia 2011 r. skumulowane przeterminowane zobowiązania CSK wobec cypryjskiego komisarza ds. pożyczek wynosiły około 11 mln EUR, zaległe płatności na rzecz organów zabezpieczenia społecznego i organów podatkowych wynosiły około 8,7 mln EUR, zaś wydatki weterynaryjne wynosiły około 1,3 mln EUR. Ponadto wydaje się, że środek przynosi CSK selektywną korzyść, ponieważ został przyznany konkretnie temu przedsiębiorstwu. Te same względy, o których mowa powyżej w motywie 91, mają zastosowanie do warunku dotyczącego zakłócenia konkurencji i wpływu na wymianę handlową. W związku z tym tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie kwot należnych od CSK stanowi pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.
V.2.2. Pożyczka w wysokości 512 850 EUR
(94) Jeżeli chodzi o pożyczkę w wysokości 512 850 EUR udzieloną przez Związek Gmin, władze cypryjskie wskazały, że kwotę tę przyznano w grudniu 2007 r. W następstwie negatywnej opinii wydanej przez cypryjskiego komisarza ds. pomocy państwa CSK w dniu 15 stycznia 2010 r. zwróciła Związkowi Gmin tę kwotę wraz z odsetkami w drodze przeniesienia własności gruntów o wartości 580 000 EUR. Departament Rejestru Gruntów i Geodezji, uznawany za oficjalnego taksatora państwa, przeprowadził wycenę gruntu.
(95) Władze cypryjskie twierdzą, że odsetki w wysokości 67 150 EUR odpowiadają rocznej stopie procentowej wynoszącej 6,12 %, uwzględniając roczną kapitalizację. Według władz cypryjskich ta stopa procentowa nie jest niższa niż rynkowe stopy procentowe z zabezpieczeniem nieruchomości w przedmiotowym okresie. Komisja zauważa, że bazowe stopy procentowe dla Cypru w okresie odniesienia wynoszą od 4,99 % (w grudniu 2007 r.) do 1,24 % (w styczniu 2010 r.). Zgodnie z poprzednim obwieszczeniem Komisji w sprawie metody określania stóp referencyjnych i dyskontowych 10 do stopy bazowej należy dodać 75 punktów bazowych, aby określić właściwą stopę referencyjną. Zgodnie z nowym komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 11 mającym zastosowanie od dnia 1 lipca 2008 r. z reguły należy dodać marżę wynoszącą w przybliżeniu 220 punktów bazowych (odpowiadającą standardowemu poziomowi zabezpieczeń i zadowalającemu ratingowi lub wysokiemu poziomowi zabezpieczeń i niskiemu ratingowi finansowemu). Odsetki wynoszące 6,12 % rocznie płacone przez CSK na rzecz Związku Gmin były średnio wyższe niż obowiązująca stopa referencyjna w okresie od grudnia 2007 r. do stycznia 2010 r. W związku z tym Komisja mogłaby co do zasady przyjąć, że jeżeli chodzi o pożyczkę w wysokości 512 850 EUR udzieloną CSK przez Związek Gmin, każda ewentualnie udzielona pomoc państwa została zwrócona Związkowi Gmin.
(96) Wymienione wyżej stopy referencyjne nie mają jednak zastosowania do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji. Jak już wskazano w motywie 21, Komisja w swojej decyzji zatwierdzającej pomoc na ratowanie CSK przyznała, że CSK jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji. Ponadto przed przyjęciem tej decyzji fakt ten stanowił argument władz Cypru i został potwierdzony sprawozdaniami finansowymi przedsiębiorstwa za lata 2006-2009. Ponadto fakt, że przedsiębiorstwo w lipcu 2007 r. przestało obsługiwać swoje obligacje, w rezultacie czego państwo cypryjskie jako poręczyciel musiało interweniować (por. motyw 60), również potwierdził wspomniane ustalenie. Wydaje się, że w 2007 r. CSK wykazywała typowe oznaki przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji, takie jak rosnące straty, malejący obrót, nadwyżka zdolności produkcyjnej, zmniejszający się przepływ środków pieniężnych i zmniejszająca się wartość aktywów netto, które określono w pkt 11 mających wówczas zastosowanie wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 12 . Zarówno w poprzednim obwieszczeniu Komisji w sprawie metody określania stóp referencyjnych i dyskontowych, jak i w nowym komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych przewiduje się, że w odniesieniu do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji należy stosować marżę ryzyka na poziomie co najmniej 400 punktów bazowych. Ponieważ już w grudniu 2007 r. CSK spełniała warunki pozwalające na sklasyfikowanie jej jako przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji, różnica między faktycznie płaconymi odsetkami a odsetkami, jakie przedsiębiorstwo musiałoby zapłacić, biorąc pod uwagę marżę ryzyka na poziomie 400 punktów bazowych, stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.
V.2.3 Obligacje z gwarancją państwa
(97) W 1985 r. CSK wyemitowała obligacje z gwarancją państwa, które ponownie wyemitowano w latach 1992 i 1999. Cypr przyjął w tym celu ustawę. W związku z tym wydaje się, że pomoc przyznano przed przystąpieniem Cypru do Unii Europejskiej. Istotnie, zgodnie z pkt 2.1 obwieszczenia Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE (obecnie art. 107 i 108 TFUE) do pomocy państwa w formie gwarancji 13 pomoc w formie gwarancji udzielana jest w momencie udzielania gwarancji, a nie w momencie powoływania się na nią ani dokonywania płatności na podstawie gwarancji. W związku z tym Komisja przyznaje, że pomocy państwa nie udzielono w momencie powoływania się na gwarancję w 2007 r.
V.2.4. Pomoc związana z przeniesieniem personelu
(98) Ponadto, jak określono w planie restrukturyzacji, część personelu zostanie przeniesiona do gmin. Zgodnie z wyjaśnieniami władz cypryjskich zawartymi w piśmie z dnia 20 kwietnia 2011 r. uprawnienia emerytalne pracowników, którzy zostaną przeniesieni do gmin, uwzględniono w kosztach restrukturyzacji i wynoszą one 1,4 mln EUR. Koszty socjalne, których nie uwzględniono w planie restrukturyzacji, obejmują część wynagrodzenia pracowników przekraczającą poziom wynagrodzenia nowo zatrudnionego pracownika w gminie do wysokości poziomu wynagrodzenia, jakie każdy pracownik otrzymywał w CSK. Szacuje się, że kwota ta wynosi 3,4 mln EUR.
(99) Każdy środek zwalniający przedsiębiorstwo z opłat, które z reguły są uwzględnione w jego budżecie, stanowi pomoc państwa. Obejmuje to również koszty związane z wynagrodzeniem pracowników. W tym kontekście Trybunał Sprawiedliwości uznał, że fakt, iż środki państwowe mają na celu rekompensatę dodatkowych kosztów, nie uniemożliwia zaklasyfikowania ich jako pomocy 14 .
(100) W związku z powyższym Komisja uważa, że różnica w wynagrodzeniu wynosząca 3,4 mln EUR w przypadku pracowników, których przeniesiono do gmin, stanowi pomoc państwa na rzecz CSK.
V.3. ZGODNOŚĆ POMOCY
(101) Zakaz udzielania pomocy państwa na mocy art. 107 ust. 1 TFUE nie wyklucza możliwości uznania niektórych kategorii pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym na podstawie wyjątków przewidzianych w ust. 2 i 3 tego artykułu.
(102) W przypadku stosowania odstępstw na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE Komisja może uznać pomoc za zgodną z rynkiem wewnętrznym, jeżeli przeznaczona jest na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Należy jednak zauważyć, że zasadniczo pomoc państwa na rzecz przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym wyłącznie na podstawie wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 15 , ponieważ pomoc na rzecz przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji jest zwykle niewłaściwym środkiem do osiągnięcia uzasadnionego celu zgodności, dopóki rentowność przedsiębiorstwa pozostaje wątpliwa.
V.3.1. Tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot
(103) Zgodnie z pkt 66 i 67 wytycznych Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014-2020 16 środki pomocy muszą zawierać pewien element zachęty. Efekt zachęty jest obecny wówczas, gdy pomoc zmienia zachowanie przedsiębiorstwa w taki sposób, że angażuje się ono w dodatkową działalność przyczyniającą się do rozwoju sektora, której nie podjęłoby w przypadku braku pomocy lub którą podjęłoby w inny lub ograniczony sposób. Jednostronne środki pomocy państwa, których celem jest po prostu poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, a które w żadnym stopniu nie przyczyniają się do rozwoju sektora, uznaje się za stanowiące pomoc operacyjną niezgodną z rynkiem wewnętrznym.
(104) Ciągłe tolerowanie przez państwo opóźnień w spłacie kwot należnych od CSK nie było związane z inwestycjami, szkoleniami, tworzeniem miejsc pracy ani żadnym odpowiednim działaniem wymaganym ze strony beneficjenta. Pomoc miała po prostu na celu poprawę sytuacji finansowej beneficjenta. W związku z tym Komisja uważa, że pomoc ta stanowi pomoc operacyjną, która jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym.
(105) W niniejszym przypadku należy również zbadać, czy środek ten można zakwalifikować jako istniejącą pomoc.
(106) Zgodnie z pkt 4 ppkt 4 załącznika IV do traktatu o przystąpieniu Cypru programy pomocy i indywidualna pomoc przyznawane na rzecz działalności związanej z produkcją, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych, które zostały wdrożone w nowych państwach członkowskich przed datą przystąpienia i które po tej dacie nadal obowiązują, uznaje się za istniejącą pomoc w rozumieniu art. 88 ust. 1 Traktatu WE (obecnie art. 108 ust. 1 TFUE), jeżeli środek pomocy zgłoszono Komisji w ciągu czterech miesięcy od daty przystąpienia. Wykaz przekazany przez Cypr po przystąpieniu do UE w dniu 1 maja 2004 r. i opublikowany przez Komisję 17 nie zawierał żadnej pomocy przyznanej na rzecz CSK. Przedmiotowego środka nie można zatem uznać za istniejącą pomoc w rozumieniu pkt 4 ppkt 4 załącznika IV do traktatu o przystąpieniu.
(107) W planie restrukturyzacji przewidziano jednak między innymi przekształcenie CSK w przedsiębiorstwo prawa prywatnego. Przekształcenie zakończy funkcjonowanie CSK w obecnej formie prawnej i w przyszłości przedsiębiorstwo będzie również objęte zasadami zwykłego postępowania upadłościowego.
(108) W planie restrukturyzacji przewidziano ponadto całkowitą spłatę zadłużenia przedsiębiorstwa wobec Funduszu Zabezpieczenia Społecznego oraz wobec Departamentu ds. Dochodów Wewnętrznych, a także spłatę nieuregulowanych zobowiązań wobec komisarza ds. pożyczek (por. motyw 44). Ponadto władze cypryjskie potwierdziły, że nieuregulowane zobowiązania wobec Służby Weterynaryjnej będą spłacane stopniowo po restrukturyzacji. Władze utrzymują, że podjęta przez nie decyzja o udzieleniu pomocy na restrukturyzację na rzecz CSK stanowi dowód potwierdzający zamiary rządu w zakresie wdrożenia ustaleń dotyczących zadłużenia CSK wobec departamentów rządowych.
(109) Ponieważ przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji, takie jak CSK, zasadniczo może korzystać z pomocy państwa zgodnej z rynkiem wewnętrznym jedynie na podstawie zatwierdzonego planu restrukturyzacji i ratowania, uregulowanie niespłaconych zobowiązań będzie rozpatrywane bezpośrednio w ramach oceny zgodności pomocy na restrukturyzację z rynkiem wewnętrznym.
V.3.2. Pożyczka w wysokości 512 850 EUR
(110) Jak wykazano w motywie 96 powyżej, nie można wykluczyć istnienia dodatkowego elementu pomocy w związku z pożyczką w wysokości 512 850 EUR udzieloną przez Związek Gmin, którego CSK jeszcze nie spłaciła. Tego rodzaju dodatkowa pomoc nie byłaby związana z inwestycjami, szkoleniami, tworzeniem miejsc pracy ani żadnym odpowiednim działaniem wymaganym ze strony beneficjenta. Pomoc miałaby po prostu na celu poprawę sytuacji finansowej beneficjenta. Pomoc taka stanowiłaby zatem pomoc operacyjną niezgodną z rynkiem wewnętrznym. W dalszym ciągu konieczne byłoby zwrócenie takiego dodatkowego elementu pomocy Związkowi Gmin; element ten zwiększyłby również przeterminowane zobowiązania CSK, których uregulowanie będzie rozpatrywane w ramach długu podlegającego spłacie w ramach restrukturyzacji (por. motyw 109 powyżej).
V.3.3. Pomoc na rzecz personelu
(111) Komisja niezmiennie twierdzi, że rekompensatę z tytułu tzw. kosztów osieroconych (tj. kosztów wynikających ze zobowiązań podjętych przed rozpoczęciem otwarcia rynku, które nie mogą być dłużej ponoszone na tych samych warunkach w konkurencyjnym otoczeniu rynkowym) można w pewnych okolicznościach uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym.
(112) W tym kontekście Komisja uznała, że stopniowe przechodzenie na poziomie Unii Europejskiej z sytuacji konkurencji w dużej mierze ograniczonej do sytuacji prawdziwej konkurencji musi odbywać się na dopuszczalnych warunkach ekonomicznych. Dlatego też Komisja w wielu decyzjach przyjęła, że państwa członkowskie przyznają pomoc państwa, aby zwolnić podmiot działający już na rynku z części jego zobowiązań z przeszłości. Komisja w ramach swojej praktyki decyzyjnej uznała, że zwolnienie musi zostać ograniczone do minimum niezbędnego do wyrównania stopy zobowiązań społecznych, które podmiot działający już na rynku ponosi jako koszt, ze stopą zobowiązań społecznych ponoszonych przez jego konkurentów 18 .
(113) W przedmiotowym przypadku uważa się, że CSK ze względu na swój charakter organizacji usług publicznych znajduje się w niekorzystnej sytuacji strukturalnej w porównaniu ze swoimi konkurentami, ponieważ musi ponosić wysokie koszty pracy wynikające z okresu sprzed liberalizacji cypryjskiego rynku rzeźni przed przystąpieniem Cypru do UE w 2004 r. (por. motywy 35 i 36).
(114) W swojej odpowiedzi z dnia 30 marca 2012 r. władze cypryjskie argumentują, że na podstawie ustawy o rozwiązaniu stosunku pracy (N 24/1976) w przypadku prywatnych rzeźni minimalny koszt zwolnienia pracowników odpowiada obowiązkowemu okresowi wypowiedzenia wynoszącemu osiem tygodni (por. motyw 86 powyżej). Według władz cypryjskich prywatna rzeźnia nie jest zobowiązana do dodatkowego wypłacania żadnych odszkodowań za zwolnienie pracowników, chyba że zawarto specjalne układy zbiorowe ze związkami zawodowymi, co zdaniem tych władz nie ma miejsca w przypadku głównego konkurenta CSK.
(115) W związku z tym Komisja uważa, że różnicę w wynagrodzeniu wynoszącą 3,4 mln EUR w przypadku pracowników, których przeniesiono do gmin, można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, ale biorąc pod uwagę fakt, że CSK jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji, Cypr powinien uwzględnić tę różnicę w odpowiednich kosztach restrukturyzacji. Ocena zgodności będzie zatem rozpatrywana bezpośrednio w ramach oceny zgodności pomocy na restrukturyzację.
V.3.4. Pomoc na restrukturyzację
(116) Aby ocenić, czy przedmiotową pomoc można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, należy ją przeanalizować pod kątem warunków określonych w mających zastosowanie wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw.
(117) W dniu 9 lipca 2014 r. Komisja przyjęła nowe wytyczne dotyczące pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji 19 . Zgodnie z pkt 136 wspomnianych nowych wytycznych zgłoszenia zarejestrowane przez Komisję przed dniem 1 sierpnia 2014 r. będą analizowane w świetle kryteriów obowiązujących w chwili dokonania zgłoszenia.
(118) W chwili dokonania zgłoszenia pomocy na restrukturyzację na rzecz CSK (w dniu 3 listopada 2010 r.) obowiązywały wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw ("wytyczne"). Przedmiotową pomoc należy zatem przeanalizować pod kątem przepisów zawartych w tych wytycznych.
V.3.4.1. Kwalifikowalność beneficjenta
(119) Analizę należy rozpocząć od zbadania, czy beneficjent jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 10 i 11 wytycznych. Władze cypryjskie dowiodły już w ramach sprawy N 60/10, że CSK była przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji, ponieważ wykazywała typowe oznaki przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji (takie jak rosnące straty, malejący obrót, zwiększająca się nadwyżka zdolności produkcyjnej, zmniejszający się przepływ środków pieniężnych, rosnące zadłużenie i zmniejszająca się wartość aktywów netto), oraz że CSK nie była w stanie poprawić swojej sytuacji, korzystając z własnych zasobów lub funduszy, jakie mogła uzyskać od swoich właścicieli/udziałowców lub z zasobów rynkowych (por. motyw 21). Od tego czasu negatywna tendencja rozwoju gospodarczego CSK utrzymuje się (por. motywy 22 i 23). W związku z tym CSK można uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 11 wytycznych.
(120) Spełniony jest również warunek określony w pkt 12 wytycznych, ponieważ CSK, utworzona w 1981 r., nie jest nowym przedsiębiorstwem. Ponadto władze cypryjskie potwierdziły w ramach sprawy N 60/10, że CSK nie jest częścią większej grupy biznesowej.
(121) Rozdział 5 wytycznych zawiera szczegółowe przepisy mające zastosowanie do pomocy na restrukturyzację w sektorze rolnym. W rozdziale tym nie uwzględniono jednak środków pomocy na rzecz przedsiębiorstw przetwarzających i wprowadzających do obrotu produkty rolne. Ponieważ CSK prowadzi działalność w zakresie przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, szczegółowe przepisy zawarte w wytycznych mające zastosowanie do pomocy na restrukturyzację w sektorze rolnym nie obowiązują.
V.3.4.2. Przywrócenie długoterminowej rentowności
(122) Zgodnie z pkt 34 wytycznych przyznanie pomocy na restrukturyzację musi być uwarunkowane wdrożeniem planu restrukturyzacji, który musi zostać zatwierdzony przez Komisję we wszystkich przypadkach pomocy indywidualnej. Zgodnie z pkt 35 wytycznych plan restrukturyzacji musi przywrócić długoterminową rentowność przedsiębiorstwa w rozsądnych ramach czasowych.
(123) W niniejszym przypadku Cypr faktycznie zatwierdził plan restrukturyzacji i przedstawił go również Komisji w kontekście zgłoszenia dokonanego w dniu 3 listopada 2010 r. Zgodnie z wymogami zawartymi w wytycznych plan jest kompleksowy i zawiera szczegółowe badanie cypryjskiego rynku rzeźni. Na wniosek Komisji w dniu 26 listopada 2012 r. władze cypryjskie przedstawiły zaktualizowany biznesplan w odniesieniu do prognoz finansowych i danych rynkowych.
(124) W pierwotnym planie szczegółowo opisano problemy, z jakimi zmagała się CSK i które wpłynęły na jej rentowność. Głównymi przyczynami tych problemów były brak elastyczności CSK jako przedsiębiorstwa publicznego, wysokie zadłużenie, a także koszty związane z personelem. Środki restrukturyzacyjne opisane powyżej w motywach 43-45 (zmiana formy prawnej, zmniejszenie zobowiązań przedsiębiorstwa i redukcja personelu) mogłyby przyczynić się do przywrócenia rentowności przedsiębiorstwa. Pierwotny plan restrukturyzacji opiera się na faktycznych wynikach z 2009 r. i z pierwszych ośmiu miesięcy 2010 r. oraz na zakładanym wzroście rynku na poziomie 2 % rocznie. Władze cypryjskie utrzymują, że odsetek ten stanowił średni roczny wzrost liczby ubojów na Cyprze w latach 1998-2008 oraz że taka była również prognoza kierownictwa CSK w odniesieniu do pięcioletniego okresu objętego prognozą w pierwotnym planie restrukturyzacji (por. motyw 63). Dane i prognozy dotyczące rozwoju przedsiębiorstwa są przedstawione do 2017 r.
(125) W poniższych tabelach przedstawiono wyniki finansowe przewidziane w pierwotnym planie w odniesieniu do wszystkich trzech scenariuszy (oczekiwanego, najlepszego i najbardziej pesymistycznego) i podkreślone przez władze cypryjskie (dane liczbowe są podane w tys. EUR).
Oczekiwany scenariusz
Rok |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
Koszty produkcji |
3 029 |
3 006 |
3 083 |
3 121 |
3 196 |
3 255 |
3 403 |
Koszty administracyjne |
451 |
458 |
466 |
476 |
485 |
495 |
504 |
Przychody operacyjne |
4 867 |
5 041 |
5 15 |
5 341 |
5 459 |
5 666 |
5 791 |
Kwoty nieoperacyjne |
3 277 |
- 1 494 |
- 1 167 |
- 1 178 |
- 1 123 |
- 962 |
- 893 |
Nadwyżka |
4 833 |
275 |
547 |
660 |
687 |
958 |
993 |
Najlepszy scenariusz
Rok |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
Koszty produkcji |
3 369 |
3 343 |
3 429 |
3 470 |
3 555 |
3 620 |
3 686 |
Koszty administracyjne |
457 |
463 |
472 |
481 |
491 |
500 |
510 |
Przychody operacyjne |
5 426 |
5 620 |
5 750 |
5 955 |
6 086 |
6 317 |
6 456 |
Kwoty nieoperacyjne |
3 277 |
- 1 494 |
- 1 164 |
- 1 161 |
- 1 087 |
- 925 |
- 855 |
Nadwyżka |
5 081 |
604 |
831 |
979 |
1 091 |
1 417 |
1 577 |
Najbardziej pesymistyczny scenariusz
Rok |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
Koszty produkcji |
2 734 |
2 710 |
2 781 |
2 813 |
2 881 |
2 932 |
2 986 |
Koszty administracyjne |
444 |
451 |
459 |
469 |
478 |
487 |
497 |
Przychody operacyjne |
4 303 |
4 457 |
4 560 |
4 723 |
4 827 |
5 011 |
5 121 |
Kwoty nieoperacyjne |
3 277 |
- 1 494 |
- 1 279 |
- 1 332 |
- 1 322 |
- 1 205 |
- 182 |
Nadwyżka |
4 535 |
-82 |
147 |
215 |
254 |
497 |
568 |
(126) We wszystkich trzech scenariuszach wykazano wyraźne ograniczenie kosztów produkcji i kosztów administracyjnych (które w 2009 r. nadal wynosiły odpowiednio około 4,5 mln EUR i 1,5 mln EUR), co pozwoliłoby CSK na uzyskanie zysku netto, począwszy od 2011 r. (z wyjątkiem straty netto w wysokości około 80 000 EUR w 2012 r. w najbardziej pesymistycznym scenariuszu).
(127) Wyniki te należy jednak rozpatrywać w kontekście ogólnej sytuacji finansowej CSK oraz w połączeniu z oczekiwanym przepływem środków pieniężnych. Skumulowany deficyt doprowadził do ujemnego kapitału własnego CSK wynoszącego na koniec 2009 r. około 28,6 mln Nawet w ramach najlepszego scenariusza pierwotnego biznesplanu CSK nie powróciłaby do dodatniej bazy kapitałowej (ujemny kapitał własny wynoszący około 3 mln jest nadal przewidywany na koniec okresu objętego prognozą w 2017 r.). Ponadto w oczekiwanym scenariuszu nadal przewiduje się ujemny przepływ środków pieniężnych netto na lata 2012-2016. W tym kontekście należy również zauważyć, że w budżecie nie przewidziano żadnych wydatków kapitałowych do 2012 r. włącznie, a następnie uwzględniono jedynie 200 000 EUR na lata 2013 i 2014 oraz 100 000 EUR na lata 2015-2017. Mogłoby się to wydawać nieostrożne, biorąc pod uwagę przewidywany poziom amortyzacji wynoszący od 595 000 EUR w 2011 r. do 346 000 w 2017 r. w ramach wszystkich trzech scenariuszy.
(128) W listopadzie 2012 r. na wniosek Komisji władze cypryjskie przedstawiły zaktualizowane prognozy finansowe w odniesieniu do oczekiwanego i najbardziej pesymistycznego scenariusza obejmujące lata 2013-2020. W obu scenariuszach punkt wyjścia stanowią: sytuacja finansowa, liczba pracowników i ich wynagrodzenie, wielkość rynku i udział CSK w rynku od dnia 31 sierpnia 2012 r. Zdaniem władz cypryjskich zakłada się, że CSK powróci do udziałów w rynku zastosowanych w pierwotnym planie restrukturyzacji (w odpowiednim scenariuszu). Głównym argumentem przemawiającym za tym założeniem jest fakt, że pomimo wcześniejszych deklaracji o chęci współpracy wielu klientów przestało współpracować z CSK ze względu na fakt, że nieprzerwane funkcjonowanie tej rzeźni jest niepewne oraz że zależy im na zabezpieczeniu sobie dostawcy usług uboju zwierząt.
