Meldunki i księgi ludności.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH
z dnia 23 maja 1934 r.
wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3 - 5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do §§ 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności.

Na podstawie art. 1 ust. 2 i 5, art. 2, art. 3 ust. 1, art. 5, 14, 20, 22, 23 i 30 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz. U. R. P. Nr. 32, poz. 309) w brzmieniu ustawy z dnia 15 marca 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 390) zarządza się co następuje:

Rozdział  1

Postanowienia ogólne.

§  1.
Artykuły, powołane w rozporządzeniu niniejszem, oznaczają artykuły rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz. U. R. P. Nr. 32, poz. 309), zmienionego ustawą z dnia 15 marca 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 390), a powołane paragrafy oznaczają paragrafy rozporządzenia niniejszego. Powołane paragrafy rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych oznaczają rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 16 marca 1930 r. w sprawie wykonania ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz. U. R. P. Nr. 31, poz. 270).
§  2.
(1)
Obowiązek prowadzenia ewidencji i kontroli ruchu ludności, włożony na gminy wiejskie i miejskie w ust. 1 art. 1, spełniają one za pośrednictwem swoich zarządów, działających jednostkowo.
(2)
W gminach lub miejscowościach, w których prowadzenie ewidencji i kontroli ruchu ludności zostanie powierzone innym organom lub władzom (art. 1 ust. 2), wskazane w rozporządzeniu niniejszem obowiązki gmin należy rozumieć jako obowiązki tych władz lub organów.
(3)
Świadectwa, wydawane przez władze i organa państwowe w zakresie ewidencji ruchu ludności (art. 1. ust. 5), podlegają opłacie stemplowej w wysokości 50 gr.
(4)
Podania o wydanie takich świadectw są wolne od opłaty stemplowej.
(5)
Świadectwa, wydawane celem załączenia do akt urzędu, prowadzącego ewidencję ruchu ludności i z tego powodu, zwolnione od opłaty stemplowej w myśl art. 2 ust. 2, powinny zawierać umieszczony u góry napis: "Wydane celem przedstawienia gminie do użytku rejestru mieszkańców. Wolne od opłaty stemplowej".
§  3.
(1)
W rozumieniu rozporządzenia niniejszego:

Ludność gminy, z uwzględnieniem przypadków, przewidzianych w §§ 8 - 10, składa się:

a)
z osób, mających rzeczywiste miejsce zamieszkania w jakimkolwiek domu w obrębie gminy lub na statku, zarejestrowanym w gminie, chociażby w gminie czasowo nieobecnych,
b)
z osób, czasowo w gminie przebywających.
(2)
Przez zamieszkanie w gminie rozumie się fakt zajmowania w obrębie gminy mieszkania wśród okoliczności, wskazujących na ześrodkowanie tam stosunków osobistych i gospodarczych.
(3)
Pojęcie czasowego pobytu obejmuje stan przebywania w jakimkolwiek domu bez zamiaru obrania sobie tam miejsca zamieszkania.
(4)
Dowodem zamieszkania jest zapisanie do rejestru mieszkańców gminy, o ile nie zostanie przeprowadzony dowód przeciwny.
(5)
Fakt zamieszkania potwierdza gmina na podstawie rejestru mieszkańców przez wystawienie "poświadczenia zamieszkania" wzoru Nr. 18.
§  4.
(1)
Zmiana miejsca zamieszkania następuje przez rzeczywiste zamieszkanie w obrębie innej gminy, połączone z zamiarem ustalenia tam swej siedziby.
(2)
Zmiana miejsca zamieszkania nie następuje z powodu czasowej nieobecności w danej miejscowości.
§  5.
Do czasowo nieobecnych w miejscu swego zamieszkania zalicza się:
a)
osoby, znajdujące się w podróży,
b)
osoby, pracujące sezonowo, jeżeli powracają perjodycznie do swego miejsca zamieszkania,
c)
osoby, przebywające w innej gminie dla wypoczynku, kuracji i t. p., albo w szpitalach i innych tym podobnych zakładach publicznych lub prywatnych dla poprawy zdrowia,
d)
osoby, przebywające w innej gminie w celu kształcenia się,
e)
niemowlęta, oddane na wykarmienie,
f)
osoby, przebywające w więzieniach, zakładach karnych i poprawczych,
g)
podoficerów i szeregowców, odbywających obowiązkową służbę czynną, podchorążych, pełniących czynną służbę wojskową oraz oficerów, podoficerów i szeregowców rezerwy, odbywających ćwiczenia wojskowe lub dodatkowe ćwiczenia wojskowe albo też służbę wojskową na skutek zarządzenia Rady Ministrów, gdy bezpieczeństwo Państwa tego wymaga,
h)
oficerów i podoficerów (st. marynarzy) zawodowych, podoficerów i szeregowców nadterminowych oraz funkcjonarjuszów państwowych, delegowanych czasowo z miejsca swej służby do innej miejscowości,
i)
osoby nieobecne w miejscu swego zamieszkania z powodów natury przemijającej.
§  6.
Następujące osoby będą uważane za mieszkańców gmin, w których, stosownie do poniżej wskazanych okoliczności, się znajdują:
a)
osoby, wyszczególnione w § 5 pkt. d), e), f) i g), jeżeli nie posiadają w żadnej gminie miejsca zamieszkania (§§ 3, 7, 8),
b)
służba domowa według miejsca zamieszkania swego pracodawcy, jeżeli nie zachodzą okoliczności, przewidziane w § 9,
c)
dzieci nieznanych rodziców, przebywające w domach dla podrzutków, sierocińcach, zakładach wychowawczych, opiekuńczych i t. p., bądź znalezione.
§  7.
Osoby, posiadające prawne miejsce zamieszkania w obrębie pewnej gminy (art. 1-5 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwem dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz. U. R. P. Nr. 101, poz. 580), będą uważane za mieszkańców tej gminy tylko wówczas, jeżeli zachodzą warunki, ustalone w § 3 ust. 1 punkt a) oraz w ust. 2 tegoż paragrafu, albo jeżeli zachodzi przypadek, przewidziany w §§ 8 i 9.
§  8.
Osoby, nieposiadające w żadnej gminie miejsca zamieszkania w rozumieniu §§ 3 - 7, tudzież osoby, zamieszkujące na wozach, taborach, nigdzie nie zarejestrowanych barkach lub łodziach albo innych t. p. ruchomych urządzeniach mieszkalnych, a nie zajmujące lokalu w jakimkolwiek domu w obrębie gminy (§ 3), będą uważane za mieszkańców gmin według miejsca ostatniego ich zamieszkania, a w braku takowego - za mieszkańców gmin, w których posiadają prawne miejsce zamieszkania stosownie do przepisów prawa cywilnego, lub stosownie do okoliczności - za mieszkańców gmin, w których się urodziły.
§  9.
Za miejsce zamieszkania osoby, zwykle mieszkającej w dwóch lub więcej miejscowościach, będzie uważana stosownie do okoliczności jedna z tych miejscowości, a mianowicie ta, w której osoba interesowana posiada siedzibę główną, lub w której wykonywa główny swój zawód lub urząd, lub gdzie znajduje się jej majętność albo - o ile chodzi o małoletnich i niewłasnowolnych - gdzie znajduje się ich prawne miejsce zamieszkania.
§  10.
(1)
Miejsce zamieszkania ustala z urzędu lub na wniosek osoby interesowanej lub też na żądanie władz zarząd gminy stosownie do postanowień §§ 3 - 9.
(2)
Od decyzji w tym względzie zarządu gminy może być wniesione odwołanie w przeciągu dni 14 do właściwej władzy administracji ogólnej, która rozstrzyga ostatecznie.
(3)
W przypadkach, w których miejsce zamieszkania nie da się ustalić na podstawie §§ 3 - 9, określa je właściwa terytorjalnie władza administracji ogólnej.
(4)
W przypadkach sporu między interesowanemi gminami stosuje się przepisy art. 5 ust. 1 i 4 zdanie ostatnie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341).

Rozdział  II.

O meldunkach.

§  11.
(1)
Obowiązek zameldowania i wymeldowania (art. 7 i 8) polega na dostarczeniu właściwym władzom lub organom (art. 1, 6 i 15) odpowiedniego zgłoszenia (karty) w 2 egzemplarzach, o ile w trybie § 46 nie zostało przewidziane postępowanie uproszczone.
(2)
Zgłoszenie zamieszkania wzoru Nr. 1 jest przeznaczone do meldowania osób, które przybywają do danego domu z zamiarem zamieszkania tam.
(3)
Zgłoszenie zmiany miejsca zamieszkania wzoru Nr. 2 przeznaczone jest do wymeldowywania mieszkańców gminy, którzy wyprowadzają się z zajmowanych przez nich mieszkań.
(4)
Karta zameldowania wzoru Nr. 3 jest przeznaczona do meldowania osób, które przybywają do danego domu tylko dla czasowego tam pobytu, t. j. bez zamiaru obrania sobie tam miejsca zamieszkania.
(5)
Karta wymeldowania wzoru Nr. 4 przeznaczona jest do wymeldowywania osób, które opuszczają miejsce czasowego swego pobytu.
(6)
Karty zameldowania i wymeldowania wzoru Nr. 3 i 4 służą również do meldowania czasowej nieobecności w miejscu zamieszkania lub powrotu tam po czasowej nieobecności w przypadkach wyjazdu (i powrotu) zagranicę lub na okres ponad 2 miesiące osób, podlegających powszechnemu obowiązkowi wojskowemu.
(7)
Z wyjątkiem kart wzorów 3 A oraz 4A, tudzież wzorów Nr. 13 i 14, które służą również do meldowania osób towarzyszących, a mianowicie: żony i dzieci do lat 18, oraz z wyjątkiem przypadków, przewidzianych w § 46, zgłoszenie (karta) służy do zameldowania bądź wymeldowania tylko jednej osoby.
(8)
Zameldowanie i wymeldowanie osób, czasowo przebywających w hotelach, pensjonatach i innych wszelkiego rodzaju zakładach, przewidzianych w art. 5, oraz osób, przebywających czasowo w miejscowościach letniskowych, kuracyjnych, uzdrowiskowych i t. p., uskutecznia się na kartach zameldowania i wymeldowania wzoru Nr. 13 i 14.
§  12.
(1)
Zgłoszenia urodzeń dzieci żywo urodzonych i zgonów (art. 11) uskutecznia się stosownie do okoliczności przy pomocy zgłoszeń (kart), przewidzianych w § 11, przyczem wzór Nr. 1 i 2 będzie stosowany w przypadkach, dotyczących osób, zamieszkałych w gminie miejsca urodzenia lub zgonu, wzór zaś Nr. 3 i 4 - w przypadkach, dotyczących osób, czasowo w gminie przebywających.
(2)
Karta urodzenia powinna zawierać: 1) nazwisko, imię i datę urodzenia dziecka, 2) imiona rodziców tudzież nazwisko panieńskie matki, 3) miejsce zamieszkania i dokładny adres tudzież zawód ojca.
(3)
Przy dzieciach nieślubnych podaje się nazwisko, stan cywilny i inne wskazane wyżej dane matki.
(4)
W braku imienia podaje się płeć noworodka.
(5)
W przypadkach, kiedy rodzice nie zamieszkują razem, należy w rubryce "uwagi" wskazać miejsce zamieszkania i dokładny adres tego z małżonków, przy którym dziecko pozostaje.
(6) 1
(skreślony).
(7)
Zawiadomienia o zmianach w stanie rodzinnym i innych zmianach, dotyczących danych, zawartych w zgłoszeniu meldunkowem lub karcie meldunkowej, uskutecznia się w drodze pisemnej, o ile regulaminy gmin nie przewidują uproszczonego w tych przypadkach trybu postępowania (§ 46 ust. 2 c).
(8)
Karty zgonu, urodzenia tudzież zawiadomienia o zmianach w stanie rodzinnym, o których mowa w paragrafie niniejszym, powinny być przesyłane gminie w terminach, przewidzianych w art. 7 i 8, licząc od dnia urodzenia, zgonu lub od dnia dokonania się faktu, będącego przedmiotem zawiadomienia, przyczem stosuje się analogicznie postanowienia §§ 13 - 16.
§  13.
(1)
Wykonanie obowiązku, przewidzianego w art. 10 ust. 1, polega na doręczeniu należycie wypełnionego i podpisanego zgłoszenia (karty) odpowiedniego wzoru (§§ 11, 46) właścicielowi domu lub osobie go zastępującej, a w przypadkach, przewidzianych w art. 10 ust. 2, osobie, obowiązanej do zawiadomienia o przybyciu lub wyjeździe.
(2)
Wykonanie powyższego obowiązku w stosunku do osób małoletnich ciąży, stosownie do okoliczności, na lokatorze głównym, głowie rodziny lub pracodawcy.
(3)
Obowiązek lokatora głównego, głowy rodziny lub pracodawcy zawiadomienia o przybyciu bądź wyjeździe (art. 10 ust. 2) polega na podpisaniu i doręczeniu dostarczonego mu zgłoszenia (karty) właścicielowi domu bądź osobie go zastępującej.
(4)
Zgłoszenie (karta) powinno być doręczone w takim czasie, aby zameldowanie bądź wymeldowanie mogło się odbyć w terminie, przewidzianym w art. 7 i 8.
(5)
Potrzebnych druków, zgłoszeń i kart dostarcza osoba, obowiązana do dokonywania czynności meldunkowych (art. 7 i 8), za zwrotem kosztu druków.
(6)
Lokator główny, głowa rodziny, pracodawca (art. 10 ust. 2) tudzież właściciel domu obowiązani są przyjąć dostarczone im zgłoszenia i karty (ust. 1 - 3 paragrafu niniejszego) w obrębie tej samej nieruchomości, której zameldowanie bądź wymeldowanie dotyczy, o ile nie zachodzą przypadki wyjątkowe, przewidziane w § 46 ust. 2 b, oraz na żądanie osoby interesowanej wydać pokwitowanie z odbioru.
(7)
Z wyjątkiem przypadków, przewidzianych w § 20 ust. 7, karty wzoru Nr. 4 i 14 wypełnia i podpisuje tylko właściciel domu lub osoba go zastępująca na podstawie ustnego zawiadomienia o wyjeździe, otrzymanego od osoby do tego obowiązanej.
(8)
W przypadkach, gdy dokonanie zameldowania lub wymeldowania w trybie, przewidzianym w ust. 1 paragrafu niniejszego, nie jest możliwe, osoba podlegająca zameldowaniu lub wymeldowaniu powinna powiadomić o tem ustnie lub pisemnie gminę bądź miejscowy organ gminy (art. 15).
(9)
W domach, których właściciele nie zamieszkują w danej miejscowości lub w przypadkach, w których ze względu na szczególne warunki lokalne wyznaczenie zastępcy właściciela domu w myśl art. 9 okazałoby się niemożliwe, - obowiązek zameldowania i wymeldowania (art. 4, 7, 8, 11, 12) ciąży na dzierżawcach, którzy zajmują dom lub mieszkanie, albo dają u siebie schronienie przybyszowi lub przyjmują go jako sublokatora, pracownika, służbę domową, domownika, członka rodziny i t. p.
(10)
O zastosowaniu powyższego postanowienia decyduje z urzędu lub na wniosek interesowanej osoby, albo też na żądanie władz zarząd gminy.
(11)
Od decyzji w tym względzie zarządu gminy może być wniesione odwołanie do właściwej władzy administracji ogólnej, która rozstrzyga ostatecznie.
(12)
Rozporządzenia szczegółowe, dotyczące kwestji prowadzenia domowych ksiąg meldunkowych bądź list, w przypadkach, przewidzianych w ustępie l paragrafu niniejszego, oraz dotyczące kwestji wykonania obowiązków meldunkowych w tychże przypadkach, wydawać będą w miarę potrzeby wojewódzkie władze administracji ogólnej - stosownie do ogólnych norm postępowania, wskazanych w art. 4, 7, 8, 9 i 11.
§  14.
(1)
Właściciel domu bądź osoba go zastępująca powinien upewnić się w dostateczny sposób co do prawdziwości danych, zawartych w zgłoszeniu (karcie) oraz co do tożsamości osoby w niem wyszczególnionej. W tym celu może on żądać uwiarogodnienia zawartych w zgłoszeniu lub karcie meldunkowej danych przez okazanie dokumentów, a w razie odmowy powinien zawiadomić o tem gminę.
(2)
Odmawiający uwiarogodnienia danych, zawartych w zgłoszeniu meldunkowem, będzie wezwany przez gminę do osobistego wylegitymowania się bądź okazania potrzebnych dowodów (§ 43 ust. 4).
(3)
Doręczenie zgłoszenia (karty) niepodpisanego, albo wypisanego nieczytelnie oraz niewypełnionego należycie bez usprawiedliwionych powodów, albo wreszcie doręczenie zgłoszenia (karty), nieodpowiadającego ściśle przepisanemu wzorowi, będzie uważane za niedopełnienie obowiązku, przewidzianego w §§ 11 bądź 13, o ile osoba, która niedbale dopełniła swego obowiązku, nie usunie braków na żądanie gminy.
§  15.
(1)
Niedostarczenie danych, o których mowa w § 13 ust. 1, 3 i 7, przez osobę do tego obowiązaną nie zwalnia właściciela domu lub osoby go zastępującej od obowiązku uskutecznienia zameldowania bądź wymeldowania we właściwym terminie.
(2)
W tym przypadku, należy wypełnić zgłoszenie (kartę) w miarę posiadanych informacyj. Powyższe stosuje się analogicznie również do głównego lokatora, głowy rodziny i pracodawcy (§ 13).
(3)
Postanowienia § 14 ust. 2 i 3 i § 16 ust. 4 będą przytem analogicznie stosowane.
§  16.
(1)
Niewykonanie obowiązków meldunkowych w czasie właściwym, albo wykonanie ich w sposób nieodpowiadający istotnemu stanowi rzeczy nie zwalnia od obowiązku dopełnienia wymaganych czynności w czasie późniejszym bądź dokonania odpowiedniego sprostowania lub uzupełnienia, gdy tylko braki zostaną spostrzeżone.
(2)
W razie, gdy z faktu dłuższego pobytu lub z innych okoliczności wynika, że osoba, zameldowana jako czasowo przebywająca, w rzeczywistości zamieszkuje w danym domu, albo odwrotnie, gdy z powodu dłuższej nieobecności lub z innych powodów należy wnosić, że osoba, zameldowana jako zamieszkała, w rzeczywistości przebywa tam tylko czasowo, - właściciel domu bądź osoba go zastępująca obowiązana jest zażądać potrzebnych wyjaśnień oraz dopełnić zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy odpowiednich czynności meldunkowych w myśl §§ 11 - 15.
(3)
Analogiczny obowiązek powiadomienia właściciela domu ciąży również na lokatorze głównym, głowie rodziny i pracodawcy.
(4)
W przypadkach, kiedy ustalenie faktu zamieszkania, pobytu bądź faktu zmiany miejsca zamieszkania nasuwa trudności, należy powiadomić gminę (art. 7 - 8), której obowiązkiem będzie przeprowadzenie z urzędu dalszych czynności. Powiadomienie to może nastąpić w formie ustnej albo pisemnej.
§  17.
(1)
Potwierdzenie, przewidziane w art. 12, wydaje gmina bądź bezpośrednio, bądź za pośrednictwem osoby, dokonywującej zameldowania lub wymeldowania, zależnie od żądania osoby interesowanej.
(2)
Potwierdzenie uskutecznia się przez umieszczenie daty i podpisu urzędnika oraz odciśnięcie pieczęci gminy na odpowiednim odcinku zgłoszenia lub karty.
(3)
Żądanie potwierdzenia wyraża się przez wypełnienie przeznaczonego do tego celu odcinka zgłoszenia lub karty. Potwierdzenie wydaje gmina jednocześnie z przyjęciem meldunku.
§  18.
(1)
Postanowienia §§ 11 - 17 stosuje się również do cudzoziemców.
(2)
Zameldowanie i wymeldowanie cudzoziemców dokonywa się przez wypełnienie jednego egzemplarza zgłoszenia (karty) wzorów Nr. Nr.: 1A, 2A, 3A lub 4A i dostarczenie go gminie łącznie z dwoma odpisami, sporządzonemi i potwierdzonemi przez właściciela domu lub osobę go zastępującą.
(3)
Jeden z dostarczonych gminie odpisów zgłoszenia (karty) cudzoziemca powinien być przez gminę niezwłocznie przesłany miejscowej powiatowej władzy administracji ogólnej.
(4)
Postanowień paragrafu niniejszego nie stosuje się do osób, wskazanych w art. 20 ust. 2.
§  19.
(1)
Zameldowanie i wymeldowanie pielgrzymek i wycieczek zbiorowych uskutecznia się w drodze uproszczonej, polegającej na doręczeniu właściwym władzom lub organom zbiorowej listy uczestników wycieczki zamiast indywidualnych kart meldunkowych.
(2)
Przy takim uproszczonym trybie postępowania stosowane będą następujące przepisy:
a)
Pielgrzymka lub wycieczka powinna być prowadzona przez kierownika pielgrzymki bądź wycieczki, zaopatrzonego w zaświadczenie, stwierdzające charakter pielgrzymki lub wycieczki i fakt jej zorganizowania pod przewodnictwem danej osoby.

Zaświadczenia takie wydają właściwe albo zainteresowane władze, instytucje lub organa państwowe i gminne - zależnie od okoliczności.

Polska wiza zbiorowa zastępuje zaświadczenie dla wycieczek przybywających z zagranicy.

Oprócz zaświadczenia kierownik wycieczki powinien posiadać przez siebie podpisaną listę uczestników wycieczki, o ile wymaganie to będzie zastrzeżone w zaświadczeniu.

b)
Obowiązek zawiadomienia o przybyciu bądź wyjeździe oraz obowiązek udzielenia potrzebnych do zameldowania lub wymeldowania informacyj (§ 13) jest dokonywany w zastępstwie uczestników wycieczki przez kierownika wycieczki.
c)
Obowiązek zameldowania lub wymeldowania wycieczki (pielgrzymki) dotyczy tylko osoby kierownika wycieczki i polega na:
aa)
podaniu gminie listy uczestników, a w przypadku zwolnienia od tego obowiązku - ilości uczestników pielgrzymki lub wycieczki;
bb)
wskazaniu czasu (ilości dni), w jakim pielgrzymka lub wycieczka ma przebywać w danej miejscowości;
cc)
podaniu imienia, nazwiska i adresu kierownika pielgrzymki lub wycieczki oraz
dd)
wskazaniu miejscowości, skąd pielgrzymka lub wycieczka wyruszyła.

Rozdział  III.

O meldunkach osób, podlegających powszechnemu obowiązkowi wojskowemu.

§  20.
(1)
Zameldowania i wymeldowania, przewidziane w § 474 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych, będą uskuteczniane łącznie z meldunkami, określonemi w art. 7-16, w sposób, ustalony w rozdziale 2 rozporządzenia niniejszego, i niezależnie od tego, czy wynikają one z tytułu wykonania powszechnego obowiązku wojskowego, czy też z tytułu wykonania ogólnych przepisów meldunkowych (art. 14 ust. 2, art. 23 ust. 2 i 3).
(2)
Na podstawie otrzymanych zgłoszeń i kart zameldowania bądź wymeldowania:

oficerów, podoficerów i szeregowców rezerwy lub pospolitego ruszenia, osób zakwalifikowanych do kategorji "A", które nie odbyły jeszcze obowiązkowej służby wojskowej, podoficerów i szeregowców służby czynnej, urlopowanych stale w myśl art. 74 ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym oraz podoficerów i szeregowców służby czynnej, urlopowanych stale wskutek czasowej niezdolności,

zarządy gmin wiejskich i miejskich sporządzają i przesyłają do Powiatowej Komendy Uzupełnień zawiadomienia wzoru Nr. 5, lecz tylko w przypadkach, gdy zgłoszenia dotyczą:

