a także mając na uwadze, co następuje:(1) Artykuł 3 lit. b) dyrektywy 2010/40/UE określa jako działanie priorytetowe w zakresie opracowania i stosowania specyfikacji i norm świadczenie ogólnounijnych usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu.
(2) Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 2010/40/UE zobowiązuje Komisję do przyjęcia specyfikacji niezbędnych do zapewnienia zgodności, interoperacyjności i ciągłości w celu wdrożenia i operacyjnego stosowania inteligentnych systemów transportowych (ITS) w odniesieniu do świadczenia ogólnounijnych usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu. Celem niniejszego rozporządzenia jest poprawa dostępności, wymiany, ponownego wykorzystania i aktualizacji danych o drogach i ruchu niezbędnych do świadczenia wysokiej jakości i zachowujących ciągłość usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu na terenie całej Unii.
(3) Artykuł 5 dyrektywy 2010/40/UE przewiduje, że specyfikacje przyjęte zgodnie z art. 6 niniejszej dyrektywy powinny mieć zastosowanie do wdrażanych aplikacji i usług ITS, nie naruszając prawa każdego z państw członkowskich do decyzji o wdrażaniu takich aplikacji i usług na jego terytorium.
(4) Specyfikacje te powinny mieć zastosowanie do świadczenia wszelkich usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu, nie naruszając określonych specyfikacji przyjętych w innych aktach na podstawie dyrektywy 2010/40/UE, w szczególności w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 885/2013 2 i w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 886/2013 3 .
(5) Rynek świadczenia usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu już istnieje w Unii, a w interesie zarówno użytkowników, jak i klientów oraz podmiotów świadczących tego rodzaju usługi, jest stworzenie odpowiednich warunków ramowych dla tego rynku, tak aby mógł się on utrzymać i nadal rozwijać w innowacyjny sposób. Jeśli chodzi o świadczenie usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu, w dyrektywie 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 ustalono minimalny zestaw reguł określających ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego na terenie całej Unii. W odniesieniu do ponownego wykorzystywania danych znajdujących się w posiadaniu organów administracji drogowej i publicznych zarządców dróg, przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, w szczególności te dotyczące aktualizacji danych, stosuje się nie naruszając przepisów ustanowionych przez dyrektywę 2003/98/WE.
(6) Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 ustanawia infrastrukturę informacji przestrzennej w Unii Europejskiej, aby umożliwić wymianę informacji przestrzennej i dostęp do niej (w tym w zakresie tematu danych przestrzennych "sieci transportowe") na terenie całej Unii w celu wsparcia unijnej polityki ochrony środowiska oraz polityk lub działań, które mogą mieć wpływ na środowisko. Specyfikacje określone w niniejszym rozporządzeniu powinny być zgodne ze specyfikacjami ustanowionymi dyrektywą 2007/2/WE i z powiązanymi z nią aktami wykonawczymi, w szczególności z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1089/2010 6 . Dalszej harmonizacji w przedmiotowej dziedzinie sprzyjałoby ponadto rozszerzenie stosowania tych specyfikacji na wszystkie rodzaje statycznych danych o drogach.
(7) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 7 wskazano te elementy infrastruktury transportu drogowego, które stanowią część bazowej i kompleksowej transeuropejskiej sieci transportowej. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do kompleksowej transeuropejskiej sieci drogowej w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 1315/2013, ponieważ to właśnie w ramach tej sieci realizuje się najwięcej międzynarodowych przewozów drogowych. Ponieważ większość autostrad została już do tej sieci włączona, także pozostałe autostrady należy objąć zakresem niniejszego rozporządzenia, aby zachować spójność w stosunku do użytkowników dróg. Cykliczne efekty zewnętrzne związane z ruchem oraz inne trudności w zarządzaniu ruchem, takie jak zatory komunikacyjne, zanieczyszczenie powietrza czy hałas, nie ograniczają się do transeuropejskiej sieci drogowej ani do autostrad. W rzeczywistości znaczna część cyklicznych zatorów komunikacyjnych ma miejsce w obszarach miejskich. Należy zatem pozwolić państwom członkowskim na stosowanie niniejszych specyfikacji do wybranych dróg, wykraczających poza zakres transeuropejskiej sieci drogowej i sieci autostrad, wskazanych przez te państwa jako strefy priorytetowe. Uwzględniając niezwykle zmienny charakter schematów ruchu, należy zezwolić państwom członkowskim na aktualizowanie tych stref priorytetowych.
(8) Statyczne dane o drogach, dynamiczne dane o stanie dróg i dane o ruchu - wszystkie te rodzaje danych cechują różne charakterystyki i każdy z nich powinien być zgodny z odpowiednimi wymogami. Uwzględniając różnorodność źródeł danych - od czujników stanowiących element infrastruktury po pojazdy służące jako czujniki - ważne jest, aby specyfikacje miały zastosowanie do stosownych kategorii danych niezależnie od źródła tych danych i technologii wykorzystanej do ich stworzenia i aktualizacji.
(9) W przypadku przetwarzania danych osobowych, powinny one podlegać, w miarę możliwości, nieodwracalnej anonimizacji. Ponadto dane te powinny być przetwarzane zgodnie z prawem unijnym, w szczególności z przepisami określonymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 8 i w dyrektywie 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 9 oraz w powiązanym z nimi prawodawstwie krajowym. Jednocześnie dane te powinny być wykorzystywane zgodnie z zasadami celowości i minimalizacji danych.
(10) Jeżeli usługa informacyjna ma polegać na zbieraniu danych, w tym geolokalizacji, pochodzących od samych użytkowników końcowych lub z przyszłych systemów współpracujących, użytkownicy końcowi powinni być wyraźnie informowani o zbieraniu takich danych, rozwiązaniach dotyczących zbierania danych i potencjalnego śledzenia, a także o okresach, przez jakie przechowywane są takie dane. Publiczne i prywatne podmioty gromadzące dane (takie jak zarządcy dróg, dostawcy usług i przedsiębiorcy z branży motoryzacyjnej) powinni wdrożyć odpowiednie środki techniczne, aby zapewnić anonimowość danych otrzymywanych od użytkowników końcowych lub z ich pojazdów.
(11) Aby proces świadczenia usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu był zharmonizowany i jednolity, państwa członkowskie powinny skorzystać z istniejących rozwiązań i norm technicznych, oferowanych przez europejskie i międzynarodowe organizacje normalizacyjne, takich jak DATEX II (CEN/TS 16157 i późniejsze aktualizacje) oraz normy ISO. W przypadku rodzajów danych, dla których znormalizowany format nie jest dostępny, należy zachęcać państwa członkowskie i zainteresowane strony do podejmowania współpracy w celu uzgodnienia definicji danych, formatu danych i metadanych.
(12) W Unii istnieje już kilka metod dynamicznego pozycjonowania i znajdują one zastosowanie w państwach członkowskich. Należy nadal dopuszczać stosowanie różnych metod pozycjonowania. Należy jednakże zachęcać państwa członkowskie i zainteresowane strony do podejmowania współpracy w celu uzgodnienia dopuszczalnych metod pozycjonowania, w razie potrzeby z pomocą europejskich organizacji normalizacyjnych.
(13) Dostępność i regularna aktualizacja statycznych danych o drogach przez organy administracji drogowej i zarządców dróg mają kluczowe znaczenie dla umożliwienia produkcji aktualnych i dokładnych map cyfrowych, które stanowią podstawowy element decydujący o niezawodności aplikacji ITS. Należy zachęcać producentów map cyfrowych do integrowania na bieżąco aktualizacji statycznych danych o drogach w ramach istniejących map i usług aktualizacji danych. Aby realizować założenia polityki publicznej, takie jak bezpieczeństwo ruchu drogowego, organy sektora publicznego powinny mieć możliwość wzywania dostawców usług i producentów map cyfrowych do korygowania nieścisłości w ich danych.
(14) Dostępność dokładnych i aktualnych statycznych danych o drogach, dynamicznych danych o stanie dróg i danych o ruchu ma kluczowe znaczenie dla świadczenia usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu na terenie całej Unii. Stosowne dane są zbierane i przechowywane przez organy administracji drogowej, zarządców dróg oraz dostawców usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu. Aby ułatwić wymianę i ponowne wykorzystywanie tych danych na potrzeby świadczenia tego rodzaju usług, organy administracji drogowej, zarządcy dróg i dostawcy usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu powinni udostępniać dane, powiązane z nimi metadane i informacje na temat jakości danych pozostałym organom administracji drogowej, zarządcom dróg, dostawcom usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu oraz producentom map cyfrowych poprzez krajowy lub wspólny punkt dostępu. Punkt dostępu może mieć formę repozytorium, rejestru, portalu internetowego lub podobnego rozwiązania, zależnie od rodzaju danych. Państwa członkowskie powinny zreorganizować istniejące publiczne i prywatne punkty dostępu, aby stworzyć jeden punkt umożliwiający dostęp do wszystkich rodzajów stosownych dostępnych danych, które mieszczą się w zakresie niniejszych specyfikacji. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość współpracowania ze sobą w celu ustanowienia wspólnego punktu dostępu obejmującego dostępne dane z uczestniczących państw członkowskich. Należy pozostawić w gestii państw członkowskich decyzję w sprawie wykorzystania punktów dostępu ustanowionych na podstawie innych aktów delegowanych przyjętych na mocy dyrektywy 2010/40/UE jako krajowe punkty dostępu dla danych objętych zakresem niniejszego rozporządzenia.
