Przepisy ogólne
Wymagania kwalifikacyjne i przygotowanie zawodowe
Sposób powoływania i tryb pracy komisji egzaminacyjnych stwierdzających kwalifikacje pracowników oraz wzór dokumentu stwierdzającego te kwalifikacje
Zasady oceny zdolności fizycznych i psychicznych pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych i liniach metra oraz prowadzących pojazdy szynowe, a także tryb orzekania o tej zdolności
Przepisy przejściowe i końcowe
WYKAZ STANOWISK BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANYCH Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH KOLEJOWYCH ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE
Lp. | Stanowisko |
1 | 2 |
1 | Dyżurny ruchu |
2 | Nastawniczy |
3 | Zwrotniczy |
4 | Kierownik pociągu |
5 | Ustawiacz |
6 | Manewrowy |
7 | Monter urządzeń sterowania ruchem kolejowym |
8 | Toromistrz |
9 | Dróżnik przejazdowy |
10 | Maszynista pojazdów trakcyjnych |
11 | Kierowca lokomotywki spalinowej do 300 KM |
12 | Kierowca drezyny i wózka motorowego |
13 | Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót budowlanych |
WYKAZ STANOWISK BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANYCH Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH METRA ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE METRA
Lp. | Stanowisko |
1 | 2 |
1 | Dyspozytor ruchu |
2 | Dyżurny ruchu i stacji |
3 | Maszynista taboru pasażerskiego metra |
4 | Maszynista pomocniczych pojazdów szynowych |
WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE, RODZAJ, ZAKRES I CZAS TRWANIA PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO ORAZ ZAKRES PRZEDMIOTOWY EGZAMINU KWALIFIKACYJNEGO NA POSZCZEGÓLNE STANOWISKA BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH KOLEJOWYCH ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - średnie techniczne o specjalności transport kolejowy.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
Wariant B
1. Wykształcenie - średnie techniczne o specjalności pokrewnej wariantowi A, odpowiedniej dla tego egzaminu.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
II. Program przygotowania zawodowego:
Liczba dni dla wariantu | ||
A | B | |
1. Szkolenie praktyczne: | ||
1) jednostka wykonawcza inżynierii ruchu: | 21 | 28 |
a) struktura organizacyjna przedsiębiorstwa; zapoznanie się z zagadnieniami ogólnoadministracyjnymi; wybrane zagadnienia pracownicze |
2 | 3 |
b) na technicznym posterunku nastawczym: zapoznanie się z dokumentacją techniczno-ruchową prowadzoną na posterunku; zakres czynności podstawowych i dodatkowych dyżurnego ruchu; zapoznanie się z rodzajami urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej |
8 | 10 |
c) zapoznanie się z regulaminem technicznym stacji oraz tymczasowymi regulaminami prowadzenia ruchu w czasie zamknięć torowych |
3 | 4 |
d) zapoznanie się z budową torów i rozjazdów oraz metodami ich utrzymania i zasadami kontroli ich stanu technicznego; regulaminy obsługi przejazdu lub przejścia kolejowego |
2 | 3 |
e) zapoznanie się z urządzeniami elektroenergetycznymi na posterunkach ruchu; odłączniki trakcyjne; urządzenia ogrzewania rozjazdów |
1 | 2 |
f) zasady organizowania i wykonywania przewozów wojskowych transportem kolejowym; ogólne zapoznanie się z rolą i zasadami obrony cywilnej na terenie kolejowych zakładów pracy |
2 | 2 |
g) organizacja międzynarodowych i krajowych przewozów osób i rzeczy; rozkłady jazdy pociągów |
3 | 4 |
2) dyspozytura - struktura organizacyjna pionu dyspozytorskiego; nadzór dyspozytorski nad ruchem pasażerskim i towarowym; zapoznanie się z zasadami organizacji akcji ratunkowej po wypadku kolejowym; łączność dyspozytorska; współpraca dyspozytora odcinkowego z innymi dyspozyturami |
4 | 5 |
3) jednostka pasażerska - ogólne zapoznanie się z krajowymi i międzynarodowymi przepisami w zakresie przewozu osób i rzeczy koleją |
3 | 4 |
4) jednostka towarowa - ogólne zapoznanie się z krajowymi i międzynarodowymi przepisami w zakresie przewozu rzeczy i z gospodarką wagonami towarowymi |
4 | 5 |
5) jednostka taboru: | 8 | 11 |
a) gospodarka pojazdami i drużynami trakcyjnymi | 1 | 1 |
b) budowa oraz zasady utrzymania i naprawy wagonów | 2 | 3 |
c) rola i zadania dyspozytury | 1 | 1 |
d) oględziny techniczne wagonów w składzie pociągu | 1 | 2 |
e) próby hamulca zespolonego | 3 | 4 |
Łącznie: | 40 | 53 |
2. Szkolenie teoretyczne - dla wariantu A nie przewiduje się; | ||
* dla wariantu B według odrębnego programu nauczania. | - | * |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku, na którym kandydat ma być zatrudniony |
5 | 10 |
Ogółem: | 45 | 63 |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) dokonanie zapisów w dokumentacji techniczno-ruchowej podczas występowania usterek w działaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
2) wypisanie rozkazów pisemnych w zadanych przypadkach,
3) dokonanie zapisów w dzienniku ruchu podczas zamknięć torowych,
4) opracowanie treści podanych telegramów adresowych,
5) przygotowanie drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu na podanych urządzeniach sterowania ruchem kolejowym.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematów z zakresu:
a) techniki i organizacji ruchu kolejowego,
b) sterowania ruchem kolejowym,
2) część ustna - znajomość zagadnień z zakresu:
a) techniki i organizacji ruchu kolejowego,
b) sygnalizacji kolejowej,
c) obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
d) bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ogólna znajomość:
- budowy urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
- zagadnień pracowniczych,
- organizacji i wykonywania wojskowych przewozów transportem kolejowym,
- budowy urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych.
Nastawniczy
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe.
2. Zawodowy staż pracy - 2 lata w specjalności związanej z ruchem pociągów.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
1) jednostka organizacyjna zatrudniająca pracownika: | 10 dni |
a) na technicznym posterunku nastawczym: zapoznanie się z dokumentacją techniczno-ruchową prowadzoną na posterunku; zakres czynności podstawowych i dodatkowych nastawniczego; zapoznanie się z rodzajami urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej |
5 dni |
b) zapoznanie się z regulaminem technicznym stacji | 2 dni |
c) utrzymanie i zasady kontroli stanu technicznego rozjazdów; obsługa przejazdu kolejowego lub przejścia |
3 dni |
2) jednostka taboru - oględziny techniczne wagonów w składzie pociągu; dokonywanie uproszczonej próby hamulca zespolonego |
5 dni |
Łącznie: | 15 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku nastawniczego | 5 dni |
Ogółem: | 20 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) dokonanie zapisów w dokumentacji techniczno-ruchowej podczas występowania usterek w działaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
2) założenie zamka trzpieniowego i spony iglicowej,
3) przygotowanie drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu na podanych urządzeniach sterowania ruchem kolejowym,
4) zabezpieczenie taboru przed zbiegnięciem,
5) osygnalizowanie zamkniętego toru szlakowego i stacyjnego,
6) odłączenie napędu zwrotnicowego o scentralizowanym sposobie nastawiania i przejścia na ręczne przestawianie zwrotnicy.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematów z zakresu:
a) techniki ruchu kolejowego,
b) sterowania ruchem kolejowym,
2) część ustna - znajomość zagadnień z zakresu:
a) techniki ruchu kolejowego,
b) sygnalizacji kolejowej,
c) obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
d) bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ogólna znajomość budowy urządzeń:
- sterowania ruchem kolejowym i łączności,
- zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych.
Zwrotniczy
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
1) jednostka organizacyjna zatrudniająca pracownika: | 14 dni |
a) struktura organizacyjna przedsiębiorstwa; zapoznanie się z zagadnieniami ogólnoadministracyjnymi oraz wybrane zagadnienia pracownicze |
2 dni |
b) na technicznym posterunku nastawczym: zapoznanie się z dokumentacją techniczno-ruchową prowadzoną na posterunku; zakres czynności podstawowych i dodatkowych zwrotniczego; zapoznanie się z rodzajami urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej |
5 dni |
c) zapoznanie się z regulaminem technicznym stacji | 2 dni |
d) zapoznanie się z budową torów i rozjazdów oraz metodami ich utrzymania i zasadami kontroli stanu technicznego; regulaminy obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia |
3 dni |
e) zapoznanie się z urządzeniami elektroenergetycznymi na posterunkach ruchu; odłączniki trakcyjne; urządzenia ogrzewania rozjazdów |
2 dni |
2) jednostka taboru - oględziny techniczne wagonów w składzie pociągu; dokonywanie uproszczonej próby hamulca zespolonego |
5 dni |
Łącznie: | 19 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku zwrotniczego | 3 dni |
Ogółem: | 22 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) dokonanie zapisów w dokumentacji techniczno-ruchowej podczas występowania usterek w działaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
2) założenie zamka trzpieniowego i spony iglicowej,
3) przygotowanie drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu na podanych urządzeniach sterowania ruchem kolejowym,
4) zabezpieczenie taboru przed zbiegnięciem,
5) wykonanie uproszczonej próby hamulca zespolonego.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu techniki ruchu kolejowego,
2) część ustna - znajomość zagadnień z zakresu:
a) techniki ruchu kolejowego,
b) sygnalizacji kolejowej,
c) obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
d) bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kierownik pociągu
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - średnie techniczne o specjalności ekonomika transportu kolejowego lub ruch i przewozy kolejowe.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
Wariant B
1. Wykształcenie - średnie techniczne, ekonomiczne lub ogólne.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
II. Program przygotowania zawodowego:
Liczba dni dla wariantu | ||
A | B | |
1. Szkolenie praktyczne: | ||
1) jednostka organizacyjna zatrudniająca kandydata: | 3 | 5 |
a) zagadnienia ogólnoadministracyjne | 2 | 3 |
b) zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy | 1 | 2 |
2) stacja kolejowa: | 43 | 57 |
a) zagadnienia techniczno-ruchowe | 4 | 6 |
b) odprawa osób, przesyłek bagażowych i ekspresowych w komunikacji krajowej i międzynarodowej |
17 | 23 |
c) zespół drużyn konduktorskich | 5 | 5 |
d) odprawa i przewóz przesyłek towarowych w komunikacji krajowej i międzynarodowej |
17 | 23 |
3) jednostka przewozów: | 12 | 14 |
a) struktura organizacyjna i zadania jednostki przewozów towarowych |
3 | 3 |
b) struktura organizacyjna i zadania jednostki przewozów pasażerskich |
3 | 3 |
c) użytkowanie wagonów w komunikacji krajowej i międzynarodowej |
4 | 6 |
d) dyspozytura | 2 | 2 |
Łącznie: | 58 | 76 |
2. Szkolenia teoretyczne - dla wariantu A nie przewiduje się; * dla wariantu B według odrębnego programu nauczania. |
- | * |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku, na którym pracownik ma być zatrudniony |
5 | 5 |
Ogółem: | 63 | 81 |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) sporządzenie umowy najmu,
2) sporządzenie miesięcznego sprawozdania kasowego,
3) sporządzenie miesięcznego sprawozdania statystycznego,
4) opracowanie projektu odpowiedzi na skargę podróżnego lub reklamację złożoną przez klienta.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematów z zakresu:
a) odprawy osób, przesyłek bagażowych i ekspresowych,
b) odprawy przesyłek towarowych,
c) użytkowania wagonów,
d) zarachowania przychodów,
2) część ustna - znajomość:
a) Prawa przewozowego oraz taryf w zakresie przewozu osób,
b) Prawa przewozowego i taryf towarowych,
c) użytkowania wagonów w komunikacji krajowej i międzynarodowej,
d) zagadnień zarachowawczo-kasowych,
e) zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ustawiacz
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe.
2. Zawodowy staż pracy - 3 lata w zespole manewrowym.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
1) jednostka organizacyjna zatrudniająca pracownika: | 5 dni |
a) zakres czynności podstawowych i dodatkowych ustawiacza | 2 dni |
b) zakres czynności kierownika pociągu towarowego | 2 dni |
c) zapoznanie się z regulaminem pracy manewrowej | 1 dzień |
2) jednostka towarowa: | 6 dni |
a) zapoznanie się z organizacją ruchu towarowego | 1 dzień |
b) gospodarka wagonami towarowymi | 2 dni |
c) przewozy nadzwyczajne | 2 dni |
d) obsługa punktów ładunkowych | 1 dzień |
3) jednostka taboru: | 4 dni |
a) oględziny techniczne wagonów w składzie pociągu | 2 dni |
b) próby hamulca zespolonego | 2 dni |
Łącznie: | 15 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne- pod nadzorem na stanowisku ustawiacza | 10 dni |
Ogółem: | 25 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) wykonanie pod nadzorem zadanej czynności manewrowej,
2) wykonanie wstępnych oględzin technicznych składu pociągu,
3) wykonanie próby hamulca zespolonego,
4) przyjęcie wagonu w punkcie zdawczo-odbiorczym.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu:
a) organizacji i techniki ruchu kolejowego,
b) zagadnień handlowo-przewozowych,
2) część ustna - znajomość zagadnień z zakresu:
a) organizacji i techniki ruchu kolejowego,
b) sygnalizacji kolejowej,
c) zagadnień handlowo-przewozowych,
d) bezpieczeństwa i higieny pracy.
Manewrowy
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
1) jednostka organizacyjna zatrudniająca pracownika: | 14 dni |
a) struktura organizacyjna przedsiębiorstwa; zapoznanie się z zagadnieniami ogólnoadministracyjnymi; wybrane zagadnienia pracownicze |
2 dni |
b) zakres czynności podstawowych i dodatkowych manewrowego; zapoznanie się z ręcznymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym oraz kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej |
4 dni |
c) zadania i obowiązki drużyny manewrowej; wykonywanie ruchów i czynności manewrowych |
4 dni |
d) zapoznanie się z regulaminem pracy manewrowej | 2 dni |
e) zapoznanie się z budową torów i rozjazdów | 2 dni |
2) jednostka towarowa - ogólne zapoznanie się z organizacją ruchu towarowego i zasadami gospodarki wagonami towarowymi |
4 dni |
3) jednostka taboru: | 6 dni |
a) budowa wagonu | 2 dni |
b) oględziny techniczne wagonów w składzie pociągu | 2 dni |
c) uproszczona próba hamulca zespolonego | 2 dni |
Łącznie: | 24 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku manewrowego | 14 dni |
Ogółem: | 38 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) dokonanie zapisów w dokumentacji techniczno-ruchowej podczas występowania usterek w działaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
2) założenie zamka trzpieniowego i spoiny iglicowej,
3) przygotowanie drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu na podanych urządzeniach sterowania ruchem kolejowym,
4) zabezpieczenie toru przed zbiegnięciem,
5) wykonanie uproszczonej próby hamulca zespolonego.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu techniki ruchu kolejowego,
2) część ustna - znajomość zagadnień z zakresu:
a) techniki ruchu kolejowego,
b) sygnalizacji kolejowej,
c) obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności,
d) bezpieczeństwa i higieny pracy.
Monter urządzeń sterowania ruchem kolejowym
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe w zawodzie mechanicznym lub elektrotechnicznym.
2. Zawodowy staż pracy - 2 lata pracy przy naprawie i utrzymaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym, zwanych dalej urządzeniami "srk".
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne - nie przewiduje się.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny - wykazanie się umiejętnościami wykonywania prac w urządzeniach zewnętrznych i wewnętrznych srk:
1) zmontowanie wyznaczonego urządzenia lub jego zespołu,
2) zdemontowanie wyznaczonego urządzenia lub jego zespołu,
3) regulacja wyznaczonego urządzenia lub jego części składowej,
4) wykonanie wyznaczonych zabiegów utrzymaniowych,
5) wykonanie wyznaczonych pomiarów przy użyciu mierników i sprawdzianów,
6 ustalenie i usunięcie symulowanych niesprawności w urządzeniach srk,
7) wykonanie czynności poprzedzających przystąpienie do prac w czynnych urządzeniach srk, a mianowicie: dokonanie zapisu w książce kontroli urządzeń srk z uwzględnieniem zakresu robót, konieczności wprowadzenia obostrzonych zasad prowadzenia ruchu oraz sposobu ostrzegania pracujących monterów przez personel obsługi urządzeń.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu prac wykonywanych przez montera urządzeń sterowania ruchem kolejowym i obowiązków na tym stanowisku,
2) część ustna - znajomość:
a) budowy, działania, utrzymania i obsługi elektromechanicznych urządzeń srk,
b) technologii montażu poszczególnych zespołów i podzespołów elektromechanicznych i przekaźnikowych urządzeń srk oraz ogólna znajomość:
- praw i obowiązków pracowników kolejowych,
- zasad ewidencji i obiegu dokumentacji pracy i płac w zakresie stanowiska roboczego,
- gospodarki materiałowej,
- sygnalizacji kolejowej,
- działania i obsługi przewodowej i radiowej łączności kolejowej,
- podstawowych zasad techniki i organizacji ruchu pociągów i manewrów,
- regulaminów technicznych stacji,
- dokumentacji znajdującej się na posterunku ruchu dotyczącej regulaminowych działań pracowników kolejowych różnych specjalności,
- zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, m.in. z uwzględnieniem ochrony przeciwporażeniowej oraz przeciwpożarowej,
- zasad przygotowania urządzeń srk do pracy w warunkach zimowych.
Toromistrz
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie lub zasadnicze zawodowe o specjalności monter nawierzchni kolejowych.
2. Zawodowy staż pracy - 3 lata na stanowisku rzemieślnika w jednostkach drogowych przy naprawach i utrzymaniu toru kolejowego.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne - nie przewiduje się.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem, przy czynnościach toromistrza - 24 dni.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) wytyczenie w terenie rozjazdu,
2) zniwelowanie toru lub terenu za pomocą niwelatora lub sprzętem pomocniczym,
3) dokonanie pomiaru strzałek łuku,
4) wykonanie technicznych badań rozjazdu,
5) dokonanie odczytu z planu schematycznego stacji oraz odczytu na rysunku technicznym,
6) osłonięcie sygnałami przeszkody w torze oraz miejsca ograniczenia szybkości ruchu pociągów w torze,
7) wykonanie odrębnego szkicu obiektu,
8) opracowanie harmonogramu robót przy wymianie rozjazdu, regulacji odcinka toru w planie i profilu oraz regulacji naprężeń w torze bezstykowym metodą swobodnej regulacji naprężeń,
9) sporządzenie wykresu pełzania toków szynowych toru bezstykowego.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu:
a) pracy i obowiązków toromistrza,
b) zasad tyczenia osi torów,
c) zasad niwelacji toru i terenu,
d) zasad budowy toru kolejowego,
e) organizacji robót torowych,
f) analizy zmian stanu naprężeń w tokach szynowych,
g) regulacji naprężeń w torze bezstykowym,
h) naprawy pękniętej szyny w torze bezstykowym,
2) część ustna - znajomość:
a) zasad tyczenia osi torów i rozjazdów,
b) zasad niwelowania torów i terenu, dokonywanie stosownych pomiarów i obliczania strzałek łuków,
c) zasad dokonywania kontroli stanu torów, rozjazdów i budowli inżynieryjnych oraz związanych z tym pomiarów,
d) zasad osygnalizowania i prowadzenia robót związanych z budową i utrzymaniem podtorza i nawierzchni toru, budowli i urządzeń kolejowych,
e) budowy i działania sprzętu i maszyn oraz ręcznych narzędzi do robót torowych,
f) budowy, zasad działania i napraw rozjazdów kolejowych,
g) zasad budowy i utrzymania torów bezstykowych,
h) zagadnień spawalnictwa szyn i rozjazdów,
i) zasad dokonywania odbioru robót nawierzchniowych i podtorzowych,
j) zasad dokonywania badań defektoskopowych,
k) zasad określania przydatności elementów nawierzchni kolejowej oraz ich składowania,
l) zasad i zakresu przygotowania kolei do pracy w warunkach zimowych,
ł) budowy i utrzymania urządzeń ogrzewania rozjazdów kolejowych,
m) sygnalizacji kolejowej i techniki ruchu,
n) budowy, zasad działania i obsługi urządzeń sterowania ruchem i łączności kolejowej,
o) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
p) zasad ochrony przeciwpożarowej oraz posługiwania się sprzętem przeciwpożarowym,
r) zasad postępowania w razie wypadku kolejowego, uszkodzenia toru, podtorza, budowli albo innych urządzeń kolejowych, zagrażających bezpieczeństwu ruchu,
s) sposobów udzielania pierwszej pomocy w razie wypadków z ludźmi lub nagłych zachorowań.
Dróżnik przejazdowy
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe.
2. Zawodowy staż pracy - odbycie przygotowania zawodowego.
Wariant B
1. Wykształcenie - podstawowe.
2. Zawodowy staż pracy - 6 miesięcy w wykonawczych jednostkach drogowych lub inżynierii ruchu.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne - nie przewiduje się.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem przy czynnościach dróżnika przejazdowego na różnych przejazdach strzeżonych, głównie o dużym natężeniu ruchu - 18 dni.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) obsługa mechanicznej i elektrycznej rogatki przejazdu strzeżonego,
2) przyjęcie telegramu o kursowaniu pociągu dodatkowego, zmianie sytuacji ruchowej lub zawierającego polecenie dla dróżnika przejazdowego oraz zgłoszenie zamknięcia rogatek lub wykonanie otrzymanego polecenia,
3) osłonięcie sygnałami przeszkody w torze szlakowym i na stacji,
4) osłonięcie sygnałami miejsca ograniczenia szybkości ruchu pociągów w torze szlaku jedno- lub dwutorowego,
5) zabezpieczenie pękniętej szyny w torze jednym ze stosowanych sposobów,
6) zabezpieczenie i obsługa przejazdu w przypadku uszkodzenia rogatek lub sygnalizacji świetlnej.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu pracy i obowiązków dróżnika przejazdowego,
2) część ustna - znajomość:
a) obowiązków dróżnika przejazdowego,
b) sygnalizacji kolejowej i techniki ruchu kolejowego z zakresu obowiązków dróżnika przejazdowego,
c) budowy, działania i obsługi rogatek przejazdowych, sygnalizacji świetlnej oraz urządzeń telewizji przemysłowej,
d) zasad obsługi urządzeń przejazdu strzeżonego w razie uszkodzenia lub unieruchomienia urządzeń rogatkowych lub sygnalizacji świetlnej,
e) zasad postępowania w razie wypadku na przejeździe lub w jego pobliżu, uszkodzenia toru, budowli albo innych urządzeń kolejowych, zagrażających bezpieczeństwu ruchu,
f) zasad obsługi urządzeń łączności,
g) budowy toru kolejowego i nawierzchni kolejowej oraz zasad wykonywania podstawowych robót związanych z utrzymaniem toru i nawierzchni przejazdu,
h) kategorii przejazdów kolejowych i warunków, jakim powinny odpowiadać,
i) podstawowych zasad ruchu drogowego,
j) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
k) sposobów udzielania pierwszej pomocy w razie wypadków z ludźmi lub nagłych zachorowań,
l) zasad przygotowania kolei do pracy w warunkach zimowych oraz posługiwania się sprzętem do usuwania śniegu i lodu z urządzeń kolejowych.
Maszynista pojazdu trakcyjnego
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - złożony egzamin kwalifikacyjny na stanowisko pomocnika maszynisty pojazdu trakcyjnego.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok na stanowisku pomocnika maszynisty pojazdu trakcyjnego i przejechanie w tym czasie:
- 15 tys. km w trakcji elektrycznej lub
- 10 tys. km w trakcji spalinowej, lub
- 5 tys. km w trakcji parowej.
Wariant B
1. Wykształcenie - złożony egzamin kwalifikacyjny na stanowisko maszynisty w innym rodzaju trakcji.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok na stanowisku maszynisty pojazdu trakcyjnego w innym rodzaju trakcji.
Wariant C
1. Wykształcenie - średnie techniczne właściwej specjalności oraz złożony egzamin kwalifikacyjny na stanowisko pomocnika maszynisty.
2. Zawodowy staż pracy - 6 miesięcy na stanowisku pomocnika maszynisty,
- 30 dni pracy przy naprawie i utrzymaniu pojazdów trakcyjnych.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne:
- wykonawcza jednostka organizacyjna zatrudniająca pracownika:
Liczba dni dla wariantu | |||
A | B | C | |
1) praca przy naprawie i utrzymaniu elektrycznych pojazdów trakcyjnych |
- | 30* | - |
2) praca przy naprawie i utrzymaniu spalinowych pojazdów trakcyjnych |
- | 30* | - |
3) zatrudnienie w charakterze pracownika szkolonego (pod nadzorem): |
|||
a) przy czynnościach pomocnika maszynisty elektrycznych pojazdów trakcyjnych |
- | 15* | - |
b) przy czynnościach pomocnika maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych |
- | 15* | - |
4) złożenie egzaminu autoryzacyjnego przed maszynistą instruktoremx |
- | x | - |
5) praca na stanowisku pomocnika maszynisty w rodzaju trakcji, na którą kandydat jest szkolony |
- | 50* | - |
6) zatrudnienie w charakterze pracownika szkolonego (pod nadzorem): |
|||
a) przy czynnościach maszynisty elektrycznych pojazdów trakcyjnych |
15* | - | 20* |
b) przy czynnościach maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych |
15* | - | 20* |
Łącznie: | 15* | 95* | 20* |
2. Szkolenie teoretyczne - dla wariantu A i B według odrębnego programu nauczania; dla wariantu C nie przewiduje się.
Liczba dni dla wariantu | |||
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem: | A | B | C |
a) na stanowisku maszynisty elektrycznych pojazdów trakcyjnych |
20* | 30* | 20* |
b) na stanowisku maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych |
20* | 30* | 20* |
Ogółem: | 35* | 125* | 40* |
_______________
* Dotyczy rodzaju trakcji, na którą kandydat jest szkolony.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny-wykonanie:
1) czynności przygotowania pojazdu trakcyjnego do pracy i zdania pojazdu trakcyjnego po pracy,
2) obsługi pojazdów trakcyjnych podczas jazdy,
3) wstępnych oględzin technicznych pociągu, obsługi hamulców kolejowych,
4) przykładowego lokalizowania i wykrywania usterek w poszczególnych obwodach i urządzeniach pojazdów trakcyjnych,
5) obsługi urządzeń czujności i radiołączności,
6) prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej i naprawczej.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu konstrukcji i obsługi pojazdu trakcyjnego oraz hamulców kolejowych,
2) część ustna - znajomość:
a) konstrukcji i obsługi pojazdów trakcyjnych,
b) przygotowania pojazdu trakcyjnego do pracy i zdania pojazdu trakcyjnego po pracy,
c) działania i obsługi typów hamulców kolejowych stosowanych na kolejach,
d) poszczególnych obwodów i urządzeń pojazdów trakcyjnych,
e) sposobów lokalizowania i usuwania przyczyn wadliwej pracy pojazdu trakcyjnego lub określonych podzespołów,
f) obsługi urządzeń czujności i radiołączności,
g) urządzeń zabezpieczenia ruchu pociągów w zakresie niezbędnym maszyniście pojazdu trakcyjnego,
h) sygnalizacji i organizacji ruchu kolejowego,
i) zasad postępowania w razie wypadku kolejowego lub wydarzeń z ludźmi,
j) przepisów i instrukcji oraz prowadzenia podstawowej dokumentacji eksploatacyjnej i naprawczej,
k) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
l) bezpiecznych metod pracy przy urządzeniach elektrycznych.
Kierowca lokomotywki spalinowej do 300 KM
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie techniczne lub zasadnicze zawodowe o specjalności mechanicznej.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok przy wykształceniu średnim technicznym lub 2 lata przy wykształceniu zasadniczym zawodowym.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne - w wykonawczej jednostce organizacyjnej zatrudniającej pracownika: |
|
a) przy naprawie i utrzymaniu spalinowych pojazdów trakcyjnych | 30 dni |
b) przy czynnościach kierowcy lokomotywki spalinowej o mocy do 300 KM w charakterze pracownika szkolonego (pod nadzorem) |
15 dni |
Łącznie: | 45 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku kierowcy lokomotywki spalinowej o mocy do 300 KM |
30 dni |
Ogółem: | 75 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) próbna jazda w zakresie umiejętności obsługi urządzeń i hamulców lokomotywki,
2) czynności przygotowania lokomotywki do pracy i zdania lokomotywki po pracy,
3) lokalizowanie, wykrywanie i usuwanie typowych usterek podczas pracy lokomotywki,
4) obsługa hamulców kolejowych podczas przeprowadzania prób hamulca pociągu.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu konstrukcji i obsługi lokomotywki spalinowej do 300 KM,
2) część ustna - znajomość:
a) konstrukcji i obsługi lokomotywek do 300 KM,
b) lokalizacji i sposobów usuwania wadliwej pracy lokomotywki,
c) budowy i obsługi hamulców stosowanych na kolejach,
d) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
e) sygnalizacji i organizacji ruchu kolejowego.
Kierowca drezyny i wózka motorowego
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - średnie techniczne specjalności mechanicznej.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok, w tym 2 miesiące jazdy wózkiem jako pomocnik kierowcy przyuczający się do zawodu kierowcy wózka.
Wariant B
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe w jednym z zawodów mechanicznych.
2. Zawodowy staż pracy - 3 lata, w tym 6 miesięcy przy naprawach wózków motorowych i 2 miesiące jazdy wózkiem jako pomocnik kierowcy przyuczający się do zawodu kierowcy wózka.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
a) na stanowiskach rzemieślniczych przy naprawie i utrzymaniu pojazdów pomocniczych z napędem motorowym |
180 dni |
b) przy czynnościach pomocnika kierowcy drezyny i wózka motorowego | 60 dni |
c) przy obsłudze żurawi z napędem hydraulicznym o udźwigu do 8 ton | 3 dni |
Łącznie: | 243 dni |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania. | |
3. Zajęcia próbne - przy czynnościach kierowcy drezyny i wózka motorowego | 12 dni |
Ogółem: | 255 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) odbycie próbnej jazdy na wybranym odcinku linii kolejowej dla sprawdzenia umiejętności jazdy oraz znajomości sygnalizacji kolejowej i techniki ruchu kolejowego,
2) wykrycie i usunięcie usterki w działaniu urządzeń drezyny lub wózka motorowego,
3) osłonięcie sygnałami przeszkody na torze szlakowym,
4) obsługa żurawika hydraulicznego zamontowanego na wózku,
5) osłonięcie sygnałami wózka (drezyny) w czasie nieprzewidzianego postoju na szlaku.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu:
a) budowy, eksploatacji i utrzymania wózków motorowych z napędem spalinowym,
b) techniki ruchu kolejowego,
2) część ustna - znajomość:
a) budowy, działania, obsługi i utrzymania wózków motorowych z napędem spalinowym,
b) budowy i działania silnika spalinowego,
c) zasad gospodarki paliwem i smarami,
d) sposobów wykrywania i usuwania nieprawidłowości w działaniu urządzeń drezyny i wózka motorowego,
e) podstawy budowy toru kolejowego i nawierzchni kolejowej,
f) sygnalizacji kolejowej,
g) techniki i organizacji ruchu kolejowego,
h) geografii sieci kolejowej Polski,
i) służbowego rozkładu jazdy pociągów,
j) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
k) zasad postępowania w razie wypadków lub stwierdzenia przeszkód albo uszkodzeń kolejowych zagrażających bezpieczeństwu ruchu,
l) sposobów udzielania pierwszej pomocy w razie wypadków z ludźmi lub nagłych zachorowań,
ł) ochrony przeciwpożarowej oraz posługiwania się sprzętem przeciwpożarowym,
m) podstawowych zagadnień z zakresu dozoru technicznego.
IV. Uwagi:
Do egzaminu na kierowcę drezyny i wózka motorowego mogą być dopuszczeni pracownicy (np. kontrolerzy, naczelnicy sekcji, maszyniści wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót nawierzchniowych, monterzy i inni), którzy przy wykonywaniu obowiązków służbowych powinni samodzielnie kierować drezyną lub wózkiem motorowym (pojazdem pomocniczym z napędem motorowym).
Pracowników tych przed poddaniem egzaminowi należy przeszkolić:
- teoretycznie (według pkt II.2),
- praktycznie - przy czynnościach pomocnika kierowcy drezyny i wózka motorowego; pracownik powinien przejechać w tym charakterze 600 km (w okresie 12 dni).
Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót budowlanych
Egzamin może być przeprowadzony w jednej lub kilku z niżej wymienionych specjalności:
1) maszynista oczyszczarki tłucznia w torze,
2) maszynista zgarniarki i profilarki,
3) maszynista stabilizatora dynamicznego,
4) maszynista automatycznej podbijarki torów i rozjazdów,
5) maszynista koparki rowów,
6) maszynista profilarki (ścinarki) ław torowiska,
7) maszynista żurawia torowego,
8) maszynista zgarniarki torowej,
9) maszynista układnic Uk 25 i SBT,
10) maszynista zakrętarki wielowrzecionowej,
11) maszynista zespołu prądotwórczego o mocy 15 kVA i więcej,
12) maszynista pociągu do wymiany nawierzchni kolejowej,
13) maszynista transportera materiałów sypkich,
14) maszynista wymieniarki podkładów,
15) maszynista odśnieżarki torów,
16) maszynista pociągu do odchwaszczania torów,
17) maszynista wciągarki szyn,
18) maszynista urządzenia do bezdźwigowej wymiany rozjazdów,
19) maszynista pojazdu do inspekcji mostów,
20) maszynista maszyny dwudrogowej do robót nawierzchniowych.
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
Wariant A
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe o specjalności kolejowe maszyny drogowe.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok, w tym 6 miesięcy przy utrzymaniu i naprawie maszyn nawierzchniowych i budowlanych i 6 miesięcy przy czynnościach pomocnika maszynisty określonej ciężkiej maszyny do robót nawierzchniowych.
Wariant B
1. Wykształcenie - zasadnicze zawodowe o specjalności mechanicznej, elektromechanicznej lub elektrycznej.
2. Zawodowy staż pracy - 2 lata na stanowiskach rzemieślniczych przy utrzymaniu i naprawie maszyn nawierzchniowych, w tym 6 miesięcy przy czynnościach pomocnika maszynisty określonej ciężkiej maszyny do robót nawierzchniowych.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne - nie przewiduje się.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem przy czynnościach maszynisty
określonej wieloczynnościowej lub ciężkiej maszyny do robót nawierzchniowych 20 dni.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) przygotowanie do pracy określonej maszyny,
2) odbycie próbnej pracy maszyną dla sprawdzenia umiejętności obsługiwania maszyny,
3) wykrycie i usunięcie usterki stwierdzonej w czasie pracy maszyny, awaryjne "złożenie" maszyny,
4) osłonięcie sygnałami maszyny w czasie nieprzewidzianego postoju maszyny na szlaku,
5) wykonanie czynności obsługowych po zakończeniu pracy maszyną.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu:
a) budowy, działania, obsługi i utrzymania maszyny,
b) organizacji, techniki i metod wykonywania robót określoną maszyną,
2) część ustna - znajomość:
a) przeznaczenia, budowy, działania i zasad obsługi określonych wieloczynnościowych i ciężkich maszyn stosowanych przy robotach nawierzchniowych,
b) systemów remontów planowo-zapobiegawczych wieloczynnościowych i ciężkich maszyn,
c) zasad i zakresu obsługi oraz konserwacji urządzeń elektrycznych i wieloczynnościowych oraz ciężkich maszyn,
d) techniki ruchu kolejowego oraz zasad organizacji manewrów kolejowych,
e) sygnalizacji kolejowej,
f) udzielania pierwszej pomocy w razie wypadków z ludźmi i nagłych zachorowań,
g) zasad ewidencji obiegu dokumentacji pracy i płacy.
IV. Uwagi:
1. Maszyniści wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót nawierzchniowych kierujący pojazdem szynowym powinni po uprzednim przeszkoleniu teoretycznym złożyć dodatkowo egzamin:
1) praktyczny:
- wykonanie próbnej jazdy maszyną na wybranym odcinku linii kolejowej dla sprawdzenia umiejętności jazdy oraz znajomości sygnalizacji kolejowej i techniki ruchu kolejowego,
2) teoretyczny:
a) część pisemna:
- opracowanie tematu z zakresu znajomości techniki ruchu kolejowego,
b) część ustna - znajomość:
- geografii sieci kolejowej Polski,
- służbowego rozkładu jazdy pociągów.
2. Maszyniści obsługujący maszyny pozostające pod nadzorem dozoru technicznego powinni uzyskać uprawnienia do obsługi tych maszyn.
3. Maszyniści obsługujący maszyny energetyczne powinni zdać egzamin ze znajomości zasad eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych.
WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE, RODZAJ, ZAKRES I CZAS TRWANIA PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO ORAZ ZAKRES PRZEDMIOTOWY EGZAMINU KWALIFIKACYJNEGO NA POSZCZEGÓLNE STANOWISKA BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH METRA ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE METRA
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok na stanowisku dyżurnego ruchu i stacji.
II. Program przygotowania zawodowego:
1. Szkolenie praktyczne:
1) obsługa dygitajzera - 2 miesiące,
2) zapoznanie się z systemami i urządzeniami w metrze - 1 miesiąc.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku dyspozytora ruchu.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
1) wykonanie pod nadzorem zadanej czynności dyspozytora ruchu,
2) dokonanie zapisu w wybranym dokumencie,
3) obsługa urządzeń i systemów na stanowisku dyspozytora ruchu,
4) wydawanie poleceń prostych i złożonych,
5) polecenia specjalne.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna:
a) opracowanie tematu z zakresu organizacji i techniki ruchu,
b) znajomość przepisów i instrukcji,
2) część ustna:
a) znajomość przepisów i instrukcji,
b) obsługa urządzeń,
c) postępowanie w przypadku zagrożeń,
d) bezpieczeństwo i higiena pracy.
Dyżurny ruchu i stacji metra
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie.
2. Zawodowy staż pracy - 6 miesięcy.
II. Program przygotowania zawodowego:
1. Szkolenie praktyczne:
a) obsługa pulpitu stacji - 1 miesiąc,
b) zapoznanie się z układem torowym stacji - 2 dni.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem na stanowisku dyżurnego ruchu i stacji.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny:
a) wykonanie pod nadzorem zadanej czynności dyżurnego ruchu i stacji,
b) dokonanie zapisu w wybranym dokumencie,
c) założenie zamka trzpieniowego i spony iglicowej,
d) przygotowanie drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu przez stację,
e) automatyczne zawracanie i automatyczne powtarzanie przebiegów.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna:
- opracowanie tematu z zakresu organizacji i techniki ruchu; przepisy i instrukcje,
2) część ustna:
a) sygnalizacja,
b) obsługa urządzeń,
c) postępowanie w przypadku zagrożeń,
d) bezpieczeństwo i higiena pracy.
Maszynista taboru pasażerskiego metra
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie.
2. Zawodowy staż pracy - po ukończeniu kursu na stanowisko maszynisty taboru metra.
II. Program przygotowania zawodowego:
1. Szkolenie praktyczne:
1) praca przy naprawie i utrzymaniu taboru metra:
a) układzie mechanicznym wagonu - 1 tydzień,
b) układzie elektrycznym wagonu - 2 tygodnie,
c) urządzeniach pneumatycznych i hamulcach - 1 tydzień,
2) zatrudnienie w charakterze pracownika szkolonego pod nadzorem przy czynnościach maszynisty taboru metra - 2 miesiące, w tym 80 godzin samodzielnego prowadzenia pociągu pod nadzorem maszynisty.
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu nauczania.
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny - wykonanie:
1) czynności przygotowania pociągu metra do pracy i zdania pociągu metra po pracy,
2) obsługi pociągu metra podczas jazdy po linii metra,
3) wstępnych oględzin technicznych pociągu, obsługi hamulców w pociągach metra,
4) przykładowego lokalizowania i wykrywania usterek w poszczególnych obwodach i urządzeniach wagonów metra,
5) obsługi urządzeń automatycznego ograniczenia prędkości (AOP), czujności, radiołączności i rozgłoszenia,
6) prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej i naprawczej.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna - opracowanie tematu z zakresu konstrukcji i obsługi wagonów metra,
2) część ustna - znajomość:
a) konstrukcji wagonów metra,
b) przygotowania pociągu metra do pracy i zdania pociągu metra po pracy,
c) działania i obsługi hamulców w wagonach metra,
d) poszczególnych obwodów i urządzeń w wagonach metra,
e) sposobów lokalizowania i usuwania przyczyn wadliwej pracy poszczególnych wagonów metra,
f) obsługi urządzeń automatycznego ograniczenia prędkości (AOP), czujności, radiołączności i rozgłoszenia,
g) instrukcji sygnalizacji i prowadzenia ruchu pojazdów metra,
h) instrukcji postępowania w sprawie wypadków i wydarzeń kolejowych na liniach metra,
i) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych.
Maszynista pomocniczych pojazdów szynowych metra
I. Kwalifikacje wymagane od kandydatów do egzaminu:
1. Wykształcenie - średnie techniczne lub zasadnicze zawodowe o specjalności mechanicznej lub elektrycznej.
2. Zawodowy staż pracy - 1 rok przy wykształceniu średnim technicznym i 2 lata przy wykształceniu zasadniczym zawodowym.
II. Program przygotowania zawodowego (przyuczenia):
1. Szkolenie praktyczne: | |
1) praca przy naprawie i utrzymaniu spalinowych pojazdów trakcyjnych (lokomotywy manewrowej, wózków motorowych) |
30 dni |
2) wykonywanie pod nadzorem czynności kierowcy lokomotywy manewrowej i wózków manewrowych |
20 dni |
3) obsługa żurawi z napędem hydraulicznym do 2 ton | 2 dni. |
2. Szkolenie teoretyczne - według odrębnego programu. | |
3. Zajęcia próbne - pod nadzorem | 7 dni. |
III. Zakres egzaminu kwalifikacyjnego:
1. Egzamin praktyczny - wykonanie:
1) czynności przygotowania i zdania pojazdu,
2) obsługi codziennej,
3) wykrywania, lokalizacji i usuwania typowych usterek,
4) próbnej jazdy pociągiem roboczym.
2. Egzamin teoretyczny:
1) część pisemna:
- opracowanie tematu z zakresu konstrukcji i obsługi pomocniczych pojazdów szynowych,
2) część ustna - znajomość:
a) konstrukcji i obsługi pomocniczych pojazdów szynowych,
b) wykrywania i sposobu usuwania usterek,
c) budowy i obsługi hamulców stosowanych w pomocniczych pojazdach szynowych w metrze,
d) sygnalizacji i organizacji ruchu pasażerskiego i pociągów roboczych na liniach metra,
e) zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w metrze,
f) przepisów wewnętrznych i instrukcji obowiązujących w metrze.
WZÓR
ŚWIADECTWO ZŁOŻENIA EGZAMINU KWALIFIKACYJNEGO Nr ....
.................................
(pieczęć jednostki organizacyjnej
pracodawcy, przy której została
powołana komisja egzaminacyjna)
Komisja Egzaminacyjna, działająca zgodnie z przepisami
rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej
z dnia 3 września 1999 r. w sprawie wykazu stanowisk
bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach
kolejowych oraz warunków, jakie powinny spełniać osoby
zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy
szynowe (Dz. U. Nr 87, poz. 979), na podstawie wyniku egzaminu
złożonego w dniu .......... i protokołu nr ...................
stwierdza, że Pan (Pani) .....................................
..............................................................
urodzony(a) dnia ........... w ..............................,
zatrudniony(a)) w ............................................
..............................................................
spełnia wymagania kwalifikacyjne do wykonywania pracy na
stanowisku ...................................................
............................... .............................
(data) i miejsce wystawienia) (podpis przewodniczącego
komisji)
(pieczęć imienna)
CHARAKTERYSTYKA STANOWISK BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANYCH Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH KOLEJOWYCH ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMOGÓW ZDROWOTNYCH DOTYCZĄCYCH KATEGORII WZROKU I SŁUCHU ORAZ TERMINÓW BADAŃ OKRESOWYCH WYMAGANYCH NA TYCH STANOWISKACH
Nr stanowiska pracy | Stanowisko (wykonywane czynności) | Charakterystyka stanowiska: określenie czynności, warunków i miejsca pracy z uwzględnieniem warunków szkodliwych lub uciążliwych | Kategoria wzroku | Kategoria słuchu | Terminy badań okresowych |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | Dyżurny ruchu | Kierowanie ruchem pociągów na stacji i sąsiednich szlakach. Zarządzanie, nadzorowanie i wykonywanie innych czynności, związanych z ruchem pociągów i pracą manewrową stacji. Praca ciągła w systemie zmianowym w różnych warunkach atmosferycznych, w dużym napięciu uwagi. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo ruchu pociągów i życie pasażerów. Prowadzenie dokumentacji ruchowej | II | I | co 2 lata |
2 | Nastawniczy | Obsługa urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Sprawdzanie stanu i działania zwrotnic, wykolejnic i sygnałów. Prowadzenie dokumentacji ruchowej. Praca fizyczna na nastawniach wyposażonych w urządzenia mechaniczne. Praca w systemie zmianowym. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo ruchu pociągów. Praca ciągła w zmiennym rytmie dobowym | II | I | co 2 lata |
3 | Zwrotniczy | Obsługa i utrzymanie zwrotnic i wykolejnic, nastawianie ręczne lub automatyczne. Praca w systemie zmianowym, w różnych warunkach atmosferycznych, w wymuszonej pozycji ciała | II | I | co 2 lata |
4 | Kierownik pociągu | Praca wykonywana przed rozpoczęciem jazdy, podczas jazdy lub manewrów. Zarządzanie ruchem pociągu na szlaku. Praca w zmiennym rytmie dobowym. Duża odpowiedzialność. Narażenie na zmienne warunki atmosferyczne | II | I | co 2 lata |
5 | Ustawiacz | Zestawianie i rozrządzanie pociągów, obsługa punktów ładunkowych. Wykonywanie manewrów jedną lokomotywą i kierowanie pracą drużyny manewrowej. Praca w zmiennym rytmie dobowym, odpowiedzialna, przy dużym napięciu uwagi. Praca na wysokości przy sprawdzaniu stanu wagonów i przesyłek wagonowych | I | I | 1 raz w roku |
6 | Manewrowy | Rozłączanie i sprzęganie taboru, przestawianie zwrotnic nie obsługiwanych przez zwrotniczych, hamowanie taboru manewrowego przy użyciu płozy, zabezpieczanie wagonów od zbiegnięcia oraz inne prace zlecone przez ustawiacza. Praca fizyczna w wymuszonej pozycji ciała. Praca na wysokości przy sprawdzaniu stanu wagonów i przesyłek wagonowych. Praca w systemie zmianowym. Narażenie na zmienne warunki atmosferyczne i hałas | I | I | 1 raz w roku |
7 | Monter urządzeń sterowania ruchem kolejowym | Utrzymanie, naprawa i montaż urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Praca przy urządzeniach czynnych. Możliwość pracy na wysokości. Niebezpieczeństwo porażenia prądem | II | II | co 2 lata |
8 | Toromistrz | Organizowanie, kierowanie i nadzór nad robotami torowymi. Praca w narażeniu na czynniki atmosferyczne | II | I |
do 50 roku życia co 2 lata, powyżej 50 roku życia - raz w roku |
9 | Dróżnik przejazdowy | Obsługa urządzeń zabezpieczających przejazd. Osłanianie pociągów zatrzymywanych na szlaku. Konserwowanie i utrzymywanie przejazdu i nawierzchni kolejowej w granicach przejazdu. Praca w systemie zmianowym w różnych warunkach atmosferycznych. Praca odpowiedzialna, przy dużym napięciu uwagi |
II zawsze wg tabeli 2 w § 7 ust. 1 załącznika nr 8 |
I | co 2 lata |
10 | Maszynista pojazdów trakcyjnych | Prowadzenie i obsługa elektrycznego, spalinowego lub parowego pojazdu trakcyjnego. Przygotowanie pojazdu do pracy, usuwanie typowych uszkodzeń. Praca odpowiedzialna wymagająca szczególnej sprawności psychicznej. Narażenie na stres, hałas, wibrację i niekorzystne warunki mikroklimatyczne |
I, a w przypadku maszynisty kolei dojazdowych - II |
I | do 50 roku życia co 2 lata, powyżej 50 roku życia - raz w roku |
11 | Kierowca lokomotywki spalinowej o mocy do 300 KM | Prowadzenie i obsługa lokomotywki spalinowej. Możliwość pracy w różnych porach doby, w narażeniu na stres, hałas, wibrację i czynniki atmosferyczne | I | I | co 2 lata |
12 | Kierowca drezyny i wózka motorowego | Prowadzenie pojazdu szynowego na szlaku i po torach stacyjnych lub drogach. Konserwacja sprzętu. Możliwość pracy w różnych porach doby, w narażeniu na czynniki atmosferyczne | I | I | co 2 lata |
13 | Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do robót budowlanych | Obsługa i prowadzenie maszyn do robót nawierzchni kolejowej. Przygotowanie maszyny do pracy, usuwanie typowych uszkodzeń. Praca odpowiedzialna w zmiennych warunkach atmosferycznych i zmiennym rytmie dobowym. Narażenie na stres, hałas, wibrację i pyły. Praca poza stałym miejscem zamieszkania | I | I | do 50 roku życia co 2 lata, powyżej 50 roku życia - raz w roku |
CHARAKTERYSTYKA STANOWISK BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANYCH Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH METRA ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE METRA WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMOGÓW ZDROWOTNYCH DOTYCZĄCYCH KATEGORII WZROKU I SŁUCHU ORAZ TERMINÓW BADAŃ OKRESOWYCH WYMAGANYCH NA TYCH STANOWISKACH
Nr stanowiska pracy | Stanowisko (wykonywane czynności) | Charakterystyka stanowiska: określenie czynności, warunków i miejsca pracy z uwzględnieniem warunków szkodliwych lub uciążliwych | Kategoria wzroku | Kategoria słuchu | Terminy badań okresowych |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | Dyspozytor ruchu | Stały nadzór nad ruchem pojazdów na linii i ruchem pasażerów. Praca w systemie zmianowym; duża odpowiedzialność; duży dopływ informacji; obsługa monitorów; sztuczne oświetlenie | II | I | do 50 roku życia co 2 lata, powyżej 50 roku życia - raz w roku |
2 | Dyżurny ruchu i stacji | Obsługa ruchu pasażerskiego i pociągów metra. Praca zmianowa; duża odpowiedzialność; duży dopływ informacji; obsługa monitorów; sztuczne oświetlenie | II | I | jak pod nr stanowiska 1 |
3 | Maszynista taboru pasażerskiego | Obsługa pociągu metra. Praca w stresie; duża odpowiedzialność; duży dopływ informacji. Praca w systemie zmianowym, w wymuszonej pozycji, przy sztucznym oświetleniu; hałas. Zagrożenie spowodowane ruchem pociągów | I | I | jak pod nr stanowiska 1 |
4 | Maszynista pomocniczych pojazdów szynowych | Prowadzenie pomocniczych pojazdów szynowych (lokomotywa, drezyna) na linii metra i łącznicy. Praca w tunelu przy sztucznym oświetleniu; hałas; narażenie na urazy mechaniczne | I | I | jak pod nr stanowiska 1 |
ZASADY OCENY ZDOLNOŚCI FIZYCZNYCH I PSYCHICZNYCH NA STANOWISKACH BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANYCH Z PROWADZENIEM RUCHU NA LINIACH KOLEJOWYCH I LINIACH METRA ORAZ PROWADZĄCYCH POJAZDY SZYNOWE, A TAKŻE TRYB ORZEKANIA O TEJ ZDOLNOŚCI
Tabela 1
Pracownicy o stażu pracy poniżej 2,5 roku na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych i liniach metra oraz prowadzący pojazdy szynowe | ||
Ostrość wzroku | I | II |
Bez korekcji | 0,8/0,8 | 0,8/0,6 |
Z korekcją | - | - |
Korekcja | - | - |
Barwy | prawidłowe | prawidłowe |
Tabela 2
Pracownicy o stażu pracy co najmniej 2,5-letnim na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych i liniach metra oraz prowadzący pojazdy szynowe | ||
Ostrość wzroku | I | II |
0,5/0,5 | ||
Bez korekcji | lub | 0,4/0,2 |
0,7/0,3 | ||
1,0/0,5 | ||
Z korekcją | lub | 0,8/0,6 |
0,8/0,8 | ||
Korekcja | +/-3,0 D sph | +/-3,0 D sph |
+/-2,0 D cyl | +/-2,0 D cyl | |
Barwy | prawidłowe | prawidłowe |
Uwagi metodyczne
A. Zez, oczopląs i wszczepienie soczewek wewnątrzgałkowych wyklucza zakwalifikowanie do I i II kategorii wzroku.
B. Brak widzenia stereoskopowego dyskwalifikuje do pracy na wysokości.
C. Zmiany w polu widzenia nie zezwalają na zakwalifikowanie do I kategorii wzroku. Obwodowe ubytki w polu widzenia nieprzekraczające 20 stopni w każdym oku pozwalają przyznać II kategorię wzroku po wykluczeniu czynnego procesu chorobowego.
D. Wyniki badań, rozpoznanie oraz ewentualną konieczność pracy w szkłach korekcyjnych należy wpisać do dokumentacji medycznej indywidualnej wewnętrznej pracownika oraz do zaświadczenia lekarskiego.
Tabela 3
Kategoria słuchu | Pracownicy o stażu pracy poniżej 2,5 roku na stanowisku bezpośrednio związanym z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych i liniach metra oraz prowadzący pojazdy szynowe | Pracownicy o stażu pracy co najmniej 2,5-letnim na stanowisku bezpośrednio związanym z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych i liniach metra oraz prowadzący pojazdy szynowe |
I | Badany powinien słyszeć szept każdym uchem oddzielnie z odległości 5 m | Badany powinien słyszeć szept każdym uchem oddzielnie z odległości 2 m |
ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE
W wyniku badania lekarskiego i oceny psychologicznej
przydatności zawodowej orzeka się, że:
Pan/i ........................................................
urodzony/a w ................ dnia ............... miesiąca
............ roku ......... zamieszkały/a ....................
..............................................................
(adres zamieszkania)
nr dowodu tożsamości .........................................
zatrudniony/a, przyjmowany/a do pracy*
w ............................................................
(nazwa pracodawcy - zakładu pracy)
stanowisko pracy .............................................
1) wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych jest zdolny/a do
wykonywania pracy na wyżej wymienionym stanowisku*
- data następnego badania okresowego ......................
2) wobec przeciwwskazań zdrowotnych jest niezdolny/a do
wykonywania pracy na wyżej wymienionym stanowisku*
...........................................................
3) wobec przeciwwskazań zdrowotnych utracił/a zdolność do
wykonywania dotychczasowej pracy z dniem* .................
UWAGI LEKARZA:
..............................................................
..............................................................
......... dnia .......
pieczęć i podpis lekarza uprawnionego
(komisji lekarskiej)
* Niepotrzebne skreślić.
POUCZENIE:
Osoba zainteresowana i pracodawca otrzymujący zaświadczenie lekarskie - w przypadku zastrzeżeń co do treści tego zaświadczenia - może wystąpić w ciągu 7 dni od daty otrzymania zaświadczenia do właściwej terenowo kolejowej poradni medycyny pracy z wnioskiem o ponowne badanie lekarskie i wydanie zaświadczenia. W przypadku badania powypadkowego wniosek o ponowne badanie lekarskie i wydanie zaświadczenia należy skierować do Centrum Naukowego Medycyny Kolejowej za pośrednictwem komisji lekarskiej, która wydała zaświadczenie. W przypadku pracownika metra - do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy. Wniosek składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał zaświadczenie.
ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE
W wyniku ponownego badania lekarskiego oraz oceny
psychologicznej przydatności zawodowej orzeka się, że:
Pan/i ........................................................
urodzony/a w ................ dnia ............... miesiąca
............ roku ......... zamieszkały/a ....................
..............................................................
(adres zamieszkania)
nr dowodu tożsamości .........................................
zatrudniony/a w
..............................................................
(nazwa i adres pracodawcy - zakładu pracy)
stanowisko pracy .............................................
1) wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych jest zdolny/a do
wykonywania pracy na wyżej wymienionym stanowisku*
- data następnego badania okresowego ......................
2) wobec przeciwwskazań zdrowotnych jest niezdolny/a do
wykonywania pracy na wyżej wymienionym stanowisku*
...........................................................
3) wobec przeciwwskazań zdrowotnych utracił/a zdolność do
wykonywania dotychczasowej pracy z dniem* .................
UWAGI LEKARZA:
..............................................................
..............................................................
........... dnia .......
pieczęć i podpisy członków
komisji lekarskiej
* Niepotrzebne skreślić.
POUCZENIE: Od niniejszego zaświadczenia odwołanie nie przysługuje.
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
Renata Krupa-Dąbrowska 31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
Tomasz Ciechoński 31.12.2024Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
Beata Dązbłaż 28.12.2024Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
kk/pap 12.12.2024Identyfikator: | Dz.U.1999.87.979 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Wykaz stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem ruchu na liniach kolejowych oraz warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy szynowe. |
Data aktu: | 03/09/1999 |
Data ogłoszenia: | 27/10/1999 |
Data wejścia w życie: | 11/11/1999 |