FPP: niewłaściwe stosowanie klauzul umownych w zamówieniach publicznych

Z raportu Federacji Przedsiębiorców Polskich wynika, że główne bolączki zamówień publicznych, szczególnie w ochronie zdrowia, to zbyt długie terminy płatności, wybiórcze stosowanie pozacenowych kryteriów przetargu czy brak możliwości negocjacji warunków kontraktu.

Zdarza się także wymuszanie zrzekania się odsetek ustawowych czy zakaz cesji wynagrodzenia. 

Federacja stwierdza, że warunkiem efektywnego zarządzania środkami publicznymi jest poprawne stosowanie klauzul umownych – umożliwi to również sprawiedliwą konkurencję na rynku oraz zminimalizuje nadmierne ryzyko związane z realizacją kontraktu.

Przedsiębiorcy podkreślają, że sektor zamówień publicznych z uwagi na wielkość – w 2015 roku jego wartość wynosiła ponad 116 mld zł  – powinien pozostawać pod szczególnym nadzorem. Jak wynika z raportu FPP nadal istnieją duże wyzwania dla wykonawców i zamawiających, dlatego szczególną uwagę należy przywiązywać do przeprowadzania przetargów w oparciu o prawidłowo skonstruowane zapisy Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

- Rząd wprowadzając nowelizację Prawa Zamówień Publicznych mówił o „ukłonie w stronę wykonawców”, jednak jak pokazuje praktyka przedsiębiorstwa nadal borykają się z trudnościami podczas postepowania przetargowego. Wiele zapisów SIWZ jest niewłaściwie bądź nieprecyzyjnie skonstruowanych, w wyniku czego wykonawcy tracą prawo do zadawania pytań czy ustalania szczegółów warunków przetargu, a także obciążani są wygórowanymi karami umownymi. Również uwzględnianie pozacenowych kryteriów ofert pozostawia wiele do życzenia. Z takimi problemami spotkać się można na przykład w postępowaniach dla sektora ochrony zdrowia, co jest groźbą nie tylko dla wykonawców, ale także dla całego społeczeństwa – nieprawidłowe przetargi to potencjalnie wadliwa realizacja zadań, a w rezultacie zagrożenie dla życia i zdrowia Polaków – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Przykładem zjawiska niekorzystnego dla wykonawców jest również implementacja przepisów o jednolitym europejskim dokumencie zamówienia (tzw. JEDZ). W praktyce zamiast zmniejszenia „papierologii”, doszło do jej spotęgowania. Zamawiający zbyt obszernie interpretują prawo, żądając dwukrotnie składania zaświadczeń lub całego dokumentu JEDZ zamiast zaświadczenia z Części IV. Te praktyki powinny być w trybie pilnym skorygowane, by ograniczyć koszty prowadzenia postępowań przetargowych zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców – twierdzą przedsiębiorcy.

 [-OFERTA_HTML-]

- Dobrze skonstruowane przetargi są podstawą efektywnego wydatkowania publicznych środków – jedynie wtedy istnieje szansa na realizację usług na najwyższym poziomie, przez rzetelnych wykonawców. Federacja Przedsiębiorców Polskich docenia wysiłki organów państwowych, które mają na celu uzdrowienie polskiego rynku pracy, jednak nadal dużo pozostaje do zrobienia w tym obszarze. Jednym z elementów powinna być systematyczna kontrola obecnie przeprowadzanych przetargów oraz działania zmierzające do eliminacji niewłaściwych praktyk na rynku zamówień publicznych. Dzięki temu faktycznie zabezpieczony będzie interes przedsiębiorców realizujących zadania, a także zapewniona będzie właściwa jakość świadczeń. Standardem powinno być formułowanie zapisów SIWZ w sposób, który ogranicza nieracjonalnie wysokie ryzyko związane z ubieganiem się o zamówienie oraz minimalizuje groźbę bankructwa – dodaje Marek Kowalski.

Nowelizacja ustawy z 2016 roku miała doprowadzić między innymi do rozwiązania istotnych problemów w obszarze zamówień publicznych, w tym ograniczyć zbiurokratyzowane procedury i doprowadzić do odejścia od konieczności przedkładania przez wszystkich wykonawców dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu i warunków odnoszących się do kryteriów podmiotowych stawianych przez zamawiających. Nowe przepisy uwzględniają również szerokie stosowanie kryteriów pozacenowych oraz obowiązek stosowania umów o pracę, kiedy charakter pracy tego wymaga (spełnienie warunków wynikających z art. 22 Kodeksu Pracy).

Źródło: FPP