(2015/C 365/01)(Dz.U.UE C z dnia 4 listopada 2015 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Niniejsze rozporządzenie ma na celu ustanowienie wspólnych zasad mających na celu zagwarantowanie równego i niedyskryminacyjnego traktowania transmisji danych w ramach świadczenia usług dostępu do internetu oraz związanych z tym praw użytkowników końcowych. Ma ono na celu ochronę użytkowników końcowych oraz równocześnie zagwarantowanie nieprzerwanego funkcjonowania ekosystemu internetowego stanowiącego siłę napędową innowacji. Reformy w dziedzinie roamingu powinny zachęcić użytkowników końcowych do swobodnego korzystania z usług łączności elektronicznej podczas podróży w Unii i powinny z czasem stać się czynnikiem zapewniającym ujednolicenie cen i innych warunków w Unii.
(2) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z zasadą neutralności technologicznej, tzn. nie narzucają ani nie faworyzują wykorzystywania określonego rodzaju technologii.
(3) Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci internet stał się otwartą platformą innowacji o niskich barierach dostępu dla użytkowników końcowych, dostawców treści, aplikacji i usług oraz dostawców usług dostępu do internetu. Obowiązujące ramy regulacyjne mają na celu ułatwienie użytkownikom końcowym dostępu do informacji oraz ich rozpowszechniania lub korzystania z dowolnych aplikacji i usług. Znaczącą liczbę użytkowników końcowych dotykają jednak skutki praktyk zarządzania transmisją danych, które blokują lub spowalniają określone aplikacje lub usługi. Tendencje te potwierdzają potrzebę ustanowienia wspólnych zasad na poziomie Unii w celu zapewnienia otwartego charakteru internetu i zapobieżenia rozdrobnieniu rynku wewnętrznego będącemu wynikiem środków przyjmowanych przez poszczególne państwa członkowskie.
(4) Usługa dostępu do internetu zapewnia dostęp do internetu i zasadniczo do wszystkich jego zakończeń sieci, bez względu na technologię sieci i urządzenia końcowe wykorzystywane przez użytkowników końcowych. Jednakże ze względów, na które nie mają wpływu dostawcy usług dostępu do internetu, niektóre zakończenia sieci internetu mogą być czasem niedostępne. W związku z tym tacy dostawcy powinni być uznani za spełniających swoje obowiązki związane z zapewnianiem usług dostępu do internetu w rozumieniu niniejszego rozporządzenia, gdy dana usługa zapewnia łączność praktycznie ze wszystkimi zakończeniami sieci internetu. Dostawcy usług dostępu do internetu nie powinni zatem ograniczać możliwości połączenia z żadnymi dostępnymi zakończeniami sieci internetu.
(5) Uzyskując dostęp do internetu, użytkownicy końcowi powinni mieć swobodę wyboru między różnymi rodzajami urządzeń końcowych zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie Komisji 2008/63/WE 4 . Dostawcy usług dostępu do internetu nie powinni nakładać ograniczeń w zakresie korzystania z urządzeń końcowych służących do łączenia się z siecią, oprócz wymogów nałożonych przez producentów lub dystrybutorów urządzeń końcowych zgodnie z prawem Unii.
(6) Użytkownicy końcowi powinni mieć - za pośrednictwem usługi dostępu do internetu - prawo dostępu do informacji i treści oraz ich rozpowszechniania oraz prawo do korzystania i udostępniania, bez dyskryminacji, aplikacji i usług. Korzystanie z tego prawa powinno pozostawać bez uszczerbku dla prawa Unii lub zgodnymi z prawem Unii przepisami prawa krajowego w zakresie zgodności z prawem treści, aplikacji lub usług. Niniejsze rozporządzenie nie ma na celu uregulowania zgodności z prawem treści, aplikacji lub usług ani też uregulowania procedur, wymogów i gwarancji z nim związanych. Kwestie te pozostają zatem objęte prawem Unii lub zgodnymi z prawem Unii przepisami prawa krajowego.
(7) W celu wykonywania prawa do uzyskiwania dostępu do informacji i treści oraz do ich rozpowszechniania, a także do korzystania i udostępniania wybranych przez nich aplikacji i usług użytkownicy końcowi powinni mieć swobodę uzgadniania z dostawcami usług dostępu do internetu postanowień umownych dotyczących stawek za określoną ilość danych i prędkość usługi dostępu do internetu. Tego rodzaju postanowienia umowne, jak również wszelkie również praktyki handlowe dostawców usług dostępu do internetu, nie powinny ograniczać korzystania z tych praw, a tym samym umożliwiać obchodzenia przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących zagwarantowania dostępu do otwartego internetu. Krajowe organy regulacyjne i inne właściwe organy powinny być uprawnione do podejmowania działań przeciwko postanowieniom umownym lub praktykom handlowym, które - ze względu na swoją skalę - prowadzą do sytuacji, w których wybór użytkowników końcowych jest w praktyce bardzo ograniczony. W tym celu ocena postanowień umownych i praktyk handlowych powinna między innymi uwzględniać odpowiednie pozycje rynkowe dostawców usług dostępu do internetu oraz dostawców treści, aplikacji i usług. Krajowe organy regulacyjne i inne właściwe organy powinny być zobowiązane - w ramach swoich zadań monitorowania i egzekwowania wykonywania przepisów - do interwencji w przypadku gdy dane postanowienia umowne lub praktyki handlowe miałyby doprowadzić do podważenia istoty praw użytkowników końcowych.
(8) W ramach świadczenia usług dostępu do internetu dostawcy tych usług powinni traktować każdy ruch równo, bez dyskryminacji, ograniczeń czy ingerencji, bez względu na nadawcę lub odbiorcę, treść, aplikację lub usługę, lub urządzenie końcowe. Zgodnie z zasadami ogólnymi prawa Unii i utrwalonym orzecznictwem porównywalnych sytuacji nie należy traktować w różny sposób, a różnych sytuacji - w taki sam sposób, chyba że takie postępowanie jest obiektywnie uzasadnione.
(9) Celem odpowiedniego zarządzania ruchem jest wspieranie efektywnego wykorzystywania zasobów sieciowych i optymalizacji ogólnej jakości transmisji, co ma być odpowiedzią na obiektywne różnice w wymogach dotyczących technicznej jakości usług w zakresie określonych kategorii transmitowanych danych, a zatem transmitowanych treści, aplikacji i usług. Odpowiednie środki zarządzania ruchem stosowane przez dostawców usług dostępu do internetu powinny być przejrzyste, niedyskryminacyjne i proporcjonalne oraz nie powinny być podyktowane względami handlowymi. Wymóg, aby środki zarządzania ruchem nie były dyskryminacyjne, nie uniemożliwia dostawcom usług dostępu do internetu - w celu optymalizacji ogólnej jakości transmisji - stosowania środków zarządzania ruchem wprowadzających rozróżnienie pomiędzy obiektywnie różnymi kategoriami ruchu. Z myślą o zapewnieniu optymalnej ogólnej jakości i komfortu użytkownika takie rozróżnienie powinno być dokonywane wyłącznie w oparciu o obiektywne różnice w wymogach dotyczących technicznej jakości usług (na przykład dotyczące opóźnienia, wahania opóźnienia, utraty pakietów i przepustowości) w zakresie określonych kategorii ruchu, a nie powinny być podyktowane względami handlowymi. Takie zróżnicowanie środków powinno być proporcjonalne w stosunku do celu ogólnej optymalizacji jakości i powinno zapewniać jednakowe traktowanie równoważnych kategorii ruchu. Takich środków nie należy stosować dłużej, niż jest to konieczne.
(10) Odpowiednie zarządzanie ruchem nie wymaga technik umożliwiających monitorowanie konkretnych treści w ramach danych transmitowanych za pomocą usługi dostępu do internetu.
(11) Wszelkie praktyki zarządzania ruchem wykraczające poza takie odpowiednie środki zarządzania ruchem, które blokują, spowalniają, zmieniają, ograniczają, faworyzują lub ingerują w określone treści, aplikacje lub usługi, lub określone kategorie treści, aplikacji lub usług, lub też pogarszają ich jakość, powinny zostać zakazane, z zastrzeżeniem uzasadnionych i określonych wyłączeń ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu. Wyłączenia te powinny podlegać ścisłej interpretacji oraz wymogom proporcjonalności. Określone treści, aplikacje i usługi, a także określone ich kategorie należy chronić z uwagi na negatywny wpływ środków blokujących lub innych środków ograniczających niewchodzących w zakres uzasadnionych wyłączeń na wybór użytkownika końcowego i na innowacje. Przepisy zabraniające zmian treści, aplikacji lub usług odnoszą się do zmiany treści komunikatu, ale nie obejmują niedyskryminacyjnych technik kompresji danych, które zmniejszają rozmiar pliku danych bez ingerencji w jego treść. Taka kompresja umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie ograniczonych zasobów i jest w interesie użytkowników końcowych, zmniejszając ilość danych, zwiększając prędkość i poprawiając ogólny komfort korzystania z danych treści, aplikacji lub usług.
(12) Środki zarządzania ruchem, które wykraczają poza takie odpowiednie środki zarządzania ruchem, mogą być stosowane tylko w razie konieczności i tak długo, jak będzie to konieczne w celu spełnienia trzech uzasadnionych wyłączeń ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.
(13) Po pierwsze, mogą pojawić się sytuacje, w których dostawcy usług dostępu do internetu podlegają aktom prawodawczym Unii lub zgodnym z prawem Unii przepisom krajowym (na przykład dotyczącym zgodności z prawem treści, aplikacji lub usług, lub bezpieczeństwa publicznego), w tym prawu karnemu nakazującemu, na przykład, blokowanie określonych treści, aplikacji lub usług. Ponadto mogą pojawić się sytuacje, w których dostawy ci podlegają zgodnym z prawem Unii środkom dotyczącym wykonywania lub stosowania aktów prawodawczych Unii lub przepisów krajowych, takim jak środki o charakterze powszechnym, orzeczenia sądowe, decyzje organów publicznych dysponujących odpowiednimi uprawnieniami lub innym środkom zapewniającym zgodność z takimi aktami prawodawczymi Unii lub przepisami krajowymi (na przykład obowiązkom wykonania orzeczeń sądowych lub nakazanego przez organy publiczne blokowania nielegalnych treści). Wymóg przestrzegania prawa Unii odnosi się między innymi do zgodności z wymogami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą") w zakresie ograniczeń korzystania z praw i wolności podstawowych. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/21/WE 5 wszelkie środki, które mogłyby ograniczyć wspomniane prawa lub wolności podstawowe nakłada się wyłącznie wtedy, gdy są odpowiednie, proporcjonalne i konieczne w demokratycznym społeczeństwie, a ich wdrożenie podlega odpowiednim gwarancjom proceduralnym zgodnym z europejską Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w tym jej postanowieniami dotyczącymi skutecznej ochrony sądowej i rzetelnego procesu.
(14) Po drugie, środki zarządzania ruchem wykraczające poza zakres takich odpowiednich środków zarządzania ruchem, mogłyby okazać się konieczne w celu ochrony integralności i bezpieczeństwa sieci, na przykład poprzez zapobieganie cyberatakom przeprowadzanym dzięki rozpowszechnianiu złośliwego oprogramowania lub kradzieżom tożsamości użytkowników końcowych dokonywanym poprzez użycie programów szpiegujących.
(15) Po trzecie, środki wykraczające poza zakres takich odpowiednich środków zarządzania ruchem mogłyby również okazać się konieczne w celu zapobiegania grożącym przeciążeniom sieci, tj. sytuacjom, w których nieuchronnie zbliża się przeciążenie sieci, oraz łagodzenia skutków przeciążenia sieci, jeżeli takie przeciążenie ma wyłącznie charakter tymczasowy lub pojawia się w wyjątkowych okolicznościach. Zasada proporcjonalności wymaga, aby środki zarządzania ruchem opierające się na tym wyłączeniu równo traktowały równoważne rodzaje ruchu. Przez tymczasowe przeciążenia należy rozumieć konkretne krótkotrwałe sytuacje, w których nagły wzrost liczby użytkowników w stosunku do liczby użytkowników regularnych lub nagły wzrost zapotrzebowania na określone treści, aplikacje lub usługi, może doprowadzić do przekroczenia zdolności przesyłowej niektórych elementów sieci oraz sprawić, że pozostała część sieci będzie mniej reaktywna. Tymczasowe przeciążenia mogłyby pojawić się szczególnie w sieciach ruchomych, które podlegają bardziej zmiennym warunkom, takim jak przeszkody fizyczne, słabszy zasięg w pomieszczeniach lub zmienna liczba aktywnych użytkowników o zmiennych lokalizacjach. Chociaż takie tymczasowe przeciążenia w niektórych punktach sieci mogą być przewidywalne - a zatem nie można ich uznawać za wyjątkowe - mogą one nie zdarzać się na tyle często lub trwać tak długo, aby zwiększenie przepustowości było ekonomicznie uzasadnione. Przez wyjątkowe przeciążenie należy rozumieć nieprzewidziane i nieuniknione przypadki przeciążenia zarówno w sieciach ruchomych, jak i stacjonarnych.
Możliwe przyczyny takich sytuacji obejmują awarie techniczne, takie jak przestój w świadczeniu usługi z powodu uszkodzenia kabla lub innych elementów infrastruktury, nieplanowane zmiany w routingu danych lub duży wzrost transmisji danych w sieci ze względu na sytuacje nadzwyczajne lub inne okoliczności poza kontrolą dostawców usług dostępu do internetu. Takie problemy z przeciążeniami najprawdopodobniej nie będą częste, ale mogą być dotkliwe i niekoniecznie krótkotrwałe. Konieczność stosowania środków zarządzania ruchem wykraczających poza odpowiednie środki zarządzania ruchem w celu zapobieżenia tymczasowemu lub wyjątkowemu przeciążeniu sieci lub złagodzenia jego skutków nie powinna dawać dostawcom usług dostępu do internetu możliwości obchodzenia ogólnego zakazu blokowania, spowalniania, zmiany, ograniczania, obniżania jakości, faworyzowania określonych treści, aplikacji lub usług, lub określonych ich kategorii, a także ingerowania w nie. Powtarzające się i długotrwałe przeciążenia sieci, które nie mają ani charakteru wyjątkowego, ani tymczasowego, nie powinny być objęte tym wyłączeniem, a raczej powinny być usuwane poprzez zwiększenie przepustowości sieci.
(16) Ze strony dostawców treści, aplikacji i usług istnieje zapotrzebowanie na możliwość świadczenia usług łączności elektronicznej innych niż usługi dostępu do internetu, w przypadku których niezbędne są określone poziomy jakości usług, niezapewniane w ramach usług dostępu do internetu. Takich szczególnych poziomów jakości wymagają na przykład niektóre usługi świadczone w interesie publicznym lub niektóre nowe usługi łączności maszyna-maszyna. Dostawcy łączności elektronicznej dla ludności, w tym dostawcy usług dostępu do internetu i dostawcy treści, aplikacji i usług, powinni zatem mieć swobodę oferowania usług niebędących usługami dostępu do internetu, które są zoptymalizowane dla określonych treści, aplikacji lub usług, lub ich połączenia, w przypadku gdy optymalizacja niezbędna jest do spełnienia wymogów określonego poziomu jakości treści, aplikacji lub usług. Krajowe organy regulacyjne - zamiast przyznawać ogólne pierwszeństwo względem porównywalnych treści, aplikacji lub usług udostępnianych za pomocą usługi dostępu do internetu, co oznaczałoby obchodzenie przepisów dotyczących środków zarządzania ruchem, mających zastosowanie do usługi dostępu do internetu - powinien raczej zweryfikować, czy i w jakiej mierze taka optymalizacja jest obiektywnie niezbędna, aby zapewnić co najmniej jedną szczególną i kluczową funkcję treści, aplikacji lub usługi oraz zagwarantować użytkownikom końcowym odpowiednią jakość.
(17) Aby uniknąć negatywnego wpływu świadczenia takich innych usług na dostępność lub ogólną jakość usługi dostępu do internetu dla użytkowników końcowych, należy zapewnić odpowiednią przepustowość. Dostawcy łączności elektronicznej dla ludności, w tym dostawcy usług dostępu do internetu, powinni zatem oferować takie inne usługi lub zawierać odpowiednie umowy z dostawcami treści, aplikacji lub usług ułatwiające świadczenie takich innych usług, wyłącznie w przypadku gdy przepustowość sieci jest wystarczająca do świadczenia tych usług oprócz ewentualnie świadczonych usług dostępu do internetu. Nie powinno mieć miejsca obchodzenie przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących zagwarantowania dostępu do otwartego internetu przy pomocy innych usług dostępnych lub oferowanych jako substytut usług dostępu do internetu. Jednakże z samego faktu, że usługi korporacyjne, takie jak wirtualne sieci prywatne, mogłyby również pozwalać na dostęp do internetu, nie wynika, że należy je traktować jako substytutu usług dostępu do internetu, o ile zapewnianie takiego dostępu do internetu przez dostawcę łączności elektronicznej dla ludności jest zgodne z art. 3 ust. 1-4 niniejszego rozporządzenia i w związku z tym nie może być uznane za obchodzenie tych przepisów. Świadczenie takich usług innych niż usługi dostępu do internetu nie powinno odbywać się ze szkodą dla dostępności i ogólnej jakości usług dostępu do internetu dla użytkowników końcowych. Wielkość transmisji danych w sieciach ruchomych w danej komórce radiowej jest trudniejsza do przewidzenia ze względu na zmienną liczbę aktywnych użytkowników końcowych i w związku z tym w nieprzewidywalnych okolicznościach mogłoby to mieć to wpływ na jakość usługi dostępu do internetu dla użytkowników końcowych.
W sieciach ruchomych nie należy uznawać, że obniżona jest ogólna jakość usług dostępu do internetu dla użytkowników końcowych, w przypadku gdy skumulowany negatywny wpływ usług innych niż usługi dostępu do internetu jest nieunikniony, minimalny i krótkotrwały. Krajowe organy regulacyjne powinny zapewnić, aby dostawcy łączności elektronicznej dla ludności spełniali ten wymóg. W związku z tym krajowe organy regulacyjne powinny oceniać wpływ na dostępność i ogólną jakość usług dostępu do internetu, analizując między innymi parametry jakości usługi (takie jak opóźnienie, wahania opóźnienia, utrata pakietów), poziomy i skutki przeciążenia sieci, rzeczywistą a deklarowaną prędkość, wykonanie usług dostępu do internetu w porównaniu z usługami innymi niż usługi dostępu do internetu, oraz jakość postrzeganą przez uż ytkowników końcowych.
(18) Przepisom dotyczącym zagwarantowania dostępu do otwartego internetu powinny towarzyszyć skuteczne przepisy dotyczące użytkowników końcowych, które będą określać kwestie szczególnie związane z usługami dostępu do internetu oraz umożliwiać użytkownikom końcowym dokonywanie świadomych wyborów. Przepisy te powinny być stosowane w uzupełnieniu do mających zastosowanie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/22/WE 6 , natomiast państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania lub przyjmowania dalej idących środków. Dostawcy usług dostępu do internetu powinni w jasny sposób informować użytkowników końcowych o tym, jak stosowane praktyki zarządzania ruchem mogłyby wpływać na jakość usług dostępu do internetu, prywatność użytkowników końcowych i ochronę danych osobowych, jak również o ewentualnym wpływie usług innych niż usługi dostępu do internetu, z których ci użytkownicy korzystają, na jakość i dostępność świadczonych na ich rzecz usług dostępu do internetu. W celu wzmocnienia pozycji użytkowników końcowych w takich sytuacjach, dostawcy usług dostępu do internetu powinni zatem poinformować użytkowników końcowych w umowie o prędkości, jaką są im w stanie faktycznie zapewnić. Przez dostępną zazwyczaj prędkość rozumie się prędkość, jakiej użytkownik końcowy może oczekiwać w większości przypadków podczas korzystania z usługi. Dostawcy usług dostępu do internetu powinni również informować konsumentów o dostępnych środkach ochrony prawnej zgodnie z prawem krajowym w przypadku nienależytego wykonania. Wszelkie znaczące i stałe lub regularnie powtarzające się rozbieżności, jeżeli takie zostaną stwierdzone za pomocą mechanizmu monitorowania certyfikowanego przez krajowy organ regulacyjny, między faktycznym wykonaniem usługi a wykonaniem opisanym w umowie, powinny być uznawane za nienależyte wykonanie do celów ustalenia środków ochrony prawnej przysługujących konsumentowi zgodnie z prawem krajowym. Metodologię należy określić w wytycznych Organu Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC), a w razie potrzeby należy dokonywać jej przeglądu i aktualizacji, tak aby odzwierciedlała zmiany techniczne oraz zmiany dotyczące infrastruktury. Krajowe organy regulacyjne powinny egzekwować przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących środków w zakresie przejrzystości w celu zapewnienia dostępu do otwartego internetu.
(19) Krajowe organy regulacyjne odgrywają istotną rolę w zapewnianiu użytkownikom końcowym możliwości skutecznego korzystania z ich praw określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz poszanowania przepisów dotyczących zagwarantowania dostępu do otwartego internetu. W tym celu krajowe organy regulacyjne powinny mieć obowiązki w zakresie monitorowania i sprawozdawczości oraz powinny zapewniać przestrzeganie przez dostawców łączności elektronicznej dla ludności, w tym dostawców usług dostępu do internetu, ich obowiązków dotyczących zagwarantowania dostępu do otwartego internetu. Obejmują one obowiązek zapewnienia przepustowości sieci wystarczającej do świadczenia w sposób niedyskryminacyjny usług dostępu do internetu wysokiej jakości, których ogólna jakość nie powinna się obniżać ze względu na świadczenie usług innych niż usługi dostępu do internetu na określonym poziomie jakości. Krajowe organy regulacyjne powinny również mieć uprawnienia do nakładania wymogów dotyczących charakterystyk technicznych, wymogów minimalnych dotyczących jakości usług i innych odpowiednich środków w odniesieniu do wszystkich lub poszczególnych dostawców łączności elektronicznej dla ludności, jeżeli będzie to niezbędne do zapewniania przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących zagwarantowania dostępu do otwartego internetu lub do zapobiegania pogorszeniu się ogólnej jakości usług dostępu do internetu dla użytkowników końcowych. Prowadząc te działania, krajowe organy regulacyjne powinny w jak największym zakresie uwzględniać stosowne wytyczne opracowane przez BEREC.
