W ostatnich dniach opinię publiczną zbulwersowało zachowanie dwóch opiekunek z Domu Pomocy Społecznej w Pułtusku.  O sprawie zaalarmował portal pultusk24.pl Z tych informacji wynika, że dwie młode opiekunki nagrały telefonem komórkowym w tamtejszym Domu Pomocy Społecznej filmik podczas czynności higienicznych wykonywanych przez starszą kobietę - podopieczną tego domu. Prokuratura potwierdziła, że nagranie wykonały osoby zatrudnione w DPS-ie. Prokuratura w Pułtusku (Mazowieckie) wszczęła w piątek śledztwo w tej sprawie z urzędu, a niezależnie od tego dyrekcja DPS-u złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

 

- Opiekunowie medyczni są uczeni praw pacjenta i powinni być świadomi, jak współpracować z pacjentami. Zdarzają się jednak czarne owce. W artykule mowa jednak o "opiekunkach", a nie opiekunkach medycznych, co stawia pod znakiem zapytania czy osoby te posiadały formalne wykształcenie jako opiekun medyczny lub opiekun w DPS-ie lub w innym zawodzie opiekuńczym i czy były przygotowane do tej, niezwykle odpowiedzialnej pracy. Mogły być to osoby wyłącznie ze średnim wykształceniem, bez przygotowania do pracy z podopiecznym i bez wiedzy o prawach pacjenta czy innych regulacjach obowiązujących w DPS-ach. Warto zastanowić się zatem co sprawiło, że doszło do takiej sytuacji, co pozwoli wyciągnąć wnioski by takich sytuacji w przyszłości było jak najmniej - komentuje Bartosz Mikołajczyk, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych.

Opiekun medyczny już wkrótce (26 marca 2024 r. ) będzie zawodem regulowanym. Wejdzie wtedy w życie ustawa o niektórych zawodach medycznych (część przepisów). - To będzie skok jakościowy - podkreśla prezes Mikołajczyk. 

- Opiekunowie medyczni będą podlegać ustawowej odpowiedzialności zawodowej. Obecnie jest to zawód nieuregulowany, a opiekunowie medyczni podlegają ogólnym przepisom, dotyczącym na przykład przekroczenia kompetencji, odpowiedzialności cywilnej i karnej. Po wejściu w życie przepisów warunkiem wykonywania zawodu będzie wpis do rejestru zawodów medycznych. Komisja odpowiedzialności zawodowej będzie mogła wykluczyć opiekuna medycznego z takiego rejestru lub podjąć inne działania - dodaje. Ważne jest jednak, żeby dyrekcja DPS-ów stawiała na właściwie wykształcony personel, niestety czasem jest to niemożliwe, gdy zarobki w tych placówkach są na poziomie minimalnej krajowej, podczas gdy opiekunowie medyczni zatrudnieni w podmiotach leczniczych mają znacznie wyższe zarobki. Nie możemy ciągle oszczędzać na personelu i bezpieczeństwie podopiecznych DPS-ów - mówi. 

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność zawodowa osób wykonujących niektóre zawody medyczne >

Czytaj także na Prawo.pl: Bliscy unikają płacenia na starsze osoby w domach opieki

 

Jaka płaca minimalna opiekuna medycznego

Różnice w stawkach wynikają z tego, że DPS-y są jednostkami budżetowymi pomocy społecznej. Warunki wynagrodzenia ich pracowników, w przypadku DPS-ów prowadzonych przez JST (a takich jest najwięcej), reguluje rozporządzenie wykonawcze do ustawy o pracownikach samorządowych.

- W przypadku opiekunów medycznych występuje ten sam problem, co u pielęgniarek zatrudnionych w DPS-ach. Nie podlegają oni przepisom ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w ochronie zdrowia, które co roku rośnie. Co więcej, wynagrodzenia minimalne pracowników DPS-ów plasują się w okolicach płacy minimalnej  - mówi Bernadeta Skóbel, radca prawny, ekspertka Związku Powiatów Polskich. 

Płaca minimalna od 1 lipca 2023 r. wynosi 3600 brutto zł, a od 1 stycznia 2024 r. już 4242 zł brutto. Tymczasem z tabeli wynagradzania pracowników samorządowych wynika, że pensja minimalna starszego opiekuna medycznego to 3800 zł brutto, opiekuna medycznego - 3700 zł brutto, a opiekuna - 3650 zł brutto. Z kolei ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych określa pensję minimalną dla opiekuna medycznego na poziomie 5457,69 zł brutto. 

Sprawdź w LEX: Czy opiekun medyczny, mający przerwę w wykonywaniu zawodu, traci swoje uprawnienia? >

 

Opiekun w DPS-ie - szkolenia

Bernadeta Skóbel zaznacza przy tym, że opiekunowie zatrudnieni w DPS-ach odbywają obowiązkowe szkolenia.

Obowiązek ten reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej w sprawie domów pomocy społecznej. Zgodnie z nim warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest m.in. uczestniczenie pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora domu szkoleniach na temat praw mieszkańca domu. 

Bernadeta Skóbel zauważa przy tym, że opieka nad osobą niesamodzielną w domu nie wymaga od rodziny szczególnych kompetencji zawodowych.  - Opiekun w DPS-ie wykonuje analogiczne zadania. To ustawodawca zdecydował, że domy pomocy społecznej nie są podmiotami leczniczymi - wskazuje.  

Sprawdź w LEX: Czy opiekun medyczny ma prawo wykonywania czynności z zakresu pobierania krwi żylnej i włośniczkowej? >

 

Odpowiedzialność opiekuna, a opiekuna medycznego

Śledztwo dotyczące nagrania pensjonariuszki w DPS-ie w Pułtusku dotyczy dwóch czynów: utrwalenia przy użyciu podstępu nagiego wizerunku pensjonariuszki Domu Pomocy Społecznej w Pułtusku i rozpowszechniania tego wizerunku za pośrednictwem sieci internet bez zgody osoby zainteresowanej.  Postępowanie prowadzone jest w sprawie - nikomu nie przedstawiono jeszcze zarzutów.

Zgodnie z art. 191a par. 1 Kodeksu karnego, kto utrwala wizerunek nagiej osoby, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.

Po wejściu w życie ustawy o niektórych zawodach medycznych, opiekunowie medyczni (ale nie "zwykli" opiekunowie) będą podlegać także odpowiedzialności zawodowej. 

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Opiekunów Medycznych wyjaśnia, że ustawa o niektórych zawodach medycznych przewiduje utworzenie rzecznika dyscyplinarnego oraz Komisji Odpowiedzialności Zawodowej, która będą rozpatrywały wszelkie zgłoszone przypadki przewinień zawodowych. - Dokładne postępowanie – najpierw czynności sprawdzające i wyjaśniające przez rzecznika oraz ewentualne dalsze prace w Komisji – opisane są w rozdziale 5 ustawy - zaznaczono. 

Kary, które może zarządzić Komisja Odpowiedzialności Zawodowej to: upomnienie, nagana, kara pieniężna (łącznie z innymi karami, w wysokości od jednokrotnego do trzykrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę), zawieszenie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego na okres do 5 lat, pozbawienie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego.

Ponadto zgodnie z ustawą o niektórych zawodach medycznych, osoba wykonująca zawód medyczny traci uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego w przypadku:

  • utraty albo ograniczenia zdolności do czynności prawnych;
  • pozbawienia praw publicznych;
  • prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
  • pozbawienia uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego, o którym mowa w art. 68 pkt 5.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.