Sprawa Ilgara Mammadowa (2013/2668(RSP)).

Azerbejżan: przypadek Ilgara Mammadova

P7_TA(2013)0285

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie Azerbejdżanu: sprawa Ilgara Mammadowa (2013/2668(RSP))

(2016/C 065/21)

(Dz.U.UE C z dnia 19 lutego 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Azerbejdżanie, w szczególności te dotyczące praw człowieka i praworządności,

- uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton i komisarza Štefana Füle z dnia 9 lutego 2013 r. w sprawie aresztowania Tofika Yakublu, komentatora dziennikarskiego i wiceprzewodniczącego opozycyjnej partii Musavat, oraz Ilgara Mammadowa, przywódcy politycznego i kandydata na prezydenta z ramienia partii Alternatywa Republikańska (REAL),

- uwzględniając wspólne oświadczenie wygłoszone przez rzeczników Catherine Ashton i komisarza Štefana Füle w dniu 7 czerwca 2013 r. dotyczące ograniczeń wolności słowa w Azerbejdżanie,

- uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego Rady Europy Thorbjørna Jaglanda z dnia 3 maja 2013 r. w sprawie nowych zarzutów przedstawionych Ilgarowi Mammadowowi;

- uwzględniając oświadczenie Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych członków Rady Europy z dnia 18 marca 2013 r.,

- uwzględniając wspólne oświadczenie, złożone przez 52 azerbejdżańskie organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w którym domagają się one uwolnienia Ilgara Mammadowa i Tarika Yakublu,

- uwzględniając stosunki nawiązane między UE a Azerbejdżanem, które obowiązują od 1999 r. i przedstawiają się jako realizacja planu działania w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS), utworzenie partnerstwa wschodniego (EaP), negocjacje nad układem o stowarzyszeniu UE-Azerbejdżan oraz udział Azerbejdżanu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Euronest,

- uwzględniając trwające obecnie między UE a Azerbejdżanem negocjacje w sprawie zawarcia układu o stowarzyszeniu,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE ¹ ,

- uwzględniając sprawozdanie z dnia 20 marca 2013 r. w sprawie postępów poczynionych przez Azerbejdżan w ramach EPS,

- uwzględniając art. 122 ust. 5 i art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Ilgar Mammadow, przywódca opozycyjnego ruchu REAL i dyrektor Szkoły Nauk Politycznych Rady Europy w Baku, oraz Tofik Yakublu, zastępca przewodniczącego opozycyjnej partii Musavat, zostali zaaresztowani przez władze azerbejdżańskie w dniu 4 lutego 2013 r. i że od tej daty są oni nielegalnie przetrzymywani; mając na uwadze, że Ilgar Mammadow po wizycie w tym mieście Ismaili został oskarżony o wzniecanie rozruchów w tym mieście;

B. mając na uwadze, początkowy areszt tymczasowy Ilgara Mammadowa był dwukrotnie przedłużany, co wydaje się być próbą przetrzymania go za kratkami przed zbliżającymi się wyborami; mając na uwadze, że według ostatnich doniesień Ilgar Mammadow został umieszczony w celi karnej, co wywołuje obawy, że znajduje się w odosobnieniu;

C. mając na uwadze, że pomimo przyjęcia planu działania w ramach EPS, ogólna sytuacja w zakresie praw człowieka w Azerbejdżanie ulega ciągłemu pogorszeniu w ostatnich pięciu latach, z coraz większymi naciskami na instytucje pozarządowe i niezależne środki przekazu oraz zastraszaniem ich, co stworzyło wśród sił opozycyjnych, obrońców praw człowieka, młodzieży i działaczy sieci społecznych powszechną atmosferę strachu i już spowodowało, że dziennikarze poddają się autocenzurze;

D. mając na uwadze, że zanim Mammadow został aresztowany, potwierdzono, że będzie on kandydatem opozycyjnej partii REAL w azerbejdżańskich wyborach prezydenckich przewidzianych na październik 2013 r.

E. mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego uważają, że aresztowanie Mammadowa było nielegalne, miało polityczne podłoże i stanowi próbę zastraszenia opozycji;

F. mając na uwadze, że Komisja Europejska, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy i rządy państw członkowskich wyraziły głębokie zaniepokojenie tą sprawą;

G. mając na uwadze, że UE wyraziła poważne zaniepokojenie wybiórczym używaniem wymiaru sprawiedliwości do celów politycznych;

H. mając na uwadze, że nie zezwolono na obecność przedstawiciela Rady Europy w Baku na wstępnym przesłuchaniu w sądzie w lutym 2013 r. oraz mając na uwadze, że oprócz tego nie zezwolono grupie ambasadorów Rady Europy, która niedawno odwiedziła Azerbejdżan, na spotkanie się z Ilgarem Mammadowem;

I. mając na uwadze, że wolność prasy i środków przekazu, zarówno online jak i offline, jest głównym aspektem demokratycznego i otwartego społeczeństwa, i że ma ona podstawowe znaczenie dla obrony praw człowieka i praworządności;

J. mając na uwadze, że w Azerbejdżanie nadal istnieją poważne ograniczenia wolności słowa dziennikarzy, blogerów, działaczy i innych niezależnych myślicieli, którzy są ścigani na podstawie fałszywych zarzutów, gnębieni, zastraszani i są ofiarami fizycznych napaści;

K. mając na uwadze, że demonstracje są praktycznie zakazane w centrum Baku od 2006 r. oraz że ostatnio wprowadzono nowe surowe grzywny i dłuższe okresy zatrzymania administracyjnego dla organizatorów lub uczestników niedozwolonych zgromadzeń publicznych;

L. mając na uwadze, że władze azerbejdżańskie zwróciły się niedawno o sprowadzenie misji Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) w Baku do statusu "biura koordynacji projektów", co zostało uznane za próbę ograniczenia oczekiwanych krytyk OBWE odnośnie do wyborów prezydenckich przewidzianych na październik 2013 r.;

M. mając na uwadze, że wbrew zaciągniętym zobowiązaniom parlament Azerbejdżanu Milli Mejlis przyjął poprawki do kodeksu karnego, które przewidują kary do trzech lat pozbawienia wolności za zniesławienie opublikowane w internecie, co stanowi dodatkowo utrudnia działalność niezależnych i bezstronnych środków przekazu w Azerbejdżanie;

N. mając na uwadze, że Azerbejdżan prowadzi obecnie z Komisją Wenecką Radą Europy konsultacje w sprawie reformy obowiązujących w kraju przepisów w sprawie zniesławienia, która jest niezbędna, aby wykonać dwa wyroki wydane przeciwko Azerbejdżanowi przez Europejski Trybunał Praw Człowieka; mając jednak na uwadze, że parlament Azerbejdżanu przyjął nowe poprawki mające na celu ułatwienie stosowania przepisów w sprawie zniesławienia do wypowiedzi publikowanych w internecie;

O. mając na uwadze, że Azerbejdżan jest członkiem Rady Europy i że w 2014 r. przejmie rotacyjne przewodnictwo oraz że jest on stroną europejskiej konwencji praw człowieka;

P. mając na uwadze, że Azerbejdżan bierze aktywny udział w europejskiej polityce sąsiedztwa i partnerstwie wschodnim, uczestniczy w negocjacjach nad układem o stowarzyszeniu i promowaniu inicjatyw w zakresie współpracy opartych na partnerstwie wschodnim, że jest członkiem założycielem Euronestu i jest zobowiązany do poszanowania demokracji, praw człowieka i praworządności, które są głównymi wartościami tych inicjatyw;

Q. mając na uwadze, że Azerbejdżan przyjął nowe ustawy, które poszerzają definicję karną zniesławienia, zaostrzają przepisy regulujące zakładanie organizacji pozarządowych (NGO) i wprowadzają bardziej surowe kary za przestępstwa związane ze zgromadzeniami publicznymi;

R. mając na uwadze, że w okresie 2012-2013 Azerbejdżan jest niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ i zobowiązał się do przestrzegania wartości zapisanych w Karcie Narodów Zjednoczonych i Powszechnej deklaracji praw człowieka;

S. mając na uwadze, że 2013 r. jest ważnym rokiem wyborczym dla Azerbejdżanu, który zobowiązał się do ulepszenia ogólnego klimatu dla demokratycznych wyborów;

1. podkreśla, że pełne przestrzeganie praw człowieka, podstawowych wolności i praworządności jest podstawą współpracy w ramach partnerstwa wschodniego i zobowiązań podjętych przez Azerbejdżan w Radzie Europy i OBWE;

2. stanowczo potępia aresztowanie Ilgara Mammadowa, wzywa do jego natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia oraz położenia kresu prześladowaniom, a także wzywa władze Azerbejdżanu do szybkiego, przejrzystego i niezależnego zbadania stawianych mu zarzutów;

3. wzywa UE do pomagania Republice Azerbejdżanu i wspierania jej wysiłków zmierzających do konsolidacji demokracji i praworządności oraz zreformowania systemu sądownictwa i prawa karnego, zwracając przy tym szczególną uwagę na ochronę praw człowieka;

4. wyraża poważne zaniepokojenie doniesieniami obrońców praw człowieka oraz krajowych i międzynarodowych organizacji pozarządowych, dotyczącymi domniemanego stawiania politykom, działaczom i dziennikarzom fałszywych zarzutów;

5. potępia wszelkie zastraszanie, aresztowania, przetrzymywanie lub prześladowanie przywódców partii opozycyjnych lub ich członków, działaczy, dziennikarzy lub blogerów tylko dlatego, że wyrażają swoje poglądy i wykonują przysługujące im podstawowe prawa i wolności zgodnie z międzynarodowymi normami;

6. wzywa władze Azerbejdżanu do jednoznacznego przestrzegania wolności prasy i środków przekazu zarówno online jak i offline, oraz do zapewnienia wolności słowa;

7. wzywa władze Azerbejdżanu do zreformowania obowiązujących w kraju przepisów dotyczących zniesławienia, tak aby podlegało ono proporcjonalnym grzywnom, a nie karze pozbawienia wolności;

8. wzywa władze Azerbejdżanu do pełnego poszanowania wolności zgromadzania się ludności Azerbejdżanu;

9. popiera trwające obecnie negocjacje nad układem o stowarzyszeniu UE-Azerbejdżan i potwierdza swoje stanowisko, zgodnie z którym taki układ musi zawierać klauzule i wzorce odniesienia dotyczące ochrony i promowania praw człowieka, w szczególności odnośnie do wolności środków przekazu, wolności słowa, wolności stowarzyszania się i zgromadzania się, które odzwierciedlają zasady i prawa zapisane w konstytucji Azerbejdżanu oraz zobowiązania podjęte przez Azerbejdżan w Radzie Europy i OBWE;

10. wzywa władze Azerbejdżanu, aby dostosowały przepisy dotyczące wyborów, wolności zgromadzania się, stowarzyszania się i wolności środków przekazu do międzynarodowych standardów oraz aby zadbały o pełne stosowanie tych przepisów;

11. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do ścisłego stosowania zasady "więcej za więcej", zwracając przy tym szczególną uwagę na integracyjne, wolne i sprawiedliwe wybory, niezawisłość sądów, demokratyczne reformy oraz podstawowe prawa i wolności, a także do jasnego określenia konsekwencji, jakie przyniesie opóźnianie tych reform;

12. wzywa władze Azerbejdżanu do nasilenia wysiłków zmierzających do zreformowania wszystkich aspektów systemu sądownictwa; dochodzeń, rozpraw, wyroków, przetrzymywania w więzieniu i składania odwołań;

13. wzywa przewodniczącego Komisji Europejskiej José Manuela Barroso, aby w trakcie planowanej wizyty prezydenta Ilhama Alijewa w Brukseli dał wyraz obawom UE dotyczącym przestrzegania praw człowieka w Azerbejdżanie, zawartym w ostatnim sprawozdaniu z postępów poczynionych przez Azerbejdżan w ramach EPS;

14. popiera prace ESDZ i wzywa delegację UE w Baku, aby w trakcie zbliżającego się cyklu wyborczego nadal zwracała szczególną uwagę na kwestie dotyczące praw człowieka, udzielała poparcia obrońcom praw człowieka poprzez uczestniczenie w wydarzeniach organizowanych przez społeczeństwo obywatelskie i występowanie w ich imieniu, uważnie monitorowała rozprawy sądowe i wspierała wolność środków przekazu, m.in. domagając się wiarygodnego transmitowania przez niezależne stacje radiowe i telewizyjne w trakcie kampanii wyborczej;

15. wzywa władze Azerbejdżanu, aby udzieliły azerbejdżańskiemu Domowi Praw Człowieka bezwarunkowego zezwolenia na ponowne otwarcie oraz aby bez dodatkowej zwłoki i bez dodatkowych obciążeń administracyjnych zarejestrowały Ośrodek Monitorowania Wyborów i Badań nad Demokracją oraz Klubu Praw Człowieka;

16. wzywa władze Azerbejdżanu do zastosowania się do wszystkich orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Azerbejdżanu;

17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Komisji, rządowi i parlamentowi Republiki Azerbejdżanu, Radzie Europy, OBWE i Radzie Praw Człowieka ONZ.

1 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0470.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.65.154
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Sprawa Ilgara Mammadowa (2013/2668(RSP)).
• Data aktu: 13/06/2013
• Data ogłoszenia: 19/02/2016