(2013/236/UE)(Dz.U.UE L z dnia 28 maja 2013 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 136 ust. 1 w związku z art. 126 ust. 6,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Artykuł 136 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewiduje możliwość przyjęcia środków w odniesieniu do państw członkowskich, których walutą jest euro, w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej.
(2) W dniu 13 lipca 2010 r. Rada przyjęła decyzję na podstawie art. 126 ust. 6 TFUE w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Cyprze(1) oraz wydała zalecenie skierowane do Cypru na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego na Cyprze, w którym stwierdziła, że "władze Cypru powinny zlikwidować obecny nadmierny deficyt tak szybko, jak to tylko możliwe, a najpóźniej do 2012 r.".
(3) W zaleceniu Rady z dnia 20 lipca 2012 r. w sprawie krajowego programu reform Cypru z 2012 r. oraz zawierającym opinię na temat przedstawionego przez Cypr programu stabilności na lata 2012-2015(2) Rada zaleciła między innymi, by Cypr podjął środki w celu osiągnięcia trwałej korekty nadmiernego deficytu w 2012 r., zapewnienia wystarczających postępów w dążeniu do osiągnięcia wartości referencyjnej dotyczącej redukcji długu, wzmocnienia przepisów regulacyjnych przyjętych na potrzeby skutecznego dokapitalizowania instytucji finansowych oraz poprawy konkurencyjności.
(4) Cypr znajduje się pod wzrastającą presją ze strony rynków finansowych w związku z coraz większymi obawami dotyczącymi długoterminowej stabilności finansów publicznych, w tym konieczności znacznego wsparcia osłabionego sektora finansowego ze środków publicznych. Niektóre zakłócenia równowagi zostały wywołane negatywnymi efektami kryzysu w strefie euro, w tym rozwojem sytuacji w Grecji. Inne zakłócenia, określone w szczegółowej ocenie sytuacji Komisji z 2012 r. dla Cypru i w zaleceniu Rady z dnia 10 lipca 2012 r., wynikają z uwarunkowań krajowych i narastały od dłuższego czasu. Po tym jak agencje ratingowe kilkakrotnie obniżyły ocenę wiarygodności kredytowej Cypru, kraj ten utracił zdolność do refinansowania swojego zadłużenia w sposób zapewniający długoterminową stabilność finansów publicznych. Równocześnie sektor bankowy miał coraz bardziej ograniczone możliwości finansowania na rynkach międzynarodowych, a główne instytucje finansowe odnotowywały znaczne niedobory kapitału.
(5) W świetle poważnych, niekorzystnych zaburzeń gospodarczofinansowych w dniu 25 czerwca 2012 r. władze Cypru oficjalnie zwróciły się o pomoc finansową w postaci pożyczki z Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej/Europejskiego Mechanizm Stabilności (EMS), a także z Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), w celu przywrócenia trwałego wzrostu gospodarczego oraz zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu bankowego, a tym samym stabilności finansowej w Unii i w strefie euro. W dniu 27 czerwca 2012 r. Eurogrupa wezwała Komisję do uzgodnienia, w porozumieniu z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC), władzami Cypru i MFW, programu dostosowań makroekonomicznych dla Cypru, w tym ustalenia jego potrzeb w zakresie finansowania, a także do podjęcia stosownych działań służących zapewnieniu stabilności finansowej w obecnej bardzo trudnej sytuacji grożącej wywołaniem skutków ubocznych na innych rynkach w wyniku zawirowań na rynku obligacji państwowych. W dniu 25 marca 2013 r. Eurogrupa osiągnęła z władzami Cypru porozumienie polityczne co do głównych elementów programu dostosowań makroekonomicznych. Sektor bankowy miał być poddany restrukturyzacji i ulec zmniejszeniu, zintensyfikowane mają również zostać działania służące konsolidacji budżetowej, reformom strukturalnym i prywatyzacji. Dodatkowo, dwa największe banki miały zostać dokapitalizowane wyłącznie z wewnętrznych źródeł finansowania tych banków (tzn. przez akcjonariuszy, właścicieli obligacji i deponentów).
(6) W obecnej sytuacji Cypr powinien przyjąć kompleksowy pakiet działań, który ma zostać wdrożony w ramach trzyletniego programu dostosowań makroekonomicznych, który obejmowaby okres od II kwartału 2013 r. do I kwartału 2016 r.
(7) Celem pełnego pakietu działań powinno być przywrócenie zaufania rynków finansowych, równowagi makroekonomicznej i trwałego wzrostu gospodarki. Pakiet powinien obejmować trzy obszary działania. Pierwszym obszarem działania powinna być strategia dotycząca sektora finansowego przewidująca restrukturyzację i zmniejszenie instytucji finansowych oraz zaostrzenie nadzoru nad tym sektorem, a także działania służące zaradzeniu niedoborom kapitału i płynności. Drugim obszarem działania powinna być ambitna, skoncentrowana na początku okresu objętego programem strategia konsolidacji budżetowej, która ma zostać wdrożona, w szczególności poprzez środki służące ograniczeniu bieżących wydatków pierwotnych, zwiększeniu dochodów rządowych, poprawie funkcjonowania sektora publicznego i utrzymaniu konsolidacji budżetowej w średnim okresie, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum wpływu zastosowanych środków na osoby będące w trudnej sytuacji i utrzymaniu odpowiedniego tempa wykorzystywania funduszy strukturalnych i innych funduszy unijnych. Trzecim obszarem działania powinien być ambitny program reform strukturalnych służących wspieraniu konkurencyjności oraz trwałego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego, umożliwiających likwidację zaburzeń równowagi makroekonomicznej, w szczególności dzięki reformie - w porozumieniu z partnerami społecznymi - systemu indeksacji płac oraz usunięciu przeszkód dla prawidłowego funkcjonowania rynków. Zgodnie z porozumieniem politycznym osiągniętym dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie zalecenia Rady dotyczącego ustanowienia gwarancji dla młodzieży należy utrzymać możliwości i perspektywy zatrudnienia dla młodych ludzi.
(8) Zgodnie ze zaktualizowaną prognozą służb Komisji z zimy 2012 r. dotyczącą wzrostu nominalnego PKB (- 0,5 % w 2012 r., - 8,2 % w 2013 r., - 2,9 % w 2014 r., 2,6 % w 2015 r. oraz 3,7 % w 2016 r.), relacja długu do PKB wyniesie 87 % w 2012 r., 109 % w 2013 r., 123 % w 2014 r., 126 % w 2015 r. oraz 122 % w 2016 r. Relacja długu do PKB będzie zatem szybko wzrastać do roku 2015, a następnie zacznie spadać, osiągając w 2020 r. - według szacunków - 105 %. Na dynamikę zadłużenia ma wpływ szereg operacji pozabudżetowych. Według zaktualizowanej prognozy służb Komisji z zimy 2013 r. dotyczącej wzrostu nominalnego PKB szacuje się, że w 2013 r. deficyt pierwotny sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 395 mln EUR (2,4 % PKB), w 2014 r. 678 mln EUR (4,3 % PKB), w 2015 r. 344 mln EUR (2,1 % PKB), natomiast w 2016 r. odnotowana zostanie nadwyżka pierwotna w wysokości 204 mln EUR (1,2 % PKB).
(9) Zwiększenie długoterminowej odporności cypryjskiego sektora bankowego ma zasadnicze znaczenie dla przywrócenia stabilności finansowej na Cyprze oraz w konsekwencji - ze względu na silne powiązania - utrzymania stabilności finansowej w całej strefie euro. Rozpoczęło się już znaczące zmniejszanie i restrukturyzacja cypryjskiego sektora bankowego. Parlament Cypru przyjął przepisy ustanawiające kompleksowe ramy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych. Na ich podstawie cypryjski sektor bankowy został znacząco zmniejszony ze skutkiem natychmiastowym. Aby utrzymać płynność tego sektora, wprowadzono środki administracyjne o charakterze przejściowym, w tym środki kontroli kapitału
(10) Przeprowadzenie kompleksowych, ambitnych reform w obszarze finansowym, budżetowym i strukturalnym powinno zaowocować stabilizacją długu publicznego Cypru w średnim okresie.
(11) W porozumieniu z EBC, a w stosownych przypadkach również z MFW, Komisja powinna co kwartał weryfikować konsekwentne wdrażanie programu dostosowań makroekonomicznych Cypru, na podstawie wizyt kontrolnych oraz regularnych sprawozdań przedkładanych przez władze Cypru.
(12) Podczas realizacji pełnego programu działań Cypru Komisja powinna zapewniać dodatkowe wskazówki w zakresie polityki oraz pomoc techniczną w określonych dziedzinach.
(13) Władze Cypru powinny włączać, zgodnie z obowiązującymi przepisami i praktykami krajowymi, partnerów społecznych i organizacje społeczeństwa obywatelskiego w przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę programu dostosowań makroekonomicznych.
(14) Każda forma pomocy finansowej otrzymanej przez Cypr na wsparcie realizacji polityki w ramach programu dostosowań makroekonomicznych powinna być zgodna z wymogami prawnymi i polityką Unii, w szczególności z unijnymi ramami zarządzania gospodarczego. Interwencje w postaci wspierania instytucji finansowych powinny być dokonywane zgodnie z przepisami Unii dotyczącymi konkurencji. Komisja powinna zapewnić, aby środki określone w protokole ustaleń w kontekście pomocy finansowej, o którą zwrócono się do EMS, były w pełni zgodne z niniejszą decyzją,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
______(1) Dz.U. L 186 z 20.7.2010, s. 30.
(2) Dz.U. C 219 z 24.7.2012, s. 13.
(3) Dz.U. L 306 z 23.11.2011, s. 41.
(4) Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 36.