Czechosłowacja-Polska. Umowa o uregulowaniu obrotu prawnego w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych. Warszawa.1961.07.04.

UMOWA MIĘDZY POLSKĄ RZECZĄPOSPOLITĄ LUDOWĄ A CZECHOSŁOWACKĄ REPUBLIKĄ SOCJALISTYCZNĄ O UREGULOWANIU OBROTU PRAWNEGO W SPRAWACH CYWILNYCH, RODZINNYCH I KARNYCH

podpisana w Warszawie dnia 4 lipca 1961 r.

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 4 lipca 1961 r. podpisana została w Warszawie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o uregulowaniu obrotu prawnego w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych o następującym brzmieniu dosłownym:

UMOWA

MIĘDZY POLSKĄ RZECZĄPOSPOLITĄ LUDOWĄ A CZECHOSŁOWACKĄ REPUBLIKĄ SOCJALISTYCZNĄ O UREGULOWANIU OBROTU PRAWNEGO W SPRAWACH CYWILNYCH, RODZINNYCH I KARNYCH

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydent Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej,

kierując się pragnieniem dalszego umocnienia przyjacielskich stosunków i rozwijania współpracy między obu Państwami i ich Narodami również w dziedzinie prawa postanowili zawrzeć Umowę o uregulowaniu obrotu prawnego w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych i w tym celu wyznaczyli swych Pełnomocników:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Mariana RYBICKIEGO, Ministra Sprawiedliwości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

Prezydent Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej

Aloise NEUMANA, Ministra Sprawiedliwości Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej,

którzy po wymianie pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Ochrona prawna

1. Obywatele jednej Umawiającej się strony korzystają na obszarze drugiej Umawiającej się Strony z takiej samej ochrony prawnej w sprawach osobistych i majątkowych, jaka przysługuje jej własnym obywatelom.

2. Obywatele jednej Umawiającej się Strony mają swobodny dostęp do organów drugiej Umawiającej się Strony właściwych dla spraw cywilnych, rodzinnych i karnych; mogą oni występować przed tymi organami, składać wnioski, pozwy, skargi i zażalenia, jak również żądać przeprowadzenia innych czynności potrzebnych do dochodzenia swych praw.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

Artykuł  2

Sposób porozumiewania się

1. Sądy, prokuratury i biura notarialne Umawiających się Stron we wzajemnym obrocie prawnym porozumiewają się bezpośrednio.

2. Inne organy właściwe dla spraw cywilnych, rodzinnych i karnych porozumiewają się za pośrednictwem organów wymienionych w ustępie 1.

Artykuł  3

Język

Organy Umawiających się Stron we wzajemnym obrocie przewidzianym w niniejszej Umowie posługują się językiem swojego kraju lub językiem rosyjskim.

Artykuł  4

Informacje o prawie

1. Ministerstwa Sprawiedliwości Umawiających się Stron przesyłają sobie akty ustawodawcze, ogłoszone po wejściu w życie niniejszej Umowy.

2. Ministerstwa Sprawiedliwości i Generalne Prokuratury Umawiających się Stron udzielają sobie na wniosek informacji, dotyczących prawa, które w ich państwach obowiązuje lub obowiązywało, oraz co do praktyki w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych.

Artykuł  5

Przekazywanie przedmiotów i wartości dewizowych

Jeżeli w wykonaniu niniejszej Umowy następuje przekazanie przedmiotów lub wartości dewizowych z obszaru jednej Umawiającej się Strony na obszar drugiej Umawiającej się Strony albo przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony, wówczas odbywa się to z zachowaniem odpowiednich przepisów prawa Umawiającej się Strony, której organ dokonuje przekazania.

Artykuł  6

Odmowa przeprowadzenia czynności

Przeprowadzenia czynności w zakresie objętym niniejszą Umową można odmówić, jeżeli jej wykonanie mogłoby zagrozić suwerenności lub bezpieczeństwu wezwanej Umawiającej się Strony.

CZĘŚĆ  II

SPRAWY CYWILNE I RODZINNE

Rozdział  1

SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA OSOBOWEGO

Artykuł  7

Zdolność osób fizycznych i prawnych

1. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.

2. Zdolność osoby prawnej ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, zgodnie z którym została ona utworzona.

Ubezwłasnowolnienie

Artykuł  8

Dla ubezwłasnowolnienia właściwy jest, o ile Umowa niniejsza nie stanowi inaczej, organ Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca być ubezwłasnowolnioną. Organ ten stosuje prawo swego Państwa.

Artykuł 9

1. Jeżeli organ jednej Umawiającej się Strony stwierdzi, że zachodzą przesłanki do ubezwłasnowolnienia obywatela drugiej Umawiającej się Strony mającego miejsce zamieszkania w okręgu tego organu, wówczas zawiadomi o tym właściwy organ drugiej Umawiającej się Strony.

2. W przypadkach nie cierpiących zwłoki organ określony w ustępie 1 może wydać tymczasowe zarządzenia potrzebne dla ochrony tej osoby lub jej majątku. Odpisy tych zarządzeń przesyła się właściwemu organowi Umawiającej się Strony, której obywatelem jest ta osoba.

3. Jeżeli organ drugiej Umawiającej się Strony zawiadomiony zgodnie z postanowieniem ustępu 1 lub 2 nie podejmie postępowania albo nie wypowie się w terminie trzech miesięcy, wówczas organ miejsca zamieszkania tej osoby może przeprowadzić postępowanie o ubezwłasnowolnienie według prawa swego Państwa, o ile przyczynę ubezwłasnowolnienia przewiduje również prawo tej Umawiającej się Strony, której dana osoba jest obywatelem. Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu przesyła się właściwemu organowi drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  10

Postanowienia artykułów 8 i 9 stosuje się odpowiednio do uchylenia ubezwłasnowolnienia.

Artykuł  11

Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu

1. Dla uznania osoby za zmarłą oraz dla stwierdzenia zgonu właściwy jest organ Umawiającej się Strony, której obywatelem była ta osoba w czasie, gdy według ostatnich wiadomości pozostawała przy życiu.

2. Organ jednej Umawiającej się Strony na wniosek osoby zamieszkałej na obszarze tej Strony może uznać obywatela drugiej Umawiającej się Strony za zmarłego lub stwierdzić jego zgon, jeżeli według prawa tej Umawiającej się Strony, której organ ma orzekać, osoba ta jest uprawniona do złożenia takiego wniosku.

3. W sprawach o uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu stosuje się prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem była osoba w czasie, gdy według ostatnich wiadomości pozostawała przy życiu.

Rozdział  2

SPRAWY RODZINNE

Artykuł  12

Zawarcie małżeństwa

1. Przesłanki zawarcia małżeństwa ocenia się dla każdej z osób zawierających małżeństwo według prawa Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.

2. Forma zawarcia małżeństwa podlega prawu Umawiającej się Strony, przed której organem małżeństwo ma być zawarte.

Artykuł  13

Osobiste i majątkowe stosunki małżonków

1. Prawa i obowiązki małżonków oraz ich stosunki majątkowe podlegają prawu Umawiającej się Strony, której oboje małżonkowie są obywatelami. Właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze małżonkowie mają lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania.

2. Jeżeli jeden z małżonków jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, na której obszarze małżonkowie mają miejsce zamieszkania lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania. Właściwy jest sąd tej Umawiającej się Strony.

Artykuł  14

Rozwód

1. Jeżeli oboje małżonkowie są obywatelami jednej Umawiającej się Strony, dla rozwodu właściwy jest sąd tejże Strony. Jeżeli mają oni miejsce zamieszkania na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest również sąd drugiej Strony. Rozwód podlega prawu tej Umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie w chwili wniesienia pozwu o rozwód.

2. Jeżeli w chwili wniesienia pozwu o rozwód jeden z małżonków jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na obszarze której oboje małżonkowie mają lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania. Sąd stosuje prawo swego Państwa.

Artykuł  15

Istnienie, nieistnienie i nieważność małżeństwa

1. Ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa oraz uznanie małżeństwa za nieważne z powodu naruszenia przesłanek zawarcia małżeństwa podlega prawu, które należało zastosować zgodnie z artykułem 12 ust. 1.

2. Ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa oraz uznanie małżeństwa za nieważne z powodu niezachowania formy przy jego zawieraniu podlega prawu Umawiającej się Strony, przed której organem małżeństwo zostało zawarte.

3. Do określenia właściwości sądów stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 14.

Artykuł  16

Rodzice a dzieci

1. Uznanie, ustalenie, zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa oraz sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej i praw stanu dziecka podlegają prawu tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko.

2. Dla spraw, określonych w ustępie 1, właściwy jest organ Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko. Jeżeli jednak obie strony lub uczestnicy postępowania mają miejsce zamieszkania na obszarze jednej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest również organ tej Umawiającej się Strony.

Artykuł  17

Obowiązki alimentacyjne

1. Dla obowiązków alimentacyjnych między krewnymi oraz między osobami, których małżeństwo zostało rozwiązane lub unieważnione, jak również między przysposabiającym a przysposobionym właściwe jest prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba uprawniona.

2. W sprawach, określonych w ustępie 1, właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze zamieszkuje osoba uprawniona.

Artykuł  18

Przysposobienie

1. Przysposobienie podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający.

2. Zgoda dziecka i innej osoby lub organu jest potrzebna, jeżeli tego wymaga prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko, mające być przysposobione.

3. Jeżeli dziecko przysposabiają małżonkowie, z których jeden jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, a drugi obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, powinny być dopełnione warunki przewidziane przez prawo obu Umawiających się Stron.

4. W sprawach o przysposobienie właściwy jest organ Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający; w przypadku określonym w ustępie 3 właściwy jest organ tej Umawiającej się Strony, na której obszarze oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania.

5. Postanowienia tego artykułu stosuje się odpowiednio także przy stwierdzeniu nieważności lub rozwiązaniu przysposobienia.

Opieka i kuratela

Artykuł  19

1. Dla opieki i kurateli właściwy jest, o ile Umowa niniejsza nie stanowi inaczej, organ Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca być poddana opiece lub kurateli.

2. Ustanowienie i ustanie opieki i kurateli podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca być poddaną opiece lub kurateli albo pozostająca pod opieką lub kuratelą.

3. Stosunki prawne między opiekunem i osobą pozostającą pod opieką, jak również między kuratorem i osobą pozostającą pod kuratelą podlegają prawu Umawiającej się Strony, której organ ustanowił opiekę lub kuratelę.

4. Obowiązek przyjęcia opieki lub kurateli podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca zostać opiekunem lub kuratorem.

5. Jeżeli osoba podlegająca opiece lub kurateli ma miejsce zamieszkania na obszarze jednej Umawiającej się Strony, opiekunem lub kuratorem może być ustanowiony również obywatel drugiej Umawiającej się Strony, pod warunkiem że ma on miejsce zamieszkania na obszarze Umawiającej się Strony, na którym ma być sprawowana opieka lub kuratela, i że jego ustanowienie najlepiej odpowiada interesom osoby podlegającej opiece lub kurateli.

Artykuł  20

1. Jeżeli zajdzie potrzeba wydania zarządzeń w zakresie opieki lub kurateli dla ochrony interesów obywatela jednej Umawiającej się Strony, a jego miejsce zamieszkania lub majątek znajdują się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, organ tej Umawiającej się Strony zawiadomi o tym niezwłocznie organ właściwy w myśl artykułu 19 ust. 1.

2. W przypadkach nie cierpiących zwłoki organ drugiej Umawiającej się Strony może wydać odpowiednie zarządzenia tymczasowe według prawa swego Państwa, powinien jednak niezwłocznie zawiadomić o tym organ właściwy w myśl artykułu 19 ust. 1. Do czasu powzięcia przez ten organ odmiennych decyzji zarządzenia te pozostają w mocy.

3. Zarządzenia wymienione w ustępie 2 można wydać także w interesie osoby nie znanej z miejsca pobytu, która nie ma swego przedstawiciela.

Artykuł  21

1. Organ właściwy w myśl artykułu 19 ustęp 1 może przekazać sprawowanie opieki lub kurateli organowi drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli osoba pozostająca pod opieką lub kuratelą ma miejsce zamieszkania lub majątek na obszarze tej Umawiającej się Strony. Przekazanie stanie się skuteczne, gdy organ wezwany przejmie sprawowanie opieki lub kurateli i zawiadomi o tym organ wzywający.

2. Organ, który w myśl ustępu 1 przejął opiekę lub kuratelę, sprawuje je zgodnie z prawem swego Państwa. Stosuje jednak, o ile chodzi o zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba pozostająca pod opieką lub kuratelą. Organ ten nie jest upoważniony do wydawania orzeczeń dotyczących stanu cywilnego; może on jednak udzielić zezwolenia na zawarcie małżeństwa.

Rozdział  3

SPRAWY SPADKOWE

Artykuł  22

Prawo dziedziczenia

1. Stosunki prawne w zakresie dziedziczenia podlegają prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.

2. Jeżeli prawo jednej Umawiającej się Strony, na której obszarze znajduje się mienie stanowiące spadek, zawiera ograniczenia w dziedziczeniu takiego mienia przez obywateli tej Strony, wówczas ograniczenia te stosuje się również do obywateli drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  23

Zasada równouprawnienia

Obywatele jednej Umawiającej się Strony są na obszarze drugiej Umawiającej się Strony zrównani z jej własnymi obywatelami w zakresie zdolności do sporządzania lub odwoływania testamentu, jak również zdolności do nabywania w drodze dziedziczenia mienia lub innych praw - bez względu na to, czy mienie to znajduje się lub prawa te powstały na obszarze jednej lub drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  24

Testament

1. Zdolność do sporządzenia lub odwołania testamentu, jak również skutki prawne wad oświadczenia woli podlegają prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w czasie sporządzenia lub odwołania testamentu. To samo prawo stosuje się i dla określenia, jakie inne rodzaje rozporządzeń na wypadek śmierci są dopuszczalne.

2. Forma testamentu podlega prawu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili sporządzenia testamentu. Wystarczy jednak zachowanie prawa Umawiającej się Strony, na której obszarze testament został sporządzony. Odnosi się to również do odwołania testamentu.

Artykuł  25

Właściwość organów w sprawach spadkowych

1. Dla przeprowadzenia postępowania spadkowego w sprawach dotyczących dziedziczenia mienia ruchomego, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustępie 3 niniejszego artykułu, właściwy jest organ Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.

2. Dla przeprowadzenia postępowania spadkowego w sprawach dotyczących dziedziczenia mienia nieruchomego właściwy jest organ Umawiającej się Strony, na której obszarze mienie to się znajduje.

3. Jeżeli całe ruchome mienie spadkowe znajduje się na obszarze jednej Umawiającej się Strony, postępowanie przeprowadza na wniosek spadkobiercy lub zapisobiercy organ tej Umawiającej się Strony, jeżeli wszyscy spadkobiercy i zapisobiercy wyrażą na to zgodę.

4. Postanowienia ustępów 1-3 stosuje się również do określenia właściwości organu w sporach spadkowych.

Artykuł  26

Zawiadamianie o śmierci

1. Jeżeli obywatel jednej Umawiającej się Strony umrze na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, właściwy organ tej Strony zawiadomi o tym niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Umawiającej się Strony, podając jednocześnie do wiadomości to wszystko, co jest mu wiadome o spadkobiercach i zapisobiercach, o miejscu ich zamieszkania lub pobytu, o rozmiarach i wartości spadku, jak również o tym, czy istnieje testament. Postanowienie to stosuje się również w przypadku, gdy właściwy organ jednej Umawiającej się Strony został zawiadomiony o tym, że na obszarze tej Strony pozostało mienie po obywatelu drugiej Umawiającej się Strony, zmarłym na obszarze państwa trzeciego. Jeżeli organ Umawiającej się Strony, na której obszarze zmarł spadkodawca, posiada wiadomość, że pozostał po nim majątek również w państwie trzecim, zawiadamia nadto o tej okoliczności.

2. Jeżeli przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny wcześniej uzyska informacje o zgonie obywatela swego państwa i otrzyma dane dotyczące spadku, poinformuje o tym organ właściwy do zabezpieczenia spadku.

3. Jeżeli na obszarze jednej Umawiającej się Strony w toku postępowania spadkowego wyjdzie na jaw, że spadkobierca lub zapisobierca jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy organ zawiadomi o tym niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny tej Strony.

Artykuł  27

Uprawnienia przedstawicielstwa dyplomatycznego i urzędu konsularnego

W sprawach spadkowych przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne Umawiających się Stron są uprawnione bez szczególnych pełnomocnictw do zastępowania swych obywateli przed organami drugiej Umawiającej się Strony, o ile obywatele ci są nieobecni i nie ustanowili pełnomocnika.

Artykuł  28

Zabezpieczenie spadku

1. Organy Umawiających się Stron wydają zgodnie z prawem swego Państwa zarządzenia niezbędne do zabezpieczenia lub zarządu znajdującego się na ich obszarze mienia, które pozostało po obywatelu drugiej Umawiającej się Strony lub przypadałoby obywatelowi tej Strony.

2. Właściwe organy zawiadamiają niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Umawiającej się Strony o zarządzeniach wydanych zgodnie z postanowieniem ustępu 1; przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny może uczestniczyć bezpośrednio lub za pośrednictwem swego pełnomocnika przy wykonywaniu tych zarządzeń.

3. Na wniosek przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego właściwe organy mogą wydane zarządzenia zmienić lub uchylić.

Otwarcie testamentu

Artykuł  29

Do otwarcia i ogłoszenia testamentu właściwy jest organ Umawiającej się Strony, na której obszarze testament znajduje się. Organowi właściwemu do przeprowadzenia postępowania spadkowego należy przesłać uwierzytelniony odpis testamentu i protokołu o jego otwarciu i ogłoszeniu.

Artykuł  30

1. Organ Umawiającej się Strony, przechowujący testament osoby, która w chwili śmierci była obywatelem tej Strony, na wniosek organu właściwego do zabezpieczenia spadku wydaje mu uwierzytelniony odpis testamentu.

2. Organ jednej Umawiającej się Strony, mający w przechowaniu testament, prześle go na wniosek organowi drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli spadkodawca był jej obywatelem lub jeżeli organ tej Strony jest właściwy do rozpoznania sporu o ważność testamentu.

Wydanie spadku

Artykuł  31

1. Ruchome mienie spadkowe lub kwoty pieniężne uzyskane ze sprzedaży ruchomego lub nieruchomego mienia spadkowego na obszarze jednej Umawiającej się Strony przekazuje się po ukończeniu postępowania spadkowego spadkobiercom lub zapisobiercom będącym obywatelami drugiej Umawiającej się Strony. Jeżeli spadkobiercy lub zapisobiercy ci są nieobecni i nie ustanowili pełnomocników, wspomniane mienie lub kwoty wydaje się przedstawicielstwu dyplomatycznemu albo urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której są oni obywatelami.

2. Przekazanie przewidziane w ustępie 1 może nastąpić, jeżeli:

a) zostały zaspokojone lub zabezpieczone roszczenia wierzycieli spadkodawcy i inne roszczenia związane ze spadkiem, zgłoszone w terminie przewidzianym przez prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze znajduje się mienie spadkowe lub kwoty pieniężne, uzyskane ze sprzedaży tego mienia;

b) zostały zapłacone lub zabezpieczone podatki i opłaty związane ze spadkiem.

Artykuł  32

Jeżeli ruchome mienie pozostałe po śmierci obywatela jednej Umawiającej się Strony, który zmarł na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, przedstawia nieznaczną wartość, a żadna z osób uprawnionych do spadku nie zamieszkuje na obszarze drugiej Umawiającej się Strony ani nie ustanowiła na tym obszarze swego pełnomocnika, wówczas mienie to przekazuje się bez przeprowadzenia postępowania spadkowego przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której obywatelem był zmarły. Przed wydaniem mienia spadkobiercom przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny zaspokoi lub zabezpieczy do wysokości wartości tego mienia roszczenia wierzycieli spadkodawcy zgłoszone w terminie do jednego miesiąca od dnia otrzymania mienia.

Artykuł  33

Jeżeli obywatel jednej Umawiającej się Strony umrze w czasie podróży na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, nie posiadając tam miejsca zamieszkania, wówczas rzeczy, które miał ze sobą, przekazuje się bez przeprowadzenia postępowania spadkowego przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której był obywatelem.

Rozdział  4

SPRAWY MAJĄTKOWE

Artykuł  34

Forma czynności prawnych

1. Forma czynności prawnych podlega prawu obowiązującemu dla samej czynności prawnej. Wystarczy jednak stosowanie prawa obowiązującego w miejscu dokonania czynności.

2. Czynności prawne dotyczące nieruchomości podlegają prawu Umawiającej się Strony, na której obszarze nieruchomość jest położona.

Artykuł  35

Nieruchomości

1. W sprawach o prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również o inne prawa dotyczące nieruchomości właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze nieruchomość jest położona. Sąd ten stosuje prawo swego Państwa.

2. Postanowienia ustępu 1 nie dotyczą stosunków majątkowych małżonków i spraw spadkowych w zakresie uregulowanym w artykułach 13 i 22.

Artykuł  36

Dla zobowiązań powstałych z czynów niedozwolonych lub innych zdarzeń powodujących obowiązek wynagrodzenia szkody właściwe jest prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze nastąpił czyn lub zdarzenie. Właściwy jest sąd tejże Umawiającej się Strony. Poszkodowany może wnieść powództwo również do sądu Umawiającej się Strony, na której obszarze ma miejsce zamieszkania pozwany, lub do sądu Umawiającej się Strony, na której obszarze znajduje się majątek pozwanego.

Rozdział  5

KOSZTY PROCESU

Artykuł  37

Zwolnienie od zabezpieczenia kosztów procesu

1. Na obywateli jednej Umawiającej się Strony, występujących przed sądami drugiej Umawiającej się Strony, o ile mają oni miejsce zamieszkania lub pobytu na obszarze jednej z Umawiających się Stron, nie można nakładać obowiązku zabezpieczenia kosztów procesu z tego tylko powodu, że są cudzoziemcami lub że nie mają na obszarze drugiej Umawiającej się Strony miejsca zamieszkania lub pobytu.

2. Zwolnienie przewidziane w ustępie 1 przysługuje obywatelom Umawiających się Stron również wtedy, jeżeli zamieszkują oni na obszarze innego państwa, z którym Umawiająca się Strona udzielająca zwolnienia posiada umowę o wzajemnym wykonywaniu orzeczeń.

3. Sąd jednej Umawiającej się Strony może żądać od występujących przed nim obywateli drugiej Umawiającej się Strony uiszczenia zaliczki na koszty postępowania na tych samych warunkach i w tym samym zakresie, jak od własnych obywateli.

4. Postanowienia ustępów 1-3 stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

Zwolnienie od kosztów postępowania

Artykuł  38

Obywatele jednej Umawiającej się Strony korzystają na obszarze drugiej Umawiającej się Strony ze zwolnienia od opłat, zaliczek i innych wydatków w postępowaniu oraz z bezpłatnego zastępstwa procesowego na tych samych warunkach i w takim samym zakresie, co obywatele tej Umawiającej się Strony.

Artykuł  39

1. Dla uzyskania uprawnień przewidzianych w artykule 38 należy złożyć zaświadczenie o stosunkach osobistych, rodzinnych i majątkowych oraz o dochodach wystawione przez właściwy organ Umawiającej się Strony, na której obszarze wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub pobytu.

2. Jeżeli wnioskodawca nie ma na obszarze żadnej z Umawiających się Stron miejsca zamieszkania ani pobytu, wystarcza zaświadczenie przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego jego Państwa.

3. Organ właściwy do wydania zaświadczenia określonego w ustępie 1 może zwrócić się do organów drugiej Umawiającej się Strony o niezbędne wyjaśnienia.

4. Organ rozstrzygający o wniosku dotyczącym przyznania uprawnień przewidzianych w artykule 38 może żądać dodatkowych wyjaśnień od organu, który wydał zaświadczenie.

Artykuł  40

1. Jeżeli obywatele Umawiających się Stron posiadający na obszarze jednej z Umawiających się Stron miejsce zamieszkania lub pobytu pragną skorzystać przed organem drugiej Umawiającej się Strony z uprawnień określonych w artykule 38, mogą oni swoje wnioski w tej sprawie zgłosić do protokołu przed organem właściwym dla miejsca swego zamieszkania lub pobytu. Organ ten przesyła właściwemu organowi drugiej Umawiającej się Strony protokół wraz z zaświadczeniem wymienionym w artykule 39 ustęp 1 i innymi załącznikami złożonymi przez wnioskodawcę.

2. Jednocześnie z wnioskiem wymienionym w ustępie 1 może być zgłoszony do protokołu pozew lub inny wniosek wszczynający postępowanie.

Artykuł  41

Przyznanie zwolnienia od opłat, zaliczek i innych wydatków w postępowaniu, jak również wyznaczenie bezpłatnego zastępcy procesowego odnosi się do całego postępowania w tej samej sprawie aż do jej prawomocnego zakończenia włącznie z postępowaniem dotyczącym wykonania orzeczenia. Odnosi się to również do przypadków, gdy dalsze postępowanie w tejże sprawie toczy się przed innym organem tej samej lub drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  42

Organ jednej Umawiającej się Strony, wzywając stronę procesową lub uczestnika postępowania zamieszkałego lub przebywającego na obszarze drugiej Umawiającej się Strony do uiszczenia kosztów sądowych lub do uzupełnienia braków pozwu lub wniosku, wyznaczy równocześnie termin nie krótszy niż jeden miesiąc. Bieg terminu rozpoczyna się od daty doręczenia pisma w tym przedmiocie.

Rozdział  6

UZNAWANIE I WYKONYWANIE ORZECZEŃ

Artykuł  43

Uznawanie orzeczeń w sprawach niemajątkowych

Prawomocne orzeczenia wydane przez organy jednej Umawiającej się Strony w sprawach niemajątkowych cywilnych i rodzinnych są uznawane na obszarze drugiej Umawiającej się Strony bez przeprowadzenia postępowania o uznanie z wyjątkiem przypadków, gdy organ tej Strony wydał wcześniej prawomocne orzeczenie w danej sprawie albo gdy organ orzekający nie był właściwy według postanowień niniejszej Umowy.

Wykonywanie orzeczeń w sprawach majątkowych

Artykuł  44

Każda z Umawiających się Stron zezwala na wykonanie na swoim obszarze prawomocnych orzeczeń wydanych przez organy drugiej Umawiającej się Strony, dotyczących:

a) roszczeń majątkowych w sprawach z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego;

b) roszczeń cywilno-prawnych przyznanych w postępowaniu karnym.

Artykuł  45

Orzeczenia będą wykonywane, jeżeli:

a) orzeczenie jest prawomocne i wykonalne;

b) organ, który wydał orzeczenie, był właściwy według postanowień niniejszej Umowy;

c) dłużnik nie był pozbawiony możności uczestniczenia w postępowaniu, a w razie nieposiadania zdolności procesowej - należytego przedstawicielstwa;

d) orzeczenie nie jest sprzeczne z prawomocnym orzeczeniem zapadłym wcześniej miedzy tymi samymi stronami procesowymi o to samo roszczenie i na tej samej podstawie prawnej wydanym przez sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być udzielone zezwolenie na wykonanie orzeczenia, ani nie stanowi rozstrzygnięcia sprawy wcześniej wszczętej, toczącej się przed sądem tejże Umawiającej się Strony; postanowienie to nie ma zastosowania, jeżeli w zasadniczy sposób zmieniły się okoliczności faktyczne, na podstawie których zostało wydane dawniejsze orzeczenie i które uzasadniały wydanie nowego orzeczenia;

e) przy wydaniu orzeczenia zostało zastosowane prawo właściwe według postanowień niniejszej Umowy, chyba że zastosowane prawo Umawiającej się Strony, której organ orzekał, nie różni się w sposób istotny od prawa drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  46

Właściwość sądu

Do wydania zezwolenia na wykonanie orzeczenia właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być przeprowadzona egzekucja.

Artykuł  47

Wniosek o zezwolenie na wykonanie orzeczenia

1. Wniosek o wykonanie orzeczenia może być złożony bezpośrednio we właściwym sądzie Umawiającej się Strony, na której obszarze orzeczenie ma być wykonane, bądź też w sądzie, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji. Sąd ten przekazuje wniosek sądowi drugiej Umawiającej się Strony właściwemu według miejsca zamieszkania dłużnika.

2. Do wniosku o wydanie zezwolenia na wykonanie orzeczenia należy dołączyć:

a) poświadczony odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem oraz z poświadczeniem prawomocności i wykonalności;

b) poświadczone odpisy dokumentów, z których wynika, że dłużnikowi, który nie wziął udziału w postępowaniu, zostało we właściwym czasie i we właściwy sposób doręczone wezwanie lub inne urzędowe zawiadomienie o wszczęciu postępowania;

c) tłumaczenie wniosku oraz załączników wymienionych w punktach a) i b).

Artykuł  48

Rozpoznawanie wniosku

1. Wykonanie orzeczenia podlega prawu Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być przeprowadzone.

2. Sąd rozstrzygający wniosek o zezwolenie na wykonanie orzeczenia ogranicza się do zbadania, czy zostały spełnione warunki, przewidziane w artykułach 45 i 47 ustęp 2.

3. Przed rozstrzygnięciem wniosku sąd może wezwać strony procesowe do uzupełnienia wniosku lub złożenia wyjaśnienia w danej sprawie. Sąd ten może również żądać dodatkowych wyjaśnień od organu, który wydał orzeczenie.

Artykuł  49

Zarzuty dłużnika

Do sądu, który rozpoznaje wniosek o zezwolenie na wykonanie orzeczenia, dłużnik może zgłosić zarzuty przeciwko zezwoleniu, jak i przeciwko roszczeniu przyznanemu orzeczeniem, jeżeli to jest dopuszczalne według prawa Umawiającej się Strony, na której obszarze orzeczenie zostało wydane.

Artykuł  50

Zawieszenie egzekucji

Jeżeli na obszarze Umawiającej się Strony, której organ wydał orzeczenie, egzekucja została zawieszona na skutek wznowienia postępowania lub na skutek wniesienia rewizji nadzwyczajnej w tej sprawie, wówczas należy na obszarze drugiej Umawiającej się Strony rozpoznanie wniosku o zezwolenie na wykonanie orzeczenia lub wszczętą egzekucję również zawiesić.

Artykuł  51

Koszty tłumaczenia i poświadczenia dokumentów

Koszty tłumaczenia i poświadczenia dokumentów dołączonych do wniosku o zezwolenie na wykonanie orzeczenia podlegają po ściągnięciu ich od dłużnika zwrotowi osobie, która je poniosła. Koszty te ustala właściwy organ Umawiającej się Strony, na której obszarze one powstały.

Artykuł  52

Ugody sądowe

Postanowienia artykułów 44 do 51 niniejszej Umowy stosuje się odpowiednio do ugód sądowych.

Wykonanie orzeczeń o kosztach postępowania

Artykuł  53

1. Jeżeli na stronę procesową, która w myśl artykułu 37 ustęp 1 lub 2 była zwolniona od obowiązku złożenia zabezpieczenia kosztów procesu, zostanie prawomocnym orzeczeniem nałożony obowiązek zapłaty tych kosztów, wówczas właściwy sąd drugiej Umawiającej się Strony zezwoli na wniosek osoby uprawnionej na wykonanie tego orzeczenia bez pobierania opłat.

2. Wniosek składa się w trybie przewidzianym w artykule 47 ustęp 1.

Artykuł  54

1. Do wniosku o wydanie zezwolenia na wykonanie orzeczenia o kosztach należy dołączyć poświadczony odpis orzeczenia ustalającego koszty postępowania, poświadczenie jego prawomocności i wykonalności oraz tłumaczenie tych dokumentów na język Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być wykonane orzeczenie.

2. Sąd rozpoznający wniosek o zezwolenie na wykonanie orzeczenia zbada tylko, czy zostały spełnione wymagania określone w ustępie 1.

3. Do kosztów tłumaczenia i poświadczenia dokumentów stosuje się postanowienie artykułu 51.

Artykuł  55

Sąd rozstrzyga o zezwoleniu na wykonanie orzeczenia o kosztach bez przesłuchiwania stron; rozstrzyga on również o ściągnięciu kosztów wymienionych w artykule 51.

Artykuł  56

1. Organ Umawiającej się Strony, na której obszarze zostały wyłożone zaliczkowo przez Państwo koszty postępowania, zażąda od właściwego sądu drugiej Umawiającej się Strony ściągnięcia tych kosztów. Sąd wezwany przeprowadzi egzekucję i przekaże ściągniętą kwotę przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony.

2. Do wniosku należy dołączyć poświadczony odpis orzeczenia ustalającego koszty, poświadczenie o prawomocności i wykonalności tego orzeczenia oraz tłumaczenie tych dokumentów na język Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być wykonane orzeczenie.

3. Do kosztów tłumaczenia i poświadczenia dokumentów stosuje się postanowienie artykułu 51.

Artykuł  57

Do ustalenia i ściągnięcia kosztów związanych z egzekucją stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze orzeczenie ma być wykonane.

CZĘŚĆ  III

SPRAWY KARNE

Wydawanie i tranzyt osób

Artykuł  58

Obowiązek wydania

1. Umawiające się Strony wydają sobie na wniosek, stosownie do postanowień niniejszej Umowy, przebywające na ich obszarze osoby w celu przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary.

2. Wydanie następuje tylko z powodu takich czynów przestępnych, za które, zgodnie z prawem obu Umawiających się Stron, grozi kara co najmniej jednego roku pozbawienia wolności lub kara surowsza oraz w celu wykonania prawomocnych wyroków, którymi została orzeczona taka kara.

Odmowa wydania

Artykuł  59

Umawiające się Strony nie będą sobie wydawały obywateli własnych.

Artykuł  60

Wydanie nie nastąpi również, jeżeli:

a) przestępstwo zostało popełnione na obszarze wezwanej Umawiającej się Strony;

b) zgodnie z prawem wezwanej Umawiającej się Strony postępowanie karne nie może być wszczęte lub wyrok nie może być wykonany z powodu przedawnienia lub z innych ustawowych przyczyn;

c) na obszarze wezwanej Umawiającej się Strony przeciwko osobie, której wydania zażądano, o ten sam czyn przestępny toczy się postępowanie karne lub został wydany prawomocny wyrok albo postępowanie karne zostało prawomocnie umorzone;

d) postępowanie karne może być wszczęte tylko z oskarżenia prywatnego.

Artykuł  61

Zbieg wniosków o wydanie

Jeżeli od kilku państw wpłynęły wnioski o wydanie tej samej osoby, wezwana Umawiająca się Strona postanowi, który z tych wniosków uwzględnić.

Artykuł  62

Wniosek o wydanie i załączniki

1. Do wniosku o wydanie w celu wykonania kary dołącza się uwierzytelniony odpis prawomocnego wyroku oraz tekst przepisów prawnych, dotyczących czynu popełnionego przez skazanego. Jeżeli skazany rozpoczął odbywanie kary, należy podać, jaką jej część odcierpiał.

2. Do wniosku o wydanie w celu przeprowadzenia postępowania karnego dołącza się uwierzytelniony odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, opis czynu przestępnego oraz tekst przepisów prawnych dotyczących czynu popełnionego przez osobę, której wydania się żąda. Przy przestępstwie przeciwko mieniu należy nadto podać wysokość szkody, jaka powstała lub mogła powstać.

3. Do wniosku o wydanie należy również dołączyć w miarę możności opis osoby, której wydania się żąda, dane o jej obywatelstwie, stosunkach osobistych i miejscu pobytu, o ile dane te nie wynikają z wyroku lub postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, a nadto jej fotografię oraz odciski palców.

Artykuł  63

Uzupełnienie wniosku o wydanie

1. Jeżeli otrzymane dane nie są wystarczające do rozstrzygnięcia wniosku o wydanie, wezwana Umawiająca się Strona może żądać ich uzupełnienia, zakreślając w tym celu termin do dwóch miesięcy. Termin ten z ważnych powodów może być przedłużony.

2. Jeżeli osoba, której dotyczy wniosek, została aresztowana, a wzywająca Umawiająca się Strona nie nadeśle w określonym terminie uzupełniających danych, wówczas osoba ta może być zwolniona.

Aresztowanie w celu wydania

Artykuł  64

Po otrzymaniu wniosku o wydanie wezwana Umawiająca się Strona podejmie niezwłocznie środki celem aresztowania osoby, której wydania się żąda, z wyjątkiem przypadków, gdy jest oczywiste, że zgodnie z niniejszą Umową wydanie nie może nastąpić.

Artykuł  65

1. Aresztowanie może nastąpić także przed otrzymaniem wniosku o wydanie, jeżeli wzywająca Umawiająca się Strona o to wystąpi, powołując się na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu bądź na prawomocny wyrok; wystąpić o aresztowanie można za pośrednictwem poczty, telegraficznie, telefonicznie lub przez radio.

2. Można również bez wystąpienia przewidzianego w ustępie 1 tymczasowo aresztować osobę, co do której istnieją dostateczne dane, że popełniła na obszarze drugiej Umawiającej się Strony przestępstwo uzasadniające wydanie.

3. O aresztowaniu dokonanym w myśl ustępu 1 lub 2 należy niezwłocznie zawiadomić drugą Umawiającą się Stronę.

Artykuł  66

Osobę aresztowaną na podstawie postanowień artykułu 65 ustęp 1 lub 2 można zwolnić, jeżeli w terminie dwóch miesięcy od dnia wysłania zawiadomienia o tymczasowym aresztowaniu nie wpłynie wniosek o wydanie.

Artykuł  67

Odroczenie wydania

Jeżeli na obszarze wezwanej Umawiającej się Strony przeciwko osobie, której wydania się żąda, toczy się postępowanie karne lub została ona skazana za inne przestępstwo, wydanie może ulec odroczeniu do czasu zakończenia postępowania karnego, całkowitego wykonania orzeczonej kary albo do chwili zwolnienia tej osoby przed ukończeniem odbywania kary.

Artykuł  68

Wydanie czasowe

1. Jeżeli odroczenie wydania, przewidziane w artykule 67, mogłoby spowodować przedawnienie postępowania karnego lub poważnie utrudnić takie postępowanie przeciwko osobie, której wydania się żąda, wówczas na uzasadniony wniosek można ją wydać czasowo.

2. Osoba czasowo wydana zostanie przekazana z powrotem niezwłocznie po dokonaniu czynności, dla których przeprowadzenia została wydana.

Artykuł  69

Wydanie

Wezwana Umawiająca się Strona zawiadomi wzywającą Umawiającą się Stronę o miejscu i dacie wydania. Jeżeli wzywająca Umawiająca się Strona nie przejmie osoby podlegającej wydaniu w terminie piętnastu dni od daty ustalonej dla wydania, osoba ta może być zwolniona.

Artykuł  70

Ponowne wydanie

Jeżeli osoba wydana uchyli się od postępowania karnego lub wykonania kary i powróci na obszar wezwanej Umawiającej się Strony, wówczas na nowy wniosek zostanie ona ponownie wydana bez potrzeby przedstawiania dokumentów przewidzianych w artykule 62.

Artykuł  71

Ograniczenie ścigania osoby wydanej

1. Przeciwko osobie wydanej nie można bez zgody wezwanej Umawiającej się Strony wszcząć postępowania karnego ani wykonać w stosunku do niej kary, nie może ona być również wydana trzeciemu państwu z powodu innego czynu przestępnego popełnionego przed wydaniem, aniżeli ten, za który została wydana.

2. Zgoda wezwanej Umawiającej się Strony nie jest wymagana, jeżeli:

a) osoba wydana nie opuści w ciągu miesiąca po ukończeniu postępowania karnego lub wykonania kary obszaru wzywającej Umawiającej się Strony; do okresu tego nie zalicza się czasu, w którym osoba wydana nie mogła bez swej winy opuścić obszaru wzywającej Umawiającej się Strony;

b) osoba wydana opuściła obszar wzywającej Umawiającej się Strony, lecz na obszar ten powróciła.

Artykuł  72

Tranzyt

1. Jedna Umawiająca się Strona na wniosek drugiej Umawiającej się Strony zezwoli na przewiezienie przez swój obszar osób wydanych przez inne państwo drugiej Umawiającej się Stronie.

2. Jedna Umawiająca się Strona na wniosek drugiej Umawiającej się Strony zezwoli na przewiezienie przez swój obszar tam i z powrotem osób pozbawionych wolności w innym państwie celem przesłuchania ich przez organy wzywającej Umawiającej się Strony.

3. Wniosek o zezwolenie na tranzyt przesyła się tak, jak wniosek o wydanie.

Artykuł  73

Koszty wydania i tranzytu

Koszty wydania i tranzytu ponosi Umawiająca się Strona, na której obszarze one powstały.

Artykuł  74

Przejęcie postępowania karnego

1. Jedna Umawiająca się Strona na wniosek drugiej Umawiającej się Strony wszczyna, zgodnie ze swoim prawem, postępowanie karne przeciwko swemu obywatelowi wówczas, gdy istnieją dostateczne dane, że na obszarze drugiej Umawiającej się Strony popełnił on czyn przestępny, uzasadniający wydanie.

2. Do wniosku dołącza się akta zawierające dane o popełnionym czynie przestępnym oraz o osobie sprawcy, jak również posiadane dowody rzeczowe.

Artykuł  75

Zawiadamianie o wynikach postępowania karnego

Umawiające się Strony udzielają sobie wzajemnie informacji o wynikach postępowania karnego wszczętego przeciwko osobom wydanym lub co do których przejęto postępowanie karne. Jeżeli w stosunku do tych osób zapadły prawomocne orzeczenia, należy przesłać ich odpisy.

Artykuł  76

Tryb porozumiewania się

W sprawach o wydanie, tranzyt i przejęcie postępowania karnego Ministerstwa Sprawiedliwości i Generalne Prokuratury Umawiających się Stron porozumiewają się ze sobą bezpośrednio. Dotyczy to również przesyłania zawiadomień przewidzianych w artykule 75.

Artykuł  77

Wydawanie przedmiotów

1. Na wniosek jednej Umawiającej się Strony druga Umawiająca się Strona wyda odebrane od sprawcy przedmioty uzyskane czynem przestępnym lub ich równowartość, a nadto przedmioty mogące służyć jako dowód rzeczowy, choćby podlegały one zajęciu lub przepadkowi.

2. Wezwana Umawiająca się Strona może czasowo zatrzymać przedmioty określone w ustępie 1, jeżeli są one niezbędne dla przeprowadzenia innego postępowania karnego.

3. Jeżeli przedmioty określone w ustępie 1 znajdowały się w posiadaniu sprawcy w czasie jego wydania, będą one w miarę możności przekazane jednocześnie z wydaniem sprawcy. Przekazanie tych przedmiotów następuje również w przypadku, gdy wydanie sprawcy nie nastąpi z powodu jego śmierci lub z innych przyczyn. Wydanie odnosić się będzie także do przedmiotów ukrytych lub umieszczonych przez sprawcę na obszarze wezwanej Umawiającej się Strony, choćby przedmioty te wykryto później.

4. Prawa osób trzecich do przedmiotów określonych w ustępie 1 pozostają nienaruszone i przedmioty te po ukończeniu postępowania karnego należy zwrócić niezwłocznie, bez pobierania kosztów.

5. W przypadku wydania przedmiotów w myśl ustępów poprzedzających postanowienia artykułu 5 nie mają zastosowania.

Artykuł  78

Zawiadamianie o aresztowaniu

W przypadku tymczasowego aresztowania obywatela jednej Umawiającej się Strony na obszarze drugiej Umawiającej się Strony należy o tym bezzwłocznie zawiadomić właściwe przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny.

Artykuł  79

Zawiadomienia o skazaniu

1. Umawiające się Strony przesyłają sobie co roku bezpośrednio wiadomości o prawomocnych wyrokach wydanych w sprawach karnych przez ich sądy wobec obywateli drugiej Umawiającej się Strony, jak również informacje o późniejszych orzeczeniach dotyczących tych wyroków.

2. Umawiające się Strony przesyłają sobie na wniosek odpisy kart karnych lub wyciągi z prawomocnych wyroków skazujących, które dotyczą obywateli drugiej Umawiającej się Strony, jak również informacje o późniejszych orzeczeniach dotyczących tych wyroków, o ile skazania te podlegają wpisaniu do rejestru karnego według prawa Umawiającej się Strony, której organ orzekał. W przypadkach uzasadnionych można udzielić tych informacji także wówczas, gdy osoba, której orzeczenie dotyczy, nie jest obywatelem wzywającej Umawiającej się Strony.

3. W przypadkach przewidzianych w ustępach 1 i 2 dołącza się w miarę możności odciski palców.

CZĘŚĆ  IV

POMOC PRAWNA W SPRAWACH CYWILNYCH, RODZINNYCH I KARNYCH

Artykuł  80

Udzielanie pomocy prawnej

Sądy, prokuratury, biura notarialne i inne organy Umawiających się Stron właściwe dla spraw cywilnych, rodzinnych i karnych udzielają sobie pomocy prawnej w tych sprawach.

Artykuł  81

Treść wniosku o udzielenie pomocy prawnej

1. Wniosek o udzielenie pomocy prawnej powinien zawierać:

a) oznaczenie organu wzywającego;

b) oznaczenie organu wezwanego;

c) określenie sprawy, w której żąda się udzielenia pomocy prawnej;

d) imiona i nazwiska stron i uczestników postępowania, podejrzanych, oskarżonych lub skazanych, ich miejsce zamieszkania lub pobytu, ich obywatelstwo i zawód, a nadto w sprawach karnych w miarę możności miejsce i datę urodzenia podejrzanych oraz imiona ich rodziców;

e) imiona, nazwiska i adresy przedstawicieli i obrońców;

f) przedmiot wniosku i dane niezbędne do jego wykonania, a w sprawach karnych również opis i kwalifikację czynu przestępnego.

2. Pisma i dokumenty przesyłane na podstawie niniejszej Umowy powinny być opatrzone podpisem i pieczęcią urzędową.

Artykuł  82

Sposób załatwiania wniosków

1. Przy załatwianiu wniosków o udzielenie pomocy prawnej organ wezwanej Umawiającej się Strony stosuje przepisy swego Państwa. Może on jednak na prośbę zastosować sposób dokonania czynności wskazany przez organ wzywający.

2. Jeżeli organ wezwany nie jest właściwy, przekaże wniosek organowi właściwemu zawiadamiając o tym organ wzywający.

3. Jeżeli dokładny adres osoby wskazanej we wniosku nie jest znany, wówczas organ wezwany wyda odpowiednie zarządzenia w celu ustalenia adresu.

4. Organ wezwany na prośbę organu wzywającego zawiadomi go we właściwym czasie o miejscu i terminie dokonania żądanej czynności.

5. Po wykonaniu wniosku o udzielenie pomocy prawnej organ wezwany zwraca akta organowi wzywającemu; w przypadkach gdy wniosek nie mógł być wykonany, organ ten zwraca akta, zawiadamiając jednocześnie o przyczynach niewykonania wniosku.

Ochrona świadków i biegłych

Artykuł 83.

1. Jeżeli w postępowaniu przed organami jednej Umawiającej się Strony zajdzie potrzeba osobistego stawiennictwa świadka lub biegłego, przebywającego na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, wówczas należy zwrócić się do właściwego organu drugiej Umawiającej się Strony o doręczenie wezwania.

2. Wezwanie nie może zawierać zagrożenia zastosowania środków przymusu na wypadek niestawiennictwa.

3. Świadek lub biegły, który stawił się na wezwanie przed organem drugiej Umawiającej się Strony, nie może być na obszarze tej Strony, bez względu na posiadane obywatelstwo, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani aresztowany, ani nie może odbywać kary orzeczonej przez sąd - z powodu przestępstwa będącego przedmiotem postępowania, w związku z którym został wezwany, ani z powodu innego przestępstwa, popełnionego przed przekroczeniem granicy wzywającej Umawiającej się Strony lub będącego w związku ze złożeniem zeznania.

4. Świadek lub biegły traci ochronę przewidzianą w ustępie 3, jeżeli nie opuści obszaru wzywającej Umawiającej się Strony w terminie jednego tygodnia od dnia, gdy organ, który go wezwał, zakomunikował mu, że dalsza jego obecność stała się zbędna. Do terminu tego nie wlicza się czasu, w którym świadek lub biegły nie mógł opuścić obszaru tej Umawiającej się Strony z przyczyn od niego niezależnych.

5. Organ wzywający zwróci świadkom i biegłym koszty podróży i pobytu oraz utracony zarobek, a biegłym ponadto wypłaci wynagrodzenie za wydanie opinii.

Artykuł  84

1. W przypadku gdy zachodzi konieczność bezpośredniego przesłuchania przez sąd jednej Umawiającej się Strony osoby pozbawionej wolności na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, można wystąpić z wnioskiem o czasowe przekazanie tej osoby.

2. Osoba przekazana powinna być nadal pozbawiona wolności i odesłana niezwłocznie po dokonaniu czynności, dla których nastąpiło przekazanie. Osoba ta korzysta z ochrony przewidzianej w artykule 83 ustęp 3.

3. Wniosek przesyła się za pośrednictwem organów wymienionych w artykule 76.

Artykuł  85

Doręczanie pism

1. Organ wezwany zarządzi doręczenie pism według przepisów swego Państwa, jeżeli pismo, które ma być doręczone, zostało sporządzone w języku wezwanej Umawiającej się Strony lub jeżeli dołączone zostało do niego tłumaczenie na ten język. W przeciwnym razie organ wezwany doręczy pismo adresatowi, o ile zechce on przyjąć je dobrowolnie.

2. Na wyraźną prośbę organu wzywającego organ wezwany zarządzi zgodnie z przepisami obowiązującymi na obszarze wezwanej Umawiającej się Strony, aby pismo zostało doręczone adresatowi do rąk własnych.

Artykuł  86

Dowód doręczenia

Dowód doręczenia sporządza się zgodnie z przepisami wezwanej Umawiającej się Strony o doręczaniu pism.

Artykuł  87

Zachowanie terminów

1. Jeżeli organ jednej Umawiającej się Strony wyznaczy stronie procesowej lub uczestnikowi postępowania zamieszkałym na obszarze drugiej Umawiającej się Strony termin do dokonania czynności procesowej, wówczas o zachowaniu terminu rozstrzyga data stempla urzędu pocztowego Strony, z której obszaru zostało wysłane pismo stanowiące wykonanie czynności.

2. W przypadku przekazania w zakreślonym terminie żądanych przez organ rozpoznający sprawę opłat i zaliczek na obszar drugiej Umawiającej się Strony, o zachowaniu wyznaczonego terminu rozstrzyga data wpłacenia ich do banku Umawiającej się Strony, na której obszarze zamieszkuje strona procesowa lub uczestnik postępowania.

3. Do skutków uchybienia terminu organ rozpoznający sprawę stosuje prawo swego Państwa.

Artykuł  88

Ustalanie adresów

Ministerstwa Sprawiedliwości Umawiających się Stron na prośbę osób przebywających na obszarze jednej Umawiającej się Strony będą wzajemnie udzielać pomocy w ustalaniu adresów osób przebywających na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli to będzie potrzebne dla prowadzenia postępowania objętego niniejszą Umową.

Artykuł  89

Sporządzanie tłumaczeń

Jeżeli według postanowień niniejszej Umowy wymagane jest dołączenie do przesyłanych pism i dokumentów tłumaczenia ich na język drugiej Umawiającej się Strony, tłumaczenia te powinny być sporządzane przez tłumacza przysięgłego, wzywający organ albo przez przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny jednej z Umawiających się Stron.

Artykuł  90

Koszty pomocy prawnej

1. Koszty związane z załatwianiem wniosków o udzielenie pomocy prawnej ponosi wezwana Umawiająca się Strona.

2. Organ wezwany zawiadamia organ wzywający o wysokości powstałych kosztów.

CZĘŚĆ  V

DOKUMENTY

Artykuł  91

Uwierzytelnianie i uznawanie ważności dokumentów

Dokumenty sporządzone przez właściwy organ jednej Umawiającej się Strony lub poświadczone za zgodność według jej przepisów oraz opatrzone pieczęcią urzędową posiadają moc dowodową na obszarze drugiej Umawiającej się Strony bez potrzeby legalizacji. Odnosi się to również do dokumentów, na których podpisy zostały uwierzytelnione zgodnie z przepisami jednej z Umawiających się Stron.

Przesyłanie dokumentów stanu cywilnego i innych dokumentów

Artykuł  92

1. Umawiające się Strony przesyłają sobie odpisy aktów małżeństw i zgonów, dotyczących obywateli drugiej Umawiającej się Strony, oraz odpisy orzeczeń sądowych i administracyjnych, dotyczących stanu cywilnego obywateli tejże Umawiającej się Strony. Przesyłanie tych odpisów następuje bezpłatnie za pośrednictwem przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się również w przypadku zamieszczenia w akcie stanu cywilnego wzmianki dodatkowej; przesyła się wówczas odpis zupełny aktu.

3. Odpisy aktów zgonu przesyła się niezwłocznie, inne zaś odpisy zbiorowo w końcu każdego kwartału.

4. Umawiające się Strony przesyłają sobie na wniosek bezpłatnie do użytku urzędowego wypisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty dotyczące praw osobistych i interesów obywateli Umawiających się Stron.

Artykuł  93

Wnioski obywateli jednej Umawiającej się Strony o wydanie wypisów z ksiąg stanu cywilnego drugiej Umawiającej się Strony bądź innych dokumentów znajdujących się na obszarze tej Strony mogą być przesyłane bezpośrednio do właściwego organu tej Strony. Żądane dokumenty będą przesyłane wnioskodawcom za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego Umawiającej się Strony, której organ dokumenty te wydał, za pobraniem należnych opłat.

CZĘŚĆ  VI

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł  94

Umowa niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestu dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Pradze.

Artykuł  95

Umowa niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat licząc od dnia jej wejścia w życie i ulega przedłużeniu każdorazowo na dalszy pięcioletni okres, o ile żadna z Umawiających się Stron nie wypowie jej na sześć miesięcy przed upływem danego okresu.

Artykuł  96

Z dniem wejścia w życie niniejszej Umowy traci moc Umowa miedzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką o wzajemnym obrocie prawnym w sprawach cywilnych i karnych, podpisana w Warszawie dnia 21 stycznia 1949 r., oraz Protokół Dodatkowy do tej Umowy, podpisany w Warszawie dnia 21 stycznia 1949 r.

Umowę niniejszą sporządzono w Warszawie dnia 4 lipca 1961 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc obowiązującą.

Na dowód czego wyżej wymienieni Pełnomocnicy podpisali niniejszą Umowę i opatrzyli ją pieczęciami.

Po zaznajomieniu się z powyższą Umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został Akt niniejszy opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 22 lutego 1962 r.

• Identyfikator: Dz.U.1962.23.103
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Czechosłowacja-Polska. Umowa o uregulowaniu obrotu prawnego w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych. Warszawa.1961.07.04.
• Data aktu: 04/07/1961
• Data ogłoszenia: 20/04/1962
• Data wejścia w życie: 20/03/1962