2) Zakres przedmiotowy umorzenia

Art. 6 ust. 1 p.r.z.o.z zawiera katalog zamknięty tytułów zobowiązań publicznoprawnych, które podlegają umorzeniu. I tak, umorzeniu podlegają zobowiązania publicznoprawne określone enumeratywnie w art. 6 ust. 1 p.r.z.o.z.:

1. Podatki wobec budżetu państwa - nie mogą zatem być umorzone na zasadzie art. 6 ust. 1 p.r.z.o.z należności podatkowe wobec innych podmiotów sektora publicznego, np. podatek od nieruchomości, który zasila budżety gmin. Podobnie, stosownie do wyjaśnienia Ministra Finansów skierowanego do Ministra Zdrowia wynika, że umorzeniem nie mogą być objęte niezapłacone przez zakłady podatki dochodowe od osób fizycznych – pracowników zakładów. W tym bowiem przypadku zakład występuje w roli płatnika a nie podatnika.

2. Należności celne.

3. Zobowiązania wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

4. Z tytułu opłat za:

- gospodarcze korzystanie ze środowiska – jest to opłata należna na podstawie nieobowiązującej ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196 z późn. zm.) uchylonej przez art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy-Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z późn. zm.)(w.p.o.ś.).

- korzystanie ze środowiska – jest to opłata, która została wprowadzona ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.), która zastąpiła wskazaną wyżej opłatę.

- szczególne korzystanie z wód – jest to opłata ustalona w oparciu o już nie obowiązującą ustawę z dnia 24 października 1974 r. – Prawo wodne; umorzeniu podlega tylko ta część należnych opłat, która stanowi przychód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska.

5. Administracyjne kary pieniężne nałożone stosownie do postanowień ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z późn. zm.), ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Nr 62, poz. 627, z późn. zm.), ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z późn. zm.).

6. Z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste gruntów Skarbu Państwa, ale tylko w części stanowiącej przychód budżetu państwa.

7. Odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, opłaty dodatkowe, koszty upomnień oraz koszty egzekucyjne od zaległości z tytułu wskazanych w punktach 1-6 opłat.

3) Wyłączenia z zakresu przedmiotowego umorzeń.

Mówiąc o wyłączeniach spod umorzenia należy mieć na uwadze dwa przypadki. Wyłączenie dokonane literalnie w ustawie w art. 8 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 p.r.z.o.z oraz poddanie części zobowiązań publicznoprawnych restrukturyzacji polegającej na zapłacie zobowiązań w ratach. I tak, wyłączone spod działania przepisu art. 6 ust. 1 p.r.z.o.z są zobowiązania co prawda mieszczące się w katalogu z art. 6 ust. 1 p.r.z.o.z, ale określone w wyniku postępowania kontrolnego, jeżeli zaległości te określone zostały w związku z dokonywaniem czynności prawnych mających na celu obejście przepisów podatkowych, o należnościach celnych, o ubezpieczeniach społecznych lub przepisów dotyczących wymiaru i poboru tych należności. Drugą grupę należności publicznoprawnych, które nie podlegają umorzeniu są zobowiązania określone w art. 7 ust. 1-2 p.r.z.o.z. Powołany przepis stanowi, że składki na ubezpieczenie emerytalne, pozostałe składki na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne wraz z odsetkami za zwłokę, a także koszty egzekucyjne dotyczące tych zobowiązań mogą być jedynie rozłożone na raty a maksymalny czas trwania umowy ratalnej nie może przekroczyć okresu 24 miesięcy. Termin taki koreluje z postanowieniami art. 29 ust. 1 p.r.z.o.z, które zakreśla maksymalny okres trwania postępowania restrukturyzacyjnego. Przy czym datą początkową jest na potrzeby tej regulacji data określenia warunków restrukturyzacji w decyzji organu restrukturyzacyjnego, o której mowa w art. 27 ust. 1 p.r.z.o.z

4) Warunki umorzenia zobowiązań publicznoprawnych.

Art. 6 ust. 2 p.r.z.o.z zawiera katalog warunków, których spełnienie warunkuje dopuszczalność umorzenia zobowiązań publicznoprawnych w omówionym wyżej zakresie. Analiza powołanego przepisu wskazuje, że umorzenie jest zdarzeniem pewnym ale uzależnionym od spełnienia przesłanek, którymi są:

1. Pozytywne ukończenie procesu restrukturyzacji – przesłanka ta wypływa z użycia w przepisie art. 6 ust. 2 p.r.z.o.z określenia “decyzja o zakończeniu restrukturyzacji”. Wyjaśnienie jaką wartość merytoryczną winna mieć decyzja o zakończeniu restrukturyzacji zawiera art. 28 ust. 1 p.r.z.o.z. Stąd wiadomo, że tylko w wypadku pozytywnego przebiegu postępowania możliwe jest wydanie takiej właśnie decyzji;

2. Brak zaległości w zapłacie składek emerytalnych, składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego, składek na ubezpieczenie zdrowotne. Warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli zobowiązania te wraz z odsetkami za zwłokę, nieobjęte postępowaniem restrukturyzacyjnym, zostaną przed dniem wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji rozłożone na raty albo terminy ich zapłaty zostaną odroczone w formie decyzji ZUS.

3. Wykonanie ugody z wierzycielami wierzytelności cywilnoprawnych w zakresie:

- umorzenia;

- rozłożenia na raty;

- odroczenia spłaty;

- przejęcia częściowego przez organ założycielski.

Przez wykonanie ugody rozumie się realizowanie jej postanowień zgodnie z jej

brzmieniem Z przepisów ustawy nie wynika bowiem obowiązek spłaty zobowiązań w

całości do dnia zakończenia postępowania za wyjątkiem oczywiście zobowiązań tzw. “małych”.

4. Zaspokojenie roszczeń pracowników z tytułu ustawy 203.

5. Brak zaległości z tytułu jakichkolwiek zobowiązań publicznoprawnych powstałych przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz po dniu 31 grudnia 2004 r. za wyjątkiem zobowiązań objętych układami ratalnymi oraz o odroczonym terminie spłaty.

(…)