Sprawozdanie z postępów Serbii w 2014 r. (2014/2949(RSP)).

Sprawozdanie dotyczące postępów Serbii w 2014 r.

P8_TA(2015)0065

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie sprawozdania z postępów Serbii w 2014 r. (2014/2949(RSP))

(2016/C 316/07)

(Dz.U.UE C z dnia 30 sierpnia 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19-20 czerwca 2003 r. dotyczące perspektywy przystąpienia państw Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,

- uwzględniając decyzję Rady 2008/213/WE z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie zasad, priorytetów i warunków zawartych w partnerstwie europejskim z Serbią oraz uchylającą decyzję 2006/56/WE ¹ ,

- uwzględniając opinię Komisji z dnia 12 października 2011 r. w sprawie złożonego przez Serbię wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej (SEC(2011)1208),

- uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Republiką Serbii, który wszedł w życie dnia 1 września 2013 r.,

- uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244 (1999), opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie kwestii zgodności jednostronnej deklaracji niepodległości Kosowa z prawem międzynarodowym oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/64/298 z dnia 9 września 2010 r., w której uznano treść opinii i z zadowoleniem przyjęto gotowość UE do ułatwienia dialogu między Belgradem a Prisztiną,

- uwzględniając oświadczenie i zalecenia z drugiego posiedzenia Komisji Parlamentarnej ds. Stabilizacji i Stowarzyszenia UE-Serbia z dni 26-27 listopada 2014 r.,

- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2013 r.,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 8 października 2014 r. dotyczące postępów Serbii w 2014 r. (SWD(2014) 0302),

- uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Ogólnych z dnia 16 grudnia 2014 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego postępów Serbii w 2013 r. ² ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie Serbii: sprawa oskarżonego o zbrodnie wojenne Wojisława Szeszela ³ ,

- uwzględniając pracę stałego sprawozdawcy Komisji Spraw Zagranicznych ds. Serbii Davida McAllistera,

- uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że w dniu 28 czerwca 2013 r. Rada Europejska postanowiła rozpocząć negocjacje akcesyjne z Serbią; mając na uwadze, że dnia 21 stycznia 2014 r. odbyła się pierwsza konferencja międzyrządowa UE-Serbia;

B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu z postępów Serbii w 2014 r. Komisja zdała relację z postępów Serbii poczynionych na drodze do integracji europejskiej i oceniła starania tego kraju, by spełnić kryteria kopenhaskie oraz warunki procesu stabilizacji i stowarzyszenia;

C. mając na uwadze, że Serbię, jak każde państwo ubiegające się o członkostwo w UE, należy oceniać na podstawie postępów w wypełnianiu, wdrażaniu i stosowaniu wspólnego dla wszystkich zbioru kryteriów, a także mając na uwadze, że harmonogram akcesji zależy od tempa i jakości niezbędnych reform;

D. mając na uwadze, że UE uczyniła praworządność głównym elementem polityki rozszerzenia;

E. mając na uwadze, że Komisja podkreśliła konieczność wzmocnienia zarządzania gospodarczego, praworządności i zdolności administracji publicznej we wszystkich krajach Bałkanów Zachodnich;

F. mając na uwadze, że Serbia poczyniła istotne kroki w celu normalizacji stosunków z Kosowem, czego wynikiem jest Pierwsze porozumienie w sprawie zasad regulujących normalizację stosunków z dnia 19 kwietnia 2013 r.; mając na uwadze, że pilnie potrzebne są dalsze działania, aby rozwiązać wszystkie nierozstrzygnięte kwestie sporne między oboma krajami;

G. mając na uwadze, że stosunki dobrosąsiedzkie są kluczowym elementem pomyślnej integracji europejskiej każdego kraju, a także mając na uwadze, że kwestie dwustronne należy rozwiązać w procesie akcesyjnym zgodnie z ramami negocjacyjnymi w konstruktywny sposób i na zasadzie dobrosąsiedzkiej współpracy, z uwzględnieniem ogólnych interesów i wartości UE; mając na uwadze, że poczyniono ważne kroki w historycznym procesie pojednania między Serbią a jej sąsiadami;

H. mając na uwadze, że należy w pełni zagwarantować wdrożenie ram prawnych ochrony mniejszości, szczególnie w dziedzinach edukacji, używanego języka oraz dostępu do mediów i posługi religijnej w językach mniejszości;

I. mając na uwadze, że objęcie przez Serbię przewodnictwa w OBWE w 2015 r. przypada w czasie, gdy na wschodniej Ukrainie trwa konflikt, a OBWE obchodzi czterdziestą rocznicę przyjęcia aktu końcowego z Helsinek;

1. z zadowoleniem przyjmuje formalne rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych, które nastąpiło dnia 21 stycznia 2014 r. na pierwszej konferencji międzyrządowej UE-Serbia, oraz wysoki poziom gotowości i zaangażowanie w proces przeglądu zgodności prawa krajowego z prawem unijnym, jakie wykazał rząd serbski;

2. z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzenie przedterminowych wyborów parlamentarnych, które zostały pozytywnie ocenione przez międzynarodowych obserwatorów; wzywa władze do pełnego wprowadzenia zaleceń wydanych przez ostatnią misję obserwacji wyborów z ramienia OBWE/ODIHR oraz przez poprzednie misje;

3. podkreśla postępy we wdrażaniu układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Serbią oraz znaczenie poprawy tego wdrażania; podkreśla, że układ ten zapewnia ogólne ramy zacieśniania współpracy UE z Serbią;

4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że nowy rząd serbski wykazał zaangażowanie w proces integracji europejskiej, i wzywa Serbię do zdecydowanego i odważnego przeprowadzenia reform systemowych i społeczno-gospodarczych; podkreśla, że gruntowne wdrożenie przepisów i strategii politycznych pozostaje głównym wskaźnikiem pomyślnego procesu integracji; wzywa władze serbskie, by usprawniły planowanie, koordynację i monitorowanie wdrażania nowych przepisów i strategii politycznych; podkreśla, że należy zwiększyć przejrzystość procesu akcesyjnego i włączyć w ten proces szeroki krąg zainteresowanych stron; podkreśla, że Serbia musi dokonać dalszych postępów w priorytetowym obszarze reform, jakim jest praworządność;

5. domaga się, by przy otwieraniu rozdziałów negocjacyjnych uwzględniano postępy techniczne, lecz również polityczny kontekst stosunków Serbii z UE; podkreśla, że rozdziały 23 (wymiar sprawiedliwości i prawa podstawowe) i 24 (sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo) powinny zostać rozpatrzone na wczesnym etapie negocjacji; domaga się jasnego określenia rozdziału 35 dorobku prawnego UE, dotyczącego stosunków z Kosowem; podkreśla, że ramy negocjacyjne pozwalają ocenić, czy postęp w ramach jednego rozdziału jest znacznie mniejszy niż postępy w negocjacjach w ogóle, dzięki czemu Komisja może zalecić późniejsze otwarcie lub zamknięcie innych rozdziałów negocjacyjnych;

6. zauważa, że w niedawno opublikowanym sprawozdaniu Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdził, iż dzięki finansowaniu z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) i innym rodzajom wsparcia Serbia otrzymała pomoc przy wdrażaniu reform społecznych i gospodarczych oraz przy udoskonalaniu swojego systemu zarządzania finansami publicznymi; zauważa jednak, że reforma wymiaru sprawiedliwości jest znacznie opóźniona; wzywa Serbię do dostosowania się do dorobku prawnego UE w dziedzinie pomocy państwa; z zadowoleniem przyjmuje zasadniczo skuteczne wykorzystywanie unijnej pomocy finansowej i pomocy o charakterze niefinansowym, co zauważył Europejski Trybunał Obrachunkowy, i zachęca władze do korzystania z dobrych wzorców zarządzania oraz zajęcia się pozostałymi niedociągnięciami w planowaniu i wdrażaniu projektów oraz w dziedzinie zapewniania ich zrównoważonego charakteru; wzywa Komisję do dalszego udzielania Serbii pomocy za pośrednictwem IPA w sposób skuteczny i przejrzysty;

7. wyraża zaniepokojenie faktem, że większość przepisów jest przyjmowana w trybie pilnym, co nie zawsze pozwala na przeprowadzenie dostatecznych konsultacji z zainteresowanymi stronami i opinią publiczną;

8. zauważa, że powodzie z maja 2014 r. w Serbii miały poważne skutki dla ludności i wywarły niekorzystny wpływ na gospodarkę; składa kondolencje rodzinom ofiar; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE oraz poszczególne państwa członkowskie - na wniosek Serbii - udzieliły natychmiastowej i znacznej pomocy ratowniczej i humanitarnej, a także zorganizowały w lipcu 2014 r. konferencję darczyńców; podkreśla, że Komisja zaprosiła Serbię do uczestnictwa w unijnym mechanizmie ochrony ludności, i z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dniu 16 października 2014 r. Serbia wyraziła zainteresowanie tym uczestnictwem;

9. z zadowoleniem przyjmuje Pierwsze porozumienie w sprawie zasad regulujących normalizację stosunków, będące wynikiem dialogu na wysokim szczeblu między premierami Serbii i Kosowa w dniu 19 kwietnia 2013 r.; z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie Serbii w proces normalizacji stosunków z Kosowem i zdecydowanie zachęca władze serbskie do odgrywania konstruktywnej roli w tym procesie, jak też w rozwijaniu stosunków dobrosąsiedzkich, które mogą urzeczywistnić interesy zarówno Serbii, jak i Kosowa; odnotowuje zwolnienie tempa ogólnych negocjacji, m.in. ze względu na przedterminowe wybory w Serbii i Kosowie; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie nowego rządu w Kosowie, będące istotnym krokiem w kierunku wznowienia dialogu na wysokim szczeblu w dniu 9 lutego 2015 r., który doprowadził do zawarcia porozumienia w sprawie systemu sądownictwa w Mitrowicy, oraz z zadowoleniem przyjmuje również w związku z tym konstruktywną rolę rządu serbskiego w zachęcaniu wyłonionych w wyborach przedstawicieli mniejszości serbskiej do objęcia obowiązków w ramach nowego koalicyjnego rządu w Prisztinie; wzywa Serbię i Kosowo, by przystąpiły do pełnego wdrażania wszystkich osiągniętych już porozumień w dobrej wierze i w sposób terminowy, a także zwraca się do UE o przeprowadzenie oceny wypełniania przez strony ich zobowiązań; zachęca władze serbskie i kosowskie do dalszej normalizacji stosunków; apeluje o stałe wysiłki po obu stronach, aby zbliżyć do siebie albańską i serbską wspólnotę etniczną; podkreśla, że wymogiem ram negocjacyjnych jest osiągnięcie postępu w procesie normalizacji stosunków z Kosowem w ramach rozdziału 35 równolegle do postępów w ogólnych negocjacjach; podkreśla, że rozdział 35 należy otworzyć na wczesnym etapie negocjacji; uznaje, że pełna normalizacja stosunków między Serbią a Kosowem ułatwiłaby przystąpienie Serbii do UE;

10. wzywa władze serbskie i kosowskie do zacieśnienia współpracy, aby podjąć zdecydowane kroki przeciwko siatkom przestępczym, które kontrolują, wykorzystują i przemycają nielegalnych migrantów z Kosowa do niektórych państw członkowskich UE przez terytorium Serbii, oraz aby rozwiązać te siatki;

11. wzywa Serbię, by podjęła bardziej zdecydowane wysiłki w celu dostosowania swojej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa do polityki prowadzonej przez UE, w tym polityki wobec Rosji; ubolewa, że Serbia nie przyłączyła się - kiedy została o to poproszona - do decyzji Rady wprowadzających środki ograniczające wobec Rosji, pamiętając jednak o tradycyjnie silnych gospodarczych, społecznych i kulturowych powiązaniach tych dwóch krajów; uważa, że Serbia może odgrywać kluczową rolę w stosunkach UE-Rosja; z zadowoleniem przyjmuje aktywny udział Serbii w międzynarodowych operacjach utrzymywania pokoju; zauważa, że Serbia z honorami przyjęła pewne osoby objęte unijnym zakazem wydawania wiz i organizuje ona ćwiczenia wojskowe z armią rosyjską;

12. z zadowoleniem przyjmuje objęcie przez Serbię przewodnictwa w OBWE w 2015 r. oraz priorytety określone w ramach tego przewodnictwa; zwraca uwagę, że przewodnicząc OBWE, Serbia pragnie wspierać wszystkie środki, które pozwolą zwiększyć wysiłki na rzecz pokojowego rozwiązania toczących się konfliktów na obszarze OBWE; zachęca Serbię do skorzystania z okazji, jaką daje to przewodnictwo, i przyczynienia się jako mediator do ustabilizowania sytuacji we wschodniej Ukrainie; przyjmuje ponadto do wiadomości gotowość Serbii do dalszego wspierania współpracy regionalnej; wzywa Serbię jako kraj sprawujący przewodnictwo w OBWE do tego, by pomogła w przywróceniu OBWE roli kompleksowej platformy rozwiązywania kwestii dotyczących bezpieczeństwa w Europie;

13. zachęca Serbię do dalszej współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ), do wsparcia procesów w sprawie zbrodni popełnionych podczas wojny domowej oraz do dalszego zwiększania wysiłków na rzecz współpracy regionalnej, aby położyć kres bezkarności i zadośćuczynić ofiarom zbrodni wojennych i ich rodzinom; podkreśla, że należy pilnie przyjąć kompleksowe przepisy i strategię polityczną w celu ochrony świadków oraz przyznać ofiarom i ich rodzinom prawo do odszkodowania; ponownie zapewnia o swoim wsparciu dla inicjatywy RECOM;

14. wzywa władze Serbii, aby w duchu pojednania i stosunków dobrosąsiedzkich oraz we współpracy z krajami sąsiadującymi i z Komisją przenalizowały przepisy ustawy o organizacji i uprawnieniach organów państwowych w procesach w sprawie zbrodni wojennych;

15. wzywa Serbię do zacieśnienia współpracy z krajami sąsiadującymi i do zwiększenia starań w zakresie poszukiwania osób zaginionych, a także do pełnego udostępniania wszystkich odnośnych danych; wzywa w związku z tym władze serbskie do otwarcia archiwów Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, aby ustalić prawdę o tragicznych wydarzeniach z przeszłości i uzyskać informacje; wzywa władze do otwarcia archiwów, które dotyczą byłych republik jugosłowiańskich, oraz do ułatwienia jawnego dostępu do tych archiwów i do dokumentów byłej agencji wywiadu UDBA, w tym poprzez przekazanie ich odnośnym rządom;

16. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie, pod auspicjami Międzynarodowej Komisji ds. Osób Zaginionych, deklaracji w sprawie roli państwa w zajmowaniu się problemem osób zaginionych w wyniku konfliktu zbrojnego i łamania praw człowieka; podkreśla potrzebę intensywniejszego poszukiwania i identyfikowania osób zaginionych oraz ustalania lokalizacji zbiorowych grobów ofiar wojen w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie oraz Kosowie, jak też zapewniania rodzinom ofiar możliwości poznania losu ich zaginionych członków rodziny;

17. docenia konstruktywną postawę serbskiego rządu w stosunkach z krajami sąsiedzkimi, gdyż umożliwiła ona znaczące postępy zarówno we współpracy regionalnej, jak i w zacieśnianiu stosunków z UE; zachęca Serbię do jeszcze ściślejszej współpracy z krajami sąsiedzkimi oraz do podjęcia dalszych kroków w dziedzinie współpracy transgranicznej, aby m.in. zwiększyć rozwój gospodarczy regionów przygranicznych i obszarów zamieszkałych przez mniejszości; podkreśla znaczenie wspierania polityki wymiany młodzieży i nawiązywania przez młodzież wzajemnych kontaktów w ramach pojednania; z zadowoleniem przyjmuje ogólne przestrzeganie przez Serbię zobowiązań międzynarodowych oraz fakt, że Serbia dalej rozwija stosunki dwustronne z sąsiadami; przypomina o kluczowym znaczeniu pojednania; wzywa Serbię do pełnego wdrożenia umów dwustronnych z państwami sąsiadującymi oraz do pragmatycznego podejścia do nierozstrzygniętych kwestii dwustronnych; z zadowoleniem przyjmuje spotkanie premierów Serbii i Albanii w dniu 10 listopada 2014 r. w Belgradzie; zachęca Serbię do aktywnego wspierania postępów Bośni i Hercegowiny na drodze do integracji europejskiej i konstruktywnego przyczyniania się do tych postępów; z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że Serbia nadal aktywnie uczestniczy w inicjatywach regionalnych, takich jak proces współpracy w Europie Południowo-Wschodniej (SEECP);

18. podkreśla zasadniczą rolę serbskiego parlamentu oraz społeczeństwa obywatelskiego w procesie negocjacji akcesyjnych; wyraża zadowolenie z przyjęcia w dniu 4 czerwca 2014 r. przez parlament decyzji regulującej procedurę rozpatrywania wniosków dotyczących stanowiska negocjacyjnego w trakcie negocjacji akcesyjnych; wyraża zadowolenie z przyjęcia w dniu 26 sierpnia 2014 r. wytycznych dotyczących włączenia organizacji społeczeństwa obywatelskiego w proces przyjmowania regulacji oraz wzywa do większego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w proces integracji; zwraca się do rządu o powstrzymanie się od retoryki antyunijnej i o prowadzenie regularnych dialogów i konsultacji publicznych ze wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu zapewnienia pełnej przejrzystości negocjacji oraz udzielania wszelkich informacji na rzecz konstruktywnej debaty dotyczącej funkcjonowania UE i członkostwa w tej organizacji, a także o umożliwienie tym zainteresowanym stronom szerokiego udziału w tym procesie;

19. wyraża uznanie dla pracy niezależnych organów regulacyjnych i ich wkładu w ulepszenie ram prawnych i zwiększenie odpowiedzialności instytucji państwowych; podkreśla, że instytucje państwowe muszą działać w sposób przejrzysty i odpowiedzialny; wyraża poparcie dla prac niezależnych organów państwowych, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich, Pełnomocnik ds. Informacji Ważnych dla Społeczeństwa i inni; wzywa władze państwowe do ochrony niezależności tych organów i pełnej współpracy z nimi, gdy wykonują one swoje uprawnienia; uważa, że władze powinny zapewnić im wszelkie niezbędne zasoby finansowe i administracyjne, które potrzebne są w ich pracy; podkreśla, że należy podjąć stosowne działania w odpowiedzi na zalecenia tych organów, a ich niezależność musi być w pełni przestrzegana;

20. potępia nieuzasadnioną krytykę publiczną Rzecznika Praw Obywatelskich przez ministrów rządu; podkreśla, że Rzecznik Praw Obywatelskich odgrywa istotną rolę dla mechanizmów kontroli i równowagi, a także wzywa władze, by zadbały o zachowanie niezależności i integralności jego urzędu; wzywa władze, by udzieliły Rzecznikowi Praw Obywatelskich pełnego wsparcia politycznego i administracyjnego w jego pracy oraz zagwarantowały mu prawo do uzyskiwania oficjalnych dokumentów zgodnie z ustawą o informacji publicznej;

21. podkreśla, że Serbia ratyfikowała główne konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie praw pracowniczych oraz zmienioną Europejską kartę społeczną; zwraca uwagę, że prawa pracownicze i prawa związków zawodowych są nadal ograniczone pomimo gwarancji konstytucyjnych, i wzywa Serbię do dalszego rozszerzania tych praw; zauważa, że w celu zapewnienia jasności niezbędne są dodatkowe procedury dotyczące związków zawodowych i prawa do strajku; zauważa, że istnieje jedynie kilka sektorowych układów zbiorowych, natomiast wiele wygasło i potrzebne jest ich przedłużenie; wyraża zaniepokojenie tym, że dialog społeczny wciąż jest niewystarczający, a konsultacje z partnerami społecznymi są prowadzone nieregularnie; wzywa do poczynienia dodatkowych kroków na rzecz wzmocnienia dialogu społecznego i roli konsultacyjnej tych partnerów w procesie stanowienia prawa;

22. przypomina, że należy wspierać, chronić i wprowadzać prawa człowieka i podstawowe wolności na wszystkich szczeblach serbskiego społeczeństwa, bez dyskryminacji z jakichkolwiek względów oraz w zgodzie z normami europejskimi i międzynarodowymi; odnotowuje, że w dniu 2 października 2014 r. przyjęto plan działania dotyczący wprowadzenia strategii antydyskryminacyjnej, i apeluje o poszanowanie kobiet, osób niepełnosprawnych, osób LGBT i wszystkich mniejszości, zarówno narodowych, etnicznych, jak i seksualnych, a także o zagwarantowanie przysługujących im praw; zachęca władze serbskie do dalszych wysiłków na rzecz zagwarantowania równej reprezentacji kobiet w życiu politycznym i publicznym; zauważa, że zdolność administracyjna w odniesieniu do równości płci pozostaje wciąż na niskim poziomie, i wzywa władze serbskie do zwiększenia wysiłków w tym zakresie; z zadowoleniem przyjmuje decyzję rządu serbskiego zezwalającą na organizację Parady Równości, która odbyła się dnia 28 września 2014 r. w Belgradzie bez większych incydentów, i wyraża uznanie dla rządu za jego wsparcie oraz uznanie dla policji za ułatwienie przebiegu tej parady;

23. pochwala utworzenie Krajowej Rady Praw Dziecka i zachęca ten organ do pełnego wykorzystania swych uprawnień w celu dopilnowania, by priorytety w zakresie praw dziecka znalazły pełne odzwierciedlenie w planach działania, które rząd serbski opracowuje w ramach procesu akcesyjnego;

24. zwraca uwagę, że podjęto działania na rzecz wdrożenia strategii i planu działania dotyczących reformy sądownictwa na lata 2013-2018; wyraża zadowolenie z przyjęcia przepisów umożliwiających ocenę pracy sędziów i prokuratorów; podkreśla istotne znaczenie niezawisłego sądownictwa, a także podkreśla że należy dokończyć reformę sądownictwa, aby zagwarantować całkowitą niezależność i bezstronność sędziów i prokuratorów; wzywa władze, aby nie opóźniały przyjęcia projektu ustawy o pomocy prawnej, a jednocześnie zapewniły, że obywatele znajdujący się w najgorszej sytuacji nie będą wykluczeni z dostępu do usług bezpłatnej pomocy prawnej; podkreśla, jak istotne jest rozwiązanie kwestii przypadków nadużycia stanowiska, i wyraża zaniepokojenie w związku z masową zmianą ich kwalifikacji prawnej; podkreśla, że aby zapewnić niezależność wymiaru sprawiedliwości, konieczne są reformy konstytucyjne;

25. z zadowoleniem przyjmuje silną wolę polityczną, by zwalczać korupcję, oraz dalsze wdrażanie zaleceń Grupy Państw Przeciw Korupcji (GRECO); z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie w dniu 25 listopada 2014 r. przez serbski parlament ustawy o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że obecnie toczy się szereg dochodzeń w sprawach związanych z korupcją na wysokim szczeblu oraz podjęto działania w celu poprawy koordynacji; podkreśla, że wzmocnienie i pełne wdrożenie ram prawnych na rzecz zwalczania korupcji oraz wsparcie reform odpowiednimi zasobami wymaga znacznych wysiłków; podkreśla, że przecieki do mediów na temat toczących się dochodzeń, będące naruszeniem zasady domniemania niewinności, wzbudzają poważne zaniepokojenie i powinny zostać zbadane, rozpatrzone i wyeliminowane zgodnie z prawem; potępia również presję ze strony mediów lub partii politycznych wywieraną na niezależne organy antykorupcyjne i w tym kontekście uważa, że należy zwiększyć uprawnienia i zasoby agencji antykorupcyjnej; zauważa, że takie metody mogą znacznie spowolnić postępy w negocjacjach akcesyjnych; apeluje o dalsze działania mające na celu ochronę niezależności i prawości systemu sądownictwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości;

26. zauważa, że w regionie szerzy się korupcja i przestępczość zorganizowana, które stanowią przeszkodę dla demokratycznego, społecznego i gospodarczego rozwoju Serbii; jest zdania, że aby skuteczniej walczyć z tymi problemami, niezbędna jest strategia regionalna oraz ściślejsza współpraca wszystkich krajów w regionie;

27. z zaniepokojeniem odnotowuje brak przejrzystości w finansowaniu partii politycznych i kampanii wyborczych, a tym samym wysokie ryzyko korupcji; podkreśla, że finansowanie partii politycznych musi być przejrzyste i zgodne z najwyższymi międzynarodowymi standardami;

28. wyraża zadowolenie z przyjęcia ustawy o informacji publicznej i mediach, ustawy o mediach elektronicznych i ustawy o publicznej radiofonii i telewizji oraz wzywa do niezwłocznego wdrożenia tych ustaw; podkreśla, że przy wdrażaniu nowego pakietu medialnego należy również zapewnić ciągłość funkcjonowania publicznych środków przekazu w językach mniejszości oraz ciągłość i stabilność finansową usług publicznych, a także mediów regionalnych i lokalnych; wyraża zaniepokojenie z powodu coraz większych ograniczeń w pełnym korzystaniu z wolności wypowiedzi w Serbii i podkreśla, że konieczna jest pełna przejrzystość struktury własności mediów; wyraża zaniepokojenie w związku z presją wywieraną na dziennikarzy i groźbami pod ich adresem, co prowadzi do zwiększonej autocenzury, a także wzywa władze serbskie do podjęcia działań, aby postawić sprawców tych czynów przed sądem; z niepokojem zauważa, że presja polityczna zagraża niezależności mediów; przypomina, że wolność mediów jako jedna z podstawowych wartości UE, ma istotne znaczenie; wzywa władze serbskie do stworzenia warunków sprzyjających wolności słowa i mediów i wspierających ją;

29. wzywa rząd serbski do pełnego wdrożenia ustawy o rehabilitacji w sposób wykluczający dyskryminację; sugeruje również rządowi Serbii, by wprowadził dalsze poprawki do ustawy o restytucji w celu usunięcia wszelkich przeszkód proceduralnych i prawnych uniemożliwiających restytucję w naturze;

30. z zadowoleniem przyjmuje wybory do krajowych rad mniejszości, które odbyły się w dniu 26 października 2014 r.; podkreśla znaczenie krajowych rad mniejszości i ich rolę w realizacji praw mniejszości narodowych i wzywa władze serbskie do dopilnowania, by poziom nabytych praw i uprawnień został zachowany w trakcie procesu ich dostosowywania prawnego do decyzji Trybunału Konstytucyjnego Serbii, jak też wzywa do ich odpowiedniego i weryfikowalnego finansowania; wzywa władze serbskie do zapewnienia spójnego wdrożenia w całym kraju przepisów dotyczących ochrony mniejszości, w tym w odniesieniu do edukacji, posługiwania się językiem oraz dostępu do mediów i do posługi religijnej w językach mniejszości, a także do zapewnienia odpowiedniej reprezentacji mniejszości narodowych w administracji publicznej, organach lokalnych i regionalnych oraz w parlamencie narodowym; wspiera zaangażowanie Serbii na rzecz opracowania szczegółowego planu działania w sprawie sytuacji mniejszości narodowych w ramach planu działania dotyczącego rozdziału 23; zachęca władze serbskie, aby podjęły dalsze działania w celu poprawy sytuacji Romów, szczególnie w zakresie edukacji, mieszkalnictwa i zatrudnienia; wzywa rząd do szerszego informowania społeczności romskiej o prawach obywatelskich, a także do zagwarantowania Romom równej ochrony bezpieczeństwa; podkreśla znaczenie zachęcania Romów do udziału w życiu publicznym; wzywa władze serbskie do poprawy planowania, koordynowania i monitorowania wdrażania strategii i działań na rzecz integracji Romów na szczeblu krajowym i lokalnym;

31. podkreśla znaczenie zwrotu mniejszościowym kościołom i wspólnotom religijnym mienia skonfiskowanego w czasach reżimu komunistycznego; podkreśla rolę państwa w tworzeniu bezstronnej polityki w stosunku do historycznych kościołów w tym kraju, w tym kościołów należących do mniejszości; podkreśla, że bez dokonania takiego zwrotu nie da się zagwarantować wolności religii;

32. zauważa, że różnorodność kulturowa Wojwodiny również wnosi wkład w tożsamość Serbii, oraz że ochrona i wspieranie jej mniejszości, a także utrzymanie i promowanie zróżnicowania narodowościowego, które występowało tam bez zakłóceń od wieków, stanowi zatem podstawowy przedmiot troski; wzywa do utrzymania wielojęzyczności i różnorodności kulturowej; podkreśla ponadto, że nie należy osłabiać autonomii Wojwodiny, oraz przypomina rządowi, że powinien niezwłocznie przedłożyć ustawę o uprawnieniach i finansowaniu Prowincji Autonomicznej Wojwodiny;

33. w związku ze znaczeniem europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) dla dalszego rozwoju współpracy transgranicznej pomiędzy państwami członkowskimi UE a ich sąsiadami, wzywa rząd serbski do zapewnienia niezbędnych ram prawnych, które pozwolą na udział Serbii w EUWT;

34. z zadowoleniem przyjmuje nową strategię reformy administracji publicznej, utworzenie specjalnego Ministerstwa Administracji Publicznej i Samorządu Lokalnego oraz większy nacisk na planowanie i koordynację polityki w związku z ustanowieniem Sekretariatu ds. Polityki Publicznej jako pozytywne działania zmierzające do podniesienia skuteczności administracji publicznej; wyraża zaniepokojenie brakiem przejrzystości w procedurach rekrutacji pracowników administracji publicznej oraz brakiem zasobów administracyjnych i zarządczych na szczeblu lokalnym; wzywa władze do zapewnienia przejrzystego i opartego na osiągnięciach procesu powoływania i awansowania urzędników służby cywilnej i urzędników publicznych;

35. zachęca władze serbskie do podjęcia strukturalnych reform gospodarczych, tak aby wspierać wzrost, poprawić warunki dla biznesu i inwestycji w całej Serbii oraz zapewnić zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy we wszystkich regionach, przeciwdziałać wysokiemu poziomowi bezrobocia i ubóstwa, dokonać konsolidacji budżetowej i zwalczać korupcję, która pozostaje głównym zagrożeniem dla środowiska biznesowego; odnotowuje z zaniepokojeniem wysokie wskaźniki bezrobocia wśród ludzi młodych i wzywa rząd do zajęcia się tym problemem poprzez zapewnienie ludziom młodym odpowiednich możliwości i kształcenia dostosowanych do potrzeb rynku pracy; podkreśla konieczność zapewnienia dostępnego systemu edukacji, który oferuje młodym ludziom możliwości pracy i szkoleń oraz dostęp do europejskich programów studiów, jak np. program ERASMUS; z zadowoleniem przyjmuje uchwalenie prawa pracy, prawa upadłościowego, ustawy prywatyzacyjnej, ustawy o planowaniu i budownictwie, które stanowią ramy legislacyjne dla reform strukturalnych, a także dla poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej;

