Jakie przepisy prawa określają zakres badań wstępnych, okresowych i kontrolnych?
Zakres badań wstępnych, okresowych i kontrolnych określają przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).
Rozporządzenie w § 1 określa m.in. zakres wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich pracowników. Podstawą prawną wydania rozporządzenia był przepis art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Zakres i częstotliwość badań zawarte są w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z § 2 ust. 4 rozporządzenia lekarz przeprowadzający badanie powinien korzystać z zaleceń dotyczących postępowania lekarskiego w stosunku do pracowników poddanych określonym narażeniom, upowszechnianym przez jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy.
Dodatkowo terminologią badań wstępnych, okresowych oraz kontrolnych posługuje się także m.in. obowiązujące od 31 sierpnia 2009 r. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie trybu orzekania o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu przez dzieci i młodzież do ukończenia 21. roku życia oraz przez zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia (Dz. U. Nr 139, poz. 1134). Zgodnie z § 1 rozporządzenia orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu wydaje się po przeprowadzeniu:
1)
wstępnych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, ubiegających się o wydanie tego orzeczenia;
2)
okresowych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających określoną dyscyplinę sportu, oraz zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia;
3)
kontrolnych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających określoną dyscyplinę sportu, oraz zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia, którzy podczas uprawiania określonych dyscyplin sportu doznali urazów, w tym urazu głowy, zmian przeciążeniowych, utraty przytomności lub porażki przez nokaut
- o których mowa w wykazach świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Obecnie obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 139, poz. 1142).
Natomiast w powszechnym rozumieniu pojęć wstępnych, kontrolnych, okresowych badań lekarskich można stwierdzić, że z uwagi na obowiązki lekarzy wykonywania zawodu zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, katalog badań będzie uzależniony od konkretnego przypadku.

Izabela Klisowska