RADA UNII EUROPEJSKIEJ,uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 63 ust. 3 lit. a) i art. 63 ust. 4,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(1),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Mając na celu skonsolidowanie i strukturalizację europejskiej polityki w dziedzinie badań, Komisja w styczniu 2000 r. uznała za konieczne utworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej jako bazy dla przyszłych działań Wspólnoty w tej dziedzinie.
(2) Rada Europejska na posiedzeniu w Lizbonie w marcu 2000 r., uznając znaczenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej, wyznaczyła dla Wspólnoty cel, którym jest spowodowanie, by stała się ona do roku 2010 najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką na świecie opartą na wiedzy.
(3) Globalizacja gospodarki wymaga większej mobilności naukowców, co zostało już uznane w szóstym programie ramowym Wspólnoty Europejskiej(4) poprzez szersze udostępnienie jego programów dla naukowców spoza Unii Europejskiej.
(4) Aby osiągnąć cel wyznaczony przez Radę Europejską na posiedzeniu w Barcelonie w marcu 2002 r., tj. przeznaczyć 3 % PKB na inwestycje w badania naukowe, Wspólnota będzie potrzebowała do roku 2010 około 700.000 naukowców. Cel ten należy osiągnąć za pomocą szeregu powiązanych ze sobą środków, takich jak uczynienie kariery naukowej bardziej atrakcyjną dla młodych ludzi, wspieranie uczestnictwa kobiet w badaniach naukowych, zwiększenie możliwości kształcenia się i mobilności w zakresie badań naukowych, poprawa perspektyw kariery dla naukowców w ramach Wspólnoty oraz otwarcie się Wspólnoty dla obywateli państw trzecich, którzy mogliby zostać przyjęci w celu prowadzenia badań.
(5) Niniejsza dyrektywa ma na celu przyczynienie się do osiągnięcia tych celów poprzez wspieranie przyjmowania i mobilności w celu prowadzenia badań przez obywateli państw trzecich w odniesieniu do pobytów dłuższych niż trzy miesiące, w celu sprawienia, by Wspólnota stała się bardziej atrakcyjna dla naukowców z całego świata oraz w celu wzmocnienia jej pozycji jako międzynarodowego centrum badań naukowych.
(6) Wprowadzenie w życie niniejszej dyrektywy nie powinno prowadzić do "drenażu mózgów" z państw ze wschodzącą gospodarką lub państw rozwijających się. Należy przedsięwziąć wspólnie z ich krajami pochodzenia środki wspomagające mobilność oraz reintegrację naukowców w ich krajach pochodzenia, w celu określenia wszechstronnej polityki migracyjnej.
(7) Aby osiągnąć cele procesu lizbońskiego istotne jest również wspieranie mobilności naukowców będących obywatelami UE w celu prowadzenia badań naukowych w ramach Unii, w szczególności naukowców z Państw Członkowskich, które przystąpiły do Unii w 2004 r.
(8) Biorąc pod uwagę otwartość narzuconą przez zmiany w gospodarce światowej i przewidywane wymogi niezbędne do osiągnięcia celu polegającego na przeznaczaniu 3 % PKB na inwestycje w badania naukowe, naukowcy z państw trzecich, których potencjalnie dotyczy niniejsza dyrektywa, powinni zostać zdefiniowani szeroko, zgodnie z ich kwalifikacjami oraz projektem badawczym, który mają realizować.
(9) Ponieważ wysiłek, jaki należy włożyć, aby osiągnąć wspomniany docelowy poziom 3 % PKB, dotyczy głównie sektora prywatnego, który musi w tym celu pozyskać w nadchodzących latach większą liczbę naukowców, instytucje badawcze, których potencjalnie dotyczy niniejsza dyrektywa, mogą należeć zarówno do sektora publicznego, jak i prywatnego.
(10) Każde Państwo Członkowskie powinno zapewnić, aby do publicznej wiadomości podawane były, w szczególności za pośrednictwem Internetu, możliwie wyczerpujące, systematycznie aktualizowane informacje na temat instytucji badawczych zatwierdzonych zgodnie z niniejszą dyrektywą, z którymi naukowcy mogliby zawrzeć umowę o przyjęciu oraz na temat warunków i procedur dotyczących wjazdu i pobytu na jego terytorium w celu prowadzenia badań na podstawie niniejszej dyrektywy.
(11) Przyjmowanie naukowców powinno zostać ułatwione poprzez ustanowienie procedury przyjmowania, która byłaby niezależna od ich stosunku prawnego z przyjmującą instytucją badawczą i poprzez zaniechanie wymagania od nich poza dokumentem pobytowym dodatkowo zezwolenia na pracę. Państwa Członkowskie mogłyby stosować zgodnie z przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną podobne zasady w stosunku do obywateli państw trzecich wnioskujących o przyjęcie w celu nauczania w placówce szkolnictwa wyższego w ramach projektu badawczego.
(12) Jednocześnie powinny zostać utrzymane tradycyjne sposoby przyjmowania (takie jak zatrudnianie oraz stypendia), w szczególności w stosunku do doktorantów prowadzących badania naukowe jako studenci, którzy powinni zostać wyłączeni z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy, i wobec których zastosowanie ma dyrektywa Rady 2004/114/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie warunków przyjmowania obywateli państw trzecich w celu odbywania studiów, udziału w wymianie młodzieży szkolnej, szkoleniu bez wynagrodzenia lub wolontariacie(5).
(13) Szczególna procedura dotycząca naukowców oparta jest na współpracy pomiędzy instytucją badawczą a organami imigracyjnymi w Państwach Członkowskich: przyznaje ona tym ostatnim kluczową rolę w procedurze przyjmowania, mając na celu ułatwienie i przyśpieszenie wjazdu oraz pobytu naukowców z państw trzecich we Wspólnocie, zachowując jednocześnie uprawnienia Państw Członkowskich w odniesieniu do utrzymywania porządku imigracyjnego.
(14) Instytucje badawcze zatwierdzone wcześniej przez Państwa Członkowskie muszą być w stanie podpisać z obywatelem państwa trzeciego umowę o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego. Państwa Członkowskie wydadzą dokument pobytowy na podstawie umowy o przyjęciu, jeśli spełnione będą warunki wjazdu i pobytu.
(15) W celu uczynienia Wspólnoty bardziej atrakcyjną dla naukowców z państw trzecich należy na czas ich pobytu przyznać im w wielu dziedzinach takie same prawa socjalne i ekonomiczne, jak obywatelom przyjmującego Państwa Członkowskiego oraz dać im możliwość nauczania w placówkach szkolnictwa wyższego.
(16) Niniejsza dyrektywa stanowi znaczny postęp w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, ponieważ zasada niedyskryminacji ma zastosowanie również do osób przybywających do Państwa Członkowskiego bezpośrednio z państwa trzeciego. Niniejsza dyrektywa nie powinna jednak przyznawać dalszych praw poza wynikającymi z obowiązujących obecnie przepisów wspólnotowych w dziedzinie zabezpieczenia społecznego dla obywateli państw trzecich, w przypadku których występują elementy transgraniczne pomiędzy Państwami Członkowskimi. Ponadto niniejsza dyrektywa nie powinna przyznawać praw w odniesieniu do sytuacji, które wykraczają poza zakres stosowania przepisów wspólnotowych, jak na przykład w odniesieniu do członków rodziny mających miejsce zamieszkania w państwie trzecim.
(17) Należy wspierać mobilność naukowców będących obywatelami państw trzecich, przyjętych w celu prowadzenia badań naukowych, stanowiącą środek rozwoju i poprawy kontaktów oraz powiązań pomiędzy partnerami oraz umacniania roli Europejskiej Przestrzeni Badawczej w skali światowej. Naukowcy powinni mieć prawo do mobilności na warunkach określonych w niniejszej dyrektywie. Warunki korzystania z prawa do mobilności na podstawie niniejszej dyrektywy nie powinny mieć wpływu na obowiązujące obecnie przepisy dotyczące uznawania ważności dokumentów podróży.
(18) Należy zwrócić szczególną uwagę na ułatwianie i wspieranie utrzymania jedności rodzin naukowców zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 12 października 2005 r. dotyczącym ułatwiania przyjmowania obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych we Wspólnocie Europejskiej(6).
(19) W celu utrzymania jedności rodziny i umożliwienia mobilności członkowie rodziny powinni mieć możliwość dołączenia do naukowca w innym Państwie Członkowskim na warunkach określonych w prawie krajowym tego Państwa Członkowskiego, w tym zgodnie z jego zobowiązaniami wynikającymi z umów dwustronnych lub wielostronnych.
(20) Posiadacze dokumentu pobytowego powinni, co do zasady, mieć prawo do złożenia wniosku o przyjęcie, przebywając na terytorium danego Państwa Członkowskiego.
(21) Państwa Członkowskie powinny mieć prawo do pobierania od wnioskodawców opłaty za rozpatrzenie wniosków o wydanie dokumentu pobytowego.
(22) Niniejsza dyrektywa nie powinna w żadnym wypadku mieć wpływu na stosowanie rozporządzenia Rady nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich(7).
(23) Cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie wprowadzenie specjalnej procedury przyjmowania i ustalenie warunków wjazdu oraz pobytu mających zastosowanie do obywateli państw trzecich przy pobytach w Państwie Członkowskim dłuższych niż trzy miesiące w celu realizacji projektu badawczego na podstawie umowy o przyjęciu z instytucją badawczą, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, w szczególności w zakresie zapewnienia mobilności pomiędzy Państwami Członkowskimi, i możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Wspólnoty. Wspólnota jest zatem uprawniona do podjęcia działań zgodnie z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(24) Państwa Członkowskie powinny transponować przepisy niniejszej dyrektywy bez dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.
(25) Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
(26) Zgodnie z ust. 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa Państwa Członkowskie będą zachęcane do sporządzania, dla potrzeb własnych, a także w interesie Wspólnoty, własnych tabel, które, na ile jest to możliwe, będą ilustrować korelację między dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do publikowania tych tabel.
(27) Zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej oraz do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Irlandia notyfikowała listem z dnia 1 stycznia 2004 r. swoją chęć uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszej dyrektywy.
(28) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej oraz do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, oraz bez uszczerbku dla art. 4 wyżej wymienionego Protokołu, Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związane ani nie podlega jej stosowaniu.
(29) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana ani nie podlega jej stosowaniu,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w Luksemburgu, dnia 12 października 2005 r.
|
W imieniu Rady |
|
C. CLARKE |
|
Przewodniczący |
______
(1) Opinia z dnia 12 kwietnia 2005 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Dz.U. C 120 z 20.5.2005, str. 60.
(3) Dz.U. C 71 z 22.3.2005, str. 6.
(4)Decyzja nr 1513/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2002 r. dotycząca szóstego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji, przyczyniającego się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i innowacji (2002-2006) (Dz.U. L 232 z 29.8.2002, str. 1). Decyzja zmieniona decyzją nr 786/2004/WE (Dz.U. L 138 z 30.4.2004, str. 7).
(5) Dz.U. L 375 z 23.12.2004, str. 12.
(6) Patrz: 26 str. niniejszego Dziennika Urzędowego.
(7) Dz.U. L 157 z 15.6.2002, str. 1.
(8) Dz.U. L 149 z 5.7.1971, str. 2. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 647/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 117 z 4.5.2005, str. 1).
(9) Dz.U. L 124 z 20.5.2003, str. 1.