36. wzywa do poprawy otoczenia biznesowego poprzez wdrożenie planowanych reform strukturalnych w tej dziedzinie, wzmocnienie systemu prawnego i zapewnienie spójnego wdrożenia przepisów; podkreśla, że należy pilnie usunąć przeszkody administracyjne dla przedsiębiorczości, szczególnie w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw, i wskazuje na znaczenie niezbędnej restrukturyzacji przedsiębiorstw państwowych, przy jednoczesnym poszanowaniu praw pracowników, a także znaczenie zatrudnienia w sektorze publicznym dla obywateli serbskich i ich dobrobytu, jak również na ich zależność od podstawowych usług publicznych;

37. zwraca uwagę na toczące się prace nad zmianą kodeksu karnego; odnotowuje jednak, że po przyjęciu zmian sektor prywatny nadal odczuwa niepewność prawa; ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu zapisów nowego artykułu 234 w sprawie nadużywania władzy wynikającej z zajmowania odpowiedzialnego stanowiska, które nadal można dowolnie interpretować; zauważa, że wydaje się, iż większość wcześniejszych spraw dotyczących nadużycia stanowiska otrzymała bez odpowiedniego zbadania inną kwalifikację prawną, a mianowicie "nadużywanie władzy wynikającej z zajmowania odpowiedzialnego stanowiska", i w związku z tym wzywa do przeprowadzenia niezależnego i dogłębnego przeglądu przekwalifikowanych spraw, tak aby można było niezwłocznie wycofać długoletnie niesprawiedliwe oskarżenia;

38. gratuluje Serbii organizacji szczytu Chiny - Europa Środkowa i Wschodnia w Belgradzie; z zadowoleniem przyjmuje plany wzmocnionej współpracy i wyraża nadzieję, że będzie ona zgodna z normami europejskimi; odnotowuje wstępne porozumienia dotyczące projektów w dziedzinie energii i infrastruktury uzgodnione podczas tego szczytu oraz przypomina Serbii i innym krajom regionu, że projekty powinny uwzględniać długoterminowe cele polityki UE;

39. zauważa, że przygotowania w dziedzinie energii są umiarkowanie zaawansowane; podkreśla, że Serbia musi zintensyfikować wysiłki zmierzające do dostosowania swoich przepisów w dziedzinie energii do unijnego dorobku prawnego, szczególnie w odniesieniu do realizacji celów w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii oraz zapobiegania udzielaniu pomocy państwowej sektorowi węgla brunatnego, oraz w trybie pilnym doprowadzić do rozdzielenia przesyłu i dystrybucji od produkcji w sektorze gazowym, a także do restrukturyzacji państwowego przedsiębiorstwa gazowego; wzywa Komisję do wspierania rządu serbskiego w jego staraniach na rzecz zmniejszenia zależności kraju od importu energii poprzez zwiększenie zróżnicowania źródeł energii; zachęca Serbię do rozpoczęcia przeglądu swej przedstawionej strategii energetycznej; wzywa rząd do zwiększenia wysiłków w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza w odniesieniu do dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii, ponieważ jest to niezbędny krok ku osiągnięciu bezpieczeństwa energetycznego i realizacji celów strategii "Europa 2020" dotyczących odnawialnych źródeł energii;

40. ubolewa, że poczyniono zbyt mały postęp w dziedzinie środowiska i zmiany klimatu, oraz wzywa władze serbskie do niezwłocznego przyjęcia kompleksowej ogólnokrajowej strategii i polityki dotyczącej klimatu i zgodnej z celami UE;

41. jest zaniepokojony faktem, że instytucjom akademickim nie udało się rozwiązać wraz z władzami państwowymi i urzędnikami publicznymi problemu zarzutów o plagiatorstwo na wyższych uczelniach;

42. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Serbii.

1 Dz.U. L 80 z 19.3.2008, s. 46.

2 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0039.

3 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0065.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.316.61
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Sprawozdanie z postępów Serbii w 2014 r. (2014/2949(RSP)).
• Data aktu: 11/03/2015
• Data ogłoszenia: 30/08/2016