Zaopatrzenie byłych skazańców politycznych.

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ

z dnia 6 marca 1928 r.

o zaopatrzeniu byłych skazańców politycznych.

Na podstawie art. 44 ust. 6 Konstytucji i ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta Rzeczypospolitej do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr. 78, poz. 443) postanawiam co następuje:

Art.  1.

(1) Zaopatrzenie ze Skarbu Państwa przysługuje na zasadzie niniejszego rozporządzenia:

a) osobom, które za działalność, zmierzającą do odzyskania niepodległości Państwa Polskiego lub zjednoczenia ziem polskich, wchodzących w skład Państwa Polskiego, wyrokami sądów państw obcych, względnie orzeczeniami lub zarządzeniami władz administracyjnych lub wojskowych, zostały skazane na karę ciężkiego więzienia, albo inną karę pozbawienia wolności, na przeciąg co najmniej jednego roku, względnie karę osiedlenia;

b) osobom, które aresztowane za działalność określoną pod literą a), jako podejrzane o zdradę stanu lub inne zbrodnie polityczne, zagrożone karą śmierci, ciężkich robót, pozbawienia wolności na przeciąg co najmniej jednego roku, względnie karą osiedlenia - pozostawały łącznie w aresztach, w więzieniach śledczych lub w obozach koncentracyjnych przynajmniej przez jeden rok;

c) osobom, które za działalność określona pod literą a) w drodze administracyjnej zostały zesłane przez władze rosyjskie przynajmniej na okres dwóch łat na Syberję (do b. gubernij: jenisejskiej, irkuckiej, tobolskiej lub tomskiej, albo na obszary: amurski, jakucki, przymorski lub zabajkalski, oraz na Sachalin), lub do b. gubernij: archangielskiej, wiackiej i wołogodzkiej;

d) wdowom i sierotom do 18 roku życia włącznie po straconych na podstawie wyroków za działalność określoną pod lit. a), tudzież pozostałym po osobach wyliczonych pod lit, a), b) i c), wdowom poślubionym przed przyznaniem zaopatrzenia, oraz sierotom do 18 roku życia włącznie, pochodzącym z małżeństwa zawartego przez b. skazańca przed przyznaniem mu zaopatrzenia jako b. skazańcowi politycznemu, o ile osoby te nie posiadają środków zapewniających utrzymanie;

e) rodzicom, po straconych lub zmarłych b. skazańcach politycznych, objętych lit. a), o ile stracony lub zmarły skazaniec nie pozostawił wdowy lub dzieci i o ile rodzice nie pobierają żadnego innego zaopatrzenia, ze Skarbu Państwa, albo też z jakiegokolwiek bądź innego tytułu z funduszów publicznych, lub też nie posiadają innych środków zapewniających utrzymanie.

(2) Osobom wymienionym pod lit. a), b) i c), służy prawo do zaopatrzenia, jeżeli osoby te nie posiadają środków zapewniających utrzymanie, a nadto utraciły co najmniej 50% zdolności do zarobkowania lub przekroczyły 55 rok życia.

(3) 1 Przez posiadanie środków, zapewniających utrzymanie, rozumieć należy uzyskiwanie przez daną osobę dochodu, który powiatowa władza administracji ogólnej uzna za wystarczający na pokrycie koniecznych potrzeb życiowych, t. j. za stanowiący minimum egzystencji w danej miejscowości.

Art.  2. ²

(1) Zaopatrzenie osób, wymienionych w art. 1 pod lit. a), b) i c), wynosi miesięcznie w miejscowościach zaliczonych do klasy A - 125 zł dla samotnych i 150 zł dla żonatych, w miejscowościach zaliczonych do klasy B - 100 zł dla samotnych i 120 zł dla żonatych, w miejscowościach zaliczonych do klasy C - 80 zł dla samotnych i 100 zł dla żonatych.

(2) Przy ustalaniu wysokości zaopatrzeń byłych skazańców politycznych obowiązuje podział miejscowości na klasy, ustalony w załączniku do art. 17 ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidzkiem (Dz. U. R. P. Nr. 26, poz. 238) ze wszelkiemi późniejszemi zmianami i uzupełnieniami.

(3) Zaopatrzenie w wymiarze dla żonatych przysługuje wyłącznie w przypadku zawarcia związku małżeńskiego przed przyznaniem zaopatrzenia.

(4) Zmiany w podziale miejscowości na klasy obowiązują dla wymiaru zaopatrzenia od pierwszego dnia miesiąca, następującego po dokonaniu zmiany.

(5) Przesiedlenie do miejscowości, zaliczonej do innej klasy, dokonane po przyznaniu zaopatrzenia, nie ma wpływu na wysokość przyznanego zaopatrzenia.

(6) Jeżeli b. skazaniec polityczny nie ma miejsca stałego zamieszkania w kraju, służy mu wymiar zaopatrzenia jak w miejscowości zaliczonej do klasy B.

(7) Ponadto przyznaje się tym osobom prawo do leczenia i protezowania na koszt Skarbu Państwa, o ile choroba lub kalectwo pozostaje w związku z ich działalnością, wymienioną w art. 1 pod lit. a).

(8) Osoby zniedołężniałe lub ułomne, nieodzownie potrzebujące stałej opieki, na własną prośbę, a osoby psychicznie chore na wniosek właściwego opiekuna, mogą być na koszt Skarbu Państwa umieszczane w odpowiednich zakładach opiekuńczych, względnie w zakładach dla psychicznie chorych, przyczem przez cały czas przebywania w takich zakładach osoby samotne pobierają jedną piątą część przyznanego im zaopatrzenia, osoby zaś posiadające rodzinę, nie pobierają żadnego zaopatrzenia, a w tym ostatnim wypadku żona i dzieci przez cały czas przebywania męża, względnie rodzica, w zakładzie opiekuńczym, względnie w zakładzie dla psychicznie chorych, mają prawo do pobierania zaopatrzenia, przewidzianego dla wdów i sierot.

(9) Jeżeli z powodu braku miejsca, lub innych ważnych przyczyn, osoba objęta powyższem postanowieniem nie może być umieszczona w zakładzie opiekuńczym, Minister Skarbu na wniosek komisji kwalifikacyjnej jest uprawniony przyznać dodatek pielęgnacyjny w wysokości dwóch piątych zaopatrzenia w wymiarze dla samotnego.

Art.  3. ³

(1) Zaopatrzenie osób, wymienionych w art. 1 pod lit. d, wynosi miesięcznie:

a) dla wdowy - połowę zaopatrzenia skazańca, w wymiarze dla samotnego, według stawki dla miejscowości, zaliczonych do klasy A;

b) dla każdego dziecka sieroty, którego matka pobiera zaopatrzenie, po jednej trzeciej części zaopatrzenia wdowy;

c) dla każdego dziecka sieroty, którego matka nie żyje lub nie pobiera zaopatrzenia, po połowie zaopatrzenia wdowy.

(2) Suma zaopatrzenia wdowiego łącznie z zaopatrzeniem sierocem, względnie suma zaopatrzeń sierocych, nie może przekraczać zaopatrzenia skazańca, w wymiarze dla samotnego, według stawki dla miejscowości, zaliczonych do klasy A.

(3) Zaopatrzenie każdego z rodziców, wymienionych w art. 1 pod lit. e), wynosi miesięcznie jedną czwartą część zaopatrzenia skazańca, w wymiarze dla samotnego, według stawki dla miejscowości zaliczonych do klasy A.

(4) Wdowie, względnie sierotom lub innym osobom, które pokryły koszty pogrzebu byłego skazańca politycznego, zmarłego po przyznaniu mu zaopatrzenia, zwraca się koszty, pogrzebu w wysokości jednomiesięcznego zaopatrzenia zmarłego.

Art.  4.

Wdowom z małżeństwa sądownie rozdzielonego przysługuje prawo do zaopatrzenia tylko wówczas, gdy zmarły mąż był sądownie obowiązany do utrzymywania żony.

Art.  5.

O ileby osobie, uprawnionej do zaopatrzenia na podstawie niniejszego rozporządzenia, przysługiwało także prawo do zaopatrzenia ze Skarbu Państwa z jakiegokolwiek bądź innego tytułu, wówczas ma ona prawo wyboru jednego z tych zaopatrzeń.

Art.  6. ⁴

Zaopatrzenie należy się od 1 dnia miesiąca, następującego po zgłoszeniu i wykazaniu prawa do zaopatrzenia, w przypadkach zaś ubiegania się o zaopatrzenie przed ukończeniem 55 roku życia (art. 1 ust. (2) - od pierwszego dnia miesiąca, następującego po zapadnięciu orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego utratę co najmniej 50% zdolności do zarobkowania.

Zaopatrzenie b. skazańców politycznych, oraz pozostałych wdów, sierot i rodziców, nie może ulec zapowiedzeniu lub zajęciu sądowemu.

Art.  7.

(1) Od zaopatrzenia są wyłączone osoby, które - po dokonaniu czynów, wymienionych w art. 1 pod lit. a), będących, podstawą aresztowania lub skazania tych osób, względnie postawienia ich w stan oskarżenia, postępowaniem hańbiącem, oraz wysługującem się władzom śledczym i zwróconem przeciwko interesowi Narodu Polskiego, wykazały, że nie są godne przyznania im zaopatrzenia.

(2) O wyłączeniu od zaopatrzenia osób, objętych powyższem postanowieniem, rozstrzyga ostatecznie Minister Skarbu na wniosek komisji kwalifikacyjnej, wymienionej w art. 9.

Art.  8. ⁵

Prawo do zaopatrzenia gaśnie w razie:

a) śmierci uprawnionego,

b) zawarcia związku małżeńskiego przez wdowę lub sierotę,

c) ukończenia przez sierotę 18-tego roku życia,

d) skazania prawomocnym wyrokiem na karę dodatkową utraty praw publicznych.

(1) W razie uzyskania przez osobę uprawnioną środków, zapewniających utrzymanie, na czas posiadania tych środków zawiesza się prawo do korzystania z zaopatrzenia.

(2) Osoba, która podstępnie uzyskała zaopatrzenie, przypadające na zasadzie niniejszego rozporządzenia, lub wyższy wymiar zaopatrzenia, może być pozbawiona prawa do dalszego pobierania tego zaopatrzenia, niezależnie od ewentualnej odpowiedzialności karno-sądowej. Minister Skarbu jest uprawniony do natychmiastowego zawieszenia wypłaty całości lub części zaopatrzenia do czasu uprawomocnienia się orzeczenia władzy w trybie postępowania administracyjnego.

(3) Kwoty, nienależnie pobrane przez byłego skazańca politycznego (wdowę, sierotę lub rodziców skazańca), podlegają zwrotowi bez względu na to, czy miało miejsce świadome wprowadzenie władzy w błąd przez zainteresowaną osobę, niezależnie od ewentualnej odpowiedzialności karno-sądowej.

Art.  9.

(1) O prawie do zaopatrzenia orzeka Minister Skarbu na zasadzie uchwały komisji kwalifikacyjnej, utworzonej przy Ministerstwie Skarbu, w której skład wchodzą:

(2) Wyznaczony przez Ministra Skarbu urzędnik jako przewodniczący, oraz pięciu członków: jeden, wyznaczony przez Ministra Pracy i Opieki Społecznej, jako zastępca przewodniczącego, jeden przez Ministra Spraw Wewnętrznych, jeden przez Ministra Sprawiedliwości, oraz dwóch przedstawicieli, powołanych przez Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej z pośród kandydatów, zaproponowanych w ilości po cztery osoby przez poszczególne stowarzyszenia, względnie związki b. skazańców politycznych, których statuty zostały zatwierdzone przez władze naczelne. W ten sam sposób będą wyznaczeni, względnie powołani zastępcy.

Art.  10.

W wyjątkowych przypadkach, zasługujących na szczególne uwzględnienie, Minister Skarbu na wniosek komisji kwalifikacyjnej może przyznawać określone wyżej zaopatrzenie także osobom, które wprawdzie nie odpowiadają jednemu z warunków art. 1 co do orzeczonej, zagrożonej lub odcierpianej kary, względnie co do okresu przebywania w areszcie lub w więzieniu śledczem, które jednakże swoją działalnością wybitniej zasłużyły się dla sprawy odzyskania Niepodległości Państwa Polskiego, lub zjednoczenia ziem polskich, wchodzących w skład Państwa Polskiego, albo też w związku z tą działalnością uległy chorobom, lub kalectwu zmniejszającym co najmniej o 50 % zdolność tych osób do zarobkowania.

Art.  11.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrowi Skarbu w porozumieniu z Ministrami Pracy i Opieki Społecznej, oraz Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości.

Art.  12.

Rozporządzenie mniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 1 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 dekretu z dnia 22 listopada 1935 r. (Dz.U.35.85.523) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 7 grudnia 1935 r.

2 Art. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 dekretu z dnia 22 listopada 1935 r. (Dz.U.35.85.523) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 7 grudnia 1935 r.

3 Art. 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 dekretu z dnia 22 listopada 1935 r. (Dz.U.35.85.523) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 7 grudnia 1935 r.

4 Art. 6 zmieniony przez § 1 pkt 4 dekretu z dnia 22 listopada 1935 r. (Dz.U.35.85.523) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 7 grudnia 1935 r.

5 Art. 8 zmieniony przez § 1 pkt 5 dekretu z dnia 22 listopada 1935 r. (Dz.U.35.85.523) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 7 grudnia 1935 r.

• Identyfikator: Dz.U.1931.47.406 t.j.
• Rodzaj: Rozporządzenie z mocą ustawy
• Tytuł: Zaopatrzenie byłych skazańców politycznych.
• Data aktu: 06/03/1928
• Data ogłoszenia: 20/05/1931
• Data wejścia w życie: 12/03/1928