a)
przybycia do danej miejscowości na zamieszkanie,
b)
wyjazdu zagranicę,
c)
przyjazdu z zagranicy,
d)
wprowadzenia się do innego domu w tej samej miejscowości (zmiana adresu),
e)
przybycia do danej miejscowości na czasowy pobyt ponad 2 miesiące,
f)
powrotu z czasowego pobytu (pkt. e) do miejsca zamieszkania.
(3)
Zawiadomienia należy przesyłać do Powiatowej Komendy Uzupełnień, w której dana osoba znajduje się w ewidencji.
(4)
Przesyłanie zawiadomienia wzoru Nr . 5 Powiatowym Komendom Uzupełnień powinno nastąpić niezwłocznie po otrzymaniu odpowiedniego zgłoszenia (karty), a w przypadkach, przewidzianych w § 475 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych, niezwłocznie po osobistem stawieniu się w gminie osoby, której zgłoszenie (karta) dotyczy.
(5)
Postanowienia ust. 2 i 3 paragrafu niniejszego będą analogicznie stosowane:
a)
do zgłoszeń i kart zameldowania oraz wymeldowania oficerów i podoficerów zawodowych w stanie spoczynku oraz b. urzędników wojskowych;
b)
do zawiadomień o zgonach (§ 12) oficerów pospolitego ruszenia w wieku od 50 do 60 lat życia;
c)
do zawiadomień o zgonach (§ 12) oficerów i podoficerów zawodowych w stanie spoczynku oraz b. urzędników wojskowych bez wzglądu na wiek, przyczem obowiązek przesyłania zawiadomień, wskazanych w punkcie b) oraz c), ciąży na gminie miejsca zamieszkania osoby zmarłej.
(6)
Potwierdzenie dopełnienia obowiązku, przewidzianego w § 475 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych, uskutecznia gmina na dokumentach wojskowych lub poborowych, a w razie ich braku - w sposób, wskazany w § 17 (§ 478 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych).
(7)
Danych, potrzebnych do wypełnienia karty wymeldowania wzoru Nr . 4 (§ 13 ust. 7), obowiązana jest udzielić osoba, podlegająca wymeldowaniu, przez podpisanie i wypełnienie karty (§ 13 ust. 1). Postanowienia § 13 ust. 3 - 6 będą przytem analogicznie stosowane.
(8)
Rubrykę "stosunek do wojskowości" należy w zgłoszeniach (kartach) wypełniać bądź sprawdzać na podstawie wojskowego dokumentu osobistego lub dokumentu poborowego, przedstawionego przez osobę, której zgłoszenie (karta) dotyczy.
§  21.
(1)
W przypadkach osobistego zgłoszenia się (§ 475 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych) gmina jest obowiązana zbadać dokumenty wojskowe zgłaszającego się oraz sprawdzić treść otrzymanego zameldowania lub wymeldowania.
(2)
Jeżeli w chwili osobistego zgłoszenia się zameldowania lub wymeldowania jeszcze nie dostarczono gminie, urząd gminny obowiązany jest przyjąć meldunek ustny (lub pisemny), sporządzić odpowiednią kartę meldunkową stosownie do § 11 i potwierdzić zgłaszającemu się dopełnienie tego obowiązku w myśl § 20 ust. 6. Urząd gminny jest obowiązany w tych przypadkach zażądać natychmiast wyjaśnień co do niedostarczenia zgłoszenia (karty), spowodować jej dostarczenie (§ 16 ustęp 1), poczem po sprawdzeniu przesłać kartę meldunkową do P. K. U. (§ 20 ust. 2).
(3)
W przypadkach stwierdzenia, że osoba, której zgłoszenie (karta) dotyczy, nie posiada dokumentu wojskowego lub poborowego, albo posiada ten dokument sfałszowany lub zniszczony, tudzież w razie stwierdzenia niedopełnienia obowiązku meldunkowego, czy też innego naruszenia wskazanych wyżej przepisów meldunkowych, - urząd gminny jest obowiązany spisać odpowiedni protokół i przesłać go powiatowej władzy administracji ogólnej celem pociągnięcia winnego do odpowiedzialności. Fakt pociągnięcia do odpowiedzialności powinna gmina zaznaczyć na karcie meldunkowej, przesyłanej do Powiatowej Komendy Uzupełnień.
(4)
W stosunku do osób, które nie są obowiązane do osobistego zgłoszenia w gminie zmiany miejsca zamieszkania lub pobytu, fakt nieposiadania wojskowego dokumentu osobistego powinien być stwierdzony w rubryce "uwagi" zgłoszenia (karty) przez właściciela domu albo osobę obowiązaną do zawiadomienia o przybyciu lub wyjeździe.
(5)
Przeciwko osobom, które nie dopełnią obowiązku osobistego zgłoszenia się do gminy, gmina obowiązana jest wszcząć kroki, przewidziane w § 43 ust. 4.
§  22.
(1)
Właściciele domów lub osoby ich zastępujące obowiązani są niezwłocznie powiadomić gminy o wszelkich niedokładnościach lub zmianach, dotyczących meldunków, przewidzianych w §§ 474 i 475 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych, a w szczególności obowiązani są niezwłocznie powiadamiać gminy o osobach, które: a) zgłosiły wyjazd zagranicę, a faktycznie nie wyjechały, b) zmieniają często miejsce swego pobytu (komiwojażerowie, handlarze wędrowni i t. p.), c) są nieobecne w miejscu swego zamieszkania dłużej aniżeli 2 miesiące bez wymeldowania (§ 474, pkt. 4), d) których charakter pobytu w danej miejscowości jest nieustalony lub wątpliwy z punktu widzenia przepisów meldunkowych (§§ 14 - 16).
(2)
Analogiczny obowiązek powiadomienia właściciela domu ciąży również na lokatorze głównym, głowie rodziny i pracodawcy.
(3)
Meldunki, wskazane w ust. 1 § 20, powinny być również sprawdzane przez gminy w myśl § 43. We wszystkich przypadkach ujawnionych niedokładności lub wątpliwości, o których mowa w ust. 1 paragrafu niniejszego, gminy obowiązane są nadto wzywać osoby interesowane do osobistego zgłoszenia się, a to celem ustalenia stanu faktycznego lub kwestji odpowiedzialności, sprawdzenia odpowiednich meldunków i t. p., a w stosunku do osób, wskazanych w § 477 rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych, celem uzyskania od nich stałych adresów, umożliwiających przesyłanie im rozkazów wojskowych. W przypadku meldowania czasowej nieobecności przez osobę, podlegającą powszechnemu obowiązkowi wojskowemu, należy zażądać od niej wskazania miejsca, w którem zamierza przebywać, bądź też osoby, której ze skutkiem prawnym doręczenia ma być doręczony pisemny rozkaz wojskowy (np. karta powołania).
(4)
O wszelkich stwierdzonych niedokładnościach lub zmianach, dotyczących zgłoszeń i zawiadomień, wymienionych w § 20 lit a - f, gminy są obowiązane zawiadamiać niezwłocznie właściwe Powiatowe Komendy Uzupełnień.
(5)
Ewidencję osób, podlegających powszechnemu obowiązkowi wojskowemu, prowadzą gminy stosownie do § 24 i stosownie do otrzymywanych w tym względzie instrukcyj szczególnych.

Rozdział  IV.

O sposobie prowadzenia ewidencji ruchu ludności.

§  23.
(1)
Prowadzenie ewidencji i kontroli ruchu ludności (art. 2) polega na utrzymywaniu stałej ewidencji ludności, zamieszkałej w danej gminie, i zmian w składzie tejże ludności, oraz na utrzymywaniu ewidencji ludności, przebywającej w gminie czasowo.
(2)
Ewidencja ludności, zamieszkałej w gminie, prowadzi się przy pomocy rejestru mieszkańców i ksiąg pomocniczych, wskazanych w rozdziale V.
(3)
Zgłoszenia wzoru Nr. 1 i 2 (1A i 2A) są przechowywane przez gminy i służą do celów ewidencji ruchu ludności, stosownie do potrzeb gminy, przyczem zgłoszenia już nieaktualne każdego 10-ciolecia powinny być wydzielane w odrębne jednostki archiwalne.
(4)
Ewidencję ruchu ludności czasowo przebywającej prowadzi się stosownie do potrzeb gminy na podstawie kart zameldowania i wymeldowania (§ 11 i § 46 ust. 2), przechowywanych w układzie alfabetycznym nazwisk lub według ulic i Nr . domów bądź według poszczególnych wsi i osiedli. Karty nieaktualne tychże wzorów każdego roku są wydzielane w odrębne jednostki archiwalne.
(5)
Sposób prowadzenia archiwum, przechowywania zgłoszeń i kart, tudzież sposób prowadzenia kartotek ustalą gminy w wydanych przez siebie regulaminach (§ 46).
§  24.
(1)
Niezależnie od powyższych obowiązkowych dla każdej gminy form ewidencji, gminy mogą z własnej inicjatywy utrzymywać dodatkową ewidencję ruchu poszczególnych kategoryj ludności np. ewidencję osób, korzystających z opieki społecznej, dzieci w wieku szkolnym, stałą ewidencję osób, posiadających prawa wyborcze i t. p. (§ 46).
(2)
W miejscowościach, w których niema wojskowej komendy lokalnej (komendy garnizonu, komendy miasta, oficera placu), zarządy gminne prowadzą ewidencję meldunków oficerów, duchownych wojskowych, podoficerów i szeregowców służby czynnej, przybywających do danej miejscowości służbowo lub na urlop.
(3)
Zarządy gminne prowadzą taką samą ewidencję meldunków podoficerów i szeregowców, zwolnionych z wojska przed upływem ustawowego czasu czynnej służby wojskowej (urlopowanych stale), także w miejscowościach, w których są wojskowe komendy lokalne.
(4)
Ewidencję meldunków osób wyżej wymienionych zarządy gminne prowadzą w "książce meldunkowej osób wojskowych służby czynnej i podoficerów oraz szeregowców urlopowanych stale", której wzór i sposób prowadzenia określa instrukcja dla zarządów gminnych (urzędów meldunkowych) o prowadzeniu meldunków wojskowych.

Rozdział  V.

O rejestrze mieszkańców gminy i o księgach pomocniczych.

§  25.
Gminy bądź organa, obowiązane do utrzymywania ewidencji i kontroli ruchu ludności, prowadzą:
a)
rejestr mieszkańców gminy - według wzoru Nr. 6 lub 7,
b)
księgę kontroli ruchu ludności zamieszkałej w gminie - według wzoru Nr. 8 i 8A, która służy za podstawę do obliczeń ruchu ludności każdej gminy w okresie rocznym oraz za podstawę do kontroli czynności gminy, dotyczących prowadzenia rejestru mieszkańców i ksiąg pomocniczych (§§ 31 ust. 5, 33 ust. 2).
§  26.
(1)
Rejestr mieszkańców prowadzony jest:
a)
w formie księgi (wzór Nr. 6), albo też
b)
w postaci kartoteki z kart rodzinnych (wzór Nr. 7), układanej w porządku alfabetycznym według nazwiska głowy rodziny.
(2)
O wyborze jednego ze wskazanych wyżej systemów (księga, kartoteka) decydują gminy.
(3)
Rejestr mieszkańców, prowadzony w postaci księgi, może być podzielony na tomy (zeszyty) stosownie do alfabetycznego porządku ulic i bieżącego porządku numerów domów, albo według poszczególnych wsi i osiedli.
(4)
Jeżeli zastosowano podział według ulic, numerów domów, wsi lub innych zasadniczych działów na tomy (zeszyty), to do każdego tomu stosuje się wszelkie przepisy, dotyczące rejestru jako całości.
§  27.
(1)
W przypadku zaprowadzenia rejestru mieszkańców w formie księgi gmina obowiązana jest założyć i utrzymywać alfabetyczny skorowidz do tego rejestru.
(2)
W przypadku zaprowadzenia rejestru mieszkańców systemem kartoteki gmina obowiązana jest założyć i utrzymywać dodatkowo rejestr domów, zawierający spis wszystkich domów, zamieszkałych i niezamieszkałych według ich numeracji porządkowej (wzór Nr . 9). Postanowienia ust. 3 i 4 § 26 będą przytem analogicznie stosowane.
(3)
Rejestr domów powinien zawierać nadto wyszczególnienie według numerów porządkowych wszystkich mieszkań (lokali) każdego domu, imię i nazwisko głównego lokatora oraz sublokatora (sublokatorów) i osób, zamieszkujących tam z jakiegokolwiek innego tytułu (członkowie rodziny, służba domowa etc.), jeżeli noszą inne nazwiska, tudzież inne dane, stosownie do rubryk, wskazanych we wzorze. Poszczególnych członków rodzin, noszących jedno i to samo nazwisko i zajmujących wspólne mieszkanie, nie wymienia się, lecz tylko podaje się ogólną ich ilość (łącznie z głową rodziny).
(4)
Postanowień ustępu poprzedzającego nie stosuje się do hoteli, szpitali i t. p. zakładów, przeznaczonych dla osób, chwilowo tam przebywających. Wyjątek stanowią mieszkania administracji, personelu służbowego lub innych osób, stale w tych zakładach zamieszkałych.
(5)
Wyszczególnienie mieszkań nie jest również wymagane w zakładach i instytucjach, prowadzących gospodarstwo domowe pod wspólnym zarządem, jak np. bursach, przytułkach dla starców lub osób nieuleczalnie chorych, sierocińcach, klasztorach i t. p.
(6)
W gminach wiejskich wyszczególnienie mieszkań w poszczególnych domach może być zaniechane w przypadkach, gdy domy nie składają się z większej ilości mieszkań.
(7)
Sposób dokonania numeracji domów tudzież numeracji mieszkań w poszczególnych domach określą w miarę potrzeby rozporządzenia właściwych wojewodów.
§  28.
(1)
Księgę meldunkową, przewidzianą w art. 5, prowadzi się według wzoru Nr. 10, wpisując do niej wszystkie osoby, przybywające i opuszczające zakład.
(2)
Listy, przewidziane w tymże artykule, prowadzi się według wzoru Nr. 10A. Powinny one zawierać wykaz osób, przebywających w zakładzie.

Rozdział  VI

O prowadzeniu rejestru mieszkańców.

§  29.
(1)
Rejestr powinien zawierać nazwiska wszystkich osób, zamieszkałych w gminie, oraz wszelkie zmiany, dotyczące zarówno składu mieszkańców gminy i ich stanu rodzinnego, jak i ich miejsca zamieszkania.
(2)
Nikt nie może być zapisany do rejestru w dwóch lub więcej gminach równocześnie.
(3)
W razie zmiany miejsca zamieszkania powinno nastąpić skreślenie z rejestru jednej gminy i zapisanie do rejestru drugiej. Datę skreślenia bądź zapisania stanowią: data faktycznego opuszczenia miejsca poprzedniego zamieszkania, bądź data przybycia do miejsca nowego zamieszkania.
(4)
Osoby, zamieszkujące zwykle w dwóch lub więcej gminach, mogą być zapisane tylko w jednej z nich, a mianowicie w tej, która stanowi siedzibą główną (§ 9).
§  30.
(1)
Z wyjątkiem przypadków, przewidzianych w § 36, zapisanie i skreślenie z rejestru dokonywa się na podstawie dowodu zamieszkania bądź dowodu zmiany miejsca zamieszkania, które zainteresowane gminy przesyłają sobie w drodze wzajemnej wymiany odpowiednich zawiadomień (wzór A, B, C, D i E).
(2)
Zawiadomienie wzoru A, czyli dowód zmiany miejsca zamieszkania, stwierdzający fakt opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania, przesyła gmina, która otrzymała zgłoszenie wzoru Nr. 2 albo zawiadomienie wzoru C, do gminy nowego miejsca zamieszkania osoby wymeldowanej, o ile gmina ta znajduje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
(3)
Zawiadomienie wzoru B, czyli dowód zamieszkania, jest stwierdzeniem faktu zamieszkania i zapisania do rejestru mieszkańców osoby, której zamiar zmiany miejsca zamieszkania był zapowiedziany zawiadomieniem wzoru A.
(4)
Zawiadomienie wzoru C przesyła gmina w przypadku skonstatowania u siebie faktu zamieszkania osoby, o której nie otrzymano zawiadomienia wzoru A z gminy poprzedniego jej zamieszkania. Zawiadomienie to w odróżnieniu od zawiadomienia wzoru B, zawiera nadto prośbę o nadesłanie dowodu zmiany miejsca zamieszkania wzoru A.
(5)
Zawiadomienie wzoru D jest odpowiedzią na zawiadomienie wzoru A lub C w przypadkach negatywnego wyniku poszukiwań.
(6)
Zawiadomienie wzoru E przesyła się w celu ponaglenia odpowiedzi na zawiadomienie wzoru A lub C.
(7)
Jeżeli po wysłaniu zawiadomienia wzoru A lub C okaże się, że osoba, o którą chodzi, zamieszkuje bądź zamieszkiwała ostatnio w innej gminie, aniżeli gmina, do której wysłano zawiadomienie, gmina wysyłająca obowiązana jest przesłać ponowne zawiadomienie odpowiedniego wzoru pod właściwym adresem.
(8)
Osoba skreślona albo zapisana do rejestru mieszkańców może żądać od właściwej gminy wydania jej odpisu dowodu zmiany miejsca zamieszkania (wzór A) bądź dowodu zamieszkania (wzór B). Za wydanie takiego dowodu gminy mogą pobierać opłaty w wysokości określonej regulaminem (§ 46).
§  31.
(1)
Zawiadomienie wzoru A i C powinno być wysłane niezwłocznie t. j. bezpośrednio po otrzymaniu zgłoszenia zmiany miejsca zamieszkania lub zgłoszenia zamieszkania, bądź od chwili otrzymania wiadomości o fakcie, który ma być potwierdzony w drodze wymiany zawiadomień (§ 32).
(2)
Najpóźniej dnia 15 po otrzymaniu zawiadomienia gmina obowiązana jest przesłać żądaną odpowiedź.
(3)
O ile gmina, wysyłająca zawiadomienie wzoru A lub C, nie otrzyma żądanej odpowiedzi w ciągu 21 dni, obowiązana jest wystosować ponaglanie wzoru E.
(4)
W braku odpowiedzi w ciągu dalszych dni 14, gmina obowiązana jest przesłać zawiadomienie wzoru E powiatowej władzy administracji ogólnej, terytorjalnie właściwej dla gminy, która nie udzieliła odpowiedzi.
(5)
Przebieg powyższej korespondencji powinien być uwidoczniony w odpowiednich rubrykach księgi kontroli ruchu ludności (§ 25 punkt b).
§  32.
(1)
Jeżeli po wysłaniu zawiadomienia wzoru A okaże się, że dowód zamieszkania wzoru B nie może być uzyskany, ponieważ osoba wymeldowana nie zamieszkała w miejscowości, wskazanej przez nią w zgłoszeniu zmiany miejsca zamieszkania, gmina, którą wymeldowany opuścił, powinna z urzędu ustalić nowe miejsce zamieszkania, wszczynając niezbędne dochodzenia (§ 43), oraz spowodować odpowiednie sprostowanie wymeldunku (§ 16 ust. 1).
(2)
Gminy obowiązane są postępować w powyższy sposób również w przypadkach, kiedy stwierdzone zostanie, że osoba, zamieszkała w gminie, opuściła swą dotychczasową siedzibę bez wymeldowania.
(3)
Analogiczny obowiązek ciąży także na gminie, która ustali, że na jej obszarze obrała sobie miejsce zamieszkania osoba, co do której nie otrzymano zawiadomienia wzoru A.
§  33.
(1)
Miejscem poprzedniego zamieszkania osoby, przybyłej na zamieszkanie do pewnej gminy z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska, a zamieszkałej poprzednio na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (reemigracja, repatrjacja), jest gmina, w której osoba ta zamieszkiwała bezpośrednio przed opuszczeniem granic Rzeczypospolitej Polskiej i tam też powinno być skierowane zawiadomienie wzoru C.
(2)
Do osób, które przybyły na zamieszkanie (stały pobyt, osiedlenie się) z zagranicy i nie zamieszkiwały nigdy przedtem w Rzeczypospolitej Polskiej (imigracja), oraz osób, które przenoszą swe miejsce zamieszkania poza granice Rzeczypospolitej Polskiej (emigrują) postanowienia § 30 ust. 1-5 nie będą stosowane. W przypadkach takich w odpowiednich rubrykach księgi kontroli ruchu ludności należy uczynić stosowną adnotację (§ 31 ust. 5).
§  34.
W przypadkach:
a)
braku informacyj co do nowego miejsca zamieszkania osoby, która wyprowadziła się z danej gminy,
b)
wyjazdu na zamieszkanie poza granice Rzeczypospolitej Polskiej bądź na obszar W. M. Gdańska,
c)
braku informacyj co do poprzedniego miejsca zamieszkania oraz braku miejsca zamieszkania wogóle (§ 10 ustęp 3),
d)
przybycia na zamieszkanie do gminy z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska (§ 33),

gminy, na których ciąży obowiązek dokonania czynności wskazanych w § 30, powinny w terminie dni 30 przesłać stosownie do okoliczności zgłoszenie Nr. 1 lub 2 bądź 1A lub 2A do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie zgłoszenia te będą utrzymywane w osobnej ewidencji. W przypadkach, wskazanych w punktach a) oraz c), zgłoszenie takie powinno być przesłane po uprzedniem dokonaniu poszukiwań (§ 32) w terminie 6 miesięcy od dnia zamieszkania w gminie bądź od dnia wyprowadzenia się z gminy danej osoby, a w przypadkach, wskazanych w punktach b) oraz d), - w terminie dni 30.

§  35.
(1)
Gminy i organa, prowadzące ewidencję i kontrolę ruchu ludności, obowiązane są sprawdzić dane, które mają być wciągnięte do rejestru.
(2)
Treść zapisu w każdej rubryce rejestru powinna być potwierdzona właściwemi dokumentami i dowodami.
(3)
Rubryki, których treść nie może być potwierdzona w sposób powyższy, powinny być pozostawione bez wypełnienia aż do czasu, uzyskania właściwych dowodów.
§  36.
(1)
Skreślenie z rejestru osób, zamieszkałych w gminie, może nastąpić również bez wymiany zawiadomień (§ 30 ustęp 1), na podstawie posiadanych przez gminę dowodów lub zgłoszeń:
a)
w razie śmierci osoby zapisanej do rejestru,
b)
w razie jej wyjazdu w celu osiedlenia się poza granicami. Rzeczypospolitej (emigracji) lub na obszarze W. M, Gdańska,
c)
w razie opuszczenia miejsca zamieszkania w danej gminie, o ile nowe miejsce zamieszkania pomimo przedsięwziętych kroków (§ 32) nie zostało ujawnione w ciągu pięciu miesięcy.
(2)
Zapisanie do rejestru z pominięciem trybu postępowania, przewidzianego w § 30, może nastąpić:
a)
z decyzji gminy, powziętej na podstawie dostarczonych jej dokumentów (§ 35), w przypadku urodzenia się dziecka z rodziców, zamieszkałych w danej gminie,
b)
na podstawie decyzji miejscowej powiatowej władzy administracji ogólnej:
aa)
w przypadkach braku miejsca zamieszkania wogóle (§ 10 ustęp 3),
bb)
w przypadkach braku wiadomości co do poprzedniego miejsca zamieszkania, o ile ono pomimo przedsięwziętych kroków nie zostało ujawnione w ciągu 5 miesięcy (§ 32) oraz
cc)
w przypadkach przybycia do gminy na zamieszkanie z zagranicy (§ 33 ust. 1 i 2).
§  37. 2
(1)
Prowadzący akta stanu cywilnego powinni w ciągu pierwszych 15 dni miesięcy: stycznia, kwietnia, lipca i października każdego roku przesyłać do gminy zamieszkania wyciągi z aktów stanu cywilnego, dotyczące każdego indywidualnie przypadku urodzenia zgonu tudzież zawarcia związku małżeńskiego, zarejestrowanego przez nich w ciągu poprzedniego kwartału. Wyciągi powyższe powinny zawierać oznaczenie odpowiedniej księgi i numer aktu, tudzież dane, wyszczególnione dla każdego przypadku w § 12. Zawiadomienie o zaślubinach powinno zawierać: a) numer rejestru, b) dzień, miesiąc, rok zaślubin, c) nazwisko i imiona, zawód, datę i miejsce urodzenia (miejscowość, gmina, powiat), miejsce zamieszkania, imiona rodziców każdego z małżonków. Zawiadomienia powyższe oraz wyciągi z ksiąg stanu cywilnego, przewidziane w art. 3 ust. 2, sporządzane być powinny według wzorów Nr. Nr. 15, 16 i 17.
(2)
Prowadzący akta stanu cywilnego powinni również powiadomić w tychże terminach gminy zamieszkania o wszelkich zmianach aktów tych dotyczących, jak sprostowanie jakiejś okoliczności w akcie, zmiana nazwiska, uznanie, zrównanie, uprawnienie, przysposobienie, unieważnienie małżeństwa, rozwód itp.
§  38.
Otrzymane przez gminę w myśl § 12 zawiadomienia (o zgonie, urodzinach i t. p.), dotyczące osób, czasowo w gminie przebywających, t. j. osób, zamieszkałych w innej gminie, powinny być niezwłocznie przesłane do gminy ich miejsca zamieszkania.
§  39.
(1)
W przypadkach nadania lub stwierdzenia obywatelstwa polskiego, uznania za obywatela polskiego, wystawienia zaświadczenia o obywatelstwie polskiem na dowodzie osobistym (art. 19), pozbawienia, utraty lub zrzeczenia się obywatelstwa polskiego, oraz w wypadkach udzielenia zezwolenia na zmianę nazwiska władza, która wydała odpowiedni akt administracyjny, obowiązana jest powiadomić o tem w terminie dni 10 gminę miejsca zamieszkania osoby, której orzeczenie dotyczy, a to celem poczynienia odpowiednich adnotacyj we właściwych rubrykach rejestru.
(2)
Władza administracji ogólnej powiadamia również gminę o wiadomych jej przypadkach zmiany przynależności państwowej osiedlonego w Polsce cudzoziemca, tudzież o wszelkich innych aktach administracyjnych, dotyczących faktów, będących przedmiotem, zapisu w rejestrze mieszkańców, bądź wymagających poczynienia odpowiednich zmian lub adnotacyj w poszczególnych rubrykach tegoż rejestru.
§  40.
Zapisanie do rejestru cudzoziemca może nastąpić tylko z decyzji właściwej władzy administracji ogólnej.
§  41.
(1)
Dane rejestru mieszkańców będą sprawdzane na podstawie wyników każdorazowego powszechnego spisu ludności.
(2)
Kwestję użycia do tego celu operatów powszechnego spisu ludności reguluje art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 października 1919 r. o organizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. R. P. Nr. 85, poz. 464).

Rozdział  VII.

Postanowienia szczególne.

§  42.
(1)
Gminy obowiązane są utrzymywać księgi, rejestry i kartoteki, przewidziane w rozdziale IV i V oraz akta, dotyczące prowadzenia ewidencji i kontroli ruchu ludności we wzorowym porządku i przechowywać je w sposób, zabezpieczający przed zniszczeniem.
(2)
W przypadku zniszczenia rejestru mieszkańców wojewódzka władza administracji ogólnej zarządzi założenie nowego rejestru na podstawie wyników powszechnego spisu ludności (§ 41 ust. 2) albo też w drodze ankiety wzoru Nr. 11, 11A i 12, jeżeli założenie rejestru miałoby nastąpić w okresie pomiędzy dwoma powszechnemi spisami ludności.
§  43.
(1)
Gminy obowiązane są utrzymywać ciągłą kontrolę ruchu ludności przez zorganizowanie systematycznego nadzoru nad należytem przestrzeganiem przez ludność postanowień, dotyczących meldunków.
(2)
W wyniku dokonanej kontroli gmina obowiązana jest z własnej inicjatywy przedsięwziąć potrzebne kroki do poczynienia odpowiednich poprawek w rejestrze mieszkańców bądź do wykonania postanowień § 16 ust. 1 i 4 tudzież §§ 29 - 38.
(3)
Właściciele domów lub osoby ich zastępujące (art. 9) tudzież osoby, obowiązane do udzielenia danych, potrzebnych do zameldowania lub wymeldowania (art. 10), obowiązane są udzielić gminom oraz urzędnikom, działającym z ramienia gminy, wszelkich potrzebnych w tym zakresie informacyj.
(4)
W razie potrzeby ustalenia tożsamości lub ustalenia innych danych, wymaganych przy prowadzeniu rejestru mieszkańców (§ 35 ust. 1 i 2), gmina może żądać osobistego stawiennictwa osoby, której dane te dotyczą lub osoby, obowiązanej do udzielenia tych danych (art. 10), w celu wylegitymowania bądź przedstawienia gminie potrzebnych dokumentów.
(5)
W przypadkach niewykonania obowiązków meldunkowych albo w razie niewykonania zarządzeń, wydanych na podstawie rozporządzenia niniejszego przez władze do tego powołane, będą w granicach niezbędnej potrzeby stosowane środki postępowania przymusowego (Dz. U. R. P. z 1928 r. Nr. 36, poz. 342).
(6)
Rozporządzenia szczegółowe, dotyczące unormowania kwestji kontroli, przewidzianej w paragrafie niniejszym oraz w § 45, wydawać będą w miarę potrzeby wojewódzkie władze administracji ogólnej na zasadzie art. 22.
§  44.
(1)
Właściwa władza administracji ogólnej obowiązana jest co najmniej raz do roku dokonać lustracji czynności gmin w zakresie prowadzenia ewidencji i kontroli ruchu ludności, badając stan i prawidłowość prowadzenia ksiąg i rejestrów oraz sposób ich przechowywania (§ 42 ust. 1).
(2)
Niezależnie od tego księgi i rejestry powinny być badane przy okazji każdej inspekcji, dokonywanej przez te władze.
§  45.
(1)
Ze względu na interesy bezpieczeństwa i spokoju publicznego nadzór nad przestrzeganiem przez ludność obowiązków meldunkowych należy również do organów Policji Państwowej.
(2)
Organa Policji Państwowej będą wspierały organa gminne przy wykonywaniu przez nie nadzoru, przewidzianego w § 43.
(3)
Organa Policji Państwowej obowiązane są powiadamiać gminę o każdym spostrzeżonym fakcie, wymagającym sprostowania w rejestrze mieszkańców bądź wymagającym dopełnienia zaniechanego obowiązku (§ 16). Doniesienia o przypadkach naruszenia przepisów w tym względzie (art. 24 i 25) należy kierować według właściwości.
§  46.
(1)
Organizację biur meldunkowych i ewidencji ruchu ludności w gminie oraz ich tryb urzędowania określą regulaminy, uchwalone przez zarządy gmin, a zatwierdzone przez właściwe władze administracji ogólnej. W stosunku do gmin wiejskich będą w tym przypadku właściwe powiatowe władze administracji ogólnej przy współudziale wydziału powiatowego, a w stosunku do wszystkich gmin miejskich - wojewódzkie władze administracji ogólnej przy współudziale wydziału wojewódzkiego z głosem stanowczym.
(2)
W miarę potrzeby i stosownie do warunków lokalnych gminy mogą wprowadzić regulaminowo w trybie wyżej przewidzianym następujące uproszczenia przy wykonywaniu obowiązków meldunkowych, określonych w §§ 11 - 17 i 19:
a)
mogą zwolnić od obowiązku dostarczania zgłoszeń i kart w 2 egzemplarzach (§ 11 ust. 1), jeżeli jeden egzemplarz tych zgłoszeń i kart okazałby się ze względu na lokalne warunki wystarczający dla potrzeb gminy,
b)
mogą określić tryb postępowania wyjątkowego (§ 13 ust. 6) w przypadkach, gdy przyjmowanie przez właściciela domu zgłoszeń i kart na miejscu okazałoby się niemożliwe ze względów lokalnych,
c)
mogą również określić tryb postępowania wyjątkowego, dopuszczającego przyjmowanie meldunków ustnych, w przypadkach, gdy okazałoby się to wskazane ze względów na warunki lokalne,
d)
mogą ustalić odrębne wzory zgłoszeń, przeznaczonych do uproszczonego meldowania zmian zamieszkania w obrębie gminy (zmiany adresów) z dopuszczeniem meldowania członków rodziny (ojca, matki i dzieci do lat 18) na wspólnym formularzu.
e)
mogą ustalić skrócone formularze kart meldunkowych wzamian wzorów Nr . 3 i 4 przy meldunkach osób, czasowo w gminie przebywających, oraz skrócony formularz zgłoszenia wzorów Nr. 2 z dopuszczeniem meldowania członków rodziny (ojca, matki i dzieci do lat 18) na wspólnym formularzu.
(3)
W gminach, w których rejestr mieszkańców prowadzony jest w postaci kartoteki, wymiary kart zameldowania, i wymeldowania wzorów Nr. Nr. 3 i 4 (3A, 4A) oraz 13 i 14 mogą być w drodze regulaminu i w miarę potrzeby dostosowane do wymiarów kart rodzinnych wzoru Nr. 7.
(4)
Wzór karty rodzinnej (wzór Nr. 7) tudzież wzory zawiadomień (wzory A, B, C, D, E) i inne wzory druków, przewidzianych rozporządzeniem niniejszem, mogą być w drodze regulaminu zmienione w takiej mierze, w jakiej okaże się to niezbędne w przypadku organizowania pracy biura ewidencji ruchu ludności systemem mechanicznym.
(5)
Zmiany powyższe wzoru karty rodzinnej i zawiadomień mogą dotyczyć tylko układu poszczególnych rubryk oraz techniki drukowania zawartych w nich danych. Opuszczanie rubryk lub informacyj, przewidzianych we wspomnianych wzorach, albo zmiany treści tychże rubryk nie są dopuszczalne.
§  47.
Obowiązki gmin w zakresie prowadzenia ewidencji i kontroli ruchu ludności przekazuje się:
a)
na terenie gmin wiejskich i obszarów dworskich województwa poznańskiego - wójtostwom, do czasu zorganizowania na tym terenie gmin zbiorowych w myśl art. 91 i 92 ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz. U. R. P. Nr. 35, poz. 294),
b)
na terenie gmin województwa śląskiego, wymienionych w rozporządzeniach szczegółowych tego wojewody, władzom, wykonywającym na obszarze poszczególnych gmin wiejskich i miejskich policję miejscową,
c)
na terenie gmin rejonów fortecznych i pasa granicznego, wymienionych w rozporządzeniach szczegółowych właściwych wojewodów, - miejscowym organom Policji Państwowej.
§  48.
Obowiązki gmin, przewidziane w rozporządzeniu niniejszem, mogą być na terenach uzdrowiskowych powierzone zarządom tych terenów. Rozporządzenia szczegółowe w tym zakresie wydają właściwi terytorjalnie wojewodowie.
§  49.
(1)
W pomieszczeniach i budynkach, zajmowanych i zarządzanych przez wojsko, tudzież w koszarach i innych miejscach postoju oddziałów armji (art. 20 ust. 1) obowiązki właściciela domu, przewidziane w art. 4, 5, 7, 8 i 11 (§§ 11-22), ciążą na administratorach gmachów (komendantach gmachów). Władze wojskowe, zajmujące te gmachy lub niemi zarządzające, podają do wiadomości gmin nazwiska administratorów (komendantów) gmachów w myśl art. 9.
(2)
Do osób, podlegających zameldowaniu i wymeldowaniu w takich gmachach i miejscach postoju oddziałów armji, nie należą podoficerowie i szeregowcy, odbywający obowiązkową służbę czynną, podchorążowie, pełniący czynną służbę wojskową, oraz oficerowie, podoficerowie i szeregowcy rezerwy, odbywający ćwiczenia wojskowe lub dodatkowe ćwiczenia wojskowe, albo też służbę wojskową na skutek zarządzenia Rady Ministrów, gdy bezpieczeństwo Państwa tego wymaga.
(3)
Postanowienia ust. 1 paragrafu niniejszego będą analogicznie stosowane do wszelkich domów i gmachów, znajdujących się pod zarządem instytucyj lub władz rządowych i samorządowych, tudzież do wszelkich zakładów publicznych i prywatnych, jako to: zakładów wychowawczych, konwiktów, klasztorów, seminarjów, burs, przytułków i t. p.
§  50.
Przewidziany w art. 5 obowiązek prowadzenia ksiąg meldunkowych w hotelach i t. p. zakładach tudzież list uskutecznia się przy pomocy wzorów Nr. 10 i 10A.
§  51.
(1)
Postanowienia rozporządzenia niniejszego nie dotyczą osób, korzystających z przywileju zakrajowości, tudzież lokali i pomieszczeń bądź to zajmowanych przez powyższe osoby, bądź też służących do celów urzędowania przedstawicielstw dyplomatycznych. W przypadkach wątpliwych rozstrzyga Minister Spraw Zagranicznych.
(2)
Czynności meldowania innych osób, wyszczególnionych w art. 20 ust. 2, przez osoby do tego zobowiązane dokonywane będą zgodnie z postanowieniami rozporządzenia niniejszego.
(3)
Jako dokumenty legitymacyjne (art. 17) osób, wskazanych w art. 20 ust. 2, służyć będą: legitymacje, wydanie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, zaświadczenia specjalne, wystawiane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych lub przez podległe Ministerstwu Spraw Zagranicznych urzędy dyplomatyczne, tudzież paszporty dyplomatyczne lub służbowe.

Rozdział  VIII.

Postanowienia przejściowe i końcowe.

§  52.
Postanowienia, przewidziane w punktach a) oraz c) § 34, wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1935 r.
§  53.
Karty ankiety wzorów Nr 11, 11A i 12 (§ 42 ust. 2) powinny być przechowywane przez gminy narówni ze zgłoszeniami i kartami zameldowania oraz wymeldowania stosownie do § 23.
§  54.
(1)
Istniejące dotychczas księgi meldunkowe (księgi ludności stałej i niestałej, księgi stanowe i t. p.) powinny być zamknięte, sprawdzone i przechowywane przez gminę stosownie do § 42 ustęp l i § 44 ustęp 1.
(2)
Przechowywanie tych ksiąg może być, jeżeli tego zajdzie potrzeba, powierzone powiatowym władzom administracji ogólnej.
(3)
O zamknięciu i oddaniu do przechowania ksiąg powinien być w każdym przypadku sporządzony dokładny protokół.
(4)
Szczegółowe w tym względzie zarządzenia wydadzą terytorjalnie właściwe władze administracji ogólnej.
§  55.
Sposób prowadzenia ksiąg i rejestrów, przewidzianych w rozporządzeniu niniejszem, określa instrukcja Ministra Spraw Wewnętrznych. Instrukcja Ministra Spraw Wewnętrznych, wydana w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych i Ministrem Spraw Zagranicznych, ustala obowiązki gmin i urzędów konsularnych w zakresie prowadzenia przez te urzędy ewidencji i kontroli ruchu osób, podlegających obowiązkowi wojskowemu.
§  56.
Pojęcie "stałego miejsca zamieszkania", użyte w rozporządzeniu Ministra Spraw Wojskowych do ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, należy rozumieć jako "zamieszkanie" w znaczeniu § 3 ust. 2 rozporządzenia niniejszego.
§  57.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Jednocześnie traci moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 października 1930 r. o meldunkach i księgach ludności (Dz. U. R. P. Nr. 84, poz. 658) i rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12 maja 1931 r. o ewidencji i ruchu ludności (Dz. U. R. P. Nr. 47, poz. 409).
ZAŁĄCZNIKI 3
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

Wzór Nr. 1.

ZGŁOSZENIE ZAMIESZKANIA

grafika

Wzór Nr. 2.

ZGŁOSZENIE ZMIANY MIEJSCA ZAMIESZKANIA

grafika

Wzór Nr. 3.

KARTA ZAMELDOWANIA

grafika

Wzór Nr. 4.

KARTA WYMELDOWANIA

grafika

Wzór Nr. 1-A.

ZGŁOSZENIE ZAMIESZKANIA

grafika

Wzór Nr. 2A

ZGŁOSZENIE ZMIANY MIEJSCA ZAMIESZKANIA

grafika

Wzór Nr. 3A

KARTA ZAMELDOWANIA

grafika

Wzór Nr. 4-A

KARTA WYMELDOWANIA

grafika

Wzór Nr. 5.

KARTA MELDUNKOWA

grafika

Wzór Nr. 6.

REJESTR MIESZKAŃCÓW.

grafika

Wzór Nr. 7.

KARTA RODZINNA

grafika

Wzór Nr. 8.

KSIĘGA KONTROLI RUCHU LUDNOŚCI

grafika

Wzór Nr. 8 A.

KSIĘGA KONTROLI RUCHU LUDNOŚCI

grafika

Wzór Nr. 9.

REJESTR DOMÓW

grafika

Wzór A.

Dowód zmiany miejsca zamieszkania.

grafika

Wzór B.

DOWÓD ZAMIESZKANIA

grafika

Wzór C.

Zawiadomienie.

grafika

Wzór D.

ZAWIADOMIENIE.

grafika

Wzór E

PONAGLENIE.

grafika

Wzór Nr. 10.

KSIĄŻKA MELDUNKOWA

grafika

Wzór Nr. 10-A

LISTA OSÓB PRZEBYWAJĄCYCH

grafika

Wzór Nr. 11.

ANIKETA A.

grafika

Wzór Nr. 11-A.

Arkusz zbiorczy do ankiety wzoru Nr. 11 *)

grafika

Wzór Nr. 12.

ANKIETA B.

grafika

Wzór Nr. 13.

KARTA ZAMELDOWANIA

dla czasowo przebywających w hotelach i t. p. zakładach oraz w miejscowościach letniskowych, kuracyjnych i t. p.

grafika

Wzór Nr. 14.

KARTA WYMELDOWANIA

dla czasowo przebywających w hotelach i t. p. zakładach oraz w miejscowościach letniskowych, kuracyjnych i t. p.

grafika

Wzór Nr. 15.

WYPIS Z AKTU ŚLUBU *)

grafika

Wzór Nr. 16.

WYPIS Z AKTU ŚMIERCI *)

grafika

Wzór Nr. 17.

WYPIS Z AKTU URODZENIA *)

grafika

Wzór Nr. 18.

POŚWIADCZENIE ZAMIESZKANIA

grafika

1 § 12 ust. 6 skreślony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 listopada 1947 r. (Dz.U.48.2.7) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 1948 r.
2 § 37 zmieniony przez § 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 listopada 1947 r. (Dz.U.48.2.7) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 1948 r.
3 Załączniki zmienione przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 listopada 1947 r. (Dz.U.48.2.7) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 stycznia 1948 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1934.54.489

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Meldunki i księgi ludności.
Data aktu: 23/05/1934
Data ogłoszenia: 26/06/1934
Data wejścia w życie: 26/06/1934