W jaki sposób należy rozumieć zapis § 9 ust. 6 w zarządzeniu Prezesa NFZ nr 53/2010/DSOZ z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza?
Jakie są przypadki dzieci i młodzieży niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej a jednocześnie wymagających korzystania z zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w szkołach?
Czy dotyczy to dzieci z wadami postawy a jeśli tak to czy nie mają one prawa korzystać z rehabilitacji ambulatoryjnej realizowanej w zakładach opieki zdrowotnej w ramach NFZ?
Jak to się ma do świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, w którym w żaden sposób nie wyklucza się ani dzieci w określonym wieku (szkolnym) ani w ogóle nie ma określonych ograniczeń w dostępności?
Użyte w zarządzeniu nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza sformułowanie "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne" odnosi się do gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, będącej częścią rekreacji i rehabilitacji ruchowej. To wyłącznie od oceny lekarza ubezpieczenia zdrowotnego dokonywanej na podstawie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz wyników dotychczasowego leczenia i diagnostyki, należy stwierdzenie a następnie kwalifikacja, czy dane schorzenie winno być przedmiotem zabiegów o charakterze rehabilitacji leczniczej czy też może być leczone w ramach gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej. Dziecko lub młodzież szkolna, nawet ze stwierdzonymi wadami postawy, będą mogły uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji leczniczej, jeśli tylko lekarz w przyjętym rozpoznaniu, stanowiącym podstawę kwalifikacji, uzna to za zasadne i nie umieści tam adnotacji "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne".
Zgodnie z przepisem § 9 ust. 6 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz ubezpieczenia zdrowotnego kieruje świadczeniobiorcę na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów. Podobny przepis odnajdujemy również choćby w zarządzeniu nr 74/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 grudnia 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, którego przepis § 13 ust. 7 stanowi, iż w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz POZ kieruje świadczeniobiorcę na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów.
W tym miejscu wskazać należy, iż przepisy powszechnie obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawa jedynie w dwóch aktach normują tematykę zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. I tak w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 16 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych (Dz. U. Nr 277, poz. 2746 z późn. zm.) wskazuje się, iż są to zajęcia specjalistyczne, traktowane jako grupa zajęć łącznie z zajęciami logopedycznymi, socjoterapeutycznymi oraz innymi o charakterze terapeutycznym. Podobnie w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114) zajęcia korekcyjno-kompensacyjne zaliczane są do grupy zajęć specjalistycznych stanowiących pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole. Co istotne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające uzyskanie osiągnięć wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego; zajęcia te prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej.
Odnosząc powyższe ustalenia w zakresie obowiązującego stanu prawnego do treści sformułowanego pytania, stwierdzić należy, że użycie w zarządzeniu nr 53/2010/DSOZ terminu "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne" budzić może i budzi sporo niepotrzebnych wątpliwości o charakterze interpretacyjnym. Jak się wydaje, nie chodzi tu o zajęcia korekcyjno-kompensacyjne traktowane jako pomoc psychologiczno-pedagogiczna, a raczej o gimnastykę korekcyjno-kompensacyjną, o której mowa choćby w przepisie art. 43 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 1675 z późn. zm.); gimnastyka ta jest bowiem częścią rekreacji i rehabilitacji ruchowej. W tym miejscu wskazać równocześnie należy, iż Narodowy Funduszu Zdrowia nie finansuje świadczeń gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, która finansowana jest ze środków będących w dyspozycji szkół zaliczanych do systemu oświaty.
Jako, że gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna jest częścią rehabilitacji ruchowej, a w jej zakres wchodzi między innymi prowadzenie ćwiczeń i zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci i młodzieży szkolnej ze stwierdzonymi wadami postawy (skrzywienia kręgosłupa, wady kończyn itp.), to wyłącznie od oceny lekarza ubezpieczenia zdrowotnego dokonywanej na podstawie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz wyników dotychczasowego leczenia i diagnostyki, należy stwierdzenie a następnie kwalifikacja, czy dane schorzenie winno być przedmiotem zabiegów o charakterze rehabilitacji leczniczej czy też może być leczone w ramach gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej.