(129) W ramach zaktualizowanego biznesplanu przedstawiono następujące prognozy:
Zaktualizowany oczekiwany scenariusz
Rok |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
Koszty produkcji |
3 058 |
3 151 |
3 070 |
3 117 |
3 192 |
3 248 |
3 305 |
3 363 |
Koszty administracyjne |
604 |
470 |
468 |
478 |
486 |
496 |
504 |
514 |
Przychody operacyjne |
4 472 |
4 495 |
4 495 |
4 596 |
4 762 |
4 868 |
5 053 |
5 164 |
Kwoty nieoperacyjne |
2 303 |
- 1 253 |
- 1 107 |
- 1 078 |
- 1 068 |
- 919 |
- 764 |
- 724 |
Nadwyżka |
3 568 |
76 |
305 |
374 |
432 |
610 |
867 |
950 |
Zaktualizowany najbardziej pesymistyczny scenariusz
Rok |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
Koszty produkcji |
2 981 |
3 015 |
2 918 |
2 938 |
2 993 |
3 027 |
3 072 |
3 123 |
Koszty administracyjne |
604 |
470 |
468 |
478 |
486 |
496 |
504 |
514 |
Przychody operacyjne |
3 922 |
3 935 |
3 823 |
3 852 |
3 933 |
3 959 |
4 110 |
4 201 |
Kwoty nieoperacyjne |
2 303 |
- 1 291 |
- 1 207 |
- 1 240 |
- 1 307 |
- 1 243 |
- 1 185 |
- 1 251 |
Nadwyżka |
3 095 |
- 386 |
- 315 |
- 340 |
- 389 |
- 334 |
- 168 |
- 194 |
(130) Z powodu późniejszego osiągnięcia rentowności sytuacja kapitałowa CSK przedstawiona w zaktualizowanym biznesplanie jest jeszcze gorsza i nadal wykazuje w zaktualizowanym oczekiwanym scenariuszu ujemny kapitał własny wynoszący około 10,4 mln EUR na koniec okresu objętego prognozą (2020 r.) i nie wykazuje dodatniego przepływu środków pieniężnych netto w latach 2015-2020.
(131) Komisja zauważa, że pierwotny biznesplan opiera się na zakładanym wzroście rynku na poziomie 2 % rocznie (por. motyw 124). Zgodnie jednak z informacjami przekazanymi przez władze cypryjskie w dniu 26 listopada 2012 r. cypryjski rynek uboju zwierząt wykazywał ogólną tendencję spadkową ze stagnacją w 2010 r., zmniejszeniem się rynku o 2 % w 2011 r. oraz o dalsze 3,8 % w 2012 r. (por. motyw 31). Ponadto Cypra w międzyczasie rozpoczęła działalność w segmencie uboju bydła i nastąpił ogólny wzrost nadmiernej zdolności produkcyjnej na rynku. W tym kontekście zaskakujący jest fakt, iż władze cypryjskie zakładają w związku ze zaktualizowanym biznesplanem (przedstawionym w listopadzie 2012 r.), że CSK powróci do udziałów w rynku zastosowanych w pierwotnym planie restrukturyzacji (por. motyw 128 powyżej).
(132) Komisja uważa zatem, że z uwagi na ogólnie słabą sytuację finansową CSK (ujemny kapitał własny na koniec okresu objętego prognozą nawet w najlepszym scenariuszu pierwotnego biznesplanu, por. motyw 127 powyżej) i trudną sytuację przedsiębiorstwa w zakresie przepływu środków pieniężnych połączoną z niekorzystnymi warunkami rynkowymi przewidziany plan restrukturyzacji nie umożliwi przedsiębiorstwu odzyskania długoterminowej rentowności.
V.3.4.3. Unikanie nadmiernych zakłóceń konkurencji
(133) Zgodnie z pkt 38 wytycznych należy wprowadzić środki wyrównawcze, aby zapewnić minimalizację negatywnych skutków dla warunków wymiany handlowej, tak aby pozytywne efekty przeważały nad negatywnymi.
(134) Zgodnie z pkt 39 wytycznych takie środki mogą polegać na zbyciu aktywów, ograniczeniu zdolności produkcyjnych lub udziału w rynku oraz ograniczeniu barier wejścia na dane rynki. Tego rodzaju środki nie mogą prowadzić do pogorszenia struktury rynku, na przykład przez pośredni wpływ na powstanie monopolu lub ścisłego oligopolu. Zgodnie z pkt 40 wytycznych środki muszą być proporcjonalne do zakłócających skutków pomocy oraz w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na rynku lub rynkach. Należy zauważyć, że zgodnie z pkt 56 wytycznych warunki zezwolenia na pomoc na restrukturyzację mogą być mniej rygorystyczne w odniesieniu do wdrożenia środków wyrównawczych w odniesieniu do przedsiębiorstwa mającego siedzibę na obszarze objętym pomocą. Jak wspomniano powyżej, CSK istotnie ma siedzibę na obszarze objętym pomocą w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE.
(135) Środki wyrównawcze zaproponowane w planie restrukturyzacji (motyw 46 decyzji) są związane wyłącznie z podjęciem określonych zobowiązań i nie polegają na zbyciu aktywów ani na ograniczeniu zdolności produkcyjnej czy obecności na rynku. Argumenty podniesione przez władze cypryjskie w tej kwestii są opisane poniżej.
(136) W planie restrukturyzacji stwierdzono, że udział CSK w rynku europejskim jest minimalny oraz że jej udział w rynku cypryjskim stale spadał w ostatnich latach. Było to spowodowane silną konkurencją, jakiej przedsiębiorstwo to doświadczało ze strony innych uczestników rynku, w szczególności ze strony Cypry. Argument dotyczący niskiego udziału CSK w rynku w skali europejskiej wydaje się nieistotny. Mimo że transgraniczny transport zwierząt przeznaczonych do uboju jest dozwolony (por. motyw 91), w praktyce wydaje się, że klienci rzeźni na Cyprze nie korzystają z usług uboju spoza Cypru. Ponadto Komisja jest zdania, że chociaż nastąpił znaczący spadek udziału CSK w cypryjskim rynku uboju z 68 % w 2005 r. do około 31 % w 2010 r. i 26,5 % w 2012 r. (por. motywy 30-33), udział tego przedsiębiorstwa w rynku jest nadal istotny.
(137) Ponadto w pierwotnym planie stwierdzono, że gdyby CSK przestała funkcjonować, spowodowałoby to poważne zakłócenia na rynku, a także problemy w zakresie konkurencji. Przede wszystkim sezonowe zapotrzebowanie na mięso prawdopodobnie nie zostałoby zaspokojone z powodu ograniczonej zdolności produkcyjnej innych uczestników rynku. Ponadto ponieważ CSK była jedynym przedsiębiorstwem prowadzącym działalność w zakresie uboju bydła, żadne inne przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie świadczyć takich usług. Co więcej, argumentowano, że Cypra uzyskałaby quasi-monopol na rynku uboju świń oraz bardzo wysoki udział w rynku uboju owiec/kóz. Ponadto władze cypryjskie zauważyły, że nawet gdyby istniały oznaki planowanego wejścia na rynek, w momencie dokonywania zgłoszenia dotyczącego restrukturyzacji nie istniało żadne inne przedsiębiorstwo prowadzące działalność w zakresie uboju bydła. W oparciu o najnowsze dane wykazano jednak, że do końca 2012 r. Cypra faktycznie weszła na rynek uboju bydła, przy czym jej dodatkowa dzienna zdolność ubojowa wynosiła 104 zwierzęta w porównaniu z istniejącą zdolnością ubojową CSK wynoszącą 200 zwierząt (por. motyw 32).
(138) Komisja nie może zatem przyjąć argumentów wysuniętych przez władze cypryjskie. Możliwe jest, że w przypadku braku pomocy CSK byłaby niewypłacalna oraz że inne przedsiębiorstwo mogłoby nabyć jej aktywa, kontynuując tym samym prowadzenie działalności. Gdyby tak się stało, ogólna zdolność produkcyjna rynku nie zostałaby ograniczona, a Cypra nie uzyskałaby quasi-monopolu. Wydaje się, że nawet gdyby Cypra miała nabyć aktywa CSK, zarówno w segmencie uboju świń, jak i w segmencie uboju bydła istnieje duża siła nabywcza, która uniemożliwiłaby powstanie rynku ścisłego oligopolu i wzrost cen lub przynajmniej sprawiłaby, iż byłoby to wysoce nieprawdopodobne. Na przykład Cypryjski Związek Hodowców Trzody Chlewnej zaznaczył, że założył ostatnio spółkę kontrolującą 60 % produkcji krajowej. Związek zauważył również, że w przyszłości spółka ta może dokonywać wyboru rzeźni w oparciu o względy dotyczące rentowności. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku hodowców bydła. Związek ten łącznie odpowiada za 75 % produkcji krajowej i trudno jest sobie wyobrazić, w jaki sposób rzeźnie mogłyby narzucić wysoce konkurencyjne ceny.
(139) Ponadto oczywiste jest, że na rynku występuje nadmierna zdolność produkcyjna. Władze cypryjskie przyznały to w swoich uwagach. Wyjście CSK z rynku nie spowodowałoby żadnych niedoborów w poszczególnych segmentach uboju.
(140) Jeżeli chodzi o proponowane środki wyrównawcze, w planie argumentowano, że w przypadku CSK zbycie zdolności produkcyjnej czy ograniczenie udziału w rynku po prostu nie jest możliwe. CSK jest małym przedsiębiorstwem, które nie prowadzi żadnej innej działalności poza ubojem zwierząt. Linia produkcyjna CSK różni się jedynie w bardzo małym stopniu w zależności od gatunku zwierząt. Każdy rodzaj uboju jest dokonywany przez ten sam personel, a liczba świadczonych usług (np. pobieranie opłat) jest taka sama dla wszystkich linii produkcyjnych. Z tych względów w planie stwierdzono, że ograniczenie zdolności produkcyjnej po prostu spowodowałoby nierentowność CSK.
(141) Prawdą jest, że ponieważ CSK prowadzi działalność na obszarze objętym pomocą, Komisja może być w stanie zaakceptować ograniczone środki wyrównawcze. Środki te będą jednak nadal musiały być zgodne z wytycznymi dotyczącymi ratowania i restrukturyzacji i będą musiały polegać między innymi na zbyciu aktywów, ograniczeniu zdolności produkcyjnych lub udziału w rynku oraz ograniczeniu barier wejścia na dane rynki, a także skutkować ograniczeniem udziału CSK w rynku w porównaniu z sytuacją sprzed restrukturyzacji. Dokładny zakres koniecznych środków wyrównawczych zależy od struktury rynku i wpływu pomocy na konkurencję.
(142) Komisja stwierdza, że władze cypryjskie nie przedstawiły dowodów świadczących o tym, że uda się uniknąć nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji. W związku z tym Komisja uznaje środki wyrównawcze zaproponowane przez Cypr za niewystarczające.
V.3.4.4. Ograniczenie pomocy do minimum: rzeczywisty wkład, nieobjęty pomocą
(143) Wytyczne (pkt 43) stanowią, że kwota i intensywność pomocy muszą być ograniczone do ścisłego minimum kosztów restrukturyzacji koniecznych, aby umożliwić podjęcie restrukturyzacji w świetle istniejących zasobów finansowych przedsiębiorstwa, jego akcjonariuszy lub grupy kapitałowej.
(144) W pkt 44 wytycznych określono, że Komisja zwykle uzna za odpowiedni wkład w restrukturyzację na poziomie co najmniej 50 % w przypadku dużego przedsiębiorstwa (takiego jak CSK w niniejszej sprawie). Zgodnie z pkt 55 i 56 wytycznych warunki zezwolenia na pomoc mogą być jednak mniej rygorystyczne w odniesieniu do wielkości wkładu beneficjenta, jeżeli beneficjent ma siedzibę na obszarze objętym pomocą.
(145) Zgodnie z pierwotnym planem restrukturyzacji całkowity koszt restrukturyzacji CSK wynosił około 27 mln EUR, z czego środki w wysokości 15 mln EUR miało przyznać państwo w ramach pomocy na restrukturyzację, a pozostałe 12 mln EUR miała sfinansować CSK z wkładu własnego (sprzedaż nieruchomości o wartości 7 mln EUR i zaciągnięcie nowej pożyczki w wysokości 5 mln EUR). Zgodnie z tym pierwotnym planem restrukturyzacji udział przedsiębiorstwa stanowiłby 44,4 % całkowitych kosztów restrukturyzacji (por. motywy 25 i 26). Władze cypryjskie potwierdziły, że kwota pomocy zostanie wykorzystana wyłącznie na spłatę zobowiązań CSK. W związku z tym kwota zostanie przeznaczona wyłącznie na wdrożenie planu restrukturyzacji i nie zapewni przedsiębiorstwu nadwyżki środków, które można by wykorzystać na działalność niezwiązaną z procesem restrukturyzacji.
(146) Władze cypryjskie wskazały w swoich uwagach z dnia 14 maja 2013 r., że koszty restrukturyzacji w międzyczasie wzrosły do około 29,8 mln EUR. Ponadto, jak wskazano powyżej w motywie 115, różnica w wynagrodzeniu wynosząca 3,4 mln EUR w przypadku pracowników, których przeniesiono do gmin, również musi zostać uwzględniona w kosztach restrukturyzacji, zwiększając ich całkowity poziom do około 33,2 mln EUR. Wkład CSK pozostaje bez zmian i wynosiłby zatem jedynie około 36 %, uwzględniając całkowite zwiększone koszty restrukturyzacji. Ponadto władze cypryjskie przyznały w tych samych uwagach, że w obecnej sytuacji gospodarczej uzyskanie wspomnianej wcześniej pożyczki należy uznać za wątpliwe. Uwzględniając jedynie dochody pochodzące ze sprzedaży gruntów o wartości 7 mln EUR, wkład własny CSK wynosiłby zaledwie 21 %, co Komisja uważa za zdecydowanie zbyt niski odsetek, nawet biorąc pod uwagę fakt, że beneficjent ma siedzibę na obszarze objętym pomocą 20 .
V.3.4.5. Pełne wdrożenie planu
(147) Przyznanie pomocy na restrukturyzację jest uzależnione od wdrożenia planu restrukturyzacji. Co więcej, władze cypryjskie potwierdziły, że brak (pełnego lub częściowego) wdrożenia planu restrukturyzacji przez beneficjenta w wyznaczonym terminie doprowadziłby do anulowania przyznania pomocy, a także do obowiązku zwrotu przyznanych już kwot.
V.3.4.6. Monitorowanie i sprawozdanie roczne
(148) Władze cypryjskie zobowiązały się do corocznego przedkładania sprawozdania zawierającego informacje wymagane w pkt 51 wytycznych.
V.3.4.7. Zasada "pierwszy i ostatni raz"
(149) Zgodnie z wytycznymi pomoc na restrukturyzację powinna być przyznawana wyłącznie raz na dziesięć lat.
(150) Władze cypryjskie potwierdziły w kontekście decyzji dotyczącej pomocy na ratowanie, że CSK nie otrzymała wcześniej żadnej pomocy na ratowanie ani pomocy na restrukturyzację.
V.3.5. Pomoc na ratowanie
(151) Władze Cypru zobowiązały się w pkt 28 decyzji dotyczącej pomocy na ratowanie do poinformowania Komisji o planie restrukturyzacji lub likwidacji lub przedstawienia dowodu, że pożyczki zostały spłacone w całości lub że gwarancja została rozwiązana, nie później niż sześć miesięcy po zatwierdzeniu środka pomocy na ratowanie 21 . Dotychczas Komisja nie otrzymała żadnego takiego powiadomienia od władz Cypru.
VI. WNIOSEK
(152) Komisja stwierdza, że w świetle rozważań zawartych w motywach 132, 142 i 146 pomoc na restrukturyzację zgłoszona przez Cypr w dniu 3 listopada 2010 r. jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym.
(153) Komisja zwraca się do Cypru o przedstawienie w odniesieniu do pomocy na ratowanie w wysokości 1,6 mln EUR na rzecz CSK zatwierdzonej decyzją Komisji z dnia 6 maja 2010 r. dowodów świadczących o zwróceniu pomocy lub planu likwidacji CSK zgodnie z pkt 27 wytycznych.
(154) Komisja nakazuje Cyprowi odzyskanie wszelkiej pomocy już przyznanej CSK w związku z tolerowaniem przez państwo opóźnień w spłacie należnych kwot, przeniesieniem personelu do gmin oraz wszelkiej możliwej pomocy, która nie została jeszcze zwrócona Związkowi Gmin w związku z pożyczką w wysokości 512 850 EUR,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: