Szkolenie i egzaminowanie osób mających dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI I PRACY ¹

z dnia 4 lipca 2005 r.

w sprawie szkolenia i egzaminowania osób mających dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego

Na podstawie art. 20 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1100 i 1893 oraz z 2016 r. poz. 544) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wysokość opłaty za przeprowadzenie szkolenia oraz egzaminu;

2) rodzaje dokumentów potwierdzających praktykę zawodową w zakresie realizacji publicznych pokazów pirotechnicznych o charakterze imprez masowych;

3) zakres i program szkolenia osób mających dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, zwanego dalej "szkoleniem";

4) zakres i sposób przeprowadzenia egzaminu oraz wzory zaświadczeń potwierdzających przygotowanie zawodowe;

5) podmioty upoważnione do prowadzenia szkolenia.

§ 2. Opłata za przeprowadzenie szkolenia oraz egzaminu wynosi 70% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w kwartale poprzedzającym termin rozpoczęcia szkolenia, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w tym:

1) za przeprowadzenie szkolenia 50% kwoty przeciętnego wynagrodzenia;

2) za przeprowadzenie egzaminu 20% kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

§ 3. Dokumentem potwierdzającym praktykę zawodową w zakresie realizacji publicznych pokazów pirotechnicznych o charakterze imprez masowych jest oświadczenie pracodawcy o odbyciu tej praktyki.

§  4.

1. Zakres szkolenia obejmuje zagadnienia dotyczące:

1) ogólnej wiedzy zawodowej w zakresie prac prowadzonych z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

2) znajomości przepisów regulujących zasady nabywania, przechowywania, używania, przemieszczania i transportu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

3) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

4) zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi, mienia, środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa publicznego, związanych z posiadaniem, przechowywaniem i używaniem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, oraz sposobów ograniczania lub eliminacji tych zagrożeń;

5) przeciwdziałania zewnętrznym zagrożeniom mogącym wystąpić podczas prowadzonych prac z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

2. Szkolenie prowadzi się w grupach tematycznych obejmujących:

1) stosowanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego w procesach produkcyjnych;

2) prowadzenie prac przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego poza górnictwem;

3) badania w dziedzinie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

4) prowadzenie prac z zakresu oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych, w tym ich niszczenia przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

3. Uczestnik szkolenia bierze udział w grupie tematycznej odpowiadającej planowanemu rodzajowi prac związanych z dostępem do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

4. Programy szkolenia dla osób biorących udział w grupie tematycznej, o której mowa w:

1) ust. 2 pkt 1, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;

2) ust. 2 pkt 2, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;

3) ust. 2 pkt 3, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia;

4) ust. 2 pkt 4, określa załącznik nr 3a do rozporządzenia.

5. Szkolenie jest prowadzone odrębnie dla osób zatrudnionych na:

1) samodzielnych stanowiskach, w tym stanowiskach nadzoru;

2) pozostałych stanowiskach.

§  5.

1. Z przebiegu szkolenia sporządza się protokół, który zawiera:

1) nazwę podmiotu przeprowadzającego szkolenie;

2) termin i miejsce szkolenia;

3) zakres szkolenia;

4) imię i nazwisko uczestnika szkolenia, jego numer PESEL lub numer dokumentu tożsamości.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisuje dyrektor podmiotu przeprowadzającego szkolenie lub upoważniona przez niego osoba.

§  6.

1. Egzamin przeprowadzają członkowie komisji kwalifikacyjnej wyznaczeni przez jej przewodniczącego spośród specjalistów do spraw:

1) stosowania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego w procesach produkcyjnych;

2) prowadzenia prac przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego poza górnictwem;

3) badań w dziedzinie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

4) prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych, w tym ich niszczenia przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

2. Egzamin prowadzony w formie ustnej polega na udzieleniu przez osobę egzaminowaną odpowiedzi na zestaw pytań wynikających z programu szkolenia.