Uwzględniając fakt, iż świadczeniodawca udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju rehabilitacji leczniczej zobowiązany jest, na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy, do wykonywania umowy zgodnie z zasadami i na warunkach określonych w szczególności w warunkach zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, ustalanych w drodze zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, ma on również obowiązek przestrzegania cytowanego wyżej przepisu § 9 ust. 6 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ. To lekarz ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje zatem rozpoznania według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, a następnie kieruje dziecko albo do rehabilitacji leczniczej (finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia), albo też, gdy brak jest przesłanek uzasadniających taką decyzję, do zajęć gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej (finansowanych ze środków odrębnych). Z pewnością więc dzieci lub młodzież szkolna, nawet ze stwierdzonymi wadami postawy, będą mogły uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji leczniczej, jeśli tylko lekarz w przyjętym rozpoznaniu, stanowiącym podstawę kwalifikacji, uzna to za zasadne i nie umieści adnotacji "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne".
Odnosząc się z kolei do stwierdzenia, zgodnie z treścią którego przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. Nr 140, poz. 1145 z późn. zm.) nie ograniczają, tak jak to czyni zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, prawa dziecka z wadą postawy do korzystania ze świadczeń rehabilitacji leczniczej podnieść należy, iż przywoływany już wyżej przepis § 9 ust. 6 dotyczy przypadków niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, a więc takich, które w ogóle nie są objęte dyspozycją rozporządzenia Ministra Zdrowia. Jako takie, przypadki te nie mogę być finansowane w ramach środków publicznych będących w dyspozycji Narodowego Funduszu Zdrowia. Brak jest tym samym sprzeczności w tym zakresie pomiędzy przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia a zarządzeniem Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
Artur Paszkowski
Jakie są przypadki dzieci i młodzieży niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej a jednocześnie wymagających korzystania z zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w szkołach?
Czy dotyczy to dzieci z wadami postawy a jeśli tak to czy nie mają one prawa korzystać z rehabilitacji ambulatoryjnej realizowanej w zakładach opieki zdrowotnej w ramach NFZ?
Jak to się ma do świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, w którym w żaden sposób nie wyklucza się ani dzieci w określonym wieku (szkolnym) ani w ogóle nie ma określonych ograniczeń w dostępności?
Użyte w zarządzeniu nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza sformułowanie "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne" odnosi się do gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, będącej częścią rekreacji i rehabilitacji ruchowej. To wyłącznie od oceny lekarza ubezpieczenia zdrowotnego dokonywanej na podstawie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz wyników dotychczasowego leczenia i diagnostyki, należy stwierdzenie a następnie kwalifikacja, czy dane schorzenie winno być przedmiotem zabiegów o charakterze rehabilitacji leczniczej czy też może być leczone w ramach gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej. Dziecko lub młodzież szkolna, nawet ze stwierdzonymi wadami postawy, będą mogły uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji leczniczej, jeśli tylko lekarz w przyjętym rozpoznaniu, stanowiącym podstawę kwalifikacji, uzna to za zasadne i nie umieści tam adnotacji "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne".
Zgodnie z przepisem § 9 ust. 6 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz ubezpieczenia zdrowotnego kieruje świadczeniobiorcę na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów. Podobny przepis odnajdujemy również choćby w zarządzeniu nr 74/2010/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 grudnia 2010 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, którego przepis § 13 ust. 7 stanowi, iż w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz POZ kieruje świadczeniobiorcę na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów.
W tym miejscu wskazać należy, iż przepisy powszechnie obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawa jedynie w dwóch aktach normują tematykę zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. I tak w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 16 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych (Dz. U. Nr 277, poz. 2746 z późn. zm.) wskazuje się, iż są to zajęcia specjalistyczne, traktowane jako grupa zajęć łącznie z zajęciami logopedycznymi, socjoterapeutycznymi oraz innymi o charakterze terapeutycznym. Podobnie w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114) zajęcia korekcyjno-kompensacyjne zaliczane są do grupy zajęć specjalistycznych stanowiących pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole. Co istotne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające uzyskanie osiągnięć wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego; zajęcia te prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej.
Odnosząc powyższe ustalenia w zakresie obowiązującego stanu prawnego do treści sformułowanego pytania, stwierdzić należy, że użycie w zarządzeniu nr 53/2010/DSOZ terminu "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne" budzić może i budzi sporo niepotrzebnych wątpliwości o charakterze interpretacyjnym. Jak się wydaje, nie chodzi tu o zajęcia korekcyjno-kompensacyjne traktowane jako pomoc psychologiczno-pedagogiczna, a raczej o gimnastykę korekcyjno-kompensacyjną, o której mowa choćby w przepisie art. 43 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 226, poz. 1675 z późn. zm.); gimnastyka ta jest bowiem częścią rekreacji i rehabilitacji ruchowej. W tym miejscu wskazać równocześnie należy, iż Narodowy Funduszu Zdrowia nie finansuje świadczeń gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, która finansowana jest ze środków będących w dyspozycji szkół zaliczanych do systemu oświaty.
Jako, że gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna jest częścią rehabilitacji ruchowej, a w jej zakres wchodzi między innymi prowadzenie ćwiczeń i zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci i młodzieży szkolnej ze stwierdzonymi wadami postawy (skrzywienia kręgosłupa, wady kończyn itp.), to wyłącznie od oceny lekarza ubezpieczenia zdrowotnego dokonywanej na podstawie posiadanej wiedzy i doświadczenia oraz wyników dotychczasowego leczenia i diagnostyki, należy stwierdzenie a następnie kwalifikacja, czy dane schorzenie winno być przedmiotem zabiegów o charakterze rehabilitacji leczniczej czy też może być leczone w ramach gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej.
Uwzględniając fakt, iż świadczeniodawca udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju rehabilitacji leczniczej zobowiązany jest, na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy, do wykonywania umowy zgodnie z zasadami i na warunkach określonych w szczególności w warunkach zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, ustalanych w drodze zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, ma on również obowiązek przestrzegania cytowanego wyżej przepisu § 9 ust. 6 zarządzenia nr 53/2010/DSOZ. To lekarz ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje zatem rozpoznania według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, a następnie kieruje dziecko albo do rehabilitacji leczniczej (finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia), albo też, gdy brak jest przesłanek uzasadniających taką decyzję, do zajęć gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej (finansowanych ze środków odrębnych). Z pewnością więc dzieci lub młodzież szkolna, nawet ze stwierdzonymi wadami postawy, będą mogły uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji leczniczej, jeśli tylko lekarz w przyjętym rozpoznaniu, stanowiącym podstawę kwalifikacji, uzna to za zasadne i nie umieści adnotacji "zajęcia korekcyjno-kompensacyjne".
Odnosząc się z kolei do stwierdzenia, zgodnie z treścią którego przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. Nr 140, poz. 1145 z późn. zm.) nie ograniczają, tak jak to czyni zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, prawa dziecka z wadą postawy do korzystania ze świadczeń rehabilitacji leczniczej podnieść należy, iż przywoływany już wyżej przepis § 9 ust. 6 dotyczy przypadków niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, a więc takich, które w ogóle nie są objęte dyspozycją rozporządzenia Ministra Zdrowia. Jako takie, przypadki te nie mogę być finansowane w ramach środków publicznych będących w dyspozycji Narodowego Funduszu Zdrowia. Brak jest tym samym sprzeczności w tym zakresie pomiędzy przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia a zarządzeniem Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
Artur Paszkowski