1. Przepisy wspólnotowe dotyczące zdobywania i uznawania kwalifikacji farmaceutów
1.1. Uprawnienia do wykonywania określonych czynności w zakresie farmacji
Osoby posiadające dyplom w zakresie farmacji, zgodnie z dyrektywą nr 2005/36/WE, mogą zajmować w innym państwie członkowskim co najmniej:
● Sporządzaniem farmaceutycznej formy produktów leczniczych;
● Wytwarzaniem i testowaniem produktów leczniczych;
● Testowaniem, przechowywaniem i dystrybucją produktów leczniczych w obrocie hurtowym;
● Sporządzaniem, testowaniem, składowaniem i wydawaniem produktów leczniczych w ogólnie dostępnych aptekach;
● Sporządzaniem, testowaniem, składowaniem i wydawaniem produktów leczniczych w szpitalach;
Udzielaniem informacji i porad na temat produktów leczniczych.
1.2. Gwarancja określonej wiedzy
Dyrektywa nr 2005/36/WE określa warunki minimalne nadawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji. Kształcenie prowadzące do uzyskania dyplomu, świadectwa lub innych dokumentów potwierdzające posiadanie kwalifikacji farmaceuty musi gwarantować:
● odpowiednią wiedzę o lekach i substancjach używanych do wytwarzania leków,
● odpowiednią wiedzę o technologii farmaceutycznej oraz fizycznym, chemicznym, biologicznym oraz mikrobiologicznym testowaniu produktów leczniczych,
● odpowiednią wiedzę o metabolizmie i skutkach działania produktów leczniczych oraz o działaniu substancji toksycznych, a także używaniu produktów leczniczych,
● odpowiednią wiedzę do oceny danych naukowych dotyczących lekarstw, tak aby w oparciu o nią móc udzielać właściwych informacji,
● odpowiednią wiedzę o wymogach prawnych i innych związanych z wykonywaniem zawodu farmaceuty.
1.3. Zakres niezbędnego wykształcenia
Dokument potwierdzający posiadania kwalifikacji farmaceuty musi potwierdzać odbycie kształcenia trwającego co najmniej pięć lat i obejmować przynajmniej: cztery lata teoretycznego i praktycznego kształcenia w pełnym wymiarze godzin na uniwersytecie, w szkole wyższej o statusie uznanym za równorzędny lub pod nadzorem uniwersytetu oraz sześciomiesięczną praktykę w ogólnopolskiej aptece lub w szpitalu, pod nadzorem oddziału farmaceutycznego tego szpitala.
Kształcenie obejmuje przedmioty teoretyczne i praktyczne, w tym następujące minimum programowe:
● biologia roślin i zwierząt,
● fizyka,
● chemia ogólna i nieorganiczna,
● chemia organiczna,
● chemia analityczna,
● chemia farmaceutyczna łącznie z analizą produktów leczniczych,
● biochemia (medyczna) ogólna i stosowana,
● anatomia i fizjologia; terminologia medyczna,
● mikrobiologia,
● farmakologia i farmakoterapia,
● technologia farmaceutyczna,
● toksykologia,
● farmakognozja,
● ustawodawstwo oraz, gdzie stosowne, etyka zawodowa.
1.4. Uznanie kwalifikacji
Jeżeli dane państwo wymaga oprócz ukończenia szkolenia, określonego okresu praktyki zawodowej, państwo to musi uznać zaświadczenie o pracy w zawodzie wystawione przez inne państwo Wspólnoty. Uznawanie przez państwa członkowskie dokumentów, które zostały wystawione przez inne państwa członkowskie obowiązuje również co do dodatkowych wymagań ustanowionych w danych kraju, np. dowód nieskazitelnego charakteru, reputacji, niekaralności, zdrowia psychicznego i fizycznego.
1.5. Dodatkowe postanowienia wspólnotowe w zakresie uznawania kwalifikacji
Państwa Członkowskie uznają dyplomy, świadectwa i inne dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji przyznawane obywatelom Państw Członkowskich przez inne Państwa Członkowskie poprzez nadawanie tym kwalifikacjom, odnośnie do prawa dostępu do określonych rodzajów działalności oraz ich prowadzenia na swoim terytorium, takiego samego znaczenia, jak podobnym dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, które ono samo nadaje.
Jednakże dyrektywa przewiduje, że państwa członkowskie nie muszą przyznawać osobom legitymującym się takim dyplomem prawa do otwierania nowych ogólnodostępnych aptek. W rozumieniu dyrektywy, w odniesieniu do przejmowania aptek, wszystkie apteki otwarte wcześniej niż przed trzema laty powinny być uznawane za nowe.
W przypadku gdy w Państwie Członkowskim dostęp do wykonywania jednego z rodzajów działalności lub prowadzenie takiej działalności uzależnione jest nie tylko od posiadania dyplomu, świadectwa lub innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, lecz także od dodatkowego doświadczenia zawodowego, państwo to przyjmie jako wystarczający dowód w tym zakresie świadectwo wydane przez właściwe władze Państwa Członkowskiego, z którego dana osoba pochodzi lub z którego przybywa, stwierdzające, że osoba ta prowadziła przedmiotową działalność przez równoważny okres w Państwie Członkowskim, z którego pochodzi lub z którego przybyła.
(...)
Uznawanie kwalifikacji farmaceutów w Unii Europejskiej
Do jednej z naczelnych zasad prawa Unii Europejskiej należy zapewnienie swobodnego przepływu pracowników i swobodnego świadczenia usług na terenie całej Wspólnoty Europejskiej. Systemy prawne państw członkowskich zawierają jednak różne regulacje dotyczące wykonywania określonych zawodów, w tym farmaceuty, które stanowią istotną przeszkodę w możliwości swobodnej migracji pracowników. W celu zlikwidowania wspomnianej przeszkody, wydano początkowo szereg tzw. dyrektyw sektorowych. We wrześniu 2005 r. dyrektywy sektorowe zostały zastąpione jednym aktem prawnym w postaci dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2005/36/WE z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. U. UE L 255 z 30.09.05, str. 22 z późn. zm.). Wspomniany akt prawny zawiera ujednolicone zasady dotyczące zdobywania oraz uznawania kwalifikacji, w tym kwalifikacji farmaceuty. Dyrektywa nr 2005/36/WE wraz z postanowieniami Traktatu Akcesyjnego tworzą podstawę do uznawania kwalifikacji polskiego farmaceuty we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.