Sposób stosowania przymusu bezpośredniego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 23 sierpnia 1995 r.
w sprawie sposobu stosowania przymusu bezpośredniego.

Na podstawie art. 18 ust. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535) zarządza się, co następuje:
§  1. 
Rozporządzenie określa sposób stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi, zwanej dalej "osobą", polegający na przytrzymaniu, przymusowym zastosowaniu leków, unieruchomieniu i izolacji.
§  2. 
Zastosowanie przymusu bezpośredniego może nastąpić z użyciem więcej niż jednego środka spośród wymienionych w § 1.
§  3. 
Przytrzymanie jest doraźnym, krótkotrwałym unieruchomieniem osoby z użyciem siły fizycznej.
§  4. 
Przymusowe zastosowanie leków jest doraźnym lub przewidzianym w planie postępowania leczniczego wprowadzeniem leków do organizmu osoby - bez jej zgody.
§  5. 
Unieruchomienie jest dłużej trwającym obezwładnieniem osoby z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa.
§  6. 
Izolacja polega na umieszczeniu osoby, pojedynczo, w zamkniętym pomieszczeniu.
§  7. 
Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego, polegającego na unieruchomieniu lub izolacji, należy odebrać osobie przedmioty, które mogą być niebezpieczne dla życia lub zdrowia tej osoby albo innych osób, a w szczególności przedmioty ostre, okulary, protezy zębowe, pas, szelki, sznurowadła, zapałki.
§  8. 
Pomieszczenie przeznaczone do izolacji powinno zabezpieczać przed uszkodzeniem ciała osoby, a zarazem odpowiadać pod względem warunków bytowych i sanitarnych innym pomieszczeniom szpitala psychiatrycznego lub domu pomocy społecznej.
§  9. 
1. 
Przymus bezpośredni może trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania.
2. 
Lekarz zaleca zastosowanie przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji na czas nie dłuższy niż 4 godziny. W razie potrzeby lekarz, po osobistym badaniu pacjenta, może przedłużyć unieruchomienie na następne okresy 6-godzinne.
3. 
Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje pielęgniarka, zawiadamiając o tym niezwłocznie lekarza.
4. 
Zastosowanie każdego rodzaju przymusu bezpośredniego podlega odnotowaniu w dokumentacji medycznej.
§  10. 
1. 
W domu pomocy społecznej, w przypadku braku możliwości uzyskania zlecenia przez lekarza unieruchomienia lub izolacji, przedłużenie tych środków na następne okresy 6-godzinne może zlecić pielęgniarka.
2. 
Przedłużenie unieruchomienia lub izolacji na okresy dłuższe niż 24 godziny jest dopuszczalne tylko w warunkach szpitalnych.
§  11. 
1. 
Po zleceniu przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji lekarz wypełnia niezwłocznie kartę zastosowania tych środków, zwaną dalej "kartą", uzasadniając przyczyny zastosowania przymusu, jego rodzaj i czas unieruchomienia lub izolacji. Kartę załącza się do dokumentacji medycznej pacjenta. Wzór karty stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.
2. 
Zlecenie przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji, dokonane przez pielęgniarkę, i jego uzasadnienie odnotowuje ona w karcie, o czym powiadamia lekarza. O fakcie tym powinien być dokonany stosowny wpis w karcie.
§  12. 
1. 
Zlecenie zastosowania lub przedłużenia przymusu bezpośredniego lekarz odnotowuje także w dokumentacji medycznej osoby, opisując przyczyny i okoliczności zastosowania przymusu, jego rodzaj i czas trwania.
2. 
Lekarz zakładu opieki zdrowotnej, który zastosował przymus bezpośredni, powiadamia o tym kierownika tego zakładu, a inny lekarz, stosownie do art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535), zwanej dalej "ustawą" - lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii upoważnionego przez wojewodę. Wzór zawiadomienia stanowią załączniki nr 2 i 3 do rozporządzenia.
§  13. 
Pielęgniarka dyżurna (pielęgniarka w domu pomocy społecznej) kontroluje stan fizyczny osoby unieruchomionej lub izolowanej nie rzadziej niż co 15 minut, również w czasie snu tej osoby. Adnotację o stanie osoby zamieszcza bezzwłocznie w karcie.
§  14. 
1. 
Pielęgniarka dyżurna (pielęgniarka w domu pomocy społecznej) w czasie kontroli, o której mowa w § 13:
1)
ocenia prawidłowość unieruchomienia, a w szczególności sprawdza, czy pasy, uchwyty, prześcieradła i kaftan bezpieczeństwa nie są założone zbyt luźno lub zbyt ciasno,
2)
zapewnia krótkotrwałe uwolnienie pacjenta od unieruchomienia w celu zmiany jego pozycji lub zaspokojenia potrzeb fizjologicznych i higienicznych, nie rzadziej niż co 4 godziny.
2. 
W razie wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia osoby, pielęgniarka jest obowiązana natychmiast zawiadomić o tym lekarza.
§  15. 
Informację o zastosowaniu przymusu bezpośredniego pielęgniarka zamieszcza w raporcie pielęgniarskim.
§  16. 
1. 
Zastosowanie przymusu bezpośredniego w celu przywiezienia osoby skierowanej do szpitala psychiatrycznego odbywa się na zlecenie lekarza w myśl art. 11 lub art. 21 ust. 3 ustawy.
2. 
Zlecenie, o którym mowa w ust. 1, może być wykonane nie później niż w ciągu 24 godzin od jego wystawienia.
§  17. 
Przymus bezpośredni w szpitalu psychiatrycznym, w domu pomocy społecznej oraz w przypadkach, o których mowa w § 16, może być stosowany wyłącznie przez wyszkolonych w tym zakresie pracowników medycznych lub w ich obecności. Szkolenie pracowników w zakresie stosowania przymusu bezpośredniego organizuje kierownik szpitala, domu pomocy społecznej lub zakładu pomocy doraźnej (pogotowia ratunkowego).
§  18. 
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

KARTA ZASTOSOWANIA UNIERUCHOMIENIA LUB IZOLACJI

................................

(zakład opieki zdrowotnej)

................................

(oddział)

ZLECENIE

Pacjent Historia choroby nr:

______

Powód zastosowania:

______

- rodzaje unieruchomienia:

- izolacja:

Początek

data

godzina

Przedłużenie

data

godzina

Koniec

data

godzina

Zlecający: czytelny podpis, pieczątka Przedłużający: czytelny podpis, pieczątka

Lekarz*)

(czytelny podpis, data)

PODSUMOWANIE

Całkowity czas trwania przymusu: godziny minuty

______

Uwagi lekarza

(podpis, pieczątka, data)

______

*) Wypełnić w przypadku zlecenia przez pielęgniarkę.

OBSERWACJE OZNACZENIA (KOD):

1. szarpie się (uderza)

2. wykrzykuje

3. spokojny (śpi)

4. płacze

5. śmieje się

6. śpiewa

7. mamrocze

8. podawane posiłki

9. podawane płyny

10. oddał mocz (stolec)

11. chwilowe zwolnienie

12. inne

13. bez zaburzeń psychicznych

godzina, kod, podpis godzina, kod podpis godzina, kod, podpis godzina, kod, podpis
12.00 18.00 24.00 06.00
12.15 18.15 00.15 06.15
12.30 18.30 00.30 06.30
12.45 18.45 00.45 06.45
13.00 19.00 01.00 07.00
13.15 19.15 01.15 07.15
13.30 19.30 01.30 07.30
13.45 19.45 01.45 07.45
14.00 20.00 02.00 08.00
14.15 20.15 02.15 08.15
14.30 20.30 02.30 08.30
14.45 20.45 02.45 08.45
15.00 21.00 03.00 09.00
15.15 21.15 03.15 09.15
15.30 21.30 03.30 09.30
15.45 21.45 03.45 09.45
16.00 22.00 04.00 10.00
16.15 22.15 04.15 10.15
16.30 22.30 04.30 10.30
16.45 22.45 04.45 10.45
17.00 23.00 05.00 11.00
17.15 23.15 05.15 11.15
17.30 23.30 05.30 11.30
17.45 23.45 05.45 11.45

ZAŁĄCZNIK Nr  2

................. ...........

(miejscowość) (data)

Kierownik

.......................................

Zawiadomienie

o zastosowaniu przymusu bezpośredniego na podstawie

art. 18 ust. 6 ustawy o ochronie zdrowia

psychicznego

1. W dniu ........................... o godz. ...............

wobec Pana(Pani) .........................................

z oddziału ...............................................

2. Zastosowano przymus bezpośredni w formie .................

..........................................................

3. Z powodu .................................................

..........................................................

4. Zlecenia o zastosowaniu przymusu bezpośredniego wydał ....

..........................................................

ZAŁĄCZNIK Nr  3

................ ...........

(miejscowość) (data)

Lekarz specjalista

w dziedzinie psychiatrii

(upoważniony przez wojewodę)

.....................................

Zawiadomienie

o zastosowaniu przymusu bezpośredniego na podstawie

art. 18 ust. 6 ustawy o ochronie zdrowia

psychicznego

1. W dniu ........................... o godz. ...............

wobec Pana(Pani) .........................................

2. Zastosowano przymus bezpośredni w formie .................

..........................................................

3. Z powodu .................................................

..........................................................

4. Zlecenia o zastosowaniu przymusu bezpośredniego wydał ....

..........................................................

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1995.103.514

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Sposób stosowania przymusu bezpośredniego.
Data aktu: 23/08/1995
Data ogłoszenia: 08/09/1995
Data wejścia w życie: 16/09/1995