(15) Aby umożliwić organom administracji drogowej, zarządcom dróg, dostawcom usług i producentom map cyfrowych skuteczne i oszczędne wyszukiwanie i wykorzystywanie stosownych danych, należy właściwie opisać zawartość i strukturę tych danych za pomocą odpowiednich metadanych.
(16) Niniejsze specyfikacje nie powinny zobowiązywać organów administracji drogowej bądź zarządców dróg i dostawców usług do rozpoczęcia gromadzenia jakichkolwiek danych, których jeszcze nie gromadzą, ani do cyfryzacji jakichkolwiek danych, które nie są jeszcze dostępne w formacie nadającym się do przetwarzania automatycznego. Szczegółowe wymogi dotyczące aktualizacji statycznych danych o drogach, dynamicznych danych o stanie dróg i danych o ruchu powinny mieć zastosowanie jedynie do danych, które są faktycznie gromadzone i dostępne w formacie nadającym się do przetwarzania automatycznego. Jednocześnie należy zachęcać państwa członkowskie do szukania oszczędnych sposobów, odpowiadających ich potrzebom, na cyfryzację istniejących statycznych danych o drogach.
(17) Niniejsze specyfikacje nie powinny zobowiązywać organów administracji drogowej bądź zarządców dróg do określania ani do wdrażania projektów organizacji ruchu i czasowych środków zarządzania ruchem. Nie powinny one zobowiązywać dostawców usług do dzielenia się którymikolwiek z ich danych z innymi dostawcami usług. Dostawcy usług powinni mieć swobodę zawierania umów handlowych między sobą w zakresie ponownego wykorzystywania stosownych danych.
(18) Państwa członkowskie i zainteresowane strony ITS należy zachęcać do podejmowania współpracy w celu uzgodnienia wspólnych definicji jakości danych z myślą o stosowaniu wspólnych wskaźników jakości danych w ramach łańcucha wartości dla danych o ruchu (takich jak kompletność, dokładność i aktualność danych, zastosowana metoda pozyskiwania i metoda pozycjonowania, jak również zastosowane kontrole jakości). Należy je także zachęcać do pracy na rzecz ustanowienia powiązanych metod pomiaru i monitorowania jakości dla różnych rodzajów danych. Należy zachęcać państwa członkowskie do wzajemnej wymiany wiedzy, doświadczeń i najlepszych praktyk w przedmiotowej dziedzinie.
(19) Uznaje się fakt, że wykorzystanie danych o drogach i o ruchu oraz usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu, generowanych przez prywatnych dostawców usług, może stanowić dla organów sektora publicznego oszczędny sposób na podniesienie poziomu zarządzania ruchem oraz zarządzania infrastrukturą i jej utrzymania. Jednakże szczegółowe warunki mające zastosowanie do wykorzystania i ponownego wykorzystania tych danych oraz powiązanych usług należy pozostawić w gestii zainteresowanych stron, nie naruszając przepisów dyrektywy 2003/98/WE.
(20) Prywatni dostawcy usług mogą wykorzystywać statyczne dane o drogach, dynamiczne dane o stanie dróg i dane o ruchu gromadzone przez organy administracji drogowej i zarządców dróg jako dane wejściowe dla ich własnych usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu. Szczegółowe warunki mające zastosowanie do tego rodzaju ponownego wykorzystania tych danych należy pozostawić w gestii zainteresowanych stron, nie naruszając przepisów dyrektywy 2003/98/WE.
(21) Aby zapewnić prawidłowe wdrożenie niniejszych specyfikacji, państwa członkowskie powinny oceniać przestrzeganie wymogów dotyczących dostępności, wymiany, ponownego wykorzystania i aktualizacji danych o drogach i o ruchu przez organy administracji drogowej, zarządców dróg, producentów map cyfrowych oraz dostawców usług. W tym celu właściwe organy powinny mieć swobodę wykorzystywania deklaracji zgodności popartych dowodami i składanych przez organy administracji drogowej, zarządców dróg, producentów map cyfrowych i dostawców usług.
(22) Niniejsze specyfikacje nie ograniczają wolności słowa nadawców radiowych, tj. nie zobowiązują ich do przyjęcia jakiegokolwiek określonego stanowiska wobec rozpowszechnianych informacji, i pozostawiają państwom członkowskim wystarczającą swobodę pod względem uwzględniania ich krajowych tradycji konstytucyjnych w zakresie wolności słowa nadawców radiowych.
(23) Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 10 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 17 czerwca 2015 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: