[COM(2021) 251 final](2022/C 275/07)
(Dz.U.UE C z dnia 18 lipca 2022 r.)
Sprawozdawca: Krister ANDERSSON
| Wniosek o konsultację Podstawa prawna Decyzja Prezydium Sekcja odpowiedzialna |
Komisja Europejska, 1.7.2021 Art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
8.6.2021
Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej
|
|
Data przyjęcia przez sekcję Data przyjęcia na sesji plenarnej
Sesja plenarna nr
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się)
|
8.2.2022 23.2.2022
567
216/00/07
|
1. Wnioski i zalecenia
1.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje długo oczekiwaną inicjatywę Komisji dotyczącą strategii w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku. EKES zdecydowanie popiera i docenia fakt, że Komisja dostosowuje swoje prace do międzynarodowych dyskusji i porozumień.
1.2. EKES podkreśla potrzebę ułatwienia inwestycji transgranicznych i zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów ponoszonych przez przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym dążeniu do tego, aby gospodarka europejska była bardziej zielona i cyfrowa.
1.3. EKES zachęca Komisję do kontynuowania planu działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą 1 , z uwzględnieniem opinii EKES-u w sprawie pakietu dokumentów na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania 2 .
1.4. EKES z zadowoleniem przyjmuje poparcie ministrów finansów państw grupy G-20 dla porozumienia podpisanego 8 października 2021 r. przez 136 ze 140 państw w otwartych ramach w celu wypracowania rozwiązania pakietowego obejmującego globalny konsensus i dotyczącego alokacji praw do opodatkowania w poszczególnych państwach. Jednocześnie EKES podkreśla skutki złożoności tak ambitnych celów, wzywając do jednolitego, uzgodnionego na szczeblu globalnym i skoordynowanego wdrożenia filarów 1 i 2 (pakietu).
1.5. EKES podkreśla potrzebę wdrożenia pakietu podatkowego w UE oraz, jednocześnie, w krajach będących głównymi partnerami handlowymi. Jeśli filar 1 nie zostanie wdrożony jednocześnie w Stanach Zjednoczonych i u innych głównych partnerów handlowych, przedsiębiorstwa europejskie mogą znaleźć się w niekorzystnej sytuacji pod względem konkurencyjności.
1.6. EKES podkreśla, jak ważne jest, by w Europie obowiązywały dokładnie te same zasady dotyczące filaru 2 i efektywnego minimalnego podatku od osób prawnych, jak również uzgodnione kompleksowe zasady wypracowane w ramach globalnego porozumienia. Państwa członkowskie powinny zatem pozostawić wystarczająco dużo czasu na udostępnienie ostatecznego uzgodnionego tekstu przed przyjęciem dyrektywy.
1.7. Obliczenie efektywnej stawki opodatkowania ma na celu określenie, czy efektywna stawka opodatkowania danej grupy przedsiębiorstw wielonarodowych jest wyższa czy niższa od minimalnej stawki opodatkowania w odniesieniu do danej jurysdykcji. EKES podkreśla, że wymogi dotyczące obliczania efektywnej stawki opodatkowania muszą być zgodne z ustalonym podejściem globalnym, tak aby nie zwiększać kosztów administracyjnych.
1.8. EKES popiera inicjatywę Komisji, by wydać zalecenie dla państw członkowskich w sprawie umożliwienia kompensacji strat poprzez przeniesienie ich na wcześniejsze okresy.
1.9. EKES popiera Komisję w walce z nadużywaniem przedsiębiorstw "skrzynek pocztowych" do prania pieniędzy, agresywnego planowania podatkowego przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa oraz uchylania się od opodatkowania. EKES chętnie przedstawi swoje stanowisko w sprawie konkretnego wniosku dotyczącego rozwiązania problemu nadużywania przedsiębiorstw "skrzynek pocztowych".
1.10. EKES z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą ustanowienia ulgi mającej na celu ograniczenie zjawiska faworyzowania finansowania dłużnego (DEBRA). Inwestycje w nowe, bardziej zielone technologie wiążą się z dużym ryzykiem dla inwestora. W takich sytuacjach finansowanie kapitałowe jest szczególnie ważne i należy zająć się kwestią inherentnego uprzedzenia w stosunku do finansowania kapitałem własnym, które jest wpisane w systemy podatkowe.
1.11. EKES z zadowoleniem przyjmuje ramy opodatkowania Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu (BEFIT), zawierające jednolity zbiór przepisów dotyczących podatku od osób prawnych, i oczekuje, że będzie mógł przeanalizować szczegółowy wniosek.
1.12. EKES zachęca Komisję do zajęcia się kwestiami związanymi z transgraniczną pracą zdalną jako integralną częścią strategii opodatkowania przedsiębiorstw.
1.13. Kolejnym obszarem, który należy poddać przeglądowi, jest zakres VAT. Wyłączenia i luki prawne powodują złożoność i nierówne warunki działania, a także utratę dochodów podatkowych. EKES zachęca Komisję do dokonania przeglądu zakresu stosowania systemu VAT.
2. Wniosek Komisji
2.1. Komunikat Komisji w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku ma na celu sprostanie kilku poważnym wyzwaniom, które pojawiły się na przestrzeni lat, równolegle do wybuchu pandemii COVID-19.
2.2. UE potrzebuje solidnych, skutecznych i sprawiedliwych ram podatkowych, które zaspokoją potrzeby w zakresie finansowania publicznego, wspierając jednocześnie odbudowę gospodarki oraz transformację ekologiczną i cyfrową poprzez stworzenie otoczenia przyczyniającego się do sprawiedliwego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, a także do inwestycji, tak aby zmaterializowały się możliwości zatrudnienia.
2.3. Oczekuje się, że opodatkowanie przyczyni się do realizacji szerszej polityki UE, między innymi Europejskiego Zielonego Ładu, opracowanej przez Komisję agendy cyfrowej, nowej strategii przemysłowej dla Europy i unii rynków kapitałowych. Opodatkowanie będzie również ułatwiać transformację cyfrową, zapewniając otoczenie, które sprzyja rozwojowi przedsiębiorstw cyfrowych.
2.4. W komunikacie Komisji odpowiednio uwzględniono wyniki projektu dotyczącego erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS) i podjęto kwestię reformy międzynarodowych ram opodatkowania osób prawnych, prowadzonej przez OECD i zleconej przez grupę G-20. Pakiet reform składa się z dwóch filarów. Filar 1 ma na celu dostosowanie międzynarodowych przepisów dotyczących opodatkowania do nowych modeli biznesowych, co pozwoli przedsiębiorstwom na prowadzenie działalności gospodarczej bez konieczności fizycznej obecności 3 .
2.5. Z kolei filar 2 ograniczy konkurencję podatkową poprzez ustalenie minimalnej efektywnej stawki opodatkowania osób prawnych na poziomie 15 % 4 .
2.6. Po uzgodnieniu w ramach wielostronnej konwencji stosowanie pakietu stanie się obowiązkowe, a Komisja przedstawi wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie jego wdrożenia w UE.
2.7. Komisja złoży również nowy wniosek w sprawie rocznej publikacji efektywnej stawki opodatkowania w odniesieniu do osób prawnych w przypadku dużych przedsiębiorstw prowadzących działalność w UE objętych zakresem filaru 2, korzystając z metodyki uzgodnionej na potrzeby obliczeń w ramach filaru 2.
2.8. W ramach agendy na rzecz przejrzystości UE zajmie się również kwestią nadużywania do celów podatkowych przedsiębiorstw "skrzynek pocztowych" - tj. spółek charakteryzujących się brakiem znaczącej obecności i rzeczywistej działalności gospodarczejlub ich minimalnym stopniem - poprzez nową inicjatywę ustawodawczą mającą na celu zapobieganie agresywnemu planowaniu podatkowemu, uchylaniu się od opodatkowania lub praniu pieniędzy przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa.
2.9. Strategia Komisji skoncentruje się również na ograniczeniu zjawiska faworyzowania finansowania dłużnego w stosunku do kapitałowego w opodatkowaniu przedsiębiorstw poprzez zmniejszenie niekorzystnego traktowania inwestycji finansowanych kapitałem własnym za pomocą systemu ulg (DEBRA) dla finansowania z nowego kapitału własnego.
2.10. Komisja ma wycofać swoje oczekujące na rozpatrzenie wnioski w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) 5 , gdy tylko zostanie przedstawiony nowy wniosek w sprawie wzmocnienia rynku wewnętrznego. Będą to nowe ramy dotyczące opodatkowania dochodów działalności gospodarczej w Europie, zwane BEFIT (Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu).
2.11. Wniosek w sprawie BEFIT będzie opierał się na filarze 1 i 2. Przygotowując ten wniosek, Komisja będzie ściśle współpracować z państwami członkowskimi, uwzględniając również stanowisko Parlamentu Europejskiego oraz konsultując się z sektorem biznesu i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego.
2.12. Strategia Komisji obejmuje zalecenie dla państw członkowskich dotyczące umożliwienia kompensowania strat poprzez przeniesienie ich na wcześniejsze okresy, w celu zapewnienia równych warunków działania dla przedsiębiorstw w całej Unii. Zalecenie to ma zastosowanie do lat podatkowych 2020 i 2021.
3. Uwagi ogólne
3.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje długo oczekiwaną inicjatywę Komisji dotyczącą strategii w sprawie opodatkowania działalności gospodarczej w XXI wieku. EKES zdecydowanie popiera i docenia fakt, że Komisja dostosowuje swoje prace do międzynarodowych dyskusji i porozumień.
3.2. EKES popiera cel Komisji polegający na tym, by unijna agenda podatkowa przyczyniła się do realizacji ogólnego celu, jakim jest umożliwienie sprawiedliwego i zrównoważonego wzrostu, poprzez wspieranie szerszej polityki UE, między innymi Europejskiego Zielonego Ładu, opracowanej przez Komisję agendy cyfrowej, strategii przemysłowej dla Europy i unii rynków kapitałowych.
3.3. EKES podkreśla potrzebę ułatwienia inwestycji transgranicznych i zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów ponoszonych przez przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym dążeniu do tego, aby gospodarka europejska była bardziej zielona i cyfrowa.
3.4. EKES jest zaniepokojony luką podatkową, mimo że w ostatnim dziesięcioleciu dochody z podatku od osób prawnych w stosunku do PKB utrzymywały się średnio na stałym poziomie lub nawet rosły w UE i w krajach OECD.
3.5. EKES podziela pogląd Komisji, że rządy przyjęły mozaikę środków przeciwdziałania unikaniu zobowiązań podatkowych i uchylaniu się od opodatkowania oraz że środki te jeszcze bardziej skomplikowały istniejącą złożoność. EKES wzywa do stworzenia solidnych, skutecznych i sprawiedliwych ram podatkowych, które rozwiązywałyby kwestię leżących u podłoża obecnego systemu zachęt do angażowania się w zachowania polegające na erozji bazy podatkowej i przenoszeniu zysków.
3.6. EKES wzywa Komisję Europejską do oceny wpływu szeregu przepisów zapobiegających unikaniu opodatkowania, które zostały wprowadzone w ciągu ostatnich sześciu lat.
3.7. EKES zachęca Komisję do kontynuowania planu działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą 6 , z uwzględnieniem pakietu opinii EKES-u w sprawie sprawiedliwego i prostego opodatkowania 7 . EKES uważa, że istotne jest zwiększenie wydajności gospodarki europejskiej przynajmniej do poziomu gospodarek konkurencyjnych. Podatek jest tylko jednym z czynników wpływających na wydajność, ale ważnym 8 .
4. Uwagi szczegółowe
4.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje poparcie ministrów finansów państw grupy G-20 dla porozumienia podpisanego 8 października 2021 r. przez 136 ze 140 państw w otwartych ramach w celu wypracowania rozwiązania pakietowego obejmującego globalny konsensus i dotyczącego alokacji praw do opodatkowania w poszczególnych państwach 9 . Jednocześnie EKES podkreśla skutki złożoności związanej z tak ambitnymi celami, wzywając do jednolitego, uzgodnionego na szczeblu globalnym i skoordynowanego wdrożenia filarów 1 i 2. W tym kontekście wnioski UE muszą uwzględniać specyfikę wymogów prawa UE, takich jak swoboda przedsiębiorczości i niedyskryminacja.
4.2. EKES zauważa, że osiągnięcie szczegółowego porozumienia wymaga jeszcze wiele pracy. Niezwykle ważne jest, by uzgodnienia dotyczyły wielu aspektów technicznych. Gdy przepisy są wdrażane na szczeblu UE, przedsiębiorstwa mające siedzibę w UE nie mogą znaleźć się w niekorzystnej sytuacji w stosunku do przedsiębiorstw będących ich konkurencją i mających siedzibę w innych głównych jurysdykcjach 10 .
4.3. EKES podkreśla potrzebę wdrożenia pakietu podatkowego nie tylko w UE, ale, jednocześnie, w krajach będących głównymi partnerami handlowymi. Jeśli filar 1 nie zostanie wdrożony jednocześnie w Stanach Zjednoczonych i u innych głównych partnerów handlowych, przedsiębiorstwa europejskie mogą znaleźć się w niekorzystnej sytuacji pod względem konkurencyjności. Konieczne jest zatem koordynowanie z partnerami handlowymi zarówno wdrażania, jak i stosowania konwencji wielostronnej.
4.4. EKES podkreśla, jak ważna jest transpozycja dyrektywy w sprawie filaru 2 i przyjęcie w odniesieniu do niej, a także w odniesieniu do efektywnej minimalnej stawki opodatkowania osób prawnych, tych samych uzgodnionych kompleksowych zasad, które zostały wypracowane w ramach globalnego porozumienia. Państwa członkowskie powinny zatem pozostawić wystarczająco dużo czasu na udostępnienie ostatecznego uzgodnionego tekstu przed przyjęciem dyrektywy 11 .
4.5. EKES popiera inicjatywę Komisji, by wydać zalecenie dla państw członkowskich w sprawie umożliwienia kompensacji strat poprzez przeniesienie ich na wcześniejsze okresy. Takie zasady są jednak ważne nie tylko w sytuacji pandemii, ale także w normalnych okolicznościach. Zysk netto przedsiębiorstwa na przestrzeni czasu powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych.
członkowskie uzgadniają dyrektywę, należy wszcząć proces zmiany dyrektywy, aby doprowadzić do transpozycji globalnego porozumienia do umowy UE. Niektóre państwa członkowskie mogą sprzeciwiać się takiej zmianie dyrektywy. Aby osiągnąć prawidłową i pełną transpozycję, globalne porozumienie musi zostać w pełni rozwinięte i znane przed uzgodnieniem dyrektywy. 4.6. EKES popiera Komisję w walce z nadużyciami związanymi z wykorzystywaniem przedsiębiorstw "skrzynek pocztowych" do prania pieniędzy, agresywnego planowania podatkowego przez osoby fizyczne i przedsiębiorstwa oraz uchylania się od opodatkowania. EKES chętnie przedstawi swoje stanowisko w sprawie konkretnego wniosku dotyczącego rozwiązania problemu nadużywania przedsiębiorstw "skrzynek pocztowych".
4.7. EKES z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą utworzenia ulgi mającej na celu ograniczenie zjawiska faworyzowania finansowania dłużnego. Inwestycje w nowe, bardziej zielone technologie wiążą się z dużym ryzykiem dla inwestora. W takich sytuacjach finansowanie kapitałowe jest szczególnie ważne i należy zająć się kwestią inherentnego uprzedzenia w stosunku do finansowania kapitałem własnym, które jest wpisane w systemy podatkowe 12 .
4.8. EKES zauważa, że można by ograniczyć niekorzystne traktowanie finansowania kapitałowego - zarówno na poziomie przedsiębiorstw, jak i akcjonariuszy. Ważne jest, aby sposób opodatkowania nie powodował zachęt do przenoszenia funduszy z jednego poziomu na drugi.
4.9. Ponadto warto zauważyć, że jeśli ustawowe stawki podatku od osób prawnych rosną, wartość odliczenia odsetek wzrasta i z ekonomicznego punktu widzenia przedsiębiorstwu bardziej opłaca się inwestować poprzez pożyczki. Podobny efekt miałaby wyższa stopa inflacji lub wyższe stopy procentowe, co wzmocniłoby obecne preferencyjne traktowanie zadłużenia 13 . Ponieważ nie można wykluczyć takiego rozwoju sytuacji, oczekiwana inicjatywa Komisji jest tym bardziej ważna i pożądana.
4.10. EKES z zadowoleniem przyjmuje cele BEFIT i oczekuje, że będzie mógł przeanalizować szczegółowy wniosek. Wniosek ten powinien uwzględniać specyficzne systemy prawne mające zastosowanie do niektórych rodzajów spółdzielni i towarzystw wzajemnych, przyjęte w przeszłości przez różne państwa członkowskie. EKES zachęca Komisję do włączenia w dyskusję zainteresowanych stron i społeczeństwa obywatelskiego, tak aby osiągnąć postęp i akceptację.
5. Dodatkowe obszary, którymi należy się zająć w ramach polityki podatkowej XXI wieku
5.1. EKES uważa, że pandemia mogła zmienić miejsce pracy wielu osób w taki sposób, że w nadchodzących latach praca zdalna stanie się częstszym zjawiskiem. Konsekwencje podatkowe transgranicznej telepracy (lub pracy zdalnej) rodzą pytania dotyczące opodatkowania zarówno w odniesieniu do przedsiębiorstw, jak i do osób fizycznych. W przypadku przedsiębiorstwa może powstać niezamierzona stała siedziba, wraz z powiązanymi konsekwencjami podatkowymi. Osoba fizyczna może być narażona na roszczenia podatkowe z wielu krajów, podczas gdy świadczenia socjalne i ochrona socjalna mogą być naruszone. Może to mieć również wpływ na prawa emerytalne.
5.2. EKES zachęca Komisję do zajęcia się kwestiami związanymi z pracą transgraniczną jako integralną częścią strategii opodatkowania przedsiębiorstw.
5.3. Kolejnym obszarem, który należy poddać przeglądowi, jest zakres VAT. Wyłączenia i luki prawne powodują złożoność i nierówne warunki działania, a także utratę wpływów z podatków. EKES zachęca Komisję do dokonania przeglądu zakresu stosowania systemu VAT.
Bruksela, dnia 23 lutego 2022 r.
|
Christa SCHWENG |
|
Przewodnicząca |
|
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
