(2016/C 349/01)(Dz.U.UE C z dnia 24 września 2016 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292, w związku z art. 121 ust. 2 i art. 136,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Od 2000 r. znacznie zmniejszył się potencjał wzrostu w strefie euro i w całej Unii. Spadkowa tendencja wzrostu produktu potencjalnego wynika przede wszystkim ze stałego spadku łącznej produktywności. Od 2008 r. wzrost gospodarczy był dodatkowo osłabiany spadkiem inwestycji. W przyszłości wzrost gospodarczy będzie ostatecznie zależał od wzrostu produktywności. Zwiększanie produktywności jest złożonym wyzwaniem, które wymaga zestawu zrównoważonych polityk służących zwłaszcza wspieraniu innowacji, zwiększaniu umiejętności, niwelowaniu sztywności na rynku pracy i rynkach produktowych, jak również umożliwianiu lepszej alokacji zasobów. Podczas gdy istnieje potrzeba zwiększenia produktywności i konkurencyjności wewnątrz Unii, ostatni kryzys pokazał, że państwa członkowskie, których walutą jest euro (zwane dalej "państwami członkowskimi strefy euro"), mogą być szczególnie narażone na ewentualne powstawanie i nagłe rozszerzanie się zakłóceń równowagi makroekonomicznej, które mogą rozprzestrzeniać się na inne państwa członkowskie strefy euro oraz państwa członkowskie spoza strefy euro. Wobec braku elastycznych nominalnych kursów wymiany potrzebują one odpowiednich mechanizmów dostosowawczych na wypadek wstrząsów gospodarczych w poszczególnych krajach. Dynamika produktywności i konkurencyjności ma znaczenie zarówno dla narastania, jak i korekty zakłóceń równowagi makroekonomicznej (na przykład deficytu bilansu handlowego i deficytu obrotów bieżących, narosłych zobowiązań krajowych i zagranicznych), a także dla skutecznego reagowania na asymetryczne wstrząsy gospodarcze. Badania w zakresie polityk mających wpływ na dynamikę produktywności i konkurencyjności - oraz ich analiza - powinny zapewniać podstawę zmian zgodnych z celem polegającym na zapewnieniu sprawnego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej.
(2) Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich strefy euro, ale państwa członkowskie spoza strefy euro zachęca się do ustanowienia lub wskazania podobnych organów. Państwa członkowskie spoza strefy euro deklarujące zamiar realizowania tego zalecenia powinny móc uczestniczyć na tych samych warunkach we wszystkich aspektach współpracy związanych z radami ds. produktywności.
(3) Europejski semestr, a w szczególności procedura dotycząca zakłóceń równowagi makroekonomicznej ustanowiona na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 1 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1174/2011 2 , stanowią ramy dla zintegrowanej koordynacji polityki gospodarczej i nadzoru nad tą polityką. Mając na uwadze postępy w zakresie reform strukturalnych, te istniejące mechanizmy powinny być związane z silnym utożsamianiem się poszczególnych państw. Dlatego zapewnienie niezależnych analiz na poziomie krajowym oraz wzmocnienie dialogu politycznego w państwach członkowskich wydaje się uzasadnione.
(4) Utworzenie krajowych rad ds. produktywności odpowiedzialnych za monitorowanie zmian oraz prowadzenie krajowej debaty w dziedzinie produktywności i konkurencyjności powinno przyczynić się do zwiększenia poczucia zaangażowania w niezbędne polityki i reformy na poziomie krajowym oraz do poszerzenia podstaw wiedzy na potrzeby koordynacji unijnej polityki gospodarczej. Rady te powinny analizować zmiany w zakresie produktywności i konkurencyjności, także w stosunku do globalnych konkurentów, uwzględniając uwarunkowania krajowe i utrwalone praktyki.
(5) Zakres diagnoz i analiz dokonywanych przez rady ds. produktywności obejmuje kompleksowe podejście do produktywności i konkurencyjności. Powinny one uwzględniać czynniki długoterminowe pobudzające produktywność i konkurencyjność, włącznie z innowacyjnością, oraz zdolność do przyciągania inwestycji, przedsiębiorstw i kapitału ludzkiego, a także do zajmowania się kosztowymi i pozakosztowymi czynnikami mogącymi wpływać na ceny oraz jakość towarów i usług, także w stosunku do globalnych konkurentów w perspektywie krótkoterminowej.
(6) Ponadto niezależna, wysokiej jakości analiza ekonomiczna wyzwań w zakresie polityk zwiększa przejrzystość debat politycznych. Ocena wyzwań w zakresie polityk mogłaby zwiększyć wiedzę wszystkich zainteresowanych stron. Może to mieć pozytywny wpływ na poparcie społeczne i odpowiedzialność na rzecz potrzebnych reform. Ponadto, jeżeli przewidziano to w mandatach krajowych i w zakresie, w jakim to przewidziano, rady ds. produktywności mogłyby oceniać skutki wariantów polityk poprzez informowanie o kosztach i korzyściach analizowanych opcji.
(7) Rady ds. produktywności powinny dysponować funkcjonalną autonomią wobec organów publicznych odpowiedzialnych za opracowywanie i wdrażanie polityk w dziedzinie produktywności i konkurencyjności w państwie członkowskim lub na poziomie europejskim. W szczególności powinny być w stanie sporządzać niezależne analizy w zakresie ich obszaru zainteresowania. Skład rad ds. produktywności, mimo że pozostaje w gestii krajowej, powinien zapewniać bezstronność w tym znaczeniu, że rady ds. produktywności nie powinny reprezentować wyłącznie lub głównie opinii konkretnych grup zainteresowanych stron. Takie wymogi dotyczące niezależności i bezstronności mają na celu zapewnienie, aby rady ds. produktywności były odpowiednio umocowane do przygotowywania analiz eksperckich wydawanych w interesie ogólnym.
(8) Cechy rad ds. produktywności powinny być zgodne z art. 152 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz uwzględniać krajowe praktyki i instytucje odpowiedzialne za kształtowanie płac. Zgodnie z art. 28 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej funkcjonowanie rad ds. produktywności nie powinno mieć wpływu na prawa pracowników i pracodawców lub ich organizacji do negocjowania i zawierania układów zbiorowych na odpowiednich poziomach ani do podejmowania działań zbiorowych zgodnie z prawem unijnym oraz przepisami i praktykami krajowymi.
(9) Rady ds. produktywności powinny być zaangażowane w kontakty z radami ds. produktywności z innych uczestniczących państw członkowskich, aby wymieniać poglądy i najlepsze praktyki, uwzględniając również szerszy wymiar strefy euro oraz unijny. Komisja mogłaby ułatwiać wymianę poglądów między radami ds. produktywności wszystkich uczestniczących państw członkowskich. Potrzebne są także regularne dyskusje między radami ds. produktywności i Komitetem Polityki Gospodarczej w kwestiach pozostających w kompetencjach tego komitetu, z udziałem odpowiednich ekspertów z nieuczestniczących państw członkowskich.
(10) Rady ds. produktywności powinny prowadzić działalność w sposób ciągły. Powinny publicznie udostępniać swoje analizy oraz publikować sprawozdanie roczne, które można by włączać do już istniejącego sprawozdania. Niezależne ekspertyzy dostarczane przez te rady, w tym roczne sprawozdania, mogłyby być wykorzystywane przez państwa członkowskie i Komisję w kontekście europejskiego semestru oraz procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej.
(11) Aby ułatwić wymianę poglądów na poziomie ponadnarodowym, w każdym państwie członkowskim powinna istnieć jedna wyraźnie określona rada ds. produktywności. Ważne jest, by opierać się na istniejących strukturach, aby utrzymać to, co już funkcjonuje, oraz zminimalizować koszty administracyjne. W stosownych przypadkach rady ds. produktywności mogłyby opierać się na już ustanowionych i uznanych strukturach krajowych, w tym w odniesieniu do zaangażowania zainteresowanych stron i konsultacji z nimi. Jednakże aby właściwie wykonywać swoje działania, rady ds. produktywności mogłyby z kolei korzystać z pomocy różnych odrębnych i już istniejących organów, o ile ich analizy są tej samej - wysokiej - jakości.
(12) Niniejsze zalecenie nie narusza wyznaczonych obowiązków w ramach europejskiego semestru, w tym w zakresie formułowania i monitorowania zaleceń dla poszczególnych krajów, ani stosowania procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej ustanowionej rozporządzeniem (UE) nr 1176/2011,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