(20) Rynek łączności ruchomej w Unii jest nadal rozdrobniony, przy czym żadna z sieci łączności ruchomej nie obejmuje zasięgiem wszystkich państw członkowskich. W związku z tym w celu zapewnienia usług łączności ruchomej swoim klientom krajowym podróżującym po terytorium Unii dostawcy usług roamingu są zmuszeni do zakupu hurtowych usług roamingu od operatorów w odwiedzanym państwie członkowskim lub do prowadzenia wymiany tych usług z takimi operatorami.
(21) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 531/2012 7 określono cel polityczny, zgodnie z którym różnica między taryfami roamingowymi a taryfami krajowymi powinna zbliżyć się do zera. Jednak ostateczny cel, jakim jest wyeliminowanie różnic pomiędzy opłatami krajowymi a opłatami roamingowymi, nie może zostać osiągnięty w sposób zrównoważony przy obserwowanym poziomie opłat hurtowych. W niniejszym rozporządzeniu określono zatem, że dodatkowe opłaty z tytułu detalicznych usług roamingu powinny zostać zniesione od dnia 15 czerwca 2017 r., pod warunkiem zajęcia się problemami obserwowanymi obecnie na hurtowych rynkach usług roamingu. W tym kontekście Komisja powinna przeprowadzić przegląd hurtowego rynku usług roamingowych oraz przedstawić wniosek ustawodawczy na podstawie wyników tego przeglądu.
(22) Jednocześnie dostawcy usług roamingu powinni mieć możliwość stosowania "polityki uczciwego korzystania" w odniesieniu do korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego świadczonych po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej. "Polityka uczciwego korzystania" ma na celu zapobieganie niewłaściwemu lub niestandardowemu korzystaniu z detalicznych usług roamingu regulowanego przez klientów korzystających z roamingu, na przykład korzystaniu z tych usług przez klientów korzystających z roamingu w państwie członkowskim innym z dnia 13 czerwca 2012 r. w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii (Dz.U. L 172 z 30.6.2012, s. 10).
niż państwo członkowskie ich operatora krajowego do celów innych niż okresowe podróże. "Polityka uczciwego korzystania" powinna umożliwić klientom dostawcy usług roamingu korzystanie z limitów detalicznych usług roamingu regulowanego po mającej zastosowanie krajowej cenie detalicznej, która odpowiada ich planom taryfowym.
(23) W szczególnych i wyjątkowych okolicznościach, gdy dostawca usług roamingu nie jest w stanie odzyskać całkowitej wartości swoich rzeczywistych i prognozowanych kosztów świadczenia detalicznych usług roamingu regulowanego z całkowitej kwoty swoich rzeczywistych i prognozowanych dochodów ze świadczenia takich usług, powinien mieć możliwość wystąpienia o zezwolenie na stosowanie dodatkowej opłaty z myślą o zapewnieniu zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych. Ocena zrównoważonego charakteru modelu opłat krajowych powinna opierać się na istotnych obiektywnych czynnikach właściwych dla danego dostawcy usług roamingu, w tym na obiektywnych różnicach między dostawcami usług roamingu w danym państwie członkowskim oraz poziomach krajowych cen i dochodów. Może tak być na przykład w przypadku zryczałtowanych krajowych modeli detalicznych u operatorów, u których występuje duże zaburzenie równowagi w transmisji danych na ich niekorzyść, gdy domniemana krajowa cena jednostkowa jest niska, a ogólne przychody operatora są również niskie w stosunku do ciężaru kosztów roamingu, lub gdy domniemana cena jednostkowa jest niska, a faktyczny lub prognozowany stopień wykorzystania usługi roamingu jest wysoki. Po pełnym dostosowaniu detalicznego i hurtowego rynku usług roamingu prowadzącego do upowszechnienia usług roamingu świadczonych po cenach krajowych i jego włączeniu jako normalnego elementu detalicznych planów taryfowych nie przewiduje się już występowania takich nadzwyczajnych okoliczności. W celu uniknięcia sytuacji, w której krajowe modele naliczania opłat przez dostawców usług roamingu stają się niezrównoważone z uwagi na takie problemy z odzyskiwaniem kosztów, powodując ryzyko, że pojawi się odczuwalny wpływ na kształtowanie się cen krajowych lub tzw. "efekt łóżka wodnego", dostawcy usług roamingu, po uzyskaniu zezwolenia od krajowego organu regulacyjnego, powinni mieć, w takich okolicznościach, możliwość naliczania dodatkowej opłaty z tytułu detalicznych usług roamingu regulowanego wyłącznie w zakresie niezbędnym do pokrycia wszystkich uzasadnionych kosztów świadczenia takich usług.
(24) W tym celu należy ustalić koszty poniesione w związku ze świadczeniem detalicznych usług roamingu regulowanego poprzez odniesienie do rzeczywistych opłat hurtowych roamingu stosowanych wobec nadwyżki w ilości danych wychodzących w roamingu od danego dostawcy usług roamingu, w stosunku do ilości danych przychodzących w roamingu u tego dostawcy, jak również poprzez odniesienie do odpowiedniej rezerwy na koszty połączone i wspólne. Dochody z detalicznych usług roamingu regulowanego należy ustalać poprzez odniesienie do dochodów z korzystania z detalicznych usług roamingu regulowanego po cenach krajowych, w oparciu o ceny jednostkowe lub o część opłaty ryczałtowej odzwierciedlającą rzeczywisty i prognozowany podział na korzystanie z detalicznych usług roamingu regulowanego przez klientów w Unii i krajowe korzystanie z usług. Należy również wziąć pod uwagę zapotrzebowanie klientów detalicznych na korzystanie z detalicznych usług roamingu regulowanego oraz krajowe zapotrzebowanie na usługi oferowane przez dostawcę usług roamingu, poziom konkurencji, cen i dochodów na rynku krajowym, a także jakiekolwiek zauważalne ryzyko, że roaming świadczony po krajowych cenach detalicznych mógłby odczuwalnie wpłynąć na zmianę takich cen.
(25) W celu zapewnienia niezakłóconego przejścia od rozporządzenia (UE) nr 531/2012 do zniesienia dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu, w niniejszym rozporządzeniu należy wprowadzić okres przejściowy, w którym dostawcy usług roamingu powinni mieć możliwość dodania dodatkowej opłaty do krajowych cen za świadczone detaliczne usługi roamingu regulowanego. Ten system przejściowy powinien już przygotowywać do zasadniczej zmiany podejścia poprzez uwzględnienie roamingu ogólnounijnego jako integralnej części krajowych planów taryfowych oferowanych na poszczególnych rynkach krajowych. Dlatego też punktem wyjścia systemu przejściowego powinny być odpowiednie krajowe ceny detaliczne, w stosunku do których mogą być pobierane dodatkowe opłaty nieprzekraczające maksymalnych hurtowych opłat roamingowych mających zastosowanie w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres przejściowy. Ten system przejściowy powinien również zapewnić znaczne obniżki cen dla klientów od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia i nie powinien w żadnym wypadku, po doliczeniu dodatkowej opłaty do krajowej ceny detalicznej, prowadzić do cen detalicznych roamingu wyższych niż maksymalne opłaty z tytułu detalicznych usług roamingu mające zastosowanie w okresie bezpośrednio poprzedzającym okres przejściowy.
(26) Właściwa krajowa cena detaliczna powinna być równa wartości krajowej detalicznej opłaty jednostkowej. Jednakże w sytuacjach, w których brak jest szczególnych krajowych cen detalicznych, które mogłyby zostać wykorzystane jako podstawa dla detalicznych usług roamingu regulowanego (na przykład w przypadku nielimitowanych krajowych planów, pakietów taryfowych lub krajowych taryf, które nie obejmują danych), krajowe ceny detaliczne powinny zostać uznane za ten sam mechanizm naliczania opłat, tak jakby klient korzystał z krajowego planu taryfowego w państwie członkowskim tego klienta.
(27) W celu zwiększenia konkurencji na rynku detalicznych usług roamingu rozporządzenie (UE) nr 531/2012 nakłada na operatorów krajowych obowiązek umożliwienia ich klientom dostępu do regulowanych usług połączeń głosowych, wiadomości SMS i transmisji danych w roamingu, oferowanych w pakiecie przez alternatywnego dostawcę usług roamingu. Z uwagi na to, że system roamingu detalicznego ustanowiony w niniejszym rozporządzeniu ma doprowadzić w najbliższej przyszłości do zniesienia detalicznych opłat roamingowych określonych w art. 8, 10 i 13 rozporządzenia (UE) nr 531/2012, zobowiązywanie dostawców krajowych do realizowania takiej odrębnej sprzedaży detalicznych usług roamingu regulowanego nie byłoby już działaniem proporcjonalnym. Operatorzy, którzy umożliwili już swoim klientom dostęp do regulowanych usł ug połączeń głosowych, wiadomości SMS oraz transmisji danych w roamingu, oferowanych w pakiecie przez jakiegokolwiek alternatywnego dostawcę usług roamingu, mogą kontynuować te działania. Z drugiej strony, nie można wykluczyć, że klienci korzystający z roamingu mogliby na odwiedzanych rynkach korzystać z bardziej konkurencyjnych cen detalicznych, szczególnie w odniesieniu do transmisji danych w roamingu. Zważywszy na rosnący popyt i znaczenie usług transmisji danych w roamingu, klienci korzystający z roamingu powinni dysponować alternatywnymi sposobami dostępu do usług transmisji danych w roamingu w podróży po terytorium Unii. W związku z tym należy utrzymać zakaz uniemożliwiania klientom - przez dostawców usług krajowych i dostawców usług roamingu - dostępu do usług transmisji danych w roamingu regulowanym świadczonych bezpośrednio w odwiedzanej sieci przez alternatywnego dostawcę usług roamingu, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 531/2012.
