Chodzi o ustawę z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, która w odniesieniu do domów pomocy społecznej, ustawa ma m.in. na celu uregulowanie zasad opuszczania terenu placówki przez mieszkańców domów pomocy społecznej. 

– Cieszymy się, że prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o pomocy społecznej i o ochronie zdrowia publicznego. Zmiany przepisów pozwolą ograniczyć nieprawidłowości w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku. To bardzo ważne, by mieszkańcy tych placówek czuli się bezpiecznie, by warunki przebywania w tego rodzaju placówkach były jak najlepsze – powiedziała minister rodziny, pracy i polityki społecznej Bożena Borys-Szopa.

Nowe zasady opuszczania placówek 

Ustawa podejmuje kwestię samodzielnego wychodzenia poza teren placówki zapewniającej opiekę całodobową osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku przez osoby z zaburzeniami psychicznymi, a w szczególności ograniczeń samodzielnego opuszczania tych placówek przez mieszkańców. 

Czytaj w LEX: Zwolnienie z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej – przesłanki, postępowanie, perspektywy >

Zgodnie z ustawą, dyrektor lub kierownik domu pomocy społecznej może ograniczyć możliwość samodzielnego opuszczania przez mieszkańca będącego osobą z zaburzeniami psychicznymi terenu domu pomocy społecznej, w przypadku gdy brak opieki zagraża życiu lub poważnie zagraża zdrowiu tego mieszkańca. Może to jednak zrobić wyłącznie na podstawie zaświadczenia lekarza wydanego na czas oznaczony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, wskazującego zasadność takiego ograniczenia. Ograniczenie będzie wydawane w formie pisemnej i zawiera wskazanie osoby, której to ograniczenie dotyczy, okresu, na jaki jest wydane, uzasadnienie ograniczenia oraz pouczenie o prawie do złożenia wniosku o uchylenie ograniczenia do sądu opiekuńczego, w którego okręgu znajduje się dom pomocy społecznej. Sąd rozpatruje taki wniosek nie później niż w ciągu 14 dni od jego złożenia.

Czytaj w LEX: Przykłady dobrych oraz złych praktyk - z perspektywy superwizora >

Bardziej skuteczny nadzór, więcej wymagań wobec pracowników

Ustawa ma też poprawić skuteczność stosowania sankcji nakładanych na podmioty prowadzące placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku bez zezwolenia., w szczególności zaostrzana jest kara za prowadzenie więcej niż jednej placówki bez zezwolenia. 

Nowelizacja zakłada m.in., że podmiot, na który nałożono karę za prowadzenie jednej placówki bez zezwolenia, i który będzie prowadził inną placówkę także bez zezwolenia – otrzyma karę 40 tys. zł (nie dostanie także pozwolenia na prowadzenie działalności przez kolejne 5 lat od ukarania). To duża zmiana. Doprecyzowano też przepisy dotyczące dokumentów wymaganych przy wniosku o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie placówki.

Czytaj w LEX: Istota i znaczenie superwizji w pracy socjalnej >

Wyższe wymagania wobec pracowników

Nowe przepisy wprowadzają także wymogi w zakresie kwalifikacji dla personelu opiekuńczego zatrudnionego w placówce - zatrudniane mają być osoby posiadające kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego, opiekuna w domu pomocy społecznej, opiekuna osoby starszej, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, opiekuna medycznego albo osoby posiadające udokumentowane co najmniej 2-letnie doświadczenie zawodowe polegające na świadczeniu usług opiekuńczych osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku oraz ukończone szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy. 

– Uzupełniono także dotychczasowe przepisy o dodatkowe wymagania dotyczące zatrudniania personelu opiekuńczego tak, aby opieki nie sprawowały osoby bez podstawowej wiedzy w tym zakresie – zaznacza minister Bożena Borys-Szopa. Jak dodaje, wojewoda będzie mógł kontrolować, czy zatrudnieni pracownicy mają odpowiednie kwalifikacje.

 

Ustawa ma również służyć poprawy warunków pobytu osób przebywających w legalnie działających placówkach całodobowej opieki.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem części przepisów dotyczących, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Sprawdź w LEX: