Podatek wyrównawczy.

USTAWA

z dnia 19 grudnia 1975 r.

o podatku wyrównawczym.

Art.  1.

1. Opodatkowaniu podatkiem wyrównawczym podlegają osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, które uzyskują:

1) wynagrodzenia ze stosunku pracy,

2) przychody z wykonywania umów agencyjnych,

3) inne przychody w rozumieniu przepisów o podatku od wynagrodzeń,

4) 1 (skreślony),

5) 2 (skreślony),

6) dochody z niektórych upraw i rodzajów produkcji zwierzęcej, prowadzonych w większych rozmiarach,

przekraczające w roku podatkowym wysokość określoną w ustawie.

1a. 3 Jeżeli osoba osiągająca wynagrodzenia, przychody lub dochody wymienione w ust. 1 pkt 1-3 i 6 lub jej małżonek osiąga również dochody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo dochody z wykonywania rzemiosła, od których zamiast podatków obrotowego i dochodowego pobiera się opłatę skarbową - dochody te dla celów ustalenia obowiązku podatkowego w zakresie podatku wyrównawczego łączy się z wynagrodzeniami, przychodami i dochodami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3 i 6; łączeniu nie podlegają dochody małżonków, w stosunku do których zniesiona została przez sąd wspólność majątkowa.

2. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia rodzaje oraz rozmiary upraw i produkcji zwierzęcej, o których mowa w ust. 1 pkt 6, podlegające opodatkowaniu podatkiem wyrównawczym.

Art.  2.

1. 4 Dochody małżonków określone w art. 1 ust. 1 pkt 6 łączy się i opodatkowuje na imię obojga małżonków. Jeżeli tylko jeden z małżonków osiąga dochody określone w art. 1 ust. 1 pkt 6, podlegające opodatkowaniu, łączy się wszystkie wynagrodzenia i przychody małżonków określone w art. 1 i opodatkowuje na ich imię.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w czasie trwania małżeństwa nastąpiło zniesienie wspólności majątkowej przez sąd.

3. 5 Dochody zstępnych, określone w art. 1 ust. 1 pkt 6, dolicza się do dochodów wstępnego, jeżeli przysługuje mu prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów tych zstępnych.

Art.  3.

1. Dla celów podatku wyrównawczego przyjmuje się wynagrodzenia ze stosunku pracy faktycznie otrzymane w roku podatkowym. Jeżeli wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem od wynagrodzeń, od wynagrodzenia odlicza się należny od niego podatek od wynagrodzeń oraz składkę na cele emerytalne. Przy ustalaniu obowiązku podatkowego wyłącza się:

1) wartość wynagrodzeń w naturze,

2) kwoty wypłacane przez uspołecznione zakłady pracy, do których pracownik nie ma roszczenia opartego na tytule prawnym,

3) nagrody wypłacane z zakładowego funduszu nagród i innych funduszów o podobnym charakterze,

4) nagrody za wieloletnią pracę (gratyfikacje jubileuszowe) wypłacane na podstawie obowiązujących przepisów,

5) nagrody wypłacane pracownikom z okazji dni branżowych lub zawodowych oraz inne świadczenia pieniężne wynikające ze szczególnych uprawnień pracowników niektórych grup zawodowych,

6) wynagrodzenia za pracownicze projekty wynalazcze i za udzielenie pomocy technicznej,

7) składniki wynagrodzenia zwolnione od opodatkowania na podstawie odrębnych przepisów.

2. Rada Ministrów może określić w drodze rozporządzenia inne składniki wynagrodzenia, które wyłącza się przy ustalaniu obowiązku podatkowego.

Art.  4.

Przychody ze źródeł wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3, z wyjątkiem wymienionych w art. 5, przyjmuje się dla celów podatku wyrównawczego w wysokości faktycznie uzyskanych przychodów w roku podatkowym, po potrąceniu składki na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli przychody te podlegają opodatkowaniu podatkiem od wynagrodzeń - po potrąceniu tego podatku oraz po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów, w wysokości ustalonej dla celów podatku od wynagrodzeń.

Art.  5.

1. Przychody z działalności lub twórczości artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej lub publicystycznej, nie wynikające ze stosunku pracy, przyjmuje się dla celów podatku wyrównawczego w wysokości faktycznie uzyskanych przychodów w roku podatkowym, po potrąceniu należnego od nich podatku od wynagrodzeń i składki na zaopatrzenie emerytalne i po odliczeniu kosztów ich uzyskania, w wysokości ustalonej dla celów podatku od wynagrodzeń. Jeżeli jednak przychód przekracza w roku kwotę 400.000 zł, z części przychodów ponad tę kwotę nie odlicza się kosztów ich uzyskania. W tym wypadku, jeżeli przychód jest osiągany za pośrednictwem właściwego stowarzyszenia twórców, z przychodu przekraczającego tę kwotę wyłącza się tylko kwoty pobrane przez to stowarzyszenie tytułem kosztów inkasa.

2. Osoby, które uzyskują przychody określone w ust. 1, mogą gromadzić je na specjalnym rachunku bankowym. W tym wypadku:

1) od sumy przychodów podlegających opodatkowaniu w danym roku odlicza się różnicę pomiędzy stanem wkładów na rachunku bankowym na koniec roku podatkowego a stanem wkładów na początek tego roku, jeżeli stan wkładów na koniec roku jest wyższy, albo

2) do sumy przychodów podlegających opodatkowaniu w danym roku dolicza się różnicę pomiędzy stanem wkładów na rachunku bankowym na początek roku podatkowego a stanem wkładów na koniec tego roku, jeżeli stan wkładów na koniec roku jest niższy.

3. Przy ustalaniu różnicy stanu wkładów, o której mowa w ust. 2, nie bierze się pod uwagę kwoty odsetek od wkładów gromadzonych na specjalnym rachunku bankowym.

4. W razie śmierci podatnika kwotę wkładów na specjalnym rachunku bankowym, według stanu na dzień śmierci, po potrąceniu należnego podatku od spadku dolicza się dla celów podatku wyrównawczego do przychodów spadkobierców, uzyskanych w roku, w którym nastąpi podjęcie przez nich wkładów.

5. Minister Finansów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb przekazywania na rachunek bankowy przychodów określonych w ust. 1.

Art.  6. ⁶

(skreślony).

Art.  7.

1. Dochodem z prowadzonych w większych rozmiarach upraw oraz produkcji zwierzęcej jest różnica pomiędzy przychodem faktycznie uzyskanym w roku podatkowym a kosztami jego uzyskania w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

2. Dochody z upraw oraz produkcji zwierzęcej, o których mowa w ust. 1, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej jednostki powierzchni upraw lub jednostki produktu. Mogą być one ustalane także na podstawie faktycznych przychodów i wydatków pod warunkiem prowadzenia ksiąg handlowych. O zamiarze założenia takich ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwy terenowy organ administracji państwowej przed rozpoczęciem roku podatkowego. Jeżeli prowadzone księgi nie zostaną uznane za dowód w postępowaniu podatkowym, dochód z upraw oraz produkcji zwierzęcej ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu.

3. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia normy, o których mowa w ust. 2, i zasady ustalania dochodu na podstawie tych norm.

4. Rady narodowe stopnia wojewódzkiego mogą - w zależności od miejscowych warunków i opłacalności upraw - obniżać lub podwyższać w całym województwie albo na niektórych jego obszarach, w granicach do 30%, normy, o których mowa w ust. 2, co do wszystkich lub niektórych upraw i rodzajów produkcji zwierzęcej, a także na wniosek wojewody (prezydenta miasta stopnia wojewódzkiego), uzgodniony z Ministrem Rolnictwa - wyłączać z opodatkowania dochody z niektórych rodzajów upraw lub produkcji zwierzęcej.

Art.  8.

1. Od sumy wynagrodzeń, przychodów i dochodów określonych w art. 1 odlicza się:

1) kwoty przekazane na cele użyteczności społecznej, które określi Minister Finansów w drodze rozporządzenia,

2) osobom, które uzyskują wyłącznie wynagrodzenia lub przychody określone w art. 1 ust. 1 pkt 1-3, kwoty wydatkowane w roku podatkowym na wkład do spółdzielni budownictwa mieszkaniowego, na nabycie od Państwa domu jednorodzinnego lub mieszkania, na dopłatę za dodatkowo uzyskaną w wyniku zamiany powierzchnię lokalu zajmowanego na podstawie decyzji administracyjnej lub na budowę domu jednorodzinnego albo lokalu w małym domu mieszkalnym.

2. Jeżeli podatnik otrzymał kredyt bankowy lub pożyczkę z zakładu pracy na cele określone w ust. 1 pkt 2, kwoty wydatkowane na te cele zmniejsza się o kwotę kredytu bankowego lub pożyczki, natomiast odliczeniu podlegają spłaty tego kredytu lub pożyczki w latach, w których się ich dokonuje. Jeżeli wydatki na cele określone w ust. 1 pkt 2 poniesione zostały w czasie trwania małżeństwa, a małżonek uzyskuje przychody nie podlegające łącznemu opodatkowaniu (art. 2), odliczeniu podlega tylko połowa wydatkowanych kwot.

3. Jeżeli wpłaty są dokonywane na mieszkaniową książeczkę oszczędnościową, odliczenie wpłaconych kwot następuje po przekazaniu ich z mieszkaniowej książeczki oszczędnościowej na wkład mieszkaniowy lub budowlany.

4. Ogólna kwota odliczeń z tytułu wydatków określonych w ust. 1 pkt 2 nie może być wyższa niż 400.000 zł.

Art.  9.

1. Podstawę obliczenia podatku wyrównawczego stanowi nadwyżka sumy wynagrodzeń, przychodów lub dochodów ustalonych w sposób określony w art. 3-7, po uwzględnieniu odliczeń określonych w art. 8, ponad kwotę 144.000 zł.

2. Kwotę 144.000 zł podwyższa się:

1) o 24.000 zł, jeżeli małżonek podatnika nie osiąga żadnych wynagrodzeń, przychodów lub dochodów i pozostaje na utrzymaniu podatnika lub gdy osiąga wynagrodzenia, przychody lub dochody, które w myśl art. 2 podlegają łącznemu opodatkowaniu,

2) o 12.000 zł na każde dziecko pozostające na utrzymaniu podatnika, a także na każdego z rodziców i rodzeństwa, niezdolnych do pracy i pozostających na utrzymaniu podatnika.

3. Jeżeli małżonek osiąga wynagrodzenia lub przychody, nie podlegające w myśl art. 2 łącznemu opodatkowaniu, niższe niż 24.000 zł, kwotę określoną w ust. 1 podwyższa się o różnicę pomiędzy kwotą 24.000 zł a kwotą wynagrodzeń i przychodów małżonka.

4. Za dzieci, o których mowa w ust. 2 pkt 2, uważa się dzieci własne, przysposobione i pasierbów, a także inne dzieci wzięte na utrzymanie i wychowanie - w wieku do lat 18, a jeśli pobierają naukę - w wieku do 25 lat, a także dzieci starsze będące kalekami niezdolnymi do pracy, jeżeli nie osiągają własnych przychodów lub dochodów; przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli osoby te osiągają przychody lub dochody niższe niż 12.000 zł.

5. Za rodziców, o których mowa w ust. 2 pkt 2, uważa się rodziców podatnika, a także rodziców małżonka spełniającego warunki przewidziane w ust. 2 pkt 1 i w ust. 3, zaś za rodzeństwo - tylko rodzeństwo podatnika; przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli osoby te osiągają przychody lub dochody niższe niż 12.000 zł.

6. Jeżeli osoby, o których mowa w ust. 2, pozostawały na utrzymaniu podatnika nie przez cały rok podatkowy, kwoty wymienione w tym przepisie przyjmuje się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których osoby te pozostawały na utrzymaniu podatnika.

Art.  10. ⁷

 

1. Podatek wyrównawczy z zastrzeżeniem ust. 2 od nadwyżki sumy wynagrodzeń, przychodów lub dochodów albo przychodów i dochodów, określonej w art. 9, pobiera się według następującej skali:

kwota nadwyżki w złotych		podatek wynosi
ponad	do
	24.000 zł	10% nadwyżki
24.000 zł	48.000 zł	2.400 zł i 15% kwoty powyżej 24.000 zł
48.000 zł	72.000 zł	6.000 zł i 20% kwoty powyżej 48.000 zł
72.000 zł	96.000 zł	10.800 zł i 30% kwoty powyżej 72.000 zł
96.000 zł	120.000 zł	18.000 zł i 40% kwoty powyżej 96.000 zł
120.000 zł	240.000 zł	27.600 zł i 50% kwoty powyżej 120.000 zł
240.000 zł	360.000 zł	87.600 zł i 55% kwoty powyżej 240.000 zł
360.000 zł	480.000 zł	153.600 zł i 60% kwoty powyżej 360.000 zł
480.000 zł	600.000 zł	225.600 zł i 65% kwoty powyżej 480.000 zł
600.000 zł	720.000 zł	303.600 zł i 70% kwoty powyżej 600.000 zł
720.000 zł		387.600 zł i 75% kwoty powyżej 720.000 zł

2. Podatek wyrównawczy - w wypadkach określonych w art. 1 ust. 1a, jeżeli suma osiągniętych wynagrodzeń, przychodów i dochodów, o których mowa w tym przepisie, przekracza kwoty wymienione w art. 9 - ustala się w następujący sposób:

1) oblicza się kwotę odpowiadającą wysokości podatku wyrównawczego, jaki by przypadł w myśl ust. 1,

2) ustala się stopę procentową kwoty obliczonej w myśli pkt 1 w stosunku do sumy wynagrodzeń, przychodów i dochodów, o których mowa w art. 1 ust. 1a,

3) ustaloną w myśl pkt 2 stopę procentową stosuje się do sumy wynagrodzeń, przychodów i dochodów określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1-3 i 6.

Art.  11.

1. Podatek wyrównawczy od osób, które uzyskują wynagrodzenia ze stosunku pracy od jednego uspołecznionego zakładu pracy w wysokości powodującej obowiązek opłacania podatku wyrównawczego, oblicza i pobiera zakład pracy. W tym wypadku podatnik jest obowiązany, w terminie do dnia 5 następnego miesiąca, zawiadomić zakład pracy o otrzymanych w poprzednim miesiącu wynagrodzeniach od innych zakładów pracy i innych przychodach określonych w art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz wskazać tym zakładom lub innym instytucjom, od których uzyskuje te wynagrodzenia i przychody, zakład pracy obowiązany do obliczenia i pobrania podatku. Zakłady te oraz instytucje są obowiązane w terminie do dnia 5 następnego miesiąca przesyłać zakładowi pracy obowiązanemu do obliczania podatku informację wskazującą kwotę wynagrodzenia wypłaconego temu podatnikowi, a jeżeli chodzi o przychody określone w art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 - kwotę przychodu brutto oraz podstawę obliczenia podatku od wynagrodzeń i kwotę tego podatku.

2. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia nałożyć na zakłady pracy obowiązek obliczania i pobierania podatku wyrównawczego w innych wypadkach.

Art.  12.

Podatnicy podatku wyrównawczego, z wyjątkiem wymienionych w art. 11, obowiązani są składać terenowemu organowi administracji państwowej stopnia podstawowego, właściwemu według miejsca ich zamieszkania, zeznanie na formularzu według ustalonego wzoru i wpłacać zaliczkę na podatek, w wysokości wynikającej z zeznania, w następujących terminach:

1) 8 podatnicy, o których mowa w art. 1 ust. 1a - w terminach przewidzianych dla zeznań o dochodzie,

2) pozostali podatnicy - w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym.

Art.  13.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia:

1) podwyższać kwoty określone w art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 4 i art. 9,

2) obniżać stawki podatku określone w art. 10,

3) rozciągać przepisy art. 5 ust. 2-5 na kategorie przychodów inne niż wymienione w ust. 1 tego artykułu,

4) 9 wprowadzać ulgi w podatku wyrównawczym z tytułu inwestycji dla osób, które osiągają dochody określone w art. 1 ust. 1 pkt 6, i określać zasady ich stosowania,

5) zwalniać od opodatkowania wynagrodzenia ze stosunku pracy otrzymywane przez określone grupy podatników i określać zasady opodatkowania pozostałych przychodów uzyskiwanych przez tych podatników.

Art.  14.

1. Minister Finansów w drodze rozporządzenia określi:

1) zasady obliczania i poboru podatku wyrównawczego przez zakłady pracy oraz zasady obliczania i terminy płatności zaliczek na ten podatek przez określone grupy podatników,

2) obowiązki zakładów pracy i innych instytucji co do przesyłania zakładom pracy oraz terenowym organom administracji państwowej informacji o wynagrodzeniach i innych przychodach podlegających opodatkowaniu podatkiem wyrównawczym.

2. Minister Finansów może w drodze rozporządzenia określić rodzaje wynagrodzeń lub przychodów, od których przy opodatkowaniu podatkiem wyrównawczym odlicza się koszty ich uzyskania, i ustalić wysokość tych kosztów w stosunku procentowym do wynagrodzenia lub przychodu.

Art.  15.

1. Traci moc ustawa z dnia 13 grudnia 1957 r. o podatku wyrównawczym (Dz. U. z 1971 r. Nr 14, poz. 140), z tym że przepisy tej ustawy stosuje się do przychodów i dochodów osiągniętych w okresie do końca 1975 r.

2. Prawo dokonywania odliczeń z tytułu spłaty kredytów, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy wymienionej w ust. 1, przysługuje do czasu ich spłaty.

3. Podatnicy, którzy skorzystali z odliczeń kwot wydatkowanych na cele określone w art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. b i c ustawy wymienionej w ust. 1, nie mają prawa do takich odliczeń na podstawie niniejszej ustawy.

Art.  16.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1976 r.

1 Art. 1 ust. 1 pkt 4 skreślony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

2 Art. 1 ust. 1 pkt 5 skreślony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

3 Art. 1 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

4 Art. 2 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

5 Art. 2 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

6 Art. 6 skreślony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

7 Art. 10 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

8 Art. 12 pkt 1:

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lutego 1977 r., w związku z obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1977 r. o sprostowaniu błędu (Dz.U.77.3.17).

9 Art. 13 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. (Dz.U.76.40.233) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1977 r.

• Identyfikator: Dz.U.1975.45.227
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Podatek wyrównawczy.
• Data aktu: 19/12/1975
• Data ogłoszenia: 29/12/1975
• Data wejścia w życie: 01/01/1976