Przygotowanie zawodowe młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzanie.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 12 października 1989 r.
w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzania.

Na podstawie art. 191 § 3 i art. 195 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
1.
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych dalej "młodocianymi", może odbywać się w uspołecznionych zakładach pracy poprzez:
1)
naukę zawodu,
2)
przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
2.
Nauka zawodu ma na celu przygotowanie zawodowe młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną w zakładzie pracy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach oraz dokształcanie teoretyczne.
3.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze robotnika przyuczonego i może dotyczyć prac, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu.
§  2.
Zakład pracy jest obowiązany zawrzeć z młodocianym na piśmie umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, która powinna określać:
1)
rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2)
czas trwania przygotowania zawodowego,
3)
sposób dokształcania teoretycznego,
4)
wysokość wynagrodzenia,

Rozdział  2

Nauka zawodu

§  3.
Zakład pracy zawiera z młodocianym umowę o pracę w celu nauki zawodu w terminach przyjęć kandydatów do szkół zawodowych.
§  4.
Zawody i specjalności, w których może odbywać się nauka zawodu, czas trwania tej nauki oraz rodzaje i zakres zdobywanych umiejętności określają plany i programy nauczania dostosowane do klasyfikacji zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego.
§  5.
1.
Zakład pracy zatrudniający młodocianego w celu nauki zawodu jest obowiązany zapewnić:
1)
realizację obowiązującego programu nauczania,
2)
osoby szkolące młodocianych, spełniające wymagania kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach.
2.
Terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw zatrudnienia i spraw socjalnych stopnia wojewódzkiego, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty i wychowania, może nie wyrazić zgody na zatrudnianie w celu nauki, zawodu młodocianych w zakładzie pracy, który nie zapewnia prawidłowego przebiegu tej nauki.
§  6.
Zakład pracy, który zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych, niż wynika to z jego potrzeb, zawiera z młodocianymi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony.
§  7.
1. 1
Zakład pracy zatrudniający młodocianych w celu nauki zawodu organizuje, za zgodą kuratora oświaty, ich dokształcanie w prowadzonej przez siebie lub wspólnie z innymi zakładami pracy szkole zasadniczej albo kieruje ich na dokształcanie do szkół zasadniczych prowadzonych przez kuratora oświaty lub też organizuje tylko dokształcanie w zakresie teoretycznej nauki zawodu, w celu przygotowania młodocianego do złożenia przed państwową komisją egzaminacyjną egzaminu na tytuł wykwalifikowanego robotnika.
2.
Nauka zawodu kończy się uzyskaniem przez młodocianego tytułu wykwalifikowanego robotnika, a w przypadku uczęszczania do szkoły zasadniczej - świadectwa jej ukończenia.
§  8.
Osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu osiągnęły pełnoletność, kończą tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych.
§  9.
W razie przerwania nauki zawodu i podjęcia jej w tym samym lub pokrewnym zawodzie w innym zakładzie pracy, czas odbytej poprzednio nauki zawodu zalicza się młodocianemu po sprawdzeniu stopnia opanowania zawodu. Zaliczenie następuje w porozumieniu ze szkołą, w której młodociany dokształca się.
§  9a. 2
1.
O konieczności rozwiązania z młodocianym za wypowiedzeniem umowy o pracę w celu nauki zawodu (art. 196 Kodeksu pracy) zakład pracy zawiadamia, nie później niż na 45 dni przed terminem dokonania wypowiedzenia, opiekuna młodocianego, rejonowe biuro pracy oraz szkołę, w której młodociany dokształca się, informując o przyczynach uzasadniających zamierzone wypowiedzenie.
2.
Rejonowe biuro pracy w porozumieniu z kuratorem oświaty i wychowania podejmie działania mające na celu zapewnienie młodocianym, o których mowa w ust. 1, kontynuowania nauki zawodu w dotychczasowym lub pokrewnym zawodzie.

Rozdział  3

Przyuczenie do wykonywania określonej pracy

§  10.
1.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy, zwane dalej "przyuczeniem", może trwać od 3 do 6 miesięcy.
2.
Czas trwania oraz programy przyuczania są ustalone przez zakład pracy.
§  11.
1.
Po ukończeniu przez młodocianego przyuczenia przeprowadza się egzamin. Jeżeli wynik egzaminu jest pomyślny, zakład pracy wydaje zaświadczenie określające czas trwania przyuczenia, rodzaj pracy oraz uzyskaną ocenę.
2.
W razie negatywnego wyniku egzaminu, ustala się, na jaki okres należy przedłużyć przyuczenie, z tym jednak że okres ten nie może przekroczyć 3 miesięcy.

Rozdział  4

Zasady wynagradzania młodocianych

§  12.
1. 3
Młodocianym w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, bez wypłat z zysku i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, w pięciu podstawowych działach gospodarki uspołecznionej za ostatni miesiąc poprzedniego kwartału, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
2. 4
Ustala się następujący stosunek procentowy wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1:
1)
w pierwszym roku nauki - od 4 do 9%,
2)
w drugim roku nauki - od 5 do 12%,
3)
w trzecim roku nauki - od 6 do 15%.
3.
Młodociani w trzecim roku nauki zawodu mogą być wynagradzani według stawek płac zasadniczych obowiązujących w zakładzie na stanowiskach pracy, na których będą wykonywali pracę.
§  13.
Młodocianym mogą być przyznawane miesięczne nagrody w wysokości 20% ich wynagrodzenia miesięcznego.
§  14. 5
Młodocianym odbywającym w zakładach pracy przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie w wysokości od 4 do 9% wynagrodzenia, o którym mowa w § 12 ust. 1.
§  15.
1.
Młodociani uczęszczający do szkół są uprawnieni do korzystania z ulg taryfowych przy przejazdach kolejami na zasadach stosowanych wobec uczniów szkół dla młodzieży nie pracującej.
2.
Młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego i dokształcającym się w ośrodkach dokształcania zawodowego znajdujących się w innej miejscowości niż ich miejsce zamieszkania i miejsce pracy przysługuje od zakładu pracy zwrot kosztów przejazdów do ośrodka i z powrotem oraz zwrot kosztów pobytu (zakwaterowania i wyżywienia) na zasadach określonych dla pracowników pełnoletnich podnoszących kwalifikacje na podstawie skierowania zakładów pracy.
3. 6
Przepis ust. 2 nie dotyczy młodocianych, z którymi umowa o pracę została zawarta po dniu 1 września 1990 r.
§  15a. 7
Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do młodocianych zatrudnionych w nie uspołecznionych zakładach pracy nie będących rzemieślniczymi zakładami pracy.

Rozdział  5

Przepisy końcowe

§  16.
Traci moc rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 września 1974 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 37, poz. 219, z 1975 r. Nr 14, poz. 85, z 1984 r. Nr 3, poz. 16, z 1985 r. Nr 18, poz. 81 i Nr 52, poz. 268 z 1988 r. Nr 3, poz. 19 oraz z 1989 r. Nr 47, poz. 255)
§  17.
Rozporządzenia wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 października 1989 r.
1 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
2 § 9a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
3 § 12 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
4 § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
5 § 14:

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

6 § 15 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
7 § 15a dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1989.56.332

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Przygotowanie zawodowe młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzanie.
Data aktu: 12/10/1989
Data ogłoszenia: 20/10/1989
Data wejścia w życie: 20/10/1989, 01/10/1989