NRD-Polska. Umowa o współpracy w dziedzinie polityki społecznej. Warszawa.1957.07.13.

UMOWA

podpisana w Warszawie dnia 13 lipca 1957 r.

POMIĘDZY POLSKĄ RZECZĄPOSPOLITĄ LUDOWĄ I NIEMIECKĄ REPUBLIKĄ DEMOKRATYCZNĄ O WSPÓŁPRACY W DZIEDZINIE POLITYKI SPOŁECZNEJ ^*

W Imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 13 lipca 1957 roku podpisana została w Warszawie Umowa pomiędzy Polską Rzecząpospolitą Ludową i Niemiecką Republiką Demokratyczną o współpracy w dziedzinie polityki społecznej o następującym brzmieniu dosłownym:

UMOWA POMIĘDZY POLSKĄ RZECZĄPOSPOLITĄ LUDOWĄ I NIEMIECKĄ REPUBLIKĄ DEMOKRATYCZNĄ O WSPÓŁPRACY W DZIEDZINIE POLITYKI SPOŁECZNEJ

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydent Niemieckiej Republiki Demokratycznej, ożywieni chęcią uregulowania w duchu przyjaźni i współpracy wzajemnych stosunków w dziedzinie polityki społecznej pomiędzy Polską Rzecząpospolitą Ludową i Niemiecką Republiką Demokratyczną, postanowili zawrzeć umowę o współpracy w dziedzinie polityki społecznej i w tym celu wyznaczyli swych pełnomocników, a mianowicie:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Stanisława Zawadzkiego

Ministra Pracy i Opieki Społecznej,

oraz Prezydent Niemieckiej Republiki Demokratycznej

Fritza Machera

Ministra Pracy i Szkolenia Zawodowego,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

I.

Zasady współpracy w dziedzinie polityki społecznej.

Artykuł  1

(1) Umawiające się Strony współpracować będą we wszystkich zagadnieniach i dziedzinach polityki społecznej. Współpraca ta służyć będzie postępowi społecznemu zarówno w obu Państwach, jak też na terenie międzynarodowym.

(2) Dla osiągnięcia tego celu Umawiające się Strony popierać będą wymianę doświadczeń w dziedzinie polityki społecznej oraz współpracę pomiędzy właściwymi władzami, instytucjami, organizacjami związkowymi i innymi organizacjami, między innymi poprzez wymianę przepisów ustawowych i wydawnictw.

(3) Umawiające się Strony popierać będą - ewentualnie także przez udzielanie środków materialnych - wzajemne spotkania, organizowane w dziedzinie polityki społecznej przez władze, instytucje, organizacje związkowe i inne organizacje.

(4) Umawiające się Strony udzielać sobie będą wzajemnie poparcie w akcji wczasowej, prowadzonej dla dzieci i pracowników przez Państwo, organizacje związkowe i inne organizacje, wykorzystując tę akcję dla stałego zbliżania i umacniania przyjaznych stosunków pomiędzy obu narodami.

II.

Zasada równego traktowania.

Artykuł  2

(1) Obywatele jednego Państwa, zatrudnieni na obszarze Państwa drugiego, oraz członkowie ich rodzin będą traktowani w zakresie przepisów prawa pracy i ubezpieczenia społecznego pracowników na równi z własnymi obywatelami Państwa, jeżeli umowa niniejsza nie stanowi inaczej.

(2) Powyższe postanowienie stosuje się odpowiednio do obywateli każdego z obu Państw, których pobyt na obszarze Państwa drugiego jest przejściowy, albo którzy, mieszkając na obszarze drugiego Państwa, potrzebują pomocy społecznej.

III.

Ubezpieczenie społeczne pracowników.

Artykuł  3

(1) Umowa niniejsza reguluje wzajemne stosunki pomiędzy obu Państwami w zakresie ubezpieczenia społecznego pracowników, w szczególności na wypadek choroby, macierzyństwa, inwalidztwa, w razie starości i na wypadek śmierci żywiciela oraz w zakresie zasiłków rodzinnych.

(2) Umowa niniejsza nie obejmuje osób, które posiadają uprawnienia do zaopatrzeń według szczególnych przepisów poza ubezpieczeniem społecznym pracowników, jak również zaopatrzeń dla inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.

Artykuł  4

(1) Obowiązek ubezpieczenia i opłacania składek w ubezpieczeniu społecznym pracowników regulują przepisy tego Państwa, na którego obszarze wykonywane jest zatrudnienie lub działalność, uzasadniające ubezpieczenie. Ubezpieczenia wykonywują właściwe instytucje Państwa miejsca zatrudnienia lub działalności.

(2) Ubezpieczenie osób zatrudnionych w przedstawicielstwach dyplomatycznych i konsularnych oraz w innych urzędach i placówkach jednego Państwa, które mają siedzibę w drugim Państwie, regulują przepisy prawne Państwa wysyłającego, jeżeli osoby te są obywatelami tego Państwa. To samo dotyczy osób zatrudnionych u pracowników wymienionych placówek, jeżeli osoby te są obywatelami Państwa wysyłającego.

(3) Ubezpieczenie społeczne:

a) pracowników przedsiębiorstw publicznej komunikacji lądowej i powietrznej oraz żeglugi śródlądowej i morskiej jednego Państwa wysyłanych do drugiego Państwa w celu przejściowego lub stałego zatrudnienia (na torach łącznikowych, tranzytowych, w portach, na statkach, lotniskach itp.),

b) pracowników wysyłanych do drugiego Państwa w celu przejściowego zatrudnienia przez inne przedsiębiorstwa, niż wymienione pod literą a), które mają siedzibę w jednym z obu Państw,

regulują przepisy prawne Państwa, w którym mają siedzibę władze tych przedsiębiorstw, właściwe do załatwiania spraw osobowych wysyłanych pracowników.

(4) W przypadkach wymienionych w ust. 2 i 3 ubezpieczenie wykonywują instytucje Państwa wysyłającego.

(5) Właściwe władze centralne obu Państw mogą w drodze wspólnego porozumienia ustalić inne wyjątki lub też postanowić, że wymienione w ust. 3 i 4 wyjątki nie będą stosowane w ogóle lub w poszczególnych przypadkach.

Artykuł  5

(1) Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia na wypadek choroby oraz zasiłki rodzinne przyznaje instytucja ubezpieczeniowa Państwa, na którego obszarze uprawniona osoba mieszka, według przepisów swojego Państwa, uwzględniając również okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) na obszarze drugiego Państwa.

(2) Jeżeli pracownik (ubezpieczony) korzystał ze świadczeń pieniężnych w myśl ust. 1 w chwili przesiedlenia się do drugiego Państwa, wypłata świadczeń będzie wstrzymana z dniem przesiedlenia. Instytucja ubezpieczeniowa Państwa nowego zamieszkania przyzna w tym przypadku świadczenia według swoich przepisów, uwzględniając okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz okresy korzystania ze świadczeń w Państwie poprzedniego zamieszkania.

(3) Świadczenia rzeczowe z ubezpieczenia społecznego przyznaje instytucja ubezpieczeniowa Państwa, na którego obszarze pracownik (ubezpieczony) lub rencista względnie uprawniony członek rodziny przebywa, uwzględniając okresy korzystania z tych świadczeń w drugim Państwie. Postanowienie to dotyczy również osób wymienionych w artykule 4 ust. 2 i 3.

(4) Osoby zamieszkałe na obszarze granicznym jednego Państwa, które są zatrudnione na granicznym obszarze Państwa drugiego, otrzymują świadczenia pieniężne w myśl ust. 1 z instytucji ubezpieczeniowej Państwa miejsca zatrudnienia.

Artykuł  6

(1) Renty przyznaje instytucja ubezpieczeniowa Państwa, na którego obszarze pracownik (ubezpieczony) lub uprawniony członek rodziny mieszkał w dniu zgłoszenia wniosku o rentę, według przepisów swego Państwa. Instytucja ta uwzględnia przy tym okresy zatrudnienia (ubezpieczenia), przebyte tak w jednym, jak i w drugim Państwie.

(2) Jeżeli rencista przesiedli się do drugiego Państwa, wypłata renty będzie wstrzymana z upływem miesiąca, w którym nastąpiło przesiedlenie.

(3) Instytucja ubezpieczeniowa Państwa, do którego rencista przesiedli się, przyznaje mu po przesiedleniu rentę według przepisów swego Państwa, stosując odpowiednio postanowienia ust. 1 zdanie drugie. Uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia rentowego będą w tych przypadkach uważane zawsze za zachowane. Jeżeli rencista powróci, instytucja ubezpieczeniowa Państwa, do którego rencista powrócił, wznawia wypłatę renty, wstrzymanej w myśl ust. 2, od pierwszego dnia miesiąca następującego po powrocie.

