Akty Prawne
Dziennik Ustaw
Dz.U.2006.10.54

Podstawy programowe kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI I NAUKI¹⁾

z dnia 28 grudnia 2005 r.

w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 114, poz. 1195 oraz z 2005 r. Nr 116, poz. 969):

______

¹⁾ Minister Edukacji i Nauki kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 października 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji i Nauki (Dz. U. Nr 220, poz. 1886).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104.

ZAŁĄCZNIK Nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OPERATORA DŹWIĘKU

SYMBOL CYFROWY 313[06]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) określać tok produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej, z uwzględnieniem elementów mających wpływ na realizację dźwięku;

2) stosować terminologię z zakresu produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

3) analizować scenopisy z uwzględnieniem zadań związanych z realizacją dźwięku;

4) prowadzić dokumentację i znakować zapisane nośniki;

5) stosować podstawowe normy techniczne obowiązujące w produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej i fonograficznej;

6) charakteryzować oraz użytkować typowe urządzenia dźwiękowe;

7) określać zasady działania urządzeń współpracujących z dźwiękiem;

8) instalować sprzęt dźwiękowy z zastosowaniem różnych połączeń;

9) prowadzić mikrofon na tyczce lub boomie oraz instalować mikrofony bezprzewodowe;

10) realizować nagrania dźwiękowe i nagłośnienia w sytuacjach powtarzalnych;

11) testować i oceniać sprawność sprzętu;

12) przeprowadzać naprawy i konserwację sprzętu;

13) lokalizować awarie sprzętu;

14) korzystać z instrukcji obsługi urządzeń;

15) sporządzać kosztorysy i zapotrzebowanie materiałowe związane z realizacją dźwięku;

16) stosować przepisy prawa autorskiego;

17) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

18) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

22) kierować zespołem pracowników;

23) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

24) korzystać z różnych źródeł informacji.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystent operatora dźwięku powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) współpracy z operatorem dźwięku w nagrywaniu i opracowaniu warstwy dźwiękowej filmów, programów telewizyjnych i radiowych;

2) kompletowania i oceny sprawności technicznej sprzętu niezbędnego do nagrywania dźwięku;

3) rozmieszczania w studiu i na planie filmowym mikrofonów zgodnie z instrukcją operatora dźwięku;

4) obsługi mikrofonów kierunkowych osadzonych na tyczkach i wysięgnikach;

5) opisywania nagranych taśm;

6) opracowania koncepcji nagrania z uwzględnieniem rozmieszczenia mikrofonów i obsługi aparatury nagrywającej;

7) eksploatacji, przechowywania i transportowania sprzętu;

8) sporządzania dokumentacji produkcyjno-finansowej.

3. Zawód asystent operatora dźwięku jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) wykonywania zadań asystenta operatora dźwięku planu filmowego i telewizyjnej pracy studyjnej;

2) wykonywania zadań asystenta operatora dźwięku postprodukcji filmowej i telewizyjnej;

3) wykonywania zadań asystenta operatora dźwięku radiowej pracy studyjnej i studia nagraniowego;

4) wykonywania zadań asystenta operatora dźwięku - akustyka teatralnego, realizatora nagłośnień.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować tok produkcji oraz technologie stosowane w produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

2) stosować terminologię z zakresu technologii produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

3) ustalać technologie realizacji dźwięku;

4) określać obowiązki asystenta realizatora dźwięku;

5) sporządzać kosztorysy i zapotrzebowanie materiałowe związane z realizacją dźwięku;

6) prowadzić dokumentację i oznakowywać zapisane nośniki;

7) duplikować i archiwizować materiały;

8) stosować normy techniczne obowiązujące w produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

9) charakteryzować budowę i działanie urządzeń dźwiękowych;

10) odczytywać i stosować instrukcje obsługi urządzeń elektronicznych;

11) opracowywać etapy zapisu dźwięku;

12) posługiwać się scenopisem w pracy;

13) konfigurować sprzęt, łącząc go w układy;

14) stosować zasady synchronizacji i mikrofonizacji w obsłudze operatorskiej;

15) prowadzić mikrofon na tyczce i boomie oraz instalować mikrofony bezprzewodowe;

16) wykonywać nagrania dźwiękowe oraz nagłośnienia w sytuacjach powtarzalnych;

17) testować sprzęt i oceniać jego sprawność;

18) lokalizować awarie sprzętu;

19) dokonywać napraw i konserwacji sprzętu;

20) projektować i wykonywać podstawowe adaptacje akustyczne;

21) użytkować komputerowe programy dźwiękowe i muzyczne;

22) przesyłać dane dźwiękowe za pomocą Internetu.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) produkcja filmowa, telewizyjna, radiowa, fonograficzna, teatralna i estradowa;

2) technologia realizacji dźwięku w produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

3) obowiązki asystenta realizatora dźwięku;

4) sporządzanie kosztorysów i zapotrzebowania materiałowego;

5) zasady dokumentacji i znakowania nośników;

6) duplikowanie i archiwizacja materiałów;

7) normy techniczne obowiązujące w produkcji filmowej, telewizyjnej, radiowej, fonograficznej, teatralnej i estradowej;

8) zasady działania i obsługi urządzeń dźwiękowych;

9) podstawy montażu dźwięku, zgrań dźwiękowych oraz zapis dźwięku;

10) analiza scenopisów;

11) zasady działania i obsługi urządzeń współpracujących z dźwiękiem;

12) zasady mikrofonizacji i synchronizacji;

13) operowanie mikroportami i mikrofonami (boomem, tyczką);

14) realizacja nagrań głosowych, muzycznych, efektowych w studiu i plenerze;

15) realizacja nagłośnień;

16) technika pomiarowa i lokalizowanie awarii;

17) konserwacja i naprawa sprzętu;

18) projektowanie podstawowych adaptacji akustycznych;

19) komputerowe programy dźwiękowe i muzyczne.

BLOK: AKUSTYKA I MUZYKA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykorzystywać wiedzę dotyczącą źródeł dźwięku, rozchodzenia się fal akustycznych, wpływu środowiska na przebieg fal oraz zasady słyszenia w działalności zawodowej;

2) określać źródła dźwięku i izolacyjność akustyczną;

3) oceniać akustykę pomieszczeń;

4) określać zasady działania przetworników elektroakustycznych, mikrofonów i głośników;

5) stosować prawa i zasady elektrotechniki mające wpływ na pracę urządzeń dźwiękowych i urządzeń towarzyszących;

6) określać technikę dźwiękową;

7) określać transmisję, przetwarzanie i zapis sygnału dźwiękowego;

8) wykorzystywać zasady tworzenia melodii, rytmu, harmonii i formy muzycznej;

9) odczytywać zapis nutowy;

10) rozpoznawać style muzyczne i utwory należące do kanonu literatury muzyki poważnej i rozrywkowej;

11) określać budowę, działanie i właściwości klasycznych instrumentów muzycznych;

12) określać budowę i działanie instrumentów elektrycznych i elektronicznych;

13) wykorzystywać wiedzę z historii kultury, filmu i teatru w działalności zawodowej;

14) oceniać jakość wykonania utworu i realizacji nagrania;

15) posługiwać się poprawną polszczyzną oraz stosować zasady dykcji i fonetyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady słyszenia, źródła dźwięku, rozchodzenie się fal akustycznych;

2) akustyka pomieszczeń, izolacyjność akustyczna;

3) przetworniki elektroakustyczne;

4) podstawy elektroniki, układy elektroniczne w torze elektroakustycznym;

5) podstawy techniki dźwiękowej;

6) transmisja sygnału, przetwarzanie i zapis sygnału;

7) zasady tworzenia melodii, rytmu, harmonii i formy muzycznej;

8) solfeż, zasady notacji muzycznej, czytanie nut;

9) literatura muzyczna, klasyczna i rozrywkowa;

10) instrumentoznawstwo, budowa i zasady działania instrumentów klasycznych;

11) budowa i zasady działania instrumentów elektrycznych i elektronicznych;

12) historia muzyki klasycznej, rozrywkowej i filmu połączona z projekcjami dźwiękowymi i audiowizualnymi;

13) ocena wykonania utworu oraz realizacji dźwiękowej;

14) fonetyka i dykcja.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z literatury technicznej, muzycznej i prawnej;

2) stosować przepisy prawa autorskiego;

3) obsługiwać komputerowe programy multimedialne i biurowe;

4) projektować bazy danych;

5) archiwizować informacje;

6) przesyłać informacje opracowane w formie graficznej z wykorzystaniem Internetu;

7) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

8) postępować zgodnie z zasadami etyki;

9) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

10) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

11) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

12) prowadzić negocjacje;

13) rozwiązywać problemy;

14) podejmować decyzje;

15) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

19) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

20) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) prawo autorskie;

2) obsługa ekranu i urządzeń multimedialnych;

3) multimedia i grafika komputerowa;

4) bazy danych;

5) przesyłanie danych w sieci Internet;

6) gospodarka rynkowa;

7) etyka;

8) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

9) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

10) zasady i metody komunikowania się;

11) elementy socjologii i psychologii pracy;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

14) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

15) elementy ergonomii;

16) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w wybranym języku obcym;

17) formy doskonalenia zawodowego;

18) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Techniczne podstawy zawodu	46
Akustyka i muzyka	34
Podstawy działalności zawodowej	10
Razem:	90**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia w szkołach dla młodzieży, jak i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 10 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) studio zdjęciowe;

2) studio dźwiękowe;

3) studio muzyczne;

4) montażownia dźwięku;

5) pracownia konserwacji;

6) sala projekcyjna;

7) przepisywalnia audiowizualna;

8) pracownia nagłośnienia;

9) mediateka;

10) pracownia komputerowa.

Studio zdjęciowe, zorganizowane i wyposażone na wzór studia telewizyjnego, przeznaczone do nagrań z obrazem w warunkach hali zdjęciowej i warunkach pozastudyjnych we wnętrzach lub w plenerze, powinno być wyposażone w:

1) kamery wideo, DV;

2) sprzęt oświetleniowy;

3) mikrofony do nagrań na planie, w tym mikrofony bezprzewodowe;

4) stoły mikserskie stacjonarne i przenośne;

5) urządzenia umożliwiające zapis na różnych nośnikach;

6) elementy umożliwiające adaptację akustyczną studia.

Studio dźwiękowe, do nagrań studyjnych typu postprodukcyjnego i zgrań z obrazem, powinno być wyposażone w:

1) mikrofony studyjne;

2) stół mikserski;

3) urządzenia zapisujące dźwięk w różnych formatach;

4) urządzenia peryferyjne typu:

a) sztuczny pogłos,

b) kompresory,

c) korektory barwy;

5) urządzenia odtwarzające i zapisujące dźwięk w synchronizacji z obrazem;

6) urządzenia do synchronizacji projekcji obrazu z urządzeniami odtwarzającymi i zapisującymi dźwięk;

7) miejsce do wykonywania efektów synchronicznych;

8) elementy umożliwiające zmiany parametrów akustycznych studia.

Studio muzyczne, do nagrań muzycznych i słowno-muzycznych typu radiowego i fonograficznego, powinno być wyposażone w:

1) mikrofony studyjne;

2) stół mikserski;

3) urządzenia zapisujące i odtwarzające dźwięk;

4) urządzenia peryferyjne typu:

a) sztuczny pogłos,

b) korektory barwy;

5) elementy umożliwiające zmiany akustyki studia i separację źródeł dźwięku;

6) instrumenty elektroniczne mogące współpracować w systemie MIDI.

Montażownia dźwięku przeznaczona jest do montażu dźwięku na różnego typu nośnikach i komputerach.

Pracownia konserwacji, do bieżącej konserwacji sprzętu szkolnego oraz do prowadzenia ćwiczeń laboratoryjnych, powinna być wyposażona w:

1) generator sygnałów testowych;

2) spektrometr;

3) oscyloskop;

4) komplet taśm testowych i czyszczących do urządzeń rejestrujących i odtwarzających dźwięk na stanowiskach analogowych i cyfrowych;

5) korektory graficzne sygnałów dźwiękowych, jedna para identycznych;

6) stereofoniczny układ podsłuchu sygnałów;

7) stanowisko komputerowe z możliwością rejestracji sygnałów testowych;

8) magnetofon DATR do zapisu i odtwarzania;

9) stanowisko naprawcze:

a) zestaw narzędzi do napraw urządzeń i okablowania,

b) zestaw materiałów do napraw urządzeń i okablowania;

10) sonometr;

11) zestaw urządzeń do pomiaru akustyki pomieszczeń i układów odsłuchowych;

12) miernik fazy.

Sala projekcyjna przeznaczona jest do projekcji filmów z różnych nośników na duży ekran, w określonych standardach dźwiękowych.

Przepisywalnia audiowizualna powinna być wyposażona w urządzenia do kopiowania materiałów dźwiękowych i audiowizualnych w formatach analogowych i cyfrowych.

Pracownia nagłośnienia powinna być wyposażona w sprzęt do realizacji dźwięku w przestrzeni otwartej i zamkniętej.

Mediateka stanowi zaplecze informatyczne szkoły i powinna być wyposażona w:

1) materiały dydaktyczne;

2) archiwalia i materiały do udźwiękowienia prac uczniowskich:

a) druki,

b) taśmy,

c) płyty: analogowe, CD, DVD;

3) literaturę;

4) prasę;

5) nagrania audiowizualne, muzyczne i dźwiękowe.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z możliwością korzystania z Internetu;

2) specjalistyczne programy komputerowe.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w studiach nagrań, wytwórniach filmowych, ośrodkach telewizyjnych i radiowych.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE FOTOGRAF

SYMBOL CYFROWY 313[05]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) dobierać materiały światłoczułe do realizacji określonych zadań;

2) dobierać i sporządzać roztwory do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych;

3) wykonywać różnego typu prace fotograficzne z wykorzystaniem sprzętu oraz materiałów światłoczułych;

4) stosować cyfrowe techniki pozyskiwania, rejestracji i przetwarzania obrazu;

5) wykorzystywać programy komputerowe do obróbki zdjęć;

6) prowadzić procesy technologiczne;

7) eksploatować i dokonywać konserwacji sprzętu fotograficznego;

8) wykonywać prace związane z obsługą klientów;

9) określać możliwości realizacji usług, przyjmować zlecenia;

10) prowadzić dokumentację realizowanych prac;

11) wykonywać prace archiwizacyjne z wykorzystaniem technik informatycznych;

12) prowadzić racjonalną gospodarkę materiałową;

13) sporządzać kosztorysy prac i usług;

14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

15) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

16) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

17) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

18) oceniać i sporządzać oferty handlowe;

19) doskonalić umiejętności zawodowe;

20) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

21) korzystać z różnych źródeł informacji;

22) prowadzić działalność gospodarczą;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie fotograf powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania prac fotograficznych z zastosowaniem tradycyjnych i cyfrowych technik rejestracji obrazu;

2) dokonywania chemicznej obróbki materiałów fotograficznych negatywowych, pozytywowych i diapozytywowych;

3) wykonywania kopii pozytywowych z materiałów zdjęciowych;

4) pozyskiwania, przetwarzania i wizualizacji obrazu z zastosowaniem technik cyfrowych;

5) opracowywania zdjęć z zastosowaniem technik informatycznych;

6) prowadzenia fotograficznej działalności usługowej.

BLOK: TECHNOLOGIA PROCESÓW FOTOGRAFICZNYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykorzystywać wiedzę z zakresu historii sztuki i fotografii;

2) organizować stanowiska pracy;

3) przygotowywać materiały do wykonania zadań;

4) sporządzać szkice i rysunki techniczne;

5) obsługiwać aparaty fotograficzne, powiększalniki, koreksy, procesory do obróbki materiałów fotograficznych, sprzęt laboratoryjny;

6) określać funkcje elementów sprzętu fotograficznego, materiałów światłoczułych i chemikaliów;

7) dobierać materiały fotograficzne czarno-białe i barwne: negatywowe, odwracalne i pozytywowe oraz chemikalia fotograficzne, z uwzględnieniem ich właściwości, sposobu użytkowania i przechowywania;

8) ustalać technikę wykonania dla materiałów negatywowych, odwracalnych, czarno-białych i barwnych w różnych warunkach zdjęciowych;

9) ustalać warunki ekspozycji obrazu, dobierać obiektyw, oświetlenie, posługiwać się światłomierzem;

10) kontrolować powstawanie obrazu optycznego, jego cech i skali odwzorowania;

11) prowadzić i kontrolować przebieg procesów chemicznych: redukcji, utleniania;

12) oceniać jakość wykonanej pracy, usuwać usterki;

13) transportować i przechowywać materiały fotograficzne;

14) przygotowywać, użytkować i konserwować narzędzia pracy;

15) obsługiwać sprzęt komputerowy, korzystać z programów komputerowych do obróbki obrazu;

16) obliczać należność za wykonaną pracę;

17) stosować zasady gospodarki odpadami;

18) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) stosować środki ochrony indywidualnej;

20) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) historia i rozwój fotografii;

2) elementy wiedzy o sztuce;

3) elementy rysunku technicznego;

4) rysunek odręczny i szkicowy;

5) budowa i działanie tradycyjnych i cyfrowych aparatów fotograficznych;

6) fizyka światła i soczewki;

7) automatyzacja i komputeryzacja techniki zdjęciowej;

8) oświetlenie w fotografii;

9) materiały światłoczułe czarno-białe;

10) materiały światłoczułe barwne;

11) warunki naświetlania;

12) retusz, powiększanie, kopiowanie;

13) kompozycja, światło i barwa obrazu fotograficznego;

14) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska;

15) pierwsza pomoc.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z różnych źródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej;

2) wyjaśniać podstawowe terminy z zakresu ekonomii i gospodarki rynkowej oraz określać zachodzące między nimi relacje;

3) stosować istotne dla praktyki zawodowej zasady prawa finansowego, bankowego, podatkowego;

4) prowadzić działalność gospodarczą;

5) wypełniać i sporządzać dokumenty wymagane przy podejmowaniu pracy, zakładaniu i prowadzeniu własnej firmy;

6) prowadzić działalność rozliczeniową, realizować różne formy płatności;

7) oceniać i sporządzać oferty handlowe;

8) określać możliwości realizacji zamówień, przyjmować zlecenia;

9) opracowywać kosztorysy płac i usług;

10) obliczać należność za wykonaną pracę;

11) sporządzać umowy o wykonanie prac;

12) prezentować realizowane prace i usługi;

13) organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii;

14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

15) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

16) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) przestrzegać zasad etyki;

18) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

19) stosować środki ochrony indywidualnej;

20) korzystać z różnych źródeł informacji, związanych z prowadzoną działalnością.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) problematyka prawna i ekonomiczna związana z działalnością fotograficzną;

2) podstawy funkcjonowania przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej;

3) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

4) elementy prawa finansowego, bankowego, podatkowego oraz prawa pracy;

5) dokumentacja działalności firmy, dokumentacja pracy;

6) elementy socjologii i psychologii pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) elementy ergonomii;

9) zasady i metody komunikowania się;

10) etyka;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

12) środki ochrony indywidualnej.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Technologia procesów fotograficznych	60
Podstawy działalności zawodowej	20
Razem:	80**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia fotograficzna;

2) pracownia rysunku;

3) pracownia komputerowa.

Pracownia fotograficzna powinna być wyposażona w:

1) sprzęt fotograficzny:

a) aparaty fotograficzne różnego typu,

b) zestaw obiektywów,

c) światłomierz,

d) zestaw filtrów zdjęciowych;

2) sprzęt oświetleniowy;

3) sprzęt pomocniczy;

4) sprzęt do kopiowania;

5) materiały fotograficzne i chemikalia do ich obróbki;

6) procesory do obróbki materiałów fotograficznych;

7) nośniki informacji;

8) komputer z oprogramowaniem graficznym.

Pracownia rysunku powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe z kompletem przyborów rysunkowych i malarskich;

2) sztalugi i podkłady do papieru rysunkowego;

3) modele i plansze figur płaskich, brył oraz przedmiotów dekoracyjnych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) programy komputerowe do cyfrowej obróbki zdjęć;

3) skanery do materiałów transparentnych i refleksyjnych;

4) drukarki różnego typu;

5) kserokopiarki;

6) aparaty cyfrowe i nośniki informacji.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych oraz w zakładach pracy. Zajęcia praktyczne realizowane w zakładach zapewniają dostęp do współczesnych rozwiązań technologicznych stosowanych w fotografice.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER IZOLACJI BUDOWLANYCH

SYMBOL CYFROWY 713[08]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozpoznawać rodzaje budowli, ich konstrukcje oraz technologię wykonania;

2) posługiwać się dokumentacją techniczną, normami i instrukcjami w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

3) sporządzać szkice robocze izolacji budowlanych;

4) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do wykonywania określonych izolacji budowlanych;

5) użytkować i konserwować narzędzia, urządzenia i sprzęt stosowane w robotach budowlanych i izolacyjnych;

6) magazynować, składować i transportować materiały budowlane i izolacyjne;

7) montować, użytkować i demontować rusztowania;

8) przygotowywać podłoża pod różnego rodzaju izolacje;

9) wykonywać roboty ciesielskie, murarskie, betoniarskie, tynkarskie i malarskie w zakresie związanym z montażem izolacji budowlanych;

10) wykonywać izolacje wodochronne, termiczne, akustyczne, przeciwdrganiowe, chemoodporne i antykorozyjne zgodnie z obowiązującymi normami oraz warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych;

11) wykonywać powłoki antykorozyjne konstrukcji stalowych, drewnianych, betonowych i murowych;

12) wykonywać powłoki ochronne na różnego rodzaju izolacjach;

13) ocieplać zewnętrzne ściany budynków;

14) wykonywać dylatacje oraz uszczelnienia elementów budowlanych;

15) oceniać jakość wykonanych izolacji budowlanych;

16) oceniać stan techniczny istniejących izolacji oraz dokonywać ich konserwacji, napraw i demontażu;

17) wykonywać przedmiary i obmiary robót;

18) dokonywać rozliczenia materiałów, pracy sprzętu oraz robocizny;

19) wykonywać kalkulację kosztów oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

20) korzystać z urządzeń, wyposażenia i zaplecza techniczno-socjalnego terenu budowy;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

23) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

24) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

25) korzystać z różnych źródeł informacji;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) prowadzić działalność gospodarczą.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter izolacji budowlanych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowywania podłoży pod różnego rodzaju izolacje;

2) wykonywania izolacji wodochronnych, paroszczelnych i paroprzepuszczalnych;

3) wykonywania izolacji termicznych;

4) wykonywania izolacji akustycznych i przeciwdrganiowych;

5) wykonywania izolacji chemoodpornych i powłok antykorozyjnych;

6) izolowania rurociągów i urządzeń przemysłowych;

7) dokonywania konserwacji, napraw i demontażu izolacji budowlanych;

8) wykonywania dylatacji i uszczelnień elementów budowlanych.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY BUDOWNICTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się pojęciami i terminologią budowlaną;

2) rozpoznawać rodzaje i elementy budynków;

3) określać konstrukcję i technologię wykonania budynków;

4) rozróżniać i określać właściwości materiałów i wyrobów budowlanych i materiałów izolacyjnych;

5) oceniać jakość materiałów izolacyjnych;

6) rozróżniać rodzaje izolacji budowlanych;

7) stosować zasady organizacji terenu budowy oraz stanowiska roboczego;

8) określać zasady składowania i przechowywania materiałów i wyrobów budowlanych i materiałów izolacyjnych;

9) określać zasady transportowania materiałów i wyrobów budowlanych i materiałów izolacyjnych;

10) rozróżniać rodzaje rusztowań oraz określać zasady ich użytkowania;

11) określać zasady wykonywania podstawowych robót ciesielskich, zbrojarskich, betoniarskich, murarskich, tynkarskich i malarskich;

12) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące na terenie budowy;

13) rysować podstawowe konstrukcje geometryczne;

14) wymiarować i opisywać rysunki techniczne;

15) stosować zasady wykonywania przekrojów, rzutów poziomych i aksonometrycznych;

16) odczytywać oznaczenia graficzne na rysunkach;

17) rozróżniać poszczególne rodzaje i elementy dokumentacji technicznej;

18) posługiwać się dokumentacją techniczną w zakresie projektów architektoniczno-budowlanych, konstrukcyjnych i instalacyjnych;

19) wykonywać szkice określonych izolacji budowlanych;

20) posługiwać się podstawowymi przyrządami pomiarowymi;

21) wykonywać przedmiary i obmiary robót izolacyjnych i budowlanych;

22) wykonywać rysunki inwentaryzacyjne.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) ogólne wiadomości o obiektach budowlanych;

2) elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne budynków;

3) materiały i wyroby budowlane i materiały izolacyjne;

4) rodzaje izolacji budowlanych;

5) teren budowy i jego organizacja;

6) magazynowanie, składowanie i transportowanie materiałów i wyrobów budowlanych i materiałów izolacyjnych;

7) zasady montażu i użytkowania rusztowań i pomostów roboczych;

8) podstawowe roboty ciesielskie, zbrojarskie, betoniarskie, murarskie, tynkarskie, malarskie;

9) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, obowiązujące podczas wykonywania robót budowlanych i izolacyjnych;

10) rodzaje rysunków technicznych;

11) podstawowe konstrukcje geometryczne;

12) zasady wymiarowania rysunków;

13) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

14) rysunek odręczny i schematyczny;

15) elementy dokumentacji budowlanej;

16) oznaczenia graficzne na rysunkach technicznych;

17) przedmiar i obmiar robót budowlanych i izolacyjnych;

18) rysunek inwentaryzacyjny.

BLOK: TECHNOLOGIE WYKONYWANIA IZOLACJI

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować, użytkować i likwidować stanowisko pracy montera izolacji budowlanych zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać materiały budowlane i izolacyjne do wykonania określonego rodzaju izolacji;

3) przygotowywać materiały izolacyjne i pomocnicze do wykonania określonego rodzaju izolacji;

4) stosować materiały i wyroby budowlane i materiały izolacyjne zgodnie z ich przeznaczeniem;

5) magazynować, składować i transportować materiały izolacyjne;

6) dobierać, użytkować i konserwować narzędzia, urządzenia oraz sprzęt do ręcznego i mechanicznego wykonywania robót izolacyjnych;

7) montować, użytkować i demontować rusztowania;

8) przygotowywać różnego rodzaju podłoża pod izolacje budowlane;

9) wykonywać podstawowe roboty budowlane związane z montażem izolacji budowlanych;

10) wykonywać izolacje wodochronne, termiczne, akustyczne, przeciwdrganiowe, chemoodporne i antykorozyjne obiektów budowlanych i urządzeń w określonych technologiach;

11) wykonywać powłoki antykorozyjne konstrukcji stalowych, drewnianych, betonowych i murowanych;

12) izolować rurociągi i urządzenia przemysłowe;

13) wykonywać dylatacje oraz uszczelniać elementy budowlane;

14) ocieplać ściany budynków;

15) oceniać jakość wykonanych izolacji budowlanych;

16) wykonywać prace konserwacyjne i naprawcze izolacji budowlanych;

17) demontować elementy istniejących izolacji oraz czyścić i segregować odzyskane materiały;

18) rozliczać materiały stosowane do wykonania robót izolacyjnych;

19) obliczać koszty wykonywanych robót budowlanych i izolacyjnych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja stanowiska pracy;

2) materiały stosowane do wykonywania izolacji budowlanych;

3) magazynowanie, składowanie i transportowanie materiałów i wyrobów budowlanych i materiałów izolacyjnych;

4) narzędzia, urządzenia i sprzęt do ręcznego i mechanicznego wykonywania izolacji;

5) technologie wykonywania izolacji wodochronnych, termicznych, akustycznych i przeciwdrganiowych oraz chemoodpornych i antykorozyjnych;

6) powłoki antykorozyjne;

7) izolowanie rurociągów i urządzeń przemysłowych;

8) szczeliny dylatacyjne;

9) ocieplanie ścian budynków;

10) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące podczas wykonywania izolacji budowlanych;

11) konserwacja, naprawy i demontaż izolacji;

12) koszty wykonywanych robót.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać i charakteryzować przedsiębiorstwa budowlane;

3) przestrzegać przepisów prawa budowlanego, podatkowego i bankowego;

4) korzystać z różnych źródeł wiedzy technicznej, ekonomicznej i prawnej;

5) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

6) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

8) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

9) komunikować się i współpracować w zespole;

10) rozwiązywać problemy;

11) podejmować decyzje;

12) doskonalić umiejętności zawodowe;

13) przestrzegać zasad etyki;

14) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

15) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) funkcjonowanie przedsiębiorstw budowlanych;

3) przepisy prawa budowlanego, podatkowego i bankowego;

4) prawa i obowiązki pracownika;

5) bezpieczeństwo i higiena pracy;

6) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

7) elementy ergonomii;

8) zasady i metody komunikowania się;

9) elementy socjologii i psychologii pracy;

10) etyka;

11) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

12) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Techniczne podstawy budownictwa	20
Technologie wykonywania izolacji	50
Podstawy działalności zawodowej	10
Razem	80**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia ogólnobudowlana;

2) pracownia rysunku technicznego;

3) pracownia komputerowa;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia ogólnobudowlana powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów budowlanych i izolacyjnych;

2) modele obiektów budowlanych i ich elementów;

3) narzędzia, sprzęt oraz przyrządy stosowane w robotach izolacyjnych;

4) środki ochrony indywidualnej;

5) dokumentację architektoniczno-budowlaną oraz instrukcje wykonywania robót izolacyjnych;

6) katalogi i prospekty materiałów i wyrobów budowlanych oraz izolacyjnych, normy, aprobaty techniczne, certyfikaty jakości.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) wzory pisma znormalizowanego;

4) plansze i modele figur płaskich i brył;

5) wyroby budowlane i izolacyjne;

6) dokumentację architektoniczno-budowlaną oraz instalacji budowlanych;

7) komplety norm budowlanych dotyczących zasad sporządzania rysunków;

8) komplety katalogów nakładów rzeczowych oraz cenników do kosztorysowania robót budowlanych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) licencyjne oprogramowanie na każdym stanowisku zawierające system operacyjny, edytor tekstu, edytor rysunku, arkusz kalkulacyjny;

3) specjalistyczne programy komputerowe.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) sprzęt do badania cech technicznych materiałów budowlanych i izolacyjnych;

2) przyrządy pomiarowe stosowane podczas wykonywania robót izolacyjnych;

3) narzędzia i sprzęt do wykonywania robót izolacyjnych w rożnych technologiach;

4) odzież ochronną i sprzęt ochrony indywidualnej stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych;

5) materiały do wykonywania izolacji: wodochronnych, paroszczelnych i paroprzepuszczalnych, termicznych, akustycznych i przeciwdrganiowych, chemoodpornych, antykorozyjnych;

6) materiały i wyroby budowlane, materiały wykończeniowe oraz elementy stosowane do mocowania izolacji;

7) dokumentacje architektoniczno-budowlane oraz instalacji budowlanych;

8) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych do robót budowlano-montażowych;

9) katalogi i prospekty materiałów i wyrobów budowlanych i izolacyjnych, normy, aprobaty techniczne, certyfikaty jakości.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, w centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w firmach zajmujących się wykonywaniem izolacji budowlanych.

ZAŁĄCZNIK Nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

SYMBOL CYFROWY 812[01]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) czytać i szkicować rysunki konstrukcyjne i technologiczne;

2) czytać schematy układów mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych i automatyki przemysłowej występujące w Dokumentacjach Techniczno-Ruchowych (DTR);

3) oceniać stan techniczny użytkowanego urządzenia;

4) wykonywać proste naprawy, regulację i konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach technologicznych;

5) uruchamiać, wykonywać i kontrolować przebieg pracy oraz wyłączać użytkowane urządzenie;

6) oceniać i weryfikować narzędzia, osprzęt i przyrządy stosowane w procesach obróbki cieplnej i plastycznej;

7) kontrolować działanie i sprawdzać prawidłowość pracy aparatury pomiarowej;

8) rozpoznawać gatunki materiałów wsadowych i wyrobów gotowych ze stali, metali nieżelaznych i ich stopów oraz ich jakość;

9) przygotowywać wsad do procesów obróbki cieplnej i plastycznej, prowadzić procesy technologiczne zgodnie z instrukcjami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz procedurami zapewnienia jakości;

10) posługiwać się urządzeniami pomiarowymi w procesie technologicznym;

11) wykonywać kontrolę przebiegu procesu technologicznego zgodnie z procedurami zapewnienia jakości;

12) pobierać próby do badań składu chemicznego, właściwości wytrzymałościowych i technologicznych, struktury, zgodnie z warunkami zamówienia;

13) korzystać z urządzeń komputerowych stosowanych w procesach wytwarzania, kontroli i sterowania oraz analizy jakości;

14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

15) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

16) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

18) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

19) korzystać z różnych źródeł informacji;

20) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) użytkowania urządzeń podstawowych i pomocniczych do obróbki plastycznej, cieplnej, wykańczającej;

2) prowadzenia obserwacji i oceny stanu technicznego użytkowanych urządzeń podstawowych i pomocniczych;

3) dokonywania przeglądu, konserwacji, drobnych napraw oraz regulacji urządzeń do obróbki plastycznej i cieplnej;

4) wykonywania czynności związanych z weryfikacją, użytkowaniem i konserwacją przyrządów pomiarowych oraz narzędzi roboczych;

5) prowadzenia procesu nagrzewania wsadu przeznaczonego do obróbki plastycznej na gorąco i obróbki cieplnej według instrukcji technologicznej;

6) prowadzenia procesu obróbki plastycznej stali i metali nieżelaznych w pojedynczych urządzeniach i zespołach zgodnie z instrukcjami technologicznymi;

7) uczestniczenia w prowadzaniu kontroli wstępnej, międzyoperacyjnej i ostatecznej wyrobów obrabianych plastycznie i cieplnie zgodnie z procedurami zapewnienia jakości.

3. Zawód operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) walcownictwa;

2) kuźnictwa;

3) ciągarstwa;

4) tłocznictwa.

BLOK: EKSPLOATACYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) czytać rysunki konstrukcyjne i technologiczne, Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR) oraz instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

2) określać warunki równowagi ciała sztywnego;

3) wyjaśniać pojęcia: prędkość obwodowa, prędkość obrotowa, praca mechaniczna, moc, energia i sprawność;

4) rozróżniać typowe rodzaje obciążeń i naprężeń występujące w elementach maszyn;

5) rozróżniać rodzaje połączeń, osie, wały, łożyska, sprzęgła, hamulce i mechanizmy oraz określać ich zastosowanie w budowie maszyn;

6) określać na podstawie dokumentacji technicznej elementy składowe maszyny lub urządzenia oraz ustalać przebieg ich montażu i demontażu;

7) określać parametry maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie tabliczki znamionowej oraz rozróżniać na schematach elementy obwodu elektrycznego;

8) mierzyć natężenie prądu i moc w obwodach prądu stałego oraz przemiennego jednofazowego i trójfazowego;

9) rozróżniać instalacje mieszkaniowe i przemysłowe oraz połączenia odbiorników szeregowo, równolegle, w gwiazdę i w trójkąt;

10) rozróżniać: uziemienie ochronne, uziom, przewód uziemiający i zerowanie;

11) wskazywać różnice w budowie i pracy między prądnicą, silnikiem i transformatorem;

12) rozróżniać podstawowe elementy elektroniczne oraz podstawowe elementy układu sterowania;

13) rozróżniać elementy układów automatyki przemysłowej oraz czytać proste schematy układów automatycznej regulacji;

14) rozróżniać elementy napędów hydraulicznych i pneumatycznych oraz określać ich przeznaczenie;

15) czytać schematy układów hydraulicznych i pneumatycznych;

16) charakteryzować sprężarki i wentylatory oraz wskazywać ich wykorzystanie w procesach technologicznych obróbki cieplnej i plastycznej;

17) klasyfikować i charakteryzować urządzenia transportu wewnętrznego oraz określać ich wykorzystanie w procesach technologicznych obróbki cieplnej i plastycznej;

18) charakteryzować urządzenia do nagrzewania wsadu oraz do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

19) charakteryzować urządzenia podstawowe i pomocnicze wykorzystywane w procesach technologicznych obróbki cieplnej i plastycznej;

20) określać zależności między tarciem a smarowaniem;

21) rozróżniać zjawiska fizykochemiczne towarzyszące procesom destrukcyjnym w eksploatacji maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej;

22) rozróżniać układy smarowania maszyn i urządzeń;

23) rozpoznawać stan techniczny użytkowanych maszyn i urządzeń;

24) charakteryzować rodzaje obsług i wykazywać ich wpływ na prawidłową pracę maszyn i urządzeń;

25) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową, PN - ISO i inną literaturą techniczną;

26) stosować przepisy dozoru technicznego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej oraz urządzeń do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) tolerancje, pasowania i chropowatość powierzchni;

3) podstawy mechaniki i wytrzymałości materiałów;

4) elementy maszyn;

5) montaż i demontaż maszyn i urządzeń;

6) elementy elektrotechniki i elektroniki;

7) mechaniczne urządzenia automatyki przemysłowej;

8) napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

9) sprężarki i wentylatory;

10) urządzenia transportu wewnętrznego;

11) urządzenia do obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

12) urządzenia do nagrzewnia wsadu;

13) podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia do obróbki plastycznej metali;

14) tarcie i smarowanie w maszynach;

15) zużycie części maszyn i ocena stanu technicznego;

16) użytkowanie maszyn i urządzeń;

17) obsługiwanie maszyn i urządzeń;

18) przepisy dozoru technicznego;

19) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

20) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

21) przepisy ochrony środowiska.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozróżniać materiały niemetalowe wykorzystywane w eksploatacji maszyn i urządzeń oraz w procesach technologicznych obróbki plastycznej;

2) określać właściwości metali i ich stopów oraz wskazywać na znaczenie ich oceny w procesach kontroli materiałów wsadowych i wyrobów gotowych;

3) rozróżniać gatunki, właściwości i zastosowanie stopów Fe-C oraz charakteryzować sposoby ich otrzymywania;

4) określać wpływ węgla, domieszek i zanieczyszczeń na właściwości stali;

5) rozróżniać gatunki, właściwości i zastosowanie metali nieżelaznych i ich stopów;

6) określać zmiany strukturalne stopów Fe-C podczas nagrzewania, wygrzewania i chłodzenia;

7) wykonywać podstawowe operacje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz oceniać ich wpływ na strukturę i właściwości stopów;

8) analizować wady spowodowane niewłaściwie przeprowadzoną obróbką cieplną;

9) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki oraz wskazywać sposoby ochrony przed korozją w procesach wytwarzania i eksploatacji;

10) rozróżniać elementy maszyn wykonane w procesie odlewania oraz określać cechy charakterystyczne technologii odlewniczej;

11) rozróżniać materiały wsadowe do obróbki plastycznej stali, metali nieżelaznych i ich stopów;

12) charakteryzować przebieg procesu nagrzewania metali do obróbki plastycznej;

13) określać wpływ temperatury i czasu nagrzewania na plastyczność stali, metali nieżelaznych i ich stopów;

14) określać podstawowe mechanizmy odkształcenia plastycznego;

15) charakteryzować obróbkę plastyczną na zimno i na gorąco;

16) klasyfikować i charakteryzować metody obróbki plastycznej stali, metali nieżelaznych i ich stopów;

17) wykonywać nieskomplikowane części metodami obróbki plastycznej;

18) wykonywać podstawowe operacje obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem;

19) lutować, kleić i wykonywać pod nadzorem podstawowe operacje spawania elektrycznego i gazowego;

20) wykonywać czynności konserwacyjne, prace montażowo-demontażowe, drobne naprawy, wymianę części, regulację zespołów i całego urządzenia oraz przeprowadzać próby po naprawie;

21) dobierać narzędzia, przyrządy i materiały w zależności od wykonywanej pracy;

22) wydawać, przyjmować i ewidencjonować narzędzia, przyrządy i materiały;

23) użytkować urządzenia komputerowe w zakresie wspomagania procesów technologicznych;

24) posługiwać się dokumentacją technologiczną, PN - ISO, ISO, branżowymi i zakładowymi normami oraz inną literaturą techniczną;

25) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska na stanowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały niemetalowe;

2) metale i ich stopy;

3) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna stali, metali nieżelaznych i ich stopów;

4) korozja;

5) odlewnictwo;

6) obróbka plastyczna stali, metali nieżelaznych i ich stopów;

7) obróbka ręczna i mechaniczna skrawaniem;

8) spajanie metali;

9) konserwacja i naprawa urządzeń hutniczych;

10) gospodarka materiałowa;

11) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

12) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

13) przepisy ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) określać główne źródła zanieczyszczeń emitowanych przez huty żelaza i metali nieżelaznych oraz wskazywać ich wpływ na człowieka i środowisko;

3) oceniać stan zagrożenia środowiska spowodowany emisją gazów, pyłów i innych odpadów hutniczych na podstawie obowiązujących norm dopuszczalnych zanieczyszczeń;

4) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

5) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

6) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

7) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

8) komunikować się i współpracować w zespole;

9) rozwiązywać problemy;

10) podejmować decyzje;

11) doskonalić umiejętności zawodowe;

12) przestrzegać zasad etyki;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa;

3) ochrona środowiska;

4) elementy ergonomii;

5) zasady i metody komunikowania się;

6) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

7) elementy socjologii i psychologii pracy;

8) etyka;

9) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

10) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w %*
Eksploatacyjny	30
Technologiczny	36
Podstawy działalności zawodowej	6
Razem:	72 **

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 28 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń;

2) pracownia podstaw techniki wytwarzania materiałów;

3) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

4) pracownia komputerowa;

5) warsztaty szkolne.

Pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

4) normy PN - ISO;

5) dokumentacje techniczne, Dokumentacje Techniczno-Ruchowe (DTR);

6) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn z przekrojami, sprzęgieł, hamulców, przekładni mechanicznych, mechanizmów;

7) elementy maszyn: połączenia, wały, osie, łożyska, sprężyny;

8) części maszyn z różnymi postaciami zużycia;

9) modele: sprężarek, wentylatorów, pomp, urządzeń transportowych;

10) przyrządy pomiarowe, wzorce chropowatości;

11) elementy pasowane;

12) katalog łożysk tocznych.

Pracownia podstaw techniki wytwarzania materiałów powinna być wyposażona w:

1) zestawy: gatunków drewna, tworzyw sztucznych, materiałów ogniotrwałych, uszczelek, złącz spawanych, zgrzewnych, lutowanych;

2) próbki: wyrobów stalowych, wyrobów z metali nieżelaznych i ich stopów;

3) modele urządzeń do nagrzewania i chłodzenia, urządzeń do obróbki plastycznej;

4) modele obrabiarek;

5) narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;

6) schematy ciągów technologicznych walcowania;

7) normy PN - ISO, ISO, branżowe normy, zakładowe normy;

8) dokumentację technologiczną;

9) katalogi stali.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna być wyposażona w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) elementy obwodów elektrycznych: rezystory, cewki, kondensatory;

3) zasilacze, generatory;

4) silniki, prądnice, transformatory;

5) przekroje maszyn elektrycznych;

6) próbki: przewodów i kabli elektrycznych, różnych rodzajów izolacji;

7) typowe źródła światła, urządzenia grzejne;

8) wyłączniki instalacyjne, bezpieczniki, styczniki, przekaźniki;

9) osprzęt instalacji elektrycznych;

10) elementy elektroniczne;

11) wzmacniacze i generatory, zasilacze;

12) układy cyfrowe;

13) oscyloskop;

14) normy PN - ISO, ISO;

15) katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych;

16) katalogi elementów elektronicznych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne z zakresu automatycznej regulacji procesów technologicznych, kontroli jakości, sterowania procesami technologicznymi.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia i przyrządy do: obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem, kucia ręcznego, spawania, montażu;

3) urządzenia do: nagrzewania, chłodzenia, spawania;

4) urządzenia, zespoły, elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

5) obrabiarki: tokarki, wiertarki, frezarki;

6) nożyce i piły mechaniczne;

7) skrzynki do nawęglania;

8) młot sprężarkowy;

9) lutownice;

10) wiertarki ręczne;

11) materiały do: trasowania, docierania, polerowania;

12) środki chłodzące;

13) luty, topniki, kleje, spoiwa, elektrody;

14) odzież ochronną do spawania i kucia;

15) eksponaty: elementy łączone za pomocą lutowania i klejenia, złącza spawane z wadami;

16) dokumentację warsztatową;

17) Dokumentację Techniczno-Ruchową (TDR);

18) książki narzędziowe;

19) katalog narzędzi;

20) normy PN - ISO.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w zakładach obróbki plastycznej.

ZAŁĄCZNIK Nr 5

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGICZNYCH

SYMBOL CYFROWY 812[02]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) czytać i szkicować rysunki konstrukcyjne i technologiczne;

2) czytać schematy układów mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych i automatyki przemysłowej występujące w Dokumentacjach Techniczno-Ruchowych (DTR);

3) oceniać stan techniczny użytkowanego urządzenia;

4) wykonywać proste naprawy, regulację i konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach technologicznych;

5) uruchamiać i kontrolować przebieg pracy oraz wyłączać użytkowane urządzenie;

6) oceniać i weryfikować narzędzia i przyrządy stosowane w procesach metalurgicznych;

7) kontrolować działanie i sprawdzać prawidłowość pracy aparatury pomiarowej;

8) rozpoznawać materiały wsadowe i wyroby gotowe oraz oceniać ich jakość zgodnie z procedurami zapewnienia jakości;

9) przygotować wsad do procesów metalurgicznych;

10) prowadzić proces technologiczny zgodnie z instrukcją technologiczną, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz procedurami zapewnienia jakości;

11) posługiwać się urządzeniami pomiarowymi i kontrolnymi w procesie technologicznym;

12) wykonywać kontrolę przebiegu procesu technologicznego zgodnie z procedurami zapewnienia jakości;

13) pobierać i znakować próby do badań składu chemicznego, właściwości fizycznych, chemicznych, wytrzymałościowych i technologicznych z wyrobów hutniczych zgodnie z procedurami zapewnienia jakości;

14) korzystać z urządzeń komputerowych stosowanych w procesach wytwarzania, kontroli i sterowania;

15) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

17) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

18) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

19) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

20) korzystać z różnych źródeł informacji;

21) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) użytkowania maszyn i urządzeń metalurgicznych;

2) prowadzenia obserwacji i oceny stanu technicznego użytkowanych maszyn i urządzeń podstawowych oraz pomocniczych;

3) dokonywania przeglądu, konserwacji, drobnych napraw oraz regulacji urządzeń metalurgicznych;

4) wykonywania czynności związanych z weryfikacją, użytkowaniem i konserwacją przyrządów pomiarowych oraz narzędzi roboczych;

5) prowadzenia procesu technologicznego zgodnie z instrukcją technologiczną i procedurami zapewnienia jakości;

6) usuwania przyczyn nadmiernej emisji gazów i pyłów oraz przestrzegania ustalonych norm emisji;

7) uczestniczenia w przeprowadzaniu kontroli wstępnej, międzyoperacyjnej i ostatecznej procesów metalurgicznych zgodnie z procedurami zapewnienia jakości.

3. Zawód operator maszyn i urządzeń metalurgicznych jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizacje pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) koksownictwa;

2) wielkopiecownictwa;

3) stalownictwa;

4) metalurgii metali nieżelaznych;

5) metalurgii proszków.

BLOK: EKSPLOATACYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać szkice części maszyn;

2) czytać rysunki konstrukcyjne i technologiczne, Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR) oraz instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

3) rozróżniać rodzaje sił, układy sił i rodzaje więzów;

4) wyjaśniać pojęcia: prędkość obrotowa, praca mechaniczna, moc, energia i sprawność;

5) rozróżniać typowe rodzaje obciążeń i naprężeń występujące w elementach maszyn;

6) rozróżniać rodzaje połączeń, osie, wały, łożyska, sprzęgła, hamulce i mechanizmy oraz określać ich zastosowanie w budowie maszyn;

7) określać na podstawie dokumentacji technicznej elementy składowe maszyny lub urządzenia oraz ustalać przebieg ich montażu i demontażu;

8) określać parametry maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie tabliczki znamionowej oraz rozróżniać na schematach elementy obwodu elektrycznego;

9) rozróżniać układy zabezpieczeń;

10) mierzyć natężenie prądu i moc w obwodach prądu stałego oraz przemiennego jedno- i trójfazowego;

11) rozróżniać instalacje mieszkaniowe i przemysłowe oraz połączenia odbiorników szeregowo, równolegle, w gwiazdę i w trójkąt;

12) rozróżniać: uziemienie ochronne, uziom, przewód uziemiający i zerowanie;

13) wskazywać różnice w budowie i pracy między prądnicą, silnikiem i transformatorem;

14) rozróżniać podstawowe elementy elektroniczne oraz podstawowe elementy układów sterowania;

15) rozróżniać elementy układów automatyki przemysłowej oraz czytać proste schematy układów automatycznej regulacji;

16) rozróżniać elementy napędów hydraulicznych i pneumatycznych oraz określać ich przeznaczenie;

17) czytać schematy układów hydraulicznych i pneumatycznych;

18) charakteryzować sprężarki i wentylatory oraz wskazywać ich wykorzystanie w procesach metalurgicznych;

19) rozróżniać urządzenia transportowe stosowane w procesach metalurgicznych oraz określać ich przeznaczenie;

20) charakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane do przygotowania materiałów wsadowych do procesów metalurgicznych;

21) charakteryzować podstawowe i pomocnicze urządzenia wykorzystywane w metalurgii surówki, stali, metali nieżelaznych oraz metalurgii proszków;

22) rozróżniać urządzenia do konserwacji i naprawy wymurówki pieców i urządzeń pomocniczych;

23) rozróżniać urządzenia odpylające stosowane w procesach technologicznych otrzymywania surówki, stali, metali nieżelaznych i wyrobów metalurgii proszków;

24) określać wpływ czynników zewnętrznych występujących w warunkach eksploatacyjnych na stan i trwałość urządzeń;

25) określać wpływ pracy urządzeń technicznych stosowanych w procesach produkcyjnych na zanieczyszczenie środowiska;

26) określać zależności między tarciem a smarowaniem;

27) rozróżniać układy smarowania maszyn i urządzeń;

28) rozróżniać zjawiska fizykochemiczne towarzyszące procesom destrukcyjnym w eksploatacji maszyn i urządzeń metalurgicznych;

29) rozpoznawać stan techniczny użytkowanych maszyn i urządzeń;

30) charakteryzować rodzaje obsług i wykazywać ich wpływ na prawidłową pracę maszyn i urządzeń;

31) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową (DTR), PN - ISO i inną literaturą techniczną;

32) stosować przepisy dozoru technicznego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń metalurgicznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) tolerancje, pasowania i chropowatość powierzchni;

3) podstawy mechaniki i wytrzymałość materiałów;

4) elementy maszyn;

5) montaż i demontaż maszyn i urządzeń;

6) elementy elektrotechniki i elektroniki;

7) mechaniczne urządzenia automatyki przemysłowej;

8) napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

9) sprężarki i wentylatory;

10) urządzenia transportu wewnętrznego;

11) urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych;

12) podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia do procesów metalurgicznych;

13) urządzenia odpylające w metalurgii;

14) tarcie i smarowanie w maszynach;

15) zużycie części maszyn i ocena stanu technicznego;

16) użytkowanie maszyn i urządzeń;

17) obsługiwanie maszyn i urządzeń;

18) przepisy dozoru technicznego;

19) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

20) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

21) przepisy ochrony środowiska.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozróżniać materiały niemetalowe wykorzystywane w eksploatacji maszyn i urządzeń oraz w procesach technologicznych wytopu surówki, stali i metali nieżelaznych;

2) określać właściwości metali i ich stopów oraz wpływ materiałów wsadowych na wyroby gotowe;

3) rozróżniać składniki strukturalne, gatunki, właściwości i zastosowanie stopów Fe-C;

4) określać wpływ węgla, domieszek i zanieczyszczeń na właściwości stali;

5) rozróżniać gatunki, właściwości i zastosowanie metali nieżelaznych i ich stopów;

6) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki oraz wskazywać sposoby ochrony przed korozją w procesach eksploatacji;

7) wyjaśniać podstawy teoretyczne metalurgii surówki, stali i metali nieżelaznych;

8) charakteryzować surowce metalurgiczne i sposoby ich przygotowania;

9) rozróżniać cechy charakterystyczne procesów otrzymywania surówki, stali, metali nieżelaznych oraz proszków metali;

10) charakteryzować produkty podstawowe i uboczne procesów otrzymywania surówki, stali, metali nieżelaznych oraz proszków metali;

11) rozróżniać materiały ogniotrwałe oraz uzasadnić ich dobór i zastosowanie jako tworzywa konstrukcyjne w budowie pieców i innych urządzeń hutniczych;

12) rozróżniać rodzaje paliw wykorzystywane w procesach metalurgicznych oraz określać ich wpływ na przebieg procesu i jakość otrzymanego produktu;

13) rozróżniać metody oczyszczania gazów w procesach metalurgicznych;

14) wyróżniać cechy charakterystyczne rodzajów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz określać ich zastosowanie i wpływ na właściwości metali i ich stopów;

15) wykonywać podstawowe rodzaje obróbki cieplnej;

16) rozróżniać elementy maszyn wykonane w procesach odlewania i obróbki plastycznej oraz określać charakterystyczne cechy technologii odlewniczej i technologii obróbki plastycznej;

17) wykonywać podstawowe operacje obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem;

18) wykonywać podstawowe operacje kucia ręcznego;

19) lutować, kleić i wykonywać pod nadzorem operacje spawania elektrycznego i gazowego;

20) wykonywać czynności konserwacyjne, prace montażowo-demontażowe, drobne naprawy, wymianę części, regulacje zespołów i całego urządzenia oraz przeprowadzać próby po naprawie;

21) dobierać narzędzia, przyrządy i materiały w zależności od wykonywanej pracy;

22) wydawać, przyjmować i ewidencjonować narzędzia, przyrządy, materiały i wykonane prace;

23) pobierać próbki do badań oraz przeprowadzać kontrolę procesu technologicznego zgodnie z procedurami zapewnienia jakości;

24) określać zasady zachowania się w strefach gazoniebezpiecznych oraz w strefach bezpośredniego zagrożenia odpryskiem żużla i ciekłego metalu, gorącego metalu i zgorzeliny;

25) użytkować urządzenia komputerowe w zakresie wspomagania procesów technologicznych;

26) posługiwać się dokumentacją technologiczną, PN - ISO, ISO, branżowymi i zakładowymi normami oraz inną literaturą techniczną;

27) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania pracy;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały niemetalowe;

2) metale i ich stopy;

3) korozja;

4) metalurgia surówki;

5) metalurgia stali;

6) metalurgia metali nieżelaznych;

7) metalurgia proszków;

8) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

9) odlewnictwo;

10) obróbka plastyczna;

11) obróbka ręczna i mechaniczna skrawaniem;

12) spajanie metali;

13) konserwacja i naprawa maszyn i urządzeń metalurgicznych;

14) gospodarka materiałowa;

15) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

16) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

17) przepisy ochrony środowiska;

18) pierwsza pomoc.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) określać główne źródła zanieczyszczeń emitowanych przez huty żelaza i metali nieżelaznych oraz wskazywać ich wpływ na człowieka i środowisko;

3) oceniać stan zagrożenia środowiska spowodowany emisją gazów, pyłów i innych odpadów hutniczych na podstawie obowiązujących norm dopuszczalnych zanieczyszczeń;

4) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

5) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

6) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

7) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

8) komunikować się i współdziałać w zespole;

9) rozwiązywać problemy;

10) podejmować decyzje;

11) doskonalić umiejętności zawodowe;

12) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa;

3) ochrona środowiska;

4) elementy ergonomii;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) zasady i metody komunikowania się;

7) elementy socjologii i psychologii pracy;

8) etyka;

9) przygotowanie do wejścia na rynek pracy.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Eksploatacyjny	30
Technologiczny	36
Podstawy działalności zawodowej	6
Razem:	72 **

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 28 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń;

2) pracownia podstaw techniki wytwarzania materiałów hutniczych;

3) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

4) pracownia komputerowa;

5) warsztaty szkolne.

Pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory rysunkowe;

3) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

4) normy PN - ISO;

5) dokumentacje techniczne, Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR);

6) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn z przekrojami, sprzęgieł, hamulców, przekładni mechanicznych, mechanizmów;

7) elementy maszyn: połączenia, wały, osie, łożyska, sprężyny;

8) części maszyn z różnymi postaciami zużycia;

9) modele: sprężarek, wentylatorów, pomp, urządzeń transportowych;

10) przyrządy pomiarowe, wzorce chropowatości;

11) elementy pasowane;

12) katalog łożysk tocznych.

Pracownia podstaw techniki wytwarzania materiałów hutniczych powinna być wyposażona w:

1) zestawy: gatunków drewna, tworzyw sztucznych, materiałów ogniotrwałych, uszczelek, złącz spawanych, zgrzewnych, lutowanych;

2) próbki: rud i materiałów pomocniczych, stopów Fe-C, metali nieżelaznych i ich stopów;

3) modele urządzeń metalurgicznych, urządzeń do obróbki plastycznej;

4) modele obrabiarek;

5) narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;

6) schematy ciągów technologicznych otrzymywania metali nieżelaznych;

7) normy PN - ISO, ISO, branżowe normy, zakładowe normy;

8) dokumentację technologiczną;

9) katalogi stali.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna być wyposażona w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) elementy obwodów elektrycznych: rezystory, cewki, kondensatory;

3) zasilacze, generatory;

4) silniki, prądnice, transformatory;

5) przekroje maszyn elektrycznych;

6) próbki przewodów i kabli elektrycznych, różnych rodzajów izolacji;

7) typowe źródła światła, urządzenia grzejne;

8) wyłączniki instalacyjne, bezpieczniki, styczniki, przekaźniki;

9) osprzęt instalacji elektrycznych;

10) elementy elektroniczne;

11) wzmacniacze i generatory, zasilacze;

12) układy cyfrowe;

13) oscyloskop;

14) normy PN - ISO, ISO;

15) katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych;

16) katalogi elementów elektronicznych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne z zakresu automatycznej regulacji procesów technologicznych, kontroli jakości, sterowania procesami technologicznymi.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia i przyrządy do: obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem, kucia ręcznego, spawania, montażu;

3) urządzenia do: nagrzewania, chłodzenia, spawania;

4) urządzenia, zespoły, elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

5) obrabiarki: tokarki, wiertarki, frezarki;

6) nożyce i piły mechaniczne;

7) młot sprężarkowy;

8) lutownice;

9) wiertarki ręczne;

10) materiały do: trasowania, docierania, polerowania;

11) środki chłodzące;

12) luty, topniki, kleje, spoiwa, elektrody;

13) odzież ochronną do spawania i kucia;

14) eksponaty: elementy łączone za pomocą lutowania i klejenia, złącza spawane z wadami;

15) dokumentację warsztatową;

16) Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR);

17) książki narzędziowe;

18) katalog narzędzi;

19) normy PN - ISO.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w zakładach metalurgicznych.

ZAŁĄCZNIK Nr 6

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

SYMBOL CYFROWY 321[07]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) charakteryzować prawne, ekonomiczne i społeczne aspekty kształtowania krajobrazu;

2) rozpoznawać kierunki historycznych i współczesnych rozwiązań w zakresie architektury krajobrazu;

3) wykonywać i interpretować rysunki techniczne elementów architektury krajobrazu;

4) posługiwać się dokumentacją techniczną;

5) określać właściwości materiałów budowlanych i dobierać je do projektowanych elementów;

6) rozpoznawać i charakteryzować podstawowe obiekty architektury krajobrazu, tereny zieleni i zadrzewienia;

7) klasyfikować rośliny stosowane w kształtowaniu krajobrazu ze względu na właściwości biologiczne, wymagania środowiskowe i wartości użytkowe;

8) określać zasady zakładania i kształtowania zadrzewień;

9) oceniać walory dekoracyjne roślin stosowanych w kształtowaniu krajobrazu;

10) określać zasady kształtowania krajobrazu obszarów zurbanizowanych i niezurbanizowanych;

11) wykonywać i konserwować elementy małej architektury ogrodowej z zachowaniem wymogów estetycznych i ekologicznych;

12) projektować i wykonywać dekoracje roślinne do wystroju wnętrz;

13) planować i wykonywać prace związane z urządzaniem, pielęgnowaniem i konserwacją terenów zieleni i zadrzewień;

14) użytkować maszyny i urządzenia stosowane w urządzaniu i pielęgnowaniu terenów zieleni i zadrzewień;

15) prowadzić i obsługiwać ciągnik rolniczy w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T;

16) wykorzystywać specjalistyczne programy komputerowe;

17) stosować rachunek ekonomiczny w działalności gospodarczej;

18) prowadzić uproszczoną rachunkowość;

19) rozwiązywać problemy;

20) podejmować decyzje;

21) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

22) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

23) posługiwać się wybranym językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

24) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

25) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

27) prowadzić działalność gospodarczą;

28) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

29) udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

30) kierować zespołem pracowników;

31) korzystać z różnych źródeł informacji.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik architektury krajobrazu powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) urządzania i pielęgnowania terenów zieleni i zadrzewień;

2) projektowania elementów architektury krajobrazu z zachowaniem wymogów estetycznych i ekologicznych;

3) pielęgnowania i konserwacji istniejących i nowo projektowanych elementów architektury krajobrazu;

4) prowadzenia uproszczonej rachunkowości, sporządzania kosztorysów oraz stosowania zasad marketingu w działalności związanej z architekturą krajobrazu.

BLOK: PRZYRODNICZO-TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać rysunki robocze elementów architektury krajobrazu;

2) określać zasady i metody pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych;

3) wykonywać pomiary i obliczenia geodezyjne związane z urządzaniem terenów zieleni i zakładaniem zadrzewień;

4) sporządzać plany sytuacyjno-wysokościowe;

5) stosować nowoczesne materiały budowlane przy urządzaniu terenów zieleni;

6) rozpoznawać podstawowe rodzaje budowli i ich elementy;

7) charakteryzować elementy konstrukcji budowlanych stosowanych w urządzaniu terenów zieleni;

8) rozpoznawać typy i rodzaje gleb oraz charakteryzować ich właściwości;

9) dobierać sposoby regulowania stosunków wodnych w glebie;

10) określać wpływ zabiegów melioracyjnych na krajobraz;

11) przestrzegać zasad właściwego użytkowania i konserwacji sieci melioracyjnych;

12) rozpoznawać gatunki roślin stosowanych w kształtowaniu krajobrazu na podstawie cech morfologicznych;

13) dobierać rośliny stosowane w kształtowaniu krajobrazu do lokalnych warunków siedliskowych;

14) określać cele i zadania poszczególnych zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych;

15) rozróżniać nawozy oraz określać zasady nawożenia roślin stosowanych w kształtowaniu krajobrazu;

16) rozpoznawać chwasty, choroby i szkodniki roślin oraz określać metody ich zwalczania;

17) sterować kwitnieniem wybranych gatunków roślin ozdobnych;

18) eksploatować maszyny i urządzenia stosowane w urządzaniu i pielęgnacji terenów zieleni oraz zadrzewień;

19) prowadzić i obsługiwać ciągnik rolniczy w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T;

20) przestrzegać przepisów prawa budowlanego i prawa o ruchu drogowym;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) elementy geodezji;

3) materiałoznawstwo;

4) podstawy budownictwa;

5) podstawy gleboznawstwa;

6) podstawy melioracji;

7) rośliny stosowane w kształtowaniu krajobrazu;

8) zabiegi uprawowe;

9) zabiegi pielęgnacyjne;

10) ciągniki, maszyny i urządzenia stosowane w kształtowaniu krajobrazu obszarów zurbanizowanych i niezurbanizowanych;

11) przepisy prawa budowlanego i prawa o ruchu drogowym;

12) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować typy i elementy krajobrazu oraz oceniać jego walory estetyczne;

2) oceniać wartość krajobrazu rolniczego, ogrodniczego i leśnego oraz określać ich różnorodność biologiczną;

3) prowadzić inwentaryzację i monitoring istniejących obiektów architektury krajobrazu;

4) rozróżniać style w sztuce ogrodowej występujące w różnych okresach historycznych;

5) stosować, zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, zasady pielęgnowania terenów zieleni towarzyszących obiektom architektonicznym;

6) pielęgnować tereny zieleni;

7) planować rozmieszczenie gatunków roślin w różnych formach terenów zieleni z uwzględnieniem wymagań siedliskowych i walorów dekoracyjnych;

8) określać rodzaje i funkcje zadrzewień, zasady doboru i wymagania siedliskowe gatunków drzew i krzewów stosowanych w kształtowaniu krajobrazu;

9) sadzić i pielęgnować drzewa i krzewy stosowane w kształtowaniu krajobrazu;

10) zakładać i pielęgnować rabaty kwiatowe i bylinowe oraz runa leśne i parkowe;

11) zakładać i pielęgnować różnego typu powierzchnie trawiaste;

12) stosować bezpieczne dla środowiska metody ochrony i nawożenia roślin ozdobnych;

13) wykonywać i konserwować elementy małej architektury ogrodowej;

14) wykonywać i konserwować instalacje nawadniające oraz ogrodowe urządzenia wodne;

15) wykonywać dekoracje z wykorzystaniem roślin, naczyń i materiałów pomocniczych;

16) określać zasady kształtowania krajobrazu z uwzględnieniem historycznych aspektów rozwoju miast i wsi;

17) określać zasady konserwacji i rewaloryzacji zabytkowych założeń ogrodowych;

18) określać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom w krajobrazie spowodowanym ingerencją człowieka;

19) określać zasady tworzenia i ochrony parków narodowych, parków krajobrazowych i innych obszarów prawnie chronionych;

20) dobierać i stosować specjalistyczne programy komputerowe wspomagające projektowanie;

21) sporządzać dokumentację techniczną;

22) przestrzegać przepisów prawa budowlanego;

23) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) typy, struktura i jednostki przestrzenne krajobrazu;

2) różnorodność biologiczna w krajobrazie;

3) inwentaryzacja i monitoring terenów zieleni i zadrzewień;

4) klasyfikacja terenów zieleni i zadrzewień;

5) historia architektury ogrodowej;

6) elementy architektury ogrodowej;

7) podstawy projektowania obiektów architektury krajobrazu;

8) zasady urządzania i pielęgnowania krajobrazu;

9) rola zadrzewień w kształtowaniu krajobrazu, zasady doboru i wymagania siedliskowe dotyczące gatunków drzew i krzewów;

10) dekoracje roślinne;

11) rewaloryzacja krajobrazu;

12) konserwacja i rewaloryzacja zabytkowych założeń ogrodowych;

13) zasady ochrony i rekultywacji krajobrazu;

14) parki narodowe, parki krajobrazowe i inne obszary prawnie chronione;

15) komputerowe wspomaganie projektowania;

16) dokumentacja techniczna projektowania, urządzania i pielęgnowania terenów zieleni i zadrzewień;

17) przepisy prawa budowlanego;

18) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne;

2) analizować rynek kapitału, ziemi i pieniężno-kredytowy;

3) określać procesy i formy integracji międzynarodowej;

4) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

5) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

6) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

7) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

8) opracowywać plan marketingowy;

9) przestrzegać zasad etyki;

10) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz warunków pracy;

11) stosować przepisy dotyczące ochrony przyrody, ochrony gatunkowej, ochrony terenów zieleni i zadrzewień;

12) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

13) zakładać i prowadzić własną działalność gospodarczą;

14) prowadzić negocjacje;

15) rozwiązywać problemy;

16) podejmować decyzje;

17) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

18) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

19) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

20) korzystać ze źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania w wybranym języku obcym;

21) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

22) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) pojęcia i kategorie ekonomiczne;

2) rynki pracy, kapitału, ziemi i pieniężno-kredytowy;

3) integracja międzynarodowa;

4) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

5) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

6) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

7) struktura budżetu;

8) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

9) zakładanie i prowadzenie firmy architektury krajobrazu;

10) strategie marketingowe;

11) etyka;

12) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

13) przepisy prawa stosowane w działalności zawodowej;

14) zasady i metody komunikowania się;

15) elementy socjologii i psychologii pracy;

16) bezpieczeństwo i higiena pracy;

17) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

18) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

19) elementy ergonomii;

20) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w wybranym języku obcym;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum	podbudowa programowa: liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, uzupełniające liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa; zawód: ogrodnik
Przyrodniczo-techniczny	25	25	10
Kształtowania krajobrazu	40	40	50
Podstawy działalności zawodowej	15	15	20
Razem	80**	80**	80**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia techniczna;

2) pracownia przyrodnicza;

3) pracownia kształtowania krajobrazu;

4) pracownia ekonomiczna.

Pracownia techniczna powinna być wyposażona w:

1) modele i katalogi pojazdów, maszyn i narzędzi ogrodniczych i leśnych oraz ich części;

2) instrukcje obsługi pojazdów i maszyn stosowanych w ogrodnictwie i leśnictwie;

3) próbki materiałów eksploatacyjnych;

4) narzędzia i sprzęt ogrodniczy i leśny;

5) przyrządy stosowane w miernictwie.

Pracownia przyrodnicza powinna być wyposażona w:

1) okazy naturalne i atlasy roślin ozdobnych;

2) atlasy chorób, szkodników roślin oraz chwastów;

3) atlasy drzew i krzewów;

4) zielniki roślin ozdobnych, chwastów oraz drzew i krzewów;

5) próbki nasion, nawozów i środków ochrony roślin;

6) zestaw przepisów dotyczących ochrony przyrody, ochrony gatunkowej, ochrony terenów zieleni i zadrzewień.

Pracownia kształtowania krajobrazu powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) programy wspomagające projektowanie;

3) stoły kreślarskie (jeden stół dla jednego ucznia);

4) przybory kreślarskie;

5) cenniki materiałów budowlanych;

6) katalogi i cenniki roślin;

7) katalogi nakładów rzeczowych;

8) typowe projekty obiektów;

9) zbiór norm budowlanych dotyczących projektowania.

Pracownia ekonomiczna powinna być wyposażona w:

1) kodeks pracy oraz wybrane przepisy prawa gospodarczego i finansowego;

2) poradniki;

3) komputerowe programy użytkowe w wersji szkoleniowej;

4) dokumenty księgowe;

5) środki techniczne, takie jak: telefon, faks, kalkulatory;

6) materiały biurowe.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, warsztatach i gospodarstwach pomocniczych, placówkach kształcenia praktycznego, placówkach kształcenia ustawicznego oraz u pracodawców.

ZAŁĄCZNIK Nr 7

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK HUTNIK

SYMBOL CYFROWY 311[16]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) czytać i wykonywać rysunki konstrukcyjne i technologiczne, schematy układów mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, kinematycznych, występujące w dokumentacjach techniczno-ruchowych (DTR) i innych dokumentacjach technicznych;

2) czytać schematy podstawowych układów elektrycznych, elektronicznych i automatyki przemysłowej;

3) projektować proste procesy technologiczne;

4) użytkować maszyny i urządzenia hutnicze w zakresie umożliwiającym doskonalenie tych umiejętności w pracy zawodowej;

5) oceniać stopień zużycia maszyn i urządzeń oraz dokonywać ich weryfikacji;

6) przeprowadzać konserwację, drobne naprawy maszyn i urządzeń;

7) wykonywać prace pomocnicze związane z przeglądem technicznym, naprawą i regulacją użytkowanych urządzeń;

8) posługiwać się urządzeniami i przyrządami pomiarowymi;

9) oceniać i weryfikować narzędzia i przyrządy wykorzystywane w procesach technologicznych;

10) rozróżniać gatunki materiałów wsadowych, półwyrobów i wyrobów gotowych;

11) przygotowywać wsad;

12) przeprowadzać kontrolę wejściową, międzyoperacyjną i odbiorczą oraz analizować jej wyniki i precyzować wnioski;

13) pobierać próby do badań właściwości fizycznych, chemicznych, wytrzymałościowych i technologicznych oraz prowadzić badania "ruchowe" i laboratoryjne;

14) przeprowadzać procesy metalurgiczne, obróbki plastycznej i cieplnej, zgodnie z instrukcjami i procedurami zapewnienia jakości;

15) ustalać parametry technologiczne na podstawie dokumentacji technicznej z wykorzystaniem aparatury pomiarowej, zgodnie z instrukcją;

16) prowadzić badania laboratoryjne;

17) przygotowywać dokumentację produkcyjną;

18) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

19) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

20) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

21) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

22) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) kierować zespołem pracowników;

25) korzystać z różnych źródeł informacji.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik hutnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowywania dokumentacji technologicznej procesów metalurgicznych i obróbki plastycznej;

2) organizowania pracy zespołu użytkującego maszyny i urządzenia hutnicze lub grupę maszyn i urządzeń pracujących w określonym zespole danego odcinka lub cyklu technologicznego;

3) nadzorowania zgodnego z dokumentacją technologiczną przebiegu procesu technologicznego wytwarzania aglomeratów, materiałów pomocniczych, półwyrobów i wyrobów gotowych;

4) wykonywania pomiarów i badań laboratoryjnych z pobranych prób, zgodnie z wymaganiami norm i procedur zapewniania jakości;

5) kontrolowania jakości wyrobów według wymagań zamówień i procedur zapewniania jakości;

6) kontrolowania stanu technicznego maszyn i urządzeń, nadzorowania czynności związanych z prowadzeniem bieżących przeglądów i konserwacji oraz wnioskowania lub decydowania o oddaniu urządzenia do naprawy;

7) prowadzenia bieżącej dokumentacji technologicznej i rozliczeniowej zużytych surowców, materiałów i godzin pracy urządzeń;

8) prowadzenia bieżącej dokumentacji dotyczącej podległego personelu: organizacji pracy, zakresów czynności, obliczania wydajności i wykorzystania czasu pracy;

9) wnioskowania na podstawie danych technicznych o wprowadzenie zmian do przebiegu procesów technologicznych w celu poprawienia jakości produkcji i obniżenia kosztów wytwarzania.

3. Zawód technik hutnik jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizacje pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) metalurgii surówki i stali;

2) metalurgii metali nieżelaznych;

3) obróbki plastycznej stali;

4) obróbki plastycznej metali nieżelaznych.

BLOK: EKSPLOATACYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać szkice części maszyn;

2) wykonywać rysunki techniczne części maszyn, zgodnie z obowiązującymi normami;

3) czytać Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR) i instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

4) wyznaczać warunki równowagi punktu materialnego i ciała sztywnego;

5) wyznaczać siłę i moment tarcia;

6) wyznaczać środek ciężkości figury płaskiej;

7) rozróżniać rodzaje ruchu na podstawie jego parametrów oraz obliczać prędkości: obwodową, kątową i obrotową;

8) obliczać pracę, moc, energię oraz sprawność urządzenia;

9) wykonywać proste obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn (zginanie, skręcanie, rozciąganie, zginanie ze skręcaniem, wyboczenie);

10) rozróżniać konstrukcje i zasady działania: połączeń, osi, wałów, łożysk, sprzęgieł, hamulców i mechanizmów oraz określać ich zastosowanie w budowie maszyn;

11) określać na podstawie dokumentacji technicznej (rysunki złożeniowe i zespołowe) elementy składowe maszyn lub urządzeń oraz ustalać ich działanie;

12) wykonywać projekty elementów maszyn oraz uzasadniać poprawność przedstawionych rozwiązań;

13) planować przebieg procesu montażu i demontażu maszyn i urządzeń;

14) klasyfikować i charakteryzować elementy obwodów prądu stałego i przemiennego;

15) obliczać proste obwody elektryczne oraz analizować schematy elektryczne;

16) klasyfikować i charakteryzować elementy półprzewodnikowe (diody, tranzystory, tyrystory, układy scalone);

17) analizować schematy podstawowych układów elektronicznych;

18) dobierać przyrządy pomiarowe i dokonywać pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i przemiennego;

19) charakteryzować maszyny i urządzenia elektryczne prądu stałego i przemiennego oraz interpretować zasady ich rozruchu;

20) identyfikować elementy zabezpieczające obwody elektryczne;

21) klasyfikować podstawowe elementy instalacji elektrycznej i analizować proste schematy;

22) klasyfikować i charakteryzować układy i elementy automatycznej regulacji oraz interpretować schematy blokowe układów sterowania procesami technologicznymi;

23) rozróżniać urządzenia pomiarowe i regulacyjne w obwodach automatyki;

24) dobierać do zadanych warunków proste układy: sterowania, sygnalizacji i zabezpieczeń;

25) określać funkcje poszczególnych układów robota oraz planować zastosowanie robotów przemysłowych w hutnictwie;

26) wyjaśniać budowę i zasady działania napędów hydraulicznych i pneumatycznych oraz analizować schematy układów hydraulicznych i pneumatycznych;

27) klasyfikować sprężarki i wentylatory, określać podstawowe parametry oraz przewidywać wykorzystanie w procesach technologicznych huty;

28) charakteryzować urządzenia transportu wewnętrznego oraz dobierać odpowiednie środki transportu w zależności od rodzaju materiału;

29) określać związki między procesami produkcyjnymi a organizacją transportu wewnątrz wydziału i między wydziałami;

30) klasyfikować i charakteryzować urządzenia grzewcze i przewidywać ich zastosowanie w hutnictwie;

31) klasyfikować i charakteryzować maszyny i urządzenia podstawowe i pomocnicze wykorzystywane w procesach technologicznych;

32) rozróżniać podstawowe pojęcia związane z eksploatacją maszyn i urządzeń hutniczych;

33) określać podstawowe pojęcia i wskaźniki niezawodności i trwałości maszyn i urządzeń hutniczych;

34) interpretować zjawiska fizykochemiczne towarzyszące procesom destrukcyjnym w eksploatacji maszyn i urządzeń hutniczych;

35) charakteryzować zużycie maszyn i urządzeń hutniczych oraz metody zapobiegające nadmiernemu zużyciu;

36) rozpoznawać stan techniczny maszyn i urządzeń hutniczych;

37) oceniać prawidłowość użytkowania maszyn i urządzeń hutniczych;

38) określać zakres prac wykonywanych podczas przeglądu technicznego i napraw;

39) charakteryzować gospodarkę materiałową i elektroenergetyczną w zakładach przemysłu hutniczego;

40) stosować rachunek ekonomiczny w podejmowaniu decyzji o charakterze technicznym i organizacyjnym w sferze eksploatacji;

41) użytkować urządzenia komputerowe w zakresie wspomagania projektowania, organizacji i zarządzania eksploatacją środków trwałych; automatycznej regulacji procesów technologicznych;

42) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową (DTR) maszyn i urządzeń hutniczych, PN, PN - EN, PN - ISO, PN -EN - ISO, literaturą techniczną i czasopismami;

43) stosować zalecenia Urzędu Dozoru Technicznego, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń hutniczych;

44) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) tolerancje, pasowania i chropowatości powierzchni;

3) mechanika techniczna;

4) wytrzymałość materiałów;

5) elementy maszyn;

6) montaż i demontaż;

7) podstawy elektrotechniki;

8) podstawy elektroniki;

9) podstawy miernictwa elektrycznego;

10) maszyny elektryczne;

11) instalacje elektryczne i odbiorniki energii elektrycznej;

12) układy i elementy automatycznej regulacji;

13) układy zasilania, sterowania, zabezpieczenia i sygnalizacji;

14) roboty przemysłowe;

15) napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

16) sprężarki i wentylatory;

17) urządzenia transportu wewnętrznego;

18) urządzenia grzewcze;

19) podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia technologiczne;

20) niezawodność i trwałość maszyn i urządzeń;

21) zmiany stanu technicznego maszyn i urządzeń;

22) diagnostyka techniczna;

23) użytkowanie maszyn i urządzeń;

24) obsługa techniczna;

25) gospodarka materiałowa i elektroenergetyczna;

26) organizacja, zarządzanie i ekonomika eksploatacji maszyn i urządzeń;

27) przepisy dozoru technicznego;

28) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

29) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

30) przepisy ochrony środowiska;

31) pierwsza pomoc.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować właściwości, rodzaje, zakres stosowania materiałów niemetalowych oraz przewidywać ich wykorzystanie w przemyśle maszynowym i hutniczym;

2) dobierać materiały ogniotrwałe w zależności od charakteru procesu technologicznego, z uwzględnieniem warunków eksploatacji oraz ich wpływu na trwałość urządzenia cieplnego;

3) charakteryzować wodę technologiczną, określać sposoby jej uzdatniania oraz oceniać wpływ jej zanieczyszczenia na przebieg procesów technologicznych i środowisko;

4) badać właściwości fizyczne i chemiczne paliw;

5) obliczać zapotrzebowanie tlenu, powietrza do spalania paliwa oraz ilość spalin i ich skład objętościowy;

6) charakteryzować wykorzystanie ciepła spalin w piecach koksowni, metalurgicznych i grzewczych oraz do produkcji pary wodnej i wody gorącej;

7) wykonywać pomiary ciśnienia i temperatury mediów energetycznych w hutnictwie;

8) sporządzać bilans energetyczny i materiałowy oraz wykorzystywać go do sterowania procesami produkcyjnymi w hutnictwie;

9) obliczać sprawność termiczną hutniczego procesu cieplnego;

10) charakteryzować materiały hutnicze i określać ich dobowe obroty;

11) charakteryzować krystalizację pierwotną i wtórną oraz wykazywać wpływ warunków wytopu i krzepnięcia na właściwości stali;

12) analizować układy równowagi stopów oraz sporządzać na ich podstawie krzywe chłodzenia i schematy struktur;

13) korzystać z wykresu Fe-C podczas projektowania i wykonywania procesów technologicznych;

14) charakteryzować typowe struktury stopów Fe-C oraz wyjaśniać wpływ węgla i domieszek na strukturę i właściwości stopów, a także pojęcia: postać stali, stan stali, jakość stali;

15) określać gatunek stopów Fe-C i metali nieżelaznych na podstawie podanego oznaczenia oraz dobierać z norm stopy przeznaczone na określone części maszyn, narzędzia, odlewy i wyroby;

16) rozróżniać i objaśniać metody badania metali i stopów oraz wskazywać na ich wykorzystanie do określania stanu materiału i wykrywania wad;

17) badać właściwości mechaniczne i technologiczne stali, żeliw, metali nieżelaznych i ich stopów;

18) oznaczać zawartość węgla i dodatków stopowych w stalach i w stopach metali nieżelaznych oraz wykonywać próby w celu oznaczenia struktury, wielkości ziarna, stopnia zanieczyszczenia wtrąceniami niemetalicznymi, w tym rozkładu zanieczyszczeń fosforem i siarką;

19) wykrywać wady w wyrobach hutniczych;

20) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki oraz dobierać powłoki antykorozyjne w zależności od przeznaczenia i rodzaju wyrobu;

21) planować procesy technologiczne obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej do żądanych właściwości po obróbce;

22) oceniać wpływ szybkości chłodzenia na strukturę i właściwości stali oraz porównywać uzyskane wyniki z wykresem CTP;

23) przeprowadzać podstawowe procesy obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz oceniać ich wpływ na strukturę i właściwości stopu;

24) charakteryzować procesy metalurgiczne;

25) planować procesy technologiczne wytopu surówki i stali;

26) rozróżniać metody wytwarzania części maszyn przez odlewanie;

27) wyjaśniać zjawiska zachodzące podczas odkształcania plastycznego i określać wpływ przeróbki plastycznej na właściwości i strukturę metalu;

28) charakteryzować metody plastycznego kształtowania metali: walcowanie, kucie, prasowanie, ciągnienie, wyciskanie, tłoczenie;

29) planować procesy technologiczne obróbki plastycznej;

30) wykonywać nieskomplikowane części maszyn metodami obróbki plastycznej;

31) sporządzać i analizować statystyczne wyniki kontroli jakości produkcji;

32) planować procesy produkcyjne;

33) określać cechy charakterystyczne typowych metod spajania: spawania, zgrzewania, lutowania, klejenia oraz rozróżniać spawalnicze metody cięcia;

34) charakteryzować spawalnicze metody regeneracji części maszyn i nanoszenia powłok ochronnych;

35) lutować, kleić i wykonywać podstawowe operacje spawania elektrycznego i gazowego (pod nadzorem);

36) wyjaśniać zasady pracy narzędzi skrawających, geometrię ostrza oraz wykazywać wpływ zjawisk fizycznych towarzyszących procesowi skrawania na ostrze noża i obrabiany materiał;

37) wykonywać podstawowe operacje obróbki ręcznej;

38) wykonywać podstawowe operacje obróbki mechanicznej oraz dobierać parametry obróbki, narzędzia i oprzyrządowanie;

39) wykonywać czynności konserwacyjne, drobne naprawy, wymianę części, regulację poszczególnych zespołów i całego urządzenia oraz przeprowadzać próby po naprawie;

40) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas realizacji procesów technologicznych;

41) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

42) dobierać narzędzia, przyrządy i materiały w zależności od wykonywanej pracy;

43) wydawać, przyjmować i ewidencjonować narzędzia, przyrządy, materiały i wykonane prace;

44) użytkować urządzenia komputerowe w zakresie: planowania procesów produkcyjnych, kontroli jakości, sterowania procesami technologicznymi;

45) posługiwać się dokumentacją technologiczną, normami PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO, normami branżowymi i zakładowymi oraz czasopismami i literaturą techniczną;

46) przeprowadzać kontrolę jakości.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały niemetalowe;

2) woda w technice;

3) paliwa hutnicze i ich spalanie;

4) podstawy gospodarki energetycznej huty;

5) materiały i ich magazynowanie;

6) krystalizacja, układy równowagi fazowej;

7) stopy żelaza z węglem;

8) metale nieżelazne i ich stopy;

9) badanie metali i stopów;

10) korozja;

11) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

12) metalurgia żelaza i metali nieżelaznych;

13) metalurgia proszków;

14) odlewnictwo;

15) obróbka plastyczna;

16) kontrola jakości wyrobów hutniczych;

17) planowanie procesów hutniczych;

18) spajanie;

19) obróbka ręczna i mechaniczna skrawaniem;

20) konserwacja i naprawa urządzeń hutniczych;

21) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

22) elementy ergonomii;

23) przepisy ochrony przeciwpożarowej;

24) przepisy ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) przestrzegać zasad etyki;

5) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz warunków pracy;

6) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

7) określać wymagania dotyczące eksploatacji maszyn i urządzeń podlegających dozorowi technicznemu i transportowemu;

8) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

9) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

10) prowadzić negocjacje;

11) rozwiązywać problemy;

12) podejmować decyzje;

13) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

14) określać główne źródła zanieczyszczeń emitowanych przez huty żelaza i metali nieżelaznych oraz wskazywać ich wpływ na człowieka i środowisko;

15) planować sposoby wykorzystania lub neutralizacji odpadów przemysłowych oraz ograniczenia ich powstawania w procesie technologicznym huty;

16) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) wyjaśniać zasady zarządzania jakością oraz opracowywać instrukcje zapewnienia jakości dla wybranych procesów;

19) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

4) etyka;

5) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

6) przepisy dozoru technicznego i transportowego;

7) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

8) zasady i metody komunikowania się;

9) elementy socjologii i psychologii pracy;

10) bezpieczeństwo i higiena pracy;

11) ochrona przeciwpożarowa;

12) ochrona środowiska w zakładzie przemysłowym i na stanowisku pracy;

13) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

14) elementy ergonomii;

15) zasady zarządzania jakością;

16) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w języku obcym;

17) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa zawody: operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
Eksploatacyjny	32	44
Technologiczny	44	35
Podstawy działalności zawodowej	5	2
Razem:	81**	81**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 19 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń;

2) pracownia technik obróbki materiałów;

3) pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki przemysłowej;

4) pracownia maszynoznawstwa hutniczego;

5) pracownia komputerowa;

6) pracownia techniczna;

7) warsztaty szkolne.

Pracownia podstaw budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

4) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO;

5) dokumentacje techniczne, Dokumentacje Techniczno-Ruchowe (DTR);

6) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn z przekrojami, sprzęgieł, hamulców, przekładni mechanicznych, mechanizmów;

7) elementy maszyn: połączenia, wały, osie, łożyska, sprężyny;

8) części maszyn z różnymi postaciami zużycia;

9) przyrządy pomiarowe;

10) elementy pasowane, wzorce chropowatości;

11) katalog łożysk tocznych.

Pracownia technik obróbki materiałów powinna być wyposażona w:

1) zestawy gatunków drewna, tworzyw sztucznych, materiałów ogniotrwałych, szkła, uszczelek, złącz spawanych, zgrzewanych i klejonych;

2) próbki: rud i materiałów pomocniczych, metali i ich stopów;

3) modele urządzeń: do nagrzewania, do chłodzenia, metalurgicznych, do obróbki plastycznej;

4) modele odlewnicze;

5) modele obrabiarek;

6) narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;

7) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO;

8) dokumentacje technologiczne.

Pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki przemysłowej powinna być wyposażona w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) próbki różnych materiałów: przewodzących, elektroizolacyjnych, magnetycznych, konstrukcyjnych;

3) próbki przewodów elektrycznych;

4) elementy urządzeń grzejnych;

5) elementy układów automatyki przemysłowej;

6) zestawy łączników instalacyjnych;

7) typowe zabezpieczenia przed skutkami zwarć i przeciążeń;

8) modele: elektrochemiczne źródła prądu, silniki elektryczne prądu stałego i przemiennego, prądnice, proste instalacje elektryczne, styczniki, przekaźniki;

9) proste układy elektroniczne (prostowniki, wzmacniacze);

10) układy elektryczne, stabilizator napięcia, prostownik;

11) modele prostych układów automatycznej regulacji;

12) elementy logiczne typu: OR, NOR, AND, NAND, NOT, EFOR;

13) schematy blokowe i ideowe typowych układów automatyki;

14) plansze z symbolami graficznymi elementów automatyki przemysłowej (elektrycznych, pneumatycznych i hydraulicznych);

15) plansze zautomatyzowanych procesów hutniczych;

16) katalogi elementów automatyki przemysłowej;

17) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO.

Pracownia maszynoznawstwa hutniczego powinna być wyposażona w:

1) próbki paliw;

2) przyrządy do pomiaru ciśnienia, prędkości i natężenia przepływu;

3) elementy napędu hydraulicznego i pneumatycznego;

4) aparaturę kontrolno-pomiarową;

5) eksponaty i modele elementów maszyn i urządzeń energetycznych i transportowych;

6) modele maszyn i urządzeń energetycznych i transportowych;

7) przepisy dozoru technicznego;

8) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN -EN - ISO.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki i ploter;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy do wspomagania projektowania;

5) programy specjalistyczne z zakresu organizacji i zarządzania eksploatacją środków trwałych, automatycznej regulacji procesów technologicznych, planowania procesów produkcyjnych, kontroli jakości, sterowania procesami technologicznymi.

Pracownia techniczna powinna być wyposażona w:

1) próbki do badań właściwości mechanicznych i technologicznych;

2) próbki do badań makroskopowych i mikroskopowych;

3) mikroskopy metalograficzne - jeden dla dwóch uczniów;

4) przyrządy pomiarowe;

5) uniwersalną maszynę wytrzymałościową;

6) twardościomierze: Brinella, Vickersa, Rockwella;

7) młot Charpy'ego;

8) stanowisko do prób technologicznych;

9) aparaturę do oznaczania zawartości węgla i siarki;

10) szlifierkę i polerkę do wykonywania zgładów metalograficznych;

11) zestaw odczynników do trawienia zgładów;

12) defektoskop;

13) piec elektryczny komorowy z automatyczną regulacją i rejestracją temperatury;

14) pirometry, termometry cieczowe i termoelektryczne.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia i przyrządy do: obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem, kucia ręcznego, spawania, montażu;

3) urządzenia do: nagrzewania, chłodzenia, spawania elektrycznego, spawania gazowego;

4) urządzenia, zespoły, elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

5) obrabiarki: tokarki, wiertarki, frezarki;

6) nożyce i piły mechaniczne;

7) młot sprężarkowy;

8) skrzynki do nawęglania;

9) lutownice;

10) wiertarki ręczne;

11) materiały do: trasowania, docierania, polerowania, nawęglania;

12) środki chłodzące;

13) luty, topniki, kleje, spoiwa, elektrody;

14) odzież ochronną do spawania i kucia;

15) eksponaty: elementy łączone za pomocą lutowania i klejenia, złącza spawane z wadami;

16) dokumentację warsztatową;

17) Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR);

18) książki narzędziowe;

19) katalog narzędzi;

20) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w zakładach metalurgicznych i obróbki plastycznej.

ZAŁĄCZNIK Nr 8

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHANIK

SYMBOL CYFROWY 311[20]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) interpretować podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki, materiałoznawstwa, technologii mechanicznej, maszynoznawstwa, elektrotechniki i automatyki;

2) interpretować procesy energetyczne i robocze, zachodzące w maszynach i urządzeniach;

3) klasyfikować obiekty mechaniczne według ich przeznaczenia, zasady działania i budowy;

4) oceniać przydatność użytkową maszyn i urządzeń na podstawie ich charakterystyk;

5) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną, technologiczną i eksploatacyjną;

6) rozpoznawać podstawowe materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;

7) stosować w wytwarzaniu i naprawie maszyn podstawowe metody obróbki i łączenia materiałów;

8) interpretować procesy zużyciowo-starzeniowe w układach mechanicznych;

9) konstruować proste obiekty mechaniczne;

10) opracowywać dokumentację podstawowych procesów technologicznych;

11) posługiwać się narzędziami i oprzyrządowaniem technologicznym;

12) wykonywać podstawowe operacje obróbki ręcznej i mechanicznej wraz z obsługą operatorską uniwersalnych obrabiarek;

13) mierzyć podstawowe wielkości fizyczne i geometryczne oraz opracowywać i interpretować wyniki pomiarów;

14) oceniać stan techniczny obiektów mechanicznych z wykorzystaniem metod diagnostyki technicznej;

15) sporządzać harmonogramy prac, obliczać ich pracochłonność oraz koszty;

16) przestrzegać i wdrażać normy dotyczące zapewnienia jakości produkcji wyrobów i usług (PN, PN - ISO, ISO);

17) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

18) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

20) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

21) prowadzić działalność gospodarczą;

22) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) kierować zespołem pracowników;

25) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik mechanik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów wytwarzania maszyn i urządzeń;

2) przeprowadzania kontroli jakości wykonania wyrobów i usług;

3) instalowania i uruchamiania obiektów mechanicznych wprowadzanych do eksploatacji;

4) eksploatowania maszyn i urządzeń;

5) projektowania prostych obiektów mechanicznych wraz ze sporządzaniem ich dokumentacji konstrukcyjnej;

6) projektowania podstawowych procesów wytwarzania wraz ze sporządzeniem ich dokumentacji technologicznej;

7) sporządzania kalkulacji wytwarzania i naprawy maszyn i urządzeń;

8) prowadzenia dokumentacji planistycznej, ewidencyjnej, sprawozdawczej i innej, związanej z wykonywaną pracą.

3. Zawód technik mechanik jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć między innymi:

1) maszyn budowlanych;

2) samochodów;

3) ciągników;

4) obróbki skrawaniem;

5) obrabiarek sterowanych numerycznie;

6) spawalnictwa;

7) napędów hydraulicznych.

Wybór specjalizacji dotyczących eksploatacji i naprawy pojazdów samochodowych lub ciągników wiąże się z uzyskaniem zgody organu prowadzącego szkołę na finansowanie nauki jazdy, która umożliwia uczniom (słuchaczom) opanowanie umiejętności kierowania pojazdami samochodowymi w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B lub kierowania ciągnikami w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.

BLOK: ZAGADNIENIA OGÓLNOTECHNICZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować prawa i metody statyki do analizowania płaskich i przestrzennych układów sił;

2) stosować zasady i prawa kinematyki i dynamiki do analizowania ruchu postępowego, obrotowego i złożonego brył sztywnych;

3) rozróżniać rodzaje obciążeń elementów i wyznaczać naprężenia;

4) stosować analityczne i wykreślne metody wyznaczania obciążeń i parametrów kinematycznych w układach mechanicznych;

5) interpretować zjawisko tarcia i jego rolę w budowie maszyn;

6) charakteryzować podstawowe procesy zużycia materiałów;

7) stosować podstawowe prawa mechaniki płynów do analizowania zjawisk hydrostatycznych i hydrodynamicznych;

8) obliczać ciśnienie, prędkość i natężenie przepływu;

9) charakteryzować zjawisko spalania i wykonywać podstawowe obliczenia stechiometryczne;

10) interpretować procesy cieplno-przepływowe związane z wymianą ciepła;

11) wykorzystywać zasady i prawa termodynamiki do analizowania teoretycznych i rzeczywistych obiegów gazowych w maszynach cieplnych;

12) wykorzystywać prawa z zakresu elektrotechniki do analizowania obwodów i obliczania podstawowych wielkości elektrycznych;

13) interpretować działanie podstawowych elementów i układów elektronicznych;

14) opisywać analitycznie człony i układy regulacji automatycznej;

15) opisywać i stosować wymagania formalne wynikające z Polskich Norm, jakie musi spełniać rysunek techniczny;

16) odwzorowywać różne obiekty, a w szczególności wyroby maszynowe oraz zapisywać konieczne i niezbędne informacje uzupełniające szkic, rysunek, schemat;

17) odczytywać różne rodzaje rysunków technicznych maszynowych;

18) rysować i odczytywać wykresy obrazujące zależności funkcjonalne parametrów technicznych;

19) stosować technikę komputerową do sporządzania rysunków technicznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) statyka układów płaskich i przestrzennych;

2) kinematyka i dynamika bryły sztywnej;

3) elementy teorii maszyn i mechanizmów;

4) podstawy wytrzymałości materiałów;

5) tarcie i jego rola w maszynach;

6) procesy zużycia materiałów;

7) wybrane zagadnienia mechaniki płynów;

8) podstawy teoretyczne maszyn cieplnych;

9) wybrane zagadnienia elektrotechniki;

10) elementy i układy elektroniczne;

11) wybrane zagadnienia automatyki;

12) forma graficzna i wymagania formalne wobec arkusza rysunkowego;

13) metody odwzorowywania wyrobów maszynowych stosowane w rysunku technicznym (rzuty prostokątne, aksonometryczne, schematy);

14) znormalizowany zapis informacji (wymiarów, tolerancji, pasowań, stanu powierzchni i innych) na różnych rysunkach;

15) uproszczone sposoby rysowania różnych elementów i szczegółów konstrukcyjnych wyrobów maszynowych;

16) zasady sporządzania rysunków z wykorzystaniem techniki komputerowej.

BLOK: TECHNOLOGIA MECHANICZNA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować i charakteryzować materiały stosowane w budowie maszyn oraz określać ich właściwości i przeznaczenie;

2) charakteryzować przebieg procesów metalurgicznych stopów żelaza i metali nieżelaznych, postać i właściwości półwyrobów metalowych;

3) stosować w praktyce warsztatowej podstawowe metody i sposoby pomiaru wielkości fizycznych i geometrycznych oraz interpretować wyniki pomiarów;

4) opisywać budowę, działanie i przeznaczenie przyrządów pomiarowych oraz charakteryzować właściwości metrologiczne podstawowych przyrządów pomiarowych;

5) wykonywać podstawowe pomiary i próby podczas badania właściwości materiałów;

6) charakteryzować procesy nakładania powłok ochronnych;

7) opisywać procesy obróbki skrawaniem, plastycznej, cieplnej i cieplno-chemicznej oraz charakteryzować i dobierać narzędzia, oprzyrządowanie i maszyny do danej obróbki;

8) wykonywać wyroby w procesach obróbki ręcznej i mechanicznej;

9) charakteryzować i stosować w praktyce typowe technologie łączenia materiałów i elementów maszyn;

10) wykorzystywać w procesie montażu układ tolerancji i pasowań;

11) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną wytwarzania maszyn;

12) charakteryzować proces produkcyjny maszyn i urządzeń w zakładzie wytwórczym;

13) projektować proste procesy technologiczne obróbki i montażu;

14) charakteryzować metody kontroli jakości wyrobów.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy metaloznawstwa;

2) materiały niemetalowe w budowie maszyn;

3) procesy metalurgiczne;

4) technika pomiarowa;

5) powłoki ochronne;

6) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

7) trasowanie;

8) obróbka ręczna;

9) odlewnictwo;

10) obróbka plastyczna;

11) obróbka mechaniczna skrawaniem;

12) obróbka wykańczająca;

13) spajanie materiałów;

14) technologia montażu maszyn;

15) tolerancje, pasowania, chropowatość powierzchni;

16) dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna;

17) projektowanie procesów technologicznych;

18) systemy produkcyjne w zakładach przemysłowych;

19) kontrola jakości wyrobów.

BLOK: MASZYNOZNAWSTWO

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować rodzaje energii, jej źródła i procesy przetwarzania;

2) klasyfikować maszyny według ich przeznaczenia i zasad działania;

3) charakteryzować procesy przetwarzania lub przekazywania energii w maszynach;

4) wykorzystywać prawa mechaniki do analizowania budowy i działania podstawowych mechanizmów;

5) charakteryzować napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

6) charakteryzować: pompy, wentylatory, sprężarki, dmuchawy, silniki spalinowe, kotły;

7) wyjaśniać budowę i działanie maszyn elektrycznych oraz dobierać elektromechaniczny układ napędowy do maszyny roboczej;

8) charakteryzować typowy osprzęt elektryczny i elektroniczny maszyn i urządzeń mechanicznych;

9) opisywać budowę, działanie i przeznaczenie typowych odbiorników energii elektrycznej;

10) opisywać podstawowe instalacje elektryczne i charakteryzować stosowane zabezpieczenia;

11) opisywać budowę, działanie i przeznaczenie typowych elementów i układów automatyki;

12) charakteryzować maszyny i urządzenia transportowe;

13) dobierać maszyny i urządzenia energetyczne oraz transportowe na podstawie parametrów technicznych;

14) wyjaśniać działanie robota przemysłowego i manipulatora.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) energia i sposoby jej przetwarzania;

2) przemiany energetyczne w maszynach;

3) czynniki i procesy robocze w maszynach;

4) napędy hydrauliczne;

5) mechanizmy pneumatyczne;

6) pompy;

7) sprężarki, wentylatory, dmuchawy;

8) silniki spalinowe;

9) kotły parowe;

10) maszyny i urządzenia elektryczne;

11) odbiorniki energii elektrycznej;

12) instalacje elektryczne;

13) elementy i układy automatyki;

14) dźwignice;

15) przenośniki;

16) wózki transportowe;

17) roboty przemysłowe.

BLOK: PODSTAWY KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) opisywać budowę podstawowych elementów maszyn oraz określać ich przeznaczenie;

2) stosować w konstruowaniu maszyn rozłączne i nierozłączne połączenia elementów;

3) wykonywać obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn dla różnych stanów obciążenia;

4) dobierać materiały i określać wymagania dotyczące ich obróbki;

5) wykorzystywać w projektowaniu połączeń spoczynkowych i ruchowych układ tolerancji i pasowań;

6) stosować w konstrukcji elementy znormalizowane;

7) opisywać budowę, działanie i przeznaczenie podstawowych mechanizmów i napędów (przekładni);

8) projektować proste mechanizmy i zespoły maszyn;

9) stosować w projektowaniu wspomaganie komputerowe;

10) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną;

11) dobierać maszyny i urządzenia do przewidywanych zadań na podstawie ich charakterystyki eksploatacyjnej;

12) rozpoznawać i oceniać stan techniczny maszyny z zastosowaniem metod diagnostyki technicznej;

13) charakteryzować czynniki i procesy powodujące zużycie i uszkodzenie maszyny;

14) dobierać materiały eksploatacyjne;

15) rozróżniać rodzaje uszkodzeń maszyn i określać przyczyny ich powstawania;

16) określać skutki ekonomiczne i społeczne niepożądanych zmian stanu technicznego maszyn;

17) opracowywać plany wdrożenia do eksploatacji nowych maszyn;

18) planować przebieg procesów technologiczno-organizacyjnych obsługi technicznej maszyn i nadzorować wykonanie zabiegów wchodzących w skład tych procesów;

19) kwalifikować maszynę do naprawy, weryfikować części, określać zakres i metodę naprawy;

20) charakteryzować i stosować w praktyce warsztatowej typowe technologie naprawy maszyn i regeneracji części;

21) posługiwać się dokumentacją technologiczną procesów obsługowo-naprawczych;

22) projektować proste procesy technologiczne naprawy maszyn;

23) stosować rachunek ekonomiczny w podejmowaniu decyzji o charakterze technicznym i organizacyjnym w sferze eksploatacji;

24) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową (DTR) oraz PN - ISO;

25) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas użytkowania i obsługiwania maszyn i urządzeń.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady konstruowania maszyn;

2) połączenia spoczynkowe elementów maszyn;

3) elementy podatne;

4) wały i osie;

5) łożyskowanie;

6) sprzęgła i hamulce;

7) przekładnie mechaniczne;

8) mechanizmy;

9) przykładowe rozwiązania konstrukcyjne maszyn;

10) proces eksploatacyjny maszyn;

11) stan techniczny maszyn i urządzeń;

12) trwałość i niezawodność maszyn;

13) diagnostyka techniczna;

14) użytkowanie maszyn i urządzeń;

15) utrzymanie maszyn w gotowości technicznej;

16) materiały eksploatacyjne;

17) naprawa maszyn i urządzeń;

18) przykładowe procesy technologiczne naprawy;

19) zarządzanie eksploatacją maszyn;

20) Dokumentacja Techniczno-Ruchowa (DTR), PN - ISO, ISO;

21) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

5) opracowywać plan marketingowy;

6) przestrzegać zasad etyki;

7) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

8) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

9) określać wymagania dotyczące eksploatacji maszyn i urządzeń podlegających dozorowi technicznemu i transportowemu;

10) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

11) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

12) prowadzić negocjacje;

13) rozwiązywać problemy;

14) podejmować decyzje;

15) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) określać wymagania dotyczące ochrony środowiska w zakresie zanieczyszczania powietrza, wody, gleby oraz odpadów i opakowań;

17) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

18) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) opracowywać plany produkcji i eksploatacji obiektów technicznych (harmonogramy prac, schematy organizacyjne, schematy funkcjonalne);

20) wyjaśniać zasady zarządzania jakością oraz opracowywać instrukcje zapewniania jakości dla wybranych procesów;

21) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

22) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

4) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

5) struktura budżetu;

6) strategie marketingowe;

7) etyka;

8) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

9) przepisy dozoru technicznego i transportowego;

10) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) bezpieczeństwo i higiena pracy;

14) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

15) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

16) elementy ergonomii;

17) organizacja pracy;

18) system zarządzania jakością;

19) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w języku obcym;

20) formy doskonalenia zawodowego;

21) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa; zawody: wszystkie z branży mechanicznej	podbudowa programowa: liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, technikum uzupełniające, uzupełniające liceum ogólnokształcące
Zagadnienia ogólnotechniczne	25	25	25
Technologia mechaniczna	20	12	20
Maszynoznawstwo	10	16	10
Podstawy konstrukcji i eksploatacji maszyn	20	22	20
Podstawy działalności zawodowej	5	5	5
Razem:	80**	80**	80**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia komputerowa;

3) pracownia technologii mechanicznej;

4) pracownia elektrotechniki i automatyki;

5) pracownia maszynoznawstwa;

6) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

3) zestaw norm rysunkowych i katalogi typowych części maszyn, podzespołów i zespołów;

4) przykładowe dokumentacje konstrukcyjne;

5) eksponaty i modele części maszyn;

6) modele maszyn i urządzeń.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) ploter;

4) pakiet programów biurowych;

5) programy do wspomagania projektowania typu CAD;

6) programy specjalistyczne.

Pracownia technologii mechanicznej powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów konstrukcyjnych;

2) typowe eksponaty półwyrobów, takich jak: odkuwki, odlewy, wypraski;

3) zestaw warsztatowych przyrządów pomiarowych;

4) mikroskop metalograficzny;

5) typowe narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej;

6) schematy typowych obrabiarek;

7) przykładowe dokumentacje konstrukcyjne i technologiczne.

Pracownia elektrotechniki i automatyki powinna być wyposażona w:

1) podstawowe mierniki wielkości elektrycznych;

2) typowe elementy i układy elektryczne i elektroniczne;

3) podstawowe maszyny i urządzenia elektryczne;

4) schematy instalacji elektrycznych;

5) mechaniczne i elektryczne elementy i układy automatyki.

Pracownia maszynoznawstwa powinna być wyposażona w:

1) eksponaty typowych elementów maszyn, ich połączeń i mechanizmów;

2) modele i eksponaty maszyn transportowych (dźwignice, przenośniki, wózki);

3) modele i eksponaty maszyn energetycznych (silniki cieplne, pompy, sprężarki, wentylatory, kotły);

4) eksponaty zużytych i uszkodzonych części maszyn.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia do trasowania;

3) narzędzia do obróbki ręcznej;

4) obrabiarki: wiertarki, tokarki, frezarki, szlifierki;

5) urządzenia do spawania elektrycznego i gazowego;

6) narzędzia i przyrządy spawalnicze;

7) spoiwa, elektrody, topniki;

8) luty i lutownice;

9) urządzenia do nagrzewania i chłodzenia;

10) środki chłodzące;

11) narzędzia i przyrządy do kucia ręcznego;

12) urządzenia, zespoły, elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

13) narzędzia i przyrządy montażowe;

14) Dokumentację Techniczno-Ruchową (DTR);

15) dokumentację techniczną;

16) dokumentację warsztatową;

17) katalogi narzędzi;

18) normy PN, ISO.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w zakładach produkcyjnych i usługowych.

ZAŁĄCZNIK Nr 9

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHATRONIK

SYMBOL CYFROWY 311[50]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) czytać i analizować dokumentację techniczną urządzeń i systemów mechatronicznych oraz ich elementów i podzespołów;

2) opracowywać dokumentację techniczną urządzeń i systemów mechatronicznych;

3) obliczać parametry charakteryzujące urządzenia i systemy mechatroniczne;

4) wykonywać pomiary wielkości elektrycznych i nieelektrycznych oraz interpretować ich wyniki;

5) dobierać materiały i narzędzia do montażu oraz obsługi urządzeń i systemów mechatronicznych;

6) dobierać zespoły, podzespoły oraz elementy urządzeń i systemów mechatronicznych;

7) przygotowywać do montażu zespoły, podzespoły i elementy urządzeń i systemów mechatronicznych;

8) nastawiać parametry urządzeń i systemów mechatronicznych;

9) sprawdzać poprawność działania elementów, podzespołów, modułów urządzeń i systemów mechatronicznych;

10) instalować i obsługiwać systemy sieciowe transmisji danych stosowane w mechatronice;

11) instalować i użytkować oprogramowanie niezbędne do pracy urządzeń i systemów mechatronicznych;

12) instalować urządzenia mechatroniczne;

13) montować i demontować urządzenia i systemy mechatroniczne;

14) uruchamiać oraz wyłączać urządzenia i systemy mechatroniczne;

15) projektować urządzenia i systemy mechatroniczne;

16) programować urządzenia i systemy mechatroniczne;

17) dozorować pracę urządzeń i systemów mechatronicznych oraz oceniać ich stan techniczny;

18) wykonywać podstawowe naprawy i regulacje urządzeń oraz systemów mechatronicznych;

19) sporządzać protokoły uszkodzeń, awarii oraz dokonanych napraw;

20) prowadzić dokumentację techniczną, techniczno-ruchową urządzeń i systemów mechatronicznych;

21) porozumiewać się w języku obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

25) prowadzić działalność gospodarczą;

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

27) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

28) kierować zespołem pracowników;

29) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik mechatronik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) projektowania i konstruowania urządzeń i systemów mechatronicznych;

2) montażu i demontażu urządzeń i systemów mechatronicznych;

3) programowania i użytkowania urządzeń i systemów mechatronicznych;

4) diagnozowania i naprawy urządzeń i systemów mechatronicznych.

3. Zawód technik mechatronik jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) automatyzacji procesów produkcyjnych;

2) robotyki, programowania i obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie;

3) mechatroniki pojazdów samochodowych.

BLOK: PODSTAWY MECHATRONIKI

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe prawa fizyczne i zależności matematyczne wykorzystywane w mechatronice;

2) analizować działanie elementów i podzespołów układów mechatronicznych;

3) czytać schematy ideowe i montażowe układów mechatronicznych;

4) dobierać elementy obwodów elektrycznych i elektronicznych;

5) dobierać elementy i podzespoły układów elektrycznych, pneumatycznych i hydraulicznych;

6) projektować i konstruować układy mechatroniczne;

7) obsługiwać podstawowe przyrządy do pomiaru wielkości fizycznych charakteryzujących pracę układów mechatronicznych i ich elementów;

8) dobierać metody pomiarowe i przyrządy do pomiaru wielkości fizycznych charakteryzujących pracę układów mechatronicznych;

9) mierzyć wybrane wielkości fizyczne charakteryzujące pracę układów mechatronicznych oraz interpretować wyniki pomiarów;

10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym podczas wykonywania pomiarów;

11) korzystać z norm, dokumentacji technicznej, poradników, katalogów;

12) stosować technologię informatyczną do analizowania działania lub konstruowania układów mechatronicznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) obwody elektryczne prądu stałego;

2) obwody elektryczne prądu przemiennego jednofazowe i trójfazowe;

3) obwody magnetyczne;

4) układy analogowe;

5) układy cyfrowe;

6) układy mikroprocesorowe;

7) układy pneumatyczne;

8) układy hydrauliczne;

9) metody i przyrządy pomiarowe;

10) bezpieczeństwo i higiena pracy;

11) ochrona przeciwpożarowa;

12) ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym;

13) użytkowe programy komputerowe.

BLOK: URZĄDZENIA I SYSTEMY MECHATRONICZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) obliczać parametry elementów występujących w układach sterowania;

2) dobierać elementy i podzespoły urządzeń i systemów mechatronicznych;

3) czytać i interpretować dokumentację techniczną urządzeń i systemów mechatronicznych;

4) projektować urządzenia i systemy mechatroniczne;

5) planować proces technologiczny montażu urządzeń i systemów mechatronicznych;

6) przygotowywać do montażu elementy i podzespoły urządzeń i systemów mechatronicznych;

7) montować i demontować urządzenia i systemy mechatroniczne;

8) uruchamiać i testować urządzenia i systemy mechatroniczne;

9) planować pomiary kontrolne wielkości fizycznych charakteryzujących pracę urządzeń i systemów mechatronicznych;

10) mierzyć wielkości fizyczne charakteryzujące pracę urządzeń i systemów mechatronicznych oraz interpretować wyniki pomiarów;

11) instalować i testować oprogramowanie specjalistyczne;

12) programować urządzenia i systemy mechatroniczne;

13) uruchamiać, sprawdzać i wyłączać urządzenia i systemy mechatroniczne;

14) monitorować pracę urządzeń i systemów mechatronicznych;

15) prowadzić dokumentację techniczną i dokumentację techniczno-ruchową urządzeń i systemów mechatronicznych;

16) dokonywać regulacji parametrów urządzeń i systemów mechatronicznych;

17) lokalizować oraz usuwać nieprawidłowości działania urządzeń i systemów mechatronicznych;

18) naprawiać elementy i podzespoły urządzeń i systemów mechatronicznych;

19) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrony środowiska podczas montażu i eksploatacji urządzeń i systemów mechatronicznych;

20) stosować technologię informatyczną podczas projektowania, programowania i eksploatowania urządzeń i systemów mechatronicznych;

21) korzystać z dokumentacji technicznej, norm, katalogów i poradników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady doboru elementów i podzespołów urządzeń oraz systemów mechatronicznych;

2) zasady projektowania i konstruowania układów sterowania:

a) pneumatycznych i elektropneumatycznych,

b) hydraulicznych i elektrohydraulicznych,

c) elektrycznych;

3) zasady konstruowania wybranych układów manipulacyjnych;

4) technologia montażu elementów i podzespołów:

a) układów pneumatycznych,

b) układów hydraulicznych,

c) układów elektrycznych,

d) układów automatycznej regulacji,

e) układów sterowania mikroprocesorowego;

5) technologia montażu układów manipulacyjnych;

6) pomiar wielkości fizycznych w układach urządzeń i systemów mechatronicznych;

7) pomiar wielkości fizycznych w obwodach elektrycznych urządzeń i systemów mechatronicznych;

8) rozruch i nadzorowanie pracy urządzeń i systemów mechatronicznych;

9) instalowanie i obsługa oprogramowania do sterowników programowalnych;

10) programowanie i obsługa sterowników programowalnych;

11) programowanie i obsługa układów manipulacyjnych;

12) instalowanie i obsługa urządzeń i programów do wizualizacji i dozorowania procesów;

13) zasady prowadzenia dokumentacji technicznej i dokumentacji techniczno-ruchowej urządzeń i systemów mechatronicznych;

14) zasady transmisji i przetwarzania danych w układach sterowania programowalnego;

15) metody i techniki regulacji parametrów;

16) diagnostyka urządzeń i systemów mechatronicznych;

17) serwis i naprawy urządzeń i systemów mechatronicznych;

18) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa, ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrona środowiska w zakresie eksploatacji urządzeń i systemów mechatronicznych;

19) specjalistyczne programy komputerowe.

BLOK: KONSTRUKCJE MECHATRONICZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) czytać i analizować dokumentację techniczną konstrukcji mechanicznych występujących w urządzeniach i systemach mechatronicznych;

2) sporządzać dokumentację techniczną konstrukcji mechanicznych oraz urządzeń i systemów mechatronicznych;

3) dobierać materiały konstrukcyjne stosowane w urządzeniach i systemach mechatronicznych;

4) interpretować podstawowe prawa z zakresu statyki, kinematyki i dynamiki;

5) wykonywać obliczenia wytrzymałościowe elementów konstrukcyjnych urządzeń i systemów mechatronicznych;

6) dobierać technologię obróbki materiałów konstrukcyjnych stosowanych w urządzeniach i systemach mechatronicznych;

7) dobierać połączenia zespołów, podzespołów i elementów urządzeń mechatronicznych;

8) dobierać narzędzia i urządzenia do wykonania elementów konstrukcyjnych urządzeń mechatronicznych;

9) wykonywać elementy konstrukcyjne urządzeń i systemów mechatronicznych;

10) sprawdzać jakość wykonania elementów konstrukcyjnych urządzeń i systemów mechatronicznych;

11) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrony środowiska podczas wykonywania elementów konstrukcyjnych urządzeń i systemów mechatronicznych;

12) przestrzegać norm dotyczących zapewnienia jakości;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) korzystać z dokumentacji technicznej, norm, katalogów i poradników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) zasady sporządzania rysunków z wykorzystaniem techniki komputerowej;

3) materiały konstrukcyjne;

4) wybrane zagadnienia z mechaniki technicznej;

5) podstawy wytrzymałości materiałów;

6) wybrane zagadnienia z technologii obróbki materiałów konstrukcyjnych;

7) wybrane zagadnienia z metrologii;

8) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa, ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrona środowiska w zakresie wykonywania elementów konstrukcyjnych urządzeń i systemów mechatronicznych;

9) specjalistyczne programy komputerowe;

10) pierwsza pomoc.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

5) opracowywać plan marketingowy;

6) przestrzegać zasad etyki;

7) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

8) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

9) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

10) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrony środowiska;

11) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

12) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

13) wyjaśniać zasady zarządzania jakością;

14) formułować i rozumieć ze słuchu pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym, związane z realizacją zadań zawodowych;

15) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

4) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

5) struktura budżetu;

6) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

7) strategie marketingowe;

8) etyka;

9) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

10) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa, ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym oraz ochrona środowiska;

14) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

15) elementy ergonomii;

16) system zarządzania jakością;

17) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

18) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa, zawód: monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych	podbudowa programowa: liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, uzupełniające liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające
Podstawy mechatroniki	28	19	24
Urządzenia i systemy mechatroniczne	33	35	32
Konstrukcje mechatroniczne	19	26	24
Podstawy działalności zawodowej	5	5	5
Razem	85**	85**	85**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

2) pracownia automatyzacji procesów;

3) pracownia komputerowego wspomagania projektowania;

4) pracownia wytwarzania elementów konstrukcyjnych.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna być wyposażona w stanowiska (jedno stanowisko dla trzech uczniów) zasilane regulowanym napięciem przemiennym jednofazowym i trójfazowym oraz stabilizowanym napięciem stałym. Stanowiska powinny być wyposażone w:

1) zestawy elementów przyrządów elektrycznych i elektronicznych;

2) przyrządy elektryczne i elektroniczne;

3) przyrządy pomiarowe;

4) generatory wielofunkcyjne;

5) oscyloskopy;

6) komputer z pakietem biurowym oraz oprogramowaniem specjalistycznym.

Pracownia automatyzacji procesów powinna być wyposażona w stanowiska (jedno stanowisko dla trzech uczniów) zasilane napięciem przemiennym jednofazowym i trójfazowym, stabilizowanym napięciem stałym, sprężonym powietrzem o regulowanym ciśnieniu. Stanowiska powinny być wyposażone w:

1) zestawy elementów wykonawczych: elektrycznych, pneumatycznych i hydraulicznych;

2) czujniki i przetworniki;

3) elementy i urządzenia sterujące;

4) regulatory;

5) przyrządy pomiarowe;

6) komputer wyposażony w pakiet biurowy i oprogramowanie, umożliwiające projektowanie oraz symulację działania urządzeń i systemów mechatronicznych, programowanie i obsługę sterowników PLC, regulatorów i falowników;

7) przykładowe zmontowane urządzenia i systemy mechatroniczne.

Ponadto w pracowni powinno znajdować się stanowisko dydaktyczne umożliwiające programowanie i obsługę robota.

Pracownia komputerowego wspomagania projektowania powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe pracujące w sieci (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) ploter wielkoformatowy;

4) licencjonowane oprogramowanie CAD/CAM.

Pracownia wytwarzania elementów konstrukcyjnych powinna być wyposażona w:

1) obrabiarki do obróbki ubytkowej metali i tworzyw (wskazane obrabiarki CNC);

2) stanowiska do obróbki ręcznej.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, zakładach produkcyjnych i usługowych oraz w wyższych uczelniach.

ZAŁĄCZNIK Nr 10

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY

SYMBOL CYFROWY 311[34]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) projektować wyroby odzieżowe;

2) opracowywać podstawową dokumentację techniczną wyrobów odzieżowych;

3) dobierać materiały odzieżowe i dodatki krawieckie do wyrobów odzieżowych, z uwzględnieniem ich funkcji użytkowych oraz zasad konserwacji;

4) wykonywać formy i szablony elementów wyrobów odzieżowych;

5) wykonywać konstrukcyjne i wtórne modelowanie wyrobów odzieżowych, zgodnie z projektem plastycznym i aktualną linią mody;

6) utrzymywać stan gotowości użytkowej maszyn i urządzeń stosowanych w procesie technologicznym wyrobów odzieżowych;

7) obsługiwać podstawowe maszyny i urządzenia odzieżowe podczas wytwarzania wyrobów odzieżowych;

8) wykonywać kolejne etapy wytwarzania wyrobów odzieżowych, zgodnie z wymaganiami technologicznymi;

9) stosować zasady składowania i przechowywania oraz transportu materiałów odzieżowych, dodatków krawieckich i wyrobów odzieżowych;

10) organizować proces produkcyjny;

11) stosować zasady normowania materiałów odzieżowych i dodatków krawieckich;

12) stosować zasady kontroli zapewniające wysoką jakość wyrobów odzieżowych;

13) dokonywać rozliczenia materiałowego;

14) dokonywać kalkulacji kosztów i obliczać wynagrodzenie za wykonaną pracę;

15) wyznaczać rentowność wyrobu odzieżowego przy jednoczesnej analizie jego funkcji użytkowych;

16) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

17) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

18) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

22) kierować zespołem pracowników;

23) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii odzieży powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) opracowywania dokumentacji wzorca odzieży;

2) nadzorowania prac dotyczących wykonywania wzorca odzieży;

3) organizowania, nadzorowania i kontrolowania pracy zespołu pracowników wytwarzających wyroby odzieżowe;

4) badania oraz kontrolowania jakości materiałów odzieżowych i wyrobów gotowych;

5) nadzorowania eksploatacji maszyn szwalniczych i urządzeń odzieżowych;

6) organizowania procesu wytwarzania odzieży miarowej w zakładzie usługowym.

BLOK: SUROWCOWO-PROJEKTOWY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać parametry klimatu w pomieszczeniach za pomocą urządzeń kontrolno-pomiarowych;

2) obsługiwać podstawową aparaturę laboratoryjną do badania surowców włókienniczych i materiałów odzieżowych;

3) posługiwać się normami podczas przeprowadzania badań laboratoryjnych;

4) wykonywać badania laboratoryjne surowców i materiałów odzieżowych;

5) opracowywać wyniki badań laboratoryjnych;

6) identyfikować włókna na podstawie badań mikroskopowych, chemicznych i organoleptycznych;

7) rozpoznawać włókna naturalne, chemiczne, mieszanki włókiennicze i materiały z nich wykonane;

8) określać właściwości nitek na podstawie badań laboratoryjnych;

9) wykazywać wpływ właściwości nitek na właściwości materiałów odzieżowych;

10) wyznaczać parametry splotów tkackich;

11) określać parametry struktury tkaniny i jej wymiary liniowe;

12) wykazywać wpływ budowy tkaniny i sposobu wykończenia na jej właściwości użytkowe;

13) określać parametry splotów dziewiarskich;

14) określać parametry struktury dzianiny i jej wymiary liniowe;

15) wykazywać wpływ budowy dzianiny i sposobu wykończenia na jej właściwości użytkowe;

16) identyfikować wyroby plecione;

17) identyfikować materiały odzieżowe wytwarzane nowymi technikami;

18) dobierać nici szwalnicze do materiałów odzieżowych;

19) dobierać zapięcia do wyrobu odzieżowego;

20) dobierać podszewkę do wyrobu odzieżowego;

21) dobierać materiały usztywniające, konstrukcyjno-nośne i termoizolacyjne;

22) dobierać dodatki zdobnicze do wyrobu odzieżowego;

23) oceniać właściwości higieniczne, estetyczne i wytrzymałościowe materiałów odzieżowych na podstawie badań laboratoryjnych;

24) określać właściwości konfekcyjne i użytkowe materiałów odzieżowych;

25) stosować zasady konfekcjonowania materiałów odzieżowych;

26) dobierać materiały odzieżowe i dodatki krawieckie do asortymentu odzieży;

27) określać zasady konserwacji materiałów i wyrobów odzieżowych;

28) wykonywać rysunki techniczne prostych wyrobów odzieżowych;

29) interpretować rysunki żurnalowe;

30) wykonywać rysunki modelowe wyrobów odzieżowych;

31) dobierać zestawienia kolorystyczne w projektowaniu odzieży;

32) dobierać materiały odzieżowe i dodatki do modeli odzieży;

33) projektować wyroby odzieżowe dla typowych sylwetek zgodnie z tendencjami mody i przeznaczeniem;

34) projektować wyroby odzieżowe dla nietypowych sylwetek zgodnie z tendencjami mody i przeznaczeniem;

35) projektować wyroby odzieżowe inspirowane sztuką i strojami historycznymi;

36) projektować wyroby odzieżowe inspirowane strojami regionalnymi.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) metody przeprowadzania badań warunków klimatycznych w pomieszczeniach laboratoryjnych;

2) aparatura laboratoryjna do badania surowców włókienniczych i materiałów odzieżowych;

3) normowanie w przemyśle odzieżowym;

4) metody badania włókien i materiałów odzieżowych;

5) metody opracowania wyników badań laboratoryjnych;

6) badania mikroskopowe, chemiczne i organoleptyczne włókien;

7) rodzaje i właściwości włókien;

8) nitki odzieżowe;

9) sploty tkackie;

10) budowa tkaniny;

11) sposoby wykończania tkanin;

12) sploty dziewiarskie;

13) budowa dzianiny;

14) sposoby wykończania dzianin;

15) wyroby plecione;

16) materiały odzieżowe wytwarzane nowymi technikami;

17) dodatki krawieckie;

18) właściwości higieniczne, estetyczne i wytrzymałościowe materiałów odzieżowych;

19) właściwości konfekcyjne i użytkowe materiałów odzieżowych;

20) dobór materiałów odzieżowych i dodatków do asortymentu odzieży;

21) zasady konserwacji materiałów i wyrobów odzieżowych;

22) rysunek techniczny w projektowaniu wyrobów odzieżowych;

23) rysunek żurnalowy;

24) rysunek modelowy odzieży;

25) podstawy kolorystyki;

26) dobór materiałów odzieżowych i dodatków do modeli odzieży;

27) zasady projektowania odzieży dla typowych sylwetek;

28) zasady projektowania odzieży dla nietypowych sylwetek;

29) inspiracja sztuką i strojami historycznymi w projektowaniu odzieży;

30) inspiracja strojami regionalnymi w projektowaniu ubiorów współczesnych.

BLOK: TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się pojęciami z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży;

2) wykonywać pomiary krawieckie;

3) stosować zasady obliczania odcinków konstrukcyjnych;

4) stosować zasady ustalania dodatku konstrukcyjnego;

5) stosować zasady wyprowadzania linii modelowych;

6) rysować siatki konstrukcyjne elementów wyrobów odzieżowych;

7) rysować elementy wyrobów odzieżowych;

8) stosować zasady modelowania wtórnego i przestrzennego;

9) wykonywać modelowanie form odzieży fantazyjnej;

10) wykonywać modelowanie form wyrobów odzieżowych;

11) ustalać wielkość dodatku na szwy i podwinięcia;

12) wykonywać szablony elementów wyrobów odzieżowych;

13) wykonywać stopniowanie szablonów podstawowych elementów wyrobów odzieżowych;

14) wykonywać układ szablonów na materiale odzieżowym;

15) wykrawać elementy wyrobu odzieżowego;

16) opracowywać podstawową dokumentację organizacyjno-produkcyjną;

17) dobierać maszyny i urządzenia do wytwarzania wyrobów odzieżowych;

18) czytać schematy kinematyczne podstawowych maszyn i urządzeń odzieżowych;

19) identyfikować mechanizmy w maszynach i urządzeniach odzieżowych;

20) obsługiwać maszyny szwalnicze;

21) stosować zasady organizowania procesu technologicznego w szwalni;

22) określać zasady tworzenia ściegu maszynowego;

23) stosować odpowiednie parametry obróbki termicznej;

24) dobierać sposoby łączenia elementów wyrobów odzieżowych;

25) określać kolejne czynności wynikające z graficznego zapisu węzłów technologicznych w wyrobie odzieżowym;

26) wykonywać podstawowe i fantazyjne wyroby odzieżowe;

27) przeprowadzać kontrolę jakości w kolejnych fazach procesu wytwórczego;

28) oceniać jakość gotowego wyrobu odzieżowego;

29) magazynować i przechowywać materiały, dodatki krawieckie oraz wyroby gotowe;

30) organizować transport wewnątrzzakładowy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady konstrukcji i modelowania form odzieży;

2) pomiary krawieckie;

3) zasady obliczania odcinków konstrukcyjnych w standardowych wyrobach odzieżowych;

4) dodatki konstrukcyjne;

5) linie modelowe;

6) siatki konstrukcyjne wyrobów odzieżowych;

7) zasady modelowania wtórnego i przestrzennego;

8) modelowanie form odzieży fantazyjnej;

9) zasady modelowania form odzieży;

10) szwy i podwinięcia;

11) szablony wyrobów odzieżowych;

12) stopniowanie i układanie szablonów na materiale odzieżowym;

13) proces wykrawania elementów odzieży;

14) dokumentacja organizacyjno-produkcyjna w zakładzie odzieżowym;

15) maszyny i urządzenia odzieżowe;

16) proces technologiczny w szwalni;

17) zasady tworzenia ściegu maszynowego;

18) obróbka termiczna;

19) zasady łączenia elementów odzieży;

20) węzły technologiczne;

21) podstawowe i fantazyjne wyroby odzieżowe;

22) kontrola jakości;

23) przechowywanie materiałów i wyrobów gotowych;

24) transport wewnątrzzakładowy.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

5) opracowywać plan marketingowy;

6) przestrzegać zasad etyki;

7) stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

8) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

9) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

10) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

11) prowadzić negocjacje;

12) rozwiązywać problemy;

13) podejmować decyzje;

14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

15) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

16) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

17) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

18) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

19) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

4) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

5) struktura budżetu;

6) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

7) strategie marketingowe;

8) etyka;

9) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

10) przygotowanie do wejścia na rynek pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) bezpieczeństwo i higiena pracy;

14) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

15) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

16) elementy ergonomii;

17) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w języku obcym;

18) formy doskonalenia zawodowego;

19) pierwsza pomoc.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w % *
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa; zawód: krawiec, kuśnierz	podbudowa programowa: liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, uzupełniające liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające
Surowcowo-projektowy	18	23	18
Techniczno-technologiczny	46	41	46
Podstawy działalności gospodarczej	16	16	16
Razem:	80**	80**	80**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia projektowania i modelowania odzieży;

2) pracownia materiałoznawstwa odzieżowego;

3) pracownia eksploatacji maszyn;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia projektowania i modelowania odzieży powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do prac kreślarskich, projektowych oraz modelowania;

2) stanowiska komputerowe z programami do wspomagania projektowania odzieży (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

3) eksponaty odzieży;

4) kolekcję materiałów włókienniczych;

5) zestaw dodatków konfekcyjnych i zdobniczych;

6) żurnale i albumy;

7) stelaże do organizowania wystaw;

8) manekiny;

9) formy i szablony wyrobów odzieżowych;

10) tabele antropometryczne;

11) rysunki modelowe wyrobów;

12) siatki konstrukcyjne różnych asortymentów odzieży;

13) konstrukcje różnych asortymentów odzieży;

14) gabloty z wykazem etapów modelowania form wyrobów odzieżowych;

15) szafy do przechowywania materiałów kreślarskich i projektowych oraz prac uczniowskich.

Pracownia materiałoznawstwa odzieżowego powinna być wyposażona w:

1) przyrządy do określania parametrów klimatu w pomieszczeniu;

2) przyrządy do aklimatyzacji próbek przeznaczonych do badań;

3) mikroskopy z oprzyrządowaniem do identyfikacji włókien (jeden mikroskop dla trzech uczniów);

4) zestawy odczynników chemicznych do identyfikacji włókien;

5) wagi laboratoryjne;

6) lupy;

7) zrywarkę do badań wytrzymałości materiałów odzieżowych;

8) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO, dotyczące zasad przeprowadzania badań;

9) kolekcję wyrobów włókienniczych;

10) kolekcję włókien naturalnych i chemicznych;

11) katalogi nici i nitek szwalniczych;

12) kolekcję wyrobów włókienniczych z nitek: tkaniny, dzianiny, plecionki;

13) kolekcję podstawowych typów tkanin i dzianin z różnych surowców, o różnych splotach i wykończeniu;

14) kolekcję materiałów odzieżowych wykonanych nowymi technikami;

15) kolekcję dodatków krawieckich.

Pracownia eksploatacji maszyn powinna być wyposażona w:

1) eksponaty maszyn szwalniczych;

2) eksponaty części maszyn;

3) prospekty nowoczesnych maszyn i urządzeń odzieżowych;

4) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO z zakresu maszynoznawstwa i odzieżownictwa;

5) filmy dydaktyczne, plansze i foliogramy z zakresu:

a) rysunku technicznego,

b) części maszyn,

c) tworzenia ściegu,

d) oprzyrządowania pomocniczego maszyn szwalniczych,

e) transportu w zakładzie odzieżowym,

f) napędu maszyn odzieżowych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) materiały i przybory do szycia;

2) maszyny szwalnicze, stebnówki płaskie i owerloki;

3) urządzenia do prasowania:

a) żelazko z wytwornicą pary,

b) żelazka elektryczne,

c) rękawnik,

d) poduszka,

e) deska igłowa;

4) urządzenia do krojenia:

a) noże krojcze pionowe,

b) noże krojcze tarczowe,

c) nożyczki;

5) katalog ściegów ręcznych;

6) manekiny krawieckie;

7) eksponaty odzieży we fragmentach i w całości;

8) komplet dokumentacji techniczno-technologicznej;

9) normy PN, PN - EN, PN - ISO, PN - EN - ISO.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego oraz w zakładach odzieżowych.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024

Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024

Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024

Identyfikator:	Dz.U.2006.10.54
Rodzaj:	Rozporządzenie
Tytuł:	Podstawy programowe kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży.
Data aktu:	28/12/2005
Data ogłoszenia:	20/01/2006
Data wejścia w życie:	04/02/2006

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OPERATORA DŹWIĘKU

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

BLOK: AKUSTYKA I MUZYKA

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE FOTOGRAF

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: TECHNOLOGIA PROCESÓW FOTOGRAFICZNYCH

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 3 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER IZOLACJI BUDOWLANYCH

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY BUDOWNICTWA

BLOK: TECHNOLOGIE WYKONYWANIA IZOLACJI

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 4 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: EKSPLOATACYJNY

BLOK: TECHNOLOGICZNY

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 5 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGICZNYCH

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: EKSPLOATACYJNY

BLOK: TECHNOLOGICZNY

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 6 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: PRZYRODNICZO-TECHNICZNY

BLOK: KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 7 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK HUTNIK

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: EKSPLOATACYJNY

BLOK: TECHNOLOGICZNY

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 8 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHANIK

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: ZAGADNIENIA OGÓLNOTECHNICZNE

BLOK: TECHNOLOGIA MECHANICZNA

BLOK: MASZYNOZNAWSTWO

BLOK: PODSTAWY KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 9 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHATRONIK

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: PODSTAWY MECHATRONIKI

BLOK: URZĄDZENIA I SYSTEMY MECHATRONICZNE

BLOK: KONSTRUKCJE MECHATRONICZNE

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 10 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY

I. OPIS ZAWODU

II. BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: SUROWCOWO-PROJEKTOWY

BLOK: TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNY

ZAŁĄCZNIK Nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OPERATORA DŹWIĘKU

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE FOTOGRAF

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER IZOLACJI BUDOWLANYCH

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 5

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ METALURGICZNYCH

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 6

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 7

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK HUTNIK

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 8

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHANIK

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 9

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MECHATRONIK

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ZAŁĄCZNIK Nr 10

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY

I.

OPIS ZAWODU

II.

BLOKI PROGRAMOWE

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE