Ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych, która weszła w życie 22 czerwca 2023 r., wprowadziła dla ratowników medycznych – jako jeden z warunków uprawniających do wykonywania zawodu – wymóg znajomości języka polskiego. Uważany jest on za spełniony, jeżeli osoba, która ubiega się o przyznanie prawa do wykonywania zawodu, swoje kwalifikacje zawodowe zdobyła w języku polskim, tj. ukończyła:

  • studia na kierunku ratownictwo medyczne lub medycyna ratunkowa, bądź inne studia przygotowujące do wykonywania zawodu ratownika medycznego – prowadzone w języku polskim albo
  • szkołę policealną – w której kształcenie odbywa się w języku polskim.

Wszystkie pozostałe osoby, które zamierzają wykonywać w Polsce zawód ratownika medycznego, a swoje kwalifikacje zawodowe nabyły za granicą lub w Polsce, ale w innym języku niż język polski – w celu uzyskania prawa do wykonywania zawodu – muszą natomiast wykazać się dokumentem potwierdzającym znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie, w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu na terytorium Polski. Dokumentem takim jest w szczególności zaświadczenie o pozytywnym złożeniu egzaminu z języka polskiego, zorganizowanego i przeprowadzonego przez Krajową Radę Ratowników Medycznych.

Czytaj także na Prawo.pl: Ustawa o zawodzie ratownika medycznego weszła w życie

Brak aktu wykonawczego na przeszkodzie egzekwowania wymogu

Uregulowanie wymaganego do wykonywania zawodu ratownika medycznego zakresu znajomości języka polskiego, sposobu przeprowadzania egzaminu oraz wysokości opłat za ten egzamin – zostało przez ustawodawcę pozostawione do doprecyzowania w akcie wykonawczym. W związku z powyższym – choć obowiązek znajomości języka polskiego przez ratowników medycznych już przez jakiś czas obowiązywał na podstawie wspomnianej ustawy – w przypadku osób, które nie uczyły się wykonywania zawodu w języku polskim, a więc zwłaszcza cudzoziemców, wykonujących ten zawód na terytorium naszego kraju – był on trudny lub wręcz niemożliwy do egzekwowania.

Sytuacja ta zmieniła się dopiero 6 kwietnia br., kiedy weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 19 marca 2024 r. w sprawie potwierdzania znajomości języka polskiego w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu ratownika medycznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2024 r., poz. 429), precyzujące powyższe kwestie.

Zasady przeprowadzania egzaminu doczekały się swojej regulacji

- Znajomość języka polskiego w mowie i piśmie przez ratowników medycznych zamierzających wykonywać zawód na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wpłynie na prawidłowe i bezpieczne udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym medycznych czynności ratunkowych przez ratowników medycznych – w uzasadnieniu projektu rozporządzenia argumentowało Ministerstwo Zdrowia.

W związku z wejściem w życie rozporządzenia, nie powinna już zatem mieć miejsca sytuacja, w której ratownik medyczny udzieli niepoprawnej lub niezrozumiałej porady osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, w związku z występującą po jego stronie barierą językową.

Odtąd osoby, które nie odbyły nauki zawodu ratownika medycznego w języku polskim, w celu uzyskania prawa do wykonywania zawodu, muszą wykazać się znajomością języka polskiego obejmującą:

  1. umiejętność czytania i rozumienia tekstu pisanego, w szczególności w zakresie literatury i piśmiennictwa z zakresu świadczeń zdrowotnych,
  2. umiejętność porozumiewania się – z osobami w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, pozostałymi pacjentami, ratownikami medycznymi, dyspozytorami medycznymi oraz przedstawicielami innych zawodów medycznych,
  3. umiejętność formułowania wypowiedzi ustnej – w szczególności w związku z uczestniczeniem w naradach i szkoleniach zawodowych oraz
  4. umiejętność pisania zgodnie z zasadami gramatyki i ortografii języka polskiego – w szczególności w zakresie prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej.

Egzamin ze znajomości języka polskiego przeprowadzany jest przez Krajową Radę Ratowników Medycznych, na wniosek zainteresowanego i po uiszczeniu przez niego opłaty w wysokości 500 zł. Składa się z czterech części – dwóch pisemnych i dwóch ustnych, a w skład komisji egzaminacyjnej obligatoryjnie wchodzi osoba posiadająca wykształcenie wyższe w zakresie filologii polskiej. Pozytywne złożenie egzaminu potwierdzane jest zaświadczeniem wystawionym przez Krajową Radę, które – w przypadku cudzoziemców, którzy nie odbyli nauki zawodu w języku polskim – jest jednym z niezbędnych załączników wniosku o przyznanie prawa do wykonywania zawodu.

W przypadku uzyskania negatywnego wyniku z egzaminu, można do niego przystąpić ponownie, w kolejnym terminie, wyznaczonym przez Krajową Radę. Jeżeli któreś z czterech części egzaminu zostały zaliczone w poprzednim podejściu, nie trzeba do nich ponownie przystępować, a opłatę w wysokości 100 zł, uiszcza się wówczas tylko od części egzaminu ponownie przeprowadzanych.

Od wyniku egzaminu przysługuje odwołanie do Prezesa Krajowej Rady Ratowników Medycznych w terminie 14 dni od otrzymania o nim informacji.

Czytaj także na prawo.pl: Zakres czynności i standardy wykonywania zawodu ratownika medycznego