1. Wprowadzenie
Logo to graficzny znak spełniający rolę marketingową, a jednocześnie informacyjną, poprzez skrótowe, ale łatwo zauważalne i łatwo zapamiętywane przedstawienie symbolu firmy, instytucji, organizacji lub też jakiejś idei, pomysłu, ale także mogący spełniać rolę jako charakterystyczne oznaczenie czegoś, czyli spełniające rolę znaku informacyjnego1. Oprócz wersji podstawowej logo może mieć również wersję pionową (lub poziomą), konturową czy monochromatyczną (do druku półtonami jednej farby).
Logo świadczeniodawcy medycznego ma formę graficzną i zazwyczaj składa się z rysunku (elementu graficznego) lub stylizowanego wyrazu (liter) (logotypu) albo rysunku i liter (wyrazu). Podstawowym zadaniem logo jest odróżnienie produktów i usług jednego podmiotu od produktów i usług konkurencji. Logo mają przede wszystkim niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, a także uzdrowiska (spółki). Logo powinno także potencjalnemu pacjentowi kojarzyć się z konkretnym świadczeniodawcą. Poniżej przykład logo NZOZ Centrum Rehabilitacyjno-Medycznego REH-MEDIQ w Tyczynie, woj. podkarpackie.



Powyższe oznaczenie graficzne składa się ze stylizowanego wyrazu będącego nazwą niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz rysunku postaci ludzkiej. Postać taka może symbolizować zdrowego, sprawnego człowieka – zadowolonego z usług pacjenta. Nazwa NZOZ znajdująca się w jego logo jest adekwatna do zakresu usług (rehabilitacja medyczna), i tak też w praktyce powinno być, chociaż logo niekoniecznie musi zawierać nazwę świadczeniodawcy. W logo CRM REH-MEDIQ zwraca uwagę kolorystyka – dość odważne połączenie zielonego z czerwonym.
Poniżej przykład innego interesującego, chociaż stosunkowo skromnego graficznie, logo największego wieloprofilowego niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej w Rzeszowie – Centrum Medycznego MEDYK. Założyciel placówki jest kardiologiem i od świadczeń przede wszystkim kardiologicznych zaczynał swoją działalność, stąd też prawdopodobnie symbol serca.





Logo CM MEDYK w odróżnieniu od poprzedniego jest zgłoszone do Urzędu Patentowego i korzysta z prawa ochronnego.
Logo świadczeniodawcy powinno być upowszechnione. Logo powinno się znajdować przynajmniej:
a)
na budynku (budynkach), gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne,
b)
przy głównych drzwiach wejściowych do przychodni itp.,
c)
w holu głównym lub/i na recepcji (rejestracji),
d)
na papierze firmowym, kopertach itp.,
e)
na gadżetach firmowych (długopisy, notesy, smycze itd.).
Ponadto jeżeli placówka ma logo, to powinno ono zostać umieszczone na jej stronie internetowej. Jeżeli nie, to zakładanie strony jest dobrą okazją do zaprojektowania logo placówki. Poza tym logo może być umieszczone na fartuchach personelu (np. na kieszeni) i koniecznie na identyfikatorach. Niektóre zakłady opieki zdrowotnej – co należy uznać za zasadne – umieszczają swoje logo na dokumentacji medycznej i kopertach (obwolutach) na nią, a także na środkach transportu. Logo niewątpliwie ma istotne znaczenie marketingowe. Głównym zadaniem logo jest wstępne nakierowanie osoby na symbolizowany podmiot poprzez przyciągnięcie uwagi oglądającego formą graficzną wyróżniającą to logo z otoczenia, a następnie powiązanie emocjonalne danej osoby z symbolizowanym podmiotem poprzez formę graficzną odpowiadającą charakterem danemu podmiotowi.

2. Pojęcie i dobór znaku towarowego
Logo po dokonaniu formalności prawem przewidzianych może stać się znakiem towarowym korzystającym z ochrony prawnej. Problematykę znaków towarowych reguluje przede wszystkim ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) – dalej p.w.p. Zgodnie z art. 120 p.w.p. znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Przez towary należy rozumieć zgodnie z definicją ustawową w szczególności wyroby przemysłowe, rzemieślnicze, płody rolne oraz produkty naturalne, zwłaszcza wody, minerały, surowce, a także, z pewnymi wyjątkami, usługi. Stąd też usługi medyczne jako usługi będą się mieścić w zakresie pojęcia towaru. Ponadto pod pojęciem znaków towarowych rozumieć należy także znaki usługowe. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Projektowane oznaczenie powinno mieć dostateczne znamiona odróżniające (w przeciwnym razie nie zostanie udzielone prawo ochronne). Nie mają dostatecznych znamion odróżniających oznaczenia, które:
1)
nie nadają się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostały zgłoszone;
2)
składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;
3)
weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych.
Ponadto nie udziela się praw ochronnych, i należy o tym pamiętać przy projektowaniu znaku towarowego (usługowego) świadczeniodawcy, na oznaczenia:
1)
których używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich;
2)
które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
3)
które ze swojej istoty mogą wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, właściwości lub pochodzenia geograficznego towaru.
Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli:
1)
zawierają nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej bądź jej symbole (godło, barwy lub hymn), nazwy lub herby polskich województw, miast lub miejscowości, znaki sił zbrojnych, organizacji paramilitarnych lub sił porządkowych, reprodukcje polskich orderów, odznaczeń lub odznak honorowych, odznak lub oznak wojskowych bądź innych oficjalnych lub powszechnie używanych odznaczeń i odznak, w szczególności administracji rządowej czy samorządu terytorialnego albo organizacji społecznych działających w ważnym interesie publicznym, gdy obszar działania tych organizacji obejmuje cały kraj lub znaczną jego część, jeżeli zgłaszający nie wykaże się uprawnieniem, w szczególności zezwoleniem właściwego organu państwa albo zgodą organizacji, na używanie oznaczenia w obrocie;
2)
zawierają skróty nazw bądź symbole (herby, flagi, godła) obcych państw, organizacji międzynarodowych, a także przyjęte w obcych państwach urzędowe oznaczenia, stemple kontrolne i gwarancyjne, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takich oznaczeń w obrocie;
3)
zawierają urzędowo uznane oznaczenia przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znaki bezpieczeństwa, znaki jakości lub cechy legalizacji w zakresie, w jakim mogłoby to wprowadzić odbiorców w błąd co do charakteru takich oznaczeń, o ile zgłaszający nie wykaże, że jest uprawniony do ich używania;
4)
zawierają elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;
5)
stanowią formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru.
Zaprojektowanie logo świadczeniodawca powinien powierzyć profesjonaliście, np. agencji reklamowej, ewentualnie może ono stanowić efekt współpracy marketingowców i informatyka zakładu opieki zdrowotnej. Zakład opieki zdrowotnej może ogłosić konkurs, którego celem będzie wyłonienie najlepszego znaku identyfikacji graficznej zakładu opieki zdrowotnej2. Przed złożeniem zgłoszenia do Urzędu Patentowego, a najlepiej jeszcze przez zaprojektowaniem logo, należy sprawdzić możliwość zarejestrowania nazwy w bazach Urzędu Patentowego oraz bazach międzynarodowych (bazy te podają informacje w związku z członkostwem Polski w międzynarodowych organizacjach udzielających praw wyłącznych) lub w Czytelni Ogólnej Urzędu Patentowego RP, a także dobrze jest poszukać w Internecie (korzystając z wyszukiwarki ogólnej i grafiki), czy nie istnieje już taki sam lub podobny znak graficzny (nawet niezarejestrowany).
(...)