Skargę do Trybunału wniósł obywatel rosyjski, który w wieku 12 lat został zatrzymany przez policję pod zarzutem wymuszenia pieniędzy od innego dziecka. Sąd krajowy uznał wówczas, że skarżący nie osiągnął jeszcze wieku pozwalającego na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej - mimo to nakazał umieszczenie go na okres 30 dni w zamkniętym zakładzie poprawczym dla młodzieży.

Opiekun prawny skarżącego zaskarżył tę decyzję i zarzucił, iż skarżący był w zakładzie zastraszany, przesłuchiwano go pod nieobecność opiekuna i obrońcy, a jego wyjaśnienia zostały uzyskane pod przymusem. Skarżącemu - który cierpi na zespół ADHD oraz na nietrzymanie moczu - nie zapewniono również odpowiedniej opieki medycznej.

Przed Trybunałem skarżący zarzucił, iż w ten sposób poddano go nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu, z naruszeniem zakazu z art. 3 Konwencji o prawach człowieka. Skarżący zarzucił także naruszenie art. 5 (prawo do wolności osobistej) i art. 6 (prawo do rzetelnego procesu) Konwencji w związku z wadami trybu pozbawienia go wolności i odbierania od niego wyjaśnień, jak i całego przebiegu postępowania w jego sprawie.

Trybunał zgodził się ze skarżącym i potwierdził naruszenie art. 3 Konwencji.

Czytaj: RPO: zatrzymanych z zaburzeniami psychicznymi powinien badać specjalista>>>

Trybunał zbadał dokumenty przedstawione przez stronę rosyjską oraz skarżącego i uznał, iż władze rosyjskie zostały na tyle wcześnie poinformowane o zaburzeniach występujących u skarżącego, aby móc należycie je uwzględnić w czasie pobytu w zakładzie poprawczym. Rząd nie potrafił jednakże wykazać, iż tak się faktycznie stało.

Skarżącemu - który był wówczas w bardzo młodym wieku - nie zapewniono odpowiedniej pomocy medycznej i leków. Trybunał uznał, iż ten stan rzeczy stanowił nieludzkie i poniżające traktowanie, z naruszeniem art. 3 Konwencji.

Trybunał zbadał także przebieg postępowania w sprawie skarżącego i uznał, iż było ono prowadzone z naruszeniem gwarancji rzetelnego procesu i art. 6 Konwencji. Skarżący był w tym czasie w wieku, który wykluczał zdolność do zawinienia, a z międzynarodowych instrumentów prawnych w tej dziedzinie wynika, że wszelkie środki podejmowane przez organy władzy w jego sprawie powinny były być w interesie dziecka.

Fakt, iż skarżący cierpiał na ADHD i miał inne problemy zdrowotne, stawiał go w jeszcze bardziej delikatnym położeniu. Tymczasem poza sporem jest to, iż został przewieziony na komisariat policji bez wyjaśnienia powodów ku temu, został przesłuchany pod nieobecność jego opiekuna prawnego i obrońcy, a tak uzyskane wyjaśnienia zostały wykorzystane na jego niekorzyść i posłużyły jako podstawa umieszczenia go w zamkniętym zakładzie poprawczym na okres 30 dni.

Wszystkie te okoliczności przesądziły o uznaniu przez Trybunał naruszenia przez Rosję prawa skarżącego do wolności osobistej, prawa do obrony w postępowaniu karnym, a co za tym idzie prawa do rzetelnego procesu. Tym samym miało miejsce naruszenie art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1 i art. 6 ust. 3 lit. c) Konwencji o prawach człowieka.

Blokhin przeciwko Rosji - wyrok ETPC z dnia 23 marca 2016 roku, skarga nr 47152/06.

 

Dowiedz się więcej z książki
Pozycja prawna oskarżonego z zaburzeniami psychicznymi
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł