Rozpoznawanie przez sądy spraw gospodarczych.

USTAWA

z dnia 24 maja 1989 r.

o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych

Rozdział  1

Rozpoznawanie spraw gospodarczych

Art.  1.  [Sądy rozpoznające sprawy gospodarcze]

Rozpoznawanie spraw gospodarczych powierza się sądom rejonowym i sądom okręgowym, w których tworzy się odrębne jednostki organizacyjne (sądy gospodarcze).

Art.  2.  [Definicja sprawy gospodarczej]

1. Sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

2. Ponadto sprawami gospodarczymi są sprawy:

1) określone w ust. 1, choćby którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej;

2) ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291-300 i art. 479-490 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.);

3) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku;

4) między organami przedsiębiorstwa państwowego;

5) między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór;

6) z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego;

7) o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie sądu gospodarczego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu albo ugoda zawarta przed tym sądem, jak również innemu tytułowi egzekucyjnemu, obejmującemu roszczenia, które, gdyby były rozpoznawane przez sąd, należałyby do właściwości sądów gospodarczych;

8) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opartego na prawomocnym lub podlegającym natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniu sądu gospodarczego albo ugodzie zawartej przed tym sądem, jak również innego tytułu wykonawczego obejmującego roszczenie, które, gdyby było rozpoznawane przez sąd, należałoby do właściwości sądów gospodarczych;

9) o ustalenie, że orzeczenie sądu lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego wydane w sprawie gospodarczej podlega albo nie podlega uznaniu;

10) inne, przekazane przez odrębne przepisy.

Art.  3. 

(uchylony).

Rozdział  2

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art.  4. 

W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 31, poz. 137 i z 1989 r. Nr 4, poz. 24) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  5. 

W ustawie z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 45, poz. 241) art. 5 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  6. 

W Kodeksie postępowania cywilnego wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  7. 

W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Rozdział  3

Przepisy przejściowe i końcowe

Art.  8.  [Przepis derogacyjny. Niezakończone sprawy toczące się w komisjach arbitrażowych]

1. Traci moc ustawa z dnia 23 października 1975 r. o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym (Dz. U. poz. 183 oraz z 1982 r. poz. 214).

2. Niezakończone prawomocnie do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy sprawy, toczące się w okręgowych komisjach arbitrażowych, przekazuje się do dalszego rozpoznania właściwym sądom. Czynności dokonane przed tymi komisjami są skuteczne, jeżeli odpowiadają przepisom dotychczasowym. Sprawy, w których nie zostały rozpoznane środki odwoławcze od orzeczeń okręgowych komisji arbitrażowych przez Główną Komisję Arbitrażową, przekazuje się Sądowi Najwyższemu - Izbie Cywilnej. W razie uchylenia orzeczenia, Sąd Najwyższy przekazuje sprawę właściwemu sądowi.

3. Sądy wojewódzkie ¹  wstępują w stosunki prawne związane z lokalami zajmowanymi przez odpowiednie okręgowe komisje arbitrażowe. Sąd Wojewódzki ²  w Warszawie wstępuje także w stosunki prawne związane z lokalami zajmowanymi przez Główną Komisję Arbitrażową.

4. Mienie i środki finansowe pozostające w dyspozycji Głównej Komisji Arbitrażowej przekazuje się Sądowi Wojewódzkiemu ³  w Warszawie, a mienie i środki finansowe pozostające w dyspozycji okręgowych komisji arbitrażowych przekazuje się odpowiednim terenowo sądom wojewódzkim ⁴ .

5. Minister Sprawiedliwości ureguluje szczegółowo sprawy związane ze zniesieniem Głównej Komisji Arbitrażowej i okręgowych komisji arbitrażowych.

Art.  9.  [Sprawy cywilne niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy]

1. Niezakończone prawomocnie w sądach sprawy cywilne, które na mocy niniejszej ustawy stały się sprawami gospodarczymi, toczą się w dotychczasowym trybie. Jeżeli jednak sąd rewizyjny ⁵  uchyli w całości lub w części zaskarżone orzeczenie, przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi gospodarczemu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do spraw rejestrowych, które z chwilą wejścia w życie niniejszej ustawy przejmuje właściwy sąd gospodarczy.

Art.  10.  [Wznowienie postępowania]

Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem komisji arbitrażowej następuje według przepisów dotychczasowych, z tym że do wznowienia postępowania jest właściwy sąd, który według przepisów niniejszej ustawy byłby właściwy do rozpoznania sprawy.

Art.  11.  [Rewizja nadzwyczajna]

1. Od prawomocnego orzeczenia komisji arbitrażowej może być wniesiona rewizja nadzwyczajna ⁶  według dotychczasowych przepisów, z tym że organ uprawniony wnosi ją do Sądu Najwyższego.

2. Jeżeli Sąd Najwyższy uchyli zaskarżone orzeczenie, przekazuje sprawę do rozpoznania właściwemu sądowi. W sprawach gospodarczych dalsze postępowanie toczy się według przepisów niniejszej ustawy.

3. Podania o wniesienie rewizji nadzwyczajnej ⁷ , skierowane do Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, a nierozpatrzone do dnia wejścia w życie ustawy, podlegają przekazaniu do rozpatrzenia Ministrowi Sprawiedliwości.

4. Rewizje nadzwyczajne ⁸  wniesione do Głównej Komisji Arbitrażowej, a nierozpoznane do dnia wejścia w życie ustawy, podlegają przekazaniu Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego.

Art.  12.  [Maksymalna wartość przedmiotu sporu a właściwość sądów gospodarczych]

1. W okresie do dnia 31 grudnia 1990 r. do właściwości sądów rejonowych (sądów gospodarczych) należą sprawy, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 500 000 zł. Art. 479³ § 2 pkt 1 k.p.c. nie stosuje się.

2. W okresie wymienionym w ust. 1 sąd w pierwszej instancji rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego bez udziału ławników, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 300 000 zł. W okresie tym przepisu art. 479⁵ § 1 pkt 2 k.p.c. nie stosuje się.

Art.  13.  [Arbitrzy komisji arbitrażowych; asesorzy i aplikanci arbitrażowi]

1. W terminie do dnia 31 sierpnia 1989 r. Minister Sprawiedliwości przedstawi Radzie Państwa wnioski o powołanie z dniem 1 października 1989 r.:

1) arbitrów Głównej Komisji Arbitrażowej - na stanowiska sędziów Sądu Wojewódzkiego w Warszawie,

2) arbitrów okręgowych komisji arbitrażowych, ze stażem co najmniej pięcioletnim na tym stanowisku - na stanowiska sędziów sądów wojewódzkich, właściwych ze względu na ich miejsce zamieszkania,

3) pozostałych arbitrów okręgowych komisji arbitrażowych - na stanowiska sędziów sądów rejonowych, właściwych ze względu na ich miejsce zamieszkania

- spełniających wymagania określone w art. 53 pkt 1-4 i 8, wobec których nie zachodzą przeszkody z art. 55 i 56 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

2. Asesorzy i aplikanci arbitrażowi z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stają się asesorami i aplikantami sądowymi.

3. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy:

1) pracownicy administracyjni i obsługi Głównej Komisji Arbitrażowej stają się pracownikami Sądu Wojewódzkiego w Warszawie;

2) pracownicy administracyjni i obsługi okręgowych komisji arbitrażowych stają się pracownikami sądów wojewódzkich lub sądów rejonowych, właściwych ze względu na ich miejsce zamieszkania.

4. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu dodatkowego przysługującego sędziemu, wlicza się również okresy pracy w Państwowym Arbitrażu Gospodarczym na stanowisku arbitra, asesora i aplikanta.

5. Arbitrzy, asesorzy i aplikanci arbitrażowi oraz pracownicy administracyjni i obsługi komisji arbitrażowych mogą, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia ustawy, złożyć pisemne oświadczenia o odmowie zatrudnienia w sądach wymienionych w ust. 1-3, stosownie do niniejszej ustawy. Osoby te, zatrudnione w Głównej Komisji Arbitrażowej, mogą składać oświadczenia o odmowie zatrudnienia Prezesowi Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, natomiast osoby zatrudnione w okręgowych komisjach arbitrażowych - prezesowi właściwej okręgowej komisji arbitrażowej. W tym wypadku stosunek pracy wygasa z upływem czterech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.

6. Stosunek pracy z arbitrami, którzy nie spełniają warunków wymienionych w ust. 1, wygasa z upływem czterech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, przy zachowaniu zasad rozwiązywania stosunku pracy z urzędnikami mianowanymi w razie likwidacji urzędu państwowego.

7. Wygaśnięcie stosunku pracy, o którym mowa w ust. 5 i 6, pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez zakład pracy za wypowiedzeniem.

8. Arbitrzy okręgowych komisji arbitrażowych, powołani na stanowisko sędziego sądu rejonowego, zachowują prawo do dotychczas pobieranego wynagrodzenia zasadniczego przez okres sześciu miesięcy.

9. Arbitrzy i pracownicy administracyjni, którzy pobierają dodatki funkcyjne w komisjach arbitrażowych, zachowują prawo do tych dodatków w dotychczasowej wysokości przez okres sześciu miesięcy, gdy obejmą w sądzie stanowiska, na których przysługuje dodatek w niższej wysokości niż pobierany dotychczas lub jeżeli dodatek nie przysługuje.

Art.  14.  [Delegowanie do pełnienia obowiązków sędziego sądu rejonowego w sądzie gospodarczym]

W okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego sądu wojewódzkiego i sędziego sądu rejonowego, orzekającego w sprawach gospodarczych, bez jego zgody, do pełnienia obowiązków sędziego sądu rejonowego w sądzie gospodarczym przez okres do sześciu miesięcy w ciągu roku.

Art.  15.  [Przekazanie radom izb radców prawnych spraw w przedmiocie wpisu na listę radców prawnych oraz wpisu na listę aplikantów radcowskich]

Przepis art. 8 ust. 2 stosuje się odpowiednio do spraw w przedmiocie wpisu na listę radców prawnych i spraw w przedmiocie wpisu na listę aplikantów radcowskich, z tym że sprawy te, toczące się przed prezesami okręgowych komisji arbitrażowych, przekazuje się do dalszego rozpoznania właściwym radom okręgowych izb radców prawnych, a sprawy, w których wniesiono środki odwoławcze od decyzji prezesów okręgowych komisji arbitrażowych, przekazuje się Krajowej Radzie Radców Prawnych. W razie uchylenia decyzji, Krajowa Rada Radców Prawnych przekazuje sprawę właściwej radzie okręgowej izby radców prawnych.

Art.  16.  [Przekazanie korporacji radcowskiej listy radców prawnych i listy aplikantów radcowskich]

Listy radców prawnych i listy aplikantów radcowskich, prowadzone dotychczas przez okręgowe komisje arbitrażowe, przekazuje się wraz z aktami osobowymi właściwym radom okręgowych izb radców prawnych do dalszego prowadzenia.

Art.  17.  [Kontynuowanie aplikacji radcowskiej według dotychczasowych przepisów]

Aplikanci radcowscy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy odbywają aplikację radcowską, kończą tę aplikację według przepisów dotychczasowych, z tym że aplikację radcowską prowadzą okręgowe izby radców prawnych.

Art.  18.  [Państwowy Arbitraż Gospodarczy]

1. Ilekroć w Kodeksie cywilnym i innych ustawach jest mowa o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym, należy przez to rozumieć sądy gospodarcze w stosunku do podmiotów w tych przepisach wymienionych.

2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów regulujących stosunki prawne między podmiotami będącymi jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Art.  19. 

W ustawie z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach morskich (Dz. U. Nr 58, poz. 320 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91) w art. 11 ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  20.  [Wejście w życie ustawy]

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 1989 r., z tym że art. 8 ust. 5 i art. 13 ust. 1, 5 i 6 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.

1 Obecnie: Sąd Okręgowy na podstawie art. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.1998.160.1064), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

2 Obecnie: Sąd Okręgowy na podstawie art. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.1998.160.1064), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

3 Obecnie: Sąd Okręgowy na podstawie art. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.1998.160.1064), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

4 Obecnie: Sąd Okręgowy na podstawie art. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.1998.160.1064), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

5 Obecnie: nie ma sądu rewizyjnego.

6 Obecnie: nie ma rewizji nadzwyczajnej.

7 Obecnie: nie ma rewizji nadzwyczajnej.

8 Obecnie: nie ma rewizji nadzwyczajnej.

• Identyfikator: Dz.U.2016.723 t.j.
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Rozpoznawanie przez sądy spraw gospodarczych.
• Data aktu: 24/05/1989
• Data ogłoszenia: 30/05/2016
• Data wejścia w życie: 02/06/1989, 01/10/1989