P9_TA(2020)0328Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej - sprawozdanie roczne za lata 2018-2019 (2019/2199(INI))
(2021/C 425/12)
(Dz.U.UE C z dnia 20 października 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "Kartą"),
- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych,
- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,
- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
- uwzględniając Agendę 2030 i cele zrównoważonego rozwoju ONZ,
- uwzględniając odniesienia zawarte w poprzednich sprawozdaniach dotyczących stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej,
- uwzględniając art. 20 Karty, który stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa,
- uwzględniając art. 21 Karty, który zakazuje wszelkiej dyskryminacji,
- uwzględniając obowiązek przystąpienia przez UE do europejskiej konwencji praw człowieka na mocy art. 6 ust. 2 TUE,
- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne 1 ,
- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 2 ,
- uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych 3 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii 4 ,
- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty 5 ,
- uwzględniając debatę plenarną Parlamentu w Strasburgu na temat pilnych działań niezbędnych do rozwiązania problemu bezdomności w Europie, która odbyła się 13 stycznia 2020 r.,
- uwzględniając zasadę 19. Europejskiego filaru praw socjalnych, w której stwierdza się, że "należy zapewnić osobom potrzebującym dostęp do mieszkań socjalnych lub pomocy mieszkaniowej dobrej jakości",
- uwzględniając art. 31 zmienionej Europejskiej karty społecznej dotyczący prawa do mieszkania,
- uwzględniając art. 34 ust. 3 Karty, który potwierdza prawo do pomocy społecznej i mieszkaniowej w celu zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2019 r. w sprawie ubóstwa pracujących 6 ,
- uwzględniając sprawozdanie FRA zatytułowane "Combating child poverty: an issue of fundamental rights" [Zwalczanie ubóstwa dzieci: kwestia praw podstawowych],
- uwzględniając rezolucję nr 2280 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 11 kwietnia 2019 r. dotyczącą sytuacji migrantów i uchodźców na wyspach greckich 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Fundusz Społeczny Plus (ESF+) 8 ,
- uwzględniając art. 2 zmienionej Europejskiej karty społecznej dotyczący prawa do sprawiedliwych warunków pracy,
- uwzględniając art. 31 Karty dotyczący należytych i sprawiedliwych warunków pracy,
- uwzględniając zalecenie Rady z 9 kwietnia 2019 r. w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro (2019/C 136/01),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 października 2019 r. w sprawie polityki zatrudnienia i polityki społecznej w strefie euro 9 ,
- uwzględniając strategię UE na rzecz młodzieży na lata 2019-2027 opartą na rezolucji Rady z 26 listopada 2018 r.,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej 10 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE 11 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującą decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW 12 ,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowane "Drugie sprawozdanie z postępów w zwalczaniu handlu ludźmi (2018) wymagane na mocy art. 20 dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar" (COM(2018)0777),
- uwzględniając 8. sprawozdanie ogólne w sprawie działań GRETA 13 oraz sprawozdania GRETA na temat wdrażania Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi przez wszystkie państwa członkowskie 14 ,
- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 28 listopada 2018 r. pt. "Czysta planeta dla wszystkich: Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki" (COM(2018)0773) 15 ,
- uwzględniając zasadę 16. Europejskiego filaru praw socjalnych, w której podkreślono prawo do szybkiego dostępu do przystępnej cenowo, prewencyjnej i objawowej opieki zdrowotnej dobrej jakości,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji 16 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie wytycznych dla państw członkowskich, mających na celu zapobieganie kryminalizacji pomocy humanitarnej 17 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie ochrony migrujących dzieci 18 ,
- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z października 2014 r. w sprawie alternatyw dla zatrzymań imigrantów będących dziećmi (RES 2020),
- uwzględniając zalecenie zalecenia Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z czerwca 2019 r. pt. "Lives saved. Rights protected. Bridging the protection gap for refugees and migrants in the Mediterranean" [Ratowanie życia. Ochrona praw. Zapełnienie luki w ochronie uchodźców i migrantów na Morzu Śródziemnym] 19 ,
- uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej za 2019 r. oraz jego aktualizację z czerwca 2019 r. pt. "NGO ships involved in search and rescue in the Mediterranean and criminal investigations" [Statki organizacji pozarządowych zaangażowane w poszukiwania i ratownictwo na Morzu Śródziemnym a postępowania przygotowawcze] 20 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 października 2017 r. w sprawie systemów penitencjarnych i warunków panujących w zakładach karnych 21 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie walki z antysemityzmem 22 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 kwietnia 2015 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Romów - antycygańskość w Europie i uznanie przez UE dnia pamięci o ludobójstwie Romów podczas drugiej wojny światowej 23 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2017 r. w sprawie aspektów praw podstawowych w integracji Romów w UE: walka z antycygańskością 24 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie konieczności wzmocnienia strategicznych unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów po 2020 r. i bardziej zdecydowanej walki z antycygańskością 25 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2020 r. w sprawie wdrażania krajowych strategii integracji Romów: zwalczanie negatywnych postaw wobec osób pochodzenia romskiego w Europie 26 ,
- uwzględniając sprawozdanie FRA w sprawie romskich kobiet w dziewięciu państwach UE,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w Unii Europejskiej 27 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie ochrony i niedyskryminacji mniejszości w państwach członkowskich UE 28 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ 29 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2018 r. w sprawie wykorzystania danych użytkowników Facebooka przez Cambridge Analytica oraz wpływu, jaki wywarło to na ochronę danych 30 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 25 października 2018 r. w sprawie wzrostu liczby neofaszystowskich aktów przemocy w Europie 31 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2020 r. w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych 32 ,
- uwzględniając rezolucję ustawodawczą z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich 33 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 lipca 2019 r. w sprawie umocnienia praworządności w Unii - plan działania (COM(2019)0343),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 września 2020 r. pt. "Sprawozdanie na temat praworządności z 2020 r. Sytuacja w zakresie praworządności w Unii Europejskiej" (COM(2020)0580) wraz z 27 rozdziałami poświęconymi praworządności w poszczególnych państwach członkowskich (SWD(2020)0300-0326), w których przedstawiono wpływ środków podjętych przez państwa członkowskie w związku z COVID-19 na demokrację, praworządność i prawa podstawowe,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie praw osób interseksualnych 34 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie prawa do pokojowego protestu i proporcjonalnego użycia siły 35 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie praw podstawowych osób pochodzenia afrykańskiego i czarnoskórych Europejczyków w Europie 36 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie penalizacji edukacji seksualnej w Polsce 37 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie praw dziecka z okazji 30. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka 38 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie pogorszenia sytuacji w zakresie praw kobiet i równouprawnienia w UE 39 ,
- uwzględniając zalecenie Komisji (UE) 2018/951 w sprawie norm dotyczących organów ds. równości 40 ,
- uwzględniając sprawozdanie roczne Komisji z 2018 r. w sprawie wykazu działań ukierunkowanych na zwiększenie równości osób LGBTI,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI 41 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw 42 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie trwających wysłuchań na mocy art. 7 ust. 1 TUE dotyczących Polski i Węgier 43 ,
- uwzględniając decyzję Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19 grudnia 2017 r. w sprawie A.R. i L.R. przeciwko Szwajcarii (22338/15), w której stwierdzono, że kompleksowa edukacja seksualna realizuje uzasadnione cele związane z ochroną zdrowia publicznego, ochroną dzieci przed przemocą seksualną oraz przygotowaniem ich do rzeczywistości społecznej, w związku z tym nie uznaje się, że państwa członkowskie mają obowiązek umożliwić rodzicom zwolnienie dzieci z udziału w tych lekcjach,
- uwzględniając prowadzoną przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka sprawę Sh.D. i innych przeciwko Grecji, Austrii, Chorwacji, Węgrom, Macedonii Północnej, Serbii i Słowenii 44 , w której potwierdzono, że skrajna podatność dziecka na zagrożenia powinna być przesłanką nadrzędną w stosunku do nieuregulowanego statusu i powinny jej towarzyszyć niezbędne środki przyjęte w celu ochrony dzieci, oraz że władze naruszyły art. 5, stosując automatycznie pieczę ochronną bez uwzględnienia rozwiązania alternatywnego dla zatrzymania lub naruszając wymóg unikania zatrzymania dzieci 45 przewidziany w prawie UE,
- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 3 października 2019 r. w sprawie stosowania przemocy w położnictwie i ginekologii (RES 2306) oraz powiązane sprawozdanie Komisji Rady Europy ds. Równości i Niedyskryminacji z dnia 12 września 2019 r., w której Zgromadzenie wzywa państwa członkowskie Rady Europy do zwalczania tego rodzaju przemocy oraz wydaje zalecenie, w jaki sposób to zrobić,
- uwzględniając dokument tematyczny zatytułowany "Women's sexual and reproductive health and rights in Europe" [Zdrowie oraz prawa seksualne i reprodukcyjne kobiet w Europie] (2017 r.) Komisarza Praw Człowieka Rady Europy,
- uwzględniając sprawozdanie Komisarza Praw Człowieka Rady Europy w następstwie wizyty na Węgrzech w dniach 48 lutego 2019 r. 46 ,
- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 2299 z 2019 r. w sprawie polityki i praktyki w zakresie odsyłania osób w państwach członkowskich Rady Europy 47 ,
- uwzględniając sprawozdania krajowych, europejskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych, a także sprawozdania Komisarza Praw Człowieka Rady Europy,
- uwzględniając prace prowadzone przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), Radę Europy i Komisję Wenecką,
- uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,
- uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, otwartą do podpisu 11 maja 2011 r. w Stambule (tzw. konwencję stambulską),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie przystąpienia UE do konwencji stambulskiej i innych środków przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć 48 ,
- uwzględniając prace Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych, Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz Komisji Petycji,
- uwzględniając sprawozdanie roczne Komisji za rok 2018 w sprawie stosowania Karty praw podstawowych UE 49 ,
- uwzględniając sprawozdania FRA 50 w sprawie praw podstawowych za lata 2018 i 2019,
- uwzględniając dokument FRA pt. "Civil society space: views of organisations" [Przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego: opinie organizacji], a także sprawozdanie FRA pt. "Wyzwania stojące przed organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi na rzecz praw człowieka w UE",
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Spraw Konstytucyjnych oraz Komisję Petycji,
- uwzględniając stanowisko w formie poprawek przedstawione przez Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A9-0226/2020),
A. mając na uwadze, że UE nie jest wyłącznie unią walutową, lecz również społeczną, jak zapisano w europejskiej konwencji praw człowieka, Europejskiej karcie społecznej i Europejskim filarze praw socjalnych; mając na uwadze, że art. 151 TFUE odnosi się do podstawowych praw socjalnych, w tym praw wskazanych w Europejskiej karcie społecznej; mając na uwadze, że UE opiera się na takich wartościach jak poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolność, demokracja, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, co znajduje wyraz w art. 2 TUE, jest odzwierciedlone w Karcie oraz jest zapisane w międzynarodowych traktatach dotyczących praw człowieka; mając na uwadze, że Karta stanowi część prawa pierwotnego UE; mając na uwadze, że Unia wciąż nie przystąpiła do EKPC, mimo że ma obowiązek to uczynić na podstawie art. 6 ust. 2 TUE;
B. mając na uwadze, że są to wartości wspólne dla wszystkich państw członkowskich i należy ich przestrzegać, a także czynnie je promować na szczeblu UE i poszczególnych państw członkowskich we wszystkich strategiach politycznych, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym, i w spójny sposób; mając na uwadze, że poszanowanie praworządności jest warunkiem wstępnym ochrony praw podstawowych, oraz mając na uwadze, że państwa członkowskie ponoszą ostateczną odpowiedzialność za ochronę praw człowieka wszystkich ludzi;
C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 17 TUE Komisja musi zapewnić stosowanie traktatów; mając na uwadze, że odmowa przez państwo członkowskie pełnego przestrzegania prawa UE, podziału władzy, niezawisłości sądownictwa i przewidywalności działań państwa podważa wiarygodność UE; mając na uwadze, że niezależne sądownictwo, wolność wypowiedzi i informacji oraz pluralizm mediów to kluczowe elementy praworządności;
D. mając na uwadze, że w latach 2018 i 2019 UE stawiała czoła poważnym i wieloaspektowym wyzwaniom w dziedzinie ochrony praw podstawowych, praworządności i demokracji, które są ze sobą ściśle powiązane; mając na uwadze, że specjalne badanie Eurobarometr Komisji z marca 2019 r. pokazuje, iż wiedza na temat Karty pozostaje ograniczona; mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej stwierdziła w 2018 r. nie tylko przypadki łamania praw człowieka w całej UE, ale także odrzucenie systemów ochrony praw człowieka jako całości 51 ;
E. mając na uwadze, że konieczne jest lepsze promowanie Karty, na przykład za pomocą kampanii informacyjnych, w celu zwiększenia skuteczności postanowień Karty i promowania jej jako pozytywnego źródła wykładni; mając na uwadze, że korzystne było zacieśnienie wymiany informacji na temat podejścia do korzystania z Karty oraz doświadczeń w tym zakresie między sędziami, stowarzyszeniami prawników i organami administracji publicznej w państwach członkowskich, jak również poza granicami państw, w tym z wykorzystaniem w stosownych przypadkach istniejących instrumentów finansowania, np. w ramach programu "Sprawiedliwość", a także zapewnienie ukierunkowanych programów szkoleń dla prawników;
F. mając na uwadze, że korupcja jest poważnym zagrożeniem dla demokracji, praworządności i praw podstawowych oraz szkodzi wszystkim państwom członkowskim oraz całej UE; mając na uwadze, że ramy prawne dotyczące zwalczania korupcji nadal są stosowane w niejednolity sposób w państwach członkowskich;
G. mając na uwadze, że wzrost niepewnych form zatrudnienia, a także bezrobocia wśród młodzieży jest głęboko niepokojący i może prowadzić do długotrwałych negatywnych skutków dla praw zapisanych w art. 31 Karty;
H. mając na uwadze, że prawa dziecka są zapisane w Karcie; mając na uwadze, że najlepszy interes dziecka powinien stanowić najważniejszą kwestię we wszystkich działaniach UE, a zasada najlepszego interesu dziecka powinna być w pełni przestrzegana w całym prawodawstwie, orzecznictwie i w decyzjach rządów na wszystkich szczeblach; mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny zapewnić wszystkim dzieciom w UE prawo do nauki i chronić je przed wszelkimi formami dyskryminacji;
I. mając na uwadze, że przemoc uwarunkowana płcią we wszystkich jej formach, w tym nękania i przemocy w miejscu pracy, w domu i w internecie, stanowi naruszenie praw podstawowych, które dotyka wszystkie grupy społeczne niezależnie od wieku, wykształcenia, dochodów, pozycji społecznej i kraju pochodzenia lub zamieszkania oraz stanowi podstawową barierę dla równości kobiet i mężczyzn; mając na uwadze, że aż 11 państw członkowskich nie przekazuje danych na temat kobiet będących ofiarami umyślnych zabójstw dokonanych przez partnerów życiowych lub członków rodzin 52 ;
J. mając na uwadze, że Europejski Trybunał Praw Człowieka ustalił, iż różne typy degradacji środowiskowej mogą skutkować naruszeniem praw człowieka, takich jak prawo do życia, prawo do życia prywatnego i rodzinnego, zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania oraz spokojne korzystanie z życia domowego 53 ; mając na uwadze, że niesprawiedliwość ekologiczna regularnie wiąże się z zagrożeniami dla zdrowia i negatywnymi konsekwencjami dla dobrostanu oraz określonych wspólnot i grup, w tym grup w niekorzystnej sytuacji społecznoekonomicznej, osób ciemnoskórych, osób o kolorze skóry innym niż biały oraz mniejszości etnicznych, które są nieproporcjonalnie dotknięte obciążeniami środowiskowymi,
K. mając na uwadze, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości stanowi prawo podstawowe, a bezkarność jest poważną przeszkodą dla rehabilitacji i ochrony ofiar;
L. mając na uwadze, że od kilku lat ma miejsce zorganizowane naruszanie praw kobiet i dziewcząt, a niektóre państwa członkowskie dążyły do ograniczenia zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych, takich jak istniejąca ochrona prawna dostępu kobiet do aborcji, łącznie z wprowadzaniem regresywnych warunków wstępnych przed dokonaniem aborcji, takich jak obowiązkowe stronnicze poradnictwo czy okresy oczekiwania, brak zapewniania, by bariery utrudniające dostęp do aborcji w praktyce były usuwane, a także próby wprowadzenia całkowitego zakazu aborcji lub usunięcia istniejących podstaw prawnych dla dokonania aborcji; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich podejmowane są próby ograniczenia lub zakazania edukacji seksualnej i studiów poświęconych płci społecznokulturowej oraz promowania kampanii przeciwko konwencji stambulskiej, które zaprzeczają istnieniu przemocy uwarunkowanej płcią; mając na uwadze, że pogorszenie sytuacji w zakresie praw kobiet oraz równości kobiet i mężczyzn jest często powiązane z ogólniejszym pogorszeniem się sytuacji w wymiarze demokracji, praworządności i praw podstawowych;
M. mając na uwadze, że w szeregu państw członkowskich coraz częściej potępia się przypadki przemocy ginekologicznej i położniczej 54 ; mając na uwadze, że traktat chroni prawa kobiet w całej ich różnorodności, w tym kobiet romskich, ciemnoskórych i o kolorze skóry innym niż biały, kobiet LGBT i kobiet niepełnosprawnych; mając na uwadze, że problem naruszania praw kobiet dotyczy w szczególności kobiet romskich, które są często są narażone na brutalne przejawy nękania werbalnego, fizycznego, psychicznego i rasowego w placówkach opieki wyspecjalizowanych w zdrowiu reprodukcyjnym; mając na uwadze, że kobiety romskie doświadczają czasami również segregacji etnicznej w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami, gdzie są umieszczane w osobnych salach z osobnymi łazienkami i stołówkami; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich Romowie są poddawani systematycznym praktykom wymuszonej i przymusowej sterylizacji oraz nie są w stanie uzyskać odpowiednich odszkodowań, w tym odszkodowania za wynikające z tego procederu naruszenia praw człowieka;
N. mając na uwadze, że rasizm, nietolerancja, ekstremizm, ksenofobia, islamofobia, antysemityzm i nastroje antyromskie nasilają się w UE, stanowią już część życia codziennego w niektórych państwach członkowskich i są akceptowane przez środowiska opiniotwórcze i polityków w całej UE, co sprzyja tworzeniu klimatu społecznego stanowiącego podatny grunt dla rasizmu, dyskryminacji i przestępstw z nienawiści; mając na uwadze, że muzułmanie, w tym muzułmańskie kobiety, nadal doświadczają powszechnej wrogości i nietolerancji w wielu państwach UE 55 ; mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej wskazała w swoim sprawozdaniu za rok 2019, iż w wielu państwach istnieją dyskryminacyjne praktyki instytucjonalne, strategie polityczne i przepisy; mając na uwadze, że walka z terroryzmem i polityka antyterrorystyczna nie powinny prowadzić do ogólnej dyskryminacji niektórych społeczności; mając na uwadze, że w grudniu 2018 r. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej utworzyła pierwszą specjalną bazę danych poświęconą nienawiści wobec muzułmanów; mając na uwadze, że obserwowane jest nasilenie antysemityzmu, co wykazano w sprawozdaniu Agencji Praw Podstawowych UE z dnia 4 lipca 2019 r., przy czym kilka państw członkowskich zgłasza wzrost liczby przestępstw motywowanych antysemityzmem; mając na uwadze, że mniejszości etniczne i rasowe często są narażone na nękanie werbalne, fizyczne, psychiczne i rasowe; mając na uwadze, że kluczowe znaczenie ma rozwój kształcenia i szkolenia w celu promowania myślenia krytycznego, aby zapewnić narzędzia do identyfikacji wszelkich form dyskryminacji i nietolerancji oraz promowania umiejętności cyfrowych;
O. mając na uwadze, że coraz częstsze zastosowanie przez państwa nowych technologii, takich jak prognozowanie przestępczości i wykorzystanie rozpoznawania twarzy, rodzi szereg zagrożeń, w szczególności dla mniejszości rasowych w Europie;
P. mając na uwadze, że nastąpiło poważne pogorszenie sytuacji w zakresie praw osób LGBTI prowadzące nawet do powstania 56 w jednym państwie członkowskim "stref wolnych od LGBTI";
Q. mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie posiadają kompetencje dzielone w obszarze mieszkalnictwa; mając na uwadze, że potrzebna jest strategia zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym; mając na uwadze, że bezdomność pozbawia ludzi przysługujących im praw człowieka, a sama w sobie stanowi naruszenie praw człowieka; mając na uwadze, że w całej UE obserwuje się tendencję do wzrostu liczby eksmisji i bezdomności 57 ;
R. mając na uwadze, że pomimo rosnącego popytu w Europie brakuje obecnie przystępnych cenowo mieszkań; mając na uwadze, że coroczne przeglądy publikowane przez Europejską Federację Organizacji Krajowych Pracujących z Osobami Bezdomnymi (FEANTSA) ujawniły oznaki wzrostu bezdomności w prawie całej UE/EOG; w raporcie FEANTSA z 2018 r. odnotowano, że dzieci stają się najliczniejszą grupą osób przebywających w tymczasowych schroniskach w wyniku pogorszenia się warunków życia rodzin znajdujących się w wyjątkowo trudnej sytuacji 58 ;
S. mając na uwadze, że wolność wypowiedzi i pluralizm mediów są zapisane w art. 11 Karty oraz w art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC); mając na uwadze, że niezależne sądownictwo, wolność wypowiedzi i informacji oraz pluralizm mediów stanowią kluczowe elementy praworządności i mają zasadnicze znaczenie dla demokratycznego funkcjonowania UE i jej państw członkowskich;
T. mając na uwadze, że liczba gróźb i ataków wobec dziennikarzy wzrosła w całej UE 59 ; mając na uwadze, że OBWE informuje, iż dominuje bezkarność, ponieważ w regionie OBWE wyjaśnionych zostaje np. mniej niż 15 % zabójstw dziennikarzy (sprawozdanie nt. wolności mediów); mając na uwadze, że stanowi to znaczne pogorszenie ochrony dziennikarzy, które podważa wolność mediów i wolność wypowiedzi oraz stanowi zagrożenie dla demokracji;
U. mając na uwadze, że w swojej rezolucji w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w UE Parlament podkreślił, iż państwa członkowskie i Komisja powinny powstrzymywać się od przyjmowania niepotrzebnych lub nieproporcjonalnych środków, których celem jest ograniczanie dostępu do internetu i korzystania z podstawowych praw człowieka lub kontrolowanie komunikacji społecznej, w drodze arbitralnego ogłaszania stanu wyjątkowego lub na innej podstawie; mając na uwadze, że takie przepisy czasami mają niejasne i nieprecyzyjne brzmienie, co daje organom ścigania dużą swobodę podczas ich wdrażania oraz zwiększa ryzyko arbitralnego ograniczania prawa do pokojowego zgromadzania się;
V. mając na uwadze, że w 2018 r. i 2019 r. udowodniono, że niektóre duże przedsiębiorstwa działające w sektorze mediów społecznościowych, z naruszeniem obowiązujących przepisów o ochronie danych, udzieliły aplikacjom stron trzecich dostępu do danych osobowych użytkowników, oraz że dane osobowe były w coraz większym stopniu nadużywane do przewidywania zachowań i manipulacji, w tym do celów kampanii wyborczych; mając na uwadze, że w świetle ciągłego rozwoju technologii prawa podstawowe mogą być naruszane w bardzo poważnym stopniu; mając na uwadze, że różne systemy informacyjne wywierają wpływ na prawa podstawowe, na przykład ochronę danych i naruszenia prywatności;
W. mając na uwadze, że w związku z nieustannym rozwojem technologii nie da się łatwo przewidzieć naruszeń praw podstawowych; mając na uwadze, że różne systemy informacyjne mogą mieć wpływ na prawa podstawowe, na przykład w postaci braków w ochronie danych i naruszeń prywatności; mając na uwadze, że większa interoperacyjność tych systemów może prowadzić do solidnej i bardziej terminowej ochrony naszych obywateli, a tym samym ich praw, w szczególności w przypadkach zaginięcia dzieci, handlu ludźmi lub w przypadku walki z praniem pieniędzy; mając na uwadze, że współpraca i wymiana informacji między różnymi agencjami UE działającymi w obszarze bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie dla terminowego i skutecznego zwalczania terroryzmu i radykalizacji, a także dla zapobiegania cyberprzestępczości;
X. mając na uwadze, że sygnaliści i dziennikarze odgrywają zasadniczą rolę w każdej otwartej i przejrzystej demokracji; mając na uwadze, że sygnaliści i dziennikarze mają zasadnicze znaczenie dla promowania przejrzystości, demokracji i praworządności dzięki zgłaszaniu niezgodnego z prawem lub nieodpowiedniego zachowania, które podważa interes publiczny, takiego jak korupcja, przestępstwa kryminalne czy konflikty interesów, stanowiące zagrożenie dla praw i wolności obywatelskich; mając na uwadze, że sygnalizowanie nieprawidłowości i dziennikarstwo to podstawowe aspekty wolności wypowiedzi i informacji; mając na uwadze, że dziennikarze i inne osoby zaangażowane w działalność medialną w UE są przedmiotem wielorakich ataków, gróźb i nacisków ze strony podmiotów państwowych i niepaństwowych; mając na uwadze, że odpowiednia ochrona dziennikarzy i sygnalistów na szczeblu unijnym, krajowym i międzynarodowym, a także uznanie istotnej roli dziennikarzy, w szczególności dziennikarzy śledczych, oraz sygnalistów w społeczeństwie, są warunkiem koniecznym dla zapewnienia skuteczności pełnionych przez nich ról;
Y. mając na uwadze, że zgodnie z art. 11 europejskiej konwencji praw człowieka i art. 12 Karty każdy ma prawo do korzystania z wolności pokojowego zgromadzania się i wolności zrzeszania się, w tym również prawo do tworzenia związków zawodowych i przyłączania się do nich w celu ochrony własnych interesów; mając na uwadze, że w społeczeństwach demokratycznych wolność zgromadzeń jest jednym z instrumentów, za pomocą których ludzie mogą uczestniczyć w debacie publicznej i wprowadzać zmiany społeczne;
Z. mając na uwadze, że czynni funkcjonariusze policji muszą być zawsze rozpoznawalni, aby umożliwić prowadzenie dochodzeń w zakresie możliwych przekroczeń uprawnień, a władze krajowe muszą wyznaczyć związane z tym zakresy odpowiedzialności; mając na uwadze, że w państwach członkowskich obowiązują różne progi, po przekroczeniu których możliwe jest użycie siły i broni przez organy ścigania dla utrzymania porządku publicznego; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich 60 przyjęło przepisy, które mogą prowadzić do nieproporcjonalnego ograniczania prawa do pokojowego zgromadzania się;
AA. mając na uwadze, że przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego zmniejsza się w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za zapewnienie, by prawa organizacji społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka nie były ograniczane oraz by zapewniane było sprzyjające temu otoczenie legislacyjne i regulacyjne, co podkreślono w przyjętych niedawno konkluzjach Rady w sprawie Karty praw podstawowych po upływie 10 lat: aktualna sytuacja i dalsze prace; mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny także wspierać prace organizacji społeczeństwa obywatelskiego za pomocą wystarczającego finansowania oraz zapewniać wdrażanie mechanizmów owocnej współpracy z nimi;
AB. mając na uwadze, że celem strategii kampanii sponsorowanych przez podmioty państwowe i niepaństwowe ukierunkowanych na dyskredytowanie obrońców praw człowieka i organizacji społeczeństwa obywatelskiego jest zniesienie obowiązujących przepisów w sprawie praw podstawowych; mając na uwadze, że kampanie te często odbijały się echem w tradycyjnych mediach i sieciach społecznościowych, a osoby broniące migrantów i osób ubiegających się o azyl, społeczności LGBTI+, ofiar przemocy uwarunkowanej płcią, osób wierzących i religijnych oraz innych grup zmarginalizowanych nadal są karane i stygmatyzowane;
AC. mając na uwadze, że według IOM podczas przeprawy przez Morze Śródziemne w drodze do Europy utonęło lub zaginęło prawdopodobnie 1 885 osób w 2019 r. i 2 299 osób w 2018 r.; mając na uwadze, że szlak z Libii do Europy nadal pozostaje szlakiem migracyjnym z największą na świecie liczbą ofiar śmiertelnych (do tej pory w 2019 r odnotowano 646 ofiar) i był pięć razy bardziej śmiercionośny w 2018 r. niż w 2015 r. głównie z powodu ograniczenia działań poszukiwawczych i ratowniczych przy wybrzeżach Libii 61 ; mając na uwadze, że ratowanie życia to akt solidarności z ludźmi znajdującymi się w niebezpieczeństwie, ale przede wszystkim zobowiązanie prawne wynikające zarówno z prawa międzynarodowego, gdyż zgodnie z art. 98 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), ratyfikowanej przez wszystkie państwa członkowskie oraz samą Unię Europejską, państwa członkowskie mają obowiązek udzielenia pomocy osobom będącym w niebezpieczeństwie na morzu, jak i z prawa unijnego 62 ;
AD. mając na uwadze, że kryminalizacja solidarności nadal była wykorzystywana jako narzędzie do zakłócania prac organizacji pozarządowych próbujących ratować życie ludzi na Morzu Śródziemnym; mając na uwadze, że niektórym osobom przedstawiono zarzuty związane z pomocą, jakiej udzielili migrantom i osobom ubiegającym się o azyl w kilku państwach UE, co ilustruje zatrważający trend kryminalizacji pomocy humanitarnej na rzecz migrantów i osób ubiegających się o azyl;
AE. mając na uwadze, że na mocy prawa unijnego i międzynarodowego UE ma obowiązek przyjmowania i rozpatrywania wniosków osób, które przybywają do UE i ubiegają się o azyl; mając na uwadze, że odsyłanie osób stanowi naruszenie prawa unijnego i międzynarodowego oraz uniemożliwia osobom ubiegającym się o azyl korzystanie z gwarancji prawnych wyraźnie zapisanych w tym prawie; mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka Rady Europy wyraził głębokie zaniepokojenie powtarzającymi się doniesieniami o brutalnym odsyłaniu migrantów;
AF. mając na uwadze, że migracja stanowi część przeszłości, teraźniejszości i przyszłości UE oraz jest jednym z największych wyzwań naszych czasów wyraźnie wpływającym na prawa podstawowe; mając na uwadze, że osoby ubiegające się o azyl mają prawo i możliwość składania wniosków o azyl na oficjalnych przejściach granicznych przy wjeździe do UE; mając na uwadze, że dochodziło do domniemanego naruszania praw podstawowych migrantów i osób ubiegających się o azyl; mając na uwadze, że straż graniczna musi zapewniać uchodźcom odpowiednie usługi, uwzględniając szczególne okoliczności, w jakich znajdują się osoby wymagające szczególnego traktowania, takie jak dzieci, osoby w szoku traumatycznym i kobiety w ciąży;
AG. mając na uwadze, że według Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej w 2018 r. kobiety stanowiły 18 % wszystkich przypadków niedozwolonego przekraczania granicy na wszystkich zewnętrznych granicach UE, a prawie jedną piątą migrantów zarejestrowano jako dzieci, z czego około 3 750 było pozbawionych opieki; mając na uwadze, że kobiety i dzieci są szczególnie narażone na naruszenia ich praw podstawowych, na przykład w formie handlu ludźmi; mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą stworzyć i wzmocnić systemy ochrony dzieci, aby zapobiegać i przeciwdziałać przemocy, nadużyciom, zaniedbaniu i wykorzystywaniu dzieci;
AH. mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny zapewnić dzieciom będącym migrantami i uchodźcami dostęp do kształcenia w krótkim czasie od przybycia na terytorium Unii Europejskiej;
AI. mając na uwadze, że akty terroryzmu stanowią jedno z najpoważniejszych naruszeń podstawowych praw i wolności; mając na uwadze, że w 2018 r. i 2019 r. w Unii Europejskiej odnotowano akty gloryfikujące terrorystów i składające im hołd; mając na uwadze, że tego rodzaju akty sankcjonują terroryzm, zagrażają naszej demokracji i upokarzają ofiary;
Prawa gospodarcze i społeczne
1. uznaje, że UE odgrywa ważną rolę w zapobieganiu ubóstwu i wykluczeniu społecznemu w państwach członkowskich; podkreśla znaczenie, jakie dla UE i jej państw członkowskich ma opracowanie konkretnych programów mających na celu położenie kresu ubóstwu dzieci, ponieważ należy zwrócić szczególną uwagę na bardzo szkodliwy wpływ ubóstwa na rozwój społeczny, psychiczny i fizyczny dzieci, jak również konsekwencje dla zdrowia przyszłych pokoleń dorosłych; podkreśla, że dzieci są w nieproporcjonalny sposób zagrożone wykluczeniem społecznym i gospodarczym oraz że doświadczają one naruszania praw podstawowych z powodu znęcania się, przemocy, wykorzystywania, ubóstwa i wszelkich form wykluczenia społecznego; podkreśla, że ubóstwo jest samo w sobie formą niesprawiedliwości społecznej, która opiera się na różnicach w traktowaniu kobiet i mężczyzn, dyskryminacji oraz nierównych szansach w dostępie do towarów i usług; wzywa Komisję i Radę do uwzględniania praw podstawowych przy opracowywaniu wniosków dotyczących polityki gospodarczej oraz dopilnowania, by oceny wpływu na prawa człowieka były przeprowadzane w powiązaniu z wszelkimi decyzjami dotyczącymi ich przyjęcia, w celu oceny wszelkich potencjalnych negatywnych skutków dla praw człowieka; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania dostępu do opieki zdrowotnej, wysokiej jakości edukacji i mieszkalnictwa na równych zasadach dla wszystkich;
2. podkreśla, że znaczne zmniejszenie wydatków rządowych na usługi publiczne wywarło poważny wpływ na zjawisko nierówności, co wywarło głęboki wpływ na tkankę społeczną UE w wielu państwach członkowskich, i że sytuacja ta utrzymuje się obecnie, pogłębiając już i tak poważne nierówności i prowadząc do naruszania praw podstawowych, a także dotyka w szczególności kobiet, osób niepełnosprawnych, osób starszych, dzieci, migrantów, Romów, Trawelerów, LGBTI+ i osób z innych grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji; ponownie podkreśla, że polityka makroekonomiczna musi kierować się nie tylko wzrostem gospodarczym, ale również standardami społecznymi, aby zagwarantować, że osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji w społeczeństwie będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw społecznych, politycznych i gospodarczych; podkreśla, że równy dostęp i równe szanse w zakresie wysokiej jakości kształcenia i zatrudnienia odgrywają kluczową rolę w zmniejszaniu nierówności i wydźwignięciu ludzi z ubóstwa; uznaje znaczenie praw pracowniczych, takich jak urlop macierzyński i ojcowski, które pomagają zapewnić dzieciom zdrowe i stabilne otoczenie; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia przepisów chroniących i wzmacniających takie prawa, gdyż przyczyniają się one do stabilności społecznej i gospodarczej rodzin; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich warunków pracy i ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym i dyskryminacją, zwłaszcza w odniesieniu do grup najbardziej narażonych na takie nierówności, takich jak młodzież; wzywa państwa członkowskie do skuteczniejszego wdrażania gwarancji dla młodzieży; wzywa do zapewnienia wszystkim młodym ludziom dostępu do wysokiej jakości zatrudnienia, kształcenia i szkolenia oraz do zadbania o to, aby takie oferty były równomiernie rozłożone między państwa członkowskie i regiony; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy w celu zapewnienia równego dostępu do możliwości zatrudnienia, bez względu na wyznanie, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną;
3. podkreśla, że mieszkanie nie jest jedynie towarem, lecz koniecznością, gdyż osoby pozbawione mieszkania nie mogą w pełni uczestniczyć w życiu społecznym ani korzystać ze wszystkich przysługujących im praw podstawowych; jest zaniepokojony faktem, że szczególnie młodych ludzi nie stać na mieszkanie, i ubolewa nad przypadkami dyskryminacji ze strony właścicieli nieruchomości, a także z powodu polityki skutkującej obniżaniem dodatków mieszkaniowych dla młodych ludzi; jest zaniepokojony faktem, że nawet jedna trzecia osób bezdomnych w większości państw członkowskich UE jest w wieku od 18 do 29 lat; wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia zaleceń sformułowanych przez komisarz Rady Europy ds. praw człowieka w uwadze z dnia 23 stycznia 2020 r. pt. "Prawo do mieszkania po przystępnej cenie - zaniedbany obowiązek europejski", w szczególności zalecenie, zgodnie z którym wszystkie państwa członkowskie powinny szybko przyjąć na siebie zobowiązanie do przestrzegania art. 31 zrewidowanej Europejskiej karty społecznej dotyczące prawa do mieszkania; wzywa państwa członkowskie do uwzględniania prawa obywateli do odpowiedniego mieszkania wśród priorytetów polityki społecznej oraz do zwiększenia inwestycji w mieszkania socjalne i przystępne cenowo w celu przeciwdziałania nadmiernym obciążeniom w zakresie wydatków mieszkaniowych, w szczególności w celu ochrony grup znajdujących się w niekorzystnej i trudnej sytuacji; wzywa Komisję do należytego zbadania dyskryminacji w dostępie do mieszkań, zakazanej na mocy dyrektywy w sprawie równości rasowej, oraz do wszczęcia postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku naruszeń;
4. wskazuje na art. 37 Karty, zgodnie z którym środki służące zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony środowiska i poprawie jego jakości muszą być zintegrowane z politykami Unii; podkreśla pilną potrzebę uwzględnienia istotnych kwestii środowiskowych w procesie podejmowania decyzji we wszystkich strategiach politycznych i inicjatywach oraz uważa, że zrównoważoność musi być zasadą przewodnią dla wszystkich polityk makroekonomicznych, aby zapewnić sprawiedliwe przejście na gospodarkę zrównoważoną środowiskowo, przy jednoczesnej ochronie i tworzeniu trwałych miejsc pracy, a także w celu stawienia czoła jednemu z największych zagrożeń dla ludzkości; wzywa do wdrożenia w całej UE konwencji z Aarhus, która łączy prawa środowiskowe z prawami człowieka; podkreśla, że szkody w środowisku oraz brak przekazywania przez niektóre organy publiczne informacji na temat poważnego ryzyka środowiskowego, na jakie narażeni są ludzie, mogą wiązać się z wysoce szkodliwymi skutkami dla ludzi;
5. przypomina, że zgodnie z art. 6 TFUE kompetencje w zakresie ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego należą do państw członkowskich UE;
Prawo do równego traktowania
6. przypomina, że kobiety i dziewczęta muszą mieć kontrolę nad swoim ciałem i seksualnością; wzywa wszystkie państwa członkowskie do zagwarantowania kompleksowej edukacji seksualnej, łatwego dostępu kobiet i dziewcząt do planowania rodziny oraz pełnej gamy usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym nowoczesnych metod antykoncepcji oraz bezpiecznej i legalnej aborcji;
7. potępia obecny wyraźny i zorganizowany sprzeciw wobec równości kobiet i mężczyzn oraz praw kobiet, dający się zaobserwować na szczeblu globalnym i europejskim, w tym również jeżeli chodzi o prawa seksualne i reprodukcyjne; zdecydowanie potwierdza, że odmowa świadczenia usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z tym praw stanowi formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt, oraz podkreśla, że Europejski Trybunał Praw Człowieka kilkakrotnie orzekał, iż restrykcyjne prawo aborcyjne i uniemożliwianie dostępu do legalnej aborcji narusza prawa kobiet w kontekście praw człowieka; ponownie podkreśla, że odmowa świadczenia przez personel medyczny pełnego zakresu usług dotyczących zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego z osobistych pobudek nie może naruszać prawa kobiet lub dziewcząt do dostępu do opieki w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego; wzywa Komisję do uwzględnienia potrzeby ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie w strategii w zakresie praw podstawowych;
8. zdecydowanie potępia alarmującą liczbę przypadków kobietobójstwa w UE, które jest najbardziej skrajną formą przemocy wobec kobiet; ubolewa nad brakiem dostępnych danych w niektórych państwach członkowskich, co odzwierciedla fakt, że problem ten nie został uznany jako taki; wzywa Radę do pilnego zakończenia procesu ratyfikacji przez UE - na podstawie ogólnego przystąpienia i bez ograniczeń - konwencji stambulskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej; wzywa Radę i państwa członkowskie, które jeszcze tego nie dokonały, do zakończenia procesu ratyfikacji konwencji stambulskiej;
9. zdecydowanie potępia wszelkie formy przemocy seksualnej, ginekologicznej i położniczej wobec kobiet, takie jak niewłaściwe lub nieumyślne działania, bolesne interwencje bez znieczulenia, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, przymusowa aborcja, przymusowa sterylizacja i przymusowe macierzyństwo zastępcze;
10. zdecydowanie potępia segregację etniczną kobiet romskich w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami; wzywa państwa członkowskie do natychmiastowego wprowadzenia zakazu wszelkich form segregacji etnicznej w zakładach opieki zdrowotnej, w tym w placówkach opieki zdrowotnej nad matkami; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia skutecznych i terminowych środków zaradczych dla wszystkich osób, które doświadczyły wymuszonej i przymusowej sterylizacji, w tym poprzez ustanowienie skutecznych systemów odszkodowań;
11. potępia przestępstwa z nienawiści i nawoływanie do nienawiści, a także dyskryminację ze względu na rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne, status mniejszości, niepełnosprawność, orientację seksualną, tożsamość płciową, ekspresję płciową lub cechy płciowe; ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że mowa nienawiści w internecie nadal stanowi powszechny problem wymagający pilnego rozwiązania; ostrzega przed rosnącym poziomem i normalizacją mowy nienawiści i różnych form rasizmu, takich jak islamofobia, antycyganizm, antysemityzm oraz niechęć wobec osób o czarnej skórze i osób o innym kolorze skóry w wielu państwach członkowskich, czemu sprzyja powstawanie ruchów ekstremistycznych i ich retoryka, a także przedstawiciele rządów lub przywódcy polityczni w niektórych państwach członkowskich, którzy wykorzystują nienawistny dyskurs i tym samym rozpowszechniają retorykę rasistowską, ksenofobiczną i wymierzoną przeciwko grupie LGBTI; wyraża zaniepokojenie niezgłaszaniem przestępstw z nienawiści przez ofiary, co wynika z niewystarczających zabezpieczeń i tego, że władze w państwach członkowskich nie badają tych przestępstw w należyty sposób i nie doprowadzają do skazywania za nie; podkreśla, że należy koniecznie zachęcać ofiary do zgłaszania przypadków przestępstw z nienawiści lub dyskryminacji, ułatwiać im zgłaszanie takich przypadków oraz zapewnić tym osobom pełną ochronę i wsparcie; przypomina, że państwa członkowskie powinny zapewnić skuteczne odnotowywanie, prowadzenie dochodzeń, ściganie i osądzanie przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści; wzywa Komisję i FRA, aby kontynuowały prace nad monitorowaniem przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści w państwach członkowskich oraz regularnie przedstawiały sprawozdania dotyczące konkretnych przypadków i tendencji;
12. przypomina, że w Unii Europejskiej dochodziło do ataków na miejsca kultu chrześcijańskiego lub miejsca w inny sposób związane z chrześcijaństwem, takie jak kościoły, cmentarze, pomniki oraz posągi; potępia wszelkie ataki na chrześcijan i wzywa do równego traktowania chrześcijan w Europie i na świecie;
13. przypomina instytucjom i agencjom UE o obowiązku przestrzegania w pełni prawa do wolności myśli, sumienia i religii oraz zakazu dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania, w tym również przekonania filozoficzne, w odniesieniu do wszystkich obywateli w sferze publicznej i prywatnej; wzywa państwa członkowskie do ochrony wolności myśli, sumienia, religii lub przekonań oraz do skutecznego wdrożenia wytycznych UE w sprawie promowania i ochrony tej wolności;
14. wyraża ogromne zaniepokojenie faktem, że chociaż propagowanie faszyzmu jest zakazane w wielu państwach członkowskich na mocy prawa krajowego, coraz bardziej zauważalne jest wykorzystywanie faszystowskich symboli i retoryki przez ruchy neofaszystowskie w niektórych państwach członkowskich; wyraża głębokie zaniepokojenie coraz większej normalizacją faszyzmu w UE; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia skutecznego zakazu istnienia grup neofaszystowskich i neonazistowskich oraz wszelkich innych fundacji lub stowarzyszeń wywyższających i gloryfikujących nazizm i faszyzm;
15. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie równości rasowej w celu zwalczania utrzymującego się rasizmu wobec osób czarnoskórych i osób o innym kolorze skóry, transfobii, antycyganizmu, antysemityzmu i islamofobii; potępia fakt, że mniejszości rasowe, etniczne, językowe i religijne doświadczają rasizmu strukturalnego, dyskryminacji, przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści, braku dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz utrzymujących się nierówności społeczno-gospodarczych w obszarach takich jak mieszkalnictwo, opieka zdrowotna, zatrudnienie i kształcenie, co należy uznać za podstawowe bariery dla pełnego korzystania z praw podstawowych oraz kluczowe bariery utrudniające włączenie i równość;
16. wzywa do szybkiego przyjęcia zaproponowanej w 2008 r. dyrektywy w sprawie równego traktowania, która wciąż oczekuje na zatwierdzenie przez Radę, w celu zlikwidowania obecnej luki w ochronie w unijnych ramach prawnych w zakresie niedyskryminacji ze względu na wiek, niepełnosprawność, religię, światopogląd lub orientację seksualną w kluczowych obszarach życia, takich jak ochrona socjalna, edukacja i dostęp do towarów i usług; wzywa Komisję do czynnego zwalczania segregacji i dyskryminacji, w tym poprzez wszczynanie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, oraz do wspierania skutecznego stosowania decyzji ramowej w sprawie zwalczania pewnych form rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych; przypomina, że środkom tym powinny towarzyszyć odpowiednie krajowe strategie integracji;
17. przypomina, że Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ma na celu zapewnienie równości szans w wymiarze dostępności, uczestnictwa, równości, zatrudnienia, kształcenia i szkolenia, ochrony socjalnej, ochrony zdrowia i działań zewnętrznych UE; podkreśla, że osoby niepełnosprawne nadal znajdują się w niekorzystnej sytuacji i są dyskryminowane pod względem zatrudnienia, kształcenia i włączenia społecznego; podkreśla w tym względzie znaczenie dostępności przestrzeni publicznej, przyjęcia minimalnego odsetka zatrudnienia osób niepełnosprawnych, gwarancji dotyczących edukacji włączającej, w tym dostępu do takich inicjatyw jak program Erasmus+, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci niepełnosprawne;
18. wzywa państwa członkowskie, aby zapewniły dzieciom ochronę przed wszelkimi formami dyskryminacji w dziedzinie edukacji; wzywa w szczególności do tego, aby zapewnić szczególną ochronę dzieciom, których niepełnosprawność wiąże się z problemami w rozwoju językowym, takimi jak np. spektrum zaburzeń autystycznych, w przypadku gdy ich edukacja odbywa się w środowisku wielojęzycznym, tak aby umożliwić im, jeśli rodziny sobie tego życzą, naukę w ich języku ojczystym;
Wolności
19. wzywa państwa członkowskie do ochrony i wypracowania dynamicznego, niezależnego, pluralistycznego i wolnego sektora mediów; w tym kontekście potępia wszelkie środki mające na celu uciszenie krytycznych mediów i podważenie wolności i pluralizmu mediów, prowadzone niekiedy wyrafinowanymi metodami, które zazwyczaj nie skutkują alertem do Platformy Rady Europy na rzecz Ochrony Dziennikarstwa i Bezpieczeństwa Dziennikarzy; wyraża zaniepokojenie tworzeniem organów kontrolowanych przez rząd, które zarządzają znaczną częścią mediów danego kraju, oraz wykorzystują media publiczne do realizacji partyjnych interesów; przypomina, że jeżeli media są w posiadaniu niewielkiej liczby podmiotów, zarówno rządowych, jak i prywatnych, stanowi to poważne zagrożenie dla różnorodności informacji i poglądów reprezentowanych w treściach medialnych; przypomina, że wolność wypowiedzi i informacji, w tym wolność wypowiedzi artystycznej, oraz wolność mediów mają podstawowe znaczenie dla demokracji i praworządności, a także wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania niezależności ich organów ds. mediów; przypomina, że prawo do poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji i idei ustnie, w formie pisemnej lub drukowanej, w formie artystycznej lub za pośrednictwem wszelkich innych środków przekazu jest elementem wolności wypowiedzi artystycznej 63 ;
20. przypomina o zasadniczej roli dziennikarstwa śledczego jako strażnika społeczeństwa demokratycznego, wzmacniającego nadzór publiczny nad podmiotami politycznymi, w tym w dziedzinie korupcji; potępia utrzymujące się i nasilające w wielu państwach członkowskich akty przemocy, groźby i zastraszanie dziennikarzy, w tym również w związku z ujawnianiem informacji o łamaniu praw podstawowych, co często prowadzi do autocenzury i narusza prawo obywateli do informacji; zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego stworzenia silnych i kompleksowych mechanizmów ochrony i umacniania wolności słowa i wolności mediów oraz zwiększenia ochrony dziennikarzy, w tym poprzez zagwarantowanie przejrzystości w dziedzinie własności mediów, przyjęcie unijnej dyrektywy sprzeciwiającej się strategicznemu powództwu zmierzającemu do stłumienia debaty publicznej (SLAPP), stworzenie stałego funduszu UE na rzecz niezależnych mediów i dziennikarzy śledczych oraz ustanowienie mechanizmu szybkiego reagowania dla dziennikarzy znajdujących się w niebezpieczeństwie; wzywa państwa członkowskie do zapobiegania atakom na dziennikarzy śledczych podczas wykonywania ich pracy oraz do karania takich ataków;
21. podkreśla w szczególności ważną rolę sygnalistów dla ochrony interesu publicznego i promowania kultury rozliczalności publicznej oraz uczciwości w instytucjach publicznych i prywatnych; wzywa państwa członkowskie do dokonania w trybie pilnym pełnej transpozycji do prawa krajowego dyrektywy (UE) 2019/1937, aby zwiększyć efekty dyrektywy natychmiast po jej wejściu w życie; zachęca państwa członkowskie do uzupełnienia tych środków, aby zapewnić również ochronę sygnalistów w przypadkach zgłaszania naruszeń poza zakresem prawa Unii;
22. wyraża zaniepokojenie z powodu zagrożenia, jakie różne formy propagandy i dezinformacji stanowią dla wolności słowa i wypowiedzi oraz niezależności mediów, a także podkreśla negatywny wpływ, jaki zjawiska te mogą mieć na jakość debaty politycznej i na uczestnictwo obywateli w demokratycznym społeczeństwie; wzywa Komisję do promowania umiejętności korzystania z mediów i inwestowania w poprawę tych umiejętności, do aktywnego wspierania wysokiej jakości dziennikarstwa oraz do wspierania ochrony danych i tworzenia bardziej przejrzystego środowiska internetowego przy jednoczesnym zagwarantowaniu wolności i pluralizmu mediów;
23. podkreśla, że profilowanie polityczne, dezinformacja i manipulowanie informacjami stanowią zagrożenie dla wartości demokratycznych UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia wkładu w rozwój kształcenia i szkolenia w obszarze myślenia krytycznego, tak aby obywatele mogli formułować własne opinie w odpowiedzi na te zagrożenia;
24. podkreśla, że funkcjonariusze organów ścigania pełniący służbę mają obowiązek poszanowania i ochrony godności człowieka oraz zachowania i obrony praw człowieka wszystkich osób; podkreśla, że najważniejszym zadaniem służb policyjnych jest zagwarantowanie bezpieczeństwa obywateli oraz zapewnienie pokojowego przebiegu protestów; potępia użycie przemocy i nieproporcjonalne interwencje organów ścigania podczas pokojowych demonstracji; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że użycie siły przez organy ścigania będzie zawsze zgodne z prawem, proporcjonalne, konieczne i traktowane jako ostateczny środek, a także że będzie się odbywało przy zapewnieniu ochrony życia ludzkiego i integralności fizycznej; wzywa właściwe organy krajowe do zapewnienia przejrzystego, bezstronnego, niezależnego i skutecznego dochodzenia w przypadkach, w których podejrzewa się użycie nieproporcjonalnej siły lub w których rzekomo doszło do użycia nieproporcjonalnej siły, oraz do unikania bezkarności; przypomina, że organy ścigania w pełni odpowiadają za wykonywanie swoich obowiązków i przestrzeganie odpowiednich ram prawnych i operacyjnych;
25. zdecydowanie potępia coraz większe ograniczenia wolności zgromadzeń, w tym również w okresach wyborczych; apeluje do państw członkowskich o nieprzyjmowanie restrykcyjnych przepisów dotyczących wolności zgromadzeń oraz zachęca UE i jej państwa członkowskie, aby podejmowały dalsze działania na rzecz zagwarantowania i ochrony wolności zgromadzeń jako prawa podstawowego i podstawowej zasady procesów demokratycznych; apeluje do Komisji o przyjęcie aktywnej roli w promowaniu tych praw zgodnie z międzynarodowymi normami praw człowieka;
26. zwraca uwagę na zasadniczą rolę, jaką społeczeństwo obywatelskie odgrywa na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym, unijnym i międzynarodowym w reprezentowaniu interesów obywateli, w umacnianiu głosów mniejszości, które nie są odpowiednio reprezentowane, oraz w obronie i propagowaniu zasad zapisanych w art. 2 TUE; podkreśla potrzebę zapewnienia środowiska sprzyjającego organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, w którym będą one mogły swobodnie prowadzić działalność bez zagrożenia atakami i bez zbędnych lub arbitralnych ograniczeń;
27. wyraża głębokie zaniepokojenie coraz mocniejszym kurczeniem się przestrzeni niezależnego społeczeństwa obywatelskiego w niektórych państwach członkowskich, w szczególności w odniesieniu do organizacji praw kobiet, organizacji LGBTI i obrońców praw człowieka, w tym nieracjonalnymi obciążeniami administracyjnymi, ograniczaniem finansowania działań wspierających oraz ograniczeniami wolności zgromadzeń i organizowania się; potępia ograniczenia dostępu organizacji społeczeństwa obywatelskiego do finansowania, które to ograniczenia w niektórych państwach członkowskich mają charakter bardziej systemowy, przybierając formę zmian prawnych i politycznych, i wpływają w dotkliwy sposób na pracę i status prawny tych organizacji; wzywa Komisję Europejską i Radę do zwiększenia unijnego wsparcia udzielanego organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, które bronią wartości ujętych w art. 2 TUE w Unii Europejskiej, w ramach programu "Prawa i Wartości", którego finansowanie powinno być znaczące, zgodnie z apelem Parlamentu Europejskiego;
28. podkreśla, że regularne i kompleksowe monitorowanie i analizy mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia wyzwań stojących przed społeczeństwem obywatelskim w Europie; wzywa Komisję Europejską, by uwzględniła stosowne wskaźniki dotyczące przestrzeni obywatelskiej, wolności wypowiedzi i wolności zrzeszania się w przyszłych corocznych sprawozdaniach na temat praworządności, by zaproponowała plan działania na rzecz ochrony i wspierania społeczeństwa obywatelskiego, obejmujący przyjęcie wytycznych dotyczących ochrony wolności wypowiedzi, wolności zrzeszania się i wolności pokojowego zgromadzania się, jak również ochrony zagrożonych obrońców praw człowieka, oraz by stworzyła fundusz kryzysowy na rzecz ich ochrony; z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiającego Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej 64 oraz podkreśla potrzebę wzmocnienia i rozszerzenia jej mandatu po przeprowadzeniu dogłębnej oceny skutków; zachęca Komisję, Radę i Parlament Europejski do systematycznego wykorzystywania w procesie kształtowania polityki danych opracowanych przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej;
29. dostrzega poważne problemy, jakie mogą pojawić się w przeważającej mierze eurosceptycznych wspólnotach, w szczególności w powiązaniu z agresywnymi poglądami politycznymi, oraz wzywa UE i państwa członkowskie do wspierania aktywnego uczestnictwa obywateli Unii w sprawach UE, w szczególności wśród osób młodych, tak aby ich opinie mogły być wyrażane za pomocą demokratycznych kanałów;
30. zwraca uwagę, że edukacja obywatelska i dialog międzykulturowy odgrywają ważną rolę, ponieważ pomagają obywatelom lepiej zrozumieć ich udział w życiu politycznym; zachęca do edukowania obywateli Unii na temat ich praw;
31. zauważa, że nowe metody zbierania i przetwarzania danych osobowych w celach prognozowania zachowania oraz manipulacji mają coraz większy wpływ na prawa podstawowe miliardów ludzi w UE i na świecie, w szczególności pod względem praw do prywatności, ochrony danych, informacji oraz wolności i pluralizmu mediów; w związku z tym wzywa podmioty prywatne i właściwe organy do zapewnienia pełnego stosowania unijnych przepisów o ochronie danych i o ochronie prywatności oraz do dopilnowania, by obywatele wiedzieli, kiedy i w jaki sposób ich dane osobowe są przetwarzane oraz w jakich celach, a także jak mogą sprzeciwić się przetwarzaniu danych i wnosić skargi, aby chronić swoje prawo do ochrony danych osobowych i prywatności;
32. wzywa Komisję Europejską do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko państwom członkowskim, których przepisy wdrażające unieważnioną dyrektywę w sprawie zatrzymywania danych nie zostały uchylone w celu dostosowania ich do orzecznictwa TSUE 65 ;
33. podkreśla potencjalne zagrożenia dla podstawowych wolności i bezpieczeństwa wynikające ze stosowania nowych technologii, w szczególności systemów sztucznej inteligencji (AI), w tym zagrożenia związane z prawem do ochrony danych osobowych i prywatności, wątpliwościami o charakterze bioetycznym w zakresie wykorzystywania AI w opiece zdrowotnej, możliwymi bezpośrednimi i pośrednimi przejawami dyskryminacji i uprzedzeń, co może skutkować pogłębieniem uprzedzeń i marginalizacji oraz rozpowszechnianiem dezinformacji; zwraca uwagę, że uprzedzenia w zbiorach danych oraz przy projektowaniu i eksploatacji tych systemów mogą prowadzić do stronniczych wyników, zwłaszcza w przypadku wykorzystywania ich przez organy ścigania, co może prowadzić do powielania przez te systemy istniejących uprzedzeń społecznych, osobistych i innych, a także może prowadzić do dyskryminacji ze względu na czynniki społeczne, gospodarcze, etniczne, rasowe, związane z orientacją seksualną, płcią bądź niepełnosprawnością lub inne czynniki; podkreśla, że konieczne są dalsze zabezpieczenia w celu zapewnienia ochrony prywatności i danych w świetle rozwoju nowych technologii oraz że należy rozważyć wszelkie konsekwencje dla praw podstawowych; wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zajęcia się pojawiającą się "przepaścią cyfrową", zwłaszcza w dziedzinie administracji publicznej i usług publicznych; podkreśla, że osoby starsze i osoby w niekorzystnej sytuacji społeczno-gospodarczej stanowią jedną z grup najbardziej dotkniętych problemem "przepaści cyfrowej"; podkreśla, że podejście do AI powinno być ukierunkowane na człowieka i zapewniać kluczową rolę ludzkich wartości w sposobach opracowywania, wprowadzania, wykorzystywania i monitorowania systemów AI poprzez zagwarantowanie poszanowania praw podstawowych określonych w Traktatach oraz Karcie praw podstawowych; wzywa Komisję do przedstawienia wniosków ustawodawczych dotyczących skoordynowanego europejskiego podejścia do AI, w oparciu o etyczne wytyczne dotyczące wiarygodnych systemów AI opracowane przez działającą przy Komisji grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. AI;
34. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy i działania mające na celu wzmocnienie współpracy w zakresie bezpieczeństwa między państwami członkowskimi oraz sformułowanie skutecznej unijnej reakcji na terroryzm i zagrożenia dla bezpieczeństwa w Unii Europejskiej; wzywa państwa członkowskie do pełnej współpracy i usprawnienia wymiany informacji między sobą oraz z agencjami UE działającymi w obszarze sprawiedliwości i spraw wewnętrznych; podkreśla znaczenie poszanowania praw podstawowych w walce z terroryzmem; podkreśla, jak ważne jest, by mechanizmy nadzoru w dziedzinie służb wywiadowczych były zgodne z Kartą praw podstawowych i EKPC; domaga się, aby odnośne instytucje zapewniły zabezpieczenia chroniące przed wtórną wiktymizacją wskutek poniżenia i ataków na wizerunek ofiar pochodzących z sektorów społecznych powiązanych z napastnikiem;
35. podkreśla, że przepisy antydyskryminacyjne nadal stanowią zasadniczy element wszelkich strategii na rzecz przeciwdziałania radykalizacji i umożliwienia deradykalizacji członków organizacji ekstremistycznych; ponownie podkreśla, że państwa członkowskie przy stałym wsparciu Komisji muszą zwiększyć wysiłki na rzecz przeciwdziałania radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi przez propagowanie europejskich wartości, tolerancji i wspólnoty;
Prawa podstawowe migrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców
36. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia zalecenia Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z czerwca 2019 r. pt. "Lives saved. Rights protected. Bridging the protection gap for refugees and migrants in the Mediterranean" [Ratowanie życia. Ochrona praw. Zapełnienie luki w ochronie uchodźców i migrantów na Morzu Śródziemnym]; ponownie podkreśla, że bezpieczne i legalne szlaki migracyjne są najlepszym sposobem, by ocalić ludzkie życie; wzywa państwa członkowskie do zintensyfikowania działań w zakresie przesiedleń, zorganizowania korytarzy humanitarnych do UE oraz wprowadzenia możliwości ubiegania się o wizy humanitarne dla osób ubiegających się o azyl;
37. podkreśla znaczenie rygorystycznego zarządzania granicami zewnętrznymi UE;
38. wyraża głębokie zaniepokojenie nieustannymi doniesieniami o brutalnym zawracaniu migrantów przez funkcjonariuszy organów ścigania w niektórych państwach członkowskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania tej sprawy i podjęcia skutecznych środków w celu dopilnowania, by takie strategie polityczne i praktyki zostały wyeliminowane, w tym przez zapewnienie niezależnego monitorowania działań kontroli granicznej przez istniejące krajowe instytucje praw człowieka (instytucje rzeczników praw człowieka, krajowe instytucje praw człowieka, krajowe mechanizmy prewencji), wspierane przez organy UE i organy międzynarodowe (Komisarz Praw Człowieka Rady Europy, europejski komitet ds. zapobiegania torturom, ECRI, FRA), a także przez dopilnowanie, aby finansowanie UE nie było wykorzystywane do naruszania praw podstawowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przestrzegania prawa międzynarodowego i unijnego, a także Karty, i do zapewnienia szerokich ram umożliwiających uporządkowaną migrację i unikanie zmuszania migrantów do korzystania z nielegalnych kanałów migracji;
40. podkreśla, że ratowanie życia stanowi obowiązek prawny zgodnie z prawem międzynarodowym i prawem Unii; potępia zastraszanie, aresztowania i postępowania karne wszczęte w niektórych państwach członkowskich przeciwko organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i osobom fizycznym za udzielanie pomocy humanitarnej migrantom, których życie jest zagrożone; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby akty pomocy humanitarnej nie były uznawane za przestępstwo zgodnie z protokołem ONZ przeciwko przemytowi;
41. podkreśla, że migranci nieposiadający dokumentów powinni w pełni korzystać z przysługujących im praw podstawowych, bez względu na ich status prawny czy administracyjny; przypomina, że kobiety i dzieci mogą być zmuszane do czynności seksualnych w zamian za ochronę lub podstawowe wsparcie umożliwiające przeżycie, a często wynika to z braku pomocy, z wad systemów rejestracji, z nieprzestrzegania zasady najlepszego interesu dziecka, z rozłączania rodzin lub braku bezpiecznych i legalnych środków dostępu do UE;
42. podkreśla, że dzieci stanowią niemal jedną trzecią osób wnioskujących o azyl i że są w związku z tym szczególnie narażone; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by zwiększyły wysiłki na rzecz niedopuszczania do sytuacji, w których małoletni bez opieki padają ofiarami handlu ludźmi i wykorzystywania seksualnego;
43. zachęca UE i państwa członkowskie do przeznaczenia dostatecznych środków na działania mające osłabić model biznesowy sieci handlu ludźmi i przemytników, który regularnie stawia grupy szczególnie wrażliwe, takie jak dzieci i kobiety, w sytuacjach powodujących zagrożenie życia, aby odwieść wiele osób od podejmowania ryzyka wyruszenia w niebezpieczne i niekontrolowane trasy migracyjne, w przypadku których osoby te nie będą mogły skorzystać z oficjalnej procedury azylowej;
44. przypomina, że zatrzymanie dzieci w ośrodkach detencyjnych dla migrantów nigdy nie leży w najlepszym interesie dziecka, zgodnie z Deklaracją nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów; wzywa UE i państwa członkowskie do zintensyfikowania działań, by położyć kres zatrzymywaniu dzieci, w szczególności w kontekście migracji w UE, oraz do wypracowania opartych na społeczności rozwiązań alternatywnych dla zatrzymania, a także do priorytetowego traktowania kwestii integracji, edukacji i pomocy psychologicznej; podkreśla, że dziecko bez opieki jest przede wszystkim dzieckiem potencjalnie zagrożonym i że to ochrona dzieci, a nie polityka w dziedzinie migracji, powinna być zasadą przewodnią państw członkowskich i Unii Europejskiej w tym zakresie, co stanowi poszanowanie podstawowej zasady dobra dziecka;
Praworządność i walka z korupcją
45. ponownie podkreśla, że korupcja poważnie zagraża demokracji, praworządności i równemu traktowaniu wszystkich obywateli; podkreśla związek między korupcją a naruszeniami praw podstawowych w wielu dziedzinach, takich jak niezależność sądów, wolność mediów i wolność wypowiedzi dziennikarzy i demaskatorów, ośrodki detencyjne, dostęp do praw socjalnych lub handel ludźmi 66 ;
46. wzywa instytucje i państwa członkowskie UE do zdecydowanego zwalczania korupcji i opracowania skutecznych instrumentów na rzecz zapobiegania korupcji, jej zwalczania i karania oraz zwalczania nadużyć finansowych, a także na rzecz systematycznego monitorowania wykorzystania funduszy publicznych; wzywa Komisję, aby niezwłocznie wznowiła prowadzone w trybie rocznym monitorowanie i sprawozdawczość w zakresie zwalczania korupcji w odniesieniu do instytucji i państw członkowskich UE; wzywa wszystkie państwa członkowskie do przestrzegania zaleceń GRECO;
47. podkreśla, że przestępczość zorganizowana jest możliwa przede wszystkim dzięki korupcji; zdecydowanie potępia nasilenie handlu ludźmi i wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do zacieśnienia współpracy i nasilenia walki z przestępczością zorganizowaną;
49. podkreśla, że praworządność stanowi podstawę demokracji, zachowuje podział władz, zapewnia rozliczalność, przyczynia się do budowania zaufania do instytucji publicznych i gwarantuje zasady legalności, pewności prawa, zakazu arbitralności w działaniu władz wykonawczych, niezależności sądów, bezstronności i równości wobec prawa; podkreśla, że praworządność, a w szczególności niezależność sądów, mają kluczowe znaczenie dla zdolności obywateli do korzystania z ich podstawowych praw i wolności; zwraca uwagę, że zgodnie z art. 47 Karty praw podstawowych prawo podstawowe do skutecznego środka prawnego wymaga dostępu do "niezależnego" sądu; podkreśla, że wpływ polityczny lub kontrola sądownictwa oraz podobne bariery dla niezawisłości poszczególnych sędziów często sprawiają, że sądownictwo nie jest w stanie wypełniać swojej roli polegającej na niezależnej kontroli arbitralnego korzystania z władzy przez władzę wykonawczą i ustawodawczą; potępia wykorzystywanie systemu sądowego na potrzeby polityczne w celu zaszkodzenia opozycji politycznej, jej delegitymizacji i uciszenia;
50. przypomina nierozerwalny związek między praworządnością a prawami podstawowymi oraz potrzebę zwiększenia świadomości na temat wartości zapisanych w art. 2 TUE i w Karcie poprzez informowanie o prawach obywateli;
51. zdecydowanie potępia podejmowane przez rządy niektórych państw członkowskich próby osłabienia podziału władzy i niezależności sądów; wyraża w szczególności głębokie zaniepokojenie decyzjami, które kwestionują nadrzędność prawa europejskiego, oraz wzywa Komisję do zastosowania wszystkich dostępnych środków, aby podjąć działania przeciwko tym atakom;
52. wzywa Komisję, by zajęła się we właściwym czasie wszystkimi przypadkami naruszenia art. 2 TUE, w szczególności tymi dotyczącymi praw podstawowych, w ramach zapowiedzianego cyklicznego przeglądu praworządności; ponownie podkreśla zasadniczą potrzebę stworzenia mechanizmu UE na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych zgodnie z apelem Parlamentu, obejmującego coroczny, niezależny, oparty na dowodach i niedyskryminacyjny przegląd oceniający przestrzeganie przez wszystkie państwa członkowskie art. 2 TUE; podkreśla, że naruszenia art. 2 TUE podważają wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi i uniemożliwiają transgraniczną współpracę sądową;
53. ubolewa nad brakiem postępów w postępowaniach na mocy art. 7 prowadzonych w Radzie, pomimo sprawozdań i oświadczeń wydanych przez Komisję, ONZ, OBWE i Radę Europy wskazujących, że sytuacja w odnośnych państwach członkowskich pogorszyła się; wzywa Radę do uwzględnienia sytuacji w zakresie praw podstawowych, demokracji i praworządności podczas wysłuchań prowadzonych w ramach postępowania na mocy art. 7 ust. 1; przypomina, że Parlament Europejski nie może być wyłączony z tych trwających wysłuchań;
54. wzywa Komisję i Radę do pełnego wykorzystania wszystkich dostępnych im narzędzi w celu przeciwdziałania ryzyku poważnych naruszeń praworządności oraz do kontynuowania trwających postępowań wszczętych na mocy art. 7; zwraca uwagę, że nieskuteczność działań UE na rzecz ochrony praw podstawowych zagraża całemu prawu UE i opartym na nim prawom obywateli, a także osłabia wiarygodność UE;
Warunki panujące w więzieniach
55. jest zaniepokojony złymi warunkami panującymi w więzieniach w niektórych państwach członkowskich; apeluje do państw członkowskich o poszanowanie zasad dotyczących przetrzymywania więźniów, wynikających z instrumentów prawa międzynarodowego i norm Rady Europy; przypomina, że w założeniu tymczasowe aresztowanie ma stanowić środek nadzwyczajny, wykorzystywany wyłącznie w przypadkach absolutnej konieczności, proporcjonalny oraz stosowany jak najkrócej, a także ubolewa nad tym, że stale nadużywa się tymczasowego aresztowania i nie stosuje się alternatywnych środków, które nie wiążą się z pozbawieniem wolności; przypomina, że szczególnie narażone grupy więźniów, takie jak kobiety, osoby nieletnie, mniejszości etniczne, więźniowie LGBTI, więźniowie potrzebujący opieki psychologicznej lub ciężko chorzy więźniowie, mają szczególne potrzeby, które należy wziąć pod uwagę; wzywa Komisję do przyjęcia wspólnych norm UE dotyczących warunków więziennych, by chronić prawa więźniów i promować normy przetrzymywania w UE;
Przystąpienie UE do EKPC
56. przypomina o obowiązku przystąpienia do europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC), o którym mowa w art. 6 TUE; wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych kroków, aby wyeliminować przeszkody prawne, które uniemożliwiają sfinalizowanie procesu przystąpienia, oraz do przedstawienia nowego projektu porozumienia w sprawie przystąpienia UE do EKPC; uważa, że zakończenie tego procesu byłoby równoznaczne z wprowadzeniem dalszych zabezpieczeń praw podstawowych obywateli i rezydentów UE oraz zapewni dodatkowy mechanizm egzekwowania praw człowieka, a mianowicie możliwość odwoływania się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w związku z naruszeniem praw człowieka wynikającym z działania instytucji UE lub państwa członkowskiego w ramach wdrażania prawa UE, wchodzącym w zakres EKPC;
o
o o
57. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