3. Wynik egzaminu określa się jako "pozytywny" lub "negatywny".

4. Osobie, która uzyskała pozytywny wynik egzaminu, wydaje się zaświadczenie potwierdzające przygotowanie zawodowe do wykonywania prac związanych z dostępem do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

5. Wzory zaświadczeń potwierdzających przygotowanie zawodowe określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

6. W przypadku negatywnego wyniku egzaminu uczestnik szkolenia może powtórnie przystąpić do egzaminu nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia, w którym uzyskał negatywny wynik egzaminu.

7. Z przebiegu egzaminu sporządza się protokół, który podpisują przewodniczący i członkowie komisji kwalifikacyjnej przeprowadzający egzamin.

§ 7. Podmiotami upoważnionymi do prowadzenia szkolenia są:

1) Instytut Przemysłu Organicznego w Warszawie, Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia w Zielonce, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Instytut Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie, w zakresie:

a) stosowania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego w procesach produkcyjnych,

b) prowadzenia prac przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego poza górnictwem,

c) badań w dziedzinie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego;

2) Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. Prof. Jana Rosnera we Wrocławiu w zakresie, o którym mowa w pkt 1 lit. a i b;

3) "Poltegor - Instytut" Instytut Górnictwa Odkrywkowego we Wrocławiu w zakresie, o którym mowa w pkt 1 lit. b;

4) Główny Instytut Górnictwa w Katowicach w zakresie, o którym mowa w pkt 1 lit. c;

5) Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia w Zielonce, Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej we Wrocławiu im. profesora Józefa Kosackiego, "Bet-Min" Andrzej Górski w Wiechlicach, SPEC-MAJ Lesław Majewski w Oławie, Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. prof. Jana Rosnera we Wrocławiu, "Jakusz" Systemy Zabezpieczeń Bankowych w Kościerzynie oraz BIURO OBSŁUGI INWESTYCJI Elżbieta Olczak-Majewska we Wrocławiu, w zakresie prowadzenia oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych;

6) Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie w zakresie, o którym mowa w pkt 1 lit. b i c.

§ 8. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ²

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

PROGRAMY SZKOLENIA DLA OSÓB BIORĄCYCH UDZIAŁ W GRUPIE TEMATYCZNEJ DOTYCZĄCEJ STOSOWANIA MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH PRZEZNACZONYCH DO UŻYTKU CYWILNEGO W PROCESACH PRODUKCYJNYCH

