1. eWUŚ - OBLIGATORYJNOŚĆ CZY FAKULTATYWNOŚĆ
Zagadnieniem budzącym niemało wątpliwości interpretacyjnych, i to już od pierwszego dnia obowiązywania znowelizowanych przepisów art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., pozostaje kwestia ewentualnej obligatoryjności bądź też fakultatywności stosowania przez świadczeniodawców systemu elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy eWUŚ. Przypomnieć bowiem należy, iż zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie warunków występowania o sporządzenie dokumentu elektronicznego potwierdzającego prawo do świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1500) warunkiem korzystania przez świadczeniodawcę lub przez niebędącą świadczeniodawcą osobę uprawnioną do wystawiania recept refundowanych z elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy jest w szczególności pozostawanie stroną umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej albo też stroną umowy upoważniającej do wystawiania recept refundowanych oraz posiadanie upoważnienia do korzystania z usługi Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców świadczonej przez system teleinformatyczny Narodowego Funduszu Zdrowia, umożliwiającej występowanie o sporządzenie dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń. Co istotne, przepisy przywoływanego rozporządzenia przewidują wyłącznie wnioskowy tryb uzyskiwania upoważnienia.
Prowadząc rozważania w przedmiocie ewentualnej obligatoryjności bądź też fakultatywności stosowania przez świadczeniodawców systemu elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy eWUŚ zasadnym wydaje się przyjęcie założenia, iż przepisy art. 50 ust. 2 i 3 u.ś.o.z. rozpatrywać należy nie tylko w kategoriach obowiązków (czy możliwości) leżących po stronie świadczeniodawcy, ale nade wszystko w kategoriach uprawnień świadczeniobiorcy. Już samo literalne brzmienie art. 50 ust. 2 u.ś.o.z. ("przedstawienie przez świadczeniobiorcę dokumentów, o których mowa w ust. 1, nie jest wymagane, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki") zdaje się sugerować, iż ustawodawca odnosi się tutaj tak naprawdę do czynności podejmowanych przez świadczeniobiorcę, nie zaś do działania świadczeniodawcy. Konsekwencją zaś takiego stanowiska mógłby być ewentualny wniosek o obligatoryjności, a nie fakultatywności, korzystania przez świadczeniodawcę z systemu elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy eWUŚ. Świadczeniodawca bowiem, który nie uzyskał upoważnienia do korzystania z usługi Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców i nie zapewnił odpowiednich dla realizacji tej usługi narzędzi teleinformatycznych, może być traktowany jako ograniczający prawo pacjenta do potwierdzenia jego prawa do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wyłącznie za okazaniem dokumentu tożsamości. Potwierdzeniem słuszności przyjętego założenia o obligatoryjności korzystania z systemu eWUŚ są zresztą wprowadzane w życie postanowienia zarządzeń Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w poszczególnych rodzajach. I tak choćby zgodnie z przepisem § 8 ust. 1b zarządzenia nr 85/2011/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, świadczeniodawca obowiązany jest do uzyskania we właściwym oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia upoważnienia do korzystania z systemu Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców oraz dopełnienia staranności dla zapewnienia realizacji uprawnień świadczeniobiorców. Podobnie jest w przypadku projektu zarządzenia zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza, które nie dość, że nakłada na świadczeniodawcę obowiązek uzyskania we właściwym oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia upoważnienia do korzystania z systemu Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców oraz dopełnienia staranności dla zapewnienia realizacji uprawnień świadczeniobiorców, to w przypadku niespełnienia powyższych wymogów przewiduje możliwość nałożenia na świadczeniodawcę kary umownej.
2. OŚWIADCZENIE O PRAWIE DO ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ
Jak już wyżej podkreślono, w sytuacji niepotwierdzenia prawa pacjenta do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej z wykorzystaniem systemu elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy eWUŚ i braku dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, świadczeniobiorca może ostatecznie złożyć pisemne oświadczenie o przysługującym mu prawie do świadczeń opieki zdrowotnej. Powyższe uprawnienie, a dokładniej rzecz ujmując sposób jego realizacji, wywołuje jednak wiele wątpliwości, zwłaszcza jeśli odnosić je do świadczeń udzielanych w warunkach całodobowych i to przez kilka co najmniej następujących po sobie dni. Bez wątpienia bowiem prawo pacjenta do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może wygasnąć i to z wielu powodów. Pacjent zatem w oznaczonym dniu może posiadać prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, a dnia następnego prawo to utracić. Stąd też w przypadku, gdy świadczeniodawca potwierdził należne pacjentowi prawo korzystając z usługi elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorcy eWUŚ, a pacjent został objęty leczeniem szpitalnym czy też opieką długoterminową, to świadczeniodawca zobowiązany jest do prowadzenia codziennej weryfikacji prawa pacjenta. W praktyce oznacza to automatyczną weryfikację prowadzoną przez świadczeniodawców w godzinach nocnych czy porannych.
(...)
Fragment komentarza zamieszczonego w całości w publikacji Serwis Prawo i Zdrowie