Czy gospodarstwa agroturystyczne podlegają nadzorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej? Jaki przepis to reguluje?


Kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej gospodarstw agroturystycznych sprawowana jest na podstawie art. 1 pkt 2, 5 i 6 w związku z art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią art. 1 Inspekcja jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, m.in. poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku. Wykonywanie zadań określonych w art. 1 polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej. Szczegółowe kompetencje Inspekcji w zakresie kontroli określone są np. w art. 27 ustawy.
Przestrzeganie wymagań sanitarnych nadzorowane jest przez właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Przestrzeganie tych wymagań w gospodarstwach agroturystycznych może być potwierdzane (na wniosek prowadzącego obiekt) opinią powiatowego inspektora sanitarnego, a obiekt objęty jest nadzorem sanitarnym przez właściwy oddział higieny komunalnej. Za równorzędny opinii uznaje się protokół okresowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Do najważniejszych, podlegających kontroli elementów, należą:
  • badania wody na okoliczność przydatności do spożycia (szczególnie, gdy gospodarstwo korzysta z własnego ujęcia),
  • prawidłowość usuwania ścieków bytowych z gospodarstwa,
  • prawidłowość postępowania (gromadzenie, usuwanie) z odpadami komunalnymi,
  • ogólny ład i porządek w obiekcie i jego otoczeniu,
  • procedura prania bielizny pościelowej, drogi obiegu bielizny (gwarantujące rozdział bielizny brudnej i czystej), gromadzenia brudnej i magazynowania czystej,
  • stan, wyposażenie i "obłożenie" węzłów higieniczno-sanitarnych
  • dostępność środków higieny (mydło, ręczniki papierowe, papier toaletowy, suszarka),
  • dezynfekcja koców, kołder, poduszek, materaców,
  • dezynfekcja sanitariatów,
  • magazynowanie środków czystości i dezynfekcyjnych oraz sprzętu porządkowego,
  • obecność w obiekcie owadów i gryzoni,
  • dostępność apteczki pierwszej pomocy,
  • dokumentacja zdrowotna osób obsługujących gości.
Żeby mieć pewność, ze gospodarstwo agroturystyczne jest pod względem sanitarnym bezpieczne dla przebywających w nim gości, kwaterodawca powinien wystąpić o opinię w tym zakresie do powiatowego inspektora sanitarnego. Opinia może być pozytywna, pozytywna z zastrzeżeniami (wtedy należy poprawić te wszystkie elementy, do których były zastrzeżenia) lub negatywna.
Gospodarstwo agroturystyczne, które sprzedaje swoim gościom pełne wyżywienie lub wybrane posiłki ma obowiązek stosowania przepisów rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych. Rozporządzenie to nakłada na osoby i instytucje sektora spożywczego m.in. obowiązek:
  • zapewnienia, że na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, odbywających się pod ich kontrolą spełniane są właściwe wymogi higieny ustanowione w ww. rozporządzeniu,
  • wdrażania zasad HACCP,
  • rejestracji (dla gospodarstw już działających termin ten upłynął w dniu 28 kwietnia 2007 r., a dla nowych jest to 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności) i zatwierdzenia gospodarstwa przez właściwy organ kontrolny (w Polsce - Powiatowy Inspektor SANEPID). Ważna w tej działalności jest też nowa ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, obowiązująca od dnia 28 października 2006 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1225), która uwzględnia wymogi wynikające z prawa unijnego. Ustawa mówi o "podmiotach działających na rynku spożywczym", który to termin obejmuje również tych kwaterodawców, którzy żywią swoich gości.
W gospodarstwach prowadzących żywienie gości obowiązują m.in. poniższe wymogi:
  • osoby pracujące w kontakcie z żywnością muszą mieć ważne książeczki zdrowia,
  • woda musi być zdatna do spożycia,
  • próbki żywności powinny być przechowywane w lodówce, w wyjałowionych naczyniach, przez 48 godzin,
  • w kuchni, spiżarni, jadalni i innych pomieszczeniach technologicznych musi być zachowana czystość,
  • niezbędne jest urządzenie do wyparzania naczyń i jaj.
Uwagi
Warunki świadczenia usług turystycznych w Polsce określa ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268 z późn. zm.). Od 2004 r. jej przepisami objęte są także gospodarstwa agroturystyczne. Zgodnie z art. 35 ust. 3"Za inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie, uważa się także wynajmowane przez rolników pokoje i miejsca na ustawienie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, jeżeli obiekty te spełniają minimalne wymagania, co do wyposażenia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania określone w ust. 1 pkt 2.". Taki stan rzeczy oznacza dla gospodarstw agroturystycznych:
  • obowiązek zgłoszenia obiektu do ewidencji innych obiektów świadczących usługi hotelarskie, prowadzonej przez wójta (burmistrza, prezydenta) właściwego ze względu na
  • położenie obiektu,
  • przestrzeganie minimalnych wymagań, co do wyposażenia,
  • przestrzeganie wymagań sanitarnych, przeciwpożarowych oraz innych, określonych odrębnymi przepisami.