Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2022 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie sprawiedliwego i prostszego opodatkowania wspierającego strategię odbudowy gospodarczej (działania następcze PE w związku z lipcowym planem działania Komisji i jej 25 inicjatywami w dziedzinie VAT, opodatkowania przedsiębiorstw i opodatkowania osób fizycznych) (2020/2254(INL))

P9_TA(2022)0082

Sprawiedliwe i prostsze opodatkowanie wspierające strategię odbudowy gospodarczej

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2022 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie sprawiedliwego i prostszego opodatkowania wspierającego strategię odbudowy gospodarczej (działania następcze PE w związku z lipcowym planem działania Komisji i jej 25 inicjatywami w dziedzinie VAT, opodatkowania przedsiębiorstw i opodatkowania osób fizycznych) (2020/2254(INL))

(2022/C 347/20)

(Dz.U.UE C z dnia 9 września 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 lipca 2020 r. pt. "Plan działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą" (COM(2020)0312),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych w UE i poza jej granicami (COM(2020)0313),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2016 r. dotyczący planu działania w sprawie VAT pt. "W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT - czas na decyzje" (COM(2016)0148),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2021 r. pt. "Rok od wybuchu pandemii COVID-19: działania z zakresu polityki fiskalnej" (COM(2021)0105),

- uwzględniając oczekujące na przyjęcie wnioski Komisji, dotyczące w szczególności wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCTB), wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) ¹  oraz pakietu dotyczącego opodatkowania gospodarki cyfrowej ² , a także stanowiska Parlamentu Europejskiego w sprawie tych wniosków,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 stycznia 2019 r. pt. "W kierunku skuteczniejszego i bardziej demokratycznego procesu podejmowania decyzji w dziedzinie polityki podatkowej UE" (COM(2019)0008),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 lutego 2020 r. zatytułowany "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" (COM(2020)0067),

- uwzględniając otwarte ramy OECD/G-20 w zakresie planu działania w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS) z października 2015 r.,

- uwzględniając sprawozdanie okresowe przyjęte w 2018 r. na szczeblu otwartych ram OECD/G-20 pt. "Tax Challenges Arising from Digitalisation" ["Wyzwania podatkowe wynikające z cyfryzacji"] oraz program prac na rzecz opracowania kompromisowego rozwiązania w odniesieniu do wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji gospodarki przyjęty w maju 2019 r.,

- uwzględniając sprawozdania na temat planów dotyczących filarów I i II przyjęte na szczeblu otwartych ram OECD/G-20 dnia 14 października 2020 r., jak również wyniki analizy ekonomicznej i oceny skutków przeprowadzonych przez OECD,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 maja 2021 r. pt. "Opodatkowanie działalności gospodarczej w XXI wieku" (COM(2021)0251),

- uwzględniając sprawozdanie roczne w sprawie opodatkowania za 2021 r. - przegląd polityki podatkowej w państwach członkowskich UE, DG TAXUD, z 18 maja 2021 r.,

- uwzględniając sprawozdanie Międzynarodowego Funduszu Walutowego pt. "Taxing Multinationals in Europe" ["Opodatkowanie przedsiębiorstw wielonarodowych w Europie"], departamenty spraw europejskich i podatkowych, 2021, nr 21/12,

- uwzględniając rezultaty różnych szczytów G-7, G-8 i G-20 poświęconych międzynarodowym kwestiom podatkowym,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. z zaleceniami dla Komisji dotyczącymi wprowadzenia przejrzystości, koordynacji i konwergencji do polityki opodatkowania osób prawnych w Unii ³ ,

- uwzględniając rezolucje komisji specjalnych TAXE z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach (TAX 1) ⁴ , z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach (TAX 2) ⁵  oraz z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania (TAX 3) ⁶ ,

- uwzględniając rezolucję i zalecenie z dnia 13 grudnia 2017 r. w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania (PANA) ⁷ ,

- uwzględniając sprawozdanie w sprawie wdrożenia wymogów UE dotyczących wymiany informacji podatkowych: postępy, wyciągnięte wnioski i przeszkody do pokonania (2020/2046(INI)),

- uwzględniając sprawozdanie w sprawie reformy polityki UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reforma Grupy ds. Kodeksu Postępowania) (2020/2258(INI)),

- uwzględniając art. 47 i 54 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0024/2022),

A. mając na uwadze, że bezprecedensowy wpływ kryzysu związanego z COVID-19 na gospodarkę i jego skala doprowadziły do zmniejszenia dochodów podatkowych i wzrostu zadłużenia oraz wydatków budżetowych w celu ochrony społeczeństwa i gospodarki oraz nadal powodują gwałtowny wzrost długu publicznego; mając na uwadze, że unikanie opodatkowania, oszustwa podatkowe i uchylanie się od opodatkowania zmniejszają dochody rządowe, a także naruszają stabilność finansów publicznych, systemów podatkowych i sprawiedliwość podatkową; mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma walka z unikaniem opodatkowania i uchylaniem się od opodatkowania przy jednoczesnym utrzymaniu takiego jego poziomu, który wspiera zrównoważony wzrost gospodarki, a także ożywienie gospodarcze i społeczne Unii oraz pozwala reagować na długofalowe wyzwania, takie jak starzenie się społeczeństwa, transformacja ekologiczna i klimatyczna oraz cyfryzacja gospodarki, nie podważając przy tym odpowiednich dochodów podatkowych;

B. mając na uwadze, że rozkład ciężaru podatków przesunął się z majątku na dochody, z kapitału na dochody z pracy i konsumpcję, z przedsiębiorstw wielonarodowych na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz z sektora finansowego na gospodarkę realną; obserwujemy także przesunięcie obciążenia podatkowego z bardziej mobilnych podatników na mniej mobilnych;

C. mając na uwadze, że szybka odbudowa gospodarcza wymaga zdecydowanej reakcji gospodarczej i fiskalnej, w postaci reform i inwestycji, zapewniających między innymi: (i) skuteczne równe warunki działania dla podatników i przedsiębiorców, ograniczające lub eliminujące korzyści podatkowe, które niesprawiedliwie traktują MŚP, w tym mniej biurokracji, co pozwoli promować zarówno konkurencję i handel wewnętrzny, jak i handel na jednolitym rynku, wspierane przez proste, sprawiedliwsze, cyfrowe i bardziej przewidywalne otoczenie podatkowe; (ii) zabezpieczenie dochodów podatkowych państw członkowskich w celu sfinansowania odbudowy, przejście na gospodarkę bezemisyjną, zmniejszenie relacji długu do PKB i pobudzenie inwestycji oraz (iii) sprawiedliwe opodatkowanie przedsiębiorców i obywateli, sprzyjające zarówno przejrzystości i zaufaniu społecznemu, jak i uczciwej konkurencji, dzięki uzgodnionym standardom i skoordynowanym i cyfrowym systemom sprawozdawczości;

D. mając na uwadze, że plan działania Komisji na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą ("plan działania") jest częścią szerszej unijnej strategii podatkowej w dziedzinie podatku od wartości dodanej (VAT), opodatkowania przedsiębiorstw i osób fizycznych; mając na uwadze, że plan działania zawiera dwutorowe podejście łączące działania na rzecz zwalczania oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania oraz uproszczenia zmierzające do usunięcia niepotrzebnych przeszkód i obciążeń administracyjnych podatników, zwłaszcza obywateli i MŚP;

E. mając na uwadze, że MŚP stanowią 99 % przedsiębiorstw w Unii i tworzą dwie trzecie miejsc pracy w sektorze prywatnym, jednak koszty przestrzegania przepisów podatkowych w ich przypadku stanowią 30 % ich obciążenia podatkowego, podczas gdy w przypadku dużych przedsiębiorstw to tylko 2 %;

F. mając na uwadze, że istnieje potrzeba zwiększenia wzajemnego zaufania i zacieśnienia współpracy między organami podatkowymi państw członkowskich oraz wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w odniesieniu do krajowych systemów sprawozdawczości;

G. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie wymiany informacji podatkowych w UE z 2021 r. ⁸  stwierdzono, że informacje wymieniane przez państwa członkowskie są nieaktualne, niedokładne i niekompletne;

H. mając na uwadze, że obecne międzynarodowe przepisy dotyczące podatku od osób prawnych nie są już odpowiednie w kontekście cyfryzacji i globalizacji gospodarki; mając na uwadze, że rozwój cyfryzacji i coraz większa rola wartości niematerialnych i prawnych oraz wzrost ich udziału w łańcuchach wartości stwarzają perspektywy i wyzwania pod względem identyfikowalności operacji gospodarczych i zdarzeń powodujących powstanie obowiązku podatkowego, w tym z powodu nowych możliwości unikania opodatkowania, zwłaszcza gdy operacje mają charakter transgraniczny lub dochodzi do nich poza Unią;

I. mając na uwadze, że opodatkowanie osób prawnych powinno podlegać zasadzie opodatkowania zysków w miejscu ich powstania, a bardziej ujednolicone i skoordynowane podejście do systemu opodatkowania osób prawnych w całej Unii mogłoby dodatkowo umożliwić zwalczanie nieuczciwej konkurencji spowodowanej szkodliwymi praktykami podatkowymi, które zakłócają funkcjonowanie jednolitego rynku oraz często prowadzą do niewłaściwej alokacji zasobów;

J. mając na uwadze, że lepsza współpraca między Unią i krajowymi organami podatkowymi oraz większa przejrzystość opodatkowania osób prawnych może usprawnić pobór podatków i przestrzeganie przepisów oraz jest konieczna do wzmocnienia uczciwej konkurencyjności na jednolitym rynku, co usprawni pracę organów podatkowych; mając na uwadze, że stosowanie technologii i cyfryzacji skoncentrowane na bardziej efektywnym wykorzystaniu dostępnych danych może zwiększać wydajność i przejrzystość organów podatkowych oraz zmniejszać koszty przestrzegania przepisów i zwiększać zaufanie społeczne; mając na uwadze, że postępy w dziedzinie cyfryzacji, zarówno w przypadku podatników, jak i organów podatkowych, otwierają alternatywne możliwości systematycznego zwalczania niektórych oszustw podatkowych oraz mogą ułatwiać opodatkowanie mobilnych baz podatkowych;

Ogólne uwagi na temat planu działania Komisji na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą

1. jest zadowolony z planu działania i popiera jego dokładne wdrożenie; zauważa, że większość z 25 działań dotyczy VAT, co jest właściwe ze względu na duże straty dochodów w tym obszarze oraz potrzebę wspierania przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP; uważa jednak, że w celu uzupełnienia konkretnych wniosków ustawodawczych należy przeprowadzić ocenę skutków, aby lepiej zrozumieć potencjalny wpływ na podatników i przedsiębiorców; przyjmuje z aprobatą niedawne porozumienie w sprawie stawek VAT w Radzie, jest jednak nadal zaniepokojony, że ostateczny system VAT nie uzyskał poparcia w Radzie; wzywa Komisję do analizy planu działania w świetle rozwoju sytuacji międzynarodowej na szczeblu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)/G-20 oraz w świetle pandemii COVID-19;

2. uważa, że niezwykle istotna jest decyzja Komisji o realizacji inicjatyw mających na celu wzmocnienie współpracy między organami podatkowymi i skuteczniejszą harmonizację przepisów proceduralnych na całym jednolitym rynku; przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji dotyczącą unijnego programu współpracy w zakresie przestrzegania przepisów jako zachęty do ściślejszej współpracy między organami podatkowymi a przedsiębiorstwami oraz zaleca opracowanie jasnych zasad kwalifikowalności i funkcjonowania, a także ewentualne włączenie do programu podatku VAT; jest zadowolony z inicjatywy ustawodawczej Komisji dotyczącej wprowadzenia wspólnego, znormalizowanego, ogólnounijnego systemu ulg w podatku u źródła, któremu towarzyszyłby mechanizm wymiany informacji i współpracy między urzędami skarbowymi, i czeka na jej przedstawienie; w związku z tym wzywa Komisję, aby w reakcji na niedawną aferę cum-ex i globalne porozumienie podatkowe OECD/G-20 oceniła potencjalne korzyści płynące z minimalnej efektywnej stawki podatku u źródła; w związku z tym wzywa Komisję do wznowienia zablokowanego przeglądu dyrektywy Rady 2003/49/WE ⁹  (dyrektywa w sprawie odsetek i należności licencyjnych);

3. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie unowocześnienia, uproszczenia i harmonizacji wymogów dotyczących VAT za pomocą sprawozdawczości opartej na transakcjach w czasie rzeczywistym i fakturowania elektronicznego; zauważa, że taka sprawozdawczość musi być przyjazna podatnikom, a jednocześnie umożliwiać administracjom podatkowym wgląd w różne transakcje w czasie rzeczywistym, ułatwiając zapobieganie oszustwom i działaniom ryzykownych podmiotów gospodarczych oraz ich wykrywanie; uważa, że wymogi sprawozdawcze i formularze podatkowe powinny być zbieżne we wszystkich państwach członkowskich; jest przekonany, że korzystanie z narzędzia do eksploracji danych - narzędzia do analizy sieci transakcji (TNA) - stanowi jedną z dostępnych możliwości ograniczenia oszustw podatkowych i wspiera dalszy rozwój tego narzędzia oraz wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;

4. przypomina, że środki podatkowe, tymczasowe lub inne, nie powinny zakłócać decyzji inwestycyjnych i powinny wspierać osiąganie celów Unii, zgodnie z art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w tym konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw; podkreśla, że wymogi sprawozdawcze nie powinny prowadzić do nieproporcjonalnego wzrostu kosztów administracyjnych ponoszonych przez podmioty gospodarcze, zwłaszcza MŚP; zauważa, że aby skutecznie zaradzić utracie dochodów podatkowych, potrzebna może być lepsza jakość i ewentualnie większa ilość danych; nalega na przestrzeganie zasady, że wszelkie dane zebrane przez organy podatkowe od podatników, z poszanowaniem ich praw, muszą być przekazywane państwom członkowskim jednorazowo, z zachowaniem najwyższego poziomu bezpieczeństwa i z poszanowaniem przepisów o ochronie danych; zauważa potencjał danych i narzędzi cyfrowych, które mogą ograniczać biurokrację i upraszczać liczne obowiązki podatników, w szczególności deklaracje VAT i informacje podsumowujące, oraz stwierdza, że sztuczna inteligencja (AI) i oprogramowanie różnego rodzaju należy wykorzystywać do maksymalizacji skuteczności wykorzystania danych; zwraca uwagę na konieczność kontynuowania działań na rzecz zwiększenia współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi, aby ograniczyć oszustwa i uchylanie się od opodatkowania; uważa, że skuteczniejszy system będzie wymagał nie tylko zwiększenia ilości wymienianych danych, ale również poprawy ich jakości;

5. podkreśla, że różnorodność przepisów podatkowych państw członkowskich stanowi uciążliwe wyzwanie, zwłaszcza dla MŚP i przedsiębiorstw typu startup działających lub chcących rozpocząć działalność na jednolitym rynku, ponieważ muszą radzić sobie z 27 różnymi systemami podatkowymi; uważa, że należy zwrócić należytą uwagę na wyższe koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez MŚP; podkreśla, że MŚP nie powinny ponosić dodatkowych obciążeń finansowych z powodu różnych systemów krajowych, a korzyści płynące z jednolitego rynku powinny być im łatwo dostępne;

6. podkreśla, że strategia trwałej odbudowy gospodarczej powinna brać pod uwagę trwałość aktualnie niskich stóp procentowych i wzrost inflacji w całej Unii; uważa, że obciążenia podatkowego nie należy przenosić z zysków kapitałowych na dochody z pracy, tak jak ma to miejsce obecnie; uważa w związku z tym, że należy poświęcić większą uwagę rosnącej liczbie pracowników mobilnych;

7. ponownie podkreśla znaczenie funduszy instrumentu NextGenerationEU dla odbudowy gospodarczej Unii i zwraca uwagę na możliwość wykorzystania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności do wprowadzenia reform fiskalnych i inwestycji prowadzących do sprawiedliwszego, bardziej zrównoważonego i w większym stopniu cyfrowego systemu fiskalnego; przypomina, że program Fiscalis na lata 2021-2027, którego budżet wynosi 269 mln EUR, ma na celu zwalczanie oszustw podatkowych i wspieranie poboru dochodów zasilających budżet Unii i państw członkowskich dzięki udzielanej krajowym organom podatkowym pomocy w nawiązywaniu współpracy na rzecz zwalczania oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania i agresywnego planowania podatkowego;

8. zauważa, że szacunkowa kwota dochodów utraconych w wyniku międzynarodowego uchylania się od opodatkowania przez osoby fizyczne to 46 mld EUR w 2016 r.; zauważa zakłócenia na jednolitym rynku spowodowane szkodliwymi praktykami podatkowymi, które stanowią szkodliwą konkurencję podatkową; zauważa, że oprócz planu działania Komisja opublikowała też komunikat w sprawie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych w UE i poza jej granicami, w którym skupiono się na niezbędnej reformie unijnego Kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw oraz kryteriach zawartych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy; ubolewa nad zastojem w obu tych kwestiach w Radzie; odnotowuje wynik posiedzenia Rady Ecofin z dnia 8 grudnia 2021 r.; ubolewa w związku z tym, że ministrowie finansów państw członkowskich nie mogli uzgodnić reformy unijnego kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw z 1997 r., i przypomina rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 7 października 2021 r. w sprawie reformy polityki UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reforma Grupy ds. Kodeksu Postępowania); ponownie wyraża poparcie dla zamiaru Komisji, aby rozszerzyć zakres działalności Grupy ds. Kodeksu Postępowania, tak aby objęła więcej systemów i ogólnych aspektów krajowych systemów opodatkowania osób prawnych, oraz zachęca Komisję do dalszego rozwijania mechanizmów koordynacji, takich jak procedury wzajemnej oceny w Grupie ds. Kodeksu Postępowania; zaleca uwzględnienie preferencyjnych systemów podatku dochodowego od osób fizycznych, takich jak specjalne systemy obywatelstwa lub środki, których celem jest przyciągnięcie bardzo mobilnych zamożnych osób fizycznych i tzw. nomadów cyfrowych, które potencjalnie prowadzą do znacznych zakłóceń jednolitego rynku; zwraca się do Komisji, aby na zbliżającym się sympozjum podatkowym w 2022 r. przeanalizowała zakłócenia na jednolitym rynku i zaproponowała proporcjonalne środki zaradcze;

Czynniki stymulujące zmiany

9. jest zdania, że dokładniejsze oszacowanie łącznych strat podatkowych w Unii oraz gruntowniejsza analiza ich systemowych przyczyn ma zasadnicze znaczenie, ponieważ pozwoli opracować skuteczne metody efektywnego ograniczania strat podatkowych; podkreśla, że łatwiejszy dostęp do danych, dostarczanych zarówno przez przedsiębiorstwa, jak i administracje podatkowe, może w znacznym stopniu uwiarygodnić szacunki; podkreśla znaczenie bazy danych OECD dotyczącej opodatkowania osób prawnych oraz wkładu do niej państw członkowskich; nadal ubolewa, że Rada nie przekazała Parlamentowi Europejskiemu niezbędnych informacji w ramach sprawozdania z wdrażania dotyczącego prac DAC; podkreśla, że oszustwa związane z VAT, takie jak oszustwa karuzelowe, mają bezpośredni wpływ na zasoby własne oparte na VAT, a tym samym na strukturę dochodów Unii ¹⁰ ; podkreśla, że rodzaje oszustw związanych z VAT są bardzo liczne i mogą się dostosowywać do nowych ram prawnych, takich jak proponowany "system docelowy"; apeluje do Komisji, by zainicjowała skoordynowane działania państw członkowskich na rzecz ustanowienia wspólnego systemu gromadzenia danych statystycznych dotyczących oszustw karuzelowych; zwraca uwagę, że taki system mógłby opierać się na praktykach już stosowanych w niektórych państwach członkowskich; odnotowuje powstanie unijnego obserwatorium podatkowego i wzywa Komisję, aby przedstawiła niezależną ocenę dotychczasowych prac nad tym działaniem przygotowawczym zainicjowanym przez Parlament Europejski na bazie projektu pilotażowego w ramach rocznego budżetu Unii;

10. przypomina, że przejrzystość, sprawiedliwość i pewność podatkowa oparta na wyraźnie określonych prawach i obowiązkach to główna zasada budowania wzajemnego zaufania między podatnikami a administracjami podatkowymi; popiera w tym kontekście sformalizowanie karty praw podatnika, większą spójność przepisów dotyczących rezydencji podatkowej dla osób fizycznych oraz ułatwioną wymianę informacji; uważa, że należy rozważyć dalszy rozwój skutecznego europejskiego mechanizmu rozstrzygania sporów oraz identyfikację luk występujących w tym mechanizmie; uważa, że wyniki rozstrzygnięć sporów powinny być udostępniane publicznie w formie podsumowania, w którym obok innych informacji istotnych, ale niebędących szczególnie chronionymi informacjami handlowymi, publikowana byłaby wynikająca z nich efektywna stawka podatkowa płacona przez podatnika;

11. zauważa, że nowe formy organizacji pracy, takie jak telepraca, niosą ze sobą zarówno wyzwania, jak i możliwości dla pracowników i pracodawców; podkreśla pilną potrzebę dokładniejszego zdefiniowania pojęcia rezydencji podatkowej dla osób fizycznych w świetle nowych form organizacji pracy, które szybko się rozwinęły w związku z kryzysem wywołanym przez pandemię COVID-19; podkreśla, że państwa członkowskie nadal stosują różne kryteria do określania statusu rezydencji podatkowej, co stwarza ryzyko podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania; przypomina w związku z tym o planie działania, w którym zapowiedziano wniosek ustawodawczy Komisji w 2022/2023 r. wyjaśniający, gdzie podatnicy mają być uznawani do celów podatkowych za rezydentów, jeżeli prowadzą działalność transgraniczną w Unii; oczekuje na wniosek Komisji, który powinien mieć na celu uspójnienie określania rezydencji podatkowej w ramach jednolitego rynku;

12. oczekuje, że zaproponowany przez Komisję wniosek w sprawie DAC8 rozszerzy automatyczną wymianę informacji o kryptoaktywach; przypomina w związku z tym o zaleceniach przyjętych przez Parlament Europejski i o których mowa w sprawozdaniu z wdrażania DAC; uważa, że pewność podatkowa zostałaby wzmocniona, gdyby państwa członkowskie osiągnęły porozumienie w sprawie interpretacji tego, jakie praktyki, zachęty i strategie podatkowe nie zakłócają jednolitego rynku; wzywa Komisję do przedstawienia analizy wytycznych lub innych środków, które mogłyby pomóc w osiągnięciu tego celu;

13. z zadowoleniem przyjmuje działania podjęte przez Komisję w dziedzinie zapobiegania sporom dotyczącym podwójnego opodatkowania VAT i ich rozwiązywania;

14. zauważa, że unijny proces decyzyjny nie promuje zmian, ponieważ polityka podatkowa jest prerogatywą krajową i podlega jednomyślności; przypomina, że art. 116 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że należy wyeliminować zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym przez państw członkowskich; ubolewa, że obecna sytuacja czasami prowadzi do nierównego lub niespójnego stosowania przepisów podatkowych oraz do opóźnień w harmonizacji praktyk lub standardów podatkowych w całej Unii; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia bardziej zharmonizowanych i spójnych przepisów podatkowych oraz ich wdrażania, do ochrony jednolitego rynku oraz do zapewnienia stosowania zasady opodatkowania zysków w miejscu ich powstania; ubolewa nad faktem, że wnioski takie jak CCCTB, przegląd dyrektywy w sprawie odsetek i należności licencyjnych oraz reforma Kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw nadal są zablokowane w Radzie;

15. przypomina w związku z tym komunikat Komisji "W kierunku skuteczniejszego i bardziej demokratycznego procesu podejmowania decyzji w dziedzinie polityki podatkowej UE"; zauważa, że art. 116 TFUE, choć sugerowany w planie działania, nie został jeszcze wykorzystany w sprawach podatkowych, a umożliwiłby skuteczniejsze podejmowanie decyzji w Radzie; apeluje, by Komisja, Parlament Europejski i Rada dokładniej przeanalizowały w kontekście Konferencji w sprawie przyszłości Europy proces podejmowania decyzji dotyczących polityki podatkowej z punktu widzenia ochrony interesów finansowych Unii;

16. podkreśla znaczenie szybkiej wymiany informacji między państwami członkowskimi w celu zwalczania oszustw podatkowych; przyjmuje z zadowoleniem wniosek w sprawie dalszego rozwoju sieci Eurofisc 2.0 zawarty w planie działania Komisji; zdecydowanie popiera sugestię Komisji, aby rozszerzyć ją na podatki bezpośrednie; wspiera dążenie do przekształcenia sieci Eurofisc w unijny ośrodek informacji podatkowej służący nie tylko do celów VAT; przypomina, że Eurofisc, jako unijna sieć ekspertów ds. zwalczania nadużyć finansowych musi - jeśli ma być skuteczna - zostać wzmocniona i zasilona finansowo, aby móc przeprowadzać wspólne analizy ryzyka, koordynować postępowania wyjaśniające i współpracę z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Europolem i Prokuraturą Europejską, w szczególności w obszarze badania oszustw związanych z VAT;

17. oczekuje przeglądu dyrektywy Rady 2011/64/UE ¹¹  zapowiedzianego w pakiecie Komisji na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania; zauważa, że duże różnice cenowe między państwami członkowskimi zachęcają do zakupów transgranicznych; odnotowuje ponadto pojawienie się nowych produktów, takich jak e-papierosy, podgrzewane wyroby tytoniowe i inne nowe produkty zawierające tytoń; oczekuje ambitnego przeglądu stawek, który przyspieszy osiągnięcie celów zdrowotnych;

Wyzwania w polityce podatkowej Unii w zakresie VAT

18. zauważa, że obecny unijny system VAT jest wciąż zbyt złożony, zwłaszcza dla MŚP, i podatny na oszustwa, a jednocześnie generuje wysokie koszty przestrzegania przepisów dla podmiotów gospodarczych ¹² ; zauważa, że w państwach członkowskich przyjmowane są różne środki zwalczania oszustw podatkowych; przypomina, że należy pilnie zająć się modernizacją systemu VAT i przejściem w kierunku spójniejszego systemu VAT w całej Unii ¹³ ;

19. podkreśla, że rozwiązanie problemu luki w VAT i oszustw podatkowych powinno być pilnym priorytetem dla Unii i państw członkowskich w polityce gospodarczej po pandemii COVID-19; wyraża zaniepokojenie poziomem luki w VAT szacowanym na około 140 mld EUR w 2018 r., z czego 50 mld EUR dotyczy transgranicznego uchylania się od opodatkowania i transgranicznych oszustw podatkowych; zauważa z niepokojem, że według oceny Komisji luka w VAT może wzrosnąć do ponad 160 mld EUR z powodu kryzysu spowodowanego COVID-19; zauważa, że złożony charakter luki w VAT wymaga podjęcia wielu działań dostosowanych do konkretnych elementów czynników powodujących tę lukę;

20. podkreśla, że obecny system VAT pozostaje rozdrobniony, co znacznie obciąża administracyjnie przedsiębiorstwa, w szczególności w przypadku operacji transgranicznych i MŚP, i zmniejsza korzyści płynące z obecności na jednolitym rynku, a także nakłada koszty na państwa członkowskie wynikające z ewentualnej utraty dochodów; zauważa, że Komisja w nowych wnioskach powinna uwzględnić specyficzne potrzeby MŚP i wyrównać warunki działania, w tym, między innymi, przez wprowadzenie w stosownych przypadkach wymogów opartych na progach;

21. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie unijnego punktu kompleksowej obsługi, które uprości przestrzeganie przepisów podatkowych, w szczególności dzięki zmniejszeniu niepewności na jednolitym rynku i redukcji kosztów operacji transgranicznych, co umożliwi transgranicznym podmiotom gospodarczym łatwiejsze wywiązywanie się z obowiązków w zakresie VAT od sprzedaży w ramach handlu elektronicznego w Unii; zachęca Komisję do oceny jak poszerzyć zakres usług punktów kompleksowej obsługi, zwłaszcza jeśli chodzi o transakcje B2C dotyczące towarów i transferu zapasów własnych, co pozwoli przedsiębiorstwom rejestrować się do celów podatku VAT tylko w jednym kraju; z zadowoleniem przyjmuje propozycję jednej rejestracji VAT;

22. odnotowuje inicjatywę Komisji w sprawie przeglądu obecnego zwolnienia z podatku VAT usług finansowych i ubezpieczeń, w szczególności po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii i zmianie przepisów krajowych w tej dziedzinie; podkreśla, że taki przegląd powinien zagwarantować, by przepisy dotyczące podatku VAT od usług finansowych były dostosowane do obecnej gospodarki cyfrowej, w tym branży Fintech, oraz by utrzymano równe warunki działania na szczeblu międzynarodowym dla przedsiębiorstw unijnych;

23. zauważa, że w planie działania Komisja opisała przemyślany system podatkowy odgrywający ważną rolę we wspieraniu transformacji ekologicznej, który może pomóc w osiągnięciu celów Europejskiego Zielonego Ładu; w tym kontekście oczekuje na wniosek dotyczący przeglądu stawek VAT w zakresie zwolnień w transporcie pasażerskim, jak zapowiedziano w pakiecie Komisji na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania; podkreśla potrzebę zrównoważenia koszyka podatkowego, aby stopniowo zminimalizować odczuwany głównie przez zatrudnionych wpływ podatków obciążających zarobki oraz opracować sprawiedliwszy system podatkowy;

24. z zaniepokojeniem odnotowuje, że niektóre państwa członkowskie zasadniczo nie zwalniają z podatku VAT darowizn w naturze, w wyniku czego przedsiębiorstwa niszczą towary konsumpcyjne, w szczególności te, które zostały zwrócone, mimo że takie zwolnienie jest możliwe na mocy dyrektywy Rady 2006/112/WE ¹⁴ ; wzywa Komisję do wydania wytycznych dla państw członkowskich, w których uściśli, że zwolnienia darowizn w naturze z podatku VAT są zgodne z obowiązującym prawem Unii w sprawie VAT, dopóki państwa członkowskie nie przyjmą wniosku Rady (COM(2018)0020, zwłaszcza art. 98 ust. 2);

25. wzywa Komisję, aby przeanalizowała i zbadała możliwości wykorzystania technologii, na przykład AI i innych rodzajów oprogramowania, w celu zastosowania ich do sprawozdawczości VAT w czasie rzeczywistym lub zbliżonym do rzeczywistego w transakcjach B2B, z uwzględnieniem ochrony danych i poufności; zauważa, że najlepszy rezultat będzie można osiągnąć wtedy, gdy narzędzia analizy danych zostaną wprowadzone i wdrożone w ramach jednolitego rynku lub jeśli normy dotyczące takiej sprawozdawczości zostaną ustalone jednocześnie w całej Unii;

26. przyjmuje z zadowoleniem rozpoczęcie w czerwcu 2021 r. działalności przez Prokuraturę Europejską;

27. przyjmuje z zadowoleniem narzędzie analizowania sieci transakcji (TNA) i opowiada się za zacieśnieniem współpracy między członkami sieci Eurofisc w celu szybkiego wykrywania oszustw karuzelowych; wzywa Komisję, by podjęła kroki w kierunku skuteczniejszego wykorzystania narzędzia, jakim jest TNA, i skupiła się na jakości dostarczanych danych, ponieważ jest to kluczowe narzędzie w walce z oszustwami związanymi z podatkiem VAT; apeluje do Komisji o przegląd sposobu wykorzystania TNA przez państwa członkowskie i o udzielanie im pomocy we wprowadzeniu wskazówek dotyczących najlepszych praktyk; uważa, że w celu zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów ponoszonych przez podatników, przekazywane dane powinny być generowane przez zautomatyzowany, cyfrowy system raportowania danych od podatnika do organów podatkowych ¹⁵  (np. przez system e-fakturowania, o którym mowa w załączniku);

Trwające reformy międzynarodowego i unijnego systemu podatkowego

28. zauważa zmniejszenie luki ¹⁶  wynikającej z unikania opodatkowania przez osoby prawne, szacowanej na około 35 mld EUR rocznie w porównaniu z poprzednimi szacunkami Komisji wynoszącymi 50-70 mld EUR przed wprowadzeniem środków przeciwko erozji bazy podatkowej i przenoszeniu zysków, oraz zwraca uwagę na korelację między poprawą a działaniami ustawodawczymi Komisji w zakresie zwalczania unikania opodatkowania; odnotowuje wdrożenie dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania z 2019 r. i apeluje do Komisji o przygotowanie sprawozdania oceniającego jej wpływ i wdrożenie; podkreśla, że sytuacje, w których niektóre firmy wciąż są w stanie obniżyć swoje obciążenia podatkowe przez unikanie opodatkowania lub agresywne planowanie podatkowe, osłabiają uczciwą konkurencję na jednolitym rynku i często szkodzą konkurencyjności MŚP; przypomina, że luka podatkowa wynikająca z unikania opodatkowania przez osoby prawne może wynosić nawet 190 mld EUR ¹⁷ , jeśli uwzględni się specjalne uregulowania podatkowe, nieskuteczność poboru i inne praktyki; podkreśla ponadto, że jednostronne specjalne systemy, takie jak niższe stawki podatku od osób prawnych dla niektórych podatników, mogą stanowić zagrożenie dla stabilnych podstaw opodatkowania w całej UE;

29. podkreśla, że obecne globalne otoczenie podatkowe jest przestarzałe i można je w pełni zreformować jedynie na szczeblu globalnym; przyjmuje z zadowoleniem historyczne dwufilarowe porozumienie osiągnięte na szczeblu otwartych ram OECD/G-20 w sprawie przydziału praw do opodatkowania i stosowania minimalnej efektywnej stawki podatkowej w wysokości 15 % od globalnych zysków przedsiębiorstw wielonarodowych; uważa, że jest ono wyjątkową okazją, aby uczynić międzynarodową strukturę podatkową spójniejszą z rozwojem gospodarki poprzez dalsze przeciwdziałanie zakłóceniom uczciwej konkurencji na rynku, uwydatnionym podczas kryzysu związanego z COVID-19, co uwypukliło również problemy związane z opodatkowaniem dużych przedsiębiorstw wielonarodowych; zauważa, że porozumienie wymaga od wszystkich uczestników "zniesienia podatków od usług cyfrowych i innych odpowiednich podobnych środków (...) oraz zobowiązania się do niewprowadzania takich środków w przyszłości"; zauważa potrzebę skutecznego wdrożenia rozwiązania dwufilarowego w Unii i poza nią w celu zagwarantowania bardziej sprawiedliwego podziału zysków i praw do opodatkowania między państwami w odniesieniu do największych i najbardziej dochodowych przedsiębiorstw wielonarodowych; przyjmuje z zadowoleniem wniosek ustawodawczy Komisji z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie wdrożenia obu filarów otwartych ram; wzywa Radę do szybkiego przyjęcia takich wniosków, aby porozumienie zaczęło obowiązywać do 2023 roku; przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji w sprawie korzystania z firm przykrywek;

30. zauważa, że niektóre państwa członkowskie podjęły jednostronne środki, które miały wpływ na negocjacje międzynarodowe; zauważa, że wielostronna konwencja będzie wymagała od wszystkich stron stopniowego wycofywania wszystkich podatków od usług cyfrowych i innych odpowiednich podobnych środków w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw oraz do zobowiązania się do niewprowadzania takich środków przed końcem 2023 r.;

Utorowanie drogi dla nowego unijnego programu opodatkowania działalności gospodarczej

31. przypomina, że przyszłe warianty polityki Unii i wybory polityczne w obszarze opodatkowania przedsiębiorstw powinny opierać się na sprawiedliwości, efektywności i przejrzystości podatkowej, nie zapominając o konieczności zagwarantowania stabilności dochodów podatkowych państw członkowskich, zważywszy na decydującą rolę rządów we wspieraniu trwałego ożywienia gospodarczego po kryzysie COVID-19, aby doprowadzić do sprawiedliwego podziału podatków dla wszystkich rodzajów przedsiębiorstw międzynarodowych, przy jednoczesnej redukcji kosztów przestrzegania przepisów przez podatników, zwłaszcza MŚP, oraz usunięciu źródeł zakłóceń działalności gospodarczej na jednolitym rynku, w handlu i inwestycjach;

32. popiera uzasadnienie wniosku Komisji w sprawie ram BEFIT (Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu), zaplanowanego na 2023 r., z myślą o opracowaniu dla Unii nowego i jednolitego zbioru przepisów dotyczących podatków od osób prawnych, opartego na stosowaniu sprawiedliwej, kompleksowej i skutecznej formuły repartycji i wspólnej podstawy opodatkowania dochodów przedsiębiorstw, który to zbiór zagwarantuje przedsiębiorstwom jasność i przewidywalność, odzwierciedlając konsensus osiągnięty w negocjacjach w ramach filarów I i II OECD; przypomina, że wcześniejsze próby określenia przez Unię wspólnego zbioru przepisów uwzględniały trzy czynniki: pracę, aktywa i sprzedaż; uważa, że skupienie się na jednym czynniku miałoby niezrównoważony wpływ na dochody podatkowe państw członkowskich; wzywa Komisję do rozważenia środków, które ułatwiłyby wdrożenie przyszłego wniosku w sprawie BEFIT, w szczególności w przypadku MŚP;

33. uważa jednak, że inicjatywa dotycząca BEFIT powinna być wspierana przez proces polityczny w zakresie budowania politycznego poparcia dla zmian oraz że inicjatywie powinna towarzyszyć dokładna ocena skutków w celu ukształtowania przyszłych wniosków, co powinno przyczynić się do osiągnięcia konsensusu między państwami członkowskimi; oczekuje szczegółowych informacji na temat inicjatywy BEFIT i w związku z tym wzywa Komisję do zainicjowania szeroko zakrojonego, pluralistycznego procesu konsultacji z zainteresowanymi stronami, państwami członkowskimi, w tym ich parlamentami narodowymi, oraz Parlamentem Europejskim, a także do podjęcia dialogu z ekspertami i obywatelami na temat zasad przewodnich przed opublikowaniem przez Komisję wniosku w sprawie BEFIT w 2023 r.; podkreśla, że wprowadzenie jednego zbioru zasad podatkowych znacznie ograniczy możliwości przenoszenia zysków za pomocą systemów planowania podatkowego i jednocześnie obniży koszty przestrzegania przepisów, w szczególności w przypadku transgranicznych operacji gospodarczych;

34. stwierdza, że nowy program dotyczący podatku od osób prawnych zawiera mechanizm przeciwdziałania uprzywilejowaniu finansowania dłużnego w stosunku do kapitałowego, co pomaga we wzmacnianiu odporności przedsiębiorstw w potencjalnie niekorzystnych okolicznościach gospodarczych i eliminuje zachęty do stosowanie modelu finansowania działalności gospodarczej przede wszystkim przez zaciąganie kredytów; zwraca uwagę na zamiar Komisji, aby opracować wniosek w sprawie ulgi mającej na celu ograniczenie zjawiska uprzywilejowanego finansowania dłużnego i zwraca się do Komisji o przeprowadzenie dogłębnej oceny skutków i przepisy zdecydowanie zapobiegające unikaniu opodatkowania, aby zapobiegać wykorzystywaniu ulgi kapitałowej jako nowego narzędzia służącego erozji bazy podatkowej;

35. popiera, do celów przejrzystości podatkowej, gromadzenie regularnie aktualizowanych danych na temat efektywnych stawek podatkowych od osób prawnych płaconych przez największe unijne przedsiębiorstwa od generowanych przez nie zysków w Unii; takie mapowanie należy wykorzystać do oceny skuteczności ram podatkowych oraz obowiązujących przepisów;

36. zwraca się do Komisji o przedłożenie do 2022/2023 r. co najmniej jednego wniosku ustawodawczego w oparciu o zalecenia zawarte w załączniku do niniejszej rezolucji;

37. uznaje, że skutki finansowe wymaganego wniosku muszą być pokryte z odpowiednich środków budżetowych;

o

o o

38. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji oraz zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie.

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI:

ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI PROPONOWANEGO WNIOSKU

A. Uproszczenie, obniżenie kosztów przestrzegania przepisów dla podatników

Zalecenie A1 - Jednolita procedura rejestracji VAT w UE i jednolity numer VAT w UE

Parlament Europejski wzywa Komisję do podjęcia działań mających na celu przyjęcie do 2023 r. jednolitej procedury rejestracji VAT w UE oraz jednolitego numeru VAT w UE.

Taka procedura powinna:

- powodować zmniejszenie kosztów przestrzegania przepisów, zwłaszcza dla MŚP działających na jednolitym rynku, zaproponować jednakowy proces rejestracji VAT w całej Unii (z poszanowaniem różnych warunków rejestracji w państwach członkowskich);

- zagwarantować łatwy dostęp do rejestracji i korzystanie z ujednoliconych platform internetowych, działających w ten sam sposób w całej Unii, w uzgodnionej minimalnej liczbie języków, aby umożliwić łatwiejsze korzystanie z nich w całej Unii.

Zalecenie A2 - Prostsze opodatkowanie dla spółek europejskich (SE) / MŚP

Parlament Europejski wzywa Komisję do wprowadzenia środków mających na celu dalsze obniżenie kosztów i złożoności opodatkowania MŚP i SE do 2023 r.

- Komisja powinna zaproponować kilka inicjatyw, o których mowa w niniejszym sprawozdaniu, po czym powinny pojawić się konkretne propozycje wsparcia działalności MŚP po pandemii COVID-19.

- Aby dalej wspierać SE i przedsiębiorstwa typu startup, Parlament Europejski zwraca się do Komisji o dokonanie oceny opcji wprowadzenia unikalnego ogólnoeuropejskiego systemu podatku dochodowego dla SE i przedsiębiorstw typu startup, aby zminimalizować koszty związane z przestrzeganiem przepisów podatkowych, zwłaszcza w przypadkach, gdy prowadzą one działalność w więcej niż jednym państwie członkowskim. System byłby opcjonalny dla SE (np. ograniczony obrotem) i mógłby opierać się na SE. Dochody podatkowe z systemu byłyby przydzielane państwom członkowskim według uzgodnionej formuły (np. na podstawie odsetka zatrudnionych rezydentów).

B. Większa pewność dla podatników lub administracji podatkowych państw członkowskich

Zalecenie B1 - Mechanizm rozstrzygania sporów w przypadkach, w których co najmniej dwa państwa członkowskie roszczą sobie prawo do rezydencji podatkowej:

Parlament Europejski wzywa Komisję do wykorzystania doświadczeń i zidentyfikowania pozostałych luk w obowiązującej dyrektywie Rady (UE) 2017/1852 w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów w Unii Europejskiej oraz do zaproponowania skutecznego sposobu (sposobów) zaradzenia istniejącym konfliktom i niepewnościom dotyczącym rezydencji zarówno w przypadku osób fizycznych, jak i osób prawnych, stwarzającym ryzyko podwójnego opodatkowania lub nieopodatkowania. Wzywa Komisję, by do 2023 r. przedstawiła wnioski dotyczące definicji rezydencji podatkowej.

Parlament Europejski przypomina również, że wynik sporów powinien być udostępniany publicznie w formie streszczenia, zgodnie z procedurą określoną w art. 18 dyrektywy (UE) 2017/1852, i powinien obejmować efektywne stawki podatkowe. Określony system musi zapewniać, by terminy, odpowiednie do problemów, z jakimi borykają się podatnicy w związku ze sporem, dotyczące uzyskania decyzji, były prawnie wiążące i egzekwowane. Biorąc pod uwagę zmiany w gospodarce po pandemii COVID-19, w tym przejście na pracę zdalną, Komisja powinna jak najszybciej ocenić, czy obecne prawodawstwo jest wystarczające, aby zmniejszyć ryzyko podwójnego opodatkowania oraz, w razie potrzeby, przeprowadzić przegląd dyrektywy lub ewentualnie zaproponować nowe środki. Zauważono również, że dyrektywa nie jest wystarczająco znana i Komisja powinna dołożyć większych starań, aby obywatele wiedzieli, że mechanizm ten jest dostępny.

Zalecenie B2 - Rozszerzenie automatycznej wymiany informacji

Parlament Europejski wzywa Komisję do oceny konieczności i najlepszej metody rozszerzenia automatycznej wymiany informacji między państwami członkowskimi na kolejne kategorie dochodów i aktywów, takich jak kryptoaktywa (DAC8). Odkąd państwa członkowskie są prawnie zobowiązane do przesyłania danych tylko w odniesieniu do tych kategorii, dla których informacje są już dostępne, w konsekwencji wydaje się brakować informacji dotyczących niektórych kategorii dochodów i aktywów.

Zalecenie B3 - Wytyczne w sprawie pozytywnych bodźców podatkowych

Parlament Europejski wzywa Komisję, aby wydała wytyczne w sprawie zachęt podatkowych, które nie zakłócają funkcjonowania jednolitego rynku. Wynika to z faktu, że pewność podatkowa dla podatników i państw członkowskich zostałaby zwiększona, gdyby państwa członkowskie miały wspólną wiedzę na temat tego, jakie zachęty podatkowe przyczyniają się do poprawy wyników gospodarczych w Unii bez szkody dla jednolitego rynku.

C. Zmniejszenie luki podatkowej i kosztów przestrzegania przepisów

Zalecenie C1 - Fakturowanie elektroniczne

Parlament Europejski wzywa Komisję Europejską do:

- ustanowienia zharmonizowanego wspólnego standardu fakturowania elektronicznego w całej Unii, bezzwłocznie i do 2022 r., w celu zmniejszenia kosztów tworzenia rozdrobnionego, zróżnicowanego systemu w państwach członkowskich;

- określenia roli fakturowania elektronicznego w sprawozdawczości w czasie rzeczywistym;

- zbadania możliwości stopniowego wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego w całej Unii do 2023 r., z naciskiem na znaczne obniżenie kosztów przestrzegania przepisów, zwłaszcza dla MŚP. Wystawianie faktur powinno być administrowane wyłącznie przez państwowe/certyfikowane "systemy" przy zapewnieniu pełnej ochrony danych;

- zbadania do 2023 r. możliwości dostarczania przez system częściowych (lub pełnych) danych/dokumentów dotyczących przestrzegania przepisów prawa podatkowego kwalifikującym się podatnikom, przy uwzględnieniu odpowiedzialności za zgodność tych deklaracji (lub ich części), zwłaszcza z punktu widzenia redukcji kosztów przestrzegania przepisów i ryzyka dla MŚP.

Zalecenie C2 - Alternatywne sposoby zmniejszenia luki w VAT

Parlament Europejski wzywa Komisję, mając na celu znaczne zmniejszenie luki w VAT w całej Unii, zwłaszcza w gospodarce po pandemii COVID-19, do zaproponowania środków, które znacznie ograniczyłyby zidentyfikowaną lukę w VAT, w szczególności lukę związaną ze zwolnieniem dotyczącym transgranicznego handlu unijnego. Wniosek ten może zostać zrealizowany do 20222023 r. w ramach jednej z następujących inicjatyw lub kilku z nich:

- wznowienie inicjatywy dotyczącej ostatecznego systemu jako najbardziej naturalnego i skutecznego sposobu walki z oszustwami w zakresie podatku VAT, powodującymi znaczną roczną stratę;

- uproszczenie obowiązków w zakresie VAT oraz otrzymywanie danych na potrzeby monitorowania i zwalczania oszustw podatkowych ¹⁸  w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych związanych z VAT w handlu trans- granicznym; wzywa Komisję do zaproponowania stopniowego, lecz szybkiego rozszerzenia zakresu usług platformy pojedynczego punktu kontaktowego z B2C na B2B, zwłaszcza w odniesieniu do dostaw B2C, w przypadku których płatnik VAT nie ma siedziby w państwie członkowskim, w którym VAT jest należny, w odniesieniu do niektórych usług B2B, gdy świadczone usługi są głównie usługami typu B2C, oraz w związku z art. 196 dyrektywy 2006/112/WE;

- zorganizowanie i zaproponowanie standardu przekazywania online danych dotyczących (w pierwszej kolejności) transgranicznego handlu unijnego, najlepiej z wykorzystaniem danych z fakturowania elektronicznego (lub alternatywnego, ale z zachowaniem zasady, że dane muszą być przekazane tylko raz), w tym wydajnego i wysoce bezpiecznego scentralizowanego/zdecentralizowanego przetwarzania danych w celu wykrywania oszustw. Dane zastąpią wszystkie istniejące wymogi sprawozdawcze w tym obszarze i spowodują zmniejszenie ogólnych kosztów przestrzegania przepisów, zwłaszcza w przypadku MŚP. Gromadzone dane powinny być wykorzystywane z należytym poszanowaniem poufności i z uwzględnieniem wszystkich odpowiednich przepisów dotyczących ochrony danych. Można rozważyć zastosowanie technologii blockchain (lub alternatywnej), a systemy oparte na wspólnych normach unijnych mogłyby być obsługiwane przez prywatnych dostawców.

Zalecenie C3 - Jednolita zharmonizowana deklaracja podatkowa i punkt kompleksowej obsługi

Parlament Europejski wzywa Komisję do przedstawienia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej:

jednolitej i zharmonizowanej deklaracji dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w celu wsparcia ram BEFIT w Unii. Znormalizowanego podejścia do treści i formatu deklaracji podatkowej, które można by wykorzystać w celu uproszczenia sporządzania deklaracji. Takie rozwiązanie przyczyniłoby się do uproszczenia sprawozdawczości w zakresie CIT oraz do ograniczenia konieczności zlecania na zewnątrz prac związanych z przestrzeganiem przepisów podatkowych, w szczególności w przypadku MŚP prowadzących transgraniczną działalność gospodarczą.

Zalecenie C4 - obserwatorium monitorujące i określające ilościowo tendencje w europejskim systemie podatkowym

W 2019 r. w toku działań przygotowawczych Parlament Europejski zainicjował uruchomienie unijnego obserwatorium podatkowego. Parlament Europejski wzywa Komisję do przedstawienia niezależnej oceny przeprowadzonych prac oraz do zaproponowania dalszych działań w związku z tą inicjatywą.

D. Nowy skoordynowany europejski system podatku dochodowego od osób prawnych

Zalecenie D1 - Rozwiązanie problemu uprzywilejowania finansowania dłużnego w stosunku do kapitałowego

Komisja ogłosiła inicjatywę mającą na celu złagodzenie wywołanego przez podatek dochodowy uprzywilejowania finansowania dłużnego w stosunku do kapitałowego w decyzjach inwestycyjnych podejmowanych przez przedsiębiorstwa, spowodowanego możliwością odliczenia odsetek od finansowania dłużnego.

Parlament Europejski wzywa Komisję, aby:

- przeprowadziła gruntowną ocenę skutków i dodała solidne klauzule zapobiegające unikaniu opodatkowania w przyszłym wniosku w sprawie ulgi mającej na celu ograniczenie zjawiska uprzywilejowania finansowania dłużnego; uznała, że takiemu uprzywilejowaniu można zaradzić, umożliwiając nowe odliczenie kosztów związanych z finansowaniem kapitałowym lub ograniczając możliwości odliczania odsetek; przypomina o redukcji zmniejszenia odliczenia nadwyżki kosztów finansowania zewnętrznego do maksymalnie 20 % zysków podatnika przed naliczeniem odsetek, opodatkowaniem, deprecjacją i amortyzacją (EBITDA), które jest innym rozwiązaniem służącym ograniczeniu zjawiska uprzywilejowania finansowania dłużnego.

Zalecenie D2 - Jednolity zbiór przepisów podatkowych dla Unii

Parlament Europejski wzywa Komisję, aby w przyszłej inicjatywie BEFIT:

- przeanalizowała różne elementy składające się na rzeczywistą działalność gospodarczą przedsiębiorstw (sprzedaż, siła robocza, aktywa);

- zainicjowała szerokie konsultacje z udziałem państw członkowskich, parlamentów krajowych i Parlamentu Europejskiego.

E. Skuteczność administracji podatkowych, wymiana informacji podatkowych i jakość danych

Zalecenie E1 - Eurofisc 2.0

Parlament Europejski wzywa Komisję, aby:

- wzmocniła unijną sieć ekspertów ds. zwalczania nadużyć finansowych Eurofisc i zapewniła jej wystarczające zasoby na skuteczne wykonywanie wspólnych analiz ryzyka, koordynację postępowań wyjaśniających i współpracę z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Europolem i Prokuraturą Europejską, w szczególności w obszarze badania oszustw związanych z VAT;

- przedstawiła wniosek w sprawie Eurofisc 2.0. Przypomina zalecenia zawarte w rezolucji z dnia 16 września 2021 r. w sprawie wdrożenia wymogów UE dotyczących wymiany informacji podatkowych: postępy, wyciągnięte wnioski i przeszkody do pokonania. Zauważa, że sieć Eurofisc 2.0 mogłaby w znacznym stopniu przyczynić się do skutecznego wykorzystania przez administracje podatkowe wymienianych informacji podatkowych oraz do poprawy jakości wymienianych informacji.

1 Wniosek z dnia 25 października 2016 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCTB), COM(2016)0685, oraz wniosek z dnia 25 października 2016 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) (COM(2016)0683).

2 Na pakiet składają się komunikat Komisji z dnia 21 marca 2018 r. pt. "Czas ustanowić nowoczesne, sprawiedliwe i skuteczne normy opodatkowania gospodarki cyfrowej" (COM(2018)0146), wniosek z dnia 21 marca 2018 r. dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy dotyczące opodatkowania osób prawnych, których obecność na rynku cyfrowym jest znacząca (COM(2018)0147), wniosek z dnia 21 marca 2018 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od usług cyfrowych pobieranego od przychodów wynikających ze świadczenia niektórych usług cyfrowych (COM(2018)0148) oraz zalecenie Komisji z dnia 21 marca 2018 r. w sprawie opodatkowania osób prawnych, których obecność na rynku cyfrowym jest znacząca (C(2018)1650).

3 Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 74.

4 Dz.U. C 366 z 27.10.2017, s. 51.

5 Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 79.

6 Dz.U. C 108 z 26.3.2021, s. 8.

7 Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 132.

8 Sprawozdanie specjalne nr 03/2021 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 26 stycznia 2021 r. pt. "Wymiana informacji podatkowych w UE: solidne podstawy, niedociągnięcia we wdrażaniu".

9 Dyrektywa Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych Państw Członkowskich (Dz.U. L 157 z 26.6.2003, s. 49).

10 Informacja dla komisji BUDG - zasoby własne UE (2020 r.) pod adresem https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/647459/IPOL_BRI(2020)647459_EN.pdf

11 Dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych (Dz.U. L 176 z 5.7.2011, s. 24).

12 Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Dział ds. Europejskiej Wartości Dodanej EPRS (wrzesień 2021 r.) lukę w VAT, z uwzględnieniem transgranicznego uchylania się od VAT i oszustw związanych z VAT, można oszacować na około 120 mld EUR w 2020 r., s. 42.

13 Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Dział ds. Europejskiej Wartości Dodanej EPRS (wrzesień 2021 r.) szacunkowa wartość dodana rozszerzonej współpracy między państwami członkowskimi oraz pełne wdrożenie punktu kompleksowej obsługi może spowodować zmniejszenie luki w VAT o około 29 mld EUR oraz zmniejszenie kosztów przestrzegania przepisów dla przedsiębiorstw o około 10 mld EUR, s. 39.

14 Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1).

15 Propozycja rozważenia rezygnacji z istniejącej sprawozdawczości i ustanowienia zharmonizowanego systemu sprawozdawczości dla transakcji transgranicznych pozwoliłaby na łatwiejsze kojarzenie transakcji (co potwierdza badanie EPRS).

16 COM(2020)0312, s. 5. Istnieją inne szacunki, na przykład Parlamentu Europejskiego, wskazujące na straty z tytułu przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania w wysokości 190 mld EUR. Na podstawie kompleksowej pracy OECD w sprawozdaniu dotyczącym erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS), działanie 11, wskazano, że globalne straty dochodów przed podjęciem decyzji o przyjęciu jakichkolwiek środków przeciwko erozji bazy podatkowej i przenoszeniu zysków wyniosły około 100-240 mld USD lub 0,35 procent światowego PKB. Zgodnie z obliczeniami Komisji Europejskiej na UE przypadało około 50-70 mld EUR, zanim państwa członkowskie uzgodniły dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania (dyrektywy I i II).

17 Tamże.

18 Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Dział ds. Europejskiej Wartości Dodanej EPRS scenariusz rozszerzonej współpracy - wymiana informacji + punkt kompleksowej obsługi wygeneruje europejską wartość dodaną w wysokości około 39 mld EUR.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2022.347.211
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2022 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie sprawiedliwego i prostszego opodatkowania wspierającego strategię odbudowy gospodarczej (działania następcze PE w związku z lipcowym planem działania Komisji i jej 25 inicjatywami w dziedzinie VAT, opodatkowania przedsiębiorstw i opodatkowania osób fizycznych) (2020/2254(INL))
• Data aktu: 10/03/2022
• Data ogłoszenia: 09/09/2022