Obliczanie podstawy wymiaru renty.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 22 listopada 1956 r.
w sprawie obliczania podstawy wymiaru renty.

Na podstawie art. 10 ust. 5 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1956 r. Nr 43, poz. 200), zwanego dalej "dekretem", zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Podstawę wymiaru renty stanowi przeciętny miesięczny zarobek - zależnie od wniosku zainteresowanego:
1)
albo z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia, albo
2)
z kolejnych 2 lat zatrudnienia dowolnie wybranych przez zainteresowanego z okresu ostatnich 10 lat zatrudnienia przed zgłoszeniem wniosku o rentę.
2.
Jeżeli przy zgłoszeniu wniosku o rentę zainteresowany nie przedłoży dowodu o wysokości zarobków z kolejnych 2 lat zatrudnienia wymienionych w ust. 1, rentę wymierza się na podstawie zarobków z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia. Zainteresowany może wystąpić o zmianę tej podstawy wymiaru renty, przedkładając dowody o zarobkach z kolejnych 2 lat zatrudnienia (ust. 1 pkt 2), jednak nie później niż w ciągu roku od daty wydania pierwszej decyzji przyznającej rentę.
§  2.
1.
Za miesiąc zatrudnienia, z którego zarobek przyjmuje się do obliczenia podstawy wymiaru renty, uważa się miesiąc kalendarzowy, w którym pracownik pozostawał w zatrudnieniu.
2.
Nie uważa się za miesiąc zatrudnienia (ust. 1) miesiąca kalendarzowego, w którym pracownik pozostawał w zatrudnieniu, lecz przez okres dłuższy niż 5 dni:
1)
pobierał zasiłki z ubezpieczenia społecznego z powodu choroby lub macierzyństwa albo
2)
z powodu choroby własnej lub członka rodziny otrzymywał niepełne wynagrodzenie.
§  3.
Okres ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia (§ 2 ust. 1) liczy się wstecz od miesiąca, w którym ustało zatrudnienie, a jeżeli zatrudnienie trwa nadal - od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o rentę, z tym że nie uwzględnia się niepełnego miesiąca, w którym ustało ostatnie zatrudnienie lub zgłoszono wniosek o rentę.
§  4.
Za okres kolejnych 2 lat zatrudnienia dowolnie wybranych przez zainteresowanego (§ 1 ust. 1 pkt 2) uważa się okres 24 kolejnych miesięcy zatrudnienia (§ 2 ust. 1) przypadających na okres ostatnich 10 lat zatrudnienia przed zgłoszeniem wniosku o rentę.
§  5.
1.
Jeżeli pracownik był w ogóle zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, ale co najmniej jeden miesiąc, wówczas za podstawę wymiaru renty przyjmuje się przeciętny miesięczny zarobek z faktycznego okresu zatrudnienia.
2.
Jeżeli pracownik nie był zatrudniony nawet przez jeden miesiąc, za podstawę wymiaru renty przyjmuje się:
1)
zarobek, jaki pracownik osiągnąłby na podstawie umowy o pracę, gdyby nie stał się inwalidą lub nie zmarł,
2)
zarobek, jaki otrzymywali inni pracownicy tego zakładu pracy, zatrudnieni w tym samym lub podobnym charakterze i o podobnych kwalifikacjach w tym miesiącu zatrudnienia, w którym pracownik stał się inwalidą lub zmarł, jeżeli na podstawie umowy o pracę nie można ustalić zarobku.
§  6.
1.
Dla osób, które uczęszczają lub uczęszczały do szkół przysposobienia zawodowego, partyjnych albo do szkół związków zawodowych (art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 dekretu), a które stały się inwalidami lub zmarły:
1)
w okresie nauki lub niepodjęcia jeszcze zatrudnienia po ukończeniu nauki, za podstawę wymiaru renty przyjmuje się przeciętny miesięczny zarobek z okresów zatrudnienia przed skierowaniem do szkoły,
2)
po ukończeniu nauki i podjęciu zatrudnienia, za podstawę wymiaru renty przyjmuje się na wniosek zainteresowanego przeciętny miesięczny zarobek albo z okresów zatrudnienia po ukończeniu nauki, albo z okresu wymienionego w § 1 ust. 1 pkt 2.
2.
Dla osób uczęszczających do szkół przysposobienia zawodowego (art. 4 ust. 2 pkt 1 dekretu), które przed rozpoczęciem nauki nie były zatrudnione, oraz dla osób wykonujących pracę w zakładach pracy w związku z nauką zawodu (art. 4 ust. 2 pkt 3 dekretu) przyjmuje się za podstawę wymiaru renty najniższy podstawowy zarobek, jaki otrzymuje pracownik, który ukończył naukę danego zawodu.
§  7.
1. 1
Za zarobek, który stanowi podstawę wymiaru renty, uważa się przysługujący pracownikowi z tytułu zatrudnienia w danym miesiącu kalendarzowym całkowity bez jakichkolwiek potrąceń zarobek w gotówce i w naturze wraz z wszelkimi dodatkami, a więc: wynagrodzenie zasadnicze lub akordowe, dodatki funkcyjne, służbowe, specjalne, za wysługę lat i inne, premie, specjalne wynagrodzenia kwartalne dla górników, nagrody o charakterze stałym, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, bilansówki itp. oraz wszelkie wynagrodzenia w naturze, jak również ekwiwalent pieniężny tych wynagrodzeń.
2.
Świadczenia pobierane w dłuższych odstępach czasu niż jeden miesiąc oblicza się w odpowiednim stosunku miesięcznym i dolicza się do tych miesięcy zatrudnienia (§ 2 ust. 1), za które świadczenia takie przysługują.
3.
Przy równoczesnym zatrudnieniu w więcej niż jednym zakładzie pracy za podstawę wymiaru renty przyjmuje się łączny zarobek przysługujący pracownikowi z tytułu wszystkich równoczesnych zatrudnień.
4. 2
Nie uważa się za zarobek w szczególności kwot wypłacanych z tytułu zasiłków rodzinnych i zasiłków z ubezpieczenia społecznego z powodu choroby lub macierzyństwa, nagród o charakterze niestałym, wynagrodzeń za prace zlecone lub z tytułu umowy o dzieło, diet za wyjazdy służbowe, zwrotu poniesionych kosztów przejazdów, strawnego i noclegu, dodatku za rozłąkę, odszkodowania za zwolnienie z pracy bez zachowania ustawowego okresu wypowiedzenia, wypłat z funduszu zakładowego oraz udziału w części nadwyżki wynikającej z zatwierdzonego bilansu rocznego spółdzielni pracy.
§  8.
Wartość wynagrodzenia w naturze należnego pracownikowi przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru renty w wysokości ustalonej dla wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a w razie braku takich danych - według zasad przyjętych dla wymiaru podatku od wynagrodzeń.
§  9.
1.
Wysokość zarobków osiąganych przez pracownika w uspołecznionym zakładzie pracy ustala się na podstawie zaświadczenia tego zakładu pracy.
2.
Wysokość zarobków pracownika zatrudnionego w nie uspołecznionym zakładzie pracy przyjmuje się na podstawie zarobków ustalanych dla wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
3. 3
Dla pracowników, za których opłaca się na ubezpieczenia społeczne składki ryczałtowe, podstawę wymiaru renty stanowi zarobek w gotówce ustalony dla wymiaru podatku od wynagrodzeń oraz wartość świadczeń w naturze (§ 8). Jeżeli zarobek nie podlega podatkowi od wynagrodzeń, podstawę wymiaru renty stanowi udowodniony zarobek w gotówce oraz wartość świadczeń w naturze.
§  10.
Jeżeli do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjmuje się zarobki z okresu od Wyzwolenia do dnia 3 stycznia 1953 r., wówczas kwoty za okres do dnia 31 października 1950 r. w dawnych złotych przelicza się w stosunku za 100 zł dawnych 3 zł obecne, a następnie przelicza się zarobki z okresu:
1)
od Wyzwolenia do dnia 31 grudnia 1948 r. na zasadach §§ 5 i 6 zarządzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 24 maja 1949 r. w sprawie ustalania przeciętnego zarobku miesięcznego przy wymierzaniu rent i przeliczaniu zarobków sprzed dnia 1 stycznia 1949 r. (Monitor Polski Nr A-34, poz. 497 i Nr A-97, poz. 1151) oraz § 3 zarządzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 18 maja 1953 r. w sprawie przeliczania zarobków sprzed dnia 4 stycznia 1953 r. i ustalania przeciętnego zarobku miesięcznego przy wymierzaniu rent (Monitor Polski Nr A-51, poz. 575),
2)
od dnia 1 stycznia 1949 r. do dnia 3 stycznia 1953 r. na zasadach podanych w § 3 zarządzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 18 maja 1953 r. (Monitor Polski Nr A-51, poz. 575).
§  11.
Za podstawę wymiaru renty przyjmuje się 500 zł:
1)
gdy przeciętny miesięczny zarobek jest niższy niż 500 zł,
2)
gdy wynagrodzeniem za prace są tylko świadczenia w naturze,
3)
gdy ostatnie zarobki pracownika przypadają za okres przed Wyzwoleniem oraz
4)
gdy brak jest w ogóle danych co do wysokości faktycznych zarobków.
§  12.
Jeżeli pracownik był zatrudniony przez okres dłuższy niż 12 miesięcy, lecz z przyczyn od niego niezależnych, potwierdzonych odpowiednimi dokumentami, nie może on sam lub - w razie jego śmierci - nie mogą członkowie jego rodziny przedstawić dokumentów dotyczących zarobków z 12 miesięcy zatrudnienia (§ 2 ust. 1), wówczas za podstawę wymiaru renty przyjmuje się przeciętny miesięczny zarobek z udowodnionych miesięcy zatrudnienia.
§  13. 4
Za podstawę wymiaru renty rodzinnej przyjmuje się zależnie od wniosku zainteresowanego:
2)
przeciętny miesięczny zarobek ustalony na zasadach rozporządzenia albo
3)
podstawę wymiaru renty zmarłego nie mniej niż 500 zł.
§  14. 5
1.
Przy przyznawaniu rent starczych, inwalidzkich i rodzinnych na podstawie przepisów art. 87 - 90 dekretu podstawę wymiaru renty ustala się w myśl przepisów rozporządzenia według zarobków z okresów zatrudnienia przed dniem 1 lipca 1958 r.
2.
Przy przyznawaniu rent osobom, które nie przedłożyły dowodów o zarobkach z okresów wymienionych w § 1, pobierającym do dnia 1 lipca 1958 r. renty na podstawie przepisów o świadczeniach emerytalnych i wypadkowych z ubezpieczenia społecznego, obliczone według grup zarobkowych, za podstawę wymiaru renty przyjmuje się kwoty podane w tabeli:
grupa zarobkowa podstawa wymiaru renty
I i II 500 zł
III 540 zł
IV 650 zł
V 750 zł
VI 850 zł
VII 950 zł
VIII rzeczywisty zarobek przyjęty do wymiaru renty przy zastosowaniu przepisów § 10
3.
Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, przedłoży dowody o zarobkach z okresów wymienionych w § 1 i podstawa wymiaru renty obliczona od tych zarobków byłaby niższa niż podstawa określona w ust. 2, wówczas za podstawę wymiaru renty przyjmuje się podstawę określoną w ust. 2.
4.
Osobom pobierającym dwie lub więcej rent z różnych tytułów i od różnych zarobków za podstawę wymiaru renty przyjmuje się najwyższą podstawę wymiaru jednej z rent. Nie dotyczy to zbiegu uprawnień do renty z tytułu własnej pracy i z tytułu pracy żywiciela.
5.
Zmiana podstawy wymiaru renty dla osób wymienionych w ust. 1, 2 i 4 następuje po przedłożeniu przez zainteresowanego nie później niż w ciągu roku od daty wydania na podstawie art. 87-90 dekretu decyzji przyznającej rentę dowodów o wysokości zarobków z jednego z przypadających na czas przed 1 lipca 1958 r. okresów zatrudnienia wymienionych w § 1 ust. 1.
§  15.
Tracą moc przepisy §§ 15 - 21 zarządzenia Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 1 lipca 1954 r. w sprawie wykonania dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Monitor Polski Nr A-70, poz. 874).
§  16.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 lipca 1956 r.
1 § 7 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1958 r. (Dz.U.58.26.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1958 r.
2 § 7 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1958 r. (Dz.U.58.26.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1958 r.
3 § 9 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1958 r. (Dz.U.58.26.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1958 r.
4 § 13 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1958 r. (Dz.U.58.26.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1958 r.
5 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1958 r. (Dz.U.58.26.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1958 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1956.59.280

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Obliczanie podstawy wymiaru renty.
Data aktu: 22/11/1956
Data ogłoszenia: 22/12/1956
Data wejścia w życie: 22/12/1956, 01/07/1956