Przepisy u.z.p.p. przewidują następujące formy kształcenia podyplomowego pielęgniarek:
1. szkolenie specjalizacyjne (specjalizacja) – mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę specjalistycznych kwalifikacji w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dziedzinie;
2. kursy kwalifikacyjne – mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę specjalistycznych kwalifikacji do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia;
3. kursy specjalistyczne – mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę kwalifikacji do wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych;
4. kursy dokształcające – mające na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych pielęgniarki.
Wszystkie wymienione rodzaje kształcenia podyplomowego mogą być przeprowadzane w trybie dziennym, wieczorowym, zaocznym lub mieszanym.
2. Organizatorzy kształcenia podyplomowego
2.1. Podmioty uprawnione do prowadzenia kształcenia podyplomowego
Przepis art. 10d u.z.p.p. określa dwie grupy podmiotów mogących być organizatorami kształcenia podyplomowego pielęgniarek.
W pierwszej grupie znajdują się te jednostki organizacyjne, które są uprawnione na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia kształcenia podyplomowego. Grupa ta obejmuje w szczególności: medyczne szkoły wyższe, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, medyczne jednostki badawczo-rozwojowe. Wyliczenie jednostek organizacyjnych tej grupy nie jest wyczerpujące, zatem kształcenie podyplomowe prowadzić mogą również inne jednostki, jeśli tylko ustawy szczególne przyznają im do tego uprawnienie.
Druga grupa podmiotów uprawnionych do prowadzenia kształcenia podyplomowego obejmuje inne podmioty, które uzyskają wpis do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe. Rejestr prowadzony jest przez okręgową radę pielęgniarek i położnych właściwą dla miejsca prowadzenia kształcenia lub – w niektórych przypadkach – Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych. Jak wynika z powyższego – podmioty wskazane w drugiej grupie są uprawnione do prowadzenia kształcenia podyplomowego na podstawie wpisu do rejestru prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych, w przeciwieństwie do podmiotów grupy pierwszej, które posiadają stosowne uprawnienia na mocy przepisów odpowiednich ustaw.
Zgodnie z art. 10g u.z.p.p. kształcenie podyplomowe prowadzone przez przedsiębiorcę jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.).
2.2. Wpis do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.
Jak już zostało powiedziane, niektóre podmioty, chcące prowadzić kształcenie podyplomowe pielęgniarek, obowiązane są uzyskać w tym celu wpis do rejestru prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych. Właściwą radą jest rada tej izby, na terenie której kształcenie podyplomowe ma być prowadzone. W niektórych przypadkach właściwa do prowadzenia rejestru jest Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych.
2.1.1. Konieczne wymogi
Uzyskanie wpisu wymaga spełnienia warunków określonych w u.z.p.p. Warunkami tymi są:
– posiadanie programu kształcenia zgodnego z ramowym programem, a w przypadku kursów dokształcających – posiadanie programu zgodnego z aktualnym stanem wiedzy w zakresie, którego dotyczy kurs,
– zapewnienia kadry dydaktycznej o kwalifikacjach odpowiednich dla danego rodzaju kształcenia,
– zapewnienia odpowiedniej do realizacji programu kształcenia bazy dydaktycznej, w tym także dla szkolenia praktycznego,
– posiadania wewnętrznego systemu oceny jakości kształcenia, uwzględniającego narzędzia oceny jakości kształcenia oraz metody tej oceny.
2.2.2. Wniosek
Postępowanie w przedmiocie wpisu do rejestru organizatorów kształcenia podyplomowego pielęgniarek odbywa się na wniosek zainteresowanego podmiotu. Wniosek powinien zawierać następujące dane: oznaczenie organizatora kształcenia, adres jego zamieszkania lub siedziby oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki numer posiada; formę organizacyjno-prawną organizatora kształcenia; numer wpisu do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej - w przypadku przedsiębiorcy; rodzaj, dziedzina i tryb kształcenia podyplomowego; miejsca prowadzenia kształcenia podyplomowego (z uwzględnieniem miejsca odbywania zajęć teoretycznych i szkolenia praktycznego); datę i numer decyzji zatwierdzającej program kształcenia oraz okres na jaki program ten został zatwierdzony; planowane terminy rozpoczęcia i zakończenia specjalizacji oraz kursów kwalifikacyjnych i kursów specjalistycznych.
Wzór wniosku został ustalony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 156, poz. 1532).
(UWAGA: z dniem 21 sierpnia 2004 r. rozporządzenie utraciło moc prawną na podstawie art. 18 pkt 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej - Dz. U. Nr 173, poz. 1808.Zobacz komunikat Ministerstwa Zdrowia.)
Wraz z wnioskiem o wpis do rejestru organizatorów kształcenia podyplomowego pielęgniarek, należy złożyć oświadczenie następującej treści:
„Oświadczam, że:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe są kompletne i zgodne z prawdą;
2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności w zakresie kształcenia podyplomowego, określone w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.”.
Oświadczenie powinno również zawierać oznaczenie organizatora kształcenia, jego siedzibę i adres, oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia oraz podpis osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora kształcenia, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
2.2.3. Podejmowanie uchwał w sprawie wpisu do rejestru
Właściwa okręgowa rada pielęgniarek i położnych lub Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych podejmują w przedmiocie wpisu do rejestru stosowną uchwałę.
Zgodnie z przepisami u.z.p.p. do uchwał okręgowej rady pielęgniarek i położnych lub Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w sprawie wpisu, odmowy wpisu i wykreślenia wpisu z rejestru stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące decyzji administracyjnych (art. 10l ust. 1 u.z.p.p.). Oznacza to, że zastosowanie znajdą przepisy art. 104 – 113 Kodeksu postępowania administracyjnego (ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r., Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).
Od uchwały w przedmiocie wpisu odmowy wpisu i wykreślenia wpisu z rejestru przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zdrowia. Odwołanie należy wnieść w ciągu 30 dni od dnia doręczenia uchwały. Wniesienie odwołania następuje za pośrednictwem okręgowej rady pielęgniarek i położnych lub Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, tak by organy te miały możliwość zapoznania się z treścią odwołania oraz ustosunkowania się do zawartych w nim zarzutów.
Jak zostało już wyżej zaznaczone – w pewnych przypadkach organem prowadzącym rejestr jest nie okręgowa rada, lecz Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Otóż Naczelna Rada właściwa jest do prowadzenia rejestru:
– jednostka organizacyjna samorządu pielęgniarek i położnych,
– utworzone przez jednostki samorządu pielęgniarek spółki prawa handlowego, w których posiadają one udziały lub akcje,
– inne podmioty utworzone przez jednostki organizacyjne samorządu pielęgniarek.
Organ prowadzący rejestr obowiązany jest dokonać wpisu do tego rejestru oraz wydać zaświadczenie o tym wpisie, w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku wraz z oświadczeniami. Jeśli organ prowadzący rejestr nie dotrzyma wskazanego 30 – dniowego terminu i od dnia złożenia wniosku upłynie okres 40 - dniowy – organizator kształcenia może rozpocząć działalność. Przed rozpoczęciem działalności organizator kształcenia (wnioskodawca) powinien o fakcie tym zawiadomić organ, który nie dokonał wpisu we wskazanym terminie.(…)