Zmiana rozporządzenia w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA INFRASTRUKTURY ¹  ORAZ MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ ²

z dnia 21 listopada 2019 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych

Na podstawie art. 58 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 382, 534, 730 i 1123) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 555) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 2 w pkt 1:

a) uchyla się lit. c,

b) lit. d otrzymuje brzmienie:

"d) pomieszczenie do przechowywania dokumentacji dotyczącej prowadzonych kursów, ";

2) § 4 otrzymuje brzmienie:

"§ 4. 1. Prowadzący kurs zapewnia prowadzenie zajęć dydaktycznych w sali wykładowej, która spełnia następujące wymagania:

1) ma powierzchnię nie mniejszą niż 25 m²;

2) jest wyposażona w stoliki i miejsca siedzące dla każdej osoby biorącej udział w kursie;

3) jest oświetlona, przewietrzana i posiada ogrzewanie;

4) jest odizolowana od innych pomieszczeń w sposób zapewniający kursantom ciszę i brak wpływu czynników negatywnie oddziałujących na koncentrację uwagi lub przyswajanie wiedzy;

5) jest wyposażona w materiały dydaktyczne i pomoce naukowe zapewniające prawidłową realizację celów kształcenia, obejmujące co najmniej plansze oraz prezentacje multimedialne.

2. Jeżeli w sali wykładowej jest prowadzone jednocześnie szkolenie dla więcej niż 20 osób, to powierzchnia określona w ust. 1 pkt 1 zostaje zwiększona o 1 m² na każdą szkoloną osobę powyżej liczby 20 osób.";

3) w § 5 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

"3. Kursant nie może uczestniczyć w więcej niż 8 godzinach lekcyjnych zajęć dziennie w przypadku uczestniczenia w więcej niż jednym kursie tego samego dnia.";

4) w § 6:

a) w ust. 1 w pkt 2 w lit. b kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

"3) ewidencji wydanych zaświadczeń o ukończeniu kursu obejmującej:

a) imiona i nazwiska uczestników kursu oraz numery PESEL albo daty urodzenia w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL,

b) zakres i rodzaj ukończonego kursu,

c) datę ukończenia kursu,

d) datę odbioru i podpis odbierającego zaświadczenie o ukończeniu kursu,

e) numer wydanego zaświadczenia o ukończeniu kursu.",

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Dokumentację, o której mowa w ust. 1, przechowuje się przez okres 5 lat, licząc od dnia dokonania ostatniego wpisu w dzienniku zajęć, w pomieszczeniu umożliwiającym przechowywanie dokumentacji związanej z prowadzonymi kursami w sposób uniemożliwiający dostęp osób postronnych.",

c) uchyla się ust. 3;

5) § 8 otrzymuje brzmienie:

"§ 8. 1. W ramach kursu ADR początkowego wyróżnia się:

1) kurs podstawowy;

2) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach;

3) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1;

4) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7.

2. W ramach kursu ADR doskonalącego wyróżnia się:

1) kurs podstawowy;

2) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach;

3) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1;

4) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7.

3. Kursy, o których mowa w ust. 1 i 2, obejmują również zajęcia praktyczne z zakresu objętego tematyką zajęć teoretycznych oraz sposobów udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożaru oraz postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii.

4. W odniesieniu do kursów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w ust. 2 pkt 1 i 2, w celu przeprowadzenia zajęć praktycznych minimalny czas trwania kursu przedłuża się o dodatkową godzinę lekcyjną dla każdych pięciu osób uczestniczących w kursie.";

6) § 9 otrzymuje brzmienie:

"§ 9. 1. Kurs podstawowy w ramach kursu ADR początkowego lub doskonalącego prowadzony łącznie z jednym lub więcej niż jednym kursem specjalistycznym, o którym mowa w § 8, może odbywać się w formie kursu zintegrowanego.

2. W przypadku kursu zintegrowanego obejmującego swoim zakresem kursy, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w § 8 ust. 2 pkt 1 i 2, przeprowadza się jedne zajęcia praktyczne dla całego kursu.";

7) § 10 otrzymuje brzmienie:

"§ 10. 1. Warunkiem wydania zaświadczenia potwierdzającego ukończenie odpowiedniego rodzaju kursu jest uczestnictwo w zajęciach zgodnie z programem kursu.

2. Dopuszcza się nieobecność na kursie w łącznym wymiarze nieprzekraczającym:

1) 45 minut w przypadku kursu, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 1;

2) 30 minut w przypadku kursu, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 2-4 oraz § 8 ust. 2.

3. W przypadku kursu zintegrowanego stosuje się limity dopuszczalnej nieobecności, o których mowa w ust. 2, przypadające na poszczególne kursy wchodzące w skład kursu zintegrowanego.

4. W przypadku kursu doradcy dopuszcza się nieobecność w wymiarze nieprzekraczającym 25% zajęć teoretycznych.

5. Wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.";

8) załącznik nr 1 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 1 do niniejszego rozporządzenia;

9) w załączniku nr 3 do rozporządzenia w pkt 11 "Ramowy program":

a) podpunkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Część ogólna

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	Przepisy krajowe i międzynarodowe regulujące przewóz towarów niebezpiecznych, w szczególności cel i zakres regulacji oraz praktyczne posługiwanie się przepisami	1
2	Klasyfikacja towarów niebezpiecznych, w szczególności zagrożenia stwarzane przez towary niebezpieczne, zasady klasyfikacji, rola właściwych władz w procesie klasyfikacji, przepisy szczególne dla poszczególnych klas, towary niedopuszczone do przewozu, odpady niebezpieczne, materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi (klasa 1), materiały promieniotwórcze (klasa 7)	4
3	Budowa i używanie opakowań, w szczególności ogólne zasady pakowania, rodzaje i kategorie opakowań, kodowanie opakowań, instrukcje pakowania, zasady doboru opakowań, badanie opakowań	2
4	Zasady oznakowania: - nalepki ostrzegawcze, - tablice barwy pomarańczowej, - znaki i oznakowania, - szczegółowe wymagania dotyczące oznakowania m.in. sztuk przesyłek, kontenerów, kontenerów - cystern, cystern przenośnych, MEGC, MEMU i pojazdów	3
5	Dokumentacja: - dokument przewozowy, - certyfikat pakowania kontenera, - raport o zdarzeniu zaistniałym podczas przewozu towarów niebezpiecznych, - roczne sprawozdanie z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych	2
6	Szczególne warunki przewozu towarów niebezpiecznych: - przewóz towarów niebezpiecznych w ilościach ograniczonych i wyłączonych, - przewóz towarów niebezpiecznych na zasadach wyłączenia stosowania przepisów, - odstępstwa, ograniczenia przewozowe, - przewozy materiałów promieniotwórczych	3
7	Warunki przewozu, załadunku, rozładunku, manipulowanie ładunkiem: - przewóz w sztukach przesyłek, - przewóz towaru luzem, kontenery do przewozu towaru luzem, - pakowanie razem, - ładowanie razem	2
8	Obowiązki uczestników przewozu, kontrola przewozów, zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów o przewozie towarów niebezpiecznych i za szkody spowodowane takim przewozem	1
9	Ćwiczenia i konsultacje z zakresu obowiązków doradcy, w szczególności sporządzanie raportów powypadkowych, sporządzanie rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sporządzanie planów ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka	6

"

b) w podpunkcie 2 lit. a otrzymuje brzmienie:

"a) przewóz drogowy

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	Przepisy dotyczące przewozu drogowego: - przepisy krajowe i międzynarodowe dotyczące przewozu drogowego towarów niebezpiecznych	1
2	Dokumentacja: - dokumenty przewozowe w transporcie krajowym i międzynarodowym - zasady sporządzania, ćwiczenia, - instrukcje pisemne zgodne z ADR, - świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR, - zaświadczenie ADR, - inne dokumenty wymagane przy przewozie drogowym towarów niebezpiecznych	1
3	Pojazdy: - wymagania konstrukcyjne dla pojazdów, - wymagania dotyczące skrzyń ładunkowych pojazdów, - pojazdy EX/II, EX/III, FL, AT, OX, MEMU, - wyposażenie jednostek transportowych (podstawowe, dodatkowe), - sprzęt gaśniczy, - oznakowanie jednostek transportowych przewożących towary niebezpieczne w sztukach przesyłek, luzem lub w cysternach	4
4	Załadunek i rozładunek: - mocowanie ładunku na pojeździe, - wymagania dotyczące załadunku i rozładunku niektórych towarów, w szczególności ograniczenia ilościowe, - zakazy ładowania razem (do jednego pojazdu) różnych towarów niebezpiecznych oraz towarów niebezpiecznych z żywnością, - zakazy ładowania razem - ćwiczenia	3
5	Przewóz w cysternach: - dobór cysterny na podstawie właściwości fizyko-chemicznych towaru, -charakterystyka cystern stałych, odejmowalnych, przenośnych, kontenerów-cystern, pojazdów--baterii oraz cystern napełnianych podciśnieniowo, - kodowanie cystern (zastosowanie), zasady hierarchii cystern, - wyposażenie konstrukcyjne i obsługowe cystern, - układy i urządzenia bezpieczeństwa stosowane w cysternach, - zasady załadunku i rozładunku cystern, stopień napełnienia cystern	3
6	Zagrożenia dla ludzi i środowiska spowodowane przewozem drogowym towarów niebezpiecznych; ratownictwo techniczne i chemiczne: - zagrożenia stwarzane przez towary niebezpieczne, następstwa zdarzeń, - organizacja systemu ratowniczo-gaśniczego, - powiadamianie o zdarzeniu, - zasady działań ratowniczych na miejscu zdarzenia, - analiza okoliczności i przyczyn zaistniałych zdarzeń, - ochrona środowiska	3
7	Szkolenie kierowców i innych osób związanych z przewozem: - rodzaje i zakres kursów, - dokumentacja z przeprowadzonych kursów	1

10) załącznik nr 4 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 2 do niniejszego rozporządzenia;

11) załącznik nr 5 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 3 do niniejszego rozporządzenia;

12) załącznik nr 6 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 4 do niniejszego rozporządzenia.

§ 2. Kursy z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia są prowadzone na podstawie przepisów obowiązujących w dniu ich rozpoczęcia.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem § 1 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

ZAKRES, RAMOWY PROGRAM I MINIMALNY CZAS TRWANIA KURSU ADR

1. Kurs ADR początkowy

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	Kurs podstawowy obejmuje tematy:
	a) wymagania ogólne dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych, w tym przepisy prawne, podstawowe definicje, szkolenie osób zaangażowanych w przewóz towarów niebezpiecznych oraz wyłączenia stosowania przepisów Umowy ADR	2
	b) główne rodzaje zagrożeń - podstawy klasyfikacji towarów niebezpiecznych, rozpoznawanie zagrożeń na podstawie nalepek i znaków	2
	c) informacje na temat ochrony środowiska i kontroli przewozu odpadów	1
	d) działania zapobiegawcze i środki bezpieczeństwa właściwe dla różnych rodzajów zagrożeń	1
	e) czynności, które należy podjąć po zaistnieniu wypadku, w szczególności w zakresie pierwszej pomocy, bezpieczeństwa ruchu drogowego, używania sprzętu ochronnego, w tym gaśniczego oraz środków ochrony indywidualnej	1
	f) oznakowania oraz umieszczania nalepek ostrzegawczych i tablic barwy pomarańczowej	1
	g) odpowiedzialność kierowcy i innych uczestników przewozu towarów niebezpiecznych	2
	h) przeznaczenie i sposób działania wyposażenia technicznego pojazdów, w tym wyposażenia przeciwpożarowego oraz wyposażenia ochronnego (ogólnego i indywidualnego) - wymagania i sposób użycia	2
	i) manipulowanie sztukami przesyłki i ich układanie, załadunek i rozładunek, w tym zakazy ładowania razem różnych towarów niebezpiecznych, ograniczenia przy przewozie z żywnością, środki ostrożności, które powinny być podjęte podczas załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych, oraz mocowanie i zabezpieczanie ładunku, a także wymagania wynikające z obowiązujących norm	2
	j) informacje na temat realizacji przewozu kombinowanego	1
	k) ograniczenia przejazdu przez tunele oraz postępowanie kierowcy podczas takiego przejazdu, w szczególności zapobieganie wypadkom, bezpieczeństwo, postępowanie w przypadku pożaru lub innych zagrożeń	1
	1) ochrona towarów niebezpiecznych	1
	m) dokumentacja wymagana przy przewozie towarów niebezpiecznych, w tym zawartość i zasady sporządzania dokumentu przewozowego	1
2	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach obejmuje tematy:
	a) zachowanie się pojazdów na drodze, z uwzględnieniem przemieszczania się ładunku	1
	b) wymagania dotyczące pojazdów i cystern, w szczególności: - pojazdy i ich wymagania techniczne, - budowa cystern i ich wyposażenie obsługowe i konstrukcyjne, - kody cystern, - rodzaje i terminy badań cystern	7
	c) ogólne wiadomości teoretyczne na temat różnych systemów napełniania i opróżniania cystern	2
	d) dodatkowe przepisy szczególne dotyczące używania pojazdów, w szczególności świadectw dopuszczenia pojazdu ADR, znaków dopuszczenia, oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania nalepek ostrzegawczych	3
3	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1 obejmuje tematy:
	a) specyficzne zagrożenia stwarzane przez materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi	1
	b) szczególne wymagania, w tym zakazy, dotyczące pakowania i ładowania razem różnych materiałów i przedmiotów klasy 1	1
	c) wymagania dotyczące pojazdów EX/II i EX/III oraz MEMU	2
	d) przepisy szczególne dotyczące materiałów i przedmiotów wybuchowych, świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR, oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania znaków i nalepek ostrzegawczych	4
4	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7 obejmuje tematy:
	a) specyficzne zagrożenia związane z promieniowaniem jonizującym	2
	b) szczególne wymagania dotyczące pakowania, manipulowania, ładowania razem i układania materiałów promieniotwórczych	3
	c) dodatkowe przepisy szczególne dotyczące materiałów promieniotwórczych, oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania znaków i nalepek ostrzegawczych	2
	d) szczególne środki bezpieczeństwa, które powinny być podjęte w razie wypadku z materiałem promieniotwórczym	1

2. Kurs ADR doskonalący

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	Kurs podstawowy	14
2	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach	6
3	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1	5
4	Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7	5
- w zakresie obowiązujących regulacji prawnych oraz nowych rozwiązań merytorycznych dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych objętych ramowym programem kursu ADR początkowego

3. Zajęcia praktyczne w zakresie udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożarów oraz postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii

Temat nauczania	Cel nauczania	Treść nauczania	Sposób realizacji
Gaszenie pożarów	Nabycie umiejętności posługiwania się gaśnicą, w szczególności w przypadku zdarzeń dotyczących towarów niebezpiecznych	Prezentacja zasad i sposobów posługiwania się gaśnicą	Ćwiczenia z instruktażem, z uwzględnieniem pisemnych instrukcji zgodnych z ADR
Pierwsza pomoc	Poznanie sposobów postępowania w przypadku obrażeń będących skutkiem oddziaływania towaru niebezpiecznego	Czynności, które należy podjąć odpowiednio do rodzaju obrażeń będących skutkiem oddziaływania towaru niebezpiecznego	Ćwiczenia z instruktażem
Postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii	Uświadomienie skutków, które może spowodować wypadek lub awaria środka transportu przewożącego towary niebezpieczne, oraz przedstawienie wytycznych w zakresie odpowiedniego działania	Procedury powiadamiania i postępowania w przypadkach zagrożeń. Zasady postępowania w miejscu wypadku lub awarii, w tym stosowanie sprzętu ochrony ogólnej i indywidualnej. Zabezpieczenie miejsca wypadku lub awarii. Wykorzystanie możliwie wszystkich dostępnych informacji dotyczących towarów niebezpiecznych. Rozpoznawanie zagrożeń i sposoby ich usuwania. Działania zmierzające do ograniczenia skutków wypadku lub awarii. Wyposażenie i inne środki, które powinny być użyte w celu zminimalizowania zagrożeń	Ćwiczenia z instruktażem, z uwzględnieniem pisemnych instrukcji zgodnych z ADR

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR

ZAŚWIADCZENIE NR ... o ukończeniu kursu z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  3

WZÓR

WNIOSEK

o wpis do rejestru podmiotów prowadzących kursy z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  4

WZÓR

ZAŚWIADCZENIE

potwierdzające wpis podmiotu do rejestru podmiotów prowadzących kursy z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych

wzór

1 Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

2 Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej kieruje działem administracji rządowej - żegluga śródlądowa, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (Dz. U. poz. 2262).

• Identyfikator: Dz.U.2019.2383
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Zmiana rozporządzenia w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych.
• Data aktu: 21/11/2019
• Data ogłoszenia: 11/12/2019
• Data wejścia w życie: 11/01/2020, 01/01/2021