Rzecznik pisał do MEN, że część samorządów wskazuje poddanie dziecka obowiązkowym szczepieniom jako dodatkowe kryterium rekrutacyjne do publicznych żłobków czy przedszkoli. Za podstawę uznają art. 131 ust. 4 Prawa oświatowego. Stanowi on, że w przypadku równorzędnych wyników w pierwszym etapie rekrutacji lub po zakończeniu tego etapu, gdy dana placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami, w drugim etapie brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący.
Wojewodowie skarżą uchwały samorządów
Te uchwały samorządów są często zaskarżane przez wojewodów do sądów administracyjnych. Jak zauważa RPO, w ich orzecznictwie zaczyna utrwalać się pogląd, że takie kryterium dostępu do publicznego przedszkola lub żłobka nie jest dyskryminujące dla dzieci, których rodzice nie złożyli odpowiedniego oświadczenia. - Sądy wskazują, że wszyscy są równi wobec prawa również w sferze obowiązków ustawowych, tj. poddawania się szczepieniom. Taki obowiązek wynika zaś wprost z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - pisał Rzecznik do MEN.
W ocenie RPO rozwiązania prawne przyczyniające się do takiego mobilizowania rodziców zasługują na aprobatę. - Muszą być one jednak zgodne z konstytucyjnym standardami ochrony praw i wolności. Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji zasadne byłoby więc uregulowanie tej kwestii na poziomie ustawowym, zwłaszcza że sytuacja jest zróżnicowana i niejednoznaczna - czytamy w wystąpieniu RPO.
Minister nie widzi potrzeby
Reakcją na wystąpienie Rzecznika jest stwierdzenie, że Minister Edukacji Narodowej nie widzi wystarczającego uzasadnienia wprowadzenia na poziomie przepisów ustawowych zmian w kryteriach rekrutacji do publicznego przedszkola.
W uzasadnieniu tej decyzji można przeczytać m.in., że rekrutacja dzieci do przedszkola publicznego jest prowadzona zgodnie z zasadą powszechnej dostępności. Norma ta uniemożliwia jakiekolwiek formy dyskryminowania prawnego. Zgodnie z art. 131 Prawa oświatowego na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego do publicznych przedszkoli są brane pod uwagę kryteria określone w ustawie. Kryteria te mają jednakową wartość i wynikają z Konstytucji. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania lub jeżeli na jego drugim etapie dany podmiot dysponuje wolnymi miejscami, brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący. - Kryteria te powinny mieć na uwadze jak najpełniejszą realizację potrzeb dziecka i rodziny oraz lokalne potrzeby społeczne - stwierdza MEN.