Helsińska Fundacja Prawa Człowieka: wniosek do ETPCz w sprawie naruszenia prawa do życia

Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka opinię przyjaciela sądu w sprawie Zwierz przeciwko Polsce (nr skargi 69950/14). Skarżąca zarzucała naruszenie prawa do życia (art. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności), przez błędy w organizacji szpitali publicznych i zaniedbania ze strony lekarzy, które spowodowały śmierć jej męża.

Zdaniem skarżącej zgon małżonka, który był w zaawansowanej fazie białaczki, powstał wskutek niedostarczenia mu na czas krwi do transfuzji. W toku postępowania Trybunał skierował do stron pytania, czy władze państwowe dopełniły obowiązków ochrony życia oraz dobrego stanu zdrowia pacjenta oraz czy śledztwo w sprawie ewentualnego błędu w sztuce lekarskiej było prowadzone w sposób spełniający wymogi Konwencji.

Pierwsza część opinii została poświęcona pozytywnym obowiązkom państwa wynikającym z prawa do życia. HFPC zwróciła uwagę, że współcześnie prawo do życia rozumiane jest dużo szerzej, niż tylko jako zakaz arbitralnego pozbawiania życia jednostek przez funkcjonariuszy państwowych.

- Przykładowo, Komitet Praw Człowieka ONZ podkreśla, że z prawa do życia wynika wiele pozytywnych obowiązków państwa, również w zakresie ochrony zdrowia jednostek. Podobne stanowisko prezentują Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka oraz Afrykańska Komisja Praw Człowieka i Ludów, które podkreślają, że prawo do życia gwarantuje tak naprawdę jednostkom prawo do życia godnego, z czym wiążą się obowiązki państwa również w zakresie organizacji i nadzoru funkcjonowania systemu ochrony zdrowia – wskazuje Marcin Szwed, prawnik Fundacji.

Kolejna część opinii przyjaciela sądu poświęcona została polskiej praktyce oraz najczęstszym problemom w ramach postępowań karnych w sprawach dotyczących błędów medycznych, skutkujących śmiercią pacjenta lub ciężkim uszkodzeniem ciała. HFPC odniosła się do niedawnych zmian w strukturze prokuratury, które umożliwiły utworzenie w prokuraturach regionalnych oraz okręgowych osobnych komórek organizacyjnych zajmujących się sprawami karnymi związanymi z błędami lekarskimi.

- Konwencja nakłada na państwa, w tym Polskę, określone obowiązki proceduralne w zakresie postępowań mających wyjaśnić, czy doszło do naruszenia prawa do życia jednostki. Wszelkie zmiany mające usprawnić i polepszyć jakość postępowań dotyczących błędów medycznych powinny być racjonalne oraz unikać stygmatyzacji określonej grupy zawodowej. W naszej opinii w Polsce realnym problemem jest m.in. kwestia możliwości uzyskania w rozsądnym czasie rzetelnej opinii biegłych – uważa Michał Kopczyński, prawnik HFPC.

Oprócz opisu praktyki postępowań karnych, HFPC przedstawiło Trybunałowi w Strasburgu uwagi dotyczące funkcjonowania wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Źródło: www.hfrh.pl