Szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 14 lutego 1995 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Na podstawie art. 13, art. 27 ust. 3, art. 34 ust. 6 oraz art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, z 1985 r. Nr 4, poz. 15, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 35, poz. 192, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, Nr 106, poz. 457 i Nr 110, poz. 474 oraz z 1995 r. Nr 16, poz. 77) zarządza się, co następuje:
§  1.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi w zakładzie pracy, w którym przysługuje zasiłek chorobowy.
§  2.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi, z uwzględnieniem § 3-8, przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres:
1)
6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy,
2)
12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, gdy wynagrodzenie ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania.
§  3.
1.
Za wynagrodzenie ulegające znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania uważa się wynagrodzenie pracowników zatrudnionych:
1)
w charakterze rybaków w przedsiębiorstwach rybołówstwa morskiego i śródlądowego,
2)
na statkach żeglugi przybrzeżnej oraz na kutrach indywidualnego rybołówstwa morskiego,
3)
w charakterze personelu pływającego żeglugi śródlądowej oraz personelu latającego i pokładowego linii lotniczych,
4)
w kółkach rolniczych i spółdzielniach kółek rolniczych,
5)
w gospodarstwach rolnych i wynagradzanych według systemu godzinowego lub akordowego,
6)
w charakterze akwizytorów,
7)
w charakterze komorników sądowych,
8)
w charakterze pośredników ubezpieczeniowych,
9)
w charakterze dziennikarzy wynagradzanych według układu zbiorowego pracy dziennikarzy,
10)
w charakterze realizatorów programów radiowych i telewizyjnych lub w charakterze pracowników artystycznych oraz organizatorów i realizatorów imprez artystycznych,
11)
w biurach i pracowniach projektowych oraz w przedsiębiorstwach geodezyjno-kartograficznych,
12)
w Przedsiębiorstwie Wagonów Sypialnych i Restauracji "Wars" i wynagradzanych w systemie prowizyjnym i czasowo-prowizyjnym, obsługujących:
a)
wagony sypialne i z miejscami do leżenia,
b)
bary i bufety wagonowe oraz wagony restauracyjne,
c)
bary i bufety oraz restauracje dworcowe.
2.
Minister Pracy i Polityki Socjalnej na wniosek kierownika zakładu pracy może wyrazić zgodę na ustalanie podstawy wymiaru zasiłków z okresu 12 miesięcy dla pracowników tego zakładu pracy w innych przypadkach niż wymienione w ust. 1, jeżeli wynagrodzenie tych pracowników ulega znacznemu wahaniu ze względu na charakter pracy lub zasady wynagradzania.
§  4.
1.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresów, o których mowa w § 2, podstawę wymiaru zasiłku stanowi:
1)
przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia albo
2)
wynagrodzenie, które by pracownik osiągnął, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pierwszego kalendarzowego miesiąca zatrudnienia.
2.
W wypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi:
1)
wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości,
2)
wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby jeden dzień, albo
3)
kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku w zakładzie pracy, w którym przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli pracownik nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.
§  5.
Do okresów, o których mowa w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wlicza się okresy zatrudnienia w poprzednich zakładach pracy, jeżeli między tymi okresami nie było przerw, chyba że przerwa przypadała na dni ustawowo wolne od pracy.
§  6.
1.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzeń osiągniętych przez pracownika w okresie 6 lub 12 miesięcy zatrudnienia przez liczbę miesięcy, w których pracownik wynagrodzenia te osiągnął.
2.
Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, pracownik nie osiągnął wynagrodzenia z powodu nieprzepracowania części miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
1)
wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy,
2)
przyjmuje się - po uzupełnieniu w myśl § 4 ust. 1 pkt 2 - wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy.
3.
Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się odpowiednio przepis § 4 ust. 1 pkt 2.
§  7.
W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, w tym samym zakładzie pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, nawet gdy prawo do zasiłku powstało w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy.
§  8. 1
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników, ogłoszonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie odrębnych przepisów, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71% tego wynagrodzenia.
§  9.
1.
Premie miesięczne i inne składniki wynagrodzenia wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiąc kalendarzowy, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
2.
Premie kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/6 premii, wypłaconych pracownikowi za dwa kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
3.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do premii za okresy dłuższe niż kwartał oraz do innych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc.
4.
Jeżeli składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1-3, nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się składniki wypłacone za poprzedni okres.
§  10.
1.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu.
2.
Składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres przypadający po tym terminie.
§  11.
Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik pobierał wynagrodzenie w zmniejszonej wysokości w związku z odbywaniem ćwiczeń wojskowych albo pobytem w areszcie tymczasowym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie w pełnej wysokości.
§  12.
1.
Jeżeli bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik przez cały okres, o którym mowa w § 2:
1)
korzystał z urlopu wychowawczego lub z urlopu bezpłatnego,
2)
odbywał rehabilitację, podczas której pobierał zasiłek wyrównawczy,
3)
odbywał czynną służbę wojskową lub spełniał zastępczo obowiązek tej służby

podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 1 i 3.

2.
Jeżeli pracownik, o którym mowa w ust. 1, po powrocie do pracy otrzymał wynagrodzenie choćby za jeden dzień, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 1 i 2.
§  13.
Jeżeli bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik wykonywał zatrudnienie za granicą, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego w kraju stanowi wynagrodzenie, od którego ustalono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju.
§  14.
W razie ponownego prawa do zasiłku chorobowego w czasie zatrudnienia w tym samym zakładzie pracy, zasiłek chorobowy oblicza się na nowo, jeżeli przerwa miedzy okresami pobierania zasiłku trwała co najmniej:
1)
jeden miesiąc kalendarzowy, gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 6 miesięcy,
2)
trzy miesiące kalendarzowe, gdy podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy.
§  15.
W razie równoczesnego zatrudnienia w dwóch lub więcej zakładach pracy, zasiłek chorobowy oblicza się oddzielnie z tytułu zatrudnienia w każdym z tych zakładów.
§  16.
Ilekroć przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.
§  17.
Końcówkę stawki zasiłku chorobowego przysługującego za 1 dzień zaokrągla się do 10 groszy w górę, jeżeli końcówka wynosi co najmniej 5 groszy, bądź w dół, jeżeli końcówka jest mniejsza niż 5 groszy.
§  18.
Przepisy § 1-17 stosuje się odpowiednio do zasiłku wyrównawczego, macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego.
§  19.
W zakładach pracy, które uzyskały do dnia wejścia w życie rozporządzenia zgodę na ustalenie podstawy wymiaru zasiłków z okresu 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłków ustala się nadal z tego okresu.
§  20.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 marca 1995 r.
1 § 8 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 15 stycznia 1999 r. (Dz.U.99.6.43) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1999 r.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1995.19.95

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia społecznego.
Data aktu: 14/02/1995
Data ogłoszenia: 27/02/1995
Data wejścia w życie: 01/03/1995