(4) Jeżeli pracownik (ubezpieczony) lub uprawniony członek rodziny przesiedli się do drugiego Państwa po zgłoszeniu wniosku o rentę, ale przed ustaleniem świadczeń, wniosek o rentę będzie przesłany instytucji ubezpieczeniowej Państwa miejsca zamieszkania. Instytucja ta przyznaje rentę w myśl ust. 1, uwzględniając datę zgłoszenia wniosku przy ustalaniu początku wypłaty renty.

Artykuł  7

Instytucja ubezpieczeniowa, przyznająca świadczenia na podstawie niniejszej umowy, nie otrzymuje zwrotu kosztów udzielonych świadczeń od instytucji ubezpieczeniowej drugiego Państwa.

IV.

Opieka społeczna.

Artykuł  8

(1) Obywatelom jednego Państwa, przebywającym na obszarze Państwa drugiego, Państwo pobytu zapewni niezbędną pomoc i opiekę, jeżeli będą jej potrzebowali, w takim samym zakresie i na takich samych warunkach, jak własnym obywatelom.

(2) Pomoc i opieka obejmować będzie udzielanie świadczeń z ogólnej opieki społecznej albo umieszczenie w domu dla starców lub w domu opieki. W razie potrzeby można udzielić jednocześnie więcej rodzajów świadczeń z opieki społecznej.

Artykuł  9

(1) Udzielenie pomocy i opieki w myśl postanowień artykułu 8 nie stanowi podstawy do żądania zwrotu poniesionych kosztów od drugiego Państwa.

(2) Postanowienie ust. 1 nie wyłącza żądania zwrotu kosztów od osoby, której pomoc lub opieka została udzielona, albo od członków rodziny zobowiązanych do utrzymywania tej osoby.

V.

Postanowienia wspólne.

Artykuł  10

(1) Władze, instytucje ubezpieczeniowe i inne instytucje obu Państw, powołane do prowadzenia polityki społecznej, udzielać sobie będą wzajemnie pomocy prawnej w takim samym zakresie, jak przy wykonywaniu polityki społecznej we własnym Państwie. Władze i instytucje ubezpieczeniowe obu Państw udzielać sobie będą wzajemnie potrzebnych informacji o okolicznościach mających decydujące znaczenie dla przyznania świadczeń; w razie potrzeby mogą być wydawane dla powyższego celu dowody znajdujące się w drugim Państwie.

(2) Władze, instytucje ubezpieczeniowe i inne instytucje obu Państw będą się porozumiewać ze sobą przy wykonywaniu niniejszej umowy bezpośrednio. Centralne władze Umawiających się Stron ustalają, które instytucje miejscowe porozumiewają się z właściwymi instytucjami drugiego Państwa.

Artykuł  11

(1) Podania i inne pisma oraz odwołania obywateli jednego Państwa, wnoszone w sprawie ubezpieczenia społecznego i opieki społecznej do władz, instytucji ubezpieczeniowych lub innych instytucji drugiego Państwa, nie będą odrzucane z tego powodu, że zostały napisane w języku urzędowym pierwszego Państwa.

(2) Podania i inne pisma oraz odwołania, które powinny być wniesione w określonym terminie do władz, instytucji ubezpieczeniowych lub innych instytucji jednego z obu Państw, będą uważane za wniesione w terminie, jeżeli wpłynęły w przepisanym terminie do władz, instytucji ubezpieczeniowych lub innych instytucji drugiego Państwa. W tych przypadkach pisma te powinny być niezwłocznie przekazane właściwej instytucji.

(3) Dokumenty i inne dowody, przedkładane w wykonaniu niniejszej umowy przez właściwe instytucje jednego Państwa właściwym instytucjom Państwa drugiego, zwolnione są od legalizacji.

Artykuł  12

Konsulom Umawiających się Stron przysługuje prawo działania osobiście lub przez pełnomocników w imieniu obywateli swego Państwa we wszystkich sprawach, wynikających z niniejszej umowy, oraz zastępowania swych obywateli przed władzami, instytucjami ubezpieczeniowymi i innymi instytucjami drugiego Państwa. Nie narusza to wewnętrznych przepisów Państwa o zastępstwie prawnym przed władzami, instytucjami ubezpieczeniowymi i innymi instytucjami.

Artykuł  13

Przy przyznawaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego w myśl niniejszej umowy uwzględniane będą również okresy zatrudnienia (ubezpieczenia), przebyte tak w jednym, jak i w drugim Państwie przed wejściem w życie umowy.

Artykuł  14

(1) Postanowienia niniejszej umowy będą stosowane także w przypadkach, w których prawo do świadczeń powstało przed wejściem w życie umowy.

(2) Jeżeli wniosek o przyznanie świadczenia złożony został przed wejściem w życie umowy, datę płatności świadczenia ustala się według wewnętrznych przepisów prawnych każdego z obu Państw. Renty, przyznane i wypłacane przed wejściem w życie umowy, wypłaca się nadal.

Artykuł  15

Za przesiedlenie się uprawnionej osoby do drugiego Państwa w rozumieniu postanowień artykułu 5 i 6 uważa się przesiedlenie, które nastąpiło za zezwoleniem właściwych władz obu Państw. Dotyczy to również przesiedlenia się przed wejściem w życie umowy. W tych przypadkach uważa się, że pozwolenie zostało udzielone, jeżeli z okoliczności sprawy nie wynika inaczej.

Artykuł  16

(1) Umowa niniejsza wykonywana będzie w obu Państwach przez właściwe władze centralne. Władze te utrzymywać będą między sobą stałe i bezpośrednie stosunki. W razie potrzeby przedstawiciele tych władz będą się spotykać w celu omówienia spraw związanych z wykonywaniem umowy oraz w celu wymiany doświadczeń w dziedzinie polityki społecznej.

(2) Właściwe władze centralne obu Państw podadzą sobie wzajemnie do wiadomości niezwłocznie po wejściu w życie niniejszej umowy, które centralne instytucje są właściwe dla wykonywania tej umowy. Właściwe władze centralne będą się niezwłocznie powiadamiać nawzajem o wszelkich zmianach w tym zakresie w przyszłości.

Artykuł  17

(1) Władze centralne każdego z obu Państw mogą wydawać przepisy w sprawie wykonania niniejszej umowy. Przepisy te będą za każdym razem komunikowane właściwym władzom centralnym drugiego Państwa.

(2) Właściwe władze centralne obu Państw będą sobie nawzajem komunikować zmiany, jakie zaszły w wewnętrznym ustawodawstwie w zakresie polityki społecznej.

Artykuł  18

(1) W razie powstania trudności przy wykonywaniu niniejszej umowy z powodu nieprzewidzianych okoliczności lub wskutek zmian przepisów prawnych, albo gdyby powstały różnice zdań co do jej wykładni, właściwe władze centralne obu Państw porozumieją się co do sposobu stosowania postanowień umowy.

(2) Właściwe władze centralne obu Państw mogą w drodze wzajemnego porozumienia ustalić szczegółowy sposób wykonywania niniejszej umowy.

VI.

Postanowienia końcowe.

Artykuł  19

(1) Umowa niniejsza podlega ratyfikacji. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w najbliższym czasie w Berlinie.

(2) Umowa niniejsza wchodzi w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych i obowiązuje na okres 3 lat.

(3) Po upływie okresu ważności niniejszej umowy instytucje ubezpieczeniowe traktować będą nadal renty, przyznane na podstawie niniejszej Umowy do dnia upływu jej ważności na równi z rentami przyznanymi obywatelom własnego Państwa. Uprawnienia utrzymane w mocy na podstawie postanowień niniejszej umowy nie wygasają z powodu upływu okresu jej ważności. Dalsze zachowanie tych uprawnień po upływie okresu ważności niniejszej umowy regulują wewnętrzne przepisy prawne.

Umowę niniejszą sporządzono w Warszawie dnia 13 lipca 1957 roku w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i niemieckim, przy czym oba teksty mają jednakową moc obowiązującą.

Na dowód czego wyżej wymienieni pełnomocnicy podpisali niniejszą umowę i zaopatrzyli ją pieczęciami.

Po zaznajomieniu się z powyższą Umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną, oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 2 listopada 1957 r.

* Umowa nin. została uzupełniona Protokołem podpisanym w Warszawie dnia 14 października 1971 r. (Dz.U.72.19.137) z dniem 28 lutego 1970 r. - zobacz § 5 ust. 2 tego Protokołu.

• Identyfikator: Dz.U.1958.51.246
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: NRD-Polska. Umowa o współpracy w dziedzinie polityki społecznej. Warszawa.1957.07.13.
• Data aktu: 13/07/1957
• Data ogłoszenia: 18/08/1958
• Data wejścia w życie: 28/02/1958