(28) Zgodnie z zasadą "dzwoniący płaci" klienci telefonii komórkowej nie płacą za odbieranie połączeń ruchomych w kraju, a koszt zakończenia połączenia w sieci strony odbierającej połączenie pokrywany jest w opłacie detalicznej strony inicjującej połączenie. Zbieżność opłat za zakończenie połączenia w sieciach ruchomych we wszystkich państwach członkowskich powinna umożliwić stosowanie tej samej zasady w połączeniach w detalicznym roamingu regulowanym. Ponieważ jednak tak jeszcze nie jest, w sytuacjach określonych w niniejszym rozporządzeniu, w przypadku gdy dostawcy usług roamingu mogą zastosować dodatkową opłatę do cen detalicznych usług roamingu regulowanego, dodatkowa opłata stosowana do odebranych połączeń w roamingu regulowanym nie powinna przekraczać średniej ważonej maksymalnych opłat hurtowych za zakończenie połączenia w sieci ruchomej ustalonej w całej Unii. Uznaje się, że jest to system przejściowy, zanim Komisja zajmie się tą nierozstrzygniętą kwestią.
(29) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 531/2012.
(30) Niniejsze rozporządzenie stanowi środek szczególny w rozumieniu art. 1 ust. 5 dyrektywy 2002/21/WE. Zatem w przypadkach, w których dostawcy ogólnounijnych usług roamingu regulowanego dokonują zmiany swoich detalicznych taryf roamingowych oraz towarzyszących im polityk korzystania z roamingu w celu dostosowania się do wymogów niniejszego rozporządzenia, zmiany te nie powinny dawać klientom sieci ruchomych żadnego prawa do odstąpienia od umowy na podstawie przepisów krajowych stanowiących transpozycję obowiązujących ram regulacyjnych dotyczących sieci i usług łączności elektronicznej.
(31) W celu wzmocnienia praw klientów korzystających z roamingu ustanowionych w rozporządzeniu (UE) nr 531/2012, niniejsze rozporządzenie powinno określić, w odniesieniu do detalicznych usług roamingu regulowanego, konkretne wymogi dotyczące przejrzystości dostosowane do określonych warunków regulujących taryfy i ilości danych, które zaczną obowiązywać po zniesieniu dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu. W szczególności należy przewidzieć przekazywanie klientom korzystającym z roamingu w odpowiednim czasie i nieodpłatnie informacji o obowiązującej polityce uczciwego korzystania, o pełnym wykorzystaniu obowiązującego w ramach uczciwego korzystania limitu usług połączeń głosowych, wiadomości SMS lub usług transmisji danych w roamingu regulowanym, o każdej dodatkowej opłacie, oraz o skumulowanym wykorzystaniu usług transmisji danych w roamingu regulowanym.
(32) Aby zapewnić jednakowe warunki wykonania przepisów niniejszego rozporządzenia, należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie wyliczania średnich ważonych maksymalnych opłat za zakończenie połączenia w sieciach ruchomych oraz ustanawiania szczegółowych zasad stosowania polityki uczciwego korzystania, a także metodologii oceny zrównoważonego charakteru zniesienia dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu, jak również wniosku, jaki ma obowiązek złożyć dostawca usług roamingu na potrzeby tej oceny. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 8 .
(33) Niniejsze rozporządzenie jest zgodne z prawami podstawowymi i z zasadami zapisanymi w szczególności w Karcie, zwłaszcza w zakresie ochrony danych osobowych, wolności wypowiedzi i informacji, wolności prowadzenia działalności gospodarczej, niedyskryminacji i ochrony konsumentów.
(34) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie wspólnych zasad niezbędnych do zagwarantowania dostępu do otwartego internetu i zniesienia dodatkowych opłat z tytułu detalicznych usług roamingu, nie może zostać w wystarczającym stopniu osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego zakres i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym samym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(35) Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 9 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 24 listopada 2013 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