Lp.	Blok problemowy	Temat szkolenia
1	2	3
1	Ogólna wiedza zawodowa dotycząca materiałów wybuchowych	1. Podstawowe pojęcia dotyczące materiałów wybuchowych. 2. Formy przemian wybuchowych różnych odmian materiałów wybuchowych.
		3. Podstawowe właściwości materiałów wybuchowych mające wpływ na bezpieczeństwo i ich znaczenie praktyczne.
		4. Typowe odmiany i formy użytkowe materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
		5. Substancje o właściwościach wybuchowych.
		6. Klasyfikacja materiałów wybuchowych dla celów transportowych, jej zasady i znaczenie praktyczne.
		7. Obszary zastosowań materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych.
		8. Procedury oceny zgodności oraz wymagania w stosunku do wprowadzanych do obrotu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
2	Przepisy regulujące zasady nabywania, posiadania, przechowywania, przetwarzania, przemieszczania i transportu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego	1. Regulacje prawne dotyczące wydawania oraz cofania pozwoleń na nabywanie, przechowywanie i używanie materiałów wybuchowych. 2. Regulacje prawne dotyczące transportu i przemieszczania materiałów wybuchowych. 3. Regulacje prawne dotyczące przechowywania materiałów wybuchowych. 4. Ewidencjonowanie nabytych, zużytych, przechowywanych, przemieszczanych i zbytych materiałów wybuchowych.
		5. Wymagania dotyczące obiektów, w których przetwarzane i stosowane są materiały wybuchowe w procesie produkcyjnym.
3	Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas stosowania materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych	1. Regulacje prawne dotyczące BHP stosowania materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych: 1) ustawa - Kodeks pracy wraz z aktami wykonawczymi;
		2) ustawa o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego wraz z aktami wykonawczymi;
		3) ustawa o substancjach i preparatach niebezpiecznych wraz z aktami wykonawczymi.
		2. Analiza wypadków i katastrof związanych ze stosowaniem materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych.
		3. Specyfika prac związanych ze stosowaniem materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych.
4	Przeciwdziałanie zagrożeniom dla życia i zdrowia ludzi, mienia i środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa publicznego przy stosowaniu materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych	1. Typowe zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne związane ze stosowaniem materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych. 2. Ocena ryzyka zawodowego występującego przy obrocie i stosowaniu materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych. 3. Działania zmierzające do minimalizacji poziomu ryzyka zawodowego. 4. Obowiązki wynikające ze stosowania materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych w ilościach ustalonych dla zakładów zagrożonych wystąpieniem poważnej awarii przemysłowej.
		5. Postępowanie w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ludzkiego na wszystkich etapach stosowania materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych.
5	Przeciwdziałanie zewnętrznym zagrożeniom, jakie mogą mieć miejsce podczas stosowania materiałów wybuchowych w procesach produkcyjnych	1. Regulacje prawne dotyczące ochrony osób i mienia w odniesieniu do przedsiębiorców stosujących materiały wybuchowe w procesach produkcyjnych. 2. Charakter zewnętrznych zagrożeń dla przedsiębiorców stosujących materiały wybuchowe oraz omówienie typowych przykładów działań przestępczych w stosunku do nich:
		1) omówienie typowych przykładów wykorzystania materiałów wybuchowych w celach przestępczych i terrorystycznych;
		2) sposoby oddziaływania w sposób przestępczy na przedsiębiorców i osoby mające dostęp do materiałów wybuchowych;
		3) sposoby oddziaływania na służby nadzoru i ochrony obiektów i terenów, gdzie są prowadzone prace z użyciem materiałów wybuchowych;
		4) kradzieże surowców, półproduktów i gotowych wyrobów.
		3. Sposoby reagowania w sytuacjach zagrożeń i zasady współpracy z organami ścigania.

Uwaga. Łączny czas realizacji programu szkolenia określa się na 8-24 godzin.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

PROGRAMY SZKOLENIA DLA OSÓB BIORĄCYCH UDZIAŁ W GRUPIE TEMATYCZNEJ DOTYCZĄCEJ PROWADZENIA PRAC PRZY UŻYCIU MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH PRZEZNACZONYCH DO UŻYTKU CYWILNEGO POZA GÓRNICTWEM

Lp.	Blok problemowy	Temat szkolenia
1	2	3
1	Ogólna wiedza zawodowa dotycząca materiałów wybuchowych	1. Podstawowe pojęcia dotyczące materiałów wybuchowych. 2. Formy przemian wybuchowych materiałów wybuchowych i substancji o właściwościach wybuchowych.
		3. Podstawowe właściwości materiałów wybuchowych mające wpływ na bezpieczeństwo i ich znaczenie praktyczne.
		4. Klasyfikacja materiałów wybuchowych dla celów transportowych, jej zasady i znaczenie praktyczne.
		5. Typowe odmiany i formy użytkowe materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
		6. Sposoby i środki inicjowania ładunków materiałów wybuchowych.
		7. Dobór sprzętu strzałowego.
		8. Obszary zastosowań materiałów wybuchowych i substancji o właściwościach wybuchowych:
		- roboty wyburzeniowe w budownictwie,
		- strzelania w metalach (kruszenie złomu, obróbka wybuchowa metalu, prace w hutnictwie),
		- strzelania w budownictwie komunikacyjnym,
		- strzelania w rolnictwie, leśnictwie,
		- strzelania podwodne,
		- prowadzenie pokazów pirotechnicznych,
		- inne roboty strzałowe.
		9. Procedury oceny zgodności oraz wymagania w stosunku do wprowadzanych do obrotu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
2	Przepisy regulujące zasady nabywania, posiadania, przechowywania, przemieszczania, używania i transportu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego	1. Regulacje prawne dotyczące wydawania i cofania pozwoleń na nabywanie, przechowywanie i używanie materiałów wybuchowych. 2. Regulacje prawne dotyczące używania materiałów wybuchowych. 3. Regulacje prawne dotyczące transportu i przemieszczania materiałów wybuchowych. 4. Regulacje prawne dotyczące przechowywania materiałów wybuchowych.
		5. Ewidencjonowanie nabytych, zużytych, przechowywanych i zbywanych materiałów wybuchowych.
3	Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas stosowania materiałów wybuchowych poza górnictwem, z uwzględnieniem specyfiki różnego rodzaju prac	1. Regulacje prawne dotyczące BHP przy używaniu materiałów wybuchowych: - regulacje wynikające z ustawy - Kodeks pracy, - inne regulacje prawne związane z wyodrębnionymi obszarami działalności zawodowej. 2. Praktyka stosowania obowiązujących regulacji prawnych oraz typowe naruszenia przepisów i zasad BHP w firmach prowadzących prace przy użyciu materiałów wybuchowych poza górnictwem, między innymi dotyczące:
		- instruktażu stanowiskowego nowo przyjmowanych pracowników,
		- wymagań dotyczących instrukcji stanowiskowych BHP,
		- organizacji pracy.
		3. Specyfika prowadzenia prac przy użyciu materiałów wybuchowych poza górnictwem.
4	Przeciwdziałanie zagrożeniom dla życia i zdrowia ludzi, mienia, środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa publicznego przy stosowaniu materiałów wybuchowych poza górnictwem	1. Typowe zagrożenia związane ze stosowaniem materiałów wybuchowych, w tym związane z właściwościami stosowanych środków inicjujących. 2. Ocena ryzyka zawodowego przy prowadzeniu prac z użyciem materiałów wybuchowych poza górnictwem. 3. Prognozowanie zagrożeń dla obiektu i otoczenia związanych z prowadzeniem prac przy użyciu materiałów wybuchowych poza górnictwem.
		4. Sposoby ograniczania lub eliminacji zagrożeń podczas prowadzenia prac przy użyciu materiałów wybuchowych poza górnictwem.
		5. Specyfika BHP, zagrożeń i sposobów ich ograniczania w jednym ze wskazanych niżej obszarów działalności zawodowej szkolonych osób:
		- roboty wyburzeniowe w budownictwie,
		- strzelania w metalach (kruszenie złomu, obróbka wybuchowa metalu, prace w hutnictwie),
		- strzelania w budownictwie komunikacyjnym,
		- strzelania w rolnictwie, leśnictwie,
		- strzelania podwodne,
		- prowadzenie pokazów pirotechnicznych,
		- inne roboty strzałowe, w tym w warunkach szczególnych zagrożeń (obecność substancji zapalnych w mieszaninie z powietrzem).
5	Przeciwdziałanie zewnętrznym zagrożeniom, jakie mogą mieć miejsce podczas stosowania materiałów wybuchowych	1. Regulacje prawne dotyczące ochrony osób i mienia w odniesieniu do przedsiębiorców stosujących materiały wybuchowe poza górnictwem. 2. Charakter zewnętrznych zagrożeń dla przedsiębiorców i osób stosujących materiały wybuchowe oraz omówienie typowych przykładów działań przestępczych w stosunku do nich:
		1) omówienie typowych przykładów wykorzystania materiałów wybuchowych w celach przestępczych i terrorystycznych;
		2) sposoby oddziaływania w sposób przestępczy na przedsiębiorców i osoby mające dostęp do materiałów wybuchowych;
		3) sposoby oddziaływania na służby nadzoru i ochrony obiektów i terenów, gdzie są prowadzone prace z użyciem materiałów wybuchowych;
		4) kradzieże surowców, półproduktów i gotowych materiałów wybuchowych.
		3. Sposoby reagowania w sytuacjach zagrożeń i zasady współpracy z organami ścigania.

Uwaga. Łączny czas realizacji programu szkolenia określa się na 8-24 godzin.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

PROGRAMY SZKOLENIA DLA OSÓB BIORĄCYCH UDZIAŁ W GRUPIE TEMATYCZNEJ DOTYCZĄCEJ PROWADZENIA BADAŃ W DZIEDZINIE MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH PRZEZNACZONYCH DO UŻYTKU CYWILNEGO

Lp.	Blok problemowy	Temat szkolenia
1	2	3
1	Ogólna wiedza zawodowa dotycząca materiałów wybuchowych	1. Podstawowe pojęcia dotyczące materiałów wybuchowych. 2. Formy przemian wybuchowych materiałów wybuchowych i substancji o właściwościach wybuchowych.
		3. Podstawowe właściwości materiałów wybuchowych i ich znaczenie praktyczne.
		4. Klasyfikacja materiałów wybuchowych dla celów transportowych, jej zasady i znaczenie praktyczne.
		5. Typowe odmiany i formy użytkowe materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
		6. Substancje o właściwościach wybuchowych.
		7. Zastosowanie materiałów wybuchowych w warunkach zagrożeń naturalnych:
		- wysokiej lub niskiej temperatury,
		- podwyższonej wilgotności,
		- obecności gazów wybuchowych (np. metanu),
		- obecności pyłów palnych (pyłu węglowego).
		8. Instytucje zajmujące się badaniami w dziedzinie materiałów wybuchowych i zakres prowadzonych prac.
		9. Procedury oceny zgodności oraz wymagania w stosunku do wprowadzanych do obrotu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
2	Przepisy regulujące zasady nabywania, posiadania, przechowywania, przemieszczania i transportu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego	1. Regulacje prawne dotyczące wydawania oraz cofania pozwoleń na nabywanie, przechowywanie i używanie materiałów wybuchowych. 2. Regulacje prawne dotyczące transportu i przemieszczania materiałów wybuchowych. 3. Regulacje prawne dotyczące przechowywania materiałów wybuchowych. 4. Ewidencjonowanie nabytych, zużytych, przechowywanych, przemieszczanych i zbytych materiałów wybuchowych.
		5. Bezpieczna likwidacja pozostałości materiałów wybuchowych po badaniach. Niszczenie odpadów.
3	Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania badań w dziedzinie materiałów wybuchowych	1. Regulacje prawne dotyczące BHP przy badaniach materiałów wybuchowych: - regulacje wynikające z ustawy - Kodeks pracy wraz z aktami wykonawczymi, - regulacje wynikające z ustawy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego wraz z aktami wykonawczymi.
		2. Praktyka stosowania obowiązujących regulacji prawnych oraz typowe naruszenia przepisów i zasad w warunkach zagrożenia wybuchem w instytucjach zajmujących się badaniami w dziedzinie materiałów wybuchowych, a szczególnie dotyczące:
		- instruktażu stanowiskowego nowo przyjmowanych pracowników,
		- wymagań dotyczących instrukcji stanowiskowych BHP w zakresie zagrożenia wybuchem,
		- organizacji pracy w związku z realizacją poszczególnych procedur badawczych.
		3. Specyfika badań w dziedzinie materiałów wybuchowych w jednym ze wskazanych niżej obszarów działalności zawodowej szkolonych osób:
		- badania nad opracowaniem nowych materiałów wybuchowych,
		- badania związane z oceną zgodności materiałów wybuchowych, klasyfikacją dla celów transportowych itp.,
		- działalność laboratoriów kontroli jakości wytwarzanych materiałów wybuchowych,
		- badania aplikacyjne materiałów wybuchowych,
		- w innym obszarze, w miarę potrzeb grupy słuchaczy.
4	Przeciwdziałanie zagrożeniom dla życia i zdrowia ludzi, mienia, środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa publicznego przy prowadzeniu badań w dziedzinie materiałów wybuchowych	1. Typowe zagrożenia związane z metodami badań materiałów wybuchowych. 2. Prognozowanie stopnia zagrożeń dla obiektu i otoczenia w laboratoriach badań materiałów wybuchowych. 3. Ocena ryzyka zawodowego przy prowadzeniu badań w dziedzinie materiałów wybuchowych. 4. Sposoby ograniczania lub eliminacji zagrożeń w laboratoriach materiałów wybuchowych.
		5. Specyfika BHP, zagrożeń i sposobów ich ograniczania w jednym ze wskazanych niżej obszarów działalności zawodowej szkolonych osób:
		1) badania nad opracowaniem nowych materiałów wybuchowych;
		2) badania związane z oceną zgodności materiałów wybuchowych i klasyfikacją dla celów transportowych itp.;
		3) działalność laboratoriów kontroli jakości materiałów wybuchowych u producentów;
		4) badania aplikacyjne materiałów wybuchowych;
		5) w innym obszarze, w miarę potrzeb grupy słuchaczy.
5	Przeciwdziałanie zewnętrznym zagrożeniom, jakie mogą mieć miejsce podczas prowadzenia badań w dziedzinie materiałów wybuchowych	1. Regulacje prawne dotyczące ochrony osób i mienia w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzących badania materiałów wybuchowych. 2. Charakter zewnętrznych zagrożeń dla jednostek naukowych prowadzących badania w dziedzinie materiałów wybuchowych:
		1) omówienie typowych przykładów wykorzystania materiałów wybuchowych w celach przestępczych i terrorystycznych;
		2) sposoby oddziaływania w sposób przestępczy na osoby mające prawny dostęp do materiałów wybuchowych;
		3) sposoby oddziaływania na służby nadzoru i ochrony obiektów, w których są prowadzone badania materiałów wybuchowych;
		4) kradzieże surowców, półproduktów i gotowych wyrobów.
		3. Sposoby reagowania w sytuacjach zagrożeń i zasady współpracy z organami ścigania.

Uwaga. Łączny czas realizacji programu szkolenia określa się na 8-24 godzin.

ZAŁĄCZNIK Nr  3A

 PROGRAMY SZKOLENIA DLA OSÓB BIORĄCYCH UDZIAŁ W GRUPIE TEMATYCZNEJ DOTYCZĄCEJ PROWADZENIA PRAC Z ZAKRESU OCZYSZCZANIA TERENÓW Z MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH, W TYM ICH NISZCZENIA PRZY UŻYCIU MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH PRZEZNACZONYCH DO UŻYTKU CYWILNEGO

Lp.	Blok problemowy	Temat szkolenia
1	2	3
1	Ogólna wiedza zawodowa dotycząca materiałów wybuchowych	1. Podstawowe pojęcia dotyczące materiałów wybuchowych.
		2. Formy przemian wybuchowych materiałów wybuchowych i substancji o właściwościach wybuchowych.
		3. Podstawowe właściwości materiałów wybuchowych mające wpływ na bezpieczeństwo i ich znaczenie praktyczne.
		4. Klasyfikacja materiałów wybuchowych dla celów transportowych, jej zasady i znaczenie praktyczne.
		5. Budowa i zasada działania podstawowych środków bojowych stanowiących przedmiot oczyszczania terenów.
		6. Sposoby i środki inicjowania materiałów wybuchowych.
		7. Zasady doboru sprzętu strzałowego.
		8. Obszary zastosowań materiałów wybuchowych i substancji o właściwościach wybuchowych.
		9. Procedury oceny zgodności oraz wymagania w stosunku do wprowadzanych do obrotu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
2	Zasady organizacji prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych	1. Sposoby przeszukiwania terenu w celu wykrycia materiałów wybuchowych:
		- dobór sprzętu i jego parametrów do wykonywanych prac,
		- budowa, zasady działania i dane techniczne podstawowych wykrywaczy metali,
		- dokumentacja prowadzenia prac oczyszczania terenów i nadzoru saperskiego na etapie planistycznym, wykonawczym i sprawozdawczym.
		2. Niszczenie materiałów wybuchowych przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego:
		- sposoby wybuchowego niszczenia materiałów wybuchowych,
		- planowanie i organizacja prac,
		- wybór miejsca niszczenia,
		- strefy zagrożenia podczas wybuchowego niszczenia materiałów wybuchowych,
		- zabezpieczanie stref zagrożenia.
3	Przepisy regulujące zasady nabywania, przechowywania, używania, przemieszczania i transportu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego oraz znalezionych materiałów wybuchowych podczas prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów	1. Regulacje prawne dotyczące wydawania i cofania pozwoleń na nabywanie, przechowywanie i używanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
		2. Regulacje prawne dotyczące używania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
		3. Regulacje prawne dotyczące transportu i przemieszczania materiałów wybuchowych:
		- przemieszczanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego,
		- transport materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego,
		- przewóz ratunkowy materiałów wybuchowych wg ADR,
		- konstrukcja pojazdów,
		- wyposażenie pojazdów,
		- osłony zabezpieczające.
		4. Regulacje prawne dotyczące przechowywania materiałów wybuchowych.
		5. Przechowywanie materiałów wybuchowych w magazynach bazowych i tymczasowych - zagrożenia, wymagania i konstrukcja magazynów.
		6. Ewidencjonowanie nabytych, zużytych, przechowywanych i zbywanych materiałów wybuchowych.
		7. Ewidencjonowanie wykrytych i zniszczonych materiałów wybuchowych.
4	Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas stosowania materiałów wybuchowych z uwzględnieniem niszczenia materiałów wybuchowych znalezionych podczas prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów	1. Regulacje prawne dotyczące BHP przy używaniu materiałów wybuchowych:
		- regulacje wynikające z ustawy - Kodeks pracy,
		- inne regulacje prawne związane z wyodrębnionymi obszarami działalności zawodowej.
		2. Praktyka stosowania obowiązujących regulacji prawnych oraz typowe naruszenia przepisów i zasad BHP w firmach prowadzących prace przy użyciu materiałów wybuchowych poza górnictwem, między innymi dotyczące:
		- instruktażu stanowiskowego nowo przyjmowanych pracowników,
		- wymagań dotyczących instrukcji stanowiskowych,
		- BHP,
		- organizacji pracy.
		3. Specyfika prowadzenia prac związanych z oczyszczaniem terenów z materiałów wybuchowych, w tym ich niszczenia przy użyciu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
5	Przeciwdziałanie zagrożeniom dla życia i zdrowia ludzi, mienia, środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa publicznego przy używaniu materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego do niszczenia materiałów wybuchowych znalezionych podczas prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów	1. Typowe zagrożenia związane z używaniem materiałów wybuchowych, w tym związane z właściwościami stosowanych środków inicjujących.
		2. Ocena ryzyka zawodowego przy prowadzeniu prac z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego do oczyszczania terenów.
		3. Prognozowanie zagrożeń dla obiektów i otoczenia związanych z prowadzeniem prac z zakresu oczyszczania terenów przy użyciu materiałów wybuchowych.
		4. Sposoby ograniczania lub eliminacji zagrożeń podczas prowadzenia prac z zakresu oczyszczania terenów przy użyciu materiałów wybuchowych.
		5. Specyfika BHP, zagrożeń i sposobów ich ograniczania podczas prowadzenia prac związanych z oczyszczaniem terenów.
		6. Rodzaje materiałów wybuchowych mogących wystąpić na terenie Polski:
		- środki bojowe porzucone,
		- niewybuchy i niewypały.
		7. Rodzaje, konstrukcja oraz zasady działania środków bojowych.
		8. Przyczyny występowania niewybuchów i niewypałów:
		- wadliwe działanie elementów pobudzających,
		- upadek pocisku w sposób niepowodujący jego zadziałania,
		- wady fabryczne i konstrukcyjne.
		9. Zagrożenia mogące wystąpić podczas prowadzenia prac związanych z operowaniem środkami bojowymi, niewybuchami i niewypałami:
		- niekontrolowany wybuch spowodowany zadziałaniem elementów pobudzających,
		- rozsypanie materiałów wybuchowych ze skorodowanych skorup,
		- toksyczne działanie materiałów wybuchowych ulegających rozkładowi chemicznemu.
6	Przeciwdziałanie zewnętrznym zagrożeniom, jakie mogą mieć miejsce podczas prowadzenia prac związanych z oczyszczaniem terenów z materiałów wybuchowych, w tym ich niszczenia z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego	1. Regulacje prawne dotyczące ochrony osób i mienia w odniesieniu do przedsiębiorców stosujących materiały wybuchowe poza górnictwem.
		2. Charakter zewnętrznych zagrożeń dla przedsiębiorców i osób stosujących materiały wybuchowe oraz omówienie typowych przykładów działań przestępczych w stosunku do nich:
		1) omówienie typowych przykładów wykorzystania materiałów wybuchowych w celach przestępczych i terrorystycznych;
		2) sposoby oddziaływania w sposób przestępczy na przedsiębiorców i osoby mające dostęp do materiałów wybuchowych;
		3) sposoby oddziaływania na służby nadzoru i ochrony obiektów i terenów, gdzie prowadzone są prace z użyciem materiałów wybuchowych;
		4) kradzieże surowców, półproduktów i gotowych materiałów wybuchowych;
		5) wykorzystanie materiałów wybuchowych odzyskanych ze znalezionych środków bojowych, niewypałów oraz niewybuchów podczas prowadzenia prac związanych z oczyszczaniem terenów.
		3. Sposoby reagowania w sytuacjach zagrożeń i zasady współpracy z organami ścigania.

Uwaga. Łączny czas realizacji programu szkolenia określa się na 16-24 godzin.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

WZORY ZAŚWIADCZEŃ

Wzór nr 1

KOMISJA KWALIFIKACYJNA

ZAŚWIADCZENIE Nr ....../..... r.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1100, z późn. zm.) stwierdzam, że:

Pan (Pani) .....................................................................................................................................

legitymujący/a się numerem dowodu tożsamości ................................................................. lub

numerem PESEL ..........................................................................................................................

odbył(a) szkolenie w terminie od .................. do ................. i zdał(a) w dniu ................ egzamin z wynikiem pozytywnym.

Niniejsze zaświadczenie potwierdza przygotowanie zawodowe do wykonywania prac związanych z dostępem do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego na samodzielnych stanowiskach, w tym stanowiskach nadzoru w zakresie:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zaświadczenie jest ważne do dnia ...............................................................................................

.................., dnia ...........................................

pieczęć komisji

kwalifikacyjnej

..........................................................

(podpis przewodniczącego

komisji kwalifikacyjnej

i pieczęć imienna)

Wzór nr 2

KOMISJA KWALIFIKACYJNA

ZAŚWIADCZENIE Nr ...../....... r.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1100, z późn. zm.) stwierdzam, że:

Pan (Pani) .....................................................................................................................................

legitymujący/a się numerem dowodu tożsamości ................................................................. lub

numerem PESEL ..........................................................................................................................

odbył(a) szkolenie w terminie od ............. do ........... i zdał(a) w dniu ................ egzamin z wynikiem pozytywnym.

Niniejsze zaświadczenie potwierdza przygotowanie zawodowe do wykonywania prac związanych z dostępem do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego na stanowisku ...................... w zakresie:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zaświadczenie jest ważne do dnia ...............................................................................................

.................., dnia ...........................................

pieczęć komisji

kwalifikacyjnej

..........................................................

(podpis przewodniczącego

komisji kwalifikacyjnej

i pieczęć imienna)

1 Obecnie działem administracji rządowej - gospodarka kieruje Minister Rozwoju, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rozwoju (Dz.U.2015.1895).

2 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada 2002 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania osób mających dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz.U.2002.194.1633), które utraciło moc na podstawie art. 6 ustawy z dnia 10 września 2004 r. o zmianie ustawy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U.2004.222.2249).

• Identyfikator: Dz.U.2016.565 t.j.
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Szkolenie i egzaminowanie osób mających dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
• Data aktu: 04/07/2005
• Data ogłoszenia: 22/04/2016
• Data wejścia w życie: 06/08/2005