Wprowadzenie "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011".

ROZPORZĄDZENIE

RADY MINISTRÓW

z dnia 22 września 2009 r.

w sprawie wprowadzenia "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011"

Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342) zarządza się, co następuje:

§ 1. Wprowadza się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011", stanowiący załącznik do rozporządzenia.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK  ¹

KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA NIEKTÓRYCH SEROTYPÓW SALMONELLA W STADACH BROJLERÓW GATUNKU KURA (GALLUS GALLUS) NA LATA 2009-2011

1. Zasady ogólne

1.1. Cel "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011"

Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. WE L 325 z 12.12.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 328, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 2160/2003", zadaniem narodowego programu zwalczania choroby odzwierzęcej i odzwierzęcego czynnika chorobotwórczego jest osiągnięcie odpowiedniego celu wspólnotowego ograniczenia rozprzestrzeniania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych wymienionych w kolumnie 1, w populacjach zwierząt wymienionych w kolumnie 2 załącznika I do rozporządzenia nr 2160/2003.

Cel wspólnotowy został określony w art. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 646/2007 z dnia 12 czerwca 2007 r. wykonującego rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium u brojlerów i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1091/2005 (Dz. Urz. UE L 151 z 13.06.2007, str. 21), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 646/2007".

Rozporządzenie to wyznaczyło cel wspólnotowy w odniesieniu do następujących serotypów pałeczek Salmonella:

1) Salmonella Enteritidis;

2) Salmonella Typhimurium.

Cel wspólnotowy zostanie osiągnięty w odniesieniu do stad brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) w przypadku ograniczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej maksymalnej wartości procentowej stad brojlerów z wynikiem dodatnim badania na obecność Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium do 1 % lub poniżej tej wartości. Cel powinien zostać osiągnięty do dnia 31 grudnia 2011 r.

Zgodnie z datą wskazaną w załączniku II rozdziale E ust. 1 rozporządzenia nr 2160/2003 świeże mięso drobiowe pozyskane z drobiu wymienionego w załączniku I do rozporządzenia (kury, indyki) nie może być wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi, jeżeli nie zostanie spełnione kryterium "Salmonella: nie stwierdzono obecności w 25 g".

Zgodnie z art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 2160/2003, "Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011", zwany dalej "programem", nie jest stosowany przy produkcji mięsa pochodzącego z brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) przeznaczonego do sprzedaży bezpośredniej lub na użytek własny.

1.2. Określenie obszaru objętego programem

Program wprowadza się do realizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Program podlega obowiązkowemu stosowaniu przez podmioty utrzymujące brojlery gatunku kura (Gallus gallus), z wyłączeniem podmiotów prowadzących wyłącznie produkcję, o której mowa w art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 2160/2003.

1.3. Występowanie serotypów Salmonella na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

W okresie od dnia 1 października 2005 r. do dnia 30 września 2006 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzono badania podstawowe dotyczące występowania pałeczek Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus), zgodnie z decyzją Komisji 2005/636/WE z dnia 1 września 2005 r. w sprawie wkładu finansowego Wspólnoty na rzecz badania podstawowego dotyczącego występowania bakterii Salmonella spp. w stadach brojlerów gatunku Gallus gallus prowadzonego w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. UE L 228 z 03.09.2005, str. 14). Do badania pobrano próbki w 383 gospodarstwach utrzymujących powyżej 5.000 brojlerów. Odsetek stad brojlerów zakażonych pałeczkami Salmonella wyniósł 58,7 % i wahał się w poszczególnych województwach od 37,5 % (woj. podlaskie) do 77,3 % (woj. lubelskie).

Tab. 1. Odsetek występowania zakażeń pałeczkami Salmonella w poszczególnych województwach

wzór

Wyższy odsetek zakażeń odnotowano w gospodarstwach o dużej obsadzie brojlerów, co przedstawia poniższa tabela.

Tab. 2. Odsetek zakażeń w gospodarstwach o dużej obsadzie brojlerów

Obsada brojlerów w gospodarstwie	Liczba gospodarstw zbadanych	% gospodarstw zakażonych
5.000-9.999	27	29,6 %
10.000-9.999	238	55,5 %
50.000-99.999	55	80 %
>100.000	63	65,1 %

We wszystkich przebadanych gospodarstwach drób był utrzymywany w budynkach, na ściółce słomiastej lub trocinach, dlatego nie było możliwości porównania występowania pałeczek Salmonella w zależności od sposobu chowu.

Najczęściej notowanymi serotypami Salmonella u brojlerów były: Salmonella Enteritidis (55,6 %), Salmonella Infantis (14,4 %) i Salmonella Hadar (8,8 %), natomiast Salmonella Typhimurium stwierdzono w 4,7 % badanych próbek.

W roku 2009 w ramach krajowego programu zostało przebadanych 20 665 stad. Wyniki dodatnie w kierunku Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium stwierdzono w 128 próbkach pobranych urzędowo, co stanowi 0,62% stad zakażonych.

1.4. Struktura i organizacja organów Inspekcji Weterynaryjnej

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą wykonawczą w zakresie realizacji programów, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 2160/2003, są organy Inspekcji Weterynaryjnej.

Organami Inspekcji Weterynaryjnej są:

1) Główny Lekarz Weterynarii;

2) wojewódzki lekarz weterynarii;

3) powiatowy lekarz weterynarii;

4) graniczny lekarz weterynarii.

Rys. 2. Schemat organizacji Inspekcji Weterynaryjnej w Rzeczypospolitej Polskiej

wzór

Struktura oraz kompetencje organów Inspekcji Weterynaryjnej zostały określone w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 842, z późn. zm.).

W ramach programu badania laboratoryjne będą wykonywane przez laboratoria, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744 oraz z 2011 r. Nr 54, poz. 278).

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje 16 zakładów higieny weterynaryjnej oraz 16 oddziałów terenowych.

Zadania laboratoriów referencyjnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonują następujące jednostki organizacyjne:

1) Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach;

2) Krajowe Laboratorium Pasz należące do struktur organizacyjnych Instytutu Zootechniki - Państwowego Instytutu Badawczego w Balicach k. Krakowa;

3) Instytut Ochrony Roślin Laboratorium Zakładu Badania Pozostałości Środków Ochrony Roślin.

1.5. Laboratoria, w których dokonuje się analizy próbek pobranych w ramach programu

Badanie laboratoryjne próbek pobieranych w ramach programu odbywa się w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, z tym że w przypadkach uzasadnionych ekonomicznie lub organizacyjnie próbki pobrane przez powiatowego lekarza weterynarii w ramach programu mogą być przesłane do wyznaczonego laboratorium znajdującego się w innym województwie. W takiej sytuacji powiatowy lekarz weterynarii powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii o zamiarze przesłania tych próbek do innego województwa. Wojewódzki lekarz weterynarii właściwy dla powiatu, gdzie są pobierane próbki, powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii właściwego ze względu na położenie laboratorium o zamiarze przesłania próbek.

Próbki pobrane z inicjatywy hodowcy mogą również być badane w laboratoriach innych niż wyżej wymienione, które zostały zatwierdzone przez Głównego Lekarza Weterynarii w trybie art. 25a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej w kierunku metody badawczej opisanej w zmianie do Polskiej Normy PN-EN ISO 6579:2003/A1:2007.

Wykaz laboratoriów zatwierdzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii jest umieszczony na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii - zgodnie z art. 25 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Laboratoria wykonujące badania w ramach programu każdorazowo oceniają efekt hamujący wzrost bakterii. W przypadku wykrycia serotypu pałeczek Salmonella innego niż objęty programem, należy w miarę możliwości określić ten serotyp i podać jego nazwę.

Z wykonanych badań laboratoryjnych sporządza się sprawozdanie.

W sprawozdaniu należy umieścić informacje o stadzie (numer lub oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa) i rodzaju badanego materiału. Wyniki badania każdej z próbek zawierają informacje zawarte w jednym z poniższych sformułowań:

1) w próbce nr ... nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonella;

2) w próbce nr ... wykryto 1 lub kilka z serotypów Salmonella objętych programem;

3) w próbce nr ... nie wykryto serotypu Salmonella objętego programem, natomiast stwierdzono obecność Salmonella ............... (podać nazwę, jeśli określono serotyp);

4) w próbce nr ... nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonella, natomiast wykryto efekt hamujący wzrost bakterii.

Laboratoria, po uzyskaniu dodatniego wyniku badań lub uzyskaniu efektu hamującego wzrost bakterii w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii lub z inicjatywy hodowcy, niezwłocznie informują o tym fakcie właściwego miejscowo dla lokalizacji stada brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) powiatowego lekarza weterynarii.

Laboratoria przesyłają sprawozdanie z przeprowadzonych badań do hodowcy, właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii oraz - w przypadku wyników dodatnich - również do właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii.

Laboratoria na koniec okresu sprawozdawczego, na wniosek wojewódzkiego inspektoratu weterynarii, przygotowują sprawozdanie dotyczące badań przeprowadzonych w ramach krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella.

Laboratorium przechowuje wszystkie izolaty Salmonella wyizolowane w ramach programu przez co najmniej 2 lata. Dodatkowo spośród izolatów Salmonella laboratorium przesyła do Krajowego Laboratorium Referencyjnego ds. salmonellozy wraz z odpowiednią informacją jeden szczep reprezentujący każdy stwierdzony serotyp Salmonella lub - w przypadku gdy nie została wykonana pełna identyfikacja serotypu - typ serologiczny w celu wykonania badań potwierdzających.

1.6. Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)

Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) są określone w ust. 3 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007.

Do wykrywania serotypów objętych programem jest stosowana metoda zalecana przez Wspólnotowe Laboratorium Referencyjne w Bilthoven w Holandii. Metoda ta została opisana w załączniku D do normy PN-EN ISO 6579:2003+A1:2007 Mikrobiologia żywności i pasz - Horyzontalna metoda wykrywania Salmonella spp. (załącznik D: Wykrywanie Salmonella w kale zwierząt i próbkach środowiskowych z etapu produkcji pierwotnej), w której do selektywnego namnażania stosuje się półpłynną pożywkę MSRV.

Serotypowaniu jest poddawany przynajmniej jeden izolat z każdej próbki, której wynik badania był dodatni, zgodnie ze schematem Kaufmanna-White'a.

1.7. Kontrole przeprowadzane w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) oraz kontrole pasz

Zgodnie z ust. 1 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007 pobranie próbek powinno nastąpić z inicjatywy hodowcy we wszystkich stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus), w okresie 3 tygodni przed planowanym przemieszczeniem brojlerów do rzeźni.

Procedura pobierania i przesyłania próbek została określona w ust. 2 i 3 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007.

Zgodnie z lit. B załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003 wyniki badań próbek muszą być znane przed przemieszczeniem brojlerów do rzeźni.

Wyniki badań próbek umieszcza się w świadectwie zdrowia brojlerów kierowanych do uboju, którego wzór jest określony w rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 139 z 30.04.2004; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 75), w załączniku I, w sekcji IV, w rozdz. X, w części A.

Pobieranie próbek przed przemieszczeniem brojlerów do rzeźni następuje z inicjatywy hodowcy, który ponosi koszty ich pobrania, transportu oraz analizy w laboratorium.

Hodowca jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji związanej z pobieraniem próbek zawierającej co najmniej informacje dotyczące: rodzaju próbek, daty i godziny pobrania próbek, danych osoby pobierającej próbki, daty i godziny wysłania próbek do laboratorium, nazwy i adresu laboratorium oraz wyników analiz próbek pobranych w ramach programu.

Właściwy miejscowo powiatowy lekarz weterynarii nadzoruje prawidłowe pobieranie próbek z inicjatywy hodowcy oraz kontroluje dokumentację prowadzoną przez hodowcę. Nadzór może odbywać się w trakcie kontroli w gospodarstwach oraz gdy powiatowy lekarz weterynarii uzna, że zachodzi taka konieczność.

Częstotliwość i sposób pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii określa rozporządzenie nr 646/2007.

W przypadku gospodarstwa utrzymującego kilka stad brojlerów powiatowy lekarz weterynarii może wyrazić zgodę na niepobieranie próbek we wszystkich stadach w tym gospodarstwie. Powiatowy lekarz weterynarii wydaje taką zgodę na zasadach określonych w ust. 1 lit. c załącznika do rozporządzenia nr 646/2007.

Wykrycie w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy albo przez powiatowego lekarza weterynarii serotypów Salmonella objętych programem lub stwierdzenie efektu hamującego wzrost bakterii powinno być bezzwłocznie zgłaszane właściwemu dla miejsca prowadzenia gospodarstwa powiatowemu lekarzowi weterynarii przez zatwierdzone laboratorium, o którym mowa w ust. 1.5, przeprowadzające badanie laboratoryjne próbek.

W przypadku stwierdzenia w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy serotypów Salmonella objętych programem lub efektu hamującego wzrost bakterii powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań w gospodarstwie. Opłaty związane z badaniem laboratoryjnym próbek pobranych po stwierdzeniu efektu hamującego wzrost bakterii w próbce pobranej z inicjatywy hodowcy ponosi ten hodowca. Do opłat tych dolicza się koszty dojazdu związanego z pobraniem próbek oraz użytych wyrobów medycznych. Wysokość opłat określono w przepisach odrębnych.

Kontrole urzędowe pasz przeznaczonych dla stad brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) w zakresie wykrywania serotypów Salmonella objętych programem zostały przewidziane w Krajowym planie kontroli urzędowej pasz, przygotowanym i wdrożonym zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, z późn. zm.) oraz tytułem V rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200).

1.8. Kontrole przeprowadzane na innych etapach łańcucha pokarmowego

Zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi się monitorowanie chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych. Obowiązkiem monitorowania są objęte między innymi salmonelloza i jej czynniki chorobotwórcze.

Obowiązek monitorowania obejmuje zbieranie, przechowywanie, analizowanie i rozpowszechnianie danych dotyczących salmonellozy i jej czynników chorobotwórczych na wszystkich etapach produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego.

Zasady przeprowadzania kontroli urzędowych są określone w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.

Kontrole w rzeźniach, obejmujące m.in. badanie przedubojowe oraz poubojowe drobiu skierowanego do uboju, są prowadzone przez Inspekcję Weterynaryjną na zasadach określonych w rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Inspekcja Weterynaryjna sprawuje również nadzór nad rozbiorem i przetwórstwem mięsa drobiowego oraz nad chłodniami składowymi.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 338 z 22.12.2005, str. 1, z późn. zm.) nakłada obowiązek przeprowadzania w rzeźniach prowadzących ubój drobiu badań 5 zbiorczych próbek pobranych z tuszek drobiu w kierunku pałeczek Salmonella.

Szczegółowy plan pobierania próbek przy produkcji produktów drobiowych otrzymanych z brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) zostanie określony po ustanowieniu szczegółowych zasad, o których mowa w lit. E ust. 2 załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003.

Sprzedaż detaliczna produktów drobiowych jest objęta nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która opracowuje coroczne plany pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu.

1.9. Środki podjęte w odniesieniu do brojlerów gatunku kura (Gallus gallus), u których wykryto serotyp Salmonella objęty programem

1.9.1. Na potrzeby realizacji programu przyjmuje się, że stado zakażone w odniesieniu do celu wspólnotowego jest to stado brojlerów gatunku kura (Gallus gallus), w którym w wyniku badania próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii, zgodnie z ust. 1 i 2 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007, wykryto w jednej lub więcej próbek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (inne niż szczepy szczepionkowe) lub w próbkach tych stwierdzono efekt hamujący wzrost bakterii.

1.9.2. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badań laboratoryjnych w kierunku serotypu pałeczek Salmonella objętego programem lub wykrycia efektu hamującego wzrost bakterii w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy w stadzie brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) w okresie trzech tygodni przed przemieszczeniem ptaków do rzeźni stosuje się przepisy art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Hodowca jest obowiązany do:

1) niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii;

2) pozostawienia brojlerów w miejscu ich stałego przebywania i niewprowadzania tam innego drobiu;

3) uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do kurnika lub miejsc, w których znajdują się brojlery podejrzane o zakażenie pałeczkami Salmonella objętymi programem lub zwłoki tych brojlerów;

4) wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania mięsa i zwłok brojlerów, paszy, odchodów pochodzących od brojlerów i ściółki oraz innych przedmiotów znajdujących się w miejscu ich utrzymywania;

5) udostępnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej brojlerów do badań i zabiegów weterynaryjnych, a także udzielania pomocy w wykonywaniu tych badań i zabiegów;

6) udzielania powiatowemu lekarzowi weterynarii wyjaśnień i informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia choroby i źródeł zakażenia lub zapobiegania jej szerzeniu.

1.9.3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1.9.2, powiatowy lekarz weterynarii:

1) przeprowadza dochodzenie epizootyczne, zgodnie z art. 42 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

2) pobiera próbki do badań diagnostycznych we wszystkich stadach w gospodarstwie, zgodnie z ust. 2 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007;

3) w celu ustalenia źródła zakażenia stada pałeczkami Salmonella przeprowadza badania:

a) paszy,

b) wody z ujęć własnych gospodarstwa;

4) nakazuje w drodze decyzji administracyjnej:

a) odosobnienie brojlerów znajdujących się w gospodarstwie, w poszczególnych kurnikach lub w innych miejscach, w których są one utrzymywane,

b) zastosowanie właściwych produktów biobójczych przed wejściami i wyjściami z kurników, jak również wjazdami i wyjazdami z terenu gospodarstwa;

5) zakazuje w drodze decyzji administracyjnej:

a) stosowania produktów biobójczych, produktów leczniczych weterynaryjnych i innych środków utrudniających izolację pałeczek Salmonella w stadzie przed pobraniem próbek urzędowych,

b) wywożenia bez jego zgody z gospodarstwa mięsa i zwłok brojlerów, paszy, odchodów pochodzących od brojlerów i ściółki oraz innych przedmiotów znajdujących się w miejscu utrzymywania brojlerów,

c) przemieszczania brojlerów z gospodarstwa i do gospodarstwa, chyba że brojlery zostaną na wniosek hodowcy przemieszczone do rzeźni w celu poddania ubojowi; w przypadku przemieszczenia brojlerów do uboju w rzeźni w świadectwie zdrowia umieszcza się informację o ich pochodzeniu ze stada, w którym w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy uzyskano dodatni wynik badania w kierunku Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium, lub o wykryciu w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy efektu hamującego wzrost bakterii.

1.9.4. Środki, o których mowa w ust. 1.9.3, są stosowane do czasu potwierdzenia lub wykluczenia przez powiatowego lekarza weterynarii wystąpienia w stadzie brojlerów zakażenia serotypem Salmonella objętym programem.

1.9.5. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badań laboratoryjnych w kierunku serotypów pałeczek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (innych niż szczepy szczepionkowe) w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii lub w przypadku wykrycia w próbkach pobranych przez tego lekarza efektu hamującego wzrost bakterii lekarz ten w drodze decyzji administracyjnej:

1) nakazuje:

a) zniszczenie zwłok wszystkich padłych brojlerów, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 273 z 10.10.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92),

b) przetworzenie lub zniszczenie mięsa znajdującego się w gospodarstwie i pozyskanego z tych brojlerów,

c) zniszczenie pasz lub ich zagospodarowanie, po obróbce gwarantującej zabicie pałeczek Salmonella, w przypadku gdy wyniki badania próbek paszy w kierunku obecności Salmonella dały wynik dodatni,

d) zniszczenie lub zagospodarowanie ściółki, odchodów i innych przedmiotów, które mogły ulec skażeniu, w sposób, który wyklucza zanieczyszczenie pałeczkami Salmonella, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi,

e) oczyszczenie i odkażenie kurników, w których były przetrzymywane brojlery ze stada zakażonego serotypem Salmonella objętym programem, otoczenia budynków, środków transportu oraz pozostałych przedmiotów, które mogły ulec skażeniu, pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii, po wykonaniu czynności, o których mowa w lit. a-d,

f) podjęcie działań mających na celu poprawę warunków zoohigienicznych;

2) zakazuje przemieszczania brojlerów z gospodarstwa i do gospodarstwa z wyjątkiem przemieszczania brojlerów przed zakończeniem tuczu, na wniosek hodowcy, bezpośrednio do rzeźni w celu poddania ubojowi.

Przy przemieszczaniu zakażonych brojlerów do rzeźni w świadectwie zdrowia umieszcza się informację o ich pochodzeniu z zakażonego stada.

Wzór świadectwa zdrowia jest określony w rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi, w załączniku I, w sekcji IV, w rozdz. X, w części A.

Badanie przedubojowe, postępowanie w trakcie uboju, ocenę poubojową oraz sposób postępowania z mięsem pozyskanym z brojlerów, u których w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii stwierdzono Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium lub inny serotyp Salmonella niż objęty programem, regulują przepisy rozporządzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych.

Powiatowy lekarz weterynarii zaleca posiadaczowi brojlerów podjęcie działania mającego na celu poprawę:

1) warunków zoohigienicznych w gospodarstwie (zapewnienie odpowiedniej temperatury, wilgotności, wymiany powietrza, odpowiedniego żywienia, prawidłowej obsady kurnika) oraz

2) zabezpieczenia epizootycznego gospodarstwa.

Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki w celu sprawdzenia skuteczności przeprowadzonego oczyszczania i odkażania przed ponownym umieszczeniem brojlerów w kurniku. Brojlery w kurniku umieszcza się ponownie tylko po uzyskaniu ujemnych wyników badań pobranych próbek.

Osoby pracujące w gospodarstwie powinny być poddane badaniom na nosicielstwo pałeczek Salmonella.

Powiatowy lekarz weterynarii przed ponownym wstawieniem drobiu do obiektu pobiera próbki do badań laboratoryjnych w celu określenia skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania. Próbki do badań stanowią:

1) 4 wymazy powierzchniowe z podłoża, w szczególności z miejsc popękanych, zagłębień lub połączeń konstrukcyjnych - w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą lub

2) 4 wymazy powierzchniowe z kątów narożnych badanego pomieszczenia pobrane do wysokości 1 m, licząc od poziomu podłogi - w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą oraz

3) 3 wymazy powierzchniowe z urządzenia służącego do karmienia - każdy wymaz pobrany z 5 metrów taśmy lub rynienki paszowej lub 6 wybranych losowo karmideł - w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, oraz

4) 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego (każdy wymaz może być użyty do 3 wlotów lub wylotów tego systemu) - w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, oraz

5) 2 wymazy powierzchniowe z magazynu jaj (z powierzchni sortownic, stołów itp.) lub z końcowych 5 metrów systemu przeznaczonego do zbierania zniesionych jaj (taśmy) - w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą.

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku koszty pobrania kolejnych próbek skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania, dojazdu do gospodarstwa oraz do laboratorium, jak również badania laboratoryjnego próbek w laboratorium, są ponoszone przez hodowcę.

Ponowne wstawienie kur do obiektu może odbyć się tylko po uzyskaniu ujemnych wyników próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

1.9.6. Powiatowy lekarz weterynarii powiadamia niezwłocznie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o uzyskaniu dodatniego wyniku badań laboratoryjnych próbek pobranych w stadzie brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) w kierunku serotypu pałeczek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium, zgodnie z art. 51 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

1.9.7. Zasady stosowania środków zwalczających drobnoustroje oraz prowadzenia szczepień są określone w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania szczególnych metod kontroli w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli u drobiu (Dz. Urz. UE L 212 z 02.08.2006, str. 3).

1.9.8. Środki, o których mowa w ust. 1.9.1-1.9.7, są zgodne ze środkami określonymi w rozdz. E załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003.

1.10. Analiza szacunkowych kosztów oraz przewidywanych korzyści wynikających z wprowadzenia programu

Działania określone w programie będą realizowane w sposób określony w programach rocznych na lata 2009, 2010 i 2011. W programach tych zostaną szczegółowo określone szacunkowe koszty realizacji programu w poszczególnych latach. Programy roczne są przedkładane Komisji Europejskiej do dnia 30 kwietnia roku poprzedzającego rok realizacji programu w celu uzyskania współfinansowania ze środków Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie jest uzasadnione obowiązującą zasadą rocznego planowania budżetowego oraz związaną z tym procedurą występowania do Komisji Europejskiej w celu uzyskania współfinansowania ze środków Unii Europejskiej.

Szacunkowe koszty "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)" w 2009 r. wyniosą 3.129.600 zł. Natomiast przewidywane koszty programu w 2010 r. wyniosą 1.499.700 zł, a w 2011 r. - 1.432.320 zł.

Wydatki finansowane z budżetu państwa na realizację programu będą związane z kosztami przeprowadzenia badań przez powiatowego lekarza weterynarii, jak również przeprowadzanych przez tego lekarza badań w przypadku uzyskania dodatnich wyników badań próbek pobranych z inicjatywy hodowców. Ze środków budżetu państwa zostaną pokryte również koszty badania skuteczności oczyszczania i odkażania przeprowadzonego po usunięciu z kurnika brojlerów zakażonych pałeczkami Salmonella objętymi programem.

Wyżej wymienione koszty są szacunkowe i zostaną dostosowane do wielkości wydatków zaplanowanych na zwalczanie chorób zakaźnych w ustawie budżetowej na dany rok.

Główną korzyścią z realizacji programu dla hodowców brojlerów oraz podmiotów zajmujących się obrotem drobiem oraz mięsem drobiowym będzie możliwość prowadzenia handlu oraz eksportu drobiu do państw trzecich. Zgodnie z datą wskazaną w załączniku II do rozporządzenia nr 2160/2003 w rozdz. E świeże mięso drobiowe pozyskane z drobiu wymienionego w załączniku I do rozporządzenia (kury, indyki) nie może być wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi, jeżeli nie zostanie spełnione kryterium "Salmonella: nie stwierdzono obecności w 25 g".

Osiągnięcie celu, czyli ograniczenie liczby zakażonych stad brojlerów, zwiększy konkurencyjność polskiego drobiu i mięsa drobiowego na rynku wspólnotowym, jak również na rynkach państw trzecich.

Ponadto należy podkreślić, że salmonelloza jest najczęściej występującą u ludzi chorobą odzwierzęcą, a mięso drobiowe oraz jaja konsumpcyjne są głównym źródłem zachorowań. Stąd też realizacja programu ograniczy liczbę zakażeń u ludzi, a w związku z tym zredukuje koszty leczenia tych chorób.

1.11. Pomoc finansowa udzielana przedsiębiorstwom paszowym i żywnościowym

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej koszty wykonywania zadań Inspekcji Weterynaryjnej są pokrywane z budżetu państwa.

Odszkodowanie ze środków budżetu państwa przysługuje za zniszczone z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej, związanego z realizacją programu, produkty pochodzenia zwierzęcego, pasze oraz sprzęt, który nie może być poddany odkażeniu. Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie średniej z trzech kwot oszacowania przyjętych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz dwóch rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza z listy przez niego prowadzonej. Szczegółowy sposób powoływania i odwoływania rzeczoznawców oraz szacowania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania (Dz. U. Nr 142, poz. 1161).

Odszkodowanie nie przysługuje podmiotom prowadzącym działalność w zakresie zarobkowego przewozu zwierząt lub przewozu zwierząt wykonywanego w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej, organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt, obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie, skupu zwierząt, obrotu paszami, uboju zwierząt rzeźnych lub produkcji mięsa oraz zbierania, transportowania, przechowywania, operowania, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Podmioty te we własnym zakresie ponoszą ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej związanej ze zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego.

O przyznaniu lub odmowie przyznania odszkodowania rozstrzyga powiatowy lekarz weterynarii w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja przyznająca odszkodowanie jest ostateczna (nie przysługuje od niej odwołanie do wojewódzkiego lekarza weterynarii). Strona niezadowolona z wysokości odszkodowania może jednak w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji wnieść powództwo do sądu rejonowego.

1.12. Ustawodawstwo krajowe odnoszące się do wdrażania programu, w tym przepisy krajowe dotyczące działalności określonej w programie:

1) ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm.);

2) ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.);

3) ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. Nr 165, poz. 1590, z późn. zm.);

4) ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, z późn. zm.);

5) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.);

6) ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127, z późn. zm.);

7) ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach;

8) ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.);

9) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej (Dz. U. Nr 100, poz. 1022);

10) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych (Dz. U. Nr 219, poz. 2225, z późn. zm.);

11) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 kwietnia 2006 r. w sprawie współdziałania między organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie zwalczania chorób zakaźnych (Dz. U. Nr 73, poz. 516);

12) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie współpracy organów Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz jednostek samorządu terytorialnego przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych (Dz. U. Nr 83, poz. 575);

13) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu ustalania i wysokości opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, sposobu i miejsc pobierania tych opłat oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 2, poz. 15, z późn. zm.);

14) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 38);

15) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie wykazu laboratoriów upoważnionych do prowadzenia badań pasz oraz pasz leczniczych w ramach urzędowej kontroli (Dz. U. Nr 98, poz. 653, z późn. zm.);

16) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji (Dz. U. Nr 200, poz. 1236);

17) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania (Dz. U. Nr 142, poz. 1161);

18) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 56, poz. 344, z późn. zm.);

19) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 38).

2. Wymagania dotyczące przedsiębiorstw paszowych i żywnościowych objętych programem

2.1. Struktura produkcji brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz produktów pozyskiwanych od tego gatunku

Tab. 3. Produkcja brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2007 r.

Lp.	Województwo	Liczba gospodarstw utrzymujących powyżej 5.000 brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)	Średnia liczebność stad brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)
1	Dolnośląskie	169	10.815
2	Kujawsko-pomorskie	130	19.800
3	Lubelskie	179	16.600
4	Lubuskie	100	20.640
5	Łódzkie	397	23.697
6	Małopolskie	128	17.000
7	Mazowieckie	426	18.500
8	Opolskie	123	20.000
9	Podkarpackie	146	13.500
10	Podlaskie	152	23.000
11	Pomorskie	225	37.450
12	Śląskie	201	20.000
13	Świętokrzyskie	128	23.000
14	Warmińsko-mazurskie	90	3.500
15	Wielkopolskie	470	30.000
16	Zachodniopomorskie	136	30.000

Według danych Inspekcji Weterynaryjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w grudniu 2007 r. znajdowało się 3.200 gospodarstw utrzymujących powyżej 5.000 brojlerów gatunku kura (Gallus gallus).

2.2. Struktura produkcji pasz

Produkcja pasz przemysłowych w Rzeczypospolitej Polskiej w 2008 r. wyniosła ogółem 7,40 mln ton ogółem, co w porównaniu do 2007 r. stanowi spadek o 130 tys. ton. Natomiast w 2006 r. produkcja wynosiła 5,56 mln ton pasz przemysłowych. Produkcja pasz dla drobiu w 2008 r. wyniosła 4,38 mln ton, co stanowi około 60% ogólnej produkcji pasz przemysłowych w Rzeczypospolitej Polskiej. O popycie na pasze decyduje przede wszystkim sytuacja na rynku drobiu.

W strukturze produkowanych pasz dla drobiu 97-98% stanowią mieszanki pełnoporcjowe, ok. 1% mieszanki uzupełniające (koncentraty wysokobiałkowe) i 1-1,5% premiksy.

2.3. Instrukcje dotyczące dobrych praktyk gospodarowania lub inne wytyczne obowiązujące w zakresie higieny w gospodarstwach rolnych

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajdują zastosowanie wytyczne opracowane przez Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Oddział w Poznaniu w zakresie dostosowania gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej - produkcja drobiu i jaj.

Zaleca się stosowanie następujących środków bioasekuracji:

1) prawidłowe ogrodzenie gospodarstwa uniemożliwiające wstęp osobom postronnym oraz zwierzętom;

2) stosowanie zasady "cały kurnik pełny/cały kurnik pusty";

3) zapewnienie odpowiednich warunków utrzymania w zakresie temperatury, wilgotności, wymiany powietrza, dostępu światła itp.;

4) stosowanie prawidłowej obsady kurnika;

5) utrzymywanie w 1 kurniku w danym stadzie drobiu w jednakowym wieku;

6) izolacja poszczególnych kurników przez osobną obsługę, żywienie, narzędzia itp.;

7) zabezpieczenie paszy przed dostępem gryzoni i dzikich ptaków;

8) stosowanie w żywieniu pasz kruszonych;

9) wyłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem na teren gospodarstwa oraz przed wejściami do poszczególnych kurników;

10) stosowanie oddzielnej odzieży ochronnej dla każdego stada w kurniku;

11) prowadzenie rejestrów wejść osób postronnych na teren gospodarstwa;

12) odkażanie kół pojazdów wjeżdżających na teren gospodarstwa;

13) regularne aktualizowanie planu zabezpieczenia gospodarstwa przeciwko gryzoniom;

14) prowadzenie rejestru prowadzonej regularnie dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji;

15) zatrudnieni pracownicy powinni posiadać aktualne badania na nosicielstwo pałeczek Salmonella.

Dodatkowo jest dostępny szereg publikacji dotyczących zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP).

2.4. Standardowy nadzór weterynaryjny nad gospodarstwami rolnymi

W zakresie środków profilaktyki weterynaryjnej podejmowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podstawowe znaczenie ma ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Ustawa ta ustanawia nadzór organów administracji publicznej nad prowadzeniem działalności związanej z utrzymywaniem drobiu, określa warunki zapewniające odpowiedni poziom bezpieczeństwa epizootycznego dla prowadzenia tego rodzaju działalności oraz określa katalog środków nadzoru. Katalog ten obejmuje kompetencje organów administracji weterynaryjnej do wydawania aktów administracyjnych (decyzji administracyjnych) oraz prowadzenia działań faktycznych o charakterze materialno-technicznym.

Podjęcie działalności nadzorowanej w zakresie przewozu drobiu i obrotu nim, prowadzenia stacji kwarantanny albo zakładu drobiu jest dozwolone po stwierdzeniu, w drodze decyzji powiatowego lekarza weterynarii, spełniania wymagań weterynaryjnych określonych dla danego rodzaju działalności. Powiatowy lekarz weterynarii, po otrzymaniu wniosku zainteresowanego podmiotu, wszczyna postępowanie administracyjne.

Powiatowy lekarz weterynarii, wydając decyzję o spełnieniu wymagań weterynaryjnych, nadaje weterynaryjny numer identyfikacyjny bądź na całość prowadzonej działalności, bądź poszczególnym obiektom budowlanym lub miejscom, w których ta działalność ma być prowadzona, lub osobom wykonującym określone czynności w ramach tej działalności.

Podmioty prowadzące działalność nadzorowaną informują powiatowego lekarza weterynarii o zaprzestaniu prowadzenia określonego rodzaju działalności nadzorowanej, a także o każdej zmianie stanu prawnego lub faktycznego związanego z prowadzeniem tej działalności, w zakresie dotyczącym wymagań weterynaryjnych. Informacja taka powinna zostać przekazana w formie pisemnej, w terminie siedmiu dni od dnia zaistnienia zdarzenia. Podmioty prowadzące działalność podlegającą nadzorowi organów Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie wymagań weterynaryjnych zapewniają wymagania lokalizacyjne, zdrowotne, higieniczne, sanitarne, organizacyjne, techniczne lub technologiczne, zabezpieczające przed zagrożeniem epizootycznym, epidemicznym lub zapewniające właściwą jakość produktów, o których mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

W ramach nadzoru sprawowanego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej nad działalnością związaną z drobiem pracownikom Inspekcji, jak również osobom wyznaczonym do wykonywania określonych zadań w imieniu Inspekcji przysługuje prawo przeprowadzenia w każdym czasie kontroli w zakresie spełnienia przez podmioty nadzorowane wymagań weterynaryjnych. Uprawnienia kontrolne, oprócz prawa wstępu na teren podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, stosownie do art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, obejmują m.in. nieodpłatne pobieranie próbek do badań, żądanie pisemnych lub ustnych informacji w zakresie objętym przedmiotem kontroli, w tym żądanie okazywania i udostępniania dokumentów lub danych informatycznych.

Jeżeli w wyniku kontroli zostaną stwierdzone uchybienia w spełnianiu wymagań weterynaryjnych przez podmioty nadzorowane, organom Inspekcji Weterynaryjnej przysługują kompetencje dające możliwość doprowadzenia wadliwego stanu faktycznego do stanu nakazanego w przepisach prawa weterynaryjnego. Inspekcja Weterynaryjna działa w tym zakresie, łącząc realizację funkcji kontrolnych z zadaniami i kompetencjami właściwymi dla innych organów administracji publicznej, a w szczególności z uprawnieniami władczymi dającymi możliwość wydawania decyzji administracyjnych, w tym różnego rodzaju nakazów i zakazów.

W przypadku stwierdzenia, że przy prowadzeniu działalności nadzorowanej są naruszone wymagania weterynaryjne powiatowy lekarz weterynarii, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, może wydać jedną z następujących decyzji administracyjnych:

1) nakazującą usunięcie uchybień w określonym terminie;

2) nakazującą wstrzymanie działalności do czasu usunięcia uchybień;

3) zakazującą umieszczania na rynku zwierząt lub handlu określonymi zwierzętami będącymi przedmiotem działalności albo zakazującą produkcji, umieszczania na rynku lub handlu określonymi produktami wytwarzanymi przy prowadzeniu tej działalności.

Wybór decyzji pozostawiono uznaniu powiatowego lekarza weterynarii. Nie jest to jednak uznanie swobodne. Dokonując bowiem rozstrzygnięcia, organ Inspekcji musi mieć na względzie wynikające z naruszenia prawa weterynaryjnego zagrożenie dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt.

W przypadku niezastosowania się przez podmiot do nakazów lub zakazów wynikających z decyzji wydanej na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, powiatowy lekarz weterynarii wydaje decyzję, w której rozstrzyga o zakazie prowadzenia dalszej działalności przez podmiot oraz skreśla ten podmiot z rejestru podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, z tym zastrzeżeniem, że decyzja ta nie może z mocy prawa zostać wydana w stosunku do gospodarstw utrzymujących drób, z wyjątkiem zakładów drobiu zgodnie z art. 9 ust. 3 wymienionej ustawy. Oznacza to, że brak dobrowolnego zastosowania się przez podmiot do pierwszego rozstrzygnięcia powiatowego lekarza weterynarii skutkuje wydaniem w sprawie kolejnej, bardziej restrykcyjnej decyzji administracyjne.

2.5. Wpis gospodarstw rolnych do rejestru

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestr podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, o której mowa w ust. 2.4.

Powiatowy lekarz weterynarii przekazuje, za pośrednictwem wojewódzkiego lekarza weterynarii, Głównemu Lekarzowi Weterynarii dane zawarte w rejestrze, a także informacje o każdej zmianie stanu faktycznego lub prawnego ujawnionego w tym rejestrze.

2.6. Prowadzenie rejestrów w gospodarstwach rolnych

Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt posiadacz zwierząt gospodarskich, w tym brojlerów, jest obowiązany do prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt. Lekarz weterynarii leczący zwierzęta dokonuje wpisów w ewidencji leczenia zwierząt. Zakres i sposób prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt przez posiadacza zwierząt gospodarskich, a także tryb dokonywania wpisów w tej ewidencji przez lekarzy weterynarii leczących zwierzęta są uregulowane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej (Dz. U. Nr 100, poz. 1022).

Zgodnie z art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, jeżeli tkanki i produkty pochodzące od zwierząt są przeznaczone do spożycia przez ludzi, to właściciele tych zwierząt lub osoby odpowiedzialne za zwierzęta są obowiązani do posiadania dokumentacji w formie ewidencji nabycia, posiadania i stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych oraz leczenia zwierząt, prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Szczegółowy zakres i sposób prowadzenia przez lekarzy weterynarii dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej z wykonywanych czynności leczniczych i profilaktycznych oraz stosowanych produktów leczniczych, jak również zakres i sposób prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt przez posiadacza zwierząt gospodarskich, a także tryb dokonywania wpisów w tej ewidencji przez lekarzy weterynarii leczących zwierzęta zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej (Dz. U. Nr 100, poz. 1022).

Dokumenty te lekarz weterynarii oraz posiadacz zwierzęcia przechowują przez 3 lata od daty dokonania w nich ostatniego wpisu.

Wzór dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji (Dz. U. Nr 200, poz. 1236).

2.7. Dokumenty, w które zaopatruje się zwierzęta w handlu oraz w obrocie z państwami trzecimi

W handlu, jak również przy przywozie z państw trzecich dokumenty są wystawiane zgodnie z:

1) rozporządzeniem Komisji (WE) nr 599/2004 z dnia 30 marca 2004 r. dotyczącym zharmonizowanego wzoru świadectwa i sprawozdania z kontroli związanych z wewnątrzwspólnotowym handlem zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. WE L 94 z 31.03.2004, str. 44; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 43, str. 354);

2) dyrektywą Rady 90/539/EWG z dnia 15 października 1990 r. w sprawie warunków zdrowotnych zwierząt, regulujących handel wewnątrzwspólnotowy i przywóz z państw trzecich drobiu i jaj wylęgowych (Dz. Urz. WE L 303 z 31.10.1990, str. 6, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 11, str. 3);

3) ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

4) ustawą z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej;

5) rozporządzeniem Komisji (WE) nr 798/2008 z dnia 8 sierpnia 2008 r. ustanawiającym wykaz państw trzecich, terytoriów, stref lub grup, z których dopuszczalny jest przywóz do i tranzyt przez terytorium Wspólnoty drobiu i produktów drobiowych oraz wymogów dotyczących świadectw weterynaryjnych (Dz. Urz. UE L 226 z 23.08.2008, str. 1, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. WE L 31 z 01.02.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463, z późn. zm.) podmioty działające na rynku powinny zapewnić możliwość monitorowania żywności, pasz, zwierząt hodowlanych oraz wszelkich substancji przeznaczonych do dodania do żywności lub pasz. W tym celu podmioty te powinny utworzyć systemy i procedury umożliwiające przekazanie takich informacji na żądanie właściwych władz.

Zgodnie z przepisem art. 7 rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14) przesyłki produktów pochodzenia zwierzęcego są zaopatrywane w świadectwa zdrowia lub inne dokumenty określone w prawodawstwie wspólnotowym.

Wysyłka zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego do państwa trzeciego odbywa się zgodnie z wymaganiami uzgodnionymi z władzami tego państwa.

Dodatkowo dla każdej przesyłki zwierząt przemieszczanej na terytorium Unii Europejskiej, w tym podlegającej wywozowi do państwa trzeciego, wystawia się świadectwo zdrowia dla zwierząt w handlu wewnątrzwspólnotowym w systemie TRACES.

2.8. Pozostałe odpowiednie środki w celu zapewnienia identyfikacji zwierząt

W celu zapewnienia identyfikacji zwierząt podczas transportu, dla każdej przesyłki przemieszczanej na terytorium Unii Europejskiej wystawia się świadectwo zdrowia dla zwierząt w handlu wewnątrzwspólnotowym w systemie TRACES, zawierające szczegółowe dane dotyczące przesyłki, w szczególności miejsce pochodzenia i przeznaczenia oraz poświadczenie zdrowia zwierząt.

W przypadku przesyłek przeznaczonych do państw trzecich dane dotyczące przesyłki są również wprowadzane do systemu TRACES. W systemie tym jest odnotowywana również kontrola dobrostanu zwierząt na granicy.

Przy przywozie z krajów trzecich dla każdej przesyłki jest wystawiany dokument CVED zgodny z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 282/2004 z dnia 18 lutego 2004 r. wprowadzającym dokument zgłoszenia i kontroli weterynaryjnych dotyczących zwierząt wwożonych do Wspólnoty pochodzących z krajów trzecich (Dz. Urz. UE L 49 z 19.02.2004, str. 11, z późn. zm.), którego oryginał towarzyszy przesyłce do miejsca przeznaczenia. Dodatkowo wersja elektroniczna dokumentu CVED jest wprowadzana do systemu TRACES.

2.9. Informacje i ocena w odniesieniu do środków, zarządzania i infrastruktury w zakresie bezpieczeństwa biologicznego, obowiązujących w stadach lub gospodarstwach, których to dotyczy

Wymagania i sposób postępowania przy utrzymywaniu brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej.

Zaleca się stosowanie przez hodowców drobiu środków bioasekuracji w gospodarstwie. W tym zakresie jest dostępny szereg publikacji dotyczących zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP).

Dodatkowe informacje dotyczące kwestii bezpieczeństwa biologicznego są systematycznie umieszczane na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii.

3. Szczegółowe założenia programu na 2010 r.

3.1. Środki przewidziane programem

Okres trwania programu: 2010 r.

[x] Kontrola

[x] Badania

[x] Obróbka produktów pochodzenia zwierzęcego

[x] Usuwanie produktów pochodzenia zwierzęcego

[x] Monitorowanie lub nadzór

[x] Inne środki: obróbka paszy

3.2. Sytuacja epizootyczna

Rok: 2004 Stan na dzień: 31.12.2004 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)+(a2)+(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura

21 674

1 703

0

0

0

0

0

0

0

0

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

Rok: 2005 Stan na dzień: 31.12.2005 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura

20 073

537

56

0

0

0

0

0

0

0

0

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

Rok: 2006 Stan na dzień: 31.12.2006 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura

14 000

21 534*)

714

74

0

0

0

0

0

0

0

0

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

*) Niektóre stada mogły zostać zbadane więcej niż jeden raz; większa liczba zbadanych stad niż stad wykazanych w tabeli "łączna liczba stad" wynika z faktu, że w danym roku w gospodarstwie jest kilka cykli produkcyjnych brojlerów.

Rok: 2007 Stan na dzień: 31.12.2007 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura

13 000

22 527*)

888

59

0

0

0

0

0

0

0

0

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

*) Niektóre stada mogły zostać zbadane więcej niż jeden raz; większa liczba zbadanych stad niż stad wykazanych w tabeli "łączna liczba stad" wynika z faktu, że w danym roku w gospodarstwie jest kilka cykli produkcyjnych brojlerów.

Rok: 2008 Stan na dzień: 31.12.2008 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt poddanych ubojowi lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura

6 498

144 291 853

0

0

18 156

522

42

413

96

118

2 039 683

1 545 454

-

-

-

-

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

*) Niektóre stada mogły zostać zbadane więcej niż jeden raz; większa liczba zbadanych stad niż stad wykazanych w tabeli "łączna liczba stad" wynika z faktu, że w danym roku w gospodarstwie jest kilka cykli produkcyjnych brojlerów.

3.3. Założenia programu

Rok: 2010

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis; Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objętych programem

Łączna liczba zwierząt objętych programem

Spodziewana liczba stad do zbadaniad)

Spodziewana liczba stade) z dodatnim wynikiem badaniaa)

Spodziewana liczba stad do likwidacjie)

Spodziewana łączna liczba zwierząt do poddania ubojowi lub zabiciaa)

Spodziewana ilość jaj do zniszczenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Spodziewana ilość jaj do przetworzenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów kurzych

7 000

150 000 000

6 500

400 000 000

19 000

1 300

400

500

-

4 000 000

-

-

-

-

-

a) Dla salmonelli odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

b) Stada brojlerów.

c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

e) Jeżeli zgodnie z przypisem d stado zbadano więcej niż jeden raz, próba pozytywna jest brana pod uwagę tylko raz.

3.4. Szczegółowa analiza szacunkowych kosztów programu ^1),2)

Koszty	Wyszczególnienie	Liczba jednostek	Koszt jednostkowy (w złotych)	Suma ogółem (w złotych)	Suma ogółem (w euro)*)	Wniosek o finansowanie wspólnotowe
1	2	3	4	5	6	7
1. Badania
1.1. Koszt analizy	Planowana liczba badań bakteriologicznych w ramach kontroli urzędowych pobierania próbek	1 900 próbek	30	57.000	12.490,69	tak
	Liczba planowanych badań w kierunku określenia serotypu odpowiednich izolatów	1 700 próbek	70	119.000	26.077,05
1.2. Koszt pobierania próbek	Materiały + pobranie	1 900 próbek	10	19.000	4.163,56	tak
1.3. Inne koszty	Dojazd do gospodarstwa + dowóz próbek do laboratorium	1 900 próbek	160	304.000	66.617,00	tak
2. Szczepienie lub obróbka produktów pochodzenia zwierzęcego	Program nie przewiduje
2.1. Zakup szczepionki	-	-	-	-	-	-
2.2. Koszt dystrybucji	-	-	-	-	-	-
2.3. Koszt podania	-	-	-	-	-	-
2.4. Koszt kontroli	-	-	-	-	-	-
3. Ubój i zniszczenie	Program nie przewiduje
3.1. Odszkodowanie za zwierzęta	-	-	-	-		-
3.2. Koszt transportu ptaków	-	-	-	-		-
3.3. Koszt zniszczenia	-	-	-	-		-
3.4. Strata w przypadku uboju	-	-	-	-		-
3.5. Koszt obróbki produktów	-	-	-	-		-
4. Czyszczenie i odkażanie**)
4.1. Koszt badania skuteczności odkażania	Badanie bakteriologiczne 4 puli próbek	1 700 stad	400	680.000	149.011,70	tak
4.2. Koszt dojazdu	Do gospodarstwa i do laboratorium	1 700 stad	160	272.000	59.604,68	tak
4.3. Koszt pobrania próbek do badań skuteczności odkażania	Pobranie próbek	1 700 stad	7	11.900	2.607,70	tak
5. Wynagrodzenia (pracownicy zatrudnieni wyłącznie do celów programu)	Rzeczoznawcy	200 stad	34 zł/stado	6.800	-	nie
6. Materiały eksploatacyjne i sprzęt specjalny	Pasze - koszty zniszczenia	200 stad	100 zł/stado	20.000	-	nie
7. Inne koszty	Pasze - odszkodowania dla właściciela	200 stad	50 zł/stado	10.000	-	nie
OGÓŁEM			1.499.700***)	320.572,38

1) Dane dotyczące salmonellozy.

2) Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków zaplanowanych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na 2010 r. Nie wlicza się kosztów stałych. Wszystkie wartości są podane bez VAT.

^*) Koszt programu obliczono według kursu średniego euro w Narodowym Banku Polskim w dniu 9 lutego 2009 r., który wynosił: 1 euro = 4,5634 zł.

^**) Odkażanie jest rutynową czynnością wykonywaną zawsze przed zasiedleniem obiektu, stąd jej koszty są ponoszone przez hodowcę.

^***) W ramach tej kwoty 1.428.900 zł są to koszty, które zostaną przedstawione we wniosku o finansowanie wspólnotowe.

4. Szczegółowe założenia programu na 2011 r.

4.1. Środki przewidziane programem

4.1.1. Podsumowanie środków przewidzianych programem

Okres trwania programu: 2011 r.

[X] Kontrola

[X] Badania

[X] Obróbka produktów pochodzenia zwierzęcego

[X] Usuwanie produktów pochodzenia zwierzęcego

[X] Monitorowanie lub nadzór

[X] Inne środki: unieszkodliwianie lub obróbka paszy.

4.2. Sytuacja epizootyczna

4.2.1. Dane dotyczące rozwoju choroby

Rok: 2009 Stan na dzień: 31.12.2009 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objęta programem

Łączna liczba zwierząt objęta programem

Liczba zbadanych stadd)

Liczba stade) z dodatnim wynikiema)

Liczba stad zlikwidowanycha)

Łączna liczba zwierząt ubitych lub zabitycha)

Ilość zniszczonych jaj (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Ilość jaj skierowanych do przetwórstwa (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a3)

(a4)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)

21 643

722 503 630

21 314

714 095 355

20 665

128

55

125

0

2 411 424

0

-

-

-

-

^a) Dla salmonellozy odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Stada brojlerów.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli stado zbadano więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

Niektóre stada mogły zostać zbadane więcej niż jeden raz; większa liczba zbadanych stad, niż stad wykazanych w tabeli "łączna liczba stad", wynika z faktu, że w ciągu roku w gospodarstwie jest kilka cykli produkcyjnych brojlerów.

4.3. Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Rok: 2009 Gatunek zwierząt (a): drób

Kategoria (b): stada brojlerów (stada na 3 tygodnie przed przemieszczeniem do rzeźni)

Opis zastosowanych badań serologicznych: zgodnie z pkt 3 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych i wirusologicznych: zgodnie z pkt 3 załącznika do rozporządzenia nr 646/2007

Opis innych zastosowanych badań: nie dotyczy

Region (c)	Badania serologiczne		Badania mikrobiologiczne i wirusologiczne		Inne badania
	Liczba zbadanych próbek (d)	Liczba próbek z wynikiem dodatnim (e)	Liczba zbadanych próbek (d)	Liczba próbek z wynikiem dodatnim (e)	Liczba zbadanych próbek (d)	Liczba próbek z wynikiem dodatnim (e)
Rzeczpospolita Polska	259	128	913	128	-	-

(a) Gatunek zwierząt, w razie potrzeby.

(b) Kategoria/dodatkowe określenia: brojlery.

(c) Region określony w zatwierdzonym dla danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej programie kontroli i zwalczania chorób.

(d) Liczba zbadanych próbek.

(e) Liczba próbek z wynikiem dodatnim.

4.4. Dane dotyczące zakażenia

Rok: 2009 Gatunek zwierząt (a): stada brojlerów

Region (b)	Liczba zakażonych stad (c)	Liczba zakażonych zwierząt
Rzeczpospolita Polska	128	2 411 424 (d)

(a) Gatunek zwierząt, w razie potrzeby.

(b) Region określony w zatwierdzonym dla danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej programie kontroli i zwalczania chorób.

(c) Stada lub gospodarstwa, stosownie do sytuacji.

(d) Liczba zakażonych zwierząt ubitych lub zabitych w ramach programu.

4.5. Założenia programu

4.5.1. Założenia związane z badaniami

4.5.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych

1) Gatunek zwierząt (a): stada brojlerów

Region (b)	Rodzaj badania (c)	Populacja docelowa (d)	Rodzaj próbki (e)	Cel (f)	Liczba planowanych badań
Rzeczpospolita Polska	badanie bakteriologiczne	stada brojlerów	odchody/okładziny na buty lub skarpety	wykrycie stada zakażonego	1920
				stwierdzenie skuteczności przeprowadzonej dezynfekcji	460
				stwierdzenie efektu hamującego	1920
	badanie serologiczne			określenie serotypu	272

(a) Gatunek, w razie potrzeby.

(b) Region określony w zatwierdzonym dla danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej programie kontroli i zwalczania chorób.

(c) Opis badania.

(d) Wyszczególnienie gatunków i kategorii zwierząt objętych programem, w razie potrzeby.

(e) Opis próbki (np. odchody).

(f) Opis celu (np. nadzór, monitorowanie, kontrola szczepień).

4.5.1.2. Założenia w zakresie badania stad

Rok: 2011 Stan na dzień: 31.12.2009 r.

Gatunek: Gallus gallus Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba zwierząt

Łączna liczba stad objętych programem

Łączna liczba zwierząt objętych programem

Spodziewana liczba stad do zbadaniad)

Spodziewana liczba stade) z dodatnim wynikiema)

Spodziewana liczba stad do likwidacjie)

Spodziewana łączna liczba zwierząt do ubicia lub zabiciaa)

Spodziewana ilość jaj do zniszczenia (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Spodziewana ilość jaj skierowana do przetwórstwa (liczba sztuk lub masa w tonach)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Stada brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)

21 660

731 439 506

21 310

713 592 670

20 702

115

2 300 000

-

-

-

-

-

^a) Dla salmonellozy odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów - określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Stada brojlerów.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Należy zbadać środki do wykonania testu stada objętego programem na obecność Salmonella. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli stado zbadano więcej niż jeden raz, próba pozytywna brana jest pod uwagę tylko raz.

4.6. Szczegółowa analiza szacunkowych kosztów programu¹⁾

Koszty	Wyszczególnienie	Liczba jednostek	Koszt jednostkowy (w złotych)	Koszt jednostkowy (w euro)	Suma ogółem (w złotych)	Suma ogółem (w euro)2)	Wniosek o finansowanie wspólnotowe
1	2	3	4	5	6	7	8
1. Badania
1.1. Koszt badań laboratoryjnych	Liczba planowanych badań bakteriologicznych w ramach urzędowego pobierania próbek	1920	40 zł	9,89	76.800	18.980,30	tak
	Liczba planowanych badań w kierunku określenia serotypu odpowiednich izolatów	272	95 zł	23,48	25.840	6.386,08	tak
	Badanie efektu hamującego wzrost bakterii	1920	0,50 zł	0,12	960	237,25	tak
	Badanie w kierunku stwierdzenia skuteczności przeprowadzonej dezynfekcji	460 (115 x 4 próbki)	30 zł	7,41	13.800	3.410,52	tak
1.2. Koszt pobierania próbek	Pobranie próbek	2035 pobrań (1920 pobrań + 115 pobrań)	41 zł	-	83.435	-	nie
	Dojazd do fermy w celu pobrania próbek	2035 x 40 km	0,8358 zł/km	-	68.034,12	-	nie
	Dowóz próbek do laboratorium	2035 x 160 km	0,8358 zł/km	-	272.136,48	-	nie
1.3. Inne koszty	Materiały, sprzęt potrzebny do pobrania próbek na fermie	2035	13,98 zł	-	28.449,30	-	nie
2. Szczepienie lub obróbka produktów zwierzęcych	-	-	-	-	-	-	-
3. Ubój i zniszczenie	-	-	-	-	-	-	-
3.1. Odszkodowanie	Za pasze	58 stad x 15 t	1.095 zł/t	-	952.650	-	nie
3.2. Koszty transportu brojlerów gatunku kura (Gallus gallus)	-	-	-	-	-	-	-
3.3. Koszty unieszkodliwienia	Paszy	58 stad x 15 t	0,60 zł/kg	-	522.000	-	nie
3.4. Strata w przypadku uboju	-	-	-	-	-	-	-
3.5. Koszt obróbki produktów	Obróbka chemiczna paszy	57 x 15 000 kg (15 t)	0,02 zł/kg	-	17.100	-	nie
4. Czyszczenie i odkażanie3)	Nie dotyczy	-	-	-	-	-	-
5. Wynagrodzenia (pracownicy zatrudnieni wyłącznie do celów programu)	Rzeczoznawcy	115 stad x 2 godz. x 2 rzeczoznawców	27,67 zł/godz.	-	12.728,20	-	nie
	Koszty dojazdu rzeczoznawcy	115 x 2 rzeczoznawców x 40 km	0,8358 zł/km	-	7.689,36	-	nie
6. Materiały eksploatacyjne i sprzęt specjalny	-	-	-	-	-	-	-
7. Inne koszty	-	-	-	-	-	-	-
OGÓŁEM					2.081.622,46	-
OGÓŁEM (koszty kwalifikowane)					117.400	29.014,154)

¹⁾ Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Nie wlicza się kosztów stałych. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszty programu zostały obliczone dla wszystkich stad brojlerów objętych programem. Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidywanych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2011.

²⁾ Koszt programu obliczono wg kursu euro Europejskiego Banku Centralnego z dnia 29 stycznia 2010 r., który wynosił 4,0463 zł. Sumę ogółem w euro wyliczono na podstawie sumy ogółem w złotych, natomiast koszt jednostkowy w euro jest podany w zaokrągleniu do 2 miejsc po przecinku.

³⁾ Odkażanie jest rutynową czynnością wykonywaną zawsze przed zasiedleniem obiektu, stąd jego koszty są ponoszone przez hodowcę.

⁴⁾ Koszty kwalifikowane, które zostaną zawarte we wniosku o finansowanie wspólnotowe, wynoszą 29.014,16 euro.

1 Załącznik:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 28 maja 2010 r. (Dz.U.10.114.763) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2010 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 20 kwietnia 2011 r. (Dz.U.11.98.565) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 maja 2011 r.

• Identyfikator: Dz.U.2009.173.1345
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wprowadzenie "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2009-2011".
• Data aktu: 22/09/2009
• Data ogłoszenia: 16/10/2009
• Data wejścia w życie: 31/10/2009