Kto powinien wystawić skierowanie do dalszego leczenia u lekarza specjalisty pacjentowi zaopatrzonemu w szpitalnym oddziale ratunkowym?
Czy lekarz udzielający świadczenia w SOR, czy lekarz POZ?
Jeśli lekarz udzielający pacjentowi świadczeń w szpitalnym oddziale ratunkowym, wystawiając kartę informacyjną, o której mowa w § 16 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. Nr 247, poz. 1819 z późn. zm.) – dalej r.s.r., umieszcza tam wskazanie dotyczące dalszego sposobu leczenia i to leczenia u lekarza specjalisty oraz określa ewentualny termin konsultacji specjalistycznej, to on zobowiązany jest do wydania świadczeniobiorcy skierowania na świadczenie zalecone w karcie informacyjnej. W pozostałych przypadkach obowiązek taki ciążył będzie na lekarzu podstawowej opieki zdrowotnej.
Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielane na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Jak stanowi jednak ust. 2 przywołanego przepisu skierowanie nie jest wymagane do świadczeń ginekologa i położnika, dentysty, dermatologa, wenerologa, onkologa, okulisty, psychiatry oraz dla osób chorych na gruźlicę, dla osób zakażonych wirusem HIV, dla inwalidów wojennych i wojskowych, osób represjonowanych oraz kombatantów, dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego a także dla uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa. Pamiętać przy tym należy, iż lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przywołanego wyżej przepisu jest lekarz, lekarz dentysta będący świadczeniodawcą, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarz, lekarz dentysta, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Abstrahując zatem na wstępie od treści sformułowanego pytania stwierdzić należy, iż skierowanie na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne wystawić może zarówno lekarz zatrudniony w szpitalnym oddziale ratunkowym, jak i lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Odnosząc się do pytania w przedmiocie lekarza zobowiązanego do wystawienia skierowania na leczenie specjalistyczne przypomnieć należy, iż zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 1 pkt 15 zarządzenia Nr 69/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne, świadczeniem udzielonym w szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) jest świadczenie opieki zdrowotnej zakończone wypisem, udzielone w trybie nagłym osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Co istotne, świadczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym obejmują również świadczenia, które ze względu na stan zdrowia świadczeniobiorcy wymagają niezwłocznego podjęcia czynności związanych z diagnostyką i leczeniem i nie mogą być zrealizowane w tym czasie przez świadczeniodawców z innych rodzajów świadczeń; świadczenia obejmują w razie konieczności zapewnienie transportu w celu zachowania ciągłości leczenia. Powyższa definicja legalna w żadnym jednak razie nie pozwala na udzielenie odpowiedzi na sformułowane wyżej pytanie. W tym miejscu podkreślić wszakże należy, iż zgodnie z treścią umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne, świadczeniodawca zobowiązany jest wykonywać umowę zgodnie z zasadami i na warunkach określonych w szczególności w Ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484). Jak stanowi zaś przepis § 12 ust. 10 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, świadczeniodawca wydaje świadczeniobiorcy po zakończeniu leczenia szpitalnego, a także w przypadku udzielenia świadczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć, stosownie do zaistniałej sytuacji, niezależnie od karty informacyjnej, również skierowanie na świadczenia zalecone w karcie informacyjnej, recepty na leki i zlecenia na środki pomocnicze lub wyroby medyczne będące środkami ortopedycznymi zlecone w karcie informacyjnej oraz zlecenia na transport zgodnie z odrębnymi przepisami. I ten właśnie przepis wydaje się być rozstrzygającym przy ustaleniu osoby zobowiązanej do wystawienia skierowania na ambulatoryjne leczenie specjalistyczne. Jeśli zatem lekarz udzielający pacjentowi świadczeń w szpitalnym oddziale ratunkowym, wystawiając kartę informacyjną, o której mowa w § 16 r.s.r., umieszcza tam wskazanie dotyczące dalszego sposobu leczenia i to leczenia u lekarza specjalisty oraz określa ewentualny termin konsultacji specjalistycznej, zobowiązany on jest także do wydania skierowania na świadczenie zalecone w karcie informacyjnej. Jeśli natomiast lekarz szpitalnego oddziału ratunkowego, uwzględniając stan zdrowia pacjenta, któremu udziela świadczeń w SOR, nie widzi podstaw medycznych by leczenie kontynuować, to stosowne skierowanie, w razie powstałej później konieczności udzielenia ambulatoryjnego świadczenia specjalistycznego, wystawiał będzie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Artur Paszkowski
Czy lekarz udzielający świadczenia w SOR, czy lekarz POZ?
Jeśli lekarz udzielający pacjentowi świadczeń w szpitalnym oddziale ratunkowym, wystawiając kartę informacyjną, o której mowa w § 16 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. Nr 247, poz. 1819 z późn. zm.) – dalej r.s.r., umieszcza tam wskazanie dotyczące dalszego sposobu leczenia i to leczenia u lekarza specjalisty oraz określa ewentualny termin konsultacji specjalistycznej, to on zobowiązany jest do wydania świadczeniobiorcy skierowania na świadczenie zalecone w karcie informacyjnej. W pozostałych przypadkach obowiązek taki ciążył będzie na lekarzu podstawowej opieki zdrowotnej.
Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielane na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Jak stanowi jednak ust. 2 przywołanego przepisu skierowanie nie jest wymagane do świadczeń ginekologa i położnika, dentysty, dermatologa, wenerologa, onkologa, okulisty, psychiatry oraz dla osób chorych na gruźlicę, dla osób zakażonych wirusem HIV, dla inwalidów wojennych i wojskowych, osób represjonowanych oraz kombatantów, dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego a także dla uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa. Pamiętać przy tym należy, iż lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przywołanego wyżej przepisu jest lekarz, lekarz dentysta będący świadczeniodawcą, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarz, lekarz dentysta, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Abstrahując zatem na wstępie od treści sformułowanego pytania stwierdzić należy, iż skierowanie na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne wystawić może zarówno lekarz zatrudniony w szpitalnym oddziale ratunkowym, jak i lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Odnosząc się do pytania w przedmiocie lekarza zobowiązanego do wystawienia skierowania na leczenie specjalistyczne przypomnieć należy, iż zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 1 pkt 15 zarządzenia Nr 69/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne, świadczeniem udzielonym w szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) jest świadczenie opieki zdrowotnej zakończone wypisem, udzielone w trybie nagłym osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Co istotne, świadczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym obejmują również świadczenia, które ze względu na stan zdrowia świadczeniobiorcy wymagają niezwłocznego podjęcia czynności związanych z diagnostyką i leczeniem i nie mogą być zrealizowane w tym czasie przez świadczeniodawców z innych rodzajów świadczeń; świadczenia obejmują w razie konieczności zapewnienie transportu w celu zachowania ciągłości leczenia. Powyższa definicja legalna w żadnym jednak razie nie pozwala na udzielenie odpowiedzi na sformułowane wyżej pytanie. W tym miejscu podkreślić wszakże należy, iż zgodnie z treścią umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne, świadczeniodawca zobowiązany jest wykonywać umowę zgodnie z zasadami i na warunkach określonych w szczególności w Ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484). Jak stanowi zaś przepis § 12 ust. 10 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, świadczeniodawca wydaje świadczeniobiorcy po zakończeniu leczenia szpitalnego, a także w przypadku udzielenia świadczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć, stosownie do zaistniałej sytuacji, niezależnie od karty informacyjnej, również skierowanie na świadczenia zalecone w karcie informacyjnej, recepty na leki i zlecenia na środki pomocnicze lub wyroby medyczne będące środkami ortopedycznymi zlecone w karcie informacyjnej oraz zlecenia na transport zgodnie z odrębnymi przepisami. I ten właśnie przepis wydaje się być rozstrzygającym przy ustaleniu osoby zobowiązanej do wystawienia skierowania na ambulatoryjne leczenie specjalistyczne. Jeśli zatem lekarz udzielający pacjentowi świadczeń w szpitalnym oddziale ratunkowym, wystawiając kartę informacyjną, o której mowa w § 16 r.s.r., umieszcza tam wskazanie dotyczące dalszego sposobu leczenia i to leczenia u lekarza specjalisty oraz określa ewentualny termin konsultacji specjalistycznej, zobowiązany on jest także do wydania skierowania na świadczenie zalecone w karcie informacyjnej. Jeśli natomiast lekarz szpitalnego oddziału ratunkowego, uwzględniając stan zdrowia pacjenta, któremu udziela świadczeń w SOR, nie widzi podstaw medycznych by leczenie kontynuować, to stosowne skierowanie, w razie powstałej później konieczności udzielenia ambulatoryjnego świadczenia specjalistycznego, wystawiał będzie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Artur Paszkowski